مقالات
حوزه های تخصصی:
پس از فروپاشی شوروی و انحلال پیمان ورشو، دلیلی برای تداوم حیات پیمان نظامی امنیتی ناتو به نظر نمی رسید اما نیاز به تداوم حیات این پیمان با هدف توسعه هژمونی ایالات متحده و تقسیم هزینه آن سبب گسترش ناتو به سمت شرق شد. در مسیر تسخیر مهمترین صحنه رقابت میان قدرت ها، آسیای مرکزی و تامین امنیت مسیر انتقال انرژی است. با توجه به اینکه ایران در موقعیت ژئوپولیتیکی بسیار حساسی واقع شده است و ربط دهنده دریای خزر با خلیج فارس و دریای عمان است و در دوران جنگ جهانی دوم هم پل پیروزی نام گرفت بنابراین چشم پوشی از ایران بعنوان یکی از قطب های ژئوپولیتیک منطقه غیر ممکن به نظر می رسد. بنابراین ایالات متحده و ناتو در یک حرکت همسو در تلاش برای گسترش دامنه نفوذ امنیتی این پیمان در جهان هستند. ما می توانیم شاهد حضور ناتو در افغانستان، عراق، آسیای مرکزی و ترکیه باشیم و در این زمان ایران می بایستی خود را با واقعیت این حضور تطبیق دهد. واضح است که تدوین سیاست درست در این راستا تامین منافع کشور است.
تحلیل کاربری اراضی شهر آمل(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می دهد. امروزه در اثر شهرنشینی بدون برنامه، نابسامانی در ویژگی های کاربری زمین شهرها بوجود آمده است، جهت ارتقاء کیفی شهرنشینی، ساماندهی کاربری اراضی شهرها از اهمیت بالائی برخوردار می باشد. شهر آمل هم یکی از شهرهائی است که نابسامانی در کاربری زمین شهری موجب عدم آسایش شهروندان شده و این نابسامانی ها شامل: عدم تناسب سرانه کاربری ها با سرانه استاندارد و عملکرد نامناسب برخی از فعالیت ها می باشد. در پی چنین مشکلاتی، سعی شده تا این مقاله با هدف سامان دهی به فضای شهر و به منظور اعتلای کیفیت زندگی تدوین گردد.
در این مقاله مشکلات و نارسائی های تک تک کاربری ها بطور کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفته است و با توجه به شرایط جغرافیائی، اقتصادی و کالبدی شهر و با توجه به مباحث توسعه پایدار، بحث سرانه ها واستانداردهای رایج در شهرسازی و با بهره مندی از سیستم اطلاعات جغرافیائی(GIS) به تجزیه و تحلیل کاربری ها پرداخته شده است و نتایج بررسی های انجام شده بصورت ارائه وضع مطلوب برای هریک از کاربری ها و همچنین پیشنهادات و رهنمودهای کلی تدوین گردید، و در پایان این نتیجه حاصل شد که با استناد به رقم سرانه ها، جز کاربری فرهنگی – مذهبی، سرانه سایر کاربری ها از سرانه معمول در شهر های ایران کمتر است اگرچه با استانداردهای جهانی هم فاصله دارد، در این راستا ازآنچه که می تواند در مرتفع نمودن مشکلات مؤثر باشد می توان از: تنوع کاربری ها، افزایش کیفیت عملکردی کاربری ها، دسترسی مناسب به آنها و توزیع خدمات در حوزه های وابسته به شهر نام برد.
سیر تحولات روستا با توجه بر عملکرد شهرها در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
پیوند میان شهرها و نواحی روستایی، به طور گسترده به عنوان عامل اصلی در فرایند تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شناخته شده است، علی رغم این واقعیت، بیشتر نظریه های توسعه و رویه های اجرایی تلویحا" به دو گانگی جمعیت و فعالیتهای نواحی شهری و روستایی تأکید دارند.
برنامه ریزان شهری گرایش بیشتری به مسائل شهری و توجه اندکی به کشاورزی و توسعه ی روستایی دارند؛ در حالی که برنامه ریزان مربوط به توسعه ی روستایی، نواحی روستایی را تنها شامل روستاها و اراضی کشاورزی و مجزا از مراکز شهری تعریف می کنند.
اما در بررسیهای ناحیه ای کشورهای در حال توسعه، انواع روابط متقابل بین شهر و روستا اشاره می شود و ایران به عنوان یکی از این کشورها در گذشته دارای شبکه شهری همگون و روابط میان شهرها و نقاط روستایی از تعادلی نسبی برخوردار بود، اما با نفوذ سرمایه داری و تقسیم کار جهانی در ایران موجب بر هم خوردن تعادل قبلی و باعث بالا رفتن درآمدهای نفتی از دهه 1330 هجری شمسی و سرازیر شدن بخش قابل توجهی از این درآمدها به نقاط شهری و همچنین اصلاحات ارضی دهه 1340 به نوبه خود به وخامت اوضاع روستاها و مشکلات بخش کشاورزی افزود.
این مقاله نشانگر سابقه وسیر تحولاتی که در روستا با توجه به عملکرد شهرها از دوران باستان تا عصر حاضر صورت گرفته، می باشد.
تحلیل و تبیین جغرافیایی توزیع فضایی - مکانی سکونت گاه های روستایی نمونه موردی: بخش لاجان - شهرستان پیرانشهر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
روند فعلی توزیع و پراکندگی، جمعیت، فعالیت و خدمات در سطح ناحیه لاجان به تبع ساختار فضایی - مکانی کشور نابسامان است. ادامه این شرایط عامل مهم و باز دارنده ای در رویکرد سیستمی و مدل توسعه یکپارچه نواحی روستایی است که باید با توجه به موقعیت جغرافیایی، دسترسی ها، جمعیت و امکانات موجود، شبکه ارتباطی، زیربنایی، تقسیمات سیاسی و اداری و همگنی های فرهنگی ، اقتصادی، اجتماعی و محیطی زمینه مطلوب یک نظام سطح بندی خدمات رسانی را فراهم نمود.
تحقیق حاضر بر اساس نگرش نظامند و مدل توسعه یکپارچه و سرزمینی در واقع تقویت فضایی - مکانی نظام کل سکونت گاهی ناحیه لاجان را با توجه به منابع محدود در قالب سلسله مراتب پنج سطحی از نواحی روستایی ارائه کرده است تا هر یک از سکونت گاه های روستایی بتوانند با حفظ جمعیت خود و با توجه به آستانه ها و استاندارد ها به حیات خود ادامه دهند.
بررسی تأثیر کشت گل و گیاهان زینتی بر اقتصاد شهرستان پاکدشت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
طی چند دهه گذشته تنوع بخشی به صادرات کشور و به عبارتی دیگر گرایش به استراتژی توسعه صادرات و جهش صادراتی، شدیداً مورد تأکید قرار گرفته است. در این راستا صادرات کالاهای غیرنفتی به منظور جایگزینی هر چه بیشتر سایر کالاها بجای نفت در جهت رشد اقتصادی و ایجاد وتحول ساختاری در آن، افزایش فرصت های شغلی، کسب درآمدهای ارزی و در نهایت امکان بروز توانهای بالقوه مدنظر قرار دارد. اصولاً در راستای توسعه اقتصادی، شناخت منابع و عواملی که از مجرای صادرات بر رشد تأثیر می گذارد از اهمیت بالایی برخوردار است , به ویژه منابعی که از مزیت نسبی و خصوصاً از مزیت رقابتی نیز بهره مند باشند. یکی از کالاهایی که به واسطه ویژگی های طبیعی و سوابق تاریخی در برخی از نقاط ایران قابل تولید بوده و به لحاظ کسب درآمدهای ارزی می تواند در ترکیب صادرات غیرنفتی قرار بگیرد، گل و گیاهان زینتی است.
با فراهم کردن زمینه تولید گل و گیاهان زینتی در حجم بالا و صادرات آن می توان درهای بازارهای جهانی را بر روی اقتصاد کشور گشود و از آنجایی که این محصولات دارای توان بالقوه ای در کسب درآمد ارزی بالا می باشند، در ترکیب با صادرات سایر کالاهای غیر نفتی می تواند نقش بسیار مهمی در تدوین برنامه اقتصادی بدون نفت و تنوع بخشی به صادرات داشته باشد و از طرف دیگر کشت گل و گیاهان زینتی در روستاها علاوه بر ایجاد اشتغال , سبب افزایش درآمد و پس انداز و انباشت سرمایه روستائیان شده و به توسعه اقتصادی روستا منجر می گردد که نهایتا" توسعه پایدار را در پی دارد.
پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیره (مطالعه موردی: حوزه آبخیز صفارود)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
یکی از اقدامات اولیه جهت مدیریت حرکتهای توده ای و کاهش خسارات ناشی از آنها، تهیه نقشه پهنه بندی خطر حرکتهای توده ای و شناسایی نواحی مستعد و دارای پتانسیل بالای خطر وقوع این پدیده می باشد. در تحقیق حاضر که با هدف پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای در حوزه آبخیز صفارود به وسعت 135 کیلومتر مربع صورت گرفته است، با استفاده از نقشه های توپوگرافی با مقیاس 1:25000، سیستم اطلاعات جغرافیایی، کنترل میدانی و تفسیر عکسهای هوایی، لایه های اطلاعاتی مورد نیاز نظیر نقشه های زمین شناسی، طبقات ارتفاعی، زاویه شیب، جهت شیب، بارندگی متوسط سالیانه، بارندگی حداکثر 24 ساعته با دوره بازگشت 100 ساله، حداکثر شتاب زلزله، فاصله از آبراهه ها و رودخانه ها و فاصله از جاده تهیه شده است. سپس با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره خطی، وزن و نقش عوامل مختلف مؤثر در وقوع حرکتهای توده ای تعیین شده و نهایتاً نقشه پهنه بندی خطر حوضه تهیه گردیده است. نتایج حاکی از این بوده است که 28/56 درصد از سطح حوضه دارای کلاسهای خطر زیاد و بسیار زیاد بوده اند که این مناطق، در نزدیکی جاده ها، آبراهه ها و گسلها، بر روی سازندهای زمین شناسی محتوی لایه های سیلت سنگ، شیل، ماسه سنگ، کنگلومرا و ذغال، در شیبهای 15 تا 35 درجه و ارتفاعات متوسط (1000 تا 1500 متر از سطح دریا) حوضه که دارای بارندگی زیاد (بیش از 850 میلیمتر) هستند، واقع شده اند
مدل سازی برنامه ریزی عدد صحیح در جمع آوری پسماندهای شهری «مطالعه موردی منطقه 2 شهرداری تهران ناحیه یک»(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله الگوریتمی طراحی می گردد تا با ارائه مسیرهای مناسب درون هر ناحیه شهرداری، هزینه های جمع آوری پسماند را به حداقل ممکن کاهش دهد. از آنجا که میزان مصرف سوخت رابطه مستقیمی با مسافت طی شده توسط ماشین های جمع آوری پسماند دارد، با حداقل کردن مسافت طی شده می توان هزینه های سوخت مصرفی را نیز کاهش داد. هم چنین با توجه به اینکه جمع آوری پسماند در صد عمده ای (حدود 50 الی 70 درصد) از مخارج کل یک سیستم مدیریت پسماند شهری را تشکیل می دهد ( علوی مقدم. م 1377، 59 )، در صد اندکی بهبود در عملکرد سیستم، موجب کاهش کل هزینه های مدیریت پسماند به میزان قابل ملاحظه ای می شود. مدل ریاضی این مساله از نوع برنامه ریزی عدد صحیح با سه نوع متغیر تصمیم گیری و چهار نوع محدودیت است که برای حل آن در زمان نسبتا” کوتاه یک روشی ابتکاری شامل سه الگوریتم پیشنهاد می گردد. در روش پیشنهادی، ابتدا کل محدوده مورد بررسی با استفاده از الگوریتم اول ( بخش بندی[1]) به بخش های کوچکتر تقسیم می گردد که هرناحیه از تعدادی مخزن تشکیل می شود و بین چهار خیابان محصور است. هر نقطه واقع در مرز هر ناحیه می تواند یک نقطه شروع یا پایان بالقوه برای عملیات جمع آوری باشد. سپس با استفاده از الگوریتم دوم ( تولید مسیر) برای هر بخش کوتاه ترین مسیر بین هر زوج نقطه شروع و پایان تعیین می شود. در گام بعد الگوریتم ترکیب، بخش های همجوار مناسب را با توجه به ظرفیت و تعداد ماشین های جمع آوری موجود در هر ناحیه مشخص می کند بطوریکه کل مسافت طی شده در مجموع این بخش ها به حداقل برسد. در این روش ابتکاری موانع توپولوژیکی مانند بن بستها و بلوارها و همچنین مقررات ترافیکی مانند یک طرفه بودن به عنوان محدودیت لحاظ شده اند تا نتایج حاصل از این روش هر چه بیشتر به واقعیت نزدیک باشند. هم چنین به منظور حصول اطمینان از عملکرد الگوریتم در ابعاد واقعی، مورد کاوی این تحقیق برای سه ناحیه از شهرداری تهران انجام می شود و عملکرد الگوریتم از مقایسه میزان مسافت طی شده در حالت واقعی با میزان مسافت طی شده توسط الگوریتم پیشنهادی مورد بررسی قرار می گیرد، که در نهایت برتری روش پیشنهادی در این مقاله رانسبت به روش بکار رفته در دنیای واقعی نشان می دهد
تحلیل سیر تحول و توسعه عمران شهرهای جدید مورد مطالعه شهر جدید هشتگرد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
شهرهای جدید در نظام های اجتماعی – اقتصادی در جهان دچار تحولات بسیاری شده اند، به این ترتیب تعریف دقیق و جامعی به دست نیامده است و هر جامعه ای بر اساس کارکرد مورد نظر آن را تعریف کرده اند.در همین راستا شهرهای جدید دارای تاریخ تولد مشخصی هستند و در زمان کوتاه و معینی ساخته می شوند. این گونه شهرها در تضاد کامل با پیدایش و تحول شهرهای متراکم هستند که بر اساس یک هسته، پیش از شکل گیری شان به کندی رشد می کنند. معمولاً برنامه ریزان شهر جدید بر پایه پیش بینی جمعیت تخمینی آنها را احداث می کنند،که پایه ای برای نیازهای کالبدی،اقتصادی و اجتماعی آینده باشد.طراحی و ساخت شهرهای جدید عموماً در زمین های بکر و دست نخورده است که بدون هسته تشکیل می شود. ایجاد شهرهای جدید در دو دهه گذشته در ایران در اطراف تهران و شهرهای بزرگ کشور تجربه تازه ای بود که مسائل بسیاری را برای طراحان، برنامه ریزان و مسئولان مطرح ساخت.این شهرها عموماً پس از مسائل و مشکلات ناشی از روندتوسعه و به طور اخص زندگی شهری در این گونه کلان شهرها برنامه ریزی، طراحی و اجرا گردید. به منظور تمرکززدایی از شهرهای بزرگ(مادر شهرها) که دارای جمعیتی هستند و محدودیت هایی در گسترش فیزیکی دارند، ایجاد شهرهای جدید با هویت مستقل یا به صورت افماری یکی از ایده های غالب نزد متخصصان شهرساز و برنامه ریزان شهری است