مدیریت تولید و عملیات

مدیریت تولید و عملیات

مدیریت تولید و عملیات سال هشتم بهار و تابستان 1396 شماره 1 (پیاپی 14) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

الگوریتم انجماد تدریجی چندهدفه جهت مسئله هم زمان بالانس خطوط مونتاژ دوطرفه و تخصیص نیروی انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل های ترکیبی بهینه سازی چندهدفه الگوریتم انجماد تدریجی بالانس خطوط مونتاژ دوطرفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 262 تعداد دانلود : 793
این مقاله به ارائهیک الگوریتم انجماد تدریجی چندهدفه برای مسائل هم زمان بالانس خطوط مونتاژ دوطرفه مدل های ترکیبی و همچنین تخصیص نیروی انسانی با مهارت های مختلف می پردازد. اهداف مدل پیشنهادی حداقل سازی تعداد ایستگاه های زوجی و انفرادی همچنین حداقل کردن هزینه های کل نیروی انسانی به ازاییک زمان سیکل مشخص است. همچنین دو شاخص حداکثرسازی اثربخشی موزون خط و همچنین حداقل سازی شاخص هموارسازی مورد توجه قرار گرفته اند و یک مثال نیز با جزئیات کامل به کمک رویکرد پیشنهادی حل شده است؛ علاوه بر این، کارایی این الگوریتم به کمک مجموعه مثال های مختلف و همچنین قوانین جستجوی همسایگی متفاوتی ارزیابی شده است. نتایج نشان می دهد، این الگوریتم می تواند به منزلهیک الگوریتم مناسب برای حل این دسته از مسائل استفاده شود.
۲.

بالانس عمودی خطوط مونتاژ چندسویه با الگوریتم شبیه سازی تبرید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوریتم شبیه سازی تبرید محدودیت نرم بالانس عمودی خط مونتاژ خط مونتاژ چندسویه زمان چرخه همبارسازی ایستگاه ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات شبیه سازی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات برنامه ریزی چند معیاره
تعداد بازدید : 546 تعداد دانلود : 319
خط مونتاژ چندسویهیک خط تولید معمول در کارخانه هایی است که وظیفه ها به صورت موازی در چند سوی خط انجام می شوند. این نوع خط در تولید کالاهای بزرگ مانند خودرو به کار می رود. متوازن بودن خط، برای بهبود بهروه وری در خط مونتاژ دوسویه بسیار مهم است. این مقاله رویکردی نوین براساس الگوریتم شبیه سازی تبرید برای متوازن سازی خط مونتاژ چندسویه ارائه می دهد. محدودیت های ناحیه ای، زمان چرخه، زمان کاری و رابطه های پیش نیازی به عنوان محدودیت های سخت و محدودیت های وضعیتی به عنوان محدودیت نرم در نظر گرفته شده اند. برای نشان دادن توانایی کاربرد، رویکرد پیشنهادی بر یک خط مونتاژ واقعی نمونه به کار برده شده است. براییافتن مقدار مناسب پارامترهای الگوریتم، سناریوهای گوناگونی بر خط مونتاژ نمونه اجرا شد. یافته ها نشان می دهد که رویکرد پیشنهادی در دستیابی به هدف های از پیش تعیین شده مسئله بالانس خط، توانمند است.
۳.

انتخاب بهترین ترکیب تامین کنندگان با ارائه رویکردی تلفیقی از تصمیم گیری با معیارهای چندگانه و درخت تجزیه و تحلیل خطا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی ریسک تامین کننده تصمیم گیری بامعیارهای چندگانه درخت تجزیه و تحلیل خطا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات الگوهای کمی در تصمیم گیری
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی مدیریت تولید توسعه محصول
تعداد بازدید : 911 تعداد دانلود : 393
هدف این مقاله ارائه رویکردی تلفیقی از تصمیم گیری با معیارهای چندگانه و تجزیه وتحلیل درخت خطا، برای انتخاب بهترین ترکیب تامین کنندگان محصولی استراتژیک در پژوهشکده علوم  و فناوری زیردریا می باشد. درابتدا با تعیین شاخص های ارزیابی و تعیین وضعیت تامین کنندگان نسبت به شاخص ها مقدار ریسک هر تامین کننده برآورد شده است. در ادامه نیز ریسک ذاتی تجهیزات مورداستفاده در محصول به صورت کیفی برآورد شده است و ریسک تلفیقی نهایی هرتجهیز براساس سناریو های مختلف تامین، بدست آمده است. سپس با تعیین حوادث قابل وقوع برای محصول و استفاده از تجزیه و تحلیل درخت خطا بهترین ترکیب تامین کنندگان تجهیزات از میان سناریوهای مختلف، مشخص شده است. نوآوری این مطالعه ارائه رویکردی تلفیقی از تصمیم گیری با معیارهای چندگانه و تجزیه و تحلیل درخت خطا برایتعیین تامین کنندگان مناسب به منظور کاهش ریسک نهایی یک محصول می باشد.
۴.

توسعه یک مدل زنجیره تأمین چهارسطحی دوهدفه وحل بااستفاده از روش STEM(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره تامین چهار سطحی حداقل سازی هزینه حداکثرسازی سطح خدمت رسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 807 تعداد دانلود : 582
در این مقاله، یک مدل زنجیرهتأمین چهارسطحی شامل تأمین کنندگان، تولیدکنندگان، توزیع کنندگان وخرده فروشان ارائه می شود. این مدل در پی تعیین جریان های بین سطوح مختلف زنجیرهتأمین با دو هدف حداقل سازی کل هزینه های زنجیره و حداکثرسازی سطح خدمت رسانی در سطوح مختلف زنجیرهتأمیناست. همچنین محدودیت هایی برای تعادل مدل و موجه ساختن جواب های به دست آمده ازحل مدل ارائه می شود. در خاتمه با ذکر یک مثال عددی، مدل پیشنهادی با استفاده از روش STEM و نرم افزار Lingo حل و سپس جریان های بین سطوح مختلف زنجیره و مقادیر توابع هدف تعیین می شود.
۵.

بیشینه سازی سود در مسئله دوعاملی پذیرش و زمان بندی یکپارچه سفارش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل ریاضی برنامه ریزی پویا تک ماشین پذیرش سفارش زمان بندی دوعاملی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات بهینه سازی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات مدلسازی ریاضی
تعداد بازدید : 634 تعداد دانلود : 797
در بازارهای رقابتی شرط بقای یک سازمان، جذب مشتریان بالقوه و حفظ مشتریان فعلی است؛بنابراین توجه به نیازها و خواسته های مشتریان بسیار مهم است. در این مقاله مسئلة پذیرش و زمان بندی سفارش ها، در حالتی بررسی شده است که دو نوع مشتری یا عامل در یک محیط تک ماشین برای رسیدن به اهداف خود با هم رقابت می کنند. هدف بیشینه سازی مجموع سود سفارش های عامل اول و درآمد سفارش های عامل دوم است؛ بنابراین فقط عامل اول جریمه دارد وتابع آن مجموع مغایرت زمان تکمیل و موعد تحویل است. سفارش های عامل دوم نیز دارای یک موعد تحویل مشترک بوده و این عامل هیچ سفارشهمراه به دیرکرد را نمی پذیرد. برای حل مسئله  مدلی ریاضی، یک الگوریتم ابتکاری و یک برنامه ریزی پویای شبه چندجمله ای ارائه شده است. نتایج حل این الگوریتم ها در مسائل نمونه حاکی از توانایی حل بهینة تمامی مسائل تا ابعاد 70 سفارش و %12/93 از مسائل تا ابعاد 150 سفارش توسط برنامه ریزی پویا است.
۶.

توسعه مدل جامع تحلیل پوششی داده ها برای تعیین بهترینتأمین کننده باداده های غیردقیق و محدودیت های وزنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رتبه بندی DEA انتخاب تأمین کننده داده های غیردقیق محدودیت های وزنی تحلیل پوششی داده ها (

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات برنامه ریزی غیر خطی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی مدیریت زنجیره تامین
تعداد بازدید : 887 تعداد دانلود : 892
انتخاب تأمین کنندگان در زنجیره تأمین به عنوان یک مسئلهتصمیم گیری با معیارهای چندگانه (شامل معیارهای کیفی و کمی)، از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در یک زنجیره تأمین کارا است.مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA) یکی از روش هایتعیین کارایی است که به طور گسترده استفاده می شود.در مدل ترکیبی که طلوع و نالچیگر، ارائه کرده اندادعا شده است که اینمدل قادر است کاراترین (بهترین) تأمین کننده را با درنظرگرفتن داده های غیردقیقتعیین کند. درمقاله حاضرنشان داده می شود کهمدلذکرشدهقادر استتنها یک تأمین کننده کارا را پیدا کند و نمی تواندکاراترین تأمین کنندهرا مشخص نماید. این مقاله با بیان سایر مشکلات مدل طلوع و نالچیگر، یک مدل جامع ارائه می دهد که ضمن رفع مشکلات مدل ذکرشدهمحدودیت های وزنی را نیز دربرمی گیرد؛به عبارت دیگر، مدل پیشنهادی این مقاله قادر است با درنظرگرفتن هم زمانداده های غیردقیق و محدودیت های وزنی در مدل DEA ، کاراترین تأمین کننده را با حل یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح پیدا کند. برای تعیین و رتبه بندی سایر تأمین کنندگان کارا نیز الگوریتم جدیدی پیشنهاد شده است.کاربرد مدل ارائه شدهبرایداده های غیردقیق 18 تأمین کننده نشان داده شدهاست.
۷.

زمان بندی دروس دانشگاه با استفاده از برنامه ریزی محدودیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جدول زمان بندی برنامه ریزی محدودیت محدودیت سخت محدودیت نرم مسئله ارضای محدودیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 306 تعداد دانلود : 462
مسئله جدول زمان بندی دروس دانشگاه، یکی از مسائل زمان بردر هر محیط آموزشیاست. اینمسئله با عوامل زیادی نظیر تعداد دروس، کلاس، استاد، دانشجو و زمان های کاری سروکار داردو محدودیت های سخت و نرم زیادی بر این عواملتأثیر می گذارند. هدف از حل این مسئله انتساب دروس و کلاس به استاد و دانشجو است؛ به گونه ای که در محدودیت های مسئله صدق کنند.این پژوهش از رویکرد برنامه ریزی محدودیت برای حل اینمسئله استفاده می کند. هدف این پژوهش، ارضای حداکثری انتظارات و محدودیت هابه منظور ایجادیک جدولزمان بندیاست.مدل پیشنهادی، از تابع هزینه ای برای حداقل سازی تخطی از محدودیت های نرم استفاده می کند که ضرایب این تابع از روش AHP محاسبه می شوند. این مدل برایگروه مدیریت دانشگاه اصفهان، با زبان برنامه نویسی OPL و بر روی پلتفرم IBM ILOG CPLEX اجرا شد. جدول زمان بندی حاصل شده، با ارضای کامل محدودیت های سخت و ارضای کاملاً رضایت بخش محدودیت های نرم همراه بود. این جدول زمان در مدت زمان کمتر از 20 دقیقه بهدست آمد که در مقایسه با زمان صرف شده در مدل های فراابتکاری و سایر مدل های ریاضی پیشنهادشده برای اینمسئله، بسیار قابلِ ملاحظه است.
۸.

ارزیابی عمکرد کارکنان دانشیِ واحد تحقیق وتوسعه در شرایط برون سپاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد تحلیل پوششی داده ها برون سپاری کارکنان دانشی مدیریت مبتنی بر نتایج مدل های غیرشعاعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی مدیریت منابع انسانی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت استراتژیک برون سپاری فعالیتها
تعداد بازدید : 950 تعداد دانلود : 674
امروزه تمرکز صنایع از بهره وری نیروی کار، به صورت کلی،بهبهره وری کارکنان دانشی تغییر کرده است. سوگیری نتایجدر عموم روش هایارزیابی عملکرد که مبتنی بر قضاوت ارزیابو ناشی ازجهت گیریو انگیزه های شخصیاست، ضعف عمدهروش های پیشین به حسابمی آید.در این پژوهش با توسعه رویکرد مدیریت مبتنی بر نتایج، به استخراج شاخص های ارزیابی عملکرد کارکنان دانشی مؤسسه هدایت فرهیختگان جوان در شرایط برون سپاری پرداخته شد. تحلیل پوششی داده ها ابزاری برای سنجش بهره وری در ارزیابی عملکرد است. مدل های مختلف تحلیل پوششیداده ها برای ارزیابی عملکرد 25 نفر از کارکنان دانشی واحد تحقیق و توسعهمؤسسه به کار گرفته شد. در این روش کارکنان با کارایی یک به عنوان الگویی برای بهبود عملکرد سایر کارکنان پیشنهادمی شوند.یافته ها نشان می دهد 4 نفر از کارکنان دانشیدارای بهترین کارایی هستند. به کارگیریمدل غیرشعاعی تحلیل پوششی داده هابا قدرت تفکیک پذیری بالاتر نسبت به مدل های شعاعی از نوآوری های این پژوهش است.
۹.

رویکرد شبیه سازی- بهینه سازی برای یافتن توالی بهینه در مسئله پویای تولید کارگاهی دارای خرابی و دوباره کاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوریتم ژنتیک بهینه سازی براساس شبیه سازی سیستم تولید کارگاهی پویا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات بهینه سازی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات شبیه سازی
تعداد بازدید : 795 تعداد دانلود : 633
در این مقاله سعی شده است با ادغام شبیه سازی و الگوریتم ژنتیک رویکردی پیشنهاد شود که بتوان از آن در هر مسئله تولید کارگاهی که قابلیت مدل شدن با شبیه سازی را داشته باشد استفاده کرد. در رویکرد پیشنهادی برای درنظرگیری محدودیت هایمسئله از مدل شبیه سازی و برای بهینه سازی از الگوریتم ژنتیک استفاده می شود. بدین منظور ماتریسی به عنوان رابط تعریف می شود که هم زمان نقش بردار کنترلی برای مدل شبیه سازی و نمایش ماتریسی جواب برای الگوریتم ژنتیک را ایفا می کند. در این روش با استفاده از الگوریتم ژنتیک تغییراتی درماتریس اعمال می شود و سپس ماتریس وارد مدل شبیه سازی شده و تابع هدف تعریف شده در مسئله به عنوان تابع برازش برای الگوریتم ژنتیک گزارش می شود و این روند تا رسیدن به شرایط اتمام الگوریتم ادامه پیدا می کند. روش پیشنهادی بر مسائل معیار تولید کارگاهی سنتی و با تابع هدف زمان اتمام آخرین کار آزمایش می شود و نتایج حاصل با نتایج روش برنامه ریزی عدد صحیح مختلط مقایسه می شود. سپس اولویت دهی مناسب برای مینیمم کردن تابع هدف چندگانه، در یک سیستم تولید کارگاهی پویای دارای خرابی و دوباره کاری به دست می آید. نتایج به دست آمده نشان می دهد روش بهینه سازی براساس شبیه سازی از توانایی بالایی برای مدل سازی و یافتن جواب مناسب در اکثر مسائل تولید کارگاهی برخوردار است.
۱۰.

بهینه سازی سبد سهام برمبنای روش های تخمین ناپارامتریک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهینه سازی پرتفوی ارزش در معرض خطر مشروط تابع کرنل تخمین ناپارامتریک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات بهینه سازی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات برنامه ریزی غیر خطی
  3. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت مالی – حسابداری سرمایه گذاری
تعداد بازدید : 89 تعداد دانلود : 208
از جمله مسائل عمده ای که سرمایه گذاران بازارهای سرمایه با آن مواجه هستند، تصمیم گیری جهت انتخاب اوراق بهادار مناسب برای سرمایه گذاری و تشکیل سبد بهینه سهام است که این فرایند از طریق ارزیابی ریسک و بازده صورت می گیرد. از طرفی در بحث سبد سهام در صورتی که بازده دارایی ها دارای توزیع نرمال باشد از واریانس و انحراف معیار برای محاسبه ریسک استفاده می شود، اما در دنیای واقع بازده دارایی ها لزوماً نرمال نبوده و گاهی نیز تفاوت فاحش با توزیع نرمال دارد. مقاله حاضر با معرفی ارزش در معرض خطر مشروط (CVaR)، به عنوان معیار محاسبه ریسک در یک چارچوب ناپارامتریک و به ازای بازده معین سبد بهینه سهام را ارائه می دهد و این روش را با روش برنامه ریزی خطی مقایسه می کند. داده های مورد استفاده در این مقاله را بازده های ماهانه 15 شرکت منتخب از 50 شرکت برتر بورس اوراق بهادار تهران در زمستان 1392 تشکیل می دهند که در دوره زمانی فروردین ماه 1388 تا خرداد ماه 1393 در نظر گرفته شده اند. در نهایت سبد بهینه حاصل از به کارگیری دو روش ناپارامتریک و برنامه ریزی خطی ارائه شده و مقادیر CVaR آنها مورد مقایسه قرار گرفته است که در این مورد برتری روش ناپارامتریک نسبت به برنامه ریزی خطی را نشان می دهد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۲