سرزمین

سرزمین

سرزمین سال چهاردهم پاییز 1396 شماره 3 (پیاپی 55) (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

مقالات

۱.

ایجاد خانه های دوم و تاثیر آن در پایداری،ناپایداری سکونتگاه های روستایی مطالعه موردی شمیران (بخش رودبار قصران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: خانه های دوم توسعه پایدار روستایی بخش رودبار قصران شهرستان شمیران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 880 تعداد دانلود : 53
با رشد و گسترش شهرنشنی و صنعتی شدن کشورها ایجاد خانه های دوم در نواحی روستایی و خوش آب و هوای پیرامون کلان شهرها به صورت وسیعی گسترش پیدا کرد. این پدیده در ابعاد مختلف (اقتصادی، اجتماعی و ساختاری- محیطی) این نواحی روستایی را تحت تأثیر قرار داده است. بنابرین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی در پی آن است تا اثرات ایجاد خانه های دوم بر پایداری و ناپایداری سکونتگاه های روستایی بخش رودبار قصران شهرستان شمیران را مورد مطالعه قرار دهد. جهت دستیابی به این هدف ابتدا پرسشنامه ای که در برگیرنده متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی - کالبدی بود، تنظیم گردید. سپس روایی آن از طریق نظر کارشناسان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کورنباخ مورد سنجش قرار گرفت. همچنین از طریق نمونه گیری (روش کوکران) 250پرسشنامه برای پاسخگوی به سوالات پژوهش بین اهالی پخش گردید. در نهایت برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده پرسشنامه از ابزار آماری EXCEL، SPSS و آزمون آماری تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن می باشد که گسترش ویلاسازی و خانه های دوم در محدوده مورد بررسی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی موجب پایداری و در بعد محیطی - کالبدی به ناپایداری انجامیده است.
۲.

اثرآزاد سازی تجاری بر رشد اقتصادی شهرهای ایران 1393- 1360(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: نرخ رشد اقتصادی آزاد سازی تجاری مدل خود همبستگی با وقفه توزیع شده (ARDL) علیت تصحیح خطا ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 866 تعداد دانلود : 75
رشد اقتصادی به عنوان یکی از اجزاء مهم توسعه اقتصادی محسوب می شود، از طرفی آزاد سازی تجاری با درجه پیوستن هر کشور به اقتصاد جهانی طی زمان، مقوله ای است که مورد توجه اقتصاددانان کشورهای مختلف جهان می باشد. بنابراین در این مطالعه به بررسی عوامل تاثیر گذار بر رشد اقتصادی از جمله آزاد سازی تجاری پرداخته شده است. برای این منظور، از آمار سری زمانی طی سال های 1360 تا 1393 و با استفاده از مدل خود همبستگی با وقفه توزیع شده (ARDL) استفاده شد. همچنین برای بررسی رابطه علیت میان آزاد سازی تجاری و نرخ رشد اقتصادی در بلند مدت و کوتاه مدت از آزمون علیت مدل تصحیح خطا استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده تاثیر مثبت و معنی دار متغیرهای؛ سرمایه گذاری کل، تعداد کل نیروی کار و شاخص آزاد سازی تجاری بر نرخ رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت است. همچنین با استفاده از آزمون والد بر روی ضرایب مدل تصحیح خطا به این نتیجه دست یافته شد که همواره در کوتاه مدت و بلند مدت رابطه علیت از آزاد سازی تجاری به نرخ رشد اقتصادی وجود دارد.
۳.

ارزیابی فرسایش خاک و در جه رسوب دهی در حوضه ی آبریز نمدان با استفاده از مدل MPSIAC و GIS(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: مدل MPSIAC میزان رسوبدهی GIS حوضه آبریز نمدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 942 تعداد دانلود : 30
مرفولوژی مسطح و کم شیب دشت نمدان و چشمه سارهای حاشیه دشت باعث شده که رودخانه شادکام در بخش های میانه، فاقد دسترسی مستمر باشد و همین امر توسعه کشاورزی را در منطقه مشکل ساخته است. دشت نمدان دارای حوضه رسوبی آبرفتی عمیق است و ضخامت آبرفت در این حوضه 100 متر پیش بینی شده است. خاک از منابع طبیعی مهمی است و فرسایش آن علاوه بر ایجاد مخاطرات محیطی، آسیب پذیری جدی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد. ما در این مقاله میزان رسوبدهی در حوضه آبریز نمدان را با مدل MPSIAC و GIS مورد ارزیابی قرار دادیم. هدف اول پهنه بندی درجه رسوبدهی محدوده مورد مطالعه از نظر تولید رسوب بود و دوم محاسبه میزان رسوبدهی (QS) میزان تولید رسوب کل و کلاسه بندی آنها در حوضه بود. نتایج بدست آمده از پهنه بندی حوضه آبریز مورد مطالعه در سه کلاس فرسایشی بالا – متوسط – کم طبقه بندی شدند. همچنین پهنه بندی با رسوبدهی بالا از شمال غرب تا جنوب شرق حوضه در مسیر رودخانه شادکام در بخشهایی که نوع لیتولوژی و پوشش زمین را رودخانه و آبراهه، آبرفتهای نهشته شده، رس سیلت و ماسه و قلوه تشکیل داده مشاهده می شود.
۴.

سنجش و تحلیل شکاف توسعه بین سکونتگاه های روستایی استان بوشهر با تاکید بر مقایسه تطبیقی شهرستان های شمالی و جنوبی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: توسعه سکونتگاه های روستایی استان بوشهر تاپسیس فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 985 تعداد دانلود : 64
این مطالعه به لحاظ ماهیت یک پژوهش کاربردی و از منظر روش شناسی در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می-گیرد که شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده ها و اطلاعات جداول و فرم های رایج آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه آماری سال1390 استان بوشهر) بوده است. شایان ذکر است که جامعه آماری پژوهش کل روستاهای قابل سکونت واقع در شهرستان های استان بوشهر بوده است (861 روستا) که جهت سنجش سطح توسعه آن ها، 66 مولفه در قالب شاخص های توسعه، از آمارنامه رسمی استان بوشهر استخراج و با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل یافته های پژوهش ضمن تایید وجود شکاف در توزیع و تخصیص امکانات و خدمات روستایی، حاکی از آن است که بیشترین شکاف توسعه به ترتیب در شاخص های ارتباطی برابر با 55/0، خدماتی برابر با 48/0 و بهداشتی- درمانی برابر با 42/0 وجود داشته است. نتایج همچنین نشان داد که میزان شکاف در شاخص اداری- انتظامی برابر با 32/0، در شاخص زیربنایی برابر با 24/0، در شاخص آموزشی برابر با 20/0 و در شاخص فرهنگی– مذهبی برابر با 19/0 بوده است.
۵.

تاب آوری شهری چارچوبی الزام آور برای مدیریت آینده شهرها(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: آسیب پذیری تاب آوری شهری مدیریت آینده شهر بازیابی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 165 تعداد دانلود : 607
همزمان با بزرگتر شدن شهرها و تنوع نیاز های شهری، در کنار آسیب ها و تهدیدهای طبیعی مسائل انسانی نیز شهرها را تهدیدخواهندکرد.بنابراین لازمست تا به دنبال افزایش ظرفیت و توان سکونتگاه های شهری و ضریب تاب آوری آنها، زمینه برای مدیریت با کیفیت شهرها برای نسل های آینده مهیا گردد. این پژوهش با هدف بررسی و تبیین دیدگاه ها و مدل های تاب آوری شهری به دنبال تدوین چارچوبی مناسب برای مدیریت آینده شهرها صورت گرفته است. نتایج حاکی از آن است که ، به دلیل گستردگی مفهوم تاب آوری در همه ابعاد اجتماعی، اقتصادی، نهادی- برنامه ریزی و نیز کالبدی-زیرساختی، مدیران شهری باید به تحلیل لایه های شهری در ابعاد مختلف، بهبود سطح خدمات در زمان بحران، شناخت اماکن آسیب-پذیر در زمان بحران، تقلیل میزان خطر با افزایش استحکام و برنامه ریزی زیر ساخت ها و بهره گیری از مدل های بازیابی در کوتاه ترین زمان ممکن پرداخته و با عنایت به این متغیرها و مولفه ها می توان شهرهای آینده را تاب آور نمود.
۶.

طراحی مفهومی پارک های طبیعت گردی به عنوان تاسیسات گردشگری و تدوین ضوابط اجرایی آنها(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری اکوتوریسم پارک طبیعت گردی ضوابط اجرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 271 تعداد دانلود : 52
هدف پژوهش حاضر طراحی مفهومی پارک های طبیعت گردی به همراه چگونگی اجرایی شدن آن در ایران منطبق بر نمونه مطالعاتی Awelani Eco-tourism Park در آفریقای جنوبی است. نتایج این پژوهش که با استفاده از روش اسنادی در بررسی پیشینه پژوهش و روش رگرسیون چندگانه توام صورت گرفته نشان می دهد که پارک های طبیعت گردی می توانند عرصه های طبیعی را برای انجام رشته های طبیعت گردی ویژه گردشگران مهیا سازند؛ به گونه ای بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست محیطی و پایبندی کامل به اصول توسعه پایدار محقق شود. در این پژوهش سه عامل زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان اصول توسعه پایدار، مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش در چهار طبقه، شامل کارشناسان طبیعت گردی ادارات کل میراث فرهنگی 31 استان کشور، کارشناسان محیط زیست، جنگل ها و مراتع، فعالین طبیعت گردی، تورگردانان و راهنمایان، مجموعا از 227 نفر تشکیل شده است. نتایج ناشی از تحلیل پرسشنامه های این پژوهش نشان می دهد که فرضیه پژوهش مبنی بر تحقق حضور ضابطه مند گردشگران در محیط های طبیعی با طراحی و بومی سازی مفهوم بین المللی پارک های طبیعت گردی و در نتیجه حفاظت از منابع طبیعی محقق خواهد شد.
۷.

بام سبز راهکار مؤثر برای کاهش آلودگی ساختمان ها در شهر (ارائه درس آموخته های حاصل از دو استاندارد لیید و برییم در ساختمان های ایران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: بام سبز لیید برییم کاهش آلودگی هوا معماری پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 386 تعداد دانلود : 83
افزایش آلودگی های حاصل از ساختمان ها توجه به روش های کاهش آن را حائز اهمیت نموده است. راهکارهای مختلفی در این زمینه با هدف کاهش آلودگی محیط ارائه شده است. برخی از این راهکارها شامل کاهش آلایندگی ساختمان، کاهش تولید و انتشار دی اکسید کربن، جداسازی کربن، افزایش طول عمر پشت بام، کاهش تولید زباله با استفاده از خاک پشت بام به عنوان یک لندفیل کوچک برای زباله هایی با حجم کم .در این مقاله با رویکرد کیفی به بررسی الزامات دو استاندارد مطرح ساختمان های سبز و تطابق آن با مقررات ملی ساختمان پرداخته می شود. استدلال منطقی و استفاده از یافته های دیگر محققان، دست آورد اصلی در حصول نتیجه به شمار می آید. به دلیل کمبود فضای خالی برای توسعه درختکاری در شهرها، بام سبز نقش موثرتری دارد. می توان در این ساختارها با کنترل آلاینده هایی مانند دی اکسید کربن و نیز زهکشی فاضلاب ها، از درس آموخته های استانداردهای بین المللی نیز بهره برد. براساس چارچوب های تدوین شده در دو استاندارد ساختمانی لیید و برییم و تجربه موفق کاربرد آنها در دیگر کشورها می توان بر لزوم استفاده و گسترش بام سبز در کشور و تعیین آن بعنوان راهکاری الزام آور در مقررات ملی ساختمان بهره گرفت.
۸.

تحلیل عوامل موثردر بازآفرینی بافت های فرسوده شهری مطالعه موردی محله 20 منطقه 17 شهر تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: بازآفرینی شهری بافت فرسوده مشارکت متغیرهای اجتماعی متغیرهای فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 832 تعداد دانلود : 412
بازآفرینی شهری به دنبال حل مشکلات فرسودگی بافتهای فرسوده شهری از طریق بهسازی به وسیله مشارکت های مردمی است و هدف ایجاد تفکر و عمل جمعی است که کار مشارکتی در بازآفرینی شهری فراتر از اهداف نوسازی شهری عمل می کند . دراین مقاله عوامل موثر در بازآفرینی بافت های فرسوده شهری را مورد بررسی قرار می دهیم.بدین منظور448پرسشنامه بین ساکنین بافت های فرسوده محله شماره 20 از منطقه 17 شهر تهران تکمیل وارزیابی شده اند.روش تحقیق در پژوهش حاضر ازروش توصیفی-تحلیلی وروش تجربی-پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه صورت می گیرد.ابزار تجزیه وتحلیل آماری وتحلیل آماری،نرم افزار SPSS است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از فنون آماری پارامتری وناپارامتری نیز استفاده شده است.نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای اجتماعی ،فضایی ومیزان مشارکت موثر مردم در طر حهای بازآفرینی بافت های فرسوده شهری رابطه معنی داری وجوددارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۸