پژوهش های مدیریت منابع انسانی

یکی از ویژگی های منحصربه فرد سپاه پاسداران برخورداری از منابع انسانی متعهد و ایثارگر می باشد که با تکیه بر همین نیروی انسانی توانسته است نقش خود را در حفاظت از انقلاب و دست آورهای آن به خوبی ایفا نماید. هدف این مقاله عبارت است از: ارایه ی «اصول» تعلیم و تربیت کارکنان سپاه براساس دیدگاه مقام معظم رهبری و سؤال کلی آن عبارت است از: اصول تعلیم و تربیت کارکنان سپاه بر اساس دیدگاه تربیتی مقام معظم رهبری کدامند؟ نوع پژوهش «بنیادی کاربردی» بوده و از روش «سندپژوهی» و «تحلیل محتوای کیفی» استفاده شده است. بر این اساس، نظریات مقام معظم رهبری در سه بُعد ایمانی، اخلاقی، آموزشی دسته بندی گردید و اصول مستخرج از آنها در این سه بُعد مورد بحث قرار گرفت. نتایج به دست آمده در رابطه با اصول تربیتی کارکنان سپاه، تحت سه عنوان به شرح زیر گنجانده شد: الف- حیطه ی دینی و اعتقادی ب- حیطه ی اخلاقی و معنوی ج- حیطه ی آموزشی و کاربردی.

در این مقاله، با توجه به نقش منابع انسانی در مدیریت دانش به ارتباط سامانه های انگیزشی مانند حقوق و دستمزد در ارتقای دانش و لیاقت کارکنان پرداخته شده است. براین اساس، به طرح های پرداخت حقوق افزایشی به عنوان تحولی در طرح های سنتی پرداخت حقوق اشاره می شود؛ این طرح ها، با توجه به عملکرد تعیین شده در حوزه ی فعالیت های موجود، حقوق مکفی را به کارکنان پرداخت نموده که با سه رویکرد «سنتی، دانشی، لیاقتی» در سازمان های مختلف قابل اجراست. حقوق دانشی و حقوق لیاقتی – در مقایسه با حقوق سنتی- در سازمان های دانش محور رواج بیشتری دارند که در این مقاله مبانی نظری و اجرایی آنها تشریح و بررسی شده است. همچنین، شرایط استقرار، نحوه ی طراحی و پیاده سازی حقوق دانشی و نتایج به کارگیری آنها، الگوسازی شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. برای همانندسازی با شرایط واقعی نیز مثال کاربردی از طراحی و پیاده سازی حقوق دانشی در یک کارخانه ی تولیدی، الگوسازی و ارایه شده است. به نظر می رسد الگوسازی مناسب پرداخت حقوق، در کنار سایر مؤلفه های الزامیِ مدیریت دانش، کلید اصلی خلق، گردآوری، اشاعه و تسهیم دانش با هدف ارتقای عملکرد و یادگیری کارکنان باشد.

تحقیق حاضر با هدف توسعه یک مدل بومی برای ارزیابی عملکرد کارکنان دانشی یکی از سازمان های دانش محور دفاعی ایران انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی تحلیلی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 1100 نفر از کارکنان دانشی سازمان است که برای انتخاب نمونه 212 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه ای محقق ساخته بود که پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ 0.895 محاسبه و روایی آن با شیوه روایی صوری و محتوا مورد تأیید قرار گرفت. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتیجه این تحقیق منجر به توسعه مدلی گردید که شامل چهار دسته فعالیت برای ارزیابی عملکرد کارکنان دانشی و 25 شاخص برای اندازه گیری این فعالیت ها می باشد. شاخص های مربوط به فعالیت های پژوهشی بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند و فعالیت های علمی، آموزشی و اجرایی به ترتیب در رده های بعدی قرار گرفتند.

منابع انسانی مهم ترین دارایی سازمان ها به حساب می آید، و بنابراین لازم است که سازوکاری قانونمند برای اندازه گیری و ثبت حساب دارایی منابع انسانی شناسایی گردد. در این تحقیق تلاش شده است تا موانع به کارگیری سامانه ی حسابداری منابع انسانی در دیوان محاسبات کل کشور مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، تحقیقی اکتشافی توصیفی به شمار می رود. جامعه ی آماری این تحقیق شامل کلیه ی مدیران، حسابرسان، سرحسابرس و سرحسابرسان ارشد دیوان محاسبات کل کشور می باشند. برای اجرای این پژوهش، تعداد 67 نفر از جامعه ی آماری به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه ی محقق ساخته ای با پایایی 82 درصد، استفاده شده است داده های به دست آمده به وسیله ی آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان داد که ناآگاهی مدیران، نبود معیاری مبنی بر تأکید بر به کارگیری سامانه ی حسابداری منابع انسانی، ناآگاهی حسابداران، عدم ارایه ی آموزش کافی در دانشکده های حسابداری و مدیریت و مشکلات پیاده سازی، مانع به کارگیری سامانه ی حسابداری منابع انسانی در دیوان محاسبات کل کشور بوده اند.

انعطاف منابع انسانی با توسعه ی قابلیت های سرمایه های انسانی و تجهیز بهتر کارکنان، تسهیل فرایندهای مدیریت منابع انسانی و فراهم آوردن قابلیت انطباق کارکنان با تقاضاهای متعدد و در حال تغییر، زمینه ی پیش گیری از تحلیل رفتگی آنان را فراهم می کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی چگونگی پیش گیری از تحلیل رفتگی منابع انسانی از منظر ویژگی های شخصیتی و با نگاهی به ابتکارات مدیریت منابع انسانی می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه است. جامعه ی آماری پژوهش، کارکنان ستاد وزارت راه و شهرسازی می باشد. روش انجام پژوهش، از نوع توصیفی همبستگی و مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری است. نتایج نشان می دهد که بین انعطاف کارکردی با خودباوری و انعطاف مهارتی با کانون واپایش درونی، رابطه ی مثبت و معنادار وجود دارد. ضمن آنکه بین انعطاف کارکردی و انعطاف رفتاری با کانون واپایش درونی رابطه ای معنادار مشاهده نشد. درنهایت اینکه، بین دو بعد شخصیتی کانون واپایش درونی و خودباوری با تحلیل رفتگی، رابطه ی منفی و معنادار وجود دارد

توسعه ی یادگیری سازمانی به وجود شرایط و زمینه ای مناسب نیاز دارد. در این میان، نقش عوامل انسانی اجتماعی در ایجاد سازمان یادگیرنده بسیار تعیین کننده است. شناخت بهتر نقش رهبری و رهبری تسهیل کننده ی یادگیری سازمانی می تواند به ایجاد آمادگی لازم برای توسعه ی سازمان یادگیرنده کمک کند. از این رو، در پژوهش حاضر به بررسی نقش رهبری تحول گرا در توسعه ی یادگیری سازمانی پرداخته می شود و رابطه ی بین پنج بعد اصلی رهبری تحول گرا (شناخت شخصی، ترغیب ذهنی، رهبری حمایتی، ارتباطات الهام بخش و تبیین چشم انداز) با شش بعد یادگیری سازمانی در سه لایه فردی، گروهی و سازمانی بررسی می شود. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است. قلمرو آماری آن نیز شامل مدیران شرکت های پتروشیمی و شرکت های مهندسی مشاور و ساخت و نصب پتروشیمی کشور (950 نفر) است که با نمونه گیری تصادفی انجام شده و 295 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج تحلیل داده ها با کمک الگوی معادلات ساختاری نشان می دهند که رهبری تحول آفرین و همه ی ابعاد آن تأثیر مستقیم و قابل توجهی بر توسعه ی سازمان یادگیرنده دارند و رهبری تحول آفرین می تواند زمینه ی اجتماعی مناسبی برای توسعه ی یادگیری سازمانی فراهم سازد.

در عصر اطلاعات و ارتباطات بیش از هر زمان دیگری ثابت شده است که رشد و توسعه ی رقابت سازمانی و در پی آن توسعه ی یک جامعه و کشور، درگرو درک و استفاده ی صحیح از سرمایه ی فکری است. سرمایه هایی که به علت محدودیت منابع فیزیکی، رویکردها و رویه های ارزش افزا را در جهت تعالی سازمان به وجود می آورند، و در کنار راهبرد جذب منابع انسانی بر کارآیی و اثربخشی فعالیت های سازمان می افزایند و در جهت هدف توسعه ی عملکرد رقابتی سازمان حرکت می کنند. این تحقیق، از نوع کاربردی و روش تحقیق پیمایشی است. جامعه ی تحقیق مجموعه ی مدیران و کارشناسان شرکت فولاد آلیاژی ایران/ یزد هستند. از ابزار پرسش نامه به منظور گردآوری داده ها استفاده شده و با استفاده از نرم افزار SPSS18 و AMOS16به تحلیل داده ها پرداخته است. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش رگرسیون و تحلیل مسیر نشان داد که سرمایه ی فکری به طور مستقیم بر توسعه ی عملکرد رقابتی اثر ندارد و ازطریق راهبرد جذب منابع انسانی رابطه و اثر سرمایه ی فکری بر توسعه ی عملکرد رقابتی تعدیل می گردد. همچنین، نتایج نشان داد که سرمایه ی فکری بر راهبرد جذب منابع انسانی اثر دارد.

مدیریت منابع انسانی دربرگیرنده ی فعالیت هایی همچون جذب، انتخاب، نگه داشت، و بهبود نیروی کار به منظور دست یابی به اهداف فردی و سازمانی است. سامانه های اطلاعاتی منابع انسانی، ترکیبی از مدیریت منابع انسانی و بانک های اطلاعاتی است. این فناوری، سامانه ای است که به منظور دست یابی، حفظ، ویرایش، کاوش، بازیابی و توزیع اطلاعات مربوط به منابع انسانی به کار می رود. سامانه های اطلاعاتی منابع انسانی، معمولاً بخشی از سامانه ی اطلاعاتی اصلی سازمان است که بخش های دیگری مانند: حسابداری، تولید و بازاریابی را نیز پوشش می دهد. در این پژوهش، اثراتِ ابعاد کارکردی، ارتباطی و تحولی سامانه های اطلاعاتی منابع انسانی (HRIS) بر سازمان های دولتی شناسایی شده و در ادامه، میزان تحقق آنها در بخش دولتی ایران مورد ارزیابی قرار می گیرد. برای شناسایی ابعاد، از ادبیات تحقیق و همچنین نظر خبرگان و برای ارزیابی تحقق آنها در بخش دولتی ایران از دیدگاه مدیران منابع انسانی سازمان های دولتی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که تأکید بر مزایای کارکردی به کارگیری سامانه های اطلاعاتی منابع انسانی می تواند گمراه کننده باشد؛ زیرا، مزایای اصلی پیاده سازی آن در جنبه های ارتباطی و تحولی آن نهفته است.

هدف تحقیق حاضر تدوین و اولویت بندی راهبرد های مدیریت منابع انسانی شرکت گاز استان تهران است. ابتدا به کمک فنون تدوین راهبرد، مهم ترین عوامل اثر گذار داخلی و خارجی شناسایی شد و با استفاده از ماتریس نقاط قوت وضعف، فرصت ها و تهدیدها، راهبرد های اولیه ی سازمانی تدوین شدند. برای تجزیه وتحلیل کمّی SWOT و در نظر گرفتن وابستگی های ممکن میان عوامل، از روش فرایند تحلیل شبکه ای استفاده شد. وابستگی های ممکن میان عوامل SWOT، وزن های عوامل راهبردی، وزن های عوامل فرعی و اولویت های راهبرد های جایگزین را تحت تأثیر قرار می دهند.نتیجه ی پژوهش، تدوین و شناسایی اولویت های راهبرد ی مدیریت منابع انسانی با استفاده از تلفیق فنون SWOT و ANP وAHP می باشد. براساس نتایج تحقیق، راهبرد بهره گیری از روش های اصولی، علمی و نوین جذب و گزینش در فرایند استخدام نسبت به سایر راهبرد های تدوین شده، دارای اهمیت بیشتری است

هدف تحقیق حاضر، بررسی و ارزیابی شکلی و محتوایی مقالات مجله ی پژوهش های مدیریت منابع انسانی است. پژوهش حاضر، از نوع کیفی و مبتنی بر تحلیل محتوا است و از رویکرد توصیفی-تحلیلی برای توصیف و ارزیابی محتوای مقالات جامعه ی هدف استفاده شده است. جامعه ی آماری این تحقیق، 1408 مقاله ی رسیده به دفتر فصلنامه و 102 مقاله ی چاپ شده در 14 شماره ی فصلنامه ی پژوهش های مدیریت منابع انسانی تا پایان سال 1392را دربر می گیرد. نتایج، نشان می دهد که در بیشتر پژوهش ها (62/68 درصد) از روش تحقیقِ کمّی بر پایه ی پیمایش استفاده شده است. سازمان یا شرکت با 90/54 درصد (56 مورد) بالاترین میزان سطح تحلیل در مطالعات و تحقیقات مدیریت منابع انسانی بوده است. بیشتر مطالعات، بر روی کارکنان سازمان ها (43/28 درصد) صورت گرفته است. در اغلب پژوهش ها (68/65 درصد) برای گردآوری داده ها، از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. بیش از 60 درصد از مقالات ثبت شده در مجله، به موضوعاتی اختصاص داشته اند که با اهداف مجله رابطه ای نداشته و در برخی از موضوعات مهم و تخصصی مدیریت منابع انسانی، مقاله ای دریافت نشده است. بازنگری در برخی از سیاست های مجله و اصلاح جهت گیری ها بر پایه ی آموزه های دینی، اندیشه های حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، آینده پژوهی و مدیریت جهادی از ضرورت هایی است که یافته های تحقیق بر آن تأکید دارد.