زهرا هدایت نیا

مفهوم شهر دوستدار ورزش به عنوان یک رویکرد نوین در توسعه پایدار شهری، بر ایجاد و بهسازی فضاهای شهری تأکید دارد که فعالیت بدنی و ورزش را برای تمامی شهروندان، صرف نظر از سن، جنسیت، توانایی و وضعیت اجتماعی-اقتصادی، تسهیل می کند. این رویکرد، فراتر از صرفاً ایجاد امکانات ورزشی، به دنبال ادغام فعالیت های ورزشی و فیزیکی در برنامه ریزی شهری و زندگی روزمره افراد است. در همین راستا پژوهش حاضر، با رویکرد آینده پژوهی و روش آمیخته (کیفی-کمی) به تحلیل شاخص های شهر دوستدار ورزش و نقش آن در توسعه پایدار شهرهای استان خوزستان پرداخته است. این پژوهش با جمع آوری داده ها از طریق منابع کتابخانه ای و پرسش نامه از 50 متخصص حوزه ورزش و برنامه ریزی شهری در استان خوزستان و با استفاده از روش دلفی و ماتریس اثرات متقابل (میک مک)، به دنبال شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه این مفهوم در منطقه بوده است. نتایج این پژوهش نشان داد که از میان 20 شاخص کلیدی مؤثر بر شهر دوستدار ورزش در توسعه شهری خوزستان، 12 عامل به عنوان متغیرهای اصلی با بالاترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری شناسایی شدند. وجود الگوهای ورزشی موفق، همکاری بین سازمان های مرتبط و تنوع و جذابیت برنامه های ورزشی به ترتیب مهم ترین زیرشاخص های با تأثیر مستقیم و غیرمستقیم بر توسعه شهری بودند. در مجموع، نتایج کلی این پژوهش نشان داد که استان خوزستان در حوزه شهر دوستدار ورزش در وضعیت مطلوبی قرار دارد. بااین حال، یافته های این تحقیق می تواند به عنوان یک راهنمای ارزشمند برای تصمیم گیران، برنامه ریزان و سرمایه گذاران عمل کند تا با اتخاذ تدابیر مناسب، آینده ای روشن تر برای این شهر رقم بزنند.  

بازی های بومی و محلی، یکی از شاخصه های اجتماعی-فرهنگی است که حاصل تلفیق شرایط زیست محیطی و باورهای قومی این مرز و بوم است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و جمع آوری داده ها به صورت الکترونیکی انجام شد. جامعه آماری، کلیه افراد رده سنی 17 تا 65 سال ساکن استان خوزستان بودند که با فرمول کوکران، نمونه آماری 384 نفر تعیین شد. داده ها به وسیله پرسش نامه محقق ساخته بازی های بومی و محلی با 14 گویه، پرسش نامه استاندارد هویت فرهنگی طاهری (1392) با 29 گویه و هویت اجتماعی صفاری نیا و روشن (1390) با 20 گویه جمع آوری شد و با ضریب پایایی 88/0 و با روش آماری استنباطی معادلات ساختاری روش مربعات جزیی تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نشان داد، بار عاملی تمامی گویه ها به جز سه گویه (3، 32، 46) بزرگ تر از 4/0 بود که نشان از مناسب بودن این معیار داشت. همچنین، مقدار t به دست آمده برای تمام گویه ها به جز همان سه گویه، بزرگ تر از 96/1 است که حاکی از تأثیر معناداری آنها در سطح اطمینان 95/0 داشت و نشان داد که بازی های بومی و محلی، تأثیر مثبت و معناداری بر هویت فرهنگی و اجتماعی شهروندان دارد. بنابراین، بازی های محلی به عنوان میراث گران بهای فرهنگی نسل های گذشته می تواند نقش ویژه ای در احیاء هویت فرهنگی و اجتماعی اقوام مختلف ساکن در استان داشته و درواقع با توجه مستمر و هدفمند به این بازی ها از سوی نهادهای مربوط و دست اندرکار، می توان ضمن ارتقاء سلامتی و تندرستی و افزایش سطح بهره وری، جامعه را از آسیب و بیماری بحران هویتی که امروزه بحران فرهنگی و تعارض نسلی نشانه های بارز این آسیب ها هستند، در امان نگه داشت.