مدیریت تولید و عملیات

این مقاله، کارایی و تخصیص منابع به بخش های مختلف بیمارستانی را با استفاده از روش تحلیل پوششی داده های متمرکز با فرض بازده متغیر با استفاده از نرم افزار متلب تحلیل کرده است. داده های مدنظر از واحد آمار، واحد حسابداری و واحد کنترل عفونت بیمارستان الزهرای اصفهان، برای تخصیص تخت به 31 بخش درمانی در سال 1390جمع آوری شد. شاخص های ورودی، دربردارنده تعداد تخت، تعداد پزشکان، تعداد پرستاران، فضای اختصاص داده شده به هر بخش و شاخص های خروجی، دربردارنده تعداد بیمار پذیرش شده، چرخش تخت، درصد اشغال تخت و تعداد مشاوره های انجام شده است. یافته ها نشان داد مجموع تعداد تخت فعال از 739 به 99/343، مجموع تعداد پزشکان از 399 به 51/391، مجموع تعداد پرستاران از 1258 به 21/1239 و مجموع فضای تخصیصی به بخش ها از 19010 به 69/15668 متر مربع تغییر پیدا کرده است. همچنین، میزان مجموع کاهش ورودی های به دست آمده از مدل متمرکز، بیشتر از میزان کاهش مجموع ورودی های به دست آمده از مدل های کلاسیک بود. محدودیت های اضافه شده به مدل مربوط به منابع نیز تحقق یافت. مطابق این نتایج، مجموع مصارف ورودی بخش ها کاهش یافته است؛ در حالی که مجموع تولیدات خروجی کاهش نیافته است.

همه روزه، مواد و محصولات فسادپذیر بسیاری در زنجیره تأمین از تأمین کننده به تولیدکننده و سپس خرده فروش منتقل می شود. به علت طول عمر محدود و محدودیت در نگهداری محصولات فسادپذیر، هزینه های عملیاتی و حمل ونقل و آثار محیطی این نوع محصولات افزایش می یابد. هدف پژوهش حاضر، طراحی مدلی ریاضی برای زنجیره تأمین پایدار سه سطحی چنددوره ای-چندمحصولی در صنعت لبنیات در شرایط عدم قطعیت است که محصولات براساس سیاست صدور خروج به ترتیب ورود از انبار تخلیه می شود. بدین منظور، یک مدل برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح مختلط ارائه شده است که هزینه های کل زنجیره را با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی و اجتماعی بهینه می کند. برای حل مدل، یک رویکرد بهینه سازی استوار-ابتکاری با توجه به عدم قطعیت پارامترهای اقتصادی، ظرفیت تسهیلات و تقاضا به کار گرفته شده است. نتایج، کارایی و قابلیت کاربرد مدل ارائه شده و دستیابی به راه حل های باکیفیت در زمان منطقی را نشان می دهد. نتایج این پژوهش را شرکت ها برای تصمیم گیری درباره کاهش هزینه های سربه سر و آثار زیست محیطی و اجتماعی فعالیت ها می توانند استفاده کنند.

یکی از چالش های موجود در طراحی سیستم های صنعتی، انتخاب بهینه تجهیزات از میان گزینه های موجود در بازار با قیمت و مشخصات فنی متفاوت است؛ زیرا استفاده از تجهیزات باکیفیت، هزینه فاز احداث را افزایش می دهد؛ ولی احتمال خرابی و به تبع آن، هزینه های کاهش ظرفیت و توقف سیستم در فاز بهره برداری را کاهش می دهد. این پژوهش، مدلی را برای انتخاب بهینه تأمین کننده تجهیزات سیستم چندحالته تغذیه آب (FWS) بویلر بازیاب حرارتی (HRSG) در شرکت مهندسی و ساخت بویلر و تجهیزات مپنا، برپایه محاسبه دسترسی پذیری و با هدف کمینه کردن کل هزینه های سیستم در دو فاز احداث و بهره برداری ارائه می دهد. به این منظور، نخست، بلوک دیاگرام قابلیت اطمینان سیستم ترسیم شده است؛ سپس احتمال قرارگرفتن سیستم در وضعیت های مختلف به کمک زنجیره مارکوف به صورت پارامتری، مدل سازی و نتایج آن در قالب مجموعه ای از محدودیت ها در یک مدل بزرگ برنامه ریزی ریاضی، تعبیه و به کمک نرم افزار GAMS حل شده است. پس از انتخاب تأمین کنندگان، تحلیل حساسیت پاسخ بهینه به تغییر پارامترهای اصلی انجام شده است.

هدف پژوهش حاضر، ارائه رویکردی آمیخته برای ارزیابی عملکرد نگهداری و تعمیرات مبتنی بر مؤلفه های شکست ناپذیری [i] در منطقه ده عملیات انتقال گاز کشور است. در بخش کمّی پژوهش آمیخته حاضر با استفاده از روش دلفی فازی، از 131 شاخص کلیدی ارزیابی عملکرد نت برگرفته از استانداردهای مختلف جهانی،16 شاخص متناسب با فعالیت های منطقه ده عملیات گاز شناسایی شده است. در بخش کیفی نیز با استفاده از روش تحلیل مضمون، با مشارکت 10 خبره سازمانی و دانشگاهی، عوامل شکست ناپذیری در قالب 254 کد باز، 18 کد سازمان دهنده و دو کد فراگیر با استفاده از نرم افزار ماکس کیودا [ii] نسخه 2020 شناسایی و دسته بندی شده است. تأثیر این شاخص ها بر معیارهای کلیدی ارزیابی نت با استفاده از روش همبستگی کانونی بررسی شد.بررسی نتایج نشان داد یادگیری و رشد، پانارشی [iii] ، هیورستیک [iv] ، هورمونیزه شدن [v] و باربل استراتژی [vi] از مؤلفه های رفتاری و افزونگی [vii] ، نظام مشارکت و قابلیت اطمینان بالا از مؤلفه های ساختاری، بیشترین تأثیر را بر معیارهای کلیدی ارزیابی عملکرد سیستم نگهداری و تعمیرات، شامل درصد هزینه نت مبتنی بر وضعیت، میانگین زمان ازکارافتادگی، درصد حوادث آسیب رسان به کارکنان و میانگین زمان بین دو توقف دارد.

ورود بلاکچین به صنایع غذایی، باعث بهبود ردیابی مواد غذایی و کسب مزیت رقابتی در این صنعت شده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر شدت عوامل مهم بلاکچین در حوزه صنایع غذایی است. بر این اساس، شاخص های اساسی در صنایع غذایی براساس فنّاوری بلاکچین شناسایی، سپس با استفاده از روش دیمتل فازی، روابط ساختاری و علت و معلولی بین هشت شاخص شناسایی شده براساس نظرات خبرگان مشخص می شود. برای این منظور 950 پرسش نامه درباره بلاکچین به استادان دانشگاه و خبرگان در داخل و خارج کشور فرستاده شد. از بین پاسخنامه های دریافت شده، فقط تعداد 19 نفر به طور کامل به پرسش نامه ها پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد شاخص قابلیت ردیابی و جلوگیری از تقلب، مؤثرترین شاخص است. همچنین، شاخص جلوگیری از ضایعات غذایی، بیشترین تعامل را با دیگر شاخص ها دارد و شاخص قرارداد هوشمند، تأثیرپذیرترین شاخص است. این پژوهش برای اولین بار در کشور ایران انجام شده است و نشان می دهد وجود یک سیستم ردیابی مطمئن در صنایع غذایی، تا چه میزان بر بهبود کارایی دیگر شاخص های این حوزه مؤثر است. همچنین، بلاکچین، روشی برای حل مسائل قابلیت ردیابی و در عین حال، دستیابی به شفافیت است. این مطالعه، برای مدیران و تصمیم گیرندگان در سطح کلان انگیزه ایجاد می کند که برای داشتن یک سیستم ردیابی مطمئن از مزایای فنّاوری بلاکچین بهره ببرند.

معمولاً در صنایع، فواصل نگهداری پیشگیرانه براساس تجربه یا توصیه های سازنده دستگاه تعیین می شود. تعیین دقیق و علمی فواصل زمانی، نقش بسزایی در افزایش قابلیت اطمینان، کاهش هزینه های خرابی، کاهش هزینه های قطعات یدکی، کاهش زمان ازکارافتادگی دستگاه و غیره دارد. در این مقاله، این موضوع، مطالعه و مدل جدیدی ارائه شده است؛ به عبارت دقیق تر، ماشینی مد نظر قرار گرفت که قطعه مهمی از آن در حال حاضر به صورت دوره ای و نه الزاماً در فواصل زمانی ثابت تعویض می شود. فرض شد تابع خرابی قطعه مربوط از توزیع وایبول تبعیت می کند. درابتدا، با استفاده از روش برآورد درست نمایی بیشینه، معادلات جدیدی برای تخمین پارامترهای عملکرد توزیع خرابی ارائه شده است؛ سپس، معیارهای قابلیت اطمینان، هزینه خرابی و تعویض پیشگیرانه و مدت زمان ازکارافتادگی دستگاه (در اثر خرابی و تعویض قطعه) به عنوان اهداف تصمیم گیری محاسبه شد. با توجه به وجود چندین معیار با رفتارهای مختلف و ماهیت مبهم قضاوت های انسانی، یک مدل تصمیم گیری چندمعیاره ترکیبی شامل FAHP و VIKOR پیشنهاد شده است. برای نشان دادن قابلیت مدل پیشنهادی، مسئله ای واقعی در شرکت ذوب آهن اصفهان بررسی شده است. برای کلید دژنکتور یکی از تجهیزات این شرکت، که برنامه تعویض آن به صورت شش ماهه است، این نتیجه حاصل شد که برنامه تعویض فعلی این قطعه باید حداقل به نصف کاهش یابد.