دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران زمستان 1377 و بهار 1378 شماره 148 و 149

مقالات

۱.

نقدی بر آراء مغرضانه برخی از ناقدان‘ پیرامون شخصیت ادبی سرایندگان متعهد شیعی و اشعار آنان

نویسنده:
تعداد بازدید : 872 تعداد دانلود : 978
برخی از ناقدان متعصب ادب عربی‘نظرات مغرضانه ای در خصوص سرایندگان متعهد شیعی ارائه نمودند. آنان تا توانسته اند بر شخصیت اعتقادی – ادبی این سرایندگان یورش بردند و این همه استواری و آزاد اندیشی آنان را ندیدند و شاید نخواستند که ببینند . در این مقاله برآنم تا در وهله اول‘ برخی از این نظرات مغرضانه را تبیین نموده و در مرحله بعد‘ پاسخی مناسب و مبرهن بدان ارائه دهم. د. نبیل خلیل ابوحلتم در((الفرق الاسلامیه فکرا و شعرا)) اصرار دارد سیدحمیری را ((کیسانی))مذهب معرفی کند و نظرات ناقدان ادب عربی را پیرامون تغییر مذهب سید از کیسانیّه به امامیّه نادیده انگارد. د. شوقی ضیف‘ دیک الجن را با توجه به چند بیتی که در رثاء احمد بن علی هاشمی سروده‘ازغلاة شیعه معرفی میکند. شوقی ضیف‘همچنین در پیروی دعبل خزاعی از مذهب تشیع تردید نموده و قصیده همیشه جاویدان ((تائیه)) را در هاله ای از ابهام نهاده‘ معتقد است دعبل این چکامه را باهدفت دست یافتن به اموال اهل ((قم )) سروده است . فؤاد افرام بستانی در ((الروائع)) چکامه بلند مذهبی ابوفراس حمدانی که به ((الشافیه)) مشهور است را منحول و محرف میداند و قصد دارد تمامی ابیات چکامه و ماهیت آن را زیر سؤال برده ‘ آن را در هاله ای از ابهام نهد.
۲.

تأثیرپذیری عراقی از بزرگان ادب وعرفان پیش از خود‘تأثیر وتأثر او با همعصران و تأثیرگذاری وی بر افراد بعد از خود

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 637 تعداد دانلود : 621
فخرالدین عراقی به سال 610ه.ق در بخش کمیجان استان مرکزی دیده به جهان گشود‘ او از دوران کودکی در شهر همدان به تحصیل علم پرداخت و در خردسالی موفق به حفظ قرآن مجید شد. وی از هفده سالگی به سیر و سیاحت روی آورد و در هند‘عراق‘شام و حجاز به کسب معارف مشغول گردید و در سیر و سلوک عرفانی خویش با بزرگانی چون: صدرالدین قوینی ‘ شیخ بهاءالدین زکریا و شمس تبریزی حشر و نشر داشت و از آنها فیض برد. در آثارش تأثیرپذیری او از بزرگانی چون: محی الدین بن عربی‘احمدغزالی‘خواجه عبدالله انصاری‘فردوسی‘سنایی غزنوی‘ابوسعید ابی الخیر و عطار نیشابوری به خوبی مشهود است. بین او و دو ستاره ی درخشان همعصرش یعنی سعدی و مولوی تأثیر و تأثر دیده می شود. بسیاری از بزرگان ادب بعد از عراقی از او متأثرند که از آن جمله : شیخ محمود شبستری ‘ حافظ شیرازی و جامی و... را میتوان نام برد. وفات عراقی به سال 686ه.ق در شام اتفاق افتاد و در قریه ی صالحیه ی دمشق در جوار قبر محی الدین بن عربی به خاک سپرده شد .
۳.

منشا فصاحت و بلاغت عبدالله بن المقفع

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 650 تعداد دانلود : 277
فصاحت و بلاغت ابن مقفع همواره مورد توجه و موضوع بحث مورخان وسخن شناسان متقدم و متأخر بوده است . راز فصاحت و بلاغت و منشأ تعلیمات وی موضوع این مقاله است که در مورد آن اشارات متفاوتی در کتب تاریخ به چشم می خورد . عموم محققان بر این عقیده اند که : - زبان فارسی را در فارس نزد پدرش آموخته است. - در بصره با زبان و ادب عربی آشنا شده و با علمای عصر خویش آمد و شد داشته. - درولاء ال اهتم به سر برده و این خاندان به علم و ادب شهرت داشته اند. - از ابوجاموس ثوری تعلیم گرفته. با عبدالحمید کاتب ارتباط داشته و از او تأثیر پذیرفته است . اگر چه هر یک از موارد فوق به نوبه خود در بلاغت ابن مقفع بی تأثیر نبوده ولی هیچیک را نمی توان علت اصلی بلاغت وی دانست. بلکه منشأ اصلی این امر آشنایی او با خطب و رسائل امام علی بن ابی طالب(ع) است. برای اثبات این مدعا استدلالهایی را آورده ایم از جمله: - تأکید برخی از محققان و صاحبنظران از متقدمان. - اعتراف خود ابن مقفع. - مقایسه آثار ابن مقفع با خطب و رسائل علی (ع) و دریافت وجوه مشابهت فراوان میان آنها از حیث اسلوب نگارش و اخذ و اقتباس ابن مقفع از علی (ع).
۴.

گزارش اجلاس بین المللی استادان زبان و ادب فارسی – هند دانشگاه گجرات-احمدآباد

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 89 تعداد دانلود : 621
متن حاضر حاوی آگاهیهای سودمندی از موقعیت اجتماعی ‘ فرهنگی و تاریخی هند و ایالت گجرات و شهر احمدآباد ‘ میزبان اجلاس سراسری استادان زبان و ادب فارسی است . خواننده محترم درباره دانشگاه گجرات محل اجلاس استادان فارسی همچنین اطلاعات مفیدی به دست می آورد و از مسائل و موضوعاتی که در اجلاس مطرح شده همراه با پیشنهادهای عالمانه ای که نویسنده درباره آموزش و گسترش زبان و ادب فارسی در شبه قاره عرضه داشته آگاه می گردد.
۵.

نکاتی درباره سبک کتاب بهارستان جامی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 170 تعداد دانلود : 828
(بهارستان) جامی که به شیوه گلستان سعدی و در قالب نثر همراه با اشعار فارسی و عربی تألیف گردیده است از نمونه های نثر دلنشین و شیرین فارسی به شمار می رود. قصد جامی در این کار ساده ترین کردن شیوه انشای سعدی بود و به همین سبب انشای بهارستان بیش ار آنچه انتظار می رود متمایل به سادگی است و شاید یکی از علل این تمایل ‘ اختصاص کتاب به تعلیم فرزند نوآموز مؤلف بود. بهارستان در هشت روضه (باب) ‘ مقدمه و خاتمه ترتیب یافته است . جامی درآغاز کتاب یادآور شده است که چون فرزندش ضیاءالدین یوسف به آموختن فنون ادب اشتغال داشت این کتاب را برای وی فراهم آورد و آن را اسلوب (گلستان ) نوشت و به نام سلطان حسین بایقرا موشحّ ساخت. بهارستان غالبأ مشتمل بر مطالب اخلاقی عالی و دستورهای سودمند برای زندگانی است . در مقام مقایسه بهارستان جامی با گلستان سعدی باید گفت: سخن منظوم در بهارستان بیشتر است و سجع و تکلف به وفور در آن راه یافته و در روضه ششم آن پاره ای از مطایبات فراهم آمده است که خواننده را از سلیقه تربیتی مولانا جامی دچار تردید و شگفتی می سازد. برخی ویژگیهای نگارشی و ادبی بهارستان از این قرار است : استشهاد به آیات قرآن کریم ‘ استفاده از احادیث و روایات مذهبی‘استفاده از امثال و حکم‘صنایع بدیعی از قبیل: جناس و تضاد و انواع تشبیه‘کاربرد قواعد نادر دستوری ‘ استناد به اشعار عربی وفارسی و اشتمال کتاب بر لغات و ترکیبات زیبای فارسی. ضمنأ به این نکته باید اشاره کرد که بهارستان دارای مطالب و حکایات متنوعی است از قبیل: حکایات تاریخی ‘ ادبی ‘ مطایبات‘ احوال و اقوال اهل بخشش و کرم ‘ احوال و اقوال شاعران و غیره. از کتاب بهارستان نسخه های خطی و چاپی متعددی در کتابخانه های ایران و جهان از قبیل : کتابخانه ملی ملک‘ کتابخانه دانشگاه تهران‘ وین ‘ استانبول‘ شهرهای مختلف هندوستان و سایر کشورها وجود دارد.
۶.

((ادبیات طنز و جاحظ))

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 452 تعداد دانلود : 326
جاحظ نویسنده توانای عرب در حدود سال 160 هجری قمری در بصره به دنیا آمد و پس از سالها تلاش علمی و نگارش کتب ادبی به سال 255 ه .ق وفات یافت . اودارای تألیفات ارزشمند است که میتوان از کتاب های ((البیان و التبیین )) و ((البخلاء)) و ((الحیوان)) و چندین رساله دیگر نام برد هرکدام آنها از نظر ادبی میتواند بازتابی وسیع از ادبیات عربی در عصر عباسی باشد. انتقاد همواره یکی از شیوه های بارز برای بیان مشکلات و تلاش در رفع آنها بوده که یکی از آنها طنز می باشد و منظور همان ((طنز متعهد)) است‘ طنز پرداز هدفش تخریب شخصیت نیست بلکه هدف او رفع ضعف یا ارائه پیشنهاد سازنده برای اصلاح ناهنجاریهای اجتماعی است و جاحظ از این نکته مهم ادبی غافل نبوده و به همین سبب در صدد بیان مصالح و مفاسد اجتماعی در قالب طنز برآمده است . جاحظ که از پیش قراولان علم بیان و بلاغت است می دانست کلامی متناسب با مقتضای حال و مقام است که از عیوب مخلّ به فصاحت پیراسته باشد و چون دارای طبعی شوخ بوده آنچه را از طنز می دانست در جهت رفع عیوب ادبی از کلام و رفتار به کار گرفته ‘ او یکی از اولین کسانی بود که در این وادی گام برمیداشت و شیوه نگارش او تا حد زیادی تحت تأثیر همین طبع شوخ او می باشد. در کتاب ((الحیوان)) و((البخلاء)) با روشی لطیف و طنزگونه به نقد و بررسی بیان و فصاحت و بلاغت و عیوب مخل به آنها پرداخته است . جاحظ اولین کسی است که در ادبیات عربی بطور گسترده اقدام به جمع آوری و تدوین طنز نموده و پس از او کسانی همچون ابن قتیبه در ((عیون الاخبار)) وابن عبدربّه اندلسی در((العقد الفرید)) کار او را دنبال کردند. در ادامه مقاله سعی شده است قسمتهایی از سخنان طنز او را که معرف ادب طنز است آورده و در پایان به ذکر عنوانی تحت نام ((طنز در قالب هجو)) پرداخته ‘ که در این مورد ابیات پراکنده ای جمع آوری شده است . هر کدام از آنها به نحوی از اعمال نابجا و رایج در عصر جاحظ انتقاد میکند اما انتقادی توام با طنز و متمایل به هجو. برخی از این ابیات جنبه سیاسی نیز دارد‘همینطور مطالبی را در قالب نثر همراه با طنز آورده که گویای نکته سنجی نویسنده در بیان حقایق اجتماعی با اسلوب خاص می باشد. در پایان مقاله ابیات متعددی از طنز آورده شده است.
۷.

فضولی در آفتاب قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 618 تعداد دانلود : 962
خورشید درخشان قرآن از دیرترین دوران روشنی بخش آثار منظوم و منثور ادبیات فارسی بوده است. نفوذ فرهنگی و تربیتی قرآن کریم از همان ابتدای پیدایش شعر دری آشکار شد و دیری نپایید که در قرنهای چهارم و پنجم به بعد اوج گرفت تا آنجا که میتوان گفت هیچ دیوانی یافت نمی شود که تحت تأثیر عمیق آیات قرآنی قرار نگرفته باشد. فراگرفتن و حفظ قرآن پایه بنیادی آموزشهای بعدی و زیربنای فکری شاعران و نویسندگان فارسی زبان بوده است. از این روی آنان در سرتاسر قرون حیات شعری خویش مضامین بلند و اخلاقیات انسان ساز این کتاب آسمانی را مایه معنوی و جان اشعار خویش قرار داده اند. از جمله شاعران مسلمان که در مهد مدنیت اسلامی نشأت یافت و سخت تحت تأثیر معارف قرآنی درآمد ملامحمدبن سلیمان بغدادی متخلص به فضولی(متوفی963) است. این مقاله کوششی است در راه باز نمایاندن برداشتها و تأثیراتی که این شاعر ترک نژاد بغدادنشین از مفاهیم قرآنی داشته و آن کلام پاک را چاشنی اشعار خویش ساخته است .
۸.

اشاره ای به روابط فرهنگی ایران و یونان در عصر اشکانی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان اشکانی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان اشکانی روابط خارجی
تعداد بازدید : 912 تعداد دانلود : 453
اسکندر مقدونی و جانشینان او با اینکه در توسعه و گسترش فرهنگ و هنر جهان یونانی یا دنیای هلنیسم در مشرق زمین نقش مهمی ایفاء کرده اند با اینحال به آزادی و استقلال دولت شهرهای آن سرزمین که مهد دمکراسی جهان‘ شناخته شده است ‘ زیان های جبران ناپذیری وارد ساختند بطوریکه این سرزمین ده ها قرن از نعمت استقلال و آزادی محروم بود. رومیها‘بیزانسیها و سرانجام ترکان عثمانی بر آن خطه فرمان راندند‘البته حکومت بیزانسیها بعدها رنگ و بوی یونانی یافت و مقهور تمدن یونانی گشت . مردم یونان در اوایل قرن نوزدهم پس از سالها فداکاری و از خودگذشتگی و همچنین کمکهای بیدریغ اروپاییان که خود را مدیون فرهنگ یونانیها و رومیها میدانند توانستند آزادی و استقلال خود را مجددأ تحصیل نمایند.یکی از شیفتگان فرهنگ شکوفای یونان باستان شاعر انگلستان لرد بایرون بود که در مبارزات آزادی بخش یونانیها جان باخت.
۹.

بیم و امید دو شاخص تعادل روانی از دیدگاه اسلام

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 485 تعداد دانلود : 629
این مقاله به بررسی یکی از مهمترین ویژگیهای روان شناختی انسان از دیدگاه اسلامی یعنی بیم و امید پرداخته است. روش تحقیق در این مقاله مبتنی است بر استنباط نظری از متون اسلامی. در این مقاله ابتدا به ترسیم ویژگیهای بیم و امید به شکل مطلوب و آرمانی پرداخته و آن را از دیدگاه اسلامی مورد بحث قرار داده ایم . پس از آن وضعیت موجود انسانها یا به عبارت دیگر آنچه هست را در این زمینه‘ بررسی کرده ایم . در ادامه ضرورت و اهمیت تعیین مراحل تحول از وضع موجود به وضع مطلوب را بیان کرده ایم. در این قسمت گفته ایم که هنوز در تعیین مراحل راه طولانی را باید طی کنیم . در آخرین قسمت مقاله به روشهایی که دین برای رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب بیان کرده است ‘ پرداخته ایم.
۱۰.

سلام در اسلام

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مفهوم شناسی اصطلاحات علوم قرآنی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر فرهنگ واژه ها و اصطلاحات در روایات
تعداد بازدید : 828 تعداد دانلود : 26
واژه سلام اسم مصدر برای(تسلیم)که مصدر است و چهار معنی دارد:1-نام خداوند متعال2-بهشت3-صلح4-سلامتی. سلام کردن منحصر به سلام انسان به انسان نیست ‘بلکه مؤمنان با چشم بصیرت خود‘خدا را می بینند و سلام می کنند. و سلام از نظر تاریخ از آثار حضرت ابراهیم (ع) است همچنین که مراسم حج از آثار ایشان می باشد. سلام کردن و پاسخ گفتن امکان دارد عملی باشد ‘ که کار نیک سلام است و پاداش آن پاسخ نیک است ‘ و سلام منحصر به مسلمانان نیست که علامه طباطبایی درباره سلام کردن به اقلیتهای مذهبی نظر مثبت دارد ‘ آنهم جهت آشنائی آنان با اخلاق نیکوی دین مقدس اسلام ‘ و سلام کردن و پاسخ گفتن آداب ویژه ای دارد .
۱۱.

نقدی بر آراء مغرضانه برخی از ناقدان‘ پیرامون شخصیت ادبی سرایندگان متعهد شیعی و اشعار آنان

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 223 تعداد دانلود : 719
برخی از ناقدان متعصب ادب عربی‘نظرات مغرضانه ای در خصوص سرایندگان متعهد شیعی ارائه نمودند. آنان تا توانسته اند بر شخصیت اعتقادی – ادبی این سرایندگان یورش بردند و این همه استواری و آزاد اندیشی آنان را ندیدند و شاید نخواستند که ببینند . در این مقاله برآنم تا در وهله اول‘ برخی از این نظرات مغرضانه را تبیین نموده و در مرحله بعد‘ پاسخی مناسب و مبرهن بدان ارائه دهم. د. نبیل خلیل ابوحلتم در((الفرق الاسلامیه فکرا و شعرا)) اصرار دارد سیدحمیری را ((کیسانی))مذهب معرفی کند و نظرات ناقدان ادب عربی را پیرامون تغییر مذهب سید از کیسانیّه به امامیّه نادیده انگارد. د. شوقی ضیف‘ دیک الجن را با توجه به چند بیتی که در رثاء احمد بن علی هاشمی سروده‘ازغلاة شیعه معرفی میکند. شوقی ضیف‘همچنین در پیروی دعبل خزاعی از مذهب تشیع تردید نموده و قصیده همیشه جاویدان ((تائیه)) را در هاله ای از ابهام نهاده‘ معتقد است دعبل این چکامه را باهدفت دست یافتن به اموال اهل ((قم )) سروده است . فؤاد افرام بستانی در ((الروائع)) چکامه بلند مذهبی ابوفراس حمدانی که به ((الشافیه)) مشهور است را منحول و محرف میداند و قصد دارد تمامی ابیات چکامه و ماهیت آن را زیر سؤال برده ‘ آن را در هاله ای از ابهام نهد.
۱۲.

پژوهشی پیرامون میلاد رسول اکرم(ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 931 تعداد دانلود : 442
در این مقاله ‘ ماه و سال تولد حضرت محمد(ص)‘ پیامبر بزرگ اسلام مورد پژوهش و تحقیق گسترده قرار گرفته است که (مع الاسف) مورد اختلاف در میان اقوام ‘ مذاهب و امت اسلامی است . بیش از بیست و چهار قول از منابع مختلف به دست آمده است که با تحلیل و بررسی میتوان به یک نظریه وفاقی دست یافت که در نزدیک کردن آراء و نظریات دانشمندان و ملل اسلامی ‘ اثر سودمندی را خواهد گذاشت .
۱۳.

تأثیر فرهنگی غزالی در بغداد و مسیر تفکر وی از تهافت الفلاسفه تا احیاء علوم الدین

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 103 تعداد دانلود : 615
در این مقاله سعی می شود تأثیر فرهنگی غزالی در محیط بغداد و دلایل عزیمت وی از آن شهر و نتایج آن از خلال حوادث آنزمان و مسایلی که در حوزه فرهنگی ومذهبی قلمرو اسلامی مطرح بود‘تا حد امکان بررسی شود. بررسی حاضر مبتنی بر این عقیده است که نمی توان تحول در مسیر زندگی غزالی را ورود به عالم تصوف وانزوا تلقی کرد و اصولأ نمی توان ادعا کرد که تغییر صوری در دو مرحله زندگی غزالی قبل و بعد ترک بغداد تغییر مهمی در اصول فکری و اساس بینش های دینی وی ایجاد کرده باشد.
۱۴.

پیش فرضها و قضاوتهای ارزشی در متدلوژی علم

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 115 تعداد دانلود : 663
از سالها پیش این فکر در میان فلاسفه علم ‘ آرام آرام قوت می گیرد که ((علم به عنوان علم )) محتاج به بعضی پیش فرضهای ارزشی است . این نکته برای کسانی که به تاریخ علم و فلسفه آن آشنایند‘ نکته پراهمیتی است . نقش پیش فرضهای ارزشی در متدلوژی علم اگر پذیرفته شود‘ مسئله عنیّت علوم تجربی مخدوش و مسأله آفرین می شود. از طرف دیگر بحث معروف در مورد ((تعهدات هستی شناسانه زبان)) که به مسأله کواین –کارنپ(Quine – Carnap ) معروف است ‘ هم به نحوی با آن بحث مرتبط می شود.
۱۵.

اسناد کتابخانه مجلس‘ابزاری در خدمت نمایندگان و گنجینه ای ارزشمند در تاریخ معاصر ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 793 تعداد دانلود : 307
در این مقاله به اهمیت اسناد و تنوع آن در کتابخانه مجلس اشاره می شود و اینکه این اسناد شامل بایگانی راکد‘اسناد سازمان ملل‘بریده جراید‘روزنامه ها و مجلات قدیمی‘آلبوم ها و نقشه هاست و برای بهره برداری از این مجموعه ارزشمند باید برنامه ریزی نمود. این برنامه ریزی شامل سازمان دهی اولیه و سپس رایانه ای کردن آن برای اشاعه اطلاعات است .
۱۶.

کیفیت معاد از دیدگاه ابن عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 35 تعداد دانلود : 901
مقاله حاضر در پی تحقیق آراء عارف مشهور محی الدین ابن عربی درباره معاد می باشد جناب محی الدین ابن عربی در بین عارفان و متألهان مقامی بس منیع و والا دارد تا حدی که در بین اهل الله ملقب به القابی همچون شیخ اکبر‘انسان کامل و ولی کامل شده است . جناب شیخ در معمول کتب خویش به مباحث اصول و فروع اعتقادی پرداخته و کمتر صفحه ای از صفحات ((فتوحات))یا((فصوص)) را می توان باز کرد و اشاراتی در خصوص توحید و ولایت و معاد نیافت و نیز در بین ابواب مطرح شده در ((فتوحات ))کمتر یایی به تفصیل و گستردگی باب معاد می رسد‘ ما در این مقاله کوشیده ایم تقریری صحیح و تا حدی تحلیلی از این مباحث را ارائه دهیم و همچنانکه میدانیم از جنجالی ترین مباحث معاد بحث از کیفیت حشرونشر اجساد در قیامت است در این میان شبهه آکل ومأکول بر التهاب بحث افزوده است . جناب شیخ در تبیین کیفیت حشرو نشر اجساد بسیار متعبد به شریعت است و خویش را وامدار علوم لدنی ختم الرسل محمدمصطفی(ص) میداند و تقّوم نشه قیامت و حشر اجساد را براساس ((عجب الذنب))میداند وسخت به معاد جسمانی معتقد است و از کسانی که تنها به اثبات معاد روحانی پرداخته اند انتقاد میکند و آنها را بی بهره از فیض نبوی قلمداد مینماید.
۱۷.

مهاجران ایرانی در کشور کانادا

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 816 تعداد دانلود : 548
مهاجرت به خارج از کشور امروزه یک پدیده بین المللی است که از نظر اقتصادی ‘سیاسی‘اجتماعی‘فرهنگی و جمعیتی نسبت به کشورهای مبدأ ومقصد تأثیرگذار می باشد. روند مهاجرت ایرانیان بخارج ا زکشور بیانگر آن است که اغلب نیروهای انسانی که با صرف هزینه های سنگین در ایران تربیت می شوند به شیوه های گوناگون و بر اثر عوامل مختلف اقتصادی‘اجتماعی و سیاسی جذب کشورهای غربی می شوند. از نتیجه این گونه مهاجرتها معمولأ کشورهای مقصد بسیار بیشتر از کشورهای مبدأ سود می برند. این مقاله به بررسی وضعیت عمومی گسترش جغرافیایی مهاجران ایرانی در کانادا می پردازد. دراین راستا آگاهی از اوضاع اجتماعی و سیاسی مهاجران ایرانی در کانادا به دولت این امکان را خواهد داد تا مسئولین ما در رفتارهای خود نسبت به مهاجران تجدید نظر نموده و سازمانهایی را برای خدمات رسانی فرهنگی به ایرانیان در خارج و همچنین جذب مهاجران و نیروهای انسانی متخصص ایجاد نماید. قطعأ یک ارتباط منطقی و مثبت با ایرانیان خارج از نظر امنیتی و سیاسی نیز برای کشور مثمر ثمر خواهد بود.
۱۸.

در محضر حکیم فندرسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 330 تعداد دانلود : 505
جناب میرابوالقاسم فندرسکی از اساطین حکمت و درعین حال تقریبأ کم شهرت عهد صفوی است . این حکیم علیرغم علّو شأنش در حکمت و فنون ریاضی مجهول القدر است و آثار مختصری ازو بدست رسیده. در تعیین مشرب فلسفی او اختلاف است برخی به اشراقی بودنش حکم کرده و اکثر به چند بیتی از قصیده یائیه میر متمسک می شوند که مضامین آن‘ عقیده گوینده اش به مثل افلاطونی را به ذهن متبادر میسازد. برخی دیگر نیز قائل به مشائی بودن او میباشند و البته آنچه از مباحث فلسفی صریح میر برمی آید جز عقیده اخیر را تأیید نمی کند. میر فندرسکی سالیانی را در هندوستان به سیر آفاقی و انفسی سپری کرد و سخت از عرفان هندی متأثر گشته بود شرح او بر کتاب ((جوک باسشت )) یادگار آن ایام است . وی در طول حیات خود مورد تکریم و تعظیم شاهان صفوی و سلاطین هندوستان بود ولی هرگز روح بزرگش مسخر اعتباریات نگردید ودرکمال استغنا عمر شریفش را بسر برد. آنچه از میر بدست رسیده اکثر به صورت جزوات کم حجم وتعلیقه گونه ای است که همگی نشانگر ادراک فوق العاده میر و تبحر در تقریر مباحث حکمی است .نثری روان و شیوا دارد و به شدت از تصنع و تکلف گریزان است و متکلفین را فرومایه میداند . برخی از آثار وی عبارتنداز : رساله صناعیه‘شرح جوک باسشت‘جوابیه میر به آقا مظفر کاشانی‘رساله الحرکه‘میرفندرسکی سرانجام در سن 80 سالگی در سال 1050 قمری دعوت حق را لبیک گفت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد .

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۲۰