نگرش های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی سابق)

نگرش های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی سابق)

نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم پاییز 1399 شماره 4 (پیاپی 48) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

نقش ضوابط ومقررات بر روند شکل گیری منظرشهری در محلات منطقه 8 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ضوابط و مقررات منظر شهری محلات منطقه 8

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 307 تعداد دانلود : 575
امروزه ضوابط و مقررات بعنوان یک ابزار ویک معیار در کنار پارامترهای اقلیمی واقتصادی و..... درالگو دهی چشم اندازهای شهری بقدری مهم وموثر هستند که همواره مورد توجه برنامه ریزان ومدیران شهری قرارگرفته است . بعبارتی در سایه قانون مداری است که شکل ایده آلی از فضای شهری در ابعاد مختلف خلق می شود و قدر مسلم است در صورتی که به نحو کارآمد به مرحله اجرا درآید، زیباترین سیماومنظرازیک سکونت گاه بشری را به عینیت به تصویر خواهد کشید.در این پژوهش به بررسی نقش ضوابط ومقررات بر روند شکل گیری منظر شهری در محلات منطقه 8 تهران پرداخته شده است. نوع پژوهش از لحاظ هدف،کاربردی واز نظر ماهیت،توصیفی-تحلیلی است که با استفاده از روش اسنادی وپیمایشی (با استفاده از تکنیک پرسشنامه)به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. برای پایایی پرسشنامه از روش کرونباخ استفاده شده که مقدار آن8/0 می باشد بر اساس آمار بدست آمده از تعداد کل جامعه آماری که 87 نفر است 12 نفرکارشناس شهرداری وبقیه متخصصان وخبرگان موضوع پژوهش بودند، داده های آماری با استفاده ازنرم افزارهای آماری lisrelوspss وبا تکنیک دلفی مورد تجزیه وتحلیل قرار داده شد و نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد که بین کارآمدی ضوابط و مقررات ومنظرشهری رابطه معنی داری وجود دارد وازطرفی کارآمدی ضوابط و مقررات قابلیت پیش بینی بعدهای عینی وذهنی منظر شهری را دارد واما کارآمدی ضوابط و مقررات و منظرشهری در سطح مطلوبی قرار ندارند و این آشفتگی موجود در سیما ومنظر شهری محلات ،ریشه در تاریخ شهرنشینی این منطقه دارد.
۲.

سنجش و ارزیابی ابعاد کالبدی تاب آوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری کالبدی زلزله مدل FANP مدل تاپسیس منطقه ۷ تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 248 تعداد دانلود : 747
موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده ها از مدل های FANP و تاپسیس و نرم افزارهای SPSS ,Excel, DECISION SUPER ,وGIS ARC استفاده شد. بدین منظور پس از مرور بر متون نظری و تجربی مرتبط شاخص های تبیین کننده تاب آوری کالبدی شناسایی و انتخاب شدند. ابتدا تحلیل عاملی با شاخص های منتخب انجام شد تا ابعاد نشانگر موضوع مورد بررسی، شناسایی و استخراج شوند. در مرحله بعد از روش تحلیل شبکه ای استفاده شد تا ضریب اهمیت نسبی شاخص های تبیین کننده تاب آوری کالبدی محاسبه شود. درنهایت از مدل تاپسیس جهت تحلیل داده ها و محاسبه میزان تابآوری منطقه 7 شهر تهران استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که می توان 14 شاخص را در 5 عامل خلاصه کرد در این میان عامل اول و دوم بیشترین تاثیر را در تاب آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. با جای گذاری و بارهای عاملی بدست آمده از تحلیل عاملی در فرآیند شبکه ضریب اهمیت شاخص ها بدست آمد به طوری که شاخص های دسترسی به معابر دارای عرض مناسب و دسترسی به فضای سبز با ضریب110/0 بیشترین تاثیر را بر تاب آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند.
۳.

شناسایی مهمترین عوامل توانمندسازی روستائیان در زمینه اشتغال (نمونه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان کبودرآهنگ)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانمندسازی اشتغال کردآباد ویان طاهرلو کبودرآهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 791 تعداد دانلود : 264
هدف اصلی این پژوهش،شناسایی امکانات توانمندسازی روستائیان، سه روستای کردآباد، ویان و طاهرلو کبودرآهنگ در زمینه اشتغال، بوده است. روش تحقیق توصیفی - پیمایشی و جامعه ی آماری، افراد 18 تا 65 سال(سن اشتغال) این روستاها بوده است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران (256نفر) تعیین و به روش تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته با ضریب پایایی67/0 بوده است.در تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون هایT تک گروهی، آزمونF، آزمون تعقیبی شفه وآزمون فریدمن با نرم افزارSPSS استفاده شده است. مهمترین نتایج تحقیق نشان عبارتند از: عوامل فردی موثر در توانمندسازی روستائیان در اشتغال، به ترتیب : افزایش مقبولیت فرد نزد دیگران، تقویت خوداتکایی و استقلال افراد، تقویت حس همکاری و کمک به یکدیگر، ایجاد علاقه به کسب موفقیت های تازه است. عوامل محیطی موثر در توانمندسازی روستائیان در اشتغال به ترتیب: دسترسی به ابزار و لوازم مورد نیاز اشتغال، دسترسی به نیروی کار ارزان قیمت و دسترسی آسان به مواد اولیه تولید است. عوامل فردی توانمندسازی روستائیان روستای کردآباد وویان بیشتر از روستائیان روستای طاهرلو و عوامل محیطی توانمندسازی روستائیان روستای کردآباد بیشتر از روستائیان طاهر لو و ویان است .
۴.

نگرشی فلسفی بر شناخت کنشگران زیست جهان (ارائه مدل هایی نو برای چگونه زیستن بوم های جغرافیایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش فلسفی زیست جهان کنشگران چگونه زیستن بوم های جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 62 تعداد دانلود : 314
نوشتار حاضر با نگرش فلسفی در پی ارائه مدل هایی نو برای چگونه زیستن ساکنان جهان است. به گونه ای که «شناخت کنشگران زیست جهان» و «چگونه زیستن» مسئله و هسته اصلی این نوشتار را می آفریند. لذا، پاسخ به این پرسش های ژرف بسیاری از کامیابی ها و ناکامی ها را در بوم های جغرافیایی نمایان خواهد ساخت. بر این بنیاد، پژوهش حاضر از نوع تحقیقات «بنیادی نظری» است و متناسب با راهبرد کیفی، از روش تحلیل محتوا بهره گرفته شده است. در نتیجه هدف از سکونت انسان در این جهان، پاسخ به مسئله چگونه زیستن است. به بیان دیگر چگونه زیستن، بستگی به کُنش های ارتباطی دارد که میان (جهان نشینان، جهان اندیشان، جهان گردانان و سازندگان جهان) در بوم های جغرافیایی شکل گرفته است و برآیند آن، به زیستن یا بدزیستن خواهد بود. در نهایت، آینده زیست جهان و بشریت به دست بوم های جغرافیایی رقم زده خواهد شد که دسته سازندگان زیست جهانی را تشکیل داده اند. زیرا، به تنهایی یک گروه در کامیابی و ناکامی بوم های جغرافیایی نقش سازنده ندارند و از پیوند بین دسته ها، «اندیشه های نو» شکل خواهد گرفت که نتیجه آن، «به زیستن بوم های جغرافیایی» خواهد بود.
۵.

تبیین نقش مهاجرت های معکوس در توسعه اقتصادی-اجتماعی سکونتگاه های روستایی(مورد مطالعه روستاهای منطقه 19)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهاجرت مهاجرت معکوس روستا توسعه سکونتگاه های روستایی منطقه 19 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 238 تعداد دانلود : 314
این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، همبستگی و علی و باهدف تبیین نقش مهاجرت های معکوس در توسعه سکونتگاه های روستاییان منطقه19 صورت گرفته است. همچنین شناسایی مهمترین عوامل دخیل در مهاجرت های معکوس روستاییان هدف دیگر تحقیق به شمار می رود. سوال اصلی تحقیق آن است که بدانیم چه رابطه ای بین مهاجرت های معکوس و توسعه اقتصادی، اجتماعی سکونتگاه های روستایی وجود دارد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می باشد که روایی آن با نظر کارشناسان مربوطه بصورت صوری مورد تأیید قرار گرفته، و برای تعیین پایایی پرسشنامه نیز از مقدار آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر با 78/0 بوده و در تحقیقات مربوط به علوم انسانی این مقدار رضایت بخش می باشد. حجم جامعه آماری پژوهش بر اساس مدل کوکران 384 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی بود. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از آزمون های آماری تی تک نمونه ای و تی مستقل و از نرم افزارهای spss و pls استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که نقش آفرینی مهاجرت های معکوس در توسعه سکونتگاه های روستایی از لحاظ ابعاد اقتصادی، اجتماعی خیلی زیاد می باشد. نتایج بررسی تفاوت نظرات دو گروه کارشناسان و مهاجران با استفاده از آزمون تی مستقل نشان داد سطح معنی داری برای مؤلفه های اقتصادی، اجتماعی کمتر از 05/0 و تفاوت معناداری بین میانگین نظرات کارشناسان و مهاجران در خصوص تاثیرگذاری مهاجرت معکوس بر توسعه اقتصادی و اجتماعی سکونتگاه های روستایی وجود دارد.
۶.

نقش شهرک های صنعتی در توسعه شهرهای کوچک با نگاهی بر تأثیر شهرک صنعتی شمس آباد بر شهر حسن آبادفشافویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهرک صنعتی شمس آباد شهرهای کوچک توسعه پایدار حسن آباد فشافویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 545 تعداد دانلود : 18
ایجاد شهرک ها و نواحی صنعتی، یکی از رویکردهای رایج صنعتی سازی در کشورهاست که به منظور تسهیل و تمرکز فعالیت ها با نگاهی بر حفظ محیط زیست و کاهش هزینه های تمام شده تولیدات صنعتی انجام میشود. شهرک های صنعتی، در کشور ما نیز ازآن به عنوان لوکوموتیو بخش صنعت نام برده می شود .احداث و توسعه این شهرک ها در حاشیه شهر های کوچک مانند شهر حسن آباد با در نظر گرفتن شرایط زیست محیطی آن می تواند در جهت کاهش بیکاری و بعبارتی به توسعه پایدار این شهر بیانجامد. شهرک صنعتی شمس آباد با برنامه توسعه در حد 3000 هکتار و بیش از 18 هزار شغل در مجاورت شهر حسن آباد قرار دارد این شهرک میتواند از پتانسل های اصلی و موثر جهت رشد و توسعه شهر حسن آباد باشد. پژوهش حاضر نقش شهرک صنعتی شمس آباد بر توسعه پایدار شهر حسن آباد، بخش فشافویه را بررسی میکند. روش پژوهش کتابخانه ای پیمایشی(پرسشنامه ای) است. نتایج نشان می دهد که ایجاد شهرک صنعتی شمس آباد بر مجموع شاخص های کیفیت زندگی در شهر حسن آباد و حومه مورد مطالعه می تواند اثر مطلوب داشته است و باعث افزایش اشتغال شده است. در این میان، شاخص اقتصادی، بیشترین تأثیر و شاخص کالبدی محیطی، کمترین تأثیر را از این شهرک پذیرفته است. در نهایت نتایج حاصل عوامل داخلی و خارجی نشان می دهد که راهبرد SO استراتژی غالب بر منطقه مورد مطالعه می باشد.
۷.

الگویابی ادراک ژئوپلیتیکی کشورهای همجوار نسبت به فضاهای جغرافیایی پیرامون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقشه ذهنی ادراک ژئوپلیتیکی بازیگران سیاسی فضای جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 728 تعداد دانلود : 590
فضای جغرافیایی با دارا بودن ارزشها و منابع متنوع زیستی ، بنیان های طبیعی و کارکردی ادراک و شناخت متفاوتی به کشورها و بازیگران سیاسی می نمایاند. ادراک و تصویر ذهنی بازیگران و کشورها از محیط و نحوه برداشت آن ها از آن، نقش مهمی در تصمیم گیری و رفتار آن ها دارد . مکان ها و فضاهای جغرافیایی بصورت ارزش های درک شده از سوی کشورها، ملت ها، بازیگران سیاسی و حکومت ها در می آیند و معنای سیاسی و مطلوبیت خاصی برای آنها پیدا می کنند. حکومت ها و دولت ها به عنوان بزرگترین بازیگران سیاسی ،خط مشی ، سیاست ها و الگوهای رفتاری خود نسبت به مکان ها و فضاهای جغرافیایی دیگر را بر اساس تصور و ادراک ژئوپلیتیکی نوع فرصت ها یا تهدیدها (علایق و نگرانی های ژئوپلیتیکی) ادراک شده خود از آن شکل می دهند و نوع الگوهای رفتاری مختلفی نظیر تعامل، همگرائی، رقابت ، ستیز و نظایر آنرا در بین می آفرینند. با بررسی دیدگاه های صاحب نظران علم ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی می توان گفت : اهم منابع و عوامل تاثیر گذار بر ادراک ژئوپلیتیکی در روابط کشورها، شامل منابع و ارزشهایی است که با ماهیت جغرافیایی و سرزمینی شناخته می شوند. در این مقاله، با بهره گیری از رویکرد توصیفی – تحلیلی سعی می شود اهم این ارزشها با ماهیت جغرافیایی و سرزمینی ابعاد چهارگانه از قبیل: بنیادهای زیستی و طبیعی ، اقتصادی (ژئواکونومی) ، فرهنگی- اجتماعی و سیاسی- نظامی (ژئواستراتژیک) در قالب مدل رفتاری تعیین و ترسیم شود.
۸.

مولفه های جغرافیای سیاسی تاثیرگذار بر سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی دولت حسن روحانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جغرافیای سیاسی سرمایه اجتماعی اعتماد عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 215 تعداد دانلود : 362
حفظ و ارتقای اعتماد و سرمایه اجتماعی از اصلی ترین مولفه های پایداری و کارآمدی هر نظام سیاسی محسوب می-شوند. مولفه های جغرافیای سیاسی مانند قومیت، تراکم و یا پراکندگی جمعیت، سطح توسعه اقتصادی، ویژگی هایی جغرافیایی محل سکونت، مرزنشینی، مذهب و... تاثیر زیادی بر سطح سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در رابطه شهروندان و نظام سیاسی دارند. هدف پژوهش حاضر تبیین مولفه های جغرافیای سیاسی تاثیرگذار بر سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در جمهوری اسلامی ایران به ویژه در دولت حسن روحانی است. سوال اصلی مقاله این است که چگونه مولفه های جغرافیای سیاسی سطح سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی را در جمهوری اسلامی ایران به ویژه دولت حسن روحانی تحت تاثیر قرار داده است؟ روش این مقاله توصیفی- پیمایشی است. به منظور گردآوری داده ها و اطلاعات میدانی از ابزارهای پرسشنامه و مصاحبه استفاده می شود. همچنین جهت تدوین مبانی نظری و ادبیات تحقیق از مطالعات و اطلاعات کتابخانه ای، اینترنت و سایر منابع فارسی و لاتین استفاده خواهد شد. جامعه آماری پژوهش کارکنان فرمانداری شهر تهران می باشند و حجم نمونه نیز 300 نفر است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و PLS استفاده شد. نتایج مقاله نشان می دهد که مولفه های شفافیت، کارآمدی، کیفیت مقررات، اثربخشی دولت، حاکمیت قانون، ثبات سیاسی و عدم خشونت، پاسخگویی، مبارزه با فساد و حق اظهار نظر بسته به ویژگی های جغرافیای سیاسی مناطق جغرافیایی ایران بر سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در جمهوری اسلامی ایران تاثیر دارند که جغرافیای انتخابات ریاست جمهوری و آرای حسن روحانی نشان دهنده این ارتباط است.
۹.

سنجش خط فقر سواحل مکران با رویکرد توسعه اقتصاد منطقهای با استفاده از سیستم مخارج خطی پویا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط فقر سیستم مخارج خطی پویا توسعه اقتصاد منطقه ای سواحل مکران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 927 تعداد دانلود : 763
خط فقر یکی از مهم ترین شاخص هایی است که سطح رفاه یک کشور یا منطقه را نشان می دهد. لذا هدف این مطالعه بررسی وضعیت فقر در سواحل مکران (استان های کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) طی دوره زمانی 1397-1364 است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقیق مورد استفاده از نوع روشهای توصیفی – تحلیلی است. به منظور تحلیل داده ها از سیستم مخارج خطی پویا و رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری استفاده شده است. نتایج نشان داد که بیشترین میل نهایی به مصرف خانوارهای روستایی و شهری مربوط به گروه خوراک و دخانیات می باشد. در صورتیکه کمترین میلی نهایی به مصرف در خانوارهای روستایی مربوط به تفریح و تحصیل و در خانوارهای شهری مربوط به کالاها و خدمات متفرقه بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که خط فقر (حداقل معاش) سالانه مناطق روستایی و شهری سواحل مکران طی دوره مورد بررسی به طور متوسط سالانه به ترتیب 22 و 20 درصد افزایش پیدا کرده است. شاخص نسبت سرشمار نشان از افزایش نرخ فقر و درصد خانوارهای زیر خط فقر در مناطق روستایی و شهری سواحل مکران دارد. شاخص شکاف فقر نشان داد که میزان درآمد لازم برای رساندن درآمد فقرا به سطح خط فقر برای مناطق روستایی و شهری در طول دوره مورد بررسی در ابتدای دوره و انتهای دوره تقریبا یکسان است. همچنین نتایج شاخص شدت فقر حاکی از این است که وضعیت فقیرترین افراد در خانوارهای شهری سواحل مکران بهتر و در مناطق روستایی تغییری نداشته است.
۱۰.

بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهری (مطالعه موردی: شهر جلفا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جلفا طراحی اقلیم معماری برنامه ریزی اقلیمی منطقه آسایش جداول بیوکلیماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 404 تعداد دانلود : 604
هماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت می نماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش حرارتی، به طراحی اقلیمی منطقه و اقلیم های مشابه و بررسی آسایش حرارتی فضای داخلی مساکن پرداخته شده است. این کار از طریق جمع آوری اطلاعات ازایستگاه های هواشناسی صورت گرفته است. پس از تعیین نوع اقلیم وضعیت زیست اقلیمی شهر جلفا بر اساس معیارهای دمای مؤثر، گیونی محاسبه شده است.جلفا به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، از اقلیم نسبتاً سرد وخشکی برخوردار است. به طوری که دمای هوا در سردترین ماهبه 20- درجه می رسد و در گرم ترین ماه از 44 درجه فراتر می رود. لذا لزوم بررسی شرایط اقلیمی در رابطه با طراحی جهت استقرار ساختمان ها در فصول سرد سال با استفاده از داده های هواشناسی وضعیت زیست اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. داده ها بر پایه روش هایی تجربی نظیر ماهان، گیونی، پن واردن، الگی و تقویم نیاز اقلیمی مورد تحلیل قرار گرفته اند که از نتایج آن، ارائه راهکارهایی بر اساس بررسی وضعیت اقلیمی ماه های سال و چگونگی آسایش انسان با توجه به این شاخص ها بوده است که از جمله آن استقرار ساختمانها در جهت جنوب و جنوب غرب و جنوب شرق می باشد. نتایج نمودار آمبروترومیک و میزان دما و بارش نشان داد که جلفا در اقلیم سرد و خشک قرار گرفته است.
۱۱.

طراحی مدل استراتژی محور توسعه منابع انسانی صنعت گردشگری و تدوین نقشه راه (مورد مطالعه: استان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه منابع انسانی صنعت گردشگری استراتژی آموزش نظام اطلاعات منابع انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 310 تعداد دانلود : 590
مطابق با گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال 2019، ایران از نظر رقابت پذیری گردشگری در وضعیت مناسبی قرار ندارد. آمارهای موجود نیز رقم سالیانه قابل ملاحظه ای از گردشگر خارجی بازدیدکننده را نشان نمی دهد. از طرفی، امروزه منابع انسانی و داشتن نگاهی استراتژیک به آن، یکی از عوامل کلیدی موفقیت در استفاده از گردشگری به عنوان عامل توسعه اقتصادی پایدار در هر منطقه است. هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل استراتژی محور توسعه منابع انسانی صنعت گردشگری استان اصفهان و تدوین نقشه راه پیاده سازی آن است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و توسعه ای، از نظر روش اجرا توصیفی از نوع پیمایشی و از نظر طرح تحقیق، آمیخته اکتشافی است. در مرحله اول تحقیق کلیه پژوهش های منتشر شده مرتبط با موضوع تحقیق با استفاده از روش فراترکیب تحلیل گردید که حاصل آن شناسایی و دسته بندی 9 استراتژی توسعه منابع انسانی بود. سپس با نظرخواهی از 10 خبره و تحلیل آنها با استفاده از روش مدلسازی ساختاری- تفسیری، این استراتژی ها سطح بندی و روابط بین آن ها تعیین شد. نتایج نشان داد در پایین ترین سطح، استراتژی «طراحی مدل شایستگی های مشاغل گردشگری» و «طراحی نظام اطلاعات منابع انسانی» بیشترین تاثیر را بر دیگر استراتژی ها داشته و در بالاترین سطح استراتژی «تعریف و اعطای جوایز تعالی» دارای بیشترین وابستگی بود. در نهایت، با بکارگیری تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی شهودی، استراتژی ها اولویت بندی شدند. یافته ها نشان داد استراتژی های طراحی مدل شایستگی های مشاغل، ارائه آموزش های همگانی و تخصیص یارانه ها و ارائه تخفیف دوره های آموزشی به ترتیب مهمترین استراتژی های توسعه منابع انسانی صنعت گردشگری در استان اصفهان محسوب می شوند.
۱۲.

بررسی توسعه درونی شهر و الگوی توسعه کالبدی با تأکید بر وضعیت مسکن شهری(مطالعه موردی: شاهین شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه توسعه میان افزا زمین های بایر مسکن شاهین شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 163 تعداد دانلود : 806
رشد شتابان جمعیت شهر نشین و هجوم جمعیت مهاجر در سال های اخیر به شهرهای بزرگ و لزوم پاسخ گویی به نیازهای جمعیت شهرنشین و نیز ارائه خدمات شهری ، ضرورت به کارگیری تمام توان ها و ظرفیت های موجود شهر را بیش از پیش نمایان می سازد. بنابراین لازم است تا به جای توسعه و رشد بی رویه شهر به صورت افقی ، از طریق پر کردن بافت موجود شهر به رشد و توسعه پایدار در شهر دست پیدا کرد. بنابراین در این پژوهش هدف، ارزیابی تأثبر ابعاد اقتصادی، اجتماعی ، دسترسی، زیست محیطی و کالبدی وضعیت مسکن شاهین شهر بر میزان زمین های بایر و رها شده و توسعه میان افزای شهری می باشد.این پژوهش از نظر هدف ، کاربردی و از نظر روش ، توصیفی – تحلیلی است. ابتدا شاخص ها و ابعاد مناسب موضوع در غالب پرسشنامه تهیه گردید و سپس در محیط SPSSمورد آزمون قرار گرفت. پس از آن نیز با استفاده از تکنیکSWOT نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدید ها مشخص شدند و به ارائه راهبردهای مناسب پرداخته شدکه نتایج حاصل از تکنیک سوات نشان داد که استراتژی غالب در پژوهش از نوع تدافعی با ضریب 03/8 می باشد. پس از آن نیز نواحی 5 گانه شاهین شهر با استفاده از تکنیکSAW رتبه بندی شدند که ناحیه فردوسی با امتیاز 23/0 رتبه اول و گلدیس با امتیاز 12/0 رتبه پنجم را به خود اخصاص داد. سپس نتایج حاصل از این تکنیک با استفاده از نرم افزارArc GIS نشان داده شد.
۱۳.

تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی (مطالعه موردی: شهر محمود آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی شهروندان گردشگران محیط زیست محمودآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 146 تعداد دانلود : 598
هدف اصلی این پژوهش تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی(مطالعه موردی شهر محمود آباد ) می باشد. پژوهش از نظر هدف توسعه ایی –کاربردی و به روش آمیخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی رشته های محیط زیست، ابخیز داری، کشاورزی،جغرافیا، گردشگری، دانشگاه های محمود آباد، مدیران سازمان های دولتی و شرکت های خصوصی، کارفرمایان و پیمانکاران بودند.روش نمونه گیری در بخش کیفی، غیر تصادفی از نوع هدفمند و در دسترس بود. ابزار جمع آوری داده ها در بخش اول مصاحبه نیمه ساختاریافته حضوری تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت. مصاحبه با 29 نفر (23آقا و 6 خانم)چهاربعد و 21گویه شناسایی گردید. بخش دوم گویه هادر اختیار اعضای گروه دلفی(8 نفر) در دو مرحله برای طراحی پرسشنامه قرار گرفت.در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته ای در مقیاس پنج ارزشی لیکرت به صورت آنلاین در میان نمونه آماری(85 نفر) توزیع گردید.پایایی مدل اندازه گیری پژوهش ضرایب آلفای کرونباخ رفتار(769/0)، آگاهی و نگرش(755/0) ، اعتقادات دینی(914) و معاشرت(00/1) بدست آمد.نتایج نشان داد وضریب استانداربین (عوامل معاشرت بر مشارکت اجتماعی)199/0= β؛ و ضریب معناداری 691/13=t رابطه معنادار و در رتبه اول همچنینضریب استاندارد بین (عوامل آگاهی و نگرش برمشارکت اجتماعی) 302/0β= ؛ ضریب معناداری 048/13= t این رابطه معنادار و در رتبه دوم ، ضریب استاندارد بین (عوامل رفتار و مشارکت اجتماعی) 325/0= β؛ ضریب معناداری 364/12= t این رابطه معنادار ؛ در رتبه سوم وهمچنین ضریب استانداردبین (عوامل اعتقادات دینی بر مشارکت اجتماعی) 316/.= β؛ضریب معناداری 964/11= t رابطه معنادار ؛ و در رتبه سوم قرار می گیرد.
۱۴.

راهکارهای مقابله با تاثیرات تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه ای بر محیط زیست ایران از منظر حقوق بین الملل و حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییرات آب و هوایی گازهای گلخانه ای پروتکل توکیو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 864 تعداد دانلود : 949
با توجه به نقش و اهمیت کلیدی محیط زیست در ارتقا کیفی حیات بشری، پرداختن به دغدغه های محیط زیستی که موجبات نگرانی بین المللی را فراهم نموده از ضرورت برخوردار گردیده است. بدون تردید یکی از مقوله هایی که باعث تنزل کیفیت محیط زیست گردیده تغییرات آب و هوایی گازهای گلخانه ای است. لذا در این نوشتار به بحث پیرامون دلایل و پیامد های تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه ای و اقدامات بین المللی جهت مقابله با آن ها پرداخته شده است. در سطح بین المللی مهم ترین این فعالیت ها تصویب دو سند بین المللی تحت عنوان کنوانسیون کلیات تغییرات آب و هوا و پروتکل کیوتو هستند که راهکارهای مناسبی در خصوص کاهش گازهای گلخانه ای و انطباق را ارائه نموده اند. با توجه به اهمیت کاهش تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه ای ایران نیز به این دو سند حقوقی بین المللی پیوسته است و در راستای انجام تعهداتش نسبت به تاسیس دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا اقدام و تا به حال نسبت به تهیه و ارائه دو گزارش ملی در این زمینه اقدام نموده است. از آن جا که تغییرات آب و هوایی تهدیدی بزرگ برای سلامت محیط زیست و حیات بشری به شمار می رود لذا تعهد جامعه بین المللی در خصوص مقابله با این پدیده نوعی از تعهدات ارگاامنسی محسوب و ضرورت پرداختن به این بحث را دو چندان می سازد.
۱۵.

حمایت از آزادی مذهب اقلیت روهینگیا در پرتو رویه کمیته حقوق بشر و اسناد نظام بین الملل حقوق بشر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آزادی مذهب مسلمانان روهینگیا کمیته حقوق بشر اسناد بین المللی حقوق بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 484 تعداد دانلود : 775
سال هاست که خشونت های ارتکابی علیه اقلیت قومی مسلمانان روهینگیا در کشور میانمار، منجر به آوارگی هزاران نفر از آنان شده است و بسیاری از حقوق اولیه آنان نقض می شود. حق آزادی مذهب یکی از این حقوق است. آزادی مذهب از بنیادی ترین حقوق بشر است و حتی می توان گفت ایده کلی حقوق بشر در تاریخچه حمایت از اقلیت های دینی قرار دارد. این حق از ابتدای نهضت جهانی حقوق بشر مورد توجه بوده و در مهم ترین اسناد بین المللی بر آن تأکید شده است. آزادی مذهب، ابعاد مختلفی دارد؛ از آزادی اعتقاد به مذهب به منزله امری ذهنی تا آزادی ابراز و تجلی آن در زندگی شخصی و اجتماعی که امری عینی است. تجلی این آزادی ممکن است در بدو امر به صورت حق انجام مناسک مذهبی نمایان شود. حق پوشش و استفاده از نمادهای مذهبی، نشانه پیوند میان آزادی مذهب و آزادی بیان است. حق تشکیل اجتماعات، برای تحقق آزادی مذهبی نیز به کار می آید. ادای سوگند بر اساس مذهب نیز تجلی دیگری از این حق است. مقاله حاضر با روش تحلیلی توصیفی این جلوه ها را در رویه کمیته حقوق بشر و اسناد بین المللی بررسی می کند و نشان می دهد که نقض آزادی مذهب در روهینگیا شامل همه مؤلفه های آزادی مذهب می گردد.
۱۶.

تحلیل روش های تامین منابع مالی شهرداری تبریز با تاکید بر درآمدهای پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تامین منابع مالی درآمد پایدار کلان شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 955 تعداد دانلود : 339
دستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم می کند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کلانشهر و مسیر حرکتی آن به سوی پایداری و یا ناپایداری مورد کنکاش قرار گرفته و جایگاه درآمدهای پایدار در سیستم مالیه شهرداری کلانشهر تبریز به منظور تدوین الگوی مناسب مدیریت درآمدی شهری مشخص گردیده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی– تحلیلی می باشد. روش شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی و ترکیبی از روش های اسنادی- کتابخانه ای می باشد. نتایج نشان داد که بیشترین مبلغ درآمدی پایدار برای سال 1394 و کمترین رقم برای سال 1392 ثبت شده و از سال 1394به بعد منابع درآمدی پایدار شهرداری کلانشهر تبریز سیر نزولی داشته است. علی الرغم کاهش منابع درآمدی ناپایدار کلانشهر تبریز در سال 1396 به نسبت سال 1392 در کل بودجه، میزان درآمد کلی این کلانشهر در بالاترین سال خود ( 1394) نسبت به سال 1396 افت داشته است. بخش قابل توجی از کاهش میزان درآمد ناپایدار کلانشهر تبریز به نسبت درآمد پایدار آن در نتیجه کاهش درآمد کلی شهر بوده و ارتباطی با مدیریت درآمدی پایدار آن ندارد. از 48 عامل مؤثر بر توسعه پایدار درآمدی شهرداری تبریز10عامل مورد اشاره در ادامه با بالاترین امتیاز تاثیر گذاری مستقیم شناسایی گردید: A3،A10،A7،A4،A5،A8،A6،A2،A1،A13.
۱۷.

واپایش مولفه های رشد هوشمند شهری در رویکرد توسعه پایدار شهری با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره(مطالعه موردی شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد هوشمند شهری توسعه پایدار مدل های تصمیم گیری چند معیاره شهر اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 238 تعداد دانلود : 826
با ورود به هزاره سوم میلادی، شهرها در اثر رشد جمعیت و شهرنشینی، با چالش های گسترده ای ناشی از رشدی فراتر از ظرفیت-های پاسخگو مواجه شده اند که نمود عینی آن را در مسائلی چون فقر شهری، کمبود زیرساخت ها، اسکان غیررسمی، رشد آلودگی-ها، کاهش کیفیت زندگی و در مجموع، رشد ناپایداری ها می توان مشاهده نمود. در چنین وضعیتی، یافتن راهکارهای جدید و کم هزینه در جهت دستیابی به پایداری، بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. بر این اساس، پژوهش حاضر استدلال می کند که هوشمندسازی، با بهره گیری از شاخص هایی همچون حکمروایی هوشمند، محیط زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند، تحرک هوشمند، زندگی هوشمند و مردم هوشمند، رویکرد موثری در جهت نیل به پایداری (در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) محسوب می گردد.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است که با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره نخست مناطق شهری برای شاخص های رشد هوشمند شهری رتبه بندی و میزان نابرابر ی ها مشخص شده، سپس از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی به سطح بندی مناطق شهری آن پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصل از کاربست مدل ویکور، این مناطق هرکدام رتبه های متفاوتی را به دست آورده اند، به طوری که مناطق چهار گانه این شهر ازلحاظ میزان برخورداری از شاخص های منتخب توسعه این گونه می باشد که ازلحاظ برخورداری از شاخص های موردبررسی، منطقه یک دارای بیشترین میزان برخورداری و منطقه دو دارای کمترین میزان برخورداری می باشد. این امر نشانگر نابرابری و تفاوت چشمگیر در برخی از شاخص رشد در مناطق شهر اردبیل می باشد.
۱۸.

نقش اخلاق در حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار جغرافیایی (مطالعه موردی: استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق توسعه پایدار جغرافیایی استان مازندران حفظ محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 707 تعداد دانلود : 915
محیط زیست نقش حیاتی برای ادامه حیات بشر دارد و بایستی با همه امکانات از آن محافظت کرد. در ایران راهکارهای حقوقی و نیز برخوردهای قهری نتوانسته است از تخریب محیط زیست جلوگیری کند به نحوی که آمارها حاکی از وضعیت نگران کننده تخریب محیط زیست در ایران است. استان مازندران از غنی ترین منابع محیط زیستی ایران است اما از نظر تخریب محیط زیست در وضعیت قرمز قرار دارد. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که آیا چارچوب های اخلاقی می توانند به حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار جغرافیایی در استان مازندران کمک کنند؟ روش این مقاله توصیفی- تحلیلی است. یافته های مقاله نشان می دهد که اخلاق و چارچوب های اخلاقی مبتنی بر اسلام و مذهب تشیع و تلاش برای استخراج و آموزش آموزه های اخلاقی حفاظت از محیط زیست می تواند ضمانت اجرا های درونی را برای حفظ محیط زیست فراهم کند و از طرف دیگر نیز با توجه به حاکمیت نگاه توسعه بر سیاست گذاری های دولتی و دغدغه ایجاد شغل و توسعه همه جانبه اقتصادی بی شک بهترین روش حفاظت از محیط زیست توانمند کردن خود مردم از طریق تقویت مبانی اخلاقی است.
۱۹.

تبیین مولفه های معنابخش در بازارهای سنتی- تاریخی(نمونه موردی:بازارهای سنتی سنندج و سلیمانیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنا بخشی قیصری نقیب سلیمانیه بازار سنندجی و آصف باززنده سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 160 تعداد دانلود : 241
هدف از این مقاله، ارائه الگویی جهت شناسایی مؤلفه های اصلی تأثیرگذار بر معنا بخشی در راستای جذب گردشگر، با مطالعه موردی بازارهای سنتی و تاریخی سنندجی و آصف سنندج و بازار قیصری نقیب سلیمانیه، می باشد. برای این منظور از روش تحقیق کیفی – کمی، استفاده شده است. در بخش کیفی تحقیق مصاحبه با نمونه ای شامل 16 خِبره انجام شده است و به روش کدگذاری باز، محوری 105 و در نهایت انتخابی، واژه های کلیدی شناسایی گردید؛ که منتج به پرسشنامه ای 74 سؤالی در هشت مؤلفه «عملکردی – اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، عاطفی– ادراکی، فنی- کالبدی، معماری، سیاسی و مرمت- باززنده سازی» شده است. در بخش کمی تحقیق، پرسشنامه در دو نسخه فارسی و کردی، به وسیله نمونه های کمکی 20 نفر از مراجعه کنندگان به بازارها و با استفاده از روایی محتوا و پایایی ضریب آلفای کرونباخ، استاندارد شده است. تعداد 190 پرسشنامه فارسی در بین افراد حاضر در بازار سنندج و 40 نسخه کردی از پرسشنامه در بازار سلیمانیه، توزیع شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملیِ تأییدی، مدل نهایی مبتنی بر مؤلفه ها «عملکردی – اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، عاطفی– ادراکی، فنی- کالبدی، معماری، سیاسی و مرمت- باززنده سازی» تأیید گردید. بر اساس نتایج آزمون T مستقل، بازار سلیمانیه از نظر مؤلفه های «عاطفی- ادراکی، فنی – کالبدی و فرهنگی»، به طور معنی داری نسبت به بازار سنندج از وضعیت بهتری برخوردار بود در حالی که در مؤلفه های «اجتماعی، معماری و مؤلفه ی نیاز به امر مرمت – احیاء»، بازار سنندج در شرایط بهتری قرار دارد. همچنین در مؤلفه های سیاسی و مرمت- احیا تفاوت معنی دار نیست. (05/0P>)
۲۰.

تاثیر شبکه اجتماعی توئیتر بر مشارکت سیاسی کاربران شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت سیاسی کاربران شهر تهران توئیتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 461 تعداد دانلود : 790
گرایش به شبکه های اجتماعی در سراسر دنیا تحول شگرفی در نظام اجتماعی کشورهای جهان ایجاد کرده است. این شبکه ها برای کاربرانی که علاقه به اشتراک گذاری اندیشه ها و فعالیت های خود با دیگران را دارند، محیطی برای ارتباط گیری، ارتباط سازی، مشارکت و تشکیل کادر و گروه ایجاد کرده است. به اشتراک گذاری مباحث سیاسی نیز یکی از مهمترین فعالیت ها در شبکه های اجتماعی علی الخصوص توئیتر است. مشارکت سیاسی در واقع فعالیت شهروندان به منظور تأثیر گذاشتن بر فرآیند تصمیم گیری و تصمیم سازی سیاسی دولت ها است و ساز و کار پیچیده ای است که از طریق آن می توان به رشد سرمایه اجتماعی، کنترل قدرت، سازمان دهی پهنه وسیعی از مردم جامعه و مسئولیت پذیری حکومت امیدوار بود. از این رو امکانات و توانایی شبکه های اجتماعی و بستری که فراهم می کند می تواند در مشارکت سیاسی تاثیر گذار باشد. در مقاله حاضر به بررسی نقش شبکه توئیتر در مشارکت سیاسی کاربران شهر تهران با استفاده از سه متغیر میانجی اعتماد سیاسی، دانش سیاسی و کارآیی سیاسی پرداخته شده است. جامعه ی مورد بررسی کاربران توئیتر شهر تهران و دارای 10 هزار دنبال کننده هستند. تعداد 320 نفر به عنوان نمونه ازطریق فرمول کوکران انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایشی و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که میزان استفاده از توئیتر بر مشارکت سیاسی کاربران با میانجی گری اعتماد سیاسی و میزان استفاده از توئیتر بر مشارکت سیاسی کاربران با میانجی گری دانش سیاسی موثر است. همچنین میزان استفاده از توئیتر بر مشارکت سیاسی کاربران با میانجی گری کارآیی سیاسی موثر نیست.
۲۱.

بازشناسایی جنبه های محیط زیستی «حق بر توسعه پایدار» برای حفاظت از محیط زیست ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: حق بر توسعه توسعه پایدار حقوق بین الملل محیط زیست منابع طبیعی محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 208 تعداد دانلود : 823
هدف از انجام این پژوهش، بازشناسایی جنبه های محیط زیستی حق بر توسعه پایدار برای حفاظت از محیط زیست کشور است. این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته است. به منظور افزایش دقت و صحت داده ها، نمونه آماری نیز منطبق با جامعه آماری (44 نفر) انتخاب گردید. نمونه گیری به روش هدفمند انجام شده است. پایایی پرسشنامه ها از روش محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.92) استفاده شد که مقدار آن با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس تعیین گردید. روش تجزیه و تحلیل داده ها، از نوع تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از روش معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار اسمارت پلاس2 بوده است. مقدار شاخص ضریب بارتلت بالاتر از 0.769 بوده است، که نشانگر همبستگی های مناسب داده ها برای تحلیل عاملی است. جنبه های محیط زیستی حق بر توسعه پایدار از دیدگاه حقوق بین الملل محیط زیست را می توان در 4 عامل کلی (آموزش، توانمندسازی، تعهدات و تلاش ها) و 12 شاخص مرتبط با آنها طبقه بندی نمود. ضریب کیفیت کلی مدل برابر با 0.80 بوده که می توان نتیجه گرفت که مدل از مطلوبیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر، شاخص فراهم کردن آب بهداشتی بیش از سایرین، در اولویت قرار دارد و آموزش حقوق بشر کمترین میزان اهمیت را دارا است. در حالی که براساس وضعیت ایده آل؛ تعهدات دولت ها باید دارای بالاترین وزن باشد. لازمه دستیابی به توسعه پایدار محیط زیستی، رعایت و لحاظ نمودن این جنبه ها در برنامه ریزی های منطقه ای و ملی می باشد.
۲۲.

گونه شناسی نقاط در شبکه شهری (نمونه موردی: شبکه شهری استان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شبکه شهری تحلیل شبکه قدرت پیوند درجه مرکزیت اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 270 تعداد دانلود : 299
جایگاه نقاط در شبکه یکی از ابعاد بسیار مهم تحلیل شبکه شهری می باشد. ظرفیت کانون های شهری با توجه به نقشی که در شبکه ایفا می کنند، متفاوت است و این امکان را فراهم می سازد که با شناخت نقاط و روابط و چگونگی تأثیر متقابل آن ها بر یکدیگر، چارچوب سیاست گذاری واحدی را برای شبکه شهری ارائه نمود. این تحقیق در پی 1- تعیین نقش نقاط در شبکه شهری؛ 2-ظرفیت شناسی شبکه شهری و 3-یکپارچه سازی شبکه شهری است. این پژوهش در زمره تحقیق های کاربردی است و داده های جریان مسافر درون استانی و برون استانی 43 نقطه منتخب شهری و روستایی استان اردبیل را با استفاده از شاخص های قدرت پیوند، درجه مرکزیت، آنتروپی شبکه و تحلیل مرکز پیرامون در نرم افزار UCINET6 تحلیل می کند. در این تحقیق گونه بندی جدیدی از نقاط در شبکه شهری ارائه شده است. بر این اساس نقاط در شبکه یکی از پنج نقش مرکزی، مفصلی، مستقل، ایزوله و سایر کانون ها را ایفا می کنند. تحلیل ها نشان می دهد، شهرهای اردبیل، خلخال، مشگین شهر، پارس آباد به عنوان کانون های مرکزی و سرعین، گرمی، اصلاندوز و بیله سوار کانون های مفصلی هستند. همچنین مشخص شد، تعداد بالای کانون های ایزوله (22 کانون) در شبکه، یکی از تهدیدهای مهم شبکه شهری استان اردبیل است. در نهایت پیشنهاداتی در راستای تحقق شبکه شهری یکپارچه و افزایش ظرفیت شبکه ارائه شده است.
۲۳.

ارزیابی پایداری روستاهای حوزه نفوذ شهرهای میانه اندام بااستفاده از روش AHP (مطالعه موردی : شهر سقز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی توسعه پایدار روستا حوزه نفوذ شهر سقز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 501 تعداد دانلود : 254
ارزیابی و توسعه پایدارعمدتا دو رکن جدایی ناپذیر قلمداد می شوند که با همکاری هم درحل مشکلات اجتماعی، اقتصادی و منابع مهم که بخش زیادی از سکونت گاه های شهری و روستایی جهان را درگیر کرده اند ، از اثربخشی بسیار زیادی برخوردار هستند توسعه پایداربه مفهوم حرکت بر محور انسان-محیط است و توسعه امکانات اقتصادی با توجه به ملاحظات محیطی و عدالت اجتماعی را مورد توجه قرار می دهد شهرهای میانی با توجه به شرایط منطقه ای و محلی که در آن قرار می گیرند و با پذیرش کارکردهایی که از جنبه های مختلف سازمانی- نهادی ، خدماتی ، جمعیتی ، زیست محیطی، مدیریت سرزمین ، اجتماعی، اقتصادی و فضایی برعهده می گیرند اهمیت و جایگاه ویژه ای را در سلسله مراتب سکونت گاهی داشته و به عنوان پل ارتباطی بین شهرهای بزرگ و سکونت گاه های رده پایین و تسهیل کننده جریان های مختلف عمل می کنند پژوهش حاضر به بررسی وضعیت پایداری روستاهای حوزه نفوذ شهر میانی سقز از سه بعد اقتصادی ، اجتماعی، و محیطی با توجه به شاخص های مطرح شده می پردازد.شهر میانی سقز به دو حوزه نفوذ مستقیم و حوزه نفوذ غیر مستقیم تقسیم شده است که با توجه به هر حوزه ، با استفاده از روش تصادفی اعداد روستاهای نمونه انتخاب شده با توجه به ابعاد ذکر شده مورد ارزیابی قرار می گیرندروش تحقیق در این پژوهش دو روش، آزمون t-testو مدل ahpاستفاده شده است که درادامه با طرح سولات و فرضیات تحقیق و در نهایت آزمون و تحلیل نتایج مشخص شد روستاهای واقع در حوزه نفوذ در سطح متوسطی قرار دارد.
۲۴.

ارزیابی ساختار فضایی شهر و ارتباط آن با رضایتمندی سکونتی مطالعه موردی: منطقه 17 شهرتهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختار فضایی رضایتمندی سکونتی تهران منطقه 17

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 136 تعداد دانلود : 515
امروزه پویایی و سرزندگی هر شهری رابطه مستقیمی با نحوه ساختاریابی عناصر فضایی آن شهر دارد. یکی از مهم ترین ابعاد تعییین کننده مطلوبیت ساختار فضایی شهر، آگاهی از میزان رضایت مندی سکونتی شهروندان می باشد. پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی است؛ با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و روش پیمایشی به ارزیابی رابطه ساختار فضایی منطقه 17 تهران با رضایت مندی ساکنان آن پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان دارای بیش از 3 سال سابقه سکونت در منطقه بودند که 332 نفر از آنها به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که متغیّرهای تبیین کننده «کیفیت شبکه حمل و نقل معابر» و متغیّرهای «کیفیت تسهیلات شهری» در منطقه، ناکارآمد بوده و بافت شهری نیز به علت فرسودگی، ازدحام جمعیت، تراکم بیش از حد ساختمان ها و عدم فضاهای باز بین آن ها به شدت کیفیت سکونتی منطقه را کاهش داده است. به طوری که همبستگی مثبتی بین رضایت مندی سکونتی با کیفیت شبکه حمل و نقل و تسهیلات شهری و همبستگی معکوس بین رضایت مندی با ویژگی های بافت شهری مشاهده گردید. از مهم ترین علل نارضایتی سکونتی می توان به مشکلات روانی و امنیتی ناشی از ازدحام جمعیت و ناکارآمدی شبکه حمل و نقل در این منطقه اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان می دهند که کیفیت ساختار شهری رابطه مستقیمی با میزان رضایت مندی سکونتی دارد.
۲۵.

سطح بندی فضایی شاخص های توسعه ارتباطات استان های ایران در دوره زمانی 1395- 1375(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ضریب تمرکز ضریب توزیع ضریب ویلیامسون فناوری اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 852 تعداد دانلود : 56
بررسی وضعیت مناطق از نظر دسترسی به شاخص های خدماتی این امکان را برای برنامه ریزان فراهم می کند تا هنگام طرح-ریزی برنامه ها و تخصیص اعتبارات، واقعیات را مد نظر قرار دهند و توسعه همسطح مناطق کشور را مورد توجه قرار دهند، به همین خاطر پژوهش حاضر برآن بوده است تا جایگاه هر یک از استان های ایران را از نظر برخورداری از شاخص های توسعه ارتباطات مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع کمی- تحلیلی است و متغیّرهای مورد بررسی 15 مورد و تکنیک های به کار گرفته شده تکنیک سنجش سطح تمرکز، ضریب توزیع و ضریب ویلیامسون بوده است. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که مدل های مذکور تمرکز شاخص های توسعه ارتباطات را در برخی از استان های کشور نشان می دهد. روند ضریب ویلیامسون برای پانزده شاخص ترکیبی ارتباطات در استان های کشور توزیع نامتعادل خدمات ارتباطی را نشان می دهد. مدل های سنجش تمرکززدایی نشان می دهند که در زمینه شاخص های فناوری به مرور زمان به سمت تمرکززدایی و توزیع اسپرال پیش می رویم و این از علائم عصر اطلاعات و تبدیل شدن به دهکده جهانی است.
۲۶.

سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جغرافیای سیاسی تحولات تاریخی نام ایران ا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 257 تعداد دانلود : 905
از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی «نام ایران» را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به «فلات ایران» 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت گرفته است. مفهوم «ایران» در نیمه اول قرن سوم قبل از میلاد در نتیجه تبلیغات ساسانیان به وجود آمده است. با توجه به سنگ نوشته های داریوش اول و توالی و ترتیب تنظیم نام سرزمین هایی که قلمرو گسترده هخامنشی را تشکیل می دادند، می توان بیان کرد که در متون منظوم و منثور فارسی اعم از ادبی و تاریخی و جغرافیایی، از نیمه قرن چهارم به بعد، همواره از واژه «ایران» یاد شده است. همچنین، در کتاب های ممالک عربی و مکاتبات آن ها نیز به واژه ایران و مترادف آن اشاره شده است. در این مقاله که از نوع بنیادی است، با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی، سعی شده است تا سیر تحول «نام ایران» از منظر جغرافیای سیاسی بررسی شود و یک دیدگاه «واحد و جامع» در این خصوص ایجاد شود. ضرورت پژوهش حاضر از آنروست که معمولاً درایران تنها به بررسی تاریخی مکانهای جغرافیایی پرداخته شده است و بررسی نقاط عطف تاریخی وعوامل تأثیرگذار بر تحولات «نام ایران» ونیزتقسیم بندی جغرافیایی سرزمین بر اساس تغییرات بنیادین حاصل از فعالیت و عملکرد اقوام مغفول، مانده است.
۲۷.

تحلیل و ارزیابی طراحی معماری نماهای شهر تهران به منظور تبیین نظام جامع و پاسخگو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نماهای شهری نظام جامع مدیریت و برنامه ریزی مبانی نظری اسناد طراحی نمای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 317 تعداد دانلود : 375
این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی طراحی معماری نماهای شهر تهران به منظور تبیین نظام جامع و پاسخگو تعریف گردید. روش این پژوهش از منظر هدف، در زمره پژوهش های کیفی می باشد که به صورت مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی صورت گرفته است، پرسش نامه ها و مصاحبه های صورت گرفته تحت نظر خبرگان این حوزه مورد سنجش، روایی و پایایی قرار گرفته و تایید شده است، جامعه آماری به 2 بخش تقسیم گردیده است. بخش اول مدیران شهری، کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع طراحی معماری نماهای شهری و بخش دوم طراحان و حرفه مندان حقیقی و حقوقی، اساتید و دانشجویان معماری و طراحی شهری بوده اند. با توجه به اینکه جامعه آماری محدود می باشد، لذا امر نمونه گیری از تمامی افراد در دسترس صورت گرفته است. در تجزیه و تحلیل فصل چهارم با استفاده از روش دلفی در چهار گام و نرم افزار SPSS ، نسبت به ارائه اجزای نظام جامع طراحی معماری نماهای شهری اقدام گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که نظام جامع طراحی معماری نما به طور کلی شامل: 1- مبانی نظری است که در آن مجموعه تعیین تکلیف موضوعات و همه جانبه نگری مشخص و معین می گردد. 2- کمیته های تخصصی 3-برنامه اجرایی و زیر ساخت اطلاعات مکانی4- کمیته عالی مدیریت، برنامه ریزی و پایش و همچنین پاسخگویی، مشارکت و کنترل عملکرد کمیته ها می باشد.
۲۸.

گونه شناسی خانه های تاریخی شهر همدان بر اساس معیارهای کالبدی موثر بر عملکرد اقلیمی خانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گونه شناسی اقلیم ویژگی های کالبدی عملکرد اقلیمی خانه های تاریخی همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 23 تعداد دانلود : 335
همدان به عنوان یکی از کهن ترین شهرهای ایران زمین، از قدمت چند هزار ساله ای برخوردار است. از دوره ی قاجار و پس از آن، آثار معماری قابل توجهی به جا مانده است که در این میان سهم خانه ها نیز قابل توجه است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ماهیت آن یک تحقیق آمیخته است که از روش های کیفی و کمی بهره می گیرد. در ابتدا به بررسی علمی اقلیم شهر همدان بر اساس مشخصات آب وهوایی بلندمدت و نیازهای اقلیمی منطقه به وسیله نرم افزار کلایمت کانسالتنت پرداخته می شود و سپس تعداد 33 خانه که واجد اطلاعات و مدارک کامل بودند جهت گونه بندی، برگزیده شد. گونه شناسی به عمل آمده با تحلیل ساختاری و یافتن الگوها و ویژگی های کالبدی مشترک خانه ها بر اساس شاخص های تاثیرگذار بر عملکرد اقلیمی آن ها صورت گرفته است. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، بیشتر خانه های دوره ی قاجار به صورت گونه درونگرا با حیاط مرکزی بوده است. در دوره ی پهلوی معماری بناهای مسکونی به لحاظ شکل و فرم وارد مرحله ی جدید شد. بنابراین می توان خانه های تاریخی موجود در شهر همدان را به سه گونه، بر اساس معیارهای کالبدی موثر بر عملکرد اقلیمی خانه ها در بازه ی زمانی قاجار تا پهلوی دسته بندی کرد: گونه ی :A خانه های دوره ی قاجار که به صورت درونگرا با حیاط مرکزی و فضای اندرونی و بیرونی بوده است. گونه ی B: خانه های مربوط به دوران اواخر قاجار و پهلوی اول که تلفیقی از گونه ی درونگرا و برونگرا هستند. گونه ی C: خانه هایی که با تأثیرپذیری از فرهنگ معماری غرب پلان ها در آن ها برونگرا شده است.
۲۹.

بنیان های ژئوپلیتیکی روابط ایران با عراق نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ایران عراق بنیان های ژئوپلیتیکی سیاست خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 679 تعداد دانلود : 34
در این مقاله تلاش شده است مناسبات تهران با عراق جدید در سه حوزه متفاوت (مناسبات با شمال عراق، مناسبات با شیعیان و مناسبات با اهل تسنن) مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج نشان می دهد دولتمردان ایران سعی دارند از یک طرف طی توسعه مناسبات با شیعیان و دولت مرکزی با استفاده از عنصر مذهب و ایدئولوژی در سیاست خارجی، قدرت سیاسی و نظامی خود را به عنوان بازیگر اول ژئوپلیتیک شیعه در منطقه و جهان افزایش دهند و از سوی دیگر با توسعه مناسبات با اقلیم کردستان عراق طی تنظیم مناسبات دوجانبه و چندجانبه با اکراد، ترکیه در این حوزه سوپاپی برای امنیت ملی خود فراهم نمایند تا اولاً از میزان تهدیدات ناشی از این منطقه بر امنیت ملی ایران بکاهند و ثانیاً با حلقه وصل شدن بین اکراد و شیعیان و تعمیق روابط آنها میزان تأثیرگذاری ایران بر صحنه عراق و منطقه را افزایش دهند. نتایج نشان می دهد ایران در توسعه مناسبات با اهل تسنن به علت ماهیت ساختاری، استفاده از عنصر مذهب در سیاست خارجی، سابقه تاریخی چالش های مذهبی در منطقه و... به سان دو عرصه دیگر موفق نبوده است و از تحکیم پیوند های شیعی سنی در جهان اسلام بر محوریت منزلت ژئوپلیتیکی ایران به خصوص پس از تحولات سوریه طی سه سال گذشته موفقیت چندانی حاصل ننموده است.
۳۰.

تحلیل تاثیر دلبستگی مکانی و سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت در محلات شهر سبزوار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دلبستگی مکانی سرمایه اجتماعی احساس امنیت شهر سبزوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 938 تعداد دانلود : 569
یکی از مهمترین شاخصهای کیفیت زندگی شهری ، میزان احساس امنیت در محیط سکونتی است.احساس امنیت در یک محله مسکونی تحت تاثیر عوامل مختلفی است که از آنجمله می توان به دلبستگی مکانی و سرمایه اجتماعی اشاره نمود. دلبستگی مکانی سبب می گردد افراد، نسبت به اتفاقات رخ داده در مکان زندگی خود بی تفاوت نبوده و به این ترتیب نظارت و مراقبت بیشتری از اجتماع و همسایگانشان ایجاد نموده که این امر می تواند به امنیت بیشتر منجر شود. از سوی دیگر تعلق مکانی با تاثیرگذاری بر سرمایه اجتماعی و با میانجیگری آن می تواند احساس امنیت را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر تعلق مکانی و سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت در محلات شهر سبزوار پرداخته است. این تحقیق از نوع پیمایشی می باشد و برای جمع آوری داده های میدانی از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. حجم نمونه 384 نفر با استفاده از روش کوکران بدست آمد. روش تحلیل داده ها نیز آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون ، آزمون سوبل و الگویابی معادلات ساختاری است. در این تحقیق ابتدا تاثیر دلبستگی مکانی و سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت به صورت مستقیم بررسی شده و سپس تاثیر دلبستگی مکانی بر احساس امنیت با میانجیگری سرمایه اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که دلبستگی مکانی و سرمایه اجتماعی هر دو تاثیر معنادار بر احساس امنیت دارند. علاوه بر این دلبستگی مکانی به طور معناداری تغییرات سرمایه اجتماعی را پیش بینی می کند و به طور غیر مستقیم و از طریق سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت تاثیر می گذارد.
۳۱.

بررسی تاثیر تراز ارتفاعی متاثر از فضای جغرافیایی شهری بر میزان مصرف آب و رشد گیاهان در فضای سبز شهری، مطالعه موردی: منطقه یک شهری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهینه سازی مصرف آب آبیاری نیاز آبی گونه های فضای سبز جغرافیای شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 629 تعداد دانلود : 901
این پژوهش به دنبال آن است که با توجه به تراز ارتفاعی از سطح دریا نیاز واقعی گیاهان سرو نقره ای و توت نرک به آب را مشخص کند. در این آزمایش 3 پایلوت واقع در شهر تهران ( 1پایلوت در بوستان قیطریه و 2 پایلوت در پارک جنگلی یاس فاطمی ) با اختلاف تراز 200 متری از یکدیگر ( 1500 ، 1700 ، 1900 متر از سطح دریا) انتخاب شدند و گیاهان سرو نقره ای و توت نرک به صورت 2 بلوک مجزا در هر پایلوت کاشته شدند. این گیاهان کلا با 2 تیمار یعنی در هر بلوک با یک تیمار آبیاری شدند . تیمار اول همان نیاز واقعی گیاه است و تیمار دوم نصف نیاز آبی گیاه مورد نظر بود. تناوب آبیاری هر هفته 2 بار بوده . متغییر های مورد سنجش نیز : طول ساقه ، قطرساقه و طول برگ ، عرض برگ گیاهان میباشد. تناوب اندازهگیری متغییرها نیز هر 2 هفته 1 بار انجام شد و اندازه گیری ها در جداول و نمودارهای فصل 4 ثبت و درج شد . نتایج نشان داد که سرو نقره ای در هر 3 پایلوت با تیمار دوم (T2) جواب مطلوبی داده و رشد مناسبی داشته. این در حالی است که توت نرک با تیمار دوم ( T2 ) فقط در پایلوت 1 و تا حدی پایلوت 2 رشد مناسبی داشته که یعنی این گیاه ( توت نرک ) در ارتفاعات بالاتر رشد کمتری داشته و برای رشد بهتر به آب بیشتری نیاز دارد .
۳۲.

بازآفرینی عملکردی باغ امام رضا(ع) با رویکرد فرهنگ، سلامت و اقتصاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی عملکردی فرهنگ فراغت اقتصاد سلامت باغ امام رضا(ع) مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 703 تعداد دانلود : 28
امروزه ایجاد مجموعه های گذران اوقات فراغت با رویکرد فرهنگی، آموزشی، تفریحی و سلامت در بستری زیست محیطی به یک راهبرد مهم در مدیریت و برنامه ریزی کلانشهرهای جهان بدل شده مجموعه باغ امام رضا(ع) یکی از پهنه های موقوفات اکولوژیک آستان قدس رضوی در مشهد با مساحت 114 هکتار است که می تواند ضمن حفظ عملکرد اصلی خود و به یک مرکز فرهنگی اجتماعی و سلامت محور و اقتصادی در خدمت نیازهای شهروندان باشد. روش انجام این پژوهش تحلیلی- توصیفی با رویکرد سنجش و ارزیابی است. ابزارهای تحلیلی این پژوهش نرم افزار Expert Choiceبرای سنجش وزن اثربخشی متغیرهای موثر در بازآفرینی باغ امام رضا(ع) بوده .تکنیک مورد استفاده برای انتخاب سناریوها و عملکردهای بهینه تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از بین 3 گزینه (آلترناتیو) بازآفرینی باغ امام رضا(ع) گزینه شماره1 (باغ فرهنگ و هنر با رویکرد مکمل اقتصاد سلامت) با امتیاز 0/347 از اولویت بالاتری برای بازآفرینی عملکردی قرار گرفت. نتیجه این بررسی مبتنی بر نیازسنجی و امکانسجی نشان می دهد که باغ امام رضا(ع) که در حال حاضر تنها به عنوان یک باغ مثمر در موقعیت استراتژیک مشهد که در حال حاضر صرفاً از محصولات باغی آن استفاده می شود از این ظرفیت منحصر به فرد برخوردار است که بتواندعلاوه بر امکان فراهم کردن محیطی برای فراغت، سرگرمی گروه های مختلف جامعه شهری و زائران و همچنین به مثابه پایگاهی برای تولید و عرضه محصولات هنری و فرهنگی، به عنوان مرکزی پویا در حوزه اقتصاد سلامت نیز نقش آفرین باشد.
۳۳.

تحلیل رابطه میان سیاستهای پیشرو شهری و حضور سالمندان در فضاهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 3 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاستهای پیشرو شهری سالمندان فضاهای شهری منطقه سه تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 69 تعداد دانلود : 25
در یک دهه اخیر افزایش جمعیت سالمند در شهر تهران، ما را با پیدایش نیازهای جدید به خدمات، در حوزه های مختلف محیط شهری علی الخصوص مناسب سازی فضای شهری با شاخص هایی چون ایمنی، امنیت، دسترسی، سرزندگی، ارتباطات، مشارکت اجتماعی و نهایتأ حمل و نقل برای سالمند مواجه کرده است. در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوأل هستیم که با ایجاد سیاستهای پیشرو شهری و همسو کردن آنها با تغییرات ساختار جمعیتی، مشارکت بیشتر سالمندان در فضاهای مختلف شهری حاصل می شود؟ جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از روش پیمایشی بوده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزارهای SPSSwin20 و LISREL8.5 مورد استفاده قرار گرفته اند. جامعه آماری، شهروندان سالمند منطقه سه تهران به تعداد 71،199 نفر می باشند و نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر است. در این خصوص با توجه به اینکه مقدار همبستگی از 0.6 بیشتر و برابر 1.00 شده است باید گفت رابطه دو متغیر مستقیم است، به عبارت دیگر هر چقدر اخذ و اجرای سیاستهای پیشرو شهری توسط مدیران شهری همسو با ساختار جمعیتی که رو به سالمندی است باشد به حضور و مشارکت بیشتر سالمندان در فضای شهری تهران می انجامد.
۳۴.

ارزیابی ریسک دارایی های کلیدی شهر بندرعباس با رویکرد پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دارایی های کلیدی ریسک پدافند غیرعامل شهر بندرعباس تکنیک FEMA

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 325 تعداد دانلود : 963
شهر بندرعباس با توجه به قرار گرفتن در مجاورت تنگه هرمز و خلیج فارس و دریای عمان ، موقعیت استراتژیک خاصی دارد و بزرگترین بندر ایران است که نشان از اهمیت این شهر دارد. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی (توسعه ای) به شماررفته و از روش های اسنادی (کتابخانه ای)، پرسش نامه (کمی) و مصاحبه جهت گردآوری اطلاعات استفاده می شود. روش تحقیق پایان نامه حاضر توصیفی - تحلیلی (پیمایشی – نمونه موردی) می باشد. برای ارزیابی ریسک اماکن حیاتی نیز از تکنیک FEMA (آژانس فدرال مدیریت شرایط اضطرار) استفاده می شود. شش عدد از زیرساخت های حیاتی شهر بندرعباس شامل؛ پالایشگاه نفت، تصفیه خانه، نیروگاه، راه آهن، فرودگاه و بندر شهید رجایی بعنوان دارایی های کلیدی ارزیابی شدند که نتایج نشان می دهد نیروگاه بندرعباس (توانیر) با 8 امتیاز در رتبه نخست، تصفیه خانه آب بندرعباس با 7.21 در رتبه دوم و پالایشگاه نفت بندرعباس با 6.89 در رتبه سوم قرار دارد. در بخش تهدیدشناسی و آسیب پذیری نیز تهاجم موشکی (هوایی و دریایی) بعنوان ریسک اول همه دارایی های منتخب بغیر تصفیه خانه که ریسک اول آن حملات زیستی می باشد، تعیین شد. در پایان راهکار عملیاتی در جهت کاهش ریسک دارایی های کلیدی منتخب ارائه گردید.
۳۵.

تحلیلی بر نقش بازآفرینی شهری در توسعه پایدار شهرها(نمونه مورد مطالعه شهر خرم دره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی شهری توسعه پایدار ابعاد محیطی ابعاد نهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 615 تعداد دانلود : 473
هدف از مطالعه حاضر تحلیلی بر نقش بازآفرینی شهری در توسعه پایدار شهر خرمدره می باشد. بازآفرینی دید جامع و یکپارچه ومجموعه اقداماتی است که به حل مسائل شهری بی انجامد، به طوی که بهبود دائمی در شرایط اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی بافتی که دستخوش تغییر شده را بوجود آورد. بازآفرینی از مهمترین استراتژی ها برای نشان دادن محرومیت و روال درون شهر ها ، فضاهای ناکارآمد و فرسوده همراه با مسائل و مشکلات در بافت های شهری وحرکت در مسیر توسعه پایدار است. توسعه پایدار شهری نیز مبتنی بر نیازهای واقعی و تصمیم گیری های عقلایی با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است. بدین منظور مطالعه حاضر از روش تحقیق کمی و پیمایشی بهره برده شد.جامعه آماری شامل کلیه شهروندان شهر خرمدره (68000 )نفر تعیین گردید. روش نمونه گیری از نوع طبقه بندی شده با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر تعیین شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد متغیر بازآفرینی شهری به عنوان متغیر مستقل دارای دو بُعد ابعاد محیطی با ابعاد چهارگانه (ساختار کالبد فضایی ، تراکم ، حمل و نقل و محیط زیست) (44/155)و ابعاد نهادی با ابعاد ( اجتماعی – فرهنگی ، اقتصادی)( 32/0) و باز آفرینی با (35/0) در متغیرتوسعه پایدار شهر خرمدره اثر گذار است.
۳۶.

رویکرد نو ظهور روستا – شهرها و نقش آنها درسازمان یابی و تعادل نظام فضایی سکونتگاهها (مطالعه موردی: استان ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تبدیل روستا به شهر توسعه منطقه ای نظام شهری روستا-شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 678 تعداد دانلود : 424
یکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقه ای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری روستا - شهرها و نقش آن در توسعه و تعادل نظام شبکه ی شهری در استان ایلام در طی نیم قرن اخیر (دوره 1355 تا 1395) است. پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش انجام تحقیق جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شیوه ی تجزیه و تحلیل کمی با تکیه بر مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی شهری و منطقه ای استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سهم فرآیند تبدیل روستا به شهر در افزایش خالص جمعیت شهری استان ایلام؛ رقمی کمتر از20 درصد میزان افزایش کل بوده است. با وجود این روستاهای تبدیل شده به شهر توانسته اند در جذب و نگهداشت جمعیت موفق عمل نموده و در کل تاثیر مثبتی در بسامان سازی فضایی جمعیت و تعدیل نظام سکونتگاهی منطقه داشته باشند.
۳۷.

تحلیل و بررسی بنیادهای مشروعیت گردشگری از منظر آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشروعیت.گردشگری گردشگری مذهبی قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 246 تعداد دانلود : 427
امروزه شاهد توسعه روزافزون صنعت گردشگری در بسیاری از کشورها هستیم و به سادگی می توان پیش بینی کرد که در آینده دامنة آن گسترده تر از پیش خواهد بود و دین مبین اسلام موضوع سیاحت و گردشگری را مورد تشویق و ترغیب قرار داده به گونه ای که در بیش از 14 آیه در قرآن و صدها روایت از ائمه معصومین علیهم السلام به این موضوع پرداخته و می توان گفت تعالیم حیات بخش اسلام گردشگری را عامل مهمی برای رشد و تعالی فرد و جامعه اسلامی مورد تأکید قرار داده است. لذا در این تحقیق به روش مروری و کتابخانه ای تلاش شده است با بررسی آیات و روایات به گردشگری از دیدگاه اسلام پرداخته شود؛ و نتایج مشخص می کند که دین مبین اسلام ضمن تأکید بر سیر و سیاحت در زمین با اهداف، عبرت آموزی، فراگیری علم، کسب فایده آشنایی با عادت و عقاید گوناگون و... در راستای هدایت بشر را دنبال می کند. واژگان کلیدی: مشروعیت.گردشگری، گردشگری مذهبی، قرآن کریم.
۳۸.

کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقوام کرمانج و ترکمن معماری سکونت گاه ها شهرستان بجنورد خراسان شمالی فرهنگ و سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 853 تعداد دانلود : 277
در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۱