مدیریت تولید و عملیات

هدف این پژوهش، ارائه هم زمان مدل تولید - موجودی و مسیریابی یک دسته از اقلام زوال پذیر در یک زنجیره تأمین سبز با در نظر گرفتن کلیّه هزینه های سیستم تولید و توزیع و راه اندازی و مسیریابی و حمل ونقل با توجه به آثار زیست محیطی است. محصول مد نظر در گذر زمان، کیفیت و مرغوبیت خود را از دست می دهد و درصدی از محصول در هر دوره دورریز می شود. همسو با یکپارچه سازی سیاست های زنجیره تأمین، تابع هدف به صورت حداکثر سازی سود تولیدکنندگان و عمده فروشان در یک همکاری افقی تعریف شده است. مدل ریاضی ارائه شده به صورت یک برنامه ریزی خطی مختلط است. مدل در حالت چندمحصولی با عمر محدود و در نظر گرفتن سیاست تخفیف برای تولیدکنندگان و عمده فروشان ارائه شد. در این پژوهش، سه مسئله نمونه در ابعاد مختلف شکل گرفت. نتایج حل با استفاده از نرم افزار OPLILOG آورده شد. مسئله در دو حالت متمرکز و غیرمتمرکز مدل سازی و حل شد. تحلیل حساسیت نیز روی پارامتر تقاضای عمده فروشان و هزینه های نگهداری بررسی شد. از نتایج حاصل به افزایش سود سیستم در حالت متمرکز نسبت به حالت غیرمتمرکز می توان اشاره کرد.

شهرک های صنعتی با وجود دستاوردهای خود، تأثیرات مخربی بر محیط زیست داشته اند و گاهی به موضوعات مرتبط با رفاه اجتماعی توجه نکرده اند؛ بنابراین، طراحی آنها باید متناسب با اهداف توسعه پایدار و اصول اکولوژیک بهبود یابد. یکی از اقدامات مؤثر در این زمینه، پیاده سازی شبکه های همزیستی صنعتی است. شبکه های همزیستی، مجموعه ای از صنایع است که با هدف اشتراک گذاری ضایعات هر صنعت به عنوان ماده اولیه صنعت دیگر در کنار هم قرار گرفته است و امکان تبادل انرژی و مواد را فراهم می آورد. در این پژوهش، یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط دوهدفه برای بهینه سازی شبکه های همزیستی ارائه شده است که به طور هم زمان، انتقال ضایعات و مواد اولیه جامد، مایع و گاز را فراهم می کند. هدف اول، حداقل سازی هزینه های اقتصادی اجرای شبکه و صنایع مشترک در آن و هدف دوم، حداکثرسازی رفاه اجتماعی را فراهم می آورد. بعد محیط زیستی با محدودیت های مدل کنترل می شود. برای اعتبارسنجی مدل پیشنهادی، به پیاده سازی آن بر یکی از شهرک های صنعتی استان البرز اقدام شده است. برای حل مدل از روش اپسیلون محدودیت استفاده شده است که نتایج خروجی نشان می دهد، حجم ضایعات بدون استفاده و هزینه های صنایع در شرایط همزیستی نسبت به پیش از آن کاهش یافته است. همچنین، ایجاد 23 فرصت شغلی ازجمله مزایای بهبود سطح اجتماعی است.

یکی از عوامل مؤثر در بهبود رضایت و وفاداری مشتریان، بازیابی خدمات است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی اثر راهبرد بازیابی، زمان بازیابی و جایگاه سازمانی بازیابی کننده در شکست های ناشی از کارکنان بر رفتار پس از خرید مشتری است. جامعه آماری پژوهش، مشتریان بانک کشاورزی ساکن شهر تهران بودند که ابتدا با مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش نمونه گیری در دسترس با 50 نفر از مشتریان شعبه های مختلف بانک کشاورزی برای یافتن پرتکرارترین نوع شکست انجام شد؛ سپس در مرحله کمّی، آزمایش پیمایش محور از طریق پرسش نامه انجام شد که در آن با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، تعداد 392 نفر انتخاب شدند. تحلیل داده ها در بخش اول با استفاده از تحلیل مضمون و در بخش دوم با استفاده از مدل سازی عمومی خطی (GLM) انجام شد. نتایج نشان داد نوع راهبرد بازیابی بر سطح رضایت مندی، اثر مستقیم نداشت؛ اما در حالت بی رغبتی، راهبرد توجیه نسبت به عذرخواهی، اثر بیشتری داشت. زمان بازیابی با توجه به نوع شکست بر سطح رضایت مندی و وفاداری مشتری، اثر مستقیم داشت. در حالت بی رغبتی، بازیابی پس از پایان خدمت، اثر بیشتری نسبت به بازیابی فوری بر وفاداری و رضایت مشتری داشت. جایگاه فرد بازیابی کننده با توجه به نوع شکست بر سطح رضایت مندی مشتری، اثر مستقیم داشت؛ ولی بر وفاداری اثر نداشت. همچنین، زمان بازیابی در ارتباط نوع راهبرد بازیابی و جایگاه فرد بازیابی کننده در حالت های مختلف شکست بر وفاداری مشتریان، اثر تعدیلگر دارد.

شاخص نرخ بازده سرمایه اقتصادی، یکی از سنجه های مناسبی است که در سال های اخیر برای تعیین اقتصادی بودن پروژه های سرمایه گذاری ارائه شده است. شاخص مذکور از مراحل حل ساده ، توانایی حل مشکلات چندنرخی و نبود نرخ بازده سرمایه برخوردار است؛ اما این شاخص، نواقص مهمی دارد که کاربرد آن را با محدودیت های جدی مواجه کرده است. بر این اساس، این پژوهش، شاخص جدیدی را با نام نرخ بازده سرمایه اقتصادی قابل اعتماد معرفی می کند که از شاخص یادشده نشئت گرفته؛ اما معایب آن را به طور کامل رفع کرده است. همچنین، در برخی از مواقع، برآورد مقادیر فرایندهای مالی به صورت عددی قطعی، امر دشواری است که ممکن است به اتخاذ تصمیم اشتباه در پذیرش یا رد پروژه ها منجر شود؛ به همین منظور، این پژوهش با تعریف مقادیر فرایند مالی برحسب اعداد فازی، راهکار جدیدی را معرفی می کند تا ضمن محاسبه نرخ بازده سرمایه اقتصادی قابل اعتماد تحت محیط فازی، درجه امکان اقتصادی بودن پروژه های سرمایه گذاری را نیز با قابلیت اطمینان بالا و سازگار با روش ارزش فعلی تعیین کند. درنهایت، این مقاله با استفاده از نرم افزار @RISK از روش شبیه سازی مونت کارلو برای تحلیل و اعتبارسنجی نتایج استفاده کرده است.

شرکت های فعال در صنعت پتروشیمی به علت عملکرد نامتوازن و ناموفق در پیش بینی و کنترل پیچیدگی های محیطی در توسعه و حتی حفظ سهم بازار با مشکلات گوناگونی مواجه شده اند و به دنبال استفاده از سیستم های بهای تمام شده ارتقایافته برای کنترل و برنامه ریزی هزینه هستند. پژوهش حاضر به مدل سازی و شبیه سازی پویایی هایی سیستم تولید و بهای تمام شده محصولات پتروشیمی در یکی از شرکت های تولیدی نوپا (شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید) با هدف ارائه راهکارهایی برای کاهش بهای تمام شده توجه کرده است. براساس شبیه سازی رفتار مدل و نتایج تحلیل حساسیت با مشارکت برنامه ریزان، پنج راهکار شامل 1- افزایش بودجه تولید مواد اولیه و کاهش بودجه افزایش ظرفیت تولید؛ 2- افزایش بودجه تحقیق و توسعه؛ 3- افزایش درصد تخصیص سود به پاداش کارکنان از محل سود انباشته شرکت؛ 4- افزایش بودجه خرید قطعات و تجهیزات و 5- افزایش سرمایه سهامداران برای راه اندازی طرح های توسعه شناسایی و رفتار متغیرهای بهای تمام شده و سود با توجه به هر یک از راهکارها و نیز راهکارهای ترکیبی تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد تأثیر راهکارهای ترکیبی از راهکارهای انفرادی، بیشتر است و درنهایت، اجرای ترکیبی چهار راهکار به طور هم زمان، اثر بسزایی هم در کاهش بهای تمام شده و هم در افزایش سود شرکت در افق زمانی شبیه سازی دارد.

در دنیای امروز و در عرصه فعالیت های اقتصادی، یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده در سرنوشت شرکت ها و سازمان ها، رقابت است. در بیشتر موارد، رقابت شرکت ها برای تصاحب سهم بازار، به شکل رقابت در قیمت پدیدار می شود و قیمت گذاری مناسب محصولات و خدمات، تأثیر زیادی بر درآمد شرکت ها دارد و تعیین قیمت بهینه نیز سبب ایجاد هماهنگی و تعادل در بین اعضای حاضر در زنجیره تأمین می شود و درنهایت، کل زنجیره به بیشترین مقدار سود دست می یابد. در سال های اخیر نیز پژوهشگران به استفاده از مدل های انتخاب گسسته برای استخراج تابع تقاضا در مدل های رقابت قیمت توجه زیادی کرده اند. در مطالعه حاضر و در بررسی موردی از زنجیره تأمین و فرآوری قهوه، یکی از شرکت های داخل کشور برای یافتن مناسب ترین مقادیر قیمت و حجم تولید برای حداکثرسازی سود و با کاربرد نظریه بازی ها بررسی شده است. این مطالعه ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش جمع آوری داده ها، توصیفی- تحلیلی است. به همین ترتیب، مدل استفاده شده، بر رقابت در بین اعضای این زنجیره در فضایی احتمالی تمرکز داشته و بر مبنای مدل های انتخاب گسسته پایه ریزی شده و در آن، تأثیر هزینه های موجودی و مسیریابی در مدل تعیین قیمت، بررسی هم زمان شده است. علاوه بر این، برای حل مدل طراحی شده نیز از تقریب توزیع نرمال به جای توزیع دوجمله ای استفاده شده است. نتایج مدل نشان می دهد زمان حل در مدل تقریبی مورد استفاده، با افزایش تعداد مشتریان، تغییری ندارد و مدل، میزان تولید و قیمت بهینه را مشخص می کند. مزیت مدل پیشنهادی نسبت به سایر مدل های کلاسیک، لحاظ کردن هم زمان هزینه های مسیریابی، کمبود و ذخیره موجودی هاست که کاربرد آن در آن دسته از مدل های رقابت قیمت که برپایه مدل های انتخاب گسسته استوار است، نادر است.