سرزمین

سرزمین

سرزمین سال شانزدهم تابستان 1398 شماره 2 (پیاپی 62) (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

مقالات

۱.

تحلیل پراکنش جغرافیایی زادگاه شاعران پارسی گوی در دوره های مختلف سبکی ادبیات فارسی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: جغرافیا سبک ادبی شعر پراکنش جغرافیای ادبیات فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 262 تعداد دانلود : 671
به منظور تحلیل پراکنش جغرافیایی شاعران فارسی زبان، ابتدا تمامی شاعران ادبیات فارسی موجود در منابع، مورد مطالعه قرار گرفت و سپس تعداد 205 نفر از شاعران معروف و دارای شناسنامه و دیوان مشخص انتخاب و سپس توزیع جغرافیایی این شاعران از لحاظ محل تولد، در دوره های مختلف سبکی ادبیات فارسی مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر این، به منظور تهیه نقشه پراکنش جغرافیایی و ترسیم نمودارهای مربوطه، از نرم افزارهای ArcGIS ، Google Earth، Excel و SPSS بهره گرفته شد. . نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از لحاظ محل تولد شاعران فارسی گوی ، شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، تبریز ، نیشابور و بلخ در اولویت اول قرار دارند که در این شهرها بین 10 تا 15 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده اند. شهرهای کاشان، مشهد، بخارا، مرو، قزوین، کرمان و دامغان در اولویت دوم قرار دارند که در این شهرها بین 4 تا 10 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده اند. همچنین شهرهای توس، سبزوار، شوشتر، کرمانشاه، گرگان، همدان، ابیورد، ترمذ، تنکابن، رشت، ری، سمرقند، سیستان، غزنه، گنجه هرات در اولویت سوم قرار دارند که در این شهرها بین 2 تا 3 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده اند.
۲.

تحلیل تنش گرمایی در مناطق 22 گانه تهران با استفاده از الگوی فضایی هات اسپات و تحلیل خوشه ای(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تنش گرمایی تحلیل خوشه ای تحلیل فضایی Hot Spot شهروندان تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 871 تعداد دانلود : 400
هدف از این مطالعه بررسی نقش تنش گرمایی با استفاده از الگوی خودهمبستگی فضایی و تحلیل خوشه ای بر شهروندان تهرانی می باشد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه ای از نرم افزارSPSS و MATLAB بهره گرفته شده و از شاخص فضایی Hot Spot استفاده گردید . نتایج بدست آمده بر اساس الگوی خودهمبستگی فضایی نشان داد که نقش تنش گرمایی بر سلامت روانی افراد در مناطق مرکزی، شرقی و شمال شرقی شهر تهران بیشترین تاثیر و در مناطق غربی و جنوبی تهران کمترین نقش را داشته اند. همچنین بر سلامت جسمانی افراد در مناطق مرکزی، جنوبی، شمالی و شمال غربی بیشتر و در مناطق غربی و شمال شرقی ضعیف تر عمل کرده اند.همچنین بر اساس تحلیل خوشه ای تنش گرمایی بر بیماری های قلبی ریوی و گرفتگی عضلانی، آرامش روح و روان و عامل خستگی، سرگیجه، گرمازدگی و کاهش فعالیت و افزایش تعرق بدن تاثیر گذاشته است.
۳.

اولویت بندی تهدیدهای نظامی-امنیتی فضای شهری جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اثرگذاری ملاحظات پدافند غیر عامل(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: تهدیدشناسی پدافند غیرعامل تهدیدات شهری فضای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 789 تعداد دانلود : 676
ساماندهی و برنامه ریزی ملاحظات پدافند غیرعامل در فضای شهری که بیشترین درصد از فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... را در خود متمرکز کرده، در کاهش خسارت ها و آسیب های فضای شهری بسیار ضروری و مهم است.شناسایی تهدیدات حوزه شهری، اولویت بندی آن ها بر اساس بیشترین اثرپذیری تهدیدات در ملاحظات پدافند غیرعامل شهری در کاهش میزان آسیب پذیری، مسئله ی است که این پژوهش مورد کاوش قرار داده است. در این پژوهش ادبیات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ی، مصاحبه عمیق و خبرگی تهیه و سپس تنظیم و توزیع پرسشنامه در جامعه آماری صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها توسط نرم افزار SPSS، اولویت بندی تهدیدهای شهری را مورد تائید قرار داد.بر همین اساس تهدیدهای " تهدید زیرساخت های حیاتی و مراکز تصمیم گیری سیاسی و نظامی کشور در فضای شهری"،" تهدید زیرساخت های خدمات شهری از قبیل شبکه برق، شبکه آب ، شبکه گاز و مخابرات"،" تهدید سامانه های راداری، هشدار و سامانه های دفاع هوایی مستقر در فضای شهری"،"قطع فعالیت رسانه ملی، صدا و سیما و رسانه های مکتوب به منظور ممانعت در اطلاع رسانی" و " اختلال در سیستم تولید و توزیع نان،دارو و سوخت"با توجه به میزان اثرپذیری از ملاحظات پدافند غیرعامل اولویت بندی گردیدند.
۴.

باورهای مذهبی و امنیت در فضاهای جغرافیایی (با تاکید بر حوزه سرزمینی آسیای مرکزی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: باور مذهبی فضای جغرافیایی حوزه سرزمینی آسیای مرکزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 472 تعداد دانلود : 572
مذهب و باورهای مذهبی همواره یکی از معیارهای تمایز میان فضاهای جغرافیایی بوده و نوع باورها و اعتقادات مذهبی هر منطقه جغرافیایی عاملی موثر در شکل گیری ساختارهای مختلف آن منطقه است. مذهب به عنوان یک عنصر فرهنگی، منشا ایجاد تغییر، تفاوت و تباین در مکان های گوناگون بوده و شاید بر همین اساس برخی چالش های مشهود دینی و مذهبی، همچون ترویج افراط گرایی در جغرافیای جهان اسلام را نیز می توان در قالب این روند بررسی نمود. این پژوهش با بهره گیری از اطلاعات به دست آمده از منابع کتابخانه ای و تا حدودی میدانی و استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، ضمن تبین مفاهیم مربوطه، با طرح این سوال که باورهای مذهبی چه تاثیری بر امنیت فضاهای جغرافیایی دارد؟ به واکاوی تاثیر این مولفه در امنیت حوزه سرزمینی آسیای مرکزی یرداخته، و در نهایت، نقش باورهای مذهبی را به عنوان یکی از عوامل موثر بر امنیت فضاهای جغرافیایی را با بیان رابطه مستقیم بین این دو مقوله، به اثبات رسانده است.
۵.

سیر نور گیری و رابطه بین فضای داخل و خارج در معماری مساجد سنتی ایرانی از منظر اقلیمی، نمونه موردی: مناطق گرم ایران مرکزی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: نور گیری ارتباط بین فضای درون و برون روش اقلیمی دومارتن مساجد سنتی ایرانی اقلیم گرم و خشک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 153 تعداد دانلود : 599
در معماری ایرانی اسلامی، ارزشمند ترین میراث بجا مانده که در راس آن معماری مساجد قرار دارد همواره نور گیری و ارتباط بین فضای داخل و خارج با لحاظ راه کارهای اقلیمی برای هماهنگی با شرایط محیطی انجام شده است. حال این سوال مطرح است که سیر نورگیری در معماری مساجد فلات مرکزی ایران به چه نحوی بوده است. این پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد که ابتدا به تعیین منطقه مطالعاتی از فلات ایرن مرکزی با کمک نرم افزار GIS پرداخته و سپس شرایط اقلیمی منطقه اقلیم گرم و خشک ایران را بر اساس روش اقلیمی دمارتون توصیف کرده و در ادامه به بررسی راهکارهای معمارانه مساجد سنتی ایرانی در اقلیم گرم وخشک با ارایه نمونه های موردی از چهار دوره معماری ایرانی طبق سبک شناسی معماری پیرنیا می پردازد. در بررسی دستاورد تحقیق حاضر می توان اشاره نمود که در روند تکامل معماری ایرانی، سیر ظریف شدن سازه بناها مشاهده می شود که باعث افزایش ارتباط بین داخل و خارج و ورود بیشتر نور را در فضاهای داخلی میسر می سازد. اما نکته مهم اینکه در بررسی نمونه های مطالعاتی، همزمان افزایش لایه های مختلف کالبدی، سبب پیچیدگی در پلان، و رابطه بین محیط درون و بیرون که بیان کننده راه کارهای اقلیمی نقش عمده ای در طراحی معماری مساجد ایرانی داشته است.
۶.

برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری ورزشی استان لرستان با تاکید بر مدل های کمّی و کیفی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: برنامه ریزی استراتژیک گردشگری ورزشی مدل کمّی/کیفی استان لرستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 386
امروزه نقش گردشگری ورزشی به عنوان منبع جدیدی برای ایجاد اشتغال، کسب درآمد، دریافت های مالیاتی بیشتردر مطالعات متعدد مورد تأیید قرار گرفته است . هدف پژوهش حاضر برنامه ریزی راهبردی به منظور توسعه گردشگری ورزشی استان لرستان می باشد . روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی با استفاده از مدل استراتژیک SWOT و درگام بعد راهبردهای ارائه شده با استفاده از روش ماتریس کمی(QSPM) می باشد . نتیجه یافته های پژوهش نشان می دهد راهبرد تهاجمی(SO) در الویت اول با امتیاز42/3 و راهبرد رقابتی (ST) در الویت دوم با امتیاز 63/2 به عنوان مهم ترین راهبردهای گردشگری ورزشی شناخته شدند که می توان نتیجه گرفت که نقاط قوت و فرصت بیشتری در این زمینه وجود دارد که باید با بهره گیری از نقاط قوت از فرصت های موجود نهایت استفاده را کرد .
۷.

تاثیر گسترش گردشگری خانه های دوم در پایداری و توسعه روستایی با تاکید بر شاخصهای توسعه انسانی، مطالعه موردی روستا های شهرستان دماوند(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری خانه های دوم پایداری و توسعه روستایی شاخصهای توسعه انسانی شهرستان دماوند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 72 تعداد دانلود : 317
شاخصهای توسعه انسانی مقیاسی برای ارزیابی بلندمدت پیشرفت درسه بخش، داشتن یک زندگی طولانی و سالم، دسترسی به دانش، و برخورداری از معیارِ معاشِ مناسب و معقول است. با توجه به ماهیت پدیده گردشگری خانه های دوم به عنوان بخشی از صنعت گردشگری روستایی، بروزتغییرات اجتماعی- فرهنگی درکنار تغییرات اقتصادی و زیست محیطی در روستاهاکه با نابرابرهایی همچون مهاجرتهای روستا –شهری، فقر،عدم امکانات لازم برای یک زندگی مناسب، روبرو میباشد، اجتناب ناپذیراست. هدف از پژوهش حاضر یافتن پاسخ این سوال است که، آیا گردشگری خانه های دوم تاثیری در پایداری و توسعه انسانی نواحی روستایی داشته است؟ و در صورت تاثیرگذاری، باعث افزایش و ارتقا کدامیک از شاخص های توسعه انسانی در روستاها شده است. پژوهش بر اساس هدف جزء تحقیقات کاربردی است. وبر اساس ماهیت و روش جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی است که به روش میدانی– پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق برابربا 1895 خانوار می باشد. حجم نمونه معادل 320 خانوار تعیین شد. جهت تحلیل داده های کمی از نرم افزار spss و روشهای آمار و استنباطی(آزمون فرضیات) استفاده شد. جامعه آماری تحقیق برابربا 1895 خانوار می باشد. حجم نمونه ب معادل 320 خانوار تعیین شدجهت تحلیل داده های کمی از نرم افزارSPSSوروشهای آمار توصیفی و استنباطی(آزمون فرضیات) استفاده شد.
۸.

توان سنجی پتانسیل های ژئو توریستی جهت توسعه پایدار گردشگری با استفاده از مدل تاپسیس فازی سلسله مراتبی (مطالعه موردی : پارک ملی کنتال)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: ژئو توریسم تاپسیس پارک ملی کنتال سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 839 تعداد دانلود : 385
ژئوتوریسم یکی از بخش های نوین در علوم زمین مبتنی بر شناخت ژئوفوسایت ها یا چشم اندازهای ویژه ژئومورفولوژی است که با تاکید بر تعیین لندفرم های ویژه و با ارزش گردشگری وارد ادبیات جغرافیایی و گردشگری شده است. این شاخه از گردشگری با ترکیب نمودن مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی پتانسیل هایی را در راستای برنامه ریزی گردشگری پایدار عرضه می کند.دراین تحقیق با به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) ازمجموعه منابع وجاذبه های توریستی پارک ملی کنتال،پتانسیل پهنه-های مناسب ژئوتوریستی، که شامل محدوده کوهنوردی، صخره نوردی، طبیعت گردی،پیاده روی،ورزش های زمستانی، طبیعت درمانی، تفرجگاههاییلاقی،مناظر دست نخورده،بررسی شده اند.سپس باتلفیق وهمپوشانی لایه های اطلاعاتی در محیط (GIS)،بااستفاده ازمدل TOPSIS فازی پهنه های هریک از موارد بررسی شده تعین گردید بر اساس مدل تاپسیس فازی که شامل کوهنوردی، دامنه نوردی، غارنوردی و صخره نوردی به علت وضعیت خاص توپوگرافی منطقه،مناطق مناسب برای کوهنوردی و صخر ه نوردی در محدوده ای مورد مطالعه گستردگی زیادی دارند بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات در نقشه ی پهنه بندی، جذاب ترین مناطق محدوده ای بیشتر در شرقی و غربی ی منطقه قرار دارند که این مناطق دارای دارای لندفرم های زیبای ژئومورفولوژیکی هستند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۸