پژوهش های مدیریت منابع انسانی

شناسایی ویژگی ها و شاخص های کارکنان کلیدی و تأثیرگذار در مراکز آموزشی و دانشگاهی اولین گام فرایند تربیت و آموزش است و از آنجاکه سپاه پاسداران، باید از مستعدترین افراد در مشاغل فرماندهی و مدیریتی بهره ببرد؛ هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت بندی ویژگی ها و شاخص های فرمانده گروهان آموزشی متناسب با الگوی تحول و تعالی سپاه است. پژوهش حاضر به روش آمیخته انجام شد. در بخش مطالعه کیفی، نمونه گیری هدف مند ازطریق مصاحبه با 12 نفر از فرماندهان و مدیران آموزشی تا رسیدن به مرحله اشباع نظری و یافته ها با روش تحلیل محتوا تحلیل شد. در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 88/0 محاسبه شد بین 66 نفر از فرماندهان گروهان های آموزشی با روش نمونه گیری تصادفی، توزیع و جمع آوری شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با تأیید استاد راهنما و چند نفر از اعضای هیئت علمی و روایی سازه نیز ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی تأیید شد. بررسی وضعیت و اولویت بندی ابعاد، شاخص ها و ویژگی ها با آزمون های t تک نمونه ای و فریدمن در نرم افزارspss25 انجام شد. نتایج پژوهش به شناسایی20 ویژگی و 8 شاخص در بعد شایستگی های عمومی و 42 ویژگی و 9 شاخص در بعد شایستگی های حرفه ای منجر شد.

رشد و توسعه هر سازمانی نیازمند توسعه توانمندی های منابع انسانی برای رسیدن به سطح ادراک، رفتار و عملکرد همراستا با اهداف سازمانی است؛ اما وجود خلأ هایی همچون ساختارهای سنتی، سبک های رهبری و موانع محتوایی که باعث ایجاد اینرسی در سازمان هاست، باعث می شود تا موانعی در راه توانمندسازی منابع انسانی ایجاد شود. هدف این پژوهش، طراحی مدل اینرسی توانمندسازی منابع انسانی با استفاده از رویکرد تحلیلی ساختاری- تفسیری فراگیر ( ) است. درواقع، این پژوهش ضمن ارائه مدل سلسله مراتبی، به دنبال ترکیب متقارن ارتباط بین شاخص ها به صورت مقایسه زوجی و با مشارکت اعضای جامعه هدف بود. در این پژوهش که یک پژوهش ترکیبی مبتنی بر تحلیل فراترکیب و تحلیل دلفی در بخش کیفی و تحلیل ساختاری تفسیری فراگیر در بخش کمی است، دو جامعه هدف مشارکت دارد. در بخش کیفی تعداد ۱۰ نفر از متخصصان حوزه های مدیریت سازمان و مدیریت منابع انسانی مشارکت کردند که ازطریق نمونه گیری همگن انتخاب شدند و در بخش کمی نیز ۳۰ نفر از مدیران اداره راه و شهرسازی استان گلستان که دارای بیش از ۱۰ سال سابقه کاری و دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و دکتری بودند، مشارکت نمودند. براساس نتایج، در بخش کیفی ۳ مؤلفه اصلی تحت عنوان اینرسی در بینش کارکنان، اینرسی در عمل و اینرسی مبتنی بر ویژگی های روان شناختی درقالب ۱۱ شاخص اولیه شناسایی شدند. سپس براساس تحلیل دلفی دومرحله ای، دو شاخص حذف و دو شاخص ادغام شدند که مجموعاً ۸ شاخص اینرسی توانمندی منابع انسانی وارد فاز تحلیل کمّی شدند. در بخش تحلیل کمّی مشخص شد ابتدا براساس مدل ارائه شده سلسله مراتبی دو شاخص: خطای ادراکی و رخوت و فرسودگی شغلی، تأثیرگذارترین شاخص ایجاد اینرسی در توانمندی منابع انسانی اداره راه و شهرسازی می باشند و براساس تحلیل نموداری مشخص شد، خطای ادارکی کارکنان، محرک اصلی ایجاد اینرسی در توانمندی منابع انسانی است که لزوم توجه و کنترل آن به منظور توسعه و پویاسازی توانمندی منابع انسانی ضروری می باشد.

هدف این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفه های شایستگی رؤسای دادگستری ایران است. روش انتخابی این پژوهش، ترکیبی است. در بخش کیفی نمونه گیری به صورت هدف مند و گلوله برفی انجام شده است و درنهایت با 21 تن از خبرگان قوه قضائیه مصاحبه انجام شد و برای تحلیل مصاحبه ها، از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از پرسشنامه و نمونه گیری تصادفی و تحلیل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های بخش کیفی نشان داد که مؤلفه های اصلی شایستگی رؤسای دادگستری عبارتند از: شایستگی های فردی، شایستگی های قضایی، شایستگی های مدیریتی و شایستگی های فراسازمانی. علاوه بر آن باتوجه به نتایج کمّی پژوهش، مشاهده شد که اهمیت هرکدام از متغیرهای فرعی پژوهش به ترتیب عبارتند از: هوشمندی، شم قضایی، مهارت های ادراکی، مدیریت محیط، شجاعت، دانش قضایی، تفکر راهبردی، تعالی جویی، توان مذاکره و ارتباطات، هدف گذاری، دانش حقوقی، مدیریت رفتارهای سیاسی، اگاهی محیطی، پاکدامنی، سرمایه اجتماعی، شایسته سالاری، اخلاق مداری، انتصاب پلکانی، نظم و آراستگی، تعهد و عدالت، رفتار شهروندی، نظارت و کنترل، اخلاق قضایی، الگوبودن و برنامه ریزی.

هنر مدیریت، بهره مندی حداکثری از اندیشه و خلاقیت کارکنان است که مشارکت، یکی از روش های آن محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت کارکنان در سازمان بود که با رویکرد کیفی انجام شد. روش پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش اجرا، اکتشافی است. نمونه آماری را اساتید دانشگاهی و مدیران و کارشناسان خبره اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران تشکیل داده اند. نمونه گیری به صورت هدف مند بوده و برای شناسایی متخصصان از شیوه گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه بوده و برای تجزیه وتحلیل داده ها، فن تحلیل مضمون با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شد. براساس نتایج حاصله، عوامل مؤثر بر مشارکت کارکنان در سازمان عبارتند از: عوامل مدیریتی، عوامل ساختاری و فرایند سازمانی، عوامل شغلی و عوامل ارزشی و اخلاقی.

جانشین پروری یک راهبرد برای سازمان های آینده نگر در رویارویی با وقایعی نظیر بازنشستگی، استعفا، جابه جایی و... است تا از ورود افراد ناشایست به پست های کلیدی هنگام خالی شدن آنها جلوگیری شود. این مقوله سازمانی دارای گفتمان هایی است که از اعمال فاعلان آن نشئت گرفته و بر اعمال آنها نیز اثر می گذارد. این گفتمان ها دارای مفاهیم و معیارهایی هستند که از شمول معنایی یا تضاد معنایی برخوردار بوده و شناسایی آنها به درک وجود یا عدم وجود جانشین پروری، شرایط و زمینه های تحقق آن کمک می کند. هدف تحقیق حاضر، شناسایی معیارهای طرد و شمول این پدیده سازمانی در یک مجموعه دولتی جهت آسیب شناسی است. طی مصاحبه صورت گرفته با 15 مدیر سازمان مذکور و تحلیل یافته ها به روش تحلیل گفتمان،9 گروه معیار طرد و شمول مشخص شد. توسعه گرایی، شایسته گرایی، تعالی سازمانی، عدالت گرایی، تعاملات باز و شفاف، نگرش راهبردی و نظام مند، حمایت مدیران، فرهنگ سازنده و ضابطه گرایی به عنوان معیارهای شمول و توسعه گریزی، شایسته گریزی، افول سازمانی، عدالت گریزی، تعاملات محدود و مبهم، نگرش مقطعی و غیرنظام مند، مقاومت یا بی تفاوتی مدیران، فرهنگ بازدارنده و رابطه گرایی به عنوان معیارهای طرد جانشین پروری شناسایی شدند.

نظریه علامت دهی (سیگنالینگ) که منشأ اقتصادی دارد، به بررسی عدم تقارن اطلاعات بین دو طرف می پردازد و به علائم ارسال شده برای تعدیل این اطلاعات نامتقارن اشاره می کند. این مفهوم، اخیراً وارد ادبیات مدیریت منابع انسانی شده و در بحث جذب و استخدام از آن بهره گرفته می شود. هدف پژوهش حاضر، استفاده از این مفهوم در ایجاد جذابیت سازمان برای کارجویان است. بدین منظور، تأثیر متغیر علامت دهی (متشکل از دو بعد علائم سطح فردی و علائم سطح سازمانی) بر نگرش متقاضی نسبت به سازمان به عنوان متغیر میانجی و تأثیر آن بر جذابیت سازمان بررسی شد. نقش تعدیلگر هویت یابی در رابطه میان علامت دهی و نگرش متقاضی نسبت به سازمان نیز تبیین شد. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه هدف شامل تمامی کارجویان شرکت کننده در نمایشگاه کار سال 1397 بودند. روش تحلیل داده ها، مدل سازی معادلات ساختاری ﺑﺎ رویکﺮد حداقل ﻣﺮﺑﻌﺎت ﺟﺰﺋی و نرم افزار Smart PLS2.6 بود. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد، علائم سطح فردی و علائم سطح سازمانی تأثیر معنی داری بر نگرش متقاضیان به سازمان دارند. تأثیر نگرش متقاضیان به سازمان بر جذابیت سازمان برای آنان نیز تأیید شد. نقش تعدیل گری هویت یابی سازمانی در رابطه میان علائم سطح سازمانی و نگرش کارجویان به سازمان تأیید شد، اما این متغیر، تعدیل گرِ معنی داری در رابطه میان علائم سطح فردی و نگرش متقاضیان به سازمان نبود.