سید حسین سیدی

زبان شناسی شناختی، رویکردی است که به مطالعه زبان براساس تجربیّات افراد از جهان، نحوه درک و شیوه مفهوم سازی می پردازد و استعاره های مفهومی از مباحث مهم آن است؛ این استعاره ها از نگرگاه لیکاف و جانسون، در زندگی روزمره نه تنها در زبان، در اندیشه و عمل نیز نفوذ دارد. زبان قرآن به مثابه یک متن ادبی و دینی دارای سازوکارهای گوناگانی است که مفاهیم انتزاعی براساس آنها تبیین می شوند. قیامت از مسائل اعتقادی مهمّی است که در قرآن کریم در اشکال مختلف از آن یاد شده است. هدف از این نوشتار، واکاوی استعاره های مفهومی حوزه قیامت در سوره نازعات و درک مفاهیم نهفته مربوط به آن و پاسخ به پرسش های این نوشتار است که: کارکرد استعاره های مفهومی حوزه قیامت در سوره نازعات به چه صورت است؟ و کدامیک از استعاره های مفهومی حوزه قیامت در سوره نازعات بیشترین بسامد را دارد؟ نوشتار حاضر براساس روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به این نتیجه دست یافت که تجسّم بخشیدن به مفاهیم انتزاعی و ملموس ترکردن آنها از برجسته ترین کارکرد استعاره های مفهومی حوزه قیامت در سوره نازعات است. همچنین، بیشترین بسامد استعاره های مفهومی در این سوره، استعاره های هستی شناختی است.

فعالیت های قرآنی، مصداق امر خیر شناخته شده و نیز یکی از مهم ترین راهبردهای توسعه خیر در جامعه اند؛ زیرا بخش زیادی از قرآن توصیه به خیرخواهی و نیکوکاری است؛ ازاین رو، در این مقاله مسئله جذب مشارکت های مردمی برای فعالیت های قرآنی بررسی می شود.   در این مقاله از روش تحقیق کیفی نظریه داده بنیاد با رویکرد نظام مند اشتراوس و کوربین برای بررسی موضوع جذب مشارکت استفاده شده است. این روش دارای سه مرحله اصلی کدگذاری باز، محوری و انتخابی است که بر اساس آن، پدیده مدنظر را مدل سازی می کند.  براساس رویکرد نظام مند، شش محور پدیده مدنظر شامل شرایط علی، زمینه ای و مداخله گر، راهبردها و پیامدها و دو محور جدید ملاحظات اجرایی و اولویت ها و مصادیق شناسایی شدند.  مبنای مدل جذب مشارکت های مردمی برای فعالیت های قرآنی تسهیل گری نهادهای متولی ازطریق راه اندازی ساختار جذب مشارکت مردمی در سازمان ها و همکاری با مجمع ملی خیرین قرآنی و واحد جذب مشارکت در مؤسسات قرآنی است. این ساختار همکارانه با اجرای راهبردهای شناسایی شده بر پایه شناخت اولویت ها و نیازها در مسیر دستیابی به هدف توسعه منابع پایدار برای فعالیت های قرآنی قرار می گیرد.

متون اساطیری، یکی از متون پیشین است که پیوندی تنگاتنگ با شعر فارسی دارد. اسطوره ها ماهیت بینامتنیتی دارند، زیرا در متونِ زمان های گوناگون ادبیات زبانی و نوشتاری پی در پی بازگویی می شوند. بینامتنیت و اسطوره شناسی تطبیقی دو دانش پیوسته هستند. شاملو از شاعران ایرانی و برجسته پای بند به اجتماع در ادبیات فارسی است. او با بهره گیری از اسطوره های یونانی، دینی و ایرانی به بیان پرسمان های اجتماعی و سیاسی در شعر خویش پرداخته است. فرضیه پژوهش این است که شاملو دلباخته فرهنگ غربی، و متون مسیحی است؛ از این رو گفتمان بینامتنیت با متونی که از این فرهنگ ها سرچشمه می گیرد در شعر او کاربرد بیش تری دارد. در این پژوهش کوشیده شده است افزون بر شناسایی رهیافت بینامتنیت با تکیه بر نگاره های ژرار ژنت و اسطوره شناسی تطبیقی، به بیان چگونگی کاربرد آن در شعر شاملو پرداخته شود. بر پایه یافته های این پژوهش، بازگشت به پیش متن ها، پایستن وجود پیوند تاریخی میان اساطیر نخستین یونانی، مسیحی و ایرانی با سروده های شاملو و برون آوری رویکردهای شاعر از یک اسطوره، جستار و پایه پژوهش بینامتنیت اسطوره ای شعر شاملو را ساخته است. این پژوهش نظری، با روش واکاوی و توصیفی و با رویکرد تطبیقی انجام شده است.

الرومانسیه هی رده فعل علی الترکیز علی العقل ومیول إلی إبراز النفس الإنسانیه باتجاه الخیال والماضی التاریخی وکذلک الأراضی المجهوله. من أهم أصول هذا المکتب الحریه والاتجاه إلی الطبیعه، الأحاسیس والإثاره، والسفر التاریخی والجغرافیایی. إن عبدالوهاب البیاتی (1926- 1999) و صلاح عبدالصبور (1931- 1981). من أشهر وأقدر الشعراء العراقیین ومن الشعراء النجباء الرومانسیین وآثارهما یبرز فیها الوطن و العشق والإشتیاق (البعد عن الوطن والحب وذکریات الطفوله). إن هذه المؤلفات تبین الحزن والغم فی أشعار عبدالصبور و البیاتی وهذا البحث قائم علی عده فرضیات: 1. عبدالوهاب البیاتی و صلاح عبدالصبور یلتزمان بالرومانسیه المدنیه. 2. السفر الجغرافی والهرب من البیئه التی یتواجد فیها والشوق للوصول إلی وطنهما واضح فی آثارهما. الهدف من هذا البحث إیجاد طریقه استخدام أصول ومبانی مکتب الرومانسیه وبیان وجوه الاختلاف والتشابه فی آثار عبدالوهاب البیاتی و صلاح عبدالصبور باستخدام الأسلوب التحلیلی والتوصیفی لإثبات هذه الفرضیه.

حقیقت انسان به لحاظ ادراک و آگاهی دریایی عمیق و ژرف است که انسان بالقوه توانایی دست یابی به دیگر سطوح آگاهی و ادراک را دارد و چگونگی بازتاب و بحث در آن از جایگاه گسترده و وسیعی در میان تعابیر و مفاهیم گوناگون قرآنی، و به ویژه در زمینه ادبیات عرفان اسلامی برخوردار است. در برخی از شواهدی از آثار ادیبان و سالکان، واژگانی چون: «سبع هشتم» دیده می شود که تاکنون چگونگی معنای اصطلاحی و مفهومی آن محل بحث و اختلاف بوده است. از طرف دیگر، بررسی این مدخل، به عنوان یک اصطلاح عرفانی و ادبی مورد توجّه و تحقیق فرهنگ نامه های اصطلاحی و عرفانی نبوده است. هدف از این تحقیق، آن است که با مطالعه نمونه موردی در معنای لغوی، و به ویژه اصطلاحی و مفهومی مدخل «سبع هشتم» و نیز اثبات و تحلیل چگونگی جایگاه آن در زمینه ادبیات عرفانی، بتواند به نوعی اهمّیت توجّه و ذکر این مدخل را در فرهنگ نامه ها و لغت نامه ها، به ویژه در زمینه اصطلاحات عرفانی معاصر متذکّر شود.

یعد توظیف الأسطوره من إحدى الأدوات التعبیریه الجمالیه التی اهتدى إلیها شعراء الحداثه، واستعانوا بها فی شعرهم، وقد عظم توظیفها فی الشعر الحدیث حتى غدت من أهم ظواهر الأدب الحدیث والمعاصر، وشکل استعمالها سمه من سمات الأدب الحدیث فما یکاد یکون هناک عمل شعری یخلو من الإشارات الرمزیه والأسطوریه، وفی محاوله البحث حول نمط المرأه الشاعره فی توظیفها الأسطوری، المتناغم مع الطبیعه، تخرج لنا الأسطوره، ویخلق منها صوره ماورائیه أو عجائبیه، فالأساطیر حاضره فی أشعارها، واستخدمت العدید منها فی نصوصها الشعریه حتى تحرر من خلالها رسائل نصیه تشیر إلى واقعها الشعری، وکیانها الفلسفی والفکری فی الحیاه. أتاح لنا هذا البحث وعبر المنهج التحلیلی المقارن النظر فی تجلیات الأسطوره فی الشعر النسوی، وسلط الباحثون الضوء على الأدب النسوی وتأثیر الأدب الغربی فی الثقافه العربیه من خلال عقد مقارنه بین أنموذجین من شاعرات الأدب الحدیث، متمثلا ب (إدیث سیتویل 1887- 1964 / ونازک الملائکه 1923- 2007)، إن ما جعل کتابه هذا البحث کضروره عند الباحثین هو الغایه من استحضار المضامین الأسطوریه فی قصائد الشاعرات المعاصرات، وحاولنا من خلاله طرح إشکالیه توظیف الأسطوره فی الشعر النسوی الحدیث، واستدعاء الأسطوره بشکل مکثف عند الشاعرتین. تدل النتائج على تأثیر الأدب الغربی فی التطور الشعری عند نازک بدلیل أن الرموز الإغریقیه هی المسیطره على النص الشعری عندها، کما أن هناک بعض الأساطیر الدینیه تبنتها نازک فی خطابها وفقا للروایات المسیحیه، أما إدیث فکانت تخلق رموزاً وصوراً غیر مألوفه من إبداعات عالمها الخاص، ومن خلال هذه الدراسه التوظیفه للأسطوره بین الأدبین العربی والغربی نجد صوره الأسطوره فی معالم الخیال بین الشاعرتین التی تعبر عن النص اللغوی الفنی الممزوج بالتعابیر الملائمه للواقع وکانت لنا الریاده فی استخدامها من خلال دراستنا للثقافتین، یتبین أن توظیف الأسطوره هو نوع من الرجوع إلى الحیاه البدائیه الأولى

ادبیات آپوکالیپتیک را می توان قسمی ادبیات آرمان گرایانه به شمار آورد که در آن شاعر- نویسنده از وضع اکنونی جامعه خود و گردش امور ناخرسند و ناراضی است و با استمداد از قوه تخیل آفرینشگرانه اش در پی ایجاد جهانی آرمانی، جهانی غیر از جهان اکنونی است. در این نوع از ادبیات، هیمنه اضطراب و فروبستگی ها و نابهنجاری های سیاسی، اجتماعی و دینی و ناتوانی در غلبه برآن، نگاه شاعر- نویسنده را به آینده معطوف می دارد، بدین سان زمان حال منشأ و خاستگاه آگاهی تاریخی او می شود و زمان حال را از منظر آینده مورد داوری و سنجش قرار می دهد. در جستار پیش رو تلاش بر آن است تا ضمن بررسی تصاویر آپوکالپتیکی و مؤلفه های آن در شعر خلیل حاوی به روش تحلیلی- تطبیقی به تطبیق آن تصاویر با تصاویر آپوکالپتیکی کتاب مقدس و نیز به بررسی میزان تأثیرپذیری خلیل حاوی از کتاب مقدس بپردازند. از نتایج برآمده از این پژوهش می توان به این دو نکته اشاره کرد: اولاً خلیل حاوی در تصاویر آپوکالپتیک شعرش کاملاً تحت تأثیر کتاب مقدس است. ثانیاً خلیل حاوی بهشت موعود خود را در این جهان بنا می کند.

نزار قبانی شاعر الحب، المرأه و السیاسه، ولد فی دمشق(1923-1998). ابتکر لغه خاصه تتسم بصفاته وهی لغه لیست غریبه او تم استعارتها من لغات اخری. فهی نفسها التی یعجز العدید من الشعراء عن معالجتها ویرمونها بالصعوبه وعدم الانصیاع للغه الشعر ورغم کل الدراسات النقدیه تتجه لتسمیه شاعر الحب أو شاعر المرأه؛ وذلک لأنه کتب العدید من القصائد التی تخص المرأه والحب، لکنه مع ذلک یعد واحدا من أهم الشعراء العرب الذین عبروا عن الواقع العربی السیاسی والاجتماعی. قصائده السیاسیه تعکس الجانب السیاسی ویتجلی ذلک فی المرحله، التی ثار فیها علی الأنظمه العربیه السائده من خلال شعره. فی هذا البحث نعالج جانب السیاسه والمقاومه بالصور الشعریه.

قرن نوزدهم را می توان زمان شکل گیری تفکر نوین عرب به شمار آورد و پژوهش های زبان شناسی معاصر نیز در راستای سایر حوزه های اندیشگانی عرب در این زمان، پدید آمد. زبان شناسان نوگرا، دستاوردهای نوین خود را که برگرفته از رویکردهای زبان شناختی معاصر است، به خواننده عرب زبان ارائه کردند، و با وجود واکنش های متفاوتی که اغلب بر پایه تقدس بخشیدن به میراث سنتی زبانی شان بود، توانستند ساختار مشخص و مستقلی برای زبان شناسی معاصر عربی ایجاد کنند که از یک سو بر پایه مبانی نظری قدما باشد و از سوی دیگر با رویکردهای مدرن غرب در حوزه زبان شناسی سازگار. «ابراهیم مصطفی» و «مهدی مخزومی» دو تن از زبان شناسان معاصر عرب هستند که نگاهی نوین به پژوهش های زبانی و نحو عربی داشتند. این مقاله در تلاش است به شیوه توصیفی- تحلیلی به پژوهش در دو کتاب احیاء النحو ابراهیم مصطفی و فی النحو العربی؛ نقد و توجیه مهدی مخزومی بپردازد. رویکرد این پژوهش بررسی تطبیقی دیدگاه زبان شناسی، مبانی و خاستگاه فکری این دو نحوی است و بر مبنای نقد روش شناختی به این مهم پرداخته است و به دنبال فهم روش کار این دو زبان شناس معاصر و نظریه هایشان در حوزه نحو در پژوهشی تطبیقی است. حاصل پژوهش اینکه ابراهیم مصطفی با اینکه رویکرد زبان شناسی ندارد، به دنبال احیای نحو است و در تلاش برای الغاء نظریه عامل در دستور زبان عربی بوده است؛ اما مهدی مخزومی رویکرد زبان شناسی متن دارد و بر جمله در نحو عربی تأکید دارد. چنین به نظر می رسد که، اغلب زبان شناسان معاصر عرب با تکیه بر ضرورت ایجاد تغییرات مبنایی در نحو عربی، با هدف رهایی از نحو سنتی توانسته اند با اندوخته علمی و تجربی خود، هر یک بخشی از نحو عربی را مورد نقد قرار دهند و در حوزه نظری و کاربردی دیدگاه های دقیق، علمی، تازه و نویی ارائه کنند.

از سال 1976 و با طرح نظریه انسجام از سوی هلیدی و رقیه حسن این نظریه مبنای بسیاری از پژوهش های تحلیل گفتمانی قرار گرفت. قرآن کریم نیز به عنوان متنی وحیانی قرن های متمادین است که عرصه بررسی های زیبایی شناختی قرار می گیرد و به گواهی قرآن پژوهان پیشین و پسین نظم هوشمندانه و ترتیب شگرف عبارات قرآنی در کنار شیوایی الفاظ و بلندی مضامین از جمله نشانه های انسجام متن و از وجوه اعجاز قرآن به شمار می رود. از جمله مؤلفه های انسجام، اصلی با عنوان انسجام پیوندی است که از نقش رابط ها در ایجاد پیوستگی میان عبارات سخن می گوید؛ همان عنصری که در کنار عناصر واژی- دستوری، ارتباط منطقی میان اجزای صورت متن را رقم می زند. هلیدی و رقیه حسن در این نظریه، ابزارهای ایجاد انسجام پیوندی را به چهار نوع اضافی، تقابلی، سببی و زمانی تقسیم کرده اند. در قرآن از رابط های متنوعی برای پیوند میان آیات و عبارات استفاده شده، اما موضوع مهم و مورد بحث این مقاله، کیفیت بازسازی آن ها در زبان فارسی است. به همین منظور، در این مقاله ابتدا با روش توصیفی- تحلیلی  وضعیت رابط ها در گزیده ای از آیات قرآن بررسی و سپس وضعیت عملکرد مترجمان به بوته نقد گذاشته شد که در نهایت، به علت عدم به کارگیری این ابزار انسجامی، اشتباهاتی در تشخیص و به تبع آن در برابریابی رابط ها  به چشم می خورد.

تحلیل مؤلفه های انسجام در سوره نبأ براساس الگوی فرا نقش متنی هالیدیچکیدهنگاه از منظر زبانشناسی به قرآن کریم چشم اندازهای نوینی را در پژوهش های قرآنی گشوده است. نظریات مایکل هالیدی یکی از رویکرد های زبان شناسی نقشگراست که هم اکنون توجه زبانشناسان فراوانی را به خود جلب کرده است. هالیدی برای بخش های گوناگون کلام فرانقش های سه گانه اندیشگانی، بینافردی و متنی را قائل شده و مثل آنها سه لایه معنایی را ساماندهی کرده است. هدف این پژوهش بازبینی تحلیل گفتمان سوره نبأ در سطح فرانقش متنی طبق فرضیه نقشگرای هالیدی است از این رو با بررسی شکل مبتدا خبری و اطلاعی سوره نبأ و درک اجزاء و فنون خلق همبستگی دریافتیم که سوره نبأ از دیدگاه گفتمان بر اساس مکالمه پرسش و پاسخ بوده و در همبستگی متن آن ادات متعدد و گوناگونی موثر است که میزان بهره گیری از این فنون همبستگی دستوری لغوی یا معنایی با هم متفاوت است. اولین و مهمترین فاکتور اتحاد و همبستگی متن در این سوره عناصر واژگانی و لغوی است و عنصر تکرار با ابعاد مختلفش بیشترین بسامد را داراست. کلیدواژه: قرآن کریم، مایکل هالیدی، زبانشناسی نقشگرا ، فرانقش متنی ، سوره نبأ

تصویرپردازی ازجمله هنرهای ایجاد و انتقال معناست و استعاره از قوی ترین قالب های آن است. باوجود اینکه برداشت معنایی از استعاره و تصویرپردازی های آن غالباً سیر دشواری را می طلبد، ولی این شیوه به وفور در قرآن کاربرد داشته است. برای پاسخ به چرایی این امر، باید هدف از نزول قرآن؛ یعنی انسان سازی در همه ساحات وجود آن را در نظر گرفت. در این پژوهش، استعاره ها تحلیل، سپس اهداف تصویرپردازی ها استنباط می گردد. بر این اساس مقاله حاضر، تحقیقی بنیادی، نظری و اکتشافی خواهد بود و روش تحقیق نیز توصیفی- تحلیلی است. ضمن اینکه عدم درک معانی و اهداف این تصاویر، مخل رسیدن به هدف هدایت گری قرآن است. باید توجه داشت تاکنون با چنین نگرشی، تصویرپردازی استعاره های قرآن مورد بررسی قرار نگرفته است. این تصویرپردازی ها از میان ساحات سه گانه انسان، کنش ها را مستقیم هدف قرار نداده، بلکه بینش ها و گرایش ها را مد نظر دارد. این اهداف را می توان در ایجاد، اصلاح و تکمیل این دو ساحت برشمرد.

مسأله اعجاز قرآن از دیرباز در میان مسلمانان مطرح بوده است. قرآن پژوهان مسلمان چه به صورت مستقل و چه در اثنای دیگر آثارشان به مسأله اعجاز پرداختند. بحث اعجاز قرآن از یک سو ناظر بود بر اثبات متنی که بر صدق نبوّت پیامبر (ص) دلالت داشت،و از سوی دیگر شیفتگی ادباء و شاعران و سخن شناسان موجب می شد تا به قرآن به مثابه متنی شگفت بنگرند. آن گونه که از بررسی آثار گذشتگان در حوزه اعجاز بر می آید بیش ترین توّجه آنها به ادبیّت قرآن بوده است و از آن آثار چنین استنباط می شود که سبک و بیان و نظم متنی بیش از جنبه های دیگر برای آنها جلوه گری می کرده است. از سیر تاریخی آثار و نوشته ها در این حوزه می توان این ادّعا را ثابت کرد.مهم ترین وجه تفاوت اعجاز قرآن با دیگر معجزه ها در آن است که قرآن به واسطه عقل قابل درک است ولی طبیعت معجزات گذشته، حسّی بوده است. به همین جهت بررسی وجه بلاغی و سبک شناختی قرآن بر دیگر وجوه غلبه یافت. در رویکردهای بررسی سبک شناختی قرآن نیز می توان رویکردهای زیر را مشاهده کرد: 1- رویکرد ذوقی 2- رویکرد زبان شناختی 3- رویکرد ذهنی 4- رویکرد عقلانی 5- رویکرد بیانی6- رویکرد نقد ادبیرویکردهای یاد شده بیانگر آن است که از هم ان آغ از پی دایش بحث اعجاز قرآن به جنبه های لفظی -معنایی آن پرداخته شده است. به عبارت دیگر اعجاز متنی قرآن محور پژوهش های قرآنی بوده است.

نظریه های زبان شناسی معاصر با نگاهی تازه به زبان و عناصر آن دیدگاه های تازه ای در پژوهش های ادبی به وجود آورده است. مایکل هالیدی یکی از زبان شناسان معاصر است که دیدگاه هایش بخصوص در حوزه ی انسجام متنی مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته و به عنوان الگویی برای تحلیل متون به کار برده می شود. بر همین اساس پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس رویکرد هالیدی در این زمینه عوامل انسجام، ساخت مبتدا خبری، ساخت اطلاع، تحلیل عوامل انسجام متنی از جمله  انسجام دستوری و واژگانی را در سوره نازعات بررسی و تحلیل کرده است. از مهمترین یافته های این پژوهش می توان به کاربرد فراوان حروف ربط، ارجاع، تکرار حروف و واژه ها و هم معنایی واژگانی و .... اشاره کرد که در سوره نازعات علاوه بر اهداف معنوی و آگاه سازی مشرکان، کافران و منکران دین اسلام در زمینه پیوستگی و انسجام آیات، تأثیر بسزایی گذاشته است. روشن شد که از نظر انسجام ابتدا حرف ربط فاء و سپس واو بیشترین بسامد را دارد. همچنین کلمات (نازعات/ ناشطات/سابحات/ سابقات/ مدبرات/ راجفه/ واجفه/ رادفه/ حافره/ نخره/ ساهره/ طغی/ دحا/ غرقا ) بیشترین واژگان پر بسامد و پر معنا این سوره را تشکیل می دهد. با بررسی نظام هجایی آیات این سوره، بسامد هجاهای کوتاه به شکل معنا داری بیشتر از انواع هجاهای دیگر است که نشان دهنده ریتم تند و متحرک موجود در فضای کلی سوره است. از این گذشته تکراربسیار برخی از واژگان، تضاد و ترادف های هدفمند و نیز ارتباط معنایی و منطقی آیات در انسجام بخشی به این سوره تاثیرگذار بوده است. با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت از میان مؤلفه های انسجامی هالیدی، مؤلفه های دستوری تاثیر بیشتری از سایر مؤلفه ها در انسجام سوره مورد پژوهش داشته است.

مفهوم ادبیّت متن و مؤلفه های آن، یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در حوزه نقد ادبی به شمار می رود که علی رغم تلاش های فراوان ناقدان و ادیبان هنوز برای آن تعریفی قطعی و مشخص ارائه نشده است؛ ادونیس نظریه پرداز و منتقد برجسته عرب، یکی از معدود ناقدانی می باشد که توانسته درباره ادبیّت نظریات جدیدی را مطرح سازد. دیدگاه های وی در این عرصه از حوزه ی تعاریفی محدود، پیرامون شعر خارج گشته و وارد حوزه وسیع تری یعنی تئوری ادبیات گردیده است؛ لذا در مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی، مفهوم ادبیّت و مؤلفه هایش را این بار از نگاه ادونیس موردمطالعه قراردادیم. آنچه بر ضرورت انجام چنین پژوهشی تأکید می کند، آن است که یافتن دیدگاه ویژه ی ادونیس نسبت به موضوع ادبیّت و مؤلفه های آن زمینه ساز درک صحیح تر نظریه شعر وی و برجسته ساختن جایگاه منحصربه فردش به عنوان یک نظریه پرداز ادبی می گردد؛ ازاین رو هدف نگارندگان در این پژوهش تبیین سازی مفهوم ادبیت از منظر ادونیس می باشد که در راستای تحقق آن ابتدا، به تبیین مفهوم ادبیّت و مهم ترین مؤلفه های آن را با تکیه بر نظرات ناقدان عربی و غربی پرداختیم سپس از طریق مقایسه این مبانی، با نظریات ادبی ادونیس تلاش نمودیم تا به دیدگاه ادبیّت وی دست یابیم. نتایج پژوهش حاکی از آن می باشد که ادونیس در نظریه ادبیتش واژه ی شعریت را معادلی برای ادبیّت قرار داده و بمانند ناقدان غربی و عربی از ادبیّت به عنوان نظریه ای برای تأمل در داوری های زیبایی شناختی متن بهره گرفته است بعلاوه ازنظرش مرحله کتابت، به مثابه حلقه پیوند میان مرحله اول (شفاهی) با مرحله سوم، (نوگرایی ادبی) می باشد و شعر در این مرحله به ساختاری باز با دیدگاه های متعددی تبدیل می گردد