امیرمحمد حاجی یوسفی

امیرمحمد حاجی یوسفی

مدرک تحصیلی: عضو هیات علمی و معاون آموزشی دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۹۸ مورد از کل ۹۸ مورد.
۸۱.

مطالعه ی تطبیقی سیاست خارجی عربستان و ایران در بحران سوریه

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۷ 108-134

کلیدواژه‌ها: ‌ ایران بحران سوریه سیاست خارجی عربستان نظریه ی بازی ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۳۱۲
چگونگی رویکرد سیاست خارجی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه وبررسی تاثیری که این بحران می تواند نصیب این دو کشور کند بااین فرضیه قابل طرح است که جمهوری اسلامی ایران سیاست خارجی خود را در راستای حمایت از حکومت بشاراسد تعریف کرده، در حالی که اقدامات عربستان در پی حمایت از مخالفان جهت فروپاشی نظام بشاراسد می باشد. بر همین اساس بقای بشاراسد بعنوان هم پیمان استراتژیک جمهوری اسلامی ایران یکی از اهداف مهم ایران در سطح منطقه می باشد. یافته-های تحقیق نشان می دهد که عربستان و ایران دو بازیگر منطقه ای تاثیرگذار می باشند که سیاست خارجی خود را یکی در حمایت از مخالفان اسد و دیگری در حمایت از نظام اسد طرح نموده اند. در این بازی تا آنجا با هم مقابله می کنند که عربستان منافع آینده خود در سطح خاورمیانه را در نبود بشاراسد به دور از هژمونی ایران می بیند و برای تحقق اهداف خود گزینه مناسب حکومت جایگزین برای بشار اسد را عنوان می کند ،در مقابل تهران با حمایت از بشاراسد عربستان را در این بازی شکست خورده میخواند.
۸۲.

تبیین رویکرد منازعه و همکاری در حوزه آبریز اروندرود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 66 - 105

کلیدواژه‌ها: ایران و عراق رودخانه های مرزی رودخانه اروندرود منازعه و همکاری هیدرودیپلماسی امنیتی زدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۹۹
آبراه های مرزی در منطقه خاورمیانه با محرک هایی مانند تغییرات آب و هوایی، افزایش جمعیت، توسعه اقتصادی و شهرنشینی، باعث افزایش تقاضا و فشار برمنابع آب شیرین شده است. این مساله در حوضه رودخانه های مشترک باعث کمبود آب و به رویکردی تنش زا تبدیل شده و ابعاد جدیدی را به تعاملات دولتی افزوده است و باعث ایجاد مثلثی از ناامنی آب، منازعه و همکاری در میان کشورها در مورد بهره برداری و مدیریت آن گردیده است. اختلاف بر سر بهره برداری، مدیریت، تعیین خط مرزی و میزان کیفیت آب شیرین در رودخانه اروندرود باعث گردیده که ادراک همکاری و منازعه توأمان در این حوضه آبی وجود داشته باشد. مفاهیم منازعه_ همکاری محور تعاملاتی را سازمان دهی می کنند و بر مبنای تأثیرگذاری و تأثیرپذیری این محور سطوح ادراکی شکل می گیرد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی، قیاسی _ فرضیه ای و بنیان نهادن چارچوب نظری به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که چگونه می توان رویکرد منازعه و همکاری در سیاست خارجی ایران در حوضه رودخانه اروندرود را مدیریت نمود؟ سیاست آبی ایران در رودخانه اروندرود از طریق امنیتی زدایی و دیپلماسی آبی می تواند بحران آب را مدیریت نماید. پردازش این مهم با استفاده از چارچوب مفهومی و برآیند اختلافات آبی ایران و عراق در رودخانه اروندرود به عنوان مطالعه موردی بررسی می گردد.
۸۳.

اقتصاد سیاسی توسعه در عراق پساصدام: چرخش سیاسی یا بازتولید نظم دسترسی محدود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷۲) 83 - 110
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۶۸
اضمحلال رژیم بعث و زوال نظم سیاسی مستقر به مثابه یک بزنگاه تاریخی فرصت تحول و تکوین سازوکارهای تحقق بخش تغییرات مطلوب اقتصادی- اجتماعی را پیش روی جامعه و نظام سیاسی عراق قرار داد. با این حال واقعیت های این کشور حاکی از پیچیده تر شدن وضعیت توسعه ملی عراق در برهه پساصدام است. مسأله پژوهش حاضر رمزگشایی از چگونگی شکل گیری سرنوشت موجود و منطق حاکم بر الگوی رکود و شکنندگی فرآیند توسعه اقتصادی در عراق پساصدام است. پرسش اصلی مقاله آن است که قبض و بسط فرآیند توسعه در عراق پساصدام چگونه قابل فهم است؟ فرضیه پژوهش بدین صورت طراحی شده که ستیز نیروهای اجتماعی قدرتمند حاضر در سپهر سیاسی عراق پساصدام مانع چرخش سیاسی- نهادی ضروری برای گذار از وضعیت نظم دسترسی محدود و حصول به توسعه پویای ملی در این کشور شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد کنش های متقابل نیروهای حاضر در سپهر سیاستگذاری اقتصاد سیاسی عراق پساصدام درجهت تمهید صورت بندی اندیشه ای و نهادی منضبط برای باز نمودن قفل های تاریخی و هدایت توسعه اقتصادی در این کشور گام بر نداشته است. متقابلاً بزنگاه تاریخی ناشی از سقوط صدام با بازتولید میراث نهادی گذشته، تشدید رانت جویی، گسترش مناسبات قائم به شخص و در نتیجه نابرابری در توزیع درآمدها، افزایش هزینه مبادله و تکوین نظم شکننده در این کشور همراه شده است. پژوهش به روش تاریخی و با اتکاء به منابع و متون نظری، گزارش های آماری و تحلیلی موجود صورت گرفته است.
۸۴.

سیاست مهاجرتی ایالات متحّده آمریکا در دوران ترامپ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۴۷) 59 - 88

کلیدواژه‌ها: افول نظم لیبرال ملی گرایی سیاست های مهاجرتی دونالد ترامپ ایالات متحده امریکا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۹۵
دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا (2020-2016) یکی از چالش برانگیزترین دوران ها در تاریخ ایالات متحّده و جهان شناخته می شود. این دوران با توجه به ویژگی های خاص آن، از اهمیت بالایی برخوردار است و دلیل اصلی آن را باید در سیاست های ترامپ جست وجو کرد. پژوهش حاضر به سیاست های مهاجرتی آمریکا در دوران دونالد ترامپ پرداخته و به دنبال بررسی عوامل ایجاد این سیاست هاست. در همین راستا، از چهارچوب افول نظم لیبرال و رشد ملّی گرایی، از زاویه پیامدهای ناشی از سیاست های اقتصادی نئولیبرال و سیاست های مداخله گرایانه نظامی جرج دبلیو بوش بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که رشد ملّی گرایی از دلِ افول نظم لیبرال برخاسته و نتیجه آن رشد احزاب ملّی گرا و راست افراطی و اقبال عمومی به آن ها بوده است. دونالد ترامپ در چنین شرایطی و با محوریت ملّی گرایی سیاسی- اقتصادی و با شعارِ «اول آمریکا» به قدرت رسید و سیاست خارجی آمریکا را بر مبنای اعمال قوانین، دستورات اجرایی، و خروج و تجدیدنظر در بسیاری از توافق نامه های بین المللی بنا گذاشت. تمرکز این پژوهش، بر سیاست های مهاجرتی آمریکا در دوران ترامپ است که اصلی ترین ویژگی آن، رویکرد گزینشی در پذیرش مهاجران است. در مجموع، این پژوهش تبیین کرده است که افول هنجارها و نهادهای نظام بین المللی لیبرال سبب رشد ملّی گرایی سیاسی و اقتصادی شده است و این به نوبه خود زمینه محدودیت هایی را در سیاست مهاجرتی آمریکا در دولت ترامپ فراهم آورده است.
۸۵.

درهم تنیدگی عناصر منازعه و همکاری در حوزه آبریز هیرمند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۶) 157 - 184
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۲۳
آبراه های مرزی به لحاظ اهمیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی در زیست انسانی و جانوری، اکوسیستم مناطق و توسعه کشورها که با افزایش جمعیت، بالارفتن تقاضا، تغییرات آب و هوایی، گرم شدن زمین، خشک سالی، کمیابی منابع آبی و سوء مدیریت آبی سبب همگرایی و واگرایی در حوزه های رودهای ساحلی گردیده است به رویکردی چالش زا در سیاست خارجی کشورها تبدیل شده است. اختلاف بر سر بهره برداری، مدیریت و تعیین حقابه رودخانه مرزی هیرمند باعث گردیده که همکاری و منازعه توأمان در این حوزه آبی وجود داشته باشد. مفاهیم منازعه - بحران یک ساختار چند لایه با ماهیت پویا را سازمان دهی می کنند و از طرف دیگر از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری منازعه و همکاری مدل همزیستی شکل می گیرد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی و بنیان نهادن چارچوب نظری به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که چگونه می توان منازعات آبی را در سیاست خارجی ایران در حوزه رودخانه هیرمند مدیریت نمود؟ ایران با امنیتی زدایی از بحران آبی می تواند آن را مدیریت پذیر نماید. پردازش این مهم با محوریت روابط بین دولتین و ادغام با عناصر داخلی که برگرفته از رویکردهای بین الاذهانی، محیط زیست و اجتماع انسانی است پایه گذاری گردیده و اختلافات آبی ایران و افغانستان در رودخانه هیرمند به عنوان مطالعه موردی بررسی می گردد.
۸۶.

مفهوم حق توسعه در روابط بین الملل از نگاه نظریه پسا استعماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 7 - 40
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۷۴
موضوع حق توسعه یکی از مناقشه برانگیزترین مفاهیم رایج در مباحث حقوق بشری در روابط بین الملل به شمار می رود که دهه هاست مناقشه ای دو قطبی را در دو سطح ایدئولوژیک و سیاسی –دیپلماتیک بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه (جهان سوم) ایجاد کرده است. تا کنون عمده مباحث علمی و سیاسی در این خصوص متمرکز بر دو موضوع اصلی بوده است، اول منازعه بر سر مفهوم سازی و چارچوب بندی توسعه به عنوان یک حق بشری و دوم مشکلاتی که در راه اجرای حق توسعه در دو دهه گذشته به رغم روند رو به رشد پذیرش آن، بوجود آمده است. مقاله حاضر تلاش دارد تا با به خدمت گرفتن نظریه پسااستعماری در روابط بین الملل، نگاهی نو به این موضوع داشته و به این سوال پاسخ دهد که مفهوم حق توسعه بر چه مبنا و با چه اهدافی از سوی کشورهای جهان سوم معرفی و روند تکاملی خود را طی کرده است؟ فرضیه اصلی ما این است که حق توسعه در سطح بین المللی به عنوان ابزار جنگ لفظی و زبان مقاومت برای مخالفت با نظام هژمونیک اقتصاد بین الملل و یک وسیله مهم برای نیل به توانمند سازی اقتصادی و توزیع عادلانه منابع جهانی و در سطح ملی به عنوان زبان قدرت برای حفظ حاکمیت ملی و مشروعیت بخشیدن به دستورکار سیاسی و اقتصادی، از سوی دولتهای جهان سوم طرح و مورد استفاده قرار گرفته است.
۸۷.

ادراک رهبران و عادی سازی سیاست ویتنام در قبال آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۹) 63 - 96
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۷۷
یکی از مهم ترین منازعات پایدار روابط بین الملل، رابطه تنش آمیز میان آمریکا و ویتنام بوده است. رهبران کمونیست ویتنام که تا چند دهه پیش، محو هرگونه نفوذ امپریالیستی آمریکا را بر روی پرچم های خود نوشته بودند و الگوی مبارزه علیه آمریکا بشمار می رفتند؛ به تدریج در اواخر دهه 1980 و اوایل دهه 1990، به سمت عادی سازی مناسبات خود با آمریکا و همکاری با نهادها و رژیم های بین المللی گام برداشتند. این تغییر جهت گیری در سیاست خارجی باعث شد تا ویتنام روابط خود را با جامعه بین المللی و به ویژه با آمریکا به طور چشمگیری احیا نماید. سوال اصلی مقاله حاضر این است که چرا ویتنام سیاست های خود را در قبال آمریکا تغییر داد. برای پاسخ به این پرسش، نگارندگان این فرضیه را مورد راستی آزمایی و تأیید قرار داده اند که دولت انقلابی ویتنام متأثر از ادراکات رهبران نسل اول انقلاب، با بحران های فراگیر اقتصادی، سیاسی و بین المللی مواجه شدند؛ این بحران ها زمینه ساز به قدرت رسیدن رهبران جدید با جهان بینی و ادراکات متفاوت شد که یکی از پیامدهای مهم آن، تحول در سیاست خارجی و عادی سازی سیاست ها در قبال آمریکا بود
۸۸.

جامعه شناسی تاریخی و سیاست خارجی ایران: یک چارچوب نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 98 - 65
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۹۵
سیاست خارجی ایران یکی از حوزه هایی است که توجه تحلیل گران متعددی را به خود جلب کرده و ادبیات گسترده ای به خصوص دریکی دو دهه اخیر در این زمینه تولید شده است. مقاله پیش رو با تقسیم ادبیات مذکور به سه دسته تاریخی، کاربست نظریه و نظریه پردازی به بررسی آثار موجود پرداخته و به این نتیجه می رسد که به رغم اهمیت تحلیل سیاست خارجی ایران تلاش های صورت گرفته در این زمینه از حیث کاربست نظریه ها و نظریه پردازی توسعه نیافته است. در راستای بهبود وضعیت موجود، مقاله معتقد است نظریه جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل با داشتن شاخص هایی ازجمله تأکید بر نقش تاریخ در کنار نظریه، تنوع موضوعی و روشی، عدم جدایی نیروهای داخلی و خارجی، روش مقایسه ای و ترسیم دولت به عنوان نهاد برآمده از دل نیروهای اجتماعی، ظرفیت و چارچوب مناسبی برای توصیف، تحلیل، تبیین و نظریه پردازی سیاست خارجی ایران فراهم می سازد. بنابراین، بابیان قابلیت، تناسب و سودمندی نظریه جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل در تحلیل سیاست خارجی ایران، نهایتاً سعی شده است چارچوب نظری برای تحلیل و تبیین سیاست خارجی این کشور ارائه شود که ضمن توجه به مؤلفه های داخلی و خارجی در شکل دهی به سیاست خارجی قابلیت تغییر و تحولات آن در طول زمان نیز داشته باشد.
۸۹.

جایگاه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در دهه اول قرن بیست و یکم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره اول زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 33 - 72
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۷۴
به دنبال حادثه 11 سپتامبر 2001، تحولاتی در منطقه خاورمیانه روی داد که چهره این منطقه را کاملاً دگرگون کرده است به گونهای که نظم منطقه برهم خورده و نظم جدیدی در حال شکلگیریست. در این نظم جدید، برخی بازیگران قدیمی از بین رفتهاند و بازیگران جدیدی با اولویتها و اهداف جدید جای آنها را گرفتهاند. برخی بازیگران قدیمی که هنوز حضور دارند نقش خود را از دست دادهاند و برخی بازیگران نقش برجستهای در بازی سیاست در منطقه به دست آوردهاند. این مقاله به دنبال بررسی این نظم جدید و بازیگران تأثیرگذار در آن است. این مقاله معتقد است که در نظم جدید نقش برخی بازیگران کاهش و نقش برخی افزایش یافته است. سؤال اصلی مقاله این است که، جمهوری اسلامی ایران از چه نقش و جایگاهی در نظم جدید که پس از 11 سپتامبر 2001 در منطقه شکل گرفته برخوردار است؟فرضیه مقاله این است که تحولات منطقه خاورمیانه در دهه اول قرن 21 منجر به صعود جایگاه قدرتی ج. ا. ایران شده است.
۹۰.

عوامل مؤثر بر سیاست دولت روسیه در برابر جریان های اسلامی روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 151 - 175
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۲۰
موضوع این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر سیاست دولت روسیه در برابر جریان های اسلامی روسی به عنوان گروهی از اقلیت های با اهمیت در این کشور در سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۱ است. در این نوشتار به د نبال پاسخ این پرسش هستیم که چرا سیاست دولت روسیه در برابر جریان های اسلامی در این کشور میان کنترل، تقابل و تعامل در نوسان بوده است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که سیاست دولت مرکزی روسیه در قبال جریان های اسلامی به دلیل برخی عوامل داخلی مانند ماهیت نظام سیاسی اقتدارگرای هیبریدی و برخی عوامل خارجی مانند تحولات جهان اسلام از جمله برآمدن طالبان، القاعده و داعش و تأثیرهای امنیتی آن بر کشورهایی مانند روسیه که جمعیت قابل توجه مسلمان دارند، بیشتر به شکل کنترل، تقابل و تعامل در نوسان بوده است. روش این پژوهش در زمره پژوهش های کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است و به عنوان پژوهشی نظریه آزما با استفاده از مدل و نظریه، توصیف را انجام می دهیم و از مدل چندفرهنگ گرایی ابزاری در رژیم های اقتدارگرای هیبریدی برای انجام تحلیل استفاده می کنیم. یافته های پژوهش نشان می دهد که سیاست های دولت نسبت به جریان های اسلامی هم از ابعاد و زوایای داخلی و هم از جنبه های بیرونی قابل توجه است. همچنین دولت در برابر جریان های اسلامی مختلف از سیاست واحدی پیروی نمی کند و سیاست هایی مبتنی بر تعامل و تساهل در جهت سیاست های تعاملی دولت و آنچه به عنوان حق خودگردانی از آن یاد می شود همچنین سیاست های کنترلی یا تقابلی اجرا می شود.
۹۱.

عقیم ماندن فرایند شناسایی حداکثری و برآمدن داعش در عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 7 - 40
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۸۵
آنچه که این روزها منطقه خاورمیانه را بیش از پیش برجسته نموده، نه افزایش قیمت نفت و نه نقش اسلام افراطی در سیاست، بلکه تداوم منازعه است. مهم ترین دغدغه مطالعات خاورمیانه بررسی چرایی آغاز و تداوم منازعه در این منطقه بوده است. با آغاز قرن بیست و یکم  به رغم امیدها برای کاهش منازعه در خاورمیانه و توجه بیشتر به توسعه، حمله آمریکا اما به افغانستان و عراق آغازگر دور جدیدی از منازعه خیزی در منطقه بود.  از میان کشورهای آشوب زده، عراق نشانه دارترین سرزمین منازعه خیز دستکم پس از ۲۰۰۳ بوده است. اما چه چیزی این سرزمین و این منطقه را این گونه منازعه آلود نموده است؟ درپی پاسخ به این پرسش زیربنایی، مقاله بر ظهور پدیده کنشگر فراملی داعش با استفاده از مدل چهاروجهی شناسایی حداکثری به مثابه مطالعه موردی، تمرکز دارد. نویسندگان با در نظر گرفتن چهار بعد روایت های تاریخی، ارجمندی نفس ، امنیت هستی شناسانه و مبارزه برای هویت غرورآمیز و کاربردی ساختن آن در فضای اجتماعی و سیاسی عراق پس از ۲۰۰۳ به این نتیجه رسیدند که عدم شناسایی حداکثری در این چهارمرحله به خصوص در مناطقی که خاطره منازعه دارند، به شکل گیری گروه های خشونت ورز افراطی منجر می شود.
۹۲.

شناسایی حداکثری و منازعات بازفرجام خاورمیانه: یک مدل نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 79 - 108
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۸۵
تاریخ معاصر منطقه خاورمیانه همواره با انواع منازعات همراه بوده است. شورش های قومی و مذهبی، ظهور انواع گروه های تروریستی، منازعات محلی، جنگ های بین دولتی و انواع مداخلات خارجی در امور دولت های منطقه، همه از مواردی است که مردم خاورمیانه در طول سالهای اخیر با آن مواجه بوده اند. این مقاله بر آن است که ابتدا با معرفی مفهوم «منازعات بازفرجام» به این بپردازد که با تاکید بر منازعات پس از سال۲۰۰۳، منطقه خاورمیانه محل وقوع منازعاتی تکرارشونده و بی پایان بوده است. در تحلیل چرایی و بازفرجامی این منازعات، پژوهش های متعددی اغلب با رویکردهای اثبات گرایانه انجام پذیرفته است. ادعای اصلی این مقاله این است که بررسی چرایی وقوع چنین منازعات بازفرجامی با رویکردهای غالب اثبات گرایانه از جمله نظریه رآلیستی قابل حصول نیست. لذا به منظور پرنمودن این خلا، مقاله با استفاده از مفهوم غیررآلیستی «شناسایی»، مدل «چهار وجهی شناسایی حداکثری» را به مثابه ابزاری نوین برای تحلیل چرایی وجود منازعات بازفرجام خاورمیانه ارائه می نماید.
۹۳.

تحولات جدید در روابط عربستان و رژیم صهیونیستی؛ دلایل و زمینه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۲ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۴ 148 - 184

کلیدواژه‌ها: صف بندی موازنه منافع واقعگرایی نئوکلاسیک عربستان رژیم صهیونیستی (اسرائیل)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۵۴
دگرگونی های داخلی، منطقه ای و جهانی در سال های اخیر، شرایط جدیدی را برای دولت عربستان فراهم کرده است که سیاست خارجی این کشور را به سمت صف بندی با کشورهای منطقه به ویژه نزدیکی پنهانی با رژیم صهیونیستی کشیده است. باتوجه به این واقعیت، مقاله حاضر می کوشد با روشی قیاسی فرضیه ای و با تکیه بر نظریه موازنه منافع رندال شولر در چارچوب نظری رئالیسم نئوکلاسیک به بررسی دلایل و زمینه های مؤثر بر شکل گیری این رفتار در سیاست خارجی عربستان بپردازد. یافته محوری حاصل از این پژوهش آن است که مبتنی بر نظریه موازنه منافع رندال شولر، ظهور نسل جدید نخبگان دولتی در عربستان (به عنوان متغیر میانجی) با اولویت بندی ها و درک خاص خود در سیاست گذاری، از ویژگی های چهار متغیر داخلی متأثر است که عبارتند از: انسجام نخبگان، اجماع نخبگان، انسجام اجتماعی و آسیب پذیری حکومت (به عنوان متغیر مستقل داخلی). در کنار این عوامل، افزایش نفود منطقه ای جمهوری اسلامی ایران همراه با تغییرات صورت گرفته در سیاست خارجی امریکا (به عنوان متغیر مستقل ساختاری)، زمینه عادی سازی روابط و ایجاد صف بندی این کشور با رژیم صهیونیستی (متغیر وابسته)، برای دستیابی به اهداف امنیتی و منافع متقابل را فراهم کرده است.
۹۴.

فرهنگ استراتژیک و مشارکت روسیه در روندهای تسلیحاتی غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۰ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۶ 121 - 152

کلیدواژه‌ها: روسیه منطقه غرب آسیا سیاست خارجی سیاست دفاعی-امنیتی فرهنگ استراتژیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۶۲
سیاست خارجی و دفاعی-امنیتی روسیه از فرهنگ استراتژیک این کشور متأثر است و مؤلفه های فرهنگ استراتژیک، به مثابه پیش ران های سیاست خارجی، موجب شکل گیری چشم انداز بین المللی این کشور شده اند. ایفای نقش «قدرت بزرگ جهانی»، از محورهای چشم انداز بین المللی روسیه است که تقویت توان تسلیحاتی این کشور در داخل و توجه به بازارهای صادرات تسلیحات را در راستای کسب منافع اقتصادی و افزایش نفوذ سیاسی در پی داشته است. رخداد جریان موسوم به بهار عربی در سال 2011، نقطه عطفی در سیاست خارجی و به تبع آن، سیاست تسلیحاتی روسیه در منطقه غرب آسیا بود و موجب شد توسعه روابط با کشورهای این منطقه در دستور کار جدی دستگاه سیاست خارجی این کشور قرار گیرد. در حوزه تسلیحاتی، روسیه سیاست حفظ و توسعه همکاری های نظامی و تسلیحاتی موجود با برخی کشورهای منطقه مانند ایران، احیای بازارهای تسلیحاتی سنتی شوروی سابق مانند عراق و ایجاد روابط نظامی و تسلیحاتی با کشورهای محور غربی مانند ترکیه در این منطقه را پیگیری خواهد کرد. سؤال اصلی مقاله این است که مهم ترین عامل تأثیرگذار بر سیاست تسلیحاتی روسیه در غرب آسیا و مهم ترین پیامد امنیتی آن در دو دهه اخیر چیست؟ فرضیه مقاله عبارت است از اینکه فرهنگ استراتژیک روسیه مهم ترین عامل مؤثر بر تقویت مشارکت این کشور در روندهای تسلیحاتی منطقه غرب آسیاست که از شکل گیری نظام بین الملل مداخله گر (تحت سلطه امریکا) در منطقه جلوگیری می کند و شکل گیری نظام چندقطبی
۹۵.

Thick Recognition Failure and Terrorism Emergence in the Middle East (ISIS in Iraq as Case Study)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال ۲۰ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 50 - 77

کلیدواژه‌ها: Thick Recognition Ontological Security Hubristic Identity historical narratives ISIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۸۷
The Middle East has witnessed many identity conflicts and rising violent extremist groups after 2003. The most prominent one has been the Islamic State in Iraq and Syria (ISIS), which has come to the sphere of politics, in the post Arab Spring era. The goal of this paper is to examine the roots of the emergence of violent extremist groups, principally with reference to ISIS rising in Iraq. To do this authors propose “the four-dimensional thick recognition” model that consists of four concepts i.e., 1) historical narratives, 2) self-esteem 3) ontological security, and 4) hubristic identity. This model highlights that historical narratives of conflict, along with lack of self-esteem leads to feeling of ontological insecurity. This, in turn, leads to a kind of hubristic identity crisis, which often paves the way through struggle for regaining it. By content analysis of major texts published by the ISIS through two major magazines, namely Dabiq and Rumiyah, we try to demonstrate how the rise of ISIS was rooted in the issue of thick recognition failure. The paper concludes that thick recognition failure in these four phases, led to the establishment of violent extremist groups particularly in regions with memories of conflict.
۹۶.

شکنندگی دولت و نابسامانی جامعه در عراق؛ بستری برای بحران امنیتی ظهور و گسترش داعش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۱ بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 35 - 68

کلیدواژه‌ها: عراق داعش شکنندگی دولت نابسامانی اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۶۶
پس از شکل گیری نظام سیاسی نوین در عراق پسا صدام، این کشور شاهد ظهور و رشد امواجی از سلفی گری بوده که در سال 2004 در قالب القاعده و سپس در سال 2014 به صورت داعش، در این کشور نمایان شدند القاعده به سبب ظهور و گسترش در افغانستان پدیده ای نو نبوده، اما تبدیل آن به گروه موسوم به دولت اسلامی در عراق و شام (داعش) این مساله را در اذهان پژوهش گران ایجاد کرد که چرا داعش در عراق ظهور کرد و گسترش یافت. بر این اساس سوال اصلی این مقاله به این شکل طراحی شده که مهم ترین عوامل زمینه ساز ظهور و گسترش داعش در عراق کدام است؟ و در پاسخ به این سوال فرضیه ای ابتدایی طراحی شده بدین صورت که دولت شکننده (بحران های ناشی از منازعه بر سر مسایل سیاسی، اقتصادی و نظامی) و جامعه ی نابسامان (شکاف های قومی مذهبی جامعه ی عراق) منجر به ظهور و گسترش داعش گردید. ادعای اصلی مقاله این است که شکنندگی دولت از یک سو در قالب 1) مشکلات ناشی از بحران مشروعیت سیاسی نظام فدرال در چالش میان گروه ها و جریان های سیاسی، 2) ناتوانی اقتصادی کشور در شکل دادن به رفاه اقتصادی و ایجاد توسعه ی اقتصادی متوازن و هم چنین منازعه بر سر منابع طبیعی کشور و به کنترل درآوردن آن و نیز 3) ضعف نیروهای نظامی و انتظامی کشور که با شکست در مقابل داعش همراه بود و از سوی دیگر، نابسامانی جامعه در قالب خشونت های قومی و مذهبی، زمینه را برای ظهور و گسترش این نیرو در عراق پس از 2003 فراهم نمود.
۹۷.

چالش های راهبرد بازدارندگی ایران در نظم پساجنگ سرد از منظر رهیافت اقتصاد سیاسی (2024-1990)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 179 - 200

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران آمریکا بازدارندگی نامکفی بازدارندگی اقتصادی بازدارندگی سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۸۰
پس از فروپاشی نظام دوقطبی به دلیل اهمیت منطقه خاورمیانه در راهبردهای مدیریتی ایالات متحده آمریکا، اقدامات تهدیدآمیز خارجی علیه ایران با شدت و نوع دیگری اعمال گردید. جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این تهدیدات بر استراتژی بازدارندگی تأکید دارد؛ اما عملکرد ایران نشان می دهد که هرچه از فروپاشی نظام دوقطبی به زمان حال نزدیک می شویم (2024-1990) بازدارندگی در متقاعدسازی و منصرف سازی بازیگران مختلف از ادامه اقدامات خصمانه علیه ایران نامکفی بوده است. پژوهش حاضر با هدف ارائه یک مدل تحلیلی و تبیین عملیاتی استراتژی بازدارندگی ایران و با بهره گیری از روش کیفی و رویکرد قیاسی-تبیینی درصدد پاسخ به این سؤال بوده است که «چرا استراتژی بازدارندگی ایران در طی سال های 2024-1990 در برابر تهدیدات آمریکا و متحدانش علیه ایران در خاورمیانه نامکفی بوده است؟» فرضیه مورد بررسی این است که «تمرکز بیشتر بر یک بُعد بازدارندگی و عدم بهره گیری هم زمان از مؤلفه های اقتصادی، سیاسی و نظامی بازدارندگی باوجود تهدیدات زمینه ای جدید در ابعاد و سطوح مختلف سبب نامکفی بودن بازدارندگی ایران در برابر تهدیدات آمریکا و متحدانش در طی سال های 2024-1990 شده است». یافته های این پژوهش با استفاده از مدل تحلیلی برآمده از چارچوب نظری بازدارندگی نشان می دهد که اقدامات تهدیدآمیز آمریکا و متحدانش بیشتر در ابعاد اقتصادی و سیاسی علیه ایران و باوجود تهدیدات زمینه ای اقتصادی، سیاسی، نظامی و ادراکی در سطوح مختلف افزایش یافته است اما عملکرد ایران بیشتر بر محور بازدارندگی نظامی بوده و در حوزه بازدارندگی اقتصادی و سیاسی در متقاعدسازی و منصرف سازی بازیگران مختلف از ادامه تهدید علیه ایران نامکفی بوده است.
۹۸.

توازن گرایی در سیاست خارجی عراق در دوره پسا داعش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۵۰) 63 - 90

کلیدواژه‌ها: عراق سیاست خارجی عراق توازن گرایی ادراک رهبران سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۳۹
طی سال های اخیر و پس از شکست گروه تروریستی داعش، دولت های مختلف در عراق تلاش کرده اند تا در مسائل مهم منطقه ای و بین المللی ضمن اتخاذ رویکرد تنش زدایی و دوری از محوربندی ها، همکاری پایداری در زمینه های اقتصادی و سیاسی با طرف های مختلف داشته باشند. در این چارچوب، سیاست خارجی عراق طی این سال ها بر مبنای توازن گرایی میان شرکای منطقه ای و جهانی دنبال شده و این رویکرد توازن گرا به ویژگی مهم سیاست خارجی این کشور تبدیل گشته است که دلایل آن قابل بررسی به نظر می رسد. بر این اساس، سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که چرا سیاست خارجی عراق در دوره پساداعش، واجد خصلت توازن گرایی در قبال شرکای منطقه ای و بین المللی بوده است؟ در راستای پاسخ به این پرسش و با اتخاذ رویکرد واقع گرایی نئوکلاسیک به عنوان چارچوب نظری، فرضیه تحقیق این است که ادراک تهدید رهبران سیاسی عراقی نسبت به محیط منطقه ای و بین المللی باعث بروز خصلت توازن گرایی در سیاست خارجی این کشور شده است. از این رو، ابتدا مروری بر محیط داخلی و بیرونی عراق صورت گرفته و سپس با توجه به مقوله «ادراک رهبران سیاسی عراقی»، فرضیه پیش گفته مورد بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان