افلاک هفتگانه

پژوهشِ حاضر به بررسی شخصیت های رمان بازی آخر بانو نوشته بلقیس سلیمانی(متولد1342ش.) در چارچوب نظریه شخصیت شناسی ویلیام بن هم براساس ارتباط تیپ شناسی و افلاک هفت گانه می پردازد. بن هم کوشش می کرد تا با پیوند شخصیت و سیارات هفت گانه، تصویری کامل و روشنی از فرد ارائه دهد؛ زیرا شخصیت شناسی، در روان شناسی مبحثی بنیادی و مهم است که موجب قضاوت درباره ماهیت اصلی شخص می گردد و ابزاری برای معرفت خود و دیگری است. شخصیت شناسی بن هم یکی از روش های شناختی است که برای تعیین ویژگی های شخصیتی فرد استفاده می شود. همچنین با مدد ازآن می توان به نحوه فکر کردن، رفتار و واکنش های فرد برای موقعیت های مختلف پی برد و نقاط قوت و ضعف اشخاص را شناخت. شخصیت شناسی بن هم، نگرش ها، ارزش ها، افکار، روابط، رفتارها و غیره را براساس سیارات هفت گانه ارزیابی می کند. نویسنده رمان، درشخصیت پردازی با نگرش به مردمِ جامعه و شخصیت های واقعی با کمک تخیل خود پیش نمونه هایی را خلق می کند تا بتواند ماهیت آنها را نشان دهد. شخصیت و شخصیت پردازی از مهم ترین عناصر یک رمان به شمار می روند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی می کوشد تا به این سوال اصلی پاسخ دهد که براساس نظریه شخصیت شناسی بن هم، کدام شخصیت همسانی بیشتری با نظریه مذکور دارد؟ براساس یافته های تحقیق، گونه سرشت کیوانی به شخصیت بانو نزدیک تر است که دال بر غم و غصه و خستگی ها و تلخی های زندگی وی است. گل بانو در ایام زندگی خویش از بعد از انقلاب اسلامی تا سال 1385، براساس شرایط و محیط زندگانی خود سرشت مختلفی را تجربه می کند که طالع نحس تفوق بیشتری در حیات وی دارد.

آسمان های هفت گانه از جمله مفاهیمی است که در قرآن کریم مورد استفاده قرار گرفته است. اندیشمندان در تفسیر هفت آسمان و تبیین مفهوم آن بر دیدگاه واحدی اتفاق نظر ندارند. صدرالمتالهین بر این باور است که شناخت هفت آسمان از طریق ابزارهای حسی و مادی امکان پذیر نیست و تنها با تمسک به قرآن و حدیث می توان به حقیقت آن دست یافت. وی هفت آسمان را منطبق بر عالم مثال می داند. از سوی دیگر فخر رازی در تفسیر هفت آسمان به هیات بطلمیوسی متمسک شده و تعریفی بر اساس نظر منجمین ارائه داده است. بر اساس دیدگاه وی هفت آسمان، هفت فلک مادی اند که به گرد سیاره زمین قرار دارند. در این مقاله پس از تبیین دیدگاه ملاصدرا و فخر رازی در باب هفت آسمان، دیدگاه فخر مورد نقد قرار گرفته وترجیحات نظریه ملاصدرا مبتنی بر شناخت هفت آسمان تنها از طریق آیات و روایات بیان شده است.