۱.
کلید واژه ها:
خزش شهری برنامه ریزی شهری تراکم شهری گردهمایی انسانی سنجش از دور
گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه های مهم در حوزه ی پژوهش های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه ریزی خاص خود را می طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه ی زیادی نوع و نحوه ی برنامه ریزی آنرا تعیین می کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده های از تکنیک ها و روش های کارآمد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا، تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک های سنجش از دور (RS) به بررسی تاثیر گردهمایی های انسانی بر خزش شهری در کشور عراق پرداخته است. از میان تجمعات و گردهمایی های انسان ساخت، راهپیمایی اربعین به دلیل اهمیت و کیفیت فزاینده ی آن انتخاب شده است. یافته ها نشان داد که خزش شهری در عراق در فضاهایی که در معرض مستقیم و غیرمستقیم پیاده روی اربعین قرار دارند، از سال 2003 به این سو افزایش یافته است؛ این افزایش هم در بعد مساحت و هم در بعد تراکم شهری رخ داده است. در این میان، گردهمایی اربعین یکی از عوامل مهم در رشد و گسترش شهری در عراق و به ویژه کربلا به شمار می رود؛ رشد شهری از منظر مساحت و تراکم در این شهر، خزش شهری چهار برابری را نشان داد.
۲.
کلید واژه ها:
هیدروپولیتیک هریرود رودهای مرزی ایران افغانستان
در این تحقیق با بررسی هیدروپولیتیک رود مرزی هیرود به مسائل بوجود آمده بین ایران و افغانستان پرداخته شده است. اهمیت تحقیق به سبب پدید آمدن چالشهایی در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در روابط این دو کشور و همچنین مردمان ساکن در حاشیه مرزی بوده است. وابستگی افغانستان به آب هریرود برای تأمین نیاز آبی و برنامه های توسعه این کشور، مسبب ورود آب به ایران و چالش امنیت آبی شمال شرقی و شهرهای بزرگی نظیر مشهد شده است. این موضوع برای منطقه معضلات سیاسی نظیر مخاطرات برای امنیت ملی، منابع آبی و مشکلات اجتماعی و اقتصادی مانند مهاجرت گسترده، قاچاق، بیکاری، از بین رفتن کشاورزی و همچنین چالشهای زیست محیطی نظیر معضل امنیت منابع آب شرب و بروز ریزگردها را به همراه داشته است. هدف اصلی در این مقاله بررسی تأثیر رودخانه مرزی هریرود بر روابط هیدروپولیتیک ایران و افغانستان می باشد که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی به این موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که روابط سیاسی ایران و افغانستان متأثر از هیدروپولیتیک هریرود می باشد. همچنین، به سبب بالادست بودن افغانستان در حوضه آبریز هریرود، تمایل به جلسات مشترک ندارد و این کشور به جبران فرصت های از دست رفته دوران اشغال و جنگ های جهادی و داخلی اکنون به سیاستهای یک جانبه گرایانه متمایل بوده و به استفاده ابزاری از آب در قبال ایران روی آورده است.
۳.
کلید واژه ها:
نوشهرگرایی شهر سنتی بافت حاشیه ای و روستایی شهراردبیل
امروزه بافتهای حاشیه ای و روستایی ناشی از الحاق روستاهای همجوار یا مناطق غیررسمی در شهرهای سنتی، دارای چالشهای متنوعی بوده و استفاده از روشهای صرف کالبدی برای حل این چالشها جوابگو نمی باشد. لذا بهره گیری از راهبردهایی که بتواند ظرفیت بومی و سنتی این بافتها را در نظرگرفته و پاسخگوی چالشهای موجود باشد اجتناب ناپذیراست. در این راستا با توجه به جامعیت رویکرد نوشهرگرایی، ارزیابی تحقق پذیری معیارهای آن در شهرهای سنتی (نمونه موردی بافت حاشیه ای و روستایی اردبیل) هدف این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی می باشد. در این تحقیق بافت حاشیه ای و روستایی اردبیل بروش میدانی و استفاده از شاخص های موجود در مبانی نظری شناسایی شد. سپس با تکنیک دلفی شاخص هایی برای ارزیابی تحقق پذیری معیارهای مورد مطالعه شناسایی و با استفاده از آنها پرسش نامه ای تدوین گردید. روایی پرسش نامه توسط کارشناسان و پایایی آن توسط آزمون آلفای کرونباخ تایید و اطلاعات لازم از طریق پرسش نامه، مشاهده و حضور محقق در سطح محلات بافت گردآوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای t تک نمونه ای، رتبه بندی فریدمن و آنالیز واریانس در نرم افزار SPSS20 استفاده شد. براساس نتایج از بین17 معیار مورد ارزیابی، معیارهای حفظ و تقویت ساختارهای سنتی و تعاملات اجتماعی در محلات بافت محقق شده اند و 15 معیار بعدی محقق نشده اند. همچنین نتایج حاصله از آزمون رتبه بندی فرید من نشان می دهد که رتیه تحقق پذیری معیارها در بافت مورد مطالعه متفاوت است .
۴.
کلید واژه ها:
پیشران توسعه گردشگری شهرستان دماوند
شناسایی عوامل کلیدی و پیشران های اصلی در توسعه گردشگری شهرستان دماوند ، در راستای مدیریت و طراحی سناریوهای ممکن در آینده ، چارچوب سیاست گذاری و برنامه ریزی انعطاف پذیر متناسب با شرایط منطقه است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ ماهیت بر اساس روش های جدید علوم آینده پژوهی، تحلیلی - اکتشافی است که با بکارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است.ابتدا، پرسشنامة باز برای استخراج کلی پیشران های مؤثر بر توسعة گردشگری شهرستان دماوند در بین کارشناسان و متخصصان گردشگری شهرستان دماوند در قالب 7 بخش و 60 عامل تنظیم شد. سپس برای استخراج عوامل اصلی تاثیرگذار بر توسعة گردشگری شهرستان و به منظور تبدیل شاخص ها و متغیرها از نرم افزارهایMic Mac و Scenario wizard استفاده شده است. نتایج، نشان داد 5 سناریو با احتمال وقوع بسیار بالا در شرایط پیشروی توسعة گردشگری شهرستان دماوند وجود دارند. سناریوهای ضعیف این پژوهش 4111 سناریو است که به نظر می رسد اعتماد به سناریوهای ضعیف غیرمنطقی است و همینطور سیاست گذاری و برنامه ریزی برای آن ها کاری غیرعملی، غیرممکن و غیرمنطقی است. بنابراین، منطقی است که بین سناریوهای محدود قوی و سناریوهای وسیع ضعیف، سناریوهای با سازگاری 1 را در نظر بگیریم که بر این اساس، تعداد 14 سناریو معقول و منطقی برای برنامه ریزی و سیاست گذاری در اختیار پژوهش قرار گرفت.
۵.
کلید واژه ها:
برندینگ شهری کلانشهر همدان گردشگری برندینگ مکان
امروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به «برندینگ شهری پایدار» است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برندینگ شهری، عواملی چون قطب گردشگری، فضای فیزیکی شهر و... می باشد. در این پژوهش کلانشهر همدان به عنوان یک مقصد گردشگری با گونه تاریخی و گردشگری و پایتخت تاریخ و تمدن ایران، جهت برند، برای شهر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق کاربردی و از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ای است که بر مبنای چارچوب مفهومی تحقیق مطالعات مرتبط طراحی و با تأکید بر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی وکالبدی شناسایی و با استفاده از نظر 30 نفر از متخصصان شهری (دانشگاهی، اجرایی و تصمیم ساز) و با استفاده از تحلیل نرم افزاری SPSS25 درسطح معناداری استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که در برندسازی کلانشهر همدان: مقوله های؛ بازار قدیمی همدان و آب و هوای کوهستانی مناسب در تابستان و پیاده راه خیابان بوعلی و اکباتان، قطب گردشگری و کانون اصلی گردشگری و سابقه تولید صنایع دستی و خانگی، قطب علمی و دانشگاهی غرب کشور، پارک علم و فناوری، کاربری صنعتی مراکز و قطب های تجاری فراشهری، میدان مرکزی و خیابان های ششگانه، بازارهای مرکزی، راسته بازار و ابنیه تاریخی وگردشگری در همدان دراولویت هستند.
۶.
کلید واژه ها:
دامغان فرسایش بادی لندفرم دانه بندی منابع ماسه
طوفان ماسه و گرد و غبار در مواقعی رخ می دهد که سطوح خشک با خاک سست در معرض بادهای شدید، متلاطم و غیرقابل کنترل، قرار گیرند. این شرایط معمولا با فعالیت انسان و تغییر کاربری اراضی در مناطق نیمه خشک و خشک تشدید میشود. منطقه دامغان به دلیل ساختار ژئواکولوژیک خود یک منطقه خاص را در نواحی خشک حوزه آبخیز بسته حاج علیقلی به وجود آورده است. در حال حاضر تعادل اکوسیستم منطقه تحت تأثیر بهره برداری های انسانی و فعالیت های باد می باشد. هدف این مطالعه، بررسی اولویت منابع ماسه در فرایند فرسایش بادی است. در این پژوهش، ترکیب و تغییرات اندازه دانه(دانه بندی) در واحدهای طبیعی سرزمین(لندفرم ها) و واحدهای تحت فعالیت انسان(لنداسکیپ) مورد مقایسه قرار گرفت.در هر واحد منبع ماسه، اقدام به برداشت نمونه خاک یا رسوب سطحی گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که واحد زمینهای کشاورزی حاوی بیش از 60 درصدذرات بزرگتر از 2000 میکرون هستند، در نتیجه ، این واحد نسبت به واحدهای دیگر، در برابر فرسایش بادی مقاوم است.در حالی که، این مقدار برای حساسترین لندفرم (دشت آبرفتی همراه فرسایش آبی) به حدود 15 درصد می رسد. در همین حال ، نتایج دانه بندی ذرات زیر 2000 میکرون نیز نشان میدهد که واحد زمینهای کشاورزی حاوی بیشترین ذرات آسیب پذیر در برابر فرسایش بادی است. این به این معنی است که زمینهای کشاورزی پتانسیل بالایی برای تامین منابع ماسه در فرایند فرسایش بادی دارند.
۷.
کلید واژه ها:
مدیریت بحران پهنه بندی آسیب پذیری مدل همپوشانی وزندار منطقه 19 تهران GIS
ایمنی شهرها به ویژه بافت فرسوده و تاریخی در برابر مخاطرات و مدیریت بحران آن یکی از اهداف برنامه ریزی شهری بوده و در این راستا اولین گام، اطلاع از میزان تاب آوری محلات بافت فرسوده و مدیریت آن در برابر مخاطرات است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع اسنادی و میدانی است. جهت مدیریت صحیح بحران در منطقه19 شهرداری تهران، با بهره گیری از مدل همپوشانی وزندار در محیط GIS، اقدام به پهنه بندی مناطق آسیب پذیر منطقه گردید. در این مدل از لایه های متعددی شامل تراکم جمعیت، کیفیت ابنیه، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی و... در محدوده مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که تنها 18/19 درصد از محدوده مورد مطالعه دارای وضعیت مطلوب تا بسیار مطلوب می باشد. 32/39 درصد از منطقه نیز در وضعیت متوسط از لحاظ آسیب پذیری در مواقع بحرانی قرار دارد. همچنین50/41 درصد از محدوده مورد مطالعه در شرایط نامطلوب تا بسیار نامطلوب قرار دارند. با توجه به اینکه قسمت اعظمی از منطقه19 شهرداری تهران در وضعیت مطلوبیت متوسط تا بسیار نامطلوب قرار دارد، لذا اهمیت و توجه مسئولین شهری را طلب می کند تا با تدابیر و برنامه های پیشگیرانه لازم مانع تخریب بافت های فرسوده و یا حتی مسکونی شوند تا اینکه کمترین میزان خسارت مالی و جانی و مدیریت بحران را در سطح منطقه داشته باشیم.
۸.
کلید واژه ها:
خانه عباسیان کالبد مسکونی اقلیم گرم و خشک
در طول تمام دوران خانه در فرهنگ ایرانیان به خصوص بعد از اسلام دارای اهمیت بسزایی است. خانه از جهت حفظ حریم خانواده به عنوان مکانی مقدس شناخته شده، دسترسی بیرون به درون خانه ایرانی دارای شبکه فضایی نظامی می باشد. این شبکه، فضای عمومی و خصوصی خانه را در سه لایه، لایه اول؛ فضای باز، لایه دوم؛ فضای پوشیده و لایه سوم؛ فضای بسته مورد تفکیک قرار داده است. زیرا ورود به خانه دارای درجه اهمیت و سلسه مراتب دسترسی به تمام نقاط خانه ایرانی یک اصل جداناشدنی معماری سکونتگاه ها است. هرچند در سال های اخیر گسست فضایی عناصر معماری از مقیاس خرد تا کلان، کالبد سکونتگاه شهرهای تاریخی ایران را دچار بی هویتی نموده است. ازاین رو خانه های تاریخی ایران گنجینه ای از مفاهیم و الگوهای طراحی، همچنین منبع الهام برای معماری خانه های معاصر در دسترس است. با بازشناسی و درک صحیح نظام فضایی می توان شرایط آسایش بصری، استفاده بهینه از فضا را دستور کار معماری حال حاضر قرارداد. لذا پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توسعه ای و از لحاظ روش از نوع تحقیقات تاریخی - توصیفی به طور خاص خانه تاریخی عباسیان کاشان را موردمطالعه قرار داده است. بررسی انجام شده بیان گر مشخصه های عناصر فضایی با هدف ایجاد سلسله مراتب، پیوستگی فضایی که خود انسجام بخش در تمام فضاها در نظام جزء به کل الگو حاکم بر معماری خانه تاریخی است، در متن مقاله الگو های ارائه شده شناسایی مفصل های انسجام بخش، به عنوان فضاهای بینابین، عامل پیوستگی ساختار فضایی سکونتگاهای ایران ارائه شده است.
۹.
کلید واژه ها:
یکپارچه سازی حمل و نقل و کاربری زمین مدل اوربانسیم رویکرد مبتنی بر فعالیت الگوهای فعالیتی
جدا بودن فرآیند تصمیم گیری حمل و نقل و کاربری زمین و در نتیجه آن افزایش مالکیت خودرو، افزایش مسافت سفر، افزایش آلودگی هوا و آلودگی صوتی، مسایل و مشکلات زیست محیطی و ... از مسایل اساسی شهرسازی در ایران می باشد. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی مدل سازی یکپارچه حمل و نقل و کاربری زمین پرداخته است. در این راستا ابتدا فرآیند و سیر تحول برنامه ریزی حمل و نقل و کاربری زمین مورد مطالعه قرار گرفته و رویکردهای سفر بررسی شده است. در ادامه چارچوب مدل اوربانسیم برای بخش هایی از مناطق 1 و 6 کلان شهر شیراز به عنوان نمونه مورد مطالعه معرفی و مدل اوربانسیم تغییر یافته به عنوان مدل مورد مطالعه این پژوهش انتخاب شده است. در جهت دستیابی به داده ها و اطلاعات مورد نیاز برای مدل سازی از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، مطالعات طرح جامع حمل و نقل شیراز، نقشه های GIS طرح تفصیلی شیراز و تکمیل پرسشنامه استفاده شده است. پس از مطالعه الگوهای فعالیتی خانوارهای ساکن در محدوده مورد مطالعه به مدل سازی انتخاب محل سکونت خانوارها و دسترسی مبتنی بر فعالیت خانوارها پرداخته شده است. مدل شبه فعالیت محور مورد بحث در این پژوهش، این شاخص را در قالب خصوصیات الگوی فعالیت خانوار، شامل در دسترس بودن وسیله سفر و تعاملات خانوار در نظر می گیرد. اندازه گیری این شاخص ها در سطح خانوار انجام می شود و زنجیره سفر و انتخاب وسیله سفر در تسهیل میکروشبیه سازی ها نقش دارند.
۱۰.
کلید واژه ها:
معماری معماری معاصر معماری سنتی توسعه پایدار مسکن پایدار
مقاله حاضر در رابطه با مطالعات تطبیقی معماری مساکن معاصر ایران)دوران بعد از انقلاب) با معیارهای سنتی (دوران پهلوی) با رویکرد پایداری در شهر تبریز می باشد. سوال اصلی تحقیق این است که آیا بین طراحی مساکن معاصر شهر تبریز با معماری سنتی تضادهای از نظر پایداری وجود دارد؟ در عصر معاصر، همه چیز به نوعی در حال دگرگون شدن است، از سبک زندگی انسانها گرفته تا سبک معماری. این روزها معماری اصیل و سنتی ایرانی و شهر تبریز به خاطر برخی مسایل از جمله تهاجم فرهنگ غربی بیش از پیش کم رنگ و کم رنگ تر می شود. در حالی که در معماری نوع طراحی در هر محله و منطقه ای بر اساس اقلیم و آب و هوا، اعتقادات، باورها، ارزش های دینی، معنوی و مادی صورت گرفته که بیانگر هویت، تاریخ و فرهنگ آن منطقه و محله است. توسعه پایدار تغییری محیط مدارانه در استفاده از منابع طبیعی و سمت گیری توسعه فناوری است تا با نیازهای حال و آینده سازگار باشد. در معماری پایدار که در برگیرنده مفاهیم و اصول توسعه پایدار در حوزه معماری است ساختمان نه تنها خود را با شرایط اقلیمی منطقه تطبیق می دهد، بلکه با بهره گیری از بوم شناسی ساختمان که تاکید بر قابلیت تلفیق ساختمان با عوامل محیطی دارد، سعی در نیل به کیفیات فضایی، کالبد و فرم مناسب در طراحی معماری دارد.
۱۱.
کلید واژه ها:
گردشگری گردشگری روستایی توسعه روستایی شهرستان پارس آبادمغان
گردشگری بزرگ ترین صنعت خدماتی جهان ازنظر درآمدزایی شناخته شده است و تغییرات اقتصادی زیادی را در پی داشته است می تواند به عنوان یک صنعت اقتصادی توانمند تأثیر بسیاری بر اشتغال داشته باشد. در مقاله حاضر برای بررسی توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی خانوارها در روستاهای شهرستان پارس آباد پرداخته شده است. این پژوهش ازنظر نوع کاربردی و ازنظر ماهیت انجام، توصیفی – تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، 13 روستا موردمطالعه در شهرستان پارس آباد می باشد که طبق فرمول کوکران 352 خانوار به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک پرسشنامه ها تکمیل شد..برای تجزیه وتحلیل اطلاعات و داده های spss و از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. یافته تحقیق با استفاده از آزمون (ویلکامسون وt دوجفت)حاکی از آن است ، با استناد آماره t با مقدار(404/7 ) از میزان توسعه گردشگری و همه ابعاد (به جز بُعد کالبدی) با مقدار t میانگین:( 83/2) در زمان پس از توسعه گردشگری به صورت معنادار کاهش یافته است. از طرفی، میزان توسعه گردشگری با آماره t برابر با 404/7 در زمان پس از توسعه گردشگری کاهش یافته است. درنتیجه مقاله منطقه بیشتر باید برنامه ریزی لازم در جهت گسترش و گردشگری توسعه یابد. و می تواند به عنوان منبع درآمدزایی برای منطقه و کشور باشد و از فقر و بیکاری مردم بکاهد، واقعیت امر این است که صنعت گردشگری و توریسم نتوانسته در این منطقه موفقیت چندانی به دست آورد.
۱۲.
کلید واژه ها:
دیکتاتوری بحران ساختار اقتدارگرایانه بحران انسانی و سیاسی بحران های ژئوپلیتیک
در حالی که انتظار می رفت بعد از سرنگونی حکومت معمر قذافی ثبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نسبی در لیبی برقرار شود اما این کشور شاهد توالی بحران های ژئوپلیتیکی عمیقی است که پای بازیگران فرامنطقه ای را به این کشور نیز گشوده است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی ساختار اقتدارگرایانه دیکتاتوری قذافی و نقش آن در شکل گیری بحران های ژئوپلیتیک در لیبی است. سؤال اصلی مقاله این است که ساختار اقتدارگرایانه دیکتاتوری قذافی چه نقشی در شکل گیری بحران های ژئوپلیتیک در لیبی پساقذافی داشته است؟ روش این مقاله تحلیل محتوای کیفی است. برای گردآوری ادبیات نظری و مفهومی پژوهش از منابع کتابخانه ای استفاده شده است و داده های مورد نیاز برای پاسخ گویی به سؤال اصلی پژوهش نیز از طریق مطالعه و کدبندی محتوای کتب، مقاله ها، پایان نامه ها و وب سایت های مجازی منتخب درباره انقلاب لیبی و بحران سیاسی و اقتدارگرایی قذافی گردآوری شدند. نتیجه آزمون t و انجام رگرسیون نشان داد که رابطه معنی داری بین ساختار اقتدارگرایی حکومت قذافی و بحران های ژئوپلیتیک پس از وی در لیبی وجود دارد.
۱۳.
کلید واژه ها:
حمل و نقل شهری مسیر دوچرخه شهر جدید اندیشه GIS ANP
رشد روزافزون شهرها و جمعیت شهری استفاده از وسایل حمل ونقل شخصی را افزایش داده که این عامل باعث بروز مشکلات بسیار زیادی شده است که در چند دهه اخیر با مطرح شدن مفهوم توسعه پایدار شهری، مدیران شهری باید برنامه های خود را در جهت توسعه پایدار به کار گیرند. با توجه به اینکه مسیرهای دوچرخه سواری به عنوان یک اقدام در جهت توسعه پایدار قرار دارد. این پژوهش بر آن است که مکان گزینی مسیرهای دوچرخه را با معیارهای مشخص بر اساس نظرات کارشناسان و با استفاده از مدل ANP و نقشه های GIS را ارائه نماید. جهت دستیابی به هدف اقدام به وزن دهی معیارها توسط 42 کارشناس از طریق پرسشنامه های مقایسات زوجی و وزن دهی مذکور توسط فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) صورت گرفت. برای حل مسائل، وزنهای بدست آمده در روش ANP به عنوان ورودی و بردار اهمیت نهایی مدل در لایه های نرم افزار GIS وارد می شود. پس از آن با تعریف شعاع تمایل به سفر با دوچرخه در هر کاربری و وزن گیری هر لایه و با ادغام نهایی لایه های انواع کاربری و تراکم جمعیت با یکدیگر پهنه وزنی نهایی به دست آمد که با ترکیب لایه شبکه دسترسی موجود، مسیرهای نهایی با احتراز اولویت تعیین گردید. خروجی مدل ANP نشان داد که به ترتیب زیرمعیارهای کاربری مسکونی با 17 درصد، جمعیت خیلی متراکم با 16 درصد، کاربری بازار ایرانی با 14 در صد و همچنین کاربری تجاری اداری همراه با جمعیت متراکم با 12 درصد، به ترتیبب یشترین اهمیت و تأثیر را در اولویت بندی مسیر ویژه دوچرخه در شهر جدید اندیشه داشتند.
۱۴.
کلید واژه ها:
مدیریت شهری شهر کلان شهر تهران قانون مدیران شهری
این پژوهش شناسایی و ردیابی موانع و مسائل اجرایی برنامه های حوزه ی مدیریت شهری و نقش و جایگاه قانون در آن است. با توجه به نظریات مطرح شده، نتیجه گیری مباحث مطالعه شده ذکر شده و پیشنهادات لازم مطرح شده است و تصویر وضع موجود سامانه مدیریت شهری در ایران، تصویری مغشوش است. امور جاری در کشورها براساس مجموعه قوانین آنها اداره می گردد و قوانین و مقررات، نقش ابزار اجرایی مدیران شهری را به عهده دارد؛ اما، علی رغم گسترش شهرها و به تبع آن پیچیده تر شدن مسائل شهری و گسترش حیطه وظایف مدیران شهری، هنوز هم قانون مصوب 1334 شهرداری (با اصلاحات) به عنوان قانون اصلی در شهرداری کلان شهر تهران به حساب می آید و این امر موجب بروز مشکلات عدیده ای گردیده است. مطالعه ی منابع و ماخذ حقوقی، ناکارآمدی و قدیمی بودن قوانین مدیریت شهری را نشان می دهد که روزآمدی این قوانین موجبات ساماندهی بخشی از مشکلات این حوزه را فراهم می نماید. یکی از اقداماتی که می تواند جهت اصلاح روندهای نادرست و یا بهبود وضع موجود موثر واقع شود، آسیب شناسی اجرای طرح های شهری است، چرا که با دیدگاه نقادانه مسائل و مشکلات اجرایی چنین طرح هایی نمایان شده و از این طریق می توان راه هایی را برای جلوگیری از شدت یافتن مسائل و ریشه کن کردن آن ها پیشنهاد داد.
۱۵.
کلید واژه ها:
راهبردهای یادگیری خودتنظیمی شیوه حل مساله روش دلفی تکنیک حداقل مربعات
باوجود کاربرد گستردۀ مدل های راهبردهای خودتنظیمی، هنوز ابعاد و مؤلفه های مختلف آن در آموزش و پرورش به خوبی روشن نیست. هدف این مقاله شناسایی راهبردهای بومی محیطی یادگیری خود تنظیمی در آموزش و پرورش شهر تهران است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از تکنیک دلفی برای پالایش عوامل و مؤلفه ها بهره گرفته شده است. نظرسنجی به عمل آمده در چهار مرحله و در سال 1398 انجام شده و نتایج هر مرحله با استفاده از بارهای عاملی پالایش شده است و برای رتبه بندی مؤلفه ها در وضع مطلوب با توجه به پرسشنامه استخراج شده از مؤلفه های به دست آمده از روش دلفی در طیف لیکرت از روش حداقل مربعات (نرم افزار pls) استفاده شده است. الگوی راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در 3 بعد و 9 مؤلفه و 22 شاخص برای دانش آموزان مقطع متوسطه شهر تهران طراحی شده و تاثیر این مولفه ها و شاخص ها بر ابعاد شیوه های حل مساله مشخص گردید. شاخص های ارائه شده در این پژوهش می توانند راهبردهای یادگیری خودتنظیمی را برای دانش آموزان مقاطع متوسطه را ارزیابی کند و با توجه به بهره گیری از پشتوانه ادبیات غنی در ارتباط با موضوع و مقایسه با مدل های مختلف و شاخص های سنجش شدنی و به کارگیری نظرات خبرگان در راهبردهای خودتنطیمی، امکانی است تا آموزش و پرورش های گوناگون بتوانند ضمن تحلیل وضعیت کنونی و بهره گیری از تجارب موفق، اقدام به ارائه طرح های راهبردهای یادگیری خودتنظیمی کارا و اثربخش در آموزش و پرورش و دیگر سازمان های مشابه نمایند.
۱۶.
کلید واژه ها:
طبیعت توسعه پایدار مسکن دوستدار کودک کالبد
یکی از مکان های دارای اهمیت برای ایجاد تعاملات روزانه میان کودک و طبیعت فضاهای مسکونی است که به طور متداول کودک در آن نادیده گرفته شده و هویتی برای کودک قائل نمی باشند. حضور طبیعت به صورت های متنوع در عرصه های باز، نیمه باز، بسته در خانه های سنتی می تواند الهام بخش بیان مبانی نوینی برای طراحی مسکن های معاصر باشد که بستر مناسبی برای رشد کودک و تعامل موثر وی با محیط زندگی اش را به ارمغان آورد. این مقاله با هدف ارزیابی اثرات مؤلفه های مسکن دوستدار کودک در جهت توسعه پایدار منطقه یک شهر تهران می باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی تحلیلی و پیمایشی با ابزار پرسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد استفاده کارشناسان و خبرگان در حوزه معماری و شهرسازی در منطقه یک شهر تهران می باشند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه در اختیار 50 نفر قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که بیشترین میانگین مربوط به متغیر خوانایی و آسایش محیطی، که از متوسط میانگین بالاتر بوده که در افزایش و توسعه مسکن دوستدار کودک بسیار اهمیت دارد. با توجه به نتایج متغیر یادگیری و بازی آزاد با بتای 0.711 بیشترین میزان تأثیر را بر متغیر مسکن دارد. بر اساس این نتیجه یک انحراف استاندارد در متغیر یادگیری و بازی آزاد میزان مسکن را به میزان 0.711 انحراف استاندارد افزایش می دهد، برعکس کاهش یک انحراف استاندارد در متغیر یادگیری و بازی آزاد ، موجب کاهش انحراف استاندارد در متغیر مسکن دوستدار کودک می شود.
۱۷.
کلید واژه ها:
پارکینگ مکانیزه اولویت بندی روش دیمیتل فازی روش ANP فازی شهر چالوس
چالوس یکی از شهرهای مهم شمال ایران می باشد که از یک طرف به دلیل جمعیت زیاد و از طرفی به دلیل عملکرد فرااستانی و توریستی بودن آن، روزانه پذیرای سفرهای زیادی می باشد. این امر منجر به افزایش بسیار زیاد سطح ترافیک در معابر آن شده است. لذا احداث پارکینگ از ضروری ترین زیرساخت های حمل و نقل منطقه است. هدف از این پژوهش اولویت بندی عوامل مؤثر در احداث پارکینگ های مکانیزه در شهر چالوس می باشد. با مرور ادبیات تحقیق و نظر خبرگان تعداد 11 معیار شامل طرز دید و نگرش مسئوولین، سرمایه گذاری بخش خصوصی، راحتی نقل و انتقال، ظرفیت تولید، هزینه سرمایه گذاری، همکاری با مراکز جاذب سفر، میزان سود، میزان تقاضای مردم، خدمات پس از فروش ، استفاده از فناوری و تکنولوژی و کیفیت محصول به عنوان معیارهای مؤثر در زمینه ی توسعه پارکینگ های مکانیزه شناسایی شدند. با بهره گیری ار نظرات خبرگان روابط تأثیرپذیری و تأثیرگذاری متقابل عناصر به صورت امتیاز عددی بدست می آید سپس با استفاده از روش ANPF به اولویت بندی معیارها پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد معیارهای هزینه سرمایه گذاری ، طرز دید مسئوولین، سرمایه گذاری بخش خصوصی، میزان سود، میزان تقاضای مردم، استفاده از فناوری و تکنولوژی، کیفیت محصول، ظرفیت تولید، راحتی نقل و انتقال، همکاری با مرکز جاذب سفر و خدمات پس از تولید حائز رتبه های اول تا یازدهم در زمینه توسعه پارکینگ های مکانیزه می باشند.
۱۸.
کلید واژه ها:
طبقات اجتماعی کالبدی شهر طراحی شهری تهران دلفی فازی
هدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به وسیله روش دلفی فازی و با استفاده از نظر خبرگان و اساتید مربوط اقدام به پالایش مولفه های اثرگذار شده است و بدین طریق بیش از بیست شاخص از مجموعه شاخص های شناسایی شده حذف شدند. مدل نهایی به دست آمده در بردارنده سه مولفه اصلی شامل مولفه های کالبدی، اجتماعی و کیفیت محیطی و هفده شاخص فرعی می باشد شاخص های مولفه کالبدی شامل تراکم و فشردگی، شبکه معابر، فضاهای عمومی و کانون های عطف، اختلاط کابری ها و عملکردها و زیر ساخت های شهری دارای اهمیت بیشتری نسبت به سایر مولفه ها هستند. شاخص های بعد اجتماعی نیز شامل تعاملات اجتماعی، نوع شغل، میزان و منشا درآمد، میزان تخصص، آموزش و سطح تعلیم و تربیت، پیشینه خانوادگی و منزلت اجتماعی، هویت و حس تعلق، گوناگونی سلایق و تضادهای فردی، میزان دستیابی به ثروت اجتماعی هستند. ابعاد مربوط به کیفیت محیطنیز شامل سازماندهی متناسب با عملکردها و تراکم بهینه، انسجام و همبستگی اجتماعی، مشورت و مشارکت دادن کاربران شهری، کاربری های مختلط، منعطف و چندگانه، تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران، هویت اجتماعی، حس تعلق و احساس هویت مکانی و تجمیع فعالیتها و دسترسی به فرصت ها می باشد.
۱۹.
کلید واژه ها:
برنامه ریزی راهبردی سناریو گردشگری منطقه ای منطقه ارسباران شهرستان هوراند
با توجه به پتانسیل های موجود در جنگل های ارسباران ایران و به ویژه شهرستان هوراند و تنوع گونه های گیاهی و جانوری، برنامه ریزی با هدف شناخت این موهبت می تواند منبع درآمد پایداری برای توسعه گردشگری منطقه ای باشد. این پژوهش با هدف اولویت بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ارسباران از منظر جامعه هدف شامل گردشگران بالقوه و بالفعل و نیز طراحی سناریوهای آتی به منظور توسعه گردشگری و انتخاب سناریوهای مرجح برای دستیابی به این مهم انجام گرفته است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است. در فرآیند پژوهش از مطالعات اسنادی، مطالعات میدانی و مشاهده، مصاحبه با کارشناسان و خبرگان مرتبط و پپیمایش گردشگران بالقوه و بالفعل (شامل 384 نفر در قالب گروه های عمده گردشگری) و گروه خبرگان (21 نفر) استفاده شده است. در فرآیند پژوهش چهار سناریو مستخرج شامل ادامه وضعیت یا رویه فعلی، تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی، تاکید بر توسعه و بهبود برنامه های بازاریابی با تاکید بر انتخاب بازار هدف و جذب گردشگر و تعریف فعالیت های جدید و ایجاد تنوع در عرضه جنگل به گردشگران ارائه شد. نتابج نشان می دهد که از نظر خبرگان تمامی سناریوهای مستخرج دارای اهمیت است اما سناریوی تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی به عنوان سناریوی برتر انتخاب و راهکارهای پیشنهادی مناسب با هدف توسعه گردشگری اکوتوریسم جنگل ارائه شده است.
۲۰.
کلید واژه ها:
گردشگر توسعه گردشگری کشاورزی کارآفرینی روستایی روستاهای شاخص استان یزد
امروزه توسعه کارآفرینی از سازنده ترین راهکارهای توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مناطق محروم و روستاها به حساب می آید و به دلیل تسلط بخش کشاورزی در اغلب مناطق روستایی،تاکید عمده بر کارآفرینی روستایی است..در این راستا،گردشگری کشاورزی(آگروتوریسم)تجربه بسیار مناسبی را برای بازدید کنندگان که به دنبال کار در مزرعه،باغ،دسترسی به طبیعت،گشت و گذار و تجارب فرهنگی هستندفراهم و از طرف دیگر به کشاورزان کمک می کند تا پویایی و دوام کشاورزی را حفظ و اقتصاد خود را تنوع ببخشند. پژوهش حاضر در پی طراحی الگوی توسعه کارآفرینی روستایی مبتنی برگردشگری کشاورزی می باشد.این پژوهش در چار چوب رویکرد کیفی و با به کار گیری روش تحقیق داده بنیاد انجام وابزار جمع آوری داده ها،مصاحبه های نیمه ساختار یافته بوده وبه منظور گردآوری اطلاعات ،با به کار گیری روش نمونه گیری هدفمند با 30 نفر از خبرگان آشنا به مباحث گردشگری روستایی،کارآفرینی روستایی،مسئولان محلی وصاحب نظران فرا محلی مصاحبه انجام گرفته است نتایج در قالب مدل پارادایمی ،شامل گردشگری کشاورزی به عنوان مقوله محوری و شرایط علی(ارکان و کالبد محیطی وزیست بومهای طبیعی)،عوامل زمینه ای(اثرات زیست محیطی،آموزش پایه،صنایع دستی وروستایی و زیر ساخت های ملموس)،شرایط مداخله گر(اثرات انگیزشی،زیر ساخت های ناملموس وفرهنگ وآئین ها)،راهبردها (توسعه وتحول،شاخص ها،آموزشهای کاربردی و ایجاد کارگاههای مشارکتی)وپیامد های آن (رشد اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی،توسعه فرهنگ کارآفرینی)قرار گرفت.
۲۱.
کلید واژه ها:
تقاضای تقریباً ایده آل گردشگری سلامت گردشگری پیشگیرانه گردشگری درمانی مناطق گردشگری
گردشگری سلامت به دلیل ظرفیت بالا در کسب درآمد ارزی و توانایی های بالقوه ایران در حوزه پزشکی و نیز وجود منابع طبیعی مناسب ، دارای اهمیت فراوان است. لکن سهم ایران از بازار گردشگری سلامت، به رغم ظرفیت های بالا، ناچیز است. بنابراین سنجش حساسیت تقاضای گردشگری سلامت خارجی در مناطق مختلف ایران نسبت به عوامل موثر جهت افزایش سهم ایران از گردشگری سلامت خارجی ضرورت می نماید. به همین سبب در این تحقیق با استفاده از تقاضای تقریبا ایده آل ( ایدز) با کمک سیستم معادلات همزمان تابع تقاضای گردشگری سلامت تخمین زده می شود. بدین منظور با استفاده از پرسشنامه، نظر 216 گردشگر خارجی در دو حوزه گردشگری درمانی (پزشکی) و پیشگیری ( تندرستی) اخذ و با استفاده از سیستم معادلات همزمان تخمین زده شده است. براساس نتایج حاصله از تخمین تقاضای تقریبا ایده آل، کشش قیمتی تقاضای گردشگری سلامت (چه درمانی و چه پیشگیری) بزرگتر از یک بوده، در حالیکه کشش قیمتی سایر کالاها و خدمات اقامتی کمتر از یک می باشند. همچنین طبق نتایج حساسیت تقاضای گردشگران سلامت (به تفکیک درمانی و پیشگیری)، به متغیرهای متناظر ضرایب معنادار من الجمله میزان درآمد گردشگر، مدت زمان ویزا ، قیمت، مخارج، تغییرات نرخ ارز، نرخ تورم در ایران می باشد. در حوزه تقاضای گردشگری درمانی، متغیرهای زمان انتظار دریافت خدمت، شهرت پزشک و تخصص خاص و در حوزه تقاضای گردشگری تندرستی نیز متغیرهای کیفیت محل اقامت، میزان برخورداری از ظرفیت های درمانی و مراکز درمانی و میزان امکانات گردشگری سلامت در تقاضای گردشگری سلامت تأثیر گذار بوده اند.
۲۲.
کلید واژه ها:
گرایش به فردگرایی خودخواهانه سبک زندگی شهری رضایت از زندگی عام گرایی اعتمادتعمیم یافته
از مشخصه های جغرافیای شهری ایجاد مدرنیته و مفهوم گرایش به فردگرایی است که از میان این جغرافیا به وجود می آید. ابعاد گوناگون فردگرایی باید در تحلیل و تبیین آن مورد توجه قرار گیرد. بعدی که فرد به دنبال منافع شخصی خود باشد، فردگرایی خودخواهانه نامیده می شود. در این پژوهش اثر عوامل سبک زندگی شهری، رضایت از زندگی، عام گرایی، و اعتمادتعمیم یافته بر گرایش به فردگرایی خودخواهانه مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله از جهت هدف، کاربردی و از نظر تحلیل، توصیفی-پیمایشی است. برآورد نمونه ی فرمول کوکران، 400 نفر از میان ساکنان بالای 25 سال جغرافیای شهر تهران می باشد. روش گردآوری اطلاعات افراد نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری اطلاعات صورت پذیرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که رابطه متغیر سبک زندگی شهری و گرایش به فردگرایی، خودخواهانه معکوس و مقدار همبستگی برابر 0.537-، رابطه متغیر رضایت از زندگی و گرایش به فردگرایی ،خودخواهانه معکوس و مقدار همبستگی برابر 0.647- و رابطه متغیر عام گرایی و گرایش به فردگرایی خودخواهانه، معکوس و مقدار همبستگی برابر 0.608- و رابطه متغیر اعتماد تعمیم یافته و گرایش به فردگرایی خودخواهانه، معکوس و مقدار همبستگی برابر 0.698-شده است. همچنین همبستگی جمعی چهار متغیر سبک زندگی، رضایت از زندگی، عام گرایی و اعتمادتعمیم یافته با گرایش به فردگرایی خودخواهانه برابر 0.785- و ضریب تعیین برابر 0.616 به دست آمد. به عبارت دیگر متغیرهای سبکزندگی، رضایت از زندگی، عام گرایی و اعتمادتعمیم یافته، به میزان 61.6 درصد از تغییرات متغیر «میزان گرایش به فردگرایی خودخواهانه» را تبیین می کنند.
۲۳.
کلید واژه ها:
معماری طراحی اقلیمی مسکن معاصر رشدیه تبریز
امروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه ای که ایجاد می کنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می زنند. در فرآیند گذر از معماری خانه های تاریخی به خانه های معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، باید دریافت که خانه های تاریخی چه ارزش هایی را از دست داده و چه عوامل دیگری به غیراز دانش بومی، طبیعت گرایی و صرف جویی در انرژی، برشکل گیری خانه های معاصر تبریز منجمله محله ی رشدیه تبریز تاثیر گذاشته است. هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن معاصر تبریز در محله رشدیه می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و به منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده و جامعه ی آماری شامل کل جمعیت شهرک رشدیه تبریز (6378 نفر) بوده و حجم نمونه 362 نفر تعیین شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که براساس آن ضریب پایایی سوالات معادل 898/0 دست آمده است. بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات برای وزن دهی معیارها از تکنیک آنتروپی شانون به بررسی برهمکنش و تاثیر معیارها بر شکل گیری مسکن و درجه اهمیت آنها در مقایسه با یکدیگر پرداخته شده که با تقریب قابل قبول محوری بودن تمامی موارد و لزوم بکارگیری همزمان آن ها در طراحی نشان داده شده است. در پایان راهبردهایی جهت بهبود طراحی اقلیمی در شکل گیری مسکن که در آینده ساخته می شوند ارائه گردیده است.
۲۴.
کلید واژه ها:
فضای شهری زنده واری خوانایی بازار اصفهان
زنده واری یکی از زیر شاخه های معماری پایدار است. در بحث توسعه زنده واری و به طبع آن معماری زنده واری اینکه هر ساختمان باید با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود تعامل داشته باشد، به امری بدیهی مبدل شده است. فضای بازار، زنده واری آن از مولفه های بسیار مهم و ضروری در معماری محسوب می شود. هدف این تحقیق ارتباط متغیرهای هویت و زنده واری در بازار تاریخی اصفهان می باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و ز نظر روش ناسی تحلیل و پیمایشی با ابزار رسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد استفاده کارشناسان، اساتید، در ارتباط با معماری و شهرسازی. نتایج تحقیق حاکی از آن است متغیرهای خود کنترلی، زیستی، حقوقی، اخلاقی، دلبستگی در بازار اصفهان است که میانگین برای این مؤلفه برابر با بالاتر از 4 بوده همچنین کمترین مقدار میانگین مربوط به متغیر حرکتی برابر با 2.16 می باشد. بررسی انجام یافته در کلیت میانگین بدست آمده این شاخص برای بازار اصفهان 3.77 می باشد که میزان مطلوبیت زنده واری را در بای سنتی و تاریخی نشان می دهد. همچنین متغیرهای اقتصادی و خوانایی به مراتب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها در پیش گویی متغیر وابسته یعنی زنده واری بازار اصفهان دارند، که این روند نیز مطلوبیت متغیرها در تبیین زنده واری و هویت را دارا می باشد.
۲۵.
کلید واژه ها:
روانشناسی محیطی روابط متقابل انسان و محیط خانه های قاجاری تبریز
در سال های اخیر موضوع روانشناسی محیطی و روابط انسان و محیط و قابلیت ترجمه آن به زبان محیط و معماری در آثار تاریخی، مورد توجه پژوهشگران این حوزه از دانش قرار گرفته است و متخصصان این حوزه تلاش نموده اند تا با کاربست این مفاهیم در معماری امروز، به تعالی بناهای امروزی منبعث از شناخت بناهای تاریخی بپردازند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی روابط متقابل انسان و محیط از طریق شناخت عوامل کلیدی این حیطه در خانه های قاجاری تبریز از روانشناسی محیطی است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است و رویکرد حاکم بر آن، اسنادی و پیمایشی است. در تحقیق حاضر، جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش مطالعات ساختاری در قالب نرم افزار میک مک (تحلیل آثار متقابل) جهت شناسایی عوامل کلیدی سیستم، استفاده به عمل آمده است. در این راستا، از تعداد 50 کارشناس متخصص در حوزه روانشناسی محیط و معماری جهت وزن دهی به شاخص ها استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، 10 عامل نیازهای مادی، نیازهای روانی، نیازهای عقلانی، نگرش ها(فرهنگ)، ارزش های اجتماعی، باورها، تجربیات گذشته، انگیزه ها، وحدت و مقیاس جز عوامل کلیدی بسیار تأثیرگذار سیستم شناسایی شدند. همچنین 10 مؤلفه بسیار تأثیرپذیر سیستم شامل عوامل سکون، نیازهای روانی، مقیاس، خوانایی و وضوح، انگیزه ها، خلوت، مردم واری، انعطاف پذیری، حریم و چشم انداز شناسایی شد. همچنین بر اساس نمودار پراکندگی عملکرد متغیرهای تحقیق، سیستم دارای شرایط ناپایدار است.
۲۶.
کلید واژه ها:
معماری سنتی معماری مدرن تعاملات اجتماعی مسکن پایدار
در معماری، طراحی و ساخت بناهای سنتی و بومی، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر همچون جریان هوا، نور و حرارت آفتاب در ساخت و سازها مدنظر سازندگان بوده است. سوال اصلی تحقیق این است که معماری خانه های مدرن و سنتی شهر تبریز از منظر تعاملات اجتماعی مناسب طراحی شده است؟ روش پژوهش حاضر بصورت توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می باشد. از ابزار و تکنیک دلفی در پیمایش ها جهت پاسخ به سؤالات تحقیق و برای نتیجه گیری های آماری و ارائه مستندات برمبنای هدف از نرم افزار SPSS استفاده شده است. حجم نمونه آماری پژوهش حاضر مشتمل بر 50 نفر در قالب 20 نفر دانشجویان دکترای معماری، 5 نفر اساتید معماری، 20 نفر از ساکنان مجتمع های مسکونی و 5 نفر از متخصصین فرهنگی و اجتماعی خواهد بود که بر اساس روشهای آماری نتایج استخراج و ارایه می گردد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شد. هدف از این پژوهش مطالعه معماری پایدار خانه های مدرن و سنتی تبریز از دیدگاه تعاملات اجتماعی می باشد. با توجه به یافته های تحقیق این نتیجه به دست آمد که رابطه معناداری بین معماری مساکن و تعاملات اجتماعی وجود دارد که در طراحی خانه های سنتی تبریز به این مورد بیشتر از طراحی خانه های امروزی تبریز توجه شده است. بنابراین باید در معماری و طراحی خانه های معاصر تبریز باید مولفه ها و جنبه های اجتماعی مورد نیاز استفاده کنندگان و کاربران باید درنظر گرفته شود.
۲۷.
کلید واژه ها:
حکمروایی خوب فولادشهر مینادشت زرین شهر نجف آباد
پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحلیل آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر جدید فولادشهر و سکونتگاه های پیرامون آن است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر جمعیت ساکنان بالای 15 سال( 11797 نفر ) و حجم نمونه برابر با 375 نفر از ساکنان و 50 نفر از مسئولان است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده هدفمند انتخاب شده اند برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و از آزمون فریدمن، همبستگی اسپیرمن و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. ارزش گذاری متغیرها با بهره مندی از طیف لیکرت صورت گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تفاوت معناداری بین زیر شاخص حمکروایی خوب شهری از دیدگاه مسئولان و شهروندان وجود دارد. زیر شاخص های قانونمندی و اجتماع محوری به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حمکروایی خوب شهری از نظر شهروندان دارد و همچنین زیر شاخص های پاسخگویی و قانونمندی به ترتیب بیشترین تاثیر را بر حکمروایی خوب شهری از نظر مسئولان دارد.
۲۸.
کلید واژه ها:
الگوی مفهومی سازمان کارآفرین گمرک جمهوری اسلامی ایران
سازمان کارافرین این قابلیت را دارد تا به نحو موثر با تغییر و پویایی مواجهه نموده و با تکیه بر خلاقیت و نواوری، نهایت استفاده از منابع و امکانات موجود را در بهره گیری از فرصت ها می نماید و در جهت دستیابی به اهداف سازمان و جامعه کارایی،اثر بخشی و بهره وری را محقق می نماید. از این رو، هدف این پژوهش ارائه الگوی مفهومی سازمان کارآفرین با مطالعه ای در گمرک جمهوری اسلامی ایران است. مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد که در سه مرحله وابسته به هم صورت گرفت. در گام اول مهم ترین معیارها و ویژگی های سازمان کارآفرین در گمرک جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی و غربالگری شد. در مرحله ی دوم روابط میان معیارهای شناسایی شده با استفاده از روش دیمتل فازی سنجیده و در مرحله آخر نیز، ویژگی های سازمان کارآفرین براساس روش مدل سازی ساختاری تفسیری سطح بندی شدند. جامعه آماری تحقیق را خبرگان و مدیران سازمان گمرک استان تهران تشکیل داده اند، که 28 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد که از میان شاخص های مورد بررسی، 17 شاخص مورد تائید خبرگان قرار گرفت، هم چنین براساس آزمون دیمتل فازی مشخص شد که هشت متغیر نقش علّی و نه متغیر نیز نقش معلولی دارند. ازطرفی نیز رهیافت مدل سازی ساختاری تفسیری نشان داد که متغیرها در شش سطح طبقه بندی شدند، که در این بین متغیر منابع سرمایه ای (ساختاری، انسانی و رابطه ای و ...) در گمرک جمهوری اسلامی ایران به عنوان عوامل زیربنایی و دارای قدرت نفوذ بیشتری می باشد.
۲۹.
کلید واژه ها:
توسعه و توانمندسازی منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی توسعه منطقه ایی ایلام
به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمان ها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. ب ا در نظ ر گ رفتن اس تراتژی های توسعه و توانمندس ازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگ ذار است. مطالعه ی عوامل موثر بر توسعه منطقه ایی می تواند برنامه ریزان را با تحلیل عمیق و علمی علل و موانع موجود بر سر راه توسعه آشنا سازد تا آنها با طراحی برنامه های مدون توسعه در سطح کلان راه را به سوی توسعه ی پایدار همراه سازند. با توجه به مباحث ذکرشده هدف پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت رسانی در راستای توسعه منطقه ایی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام است. برای شناسایی ابعاد مدل و عوامل مرتبط با آن ابتدا در گام نخست با استفاده از مطالعات کتابخانه ای مخزن شاخص ها استخراج شد و سپس دلفی خبرگان برای پایش شاخص ها و به دست آوردن ابعاد نهایی مدل در سه مرحله انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و خبرگان واحد منابع انسانی باسابقه بالای 15 سال خدمت در منطقه موردمطالعه است. نمونه آماری پژوهش متشکل از کارشناسان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام و همچنین اساتید و اعضاء هیئت علمی دانشگاه ها در رشته های مرتبط با موضوع موردمطالعه بوده است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شد و تمامی این افراد (380) مورد توزیع پرسشنامه قرار گرفتند.
۳۰.
کلید واژه ها:
جاذبه های گردشگری اماکن تاریخی دامغان صنعت توریسم توسعه اقتصادی
گردشگری با سابقه تاریخی طولانی یکی از مسائل مهم در توسعه یک کشور محسوب می شود و نقش مهمی در پویایی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایفا می نماید. شهرستان دامغان با پیشینه تاریخی طولانی و قرار گرفتن بر سر راه ارتباطی شمال و جنوب و شرق و غرب می تواند منطقه مناسبی برای گردشگری و جذب توریسم و در نتیجه رشد و توسعه اقتصادی باشد. با توجه به تاریخی بودن شهرستان دامغان یکی از مهمترین مصادیق تاثیرگذار در گردشگری این شهر اماکن تاریخی آن است. از این رو مسئله اصلی پژوهش حاضر معرفی و شناخت مکان های تاریخی دارای جاذبه گردشگری و تاثیر آن در جذب توریسم و توسعه اقتصادی شهرستان دامغان است. روش مورد استفاده در نگارش مقاله کتابخانه ای و بر اساس مشاهده اماکن تاریخی می باشد. یافته اصلی مقاله آن است که با توجه به وجود بناهای مهم تاریخی در دامغان که مربوط به دوره های مختلف تاریخ این سرزمین می باشد، این شهر می تواند مرکز گردشگری مهمی محسوب شود و با عنایت ویژه مردم و مسئولین یکی از راه های عمده توسعه اقتصادی این شهرستان در نظر گرفته شود
۳۱.
کلید واژه ها:
معماری بومی اقلیم الگوی هویتی گرگان
هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص های معماری بومی شهر گرگان مبتنی بر خصوصیات اقلیمی و پایداری است. این تحقیق از نوع کاربردی می باشد که به صورت توصیفی - تحلیلی و با بررسی نمونه های متعدد صورت گرفته است. جمع آوری داده ها به شکل اسنادی، میدانی، کتابخانه ای و مشاهده می باشد. نتایج نشان داد که چهار مولفه اصلی نفوذپذیری، همبستگی، تفاوت و یگانگی و نیز هشت مولفه فرعی را می توان برای بافت معماری و شهرسازی بومی شهر گرگان تعیین نمود. همچنین؛ شاخص های معماری بومی گرگان نیز در پنج دسته خلاصه می شوند که عبارتند از: دسترسی، فضاها و حریم ها؛ تنظیم دما و مصرف بهینه انرژی؛ تهویه هوا؛ حفاظت در برابر رطوبت و بارندگی؛ مواد و مصالح. بیشترین مولفه بکار گرفته شده در نمونه های مورد مطالعه، خودبسندگی (90 درصد) و کمترین میزان مربوط به مولفه درونگرایی (18 درصد) بوده است. در مجموع، می توان نتیجه گرفت که با وجود فرهنگ غنی وارزشمند تاریخی و اصولی در زمینه ی معماری و شهرسازی در منطقه ، شرایط امروزی بیانگر ضعف، ناکارامدی و فقدان هویت است. عدم وجود یک الگوی مناسب ومنطبق با رویکردهای شهرسازی ایرانی- اسلامی از مهمترین مسائل امروزین شهر گرگان است.
۳۲.
کلید واژه ها:
تاب آوری شهری بافت تاریخی مخاطرات طبیعی شهر یزد
پژوهش های کاربردی در امور مربوط به ایمن سازی شهرها در برابر سوانح طبیعی سبب افزایش ابتکارات در طراحی ها و یافتن بهترین سیاست ها خواهد شد. بنابراین برای دستیابی به این هدف، گنجاندن برنامه های افزایش تاب آوری و کاهش آسیب پذیری شهروندان و جامعه که در معرض مخاطرات و سوانح طبیعی هستند در طرح های توسعه شهری ضرورت دارد. لذا برنامه ریزی برای تاب آوری در بحران جز مهمی از آینده نگری جوامع و سازمان ها شده است. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی میزان تاب آوری بافت تاریخی شهر یزد در برابر مخاطرات طبیعی از جمله زلزله را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع داده ها اسنادی و میدانی و از نظر نحوه اجرا به صورت فضایی است. با استفاده از مدل AHP به تلفیق لایه های کاربری در محیط GIS مبادرت شد و در نهایت، محلات بافت تاریخی شهر از لحاظ میزان تاب آوری مشخص شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که بخش های جنوبی و غربی از نظر تاب آوری در برابر مخاطرات در وضعیت نامناسبی قرار داشته (38/8 هکتار) و در مقابل واحدهای ساختمانی واقع در بخش های مرکزی و شرقی این منطقه از نظر تاب آوری در شرایط مساعدتری قرار دارد (26/90 هکتار). با توجه به ارزیابی صورت گرفته می توان اینگونه بیان داشت که محلات فهادان، زردتشتی، پشت باغ و گنبد سبز دارای بالاترین میزان تاب-آوری در برابر مخاطرات بوده و در مقابل محلات شیخداد، دولت آباد، گودال مصلی، گازرگاه و شش بادگیری دارای کمترین میزان تاب آوری هستند.
۳۳.
کلید واژه ها:
جامعه شناسی معماری سلیقه ی معماری فضاهای همگانی
معماری فضاهای همگانی، جایگاهی برای یکپارچگی تنوع فرهنگی و حضور جریان های متفاوت اجتماعی است. در این فضاهای جمعی، امکان نوآوری و تکثر آراء هنری وجود دارد و از همین روی، فضاهای جمعی به نشانه ای از سلیقه ی رایج معماری در بستر خود بدل شده اند. این پژوهش درصدد آن است تا با دریافت داده های میدانی و تحلیل جامعه شناختی، روندی تکمیلی برای طراحی فضاهای خدمات همگانی تولید کرده و نگرش عمومی به حوزه ی تخصصی معماری را پایش نماید. در غالب پژوهش ها به نقش معماری بر رفتارهای انسانی پرداخته شده که از آن با نام «روان شناسی محیط» یاد می شود؛ اما نگرش به معماری به عنوان عادت واره و محصولی، که پس از گذشت زمان و حضور کاربر، دچار دگرگونی می شود و می تواند برآمده از رفتارهای جمعی دچار تغییر ماهیت (ادراکی/عینی) شود، موضوعی است که کمتر مورد بحث قرار گرفته است. حال این سؤال مطرح می شود که برداشت و ادراک معمارانه و مؤلفه های مؤثر در فهم فضای عمومی از دیدگاه کاربران از چه الگویی پیروی می کند؟ تدوین الگوی برداشت و ادراک عمومی از معماری، می تواند در زمان طراحی و در تولید روش های طراحی مبتنی بر حضور فعال کاربران، مؤثر واقع گردد. با توجه به مطالعه ی این پژوهش بر روی جامعه ی آماری ۱۲۰۰ نفری و پایش برداشت های افراد از موضوع معماری فضاهای همگانی، می توان گفت هویت های اجتماعی، در فضای ادراکی متفاوتی از موضوع معماری به سر می برند. شاخص های فردی و گروهی، خوانش های مختلفی از مسئله ی معماری دارند که گونه بندی آن ها، از منظر پارامترهای موجود در ساختمان، به الگویی برای طراحی فضاهای عمومی تبدیل می گردد.
۳۴.
کلید واژه ها:
اقلیم معماری پایدار معتدل و مرطوب مصرف انرژی
امروزه با توسعه و پیشرفت تکنولوژی، با توجه به بحران انرژی و سوختهای فسیلی، آلودگی های زیست محیطی و بحران جهانی گرمایش زمین، افزایش جمعیت و نیاز به مصرف انرژی، بشر را در شرایطی قرار داده که باعث گردیده عصر پایدار سازی آغاز شود و معماری همساز با محیط شاهد تغییرات فراوانی در جهت بهبود بخشیدن به این اوضاع گردد. با طراحی معماری متناسب با اقلیم و ایجاد یک الگو، می توان تاثیر زیادی بر کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از اتلاف بی رویه انرژی و همچنین به وقوع پیوستن طرح های همساز با محیط و ساختمانهای پایدار داشت. لذا شناخت شرایط اقلیمی در هر منطقه از مهمترین عوامل در ایجاد آسایش و رفاه کاربران ساختمانها در آن منطقه و رسیدن به طراحی پایدار میباشد؛ چرا که معماری و اقلیم، ارتباط و تأثیرات مستقیمی بر یکدیگر و جغرافیای انسانی یک منطقه دارند. در این راستا از طریق مطالعات کتابخانه ای و به روش توسعه ای کاربردی، به تحلیل اقلیمی بر اساس تقسیمات چهار گانه دکتر حسن گنجی و تأثیرگذاری آن در طراحی ساختمان جهت رسیدن به معماری پایدار در اقلیم معتدل و مرطوب پرداخته میشود.
