درهم تنیدگی عناصر منازعه و همکاری در حوزه آبریز هیرمند (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آبراه های مرزی به لحاظ اهمیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی در زیست انسانی و جانوری، اکوسیستم مناطق و توسعه کشورها که با افزایش جمعیت، بالارفتن تقاضا، تغییرات آب و هوایی، گرم شدن زمین، خشک سالی، کمیابی منابع آبی و سوء مدیریت آبی سبب همگرایی و واگرایی در حوزه های رودهای ساحلی گردیده است به رویکردی چالش زا در سیاست خارجی کشورها تبدیل شده است. اختلاف بر سر بهره برداری، مدیریت و تعیین حقابه رودخانه مرزی هیرمند باعث گردیده که همکاری و منازعه توأمان در این حوزه آبی وجود داشته باشد. مفاهیم منازعه - بحران یک ساختار چند لایه با ماهیت پویا را سازمان دهی می کنند و از طرف دیگر از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری منازعه و همکاری مدل همزیستی شکل می گیرد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی و بنیان نهادن چارچوب نظری به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که چگونه می توان منازعات آبی را در سیاست خارجی ایران در حوزه رودخانه هیرمند مدیریت نمود؟ ایران با امنیتی زدایی از بحران آبی می تواند آن را مدیریت پذیر نماید. پردازش این مهم با محوریت روابط بین دولتین و ادغام با عناصر داخلی که برگرفته از رویکردهای بین الاذهانی، محیط زیست و اجتماع انسانی است پایه گذاری گردیده و اختلافات آبی ایران و افغانستان در رودخانه هیرمند به عنوان مطالعه موردی بررسی می گردد.Interconnectedness of Elements of Conflict and Cooperation in the Helmand River Basin
Trans-boundary waters are strategically and geopolitically significant for the living species, regional ecosystems, and development of countries. Due to population growth and increase in demand for commodities, climate change, global warming, drought, water source scarcity, and water maladministration, trans-boundary waters have become a challenging issue in the foreign policy and relation of the coastal countries. Some issues such as the exploiting, managing, and getting water right of the trans-boundary waters have mostly caused conflict in international politics. The Helmand River has been historically considered a matter of conflict (and sometimes, cooperation) between Iran and Afghanistan. This article seeks to provide a theoretical framework for understanding the elements of conflict-crisis between the two countries in this regard. Our main question revolves around the position of trans-boundary rivers in Iran`s foreign policy focusing on the Helmand River. By a descriptive-analytical method, the following research is trying to propose a model for examining and better understanding the position of Helmand River in Iran`s relation with Afghanistan.
تبلیغات
