درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۶۱ تا ۴۸۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۴۶۱.

تحلیل جایگاه کنشگران در نظام سیاستگذاری شبکه حکمرانی آب حوضه زاینده رود؛ مورد مطالعه استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۰۶ 109 - 142

کلید واژه ها: سیاستگذاری عمومی حکمرانی آب تحلیل شبکه ای چهارمحال و بختیاری حوضه آبریز زاینده رود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۱۸
حوضه آبریز زاینده رود، یکی از پرچالش ترین حوضه های آبریز کشور طی سال های اخیر بوده است. چالش هایی که عرصه های مختلفی از موضوعات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و... را در برگرفته و توجهات را به چگونگی حمکرانی آب در این حوضه معطوف نموده است. بر این اساس در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل شبکه ای، ساختار حکمرانی آب در استان چهار محال و بختیاری مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجایی که حکمرانی مستلزم مشارکت تمام ذی نفعان است، پژوهش حاضر ضمن احصاء کنشگران در قالب گروه های 21گانه، درصدد پاسخ به این سوال بوده که هر یک از کنشگران شبکه حکمرانی آب در حوضه زاینده رود، از چه جایگاه و نقشی در نظام حکمرانی آب برخوردار هستند؟. برای پاسخ به این سوال داده های پژوهش با استفاده از شاخص مولفه های ارزشی در نرم افزار UCINET مورد تحلیل قرار گرفته تا دو شبکه تاثیرگذاری و تبادل اطلاعات، مورد شناسایی قرار گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که جایگاه هریک از کنشگران احصاء شده در شبکه های مذکور، تناسبی با مفهوم حکمرانی آب در شکل شبکه ای آن نداشته و در مقابل ساختاری غیرشفاف و ناکارآمد را ترسیم می نماید که برون داد آن، ضعف در مدیریت منابع آب و نارضایتی ها و چالش های اجتماعی، سیاسی و امنیتی است. نمای کلی از یافته های پژوهش نیز با استفاده از نرم افزارNetdraw ترسیم شده است.
۴۶۲.

تبیین قدرت جمهوری اسلامی ایران بر پایه مفهوم «ارز قدرت»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 69 - 98

کلید واژه ها: ارز قدرت منابع قدرت قدرت جمهوری اسلامی ایران درخشندگی شفقت زیبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۳
فهم قدرت در جمهوری اسلامی ایران هم به لحاظ پیچیدگی مفهومی و هم به دلیل چندلایگی فرایند سیاستگذاری راهبردی امری مشکل است. نوع نگاه به قدرت به مثابه «منبع» یا «رفتار» می تواند به فهم آن کمک کند. درواقع، این تحقیق در پی پاسخ به این سؤال است که قدرت در جمهوری اسلامی ایران بر پایه مفهوم نوینی به نام «ارز قدرت» که اشاره به به تفکیک گذاری قدرت به مثابه «منبع» یا «رفتار» دارد، چگونه قابل تییین است؟ برای پاسخ به این سؤال، ویژگی های این مفهوم جدید از قدرت موردواکاوی قرار گرفت و مشخص شد که ارز قدرت در قالب سه وجه درخشندگی، شفقت و زیبایی قابل بازنمایی بوده و هر یک از آن ها یک بخشی از ارزنده بودن قدرت را نشان می دهند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که برای گرداوری داده ها از منابع کتابخانه ای و اسناد استفاده گردید. برمبنای این روش تلاش شد ابتدا مفهوم ارز قدرت به عنوان چارچوب نظری مورد تدقیق قرار گفته تا بتوان با استنتاج محورهای این مفهوم، آن را در مورد قدرت جمهوری اسلامی ایران کاربست داد. نتایج تحقیق نشان داد قدرت جمهوری اسلامی ایران در 4 بُعد سیاسی، فرهنگی- اجتماعی، دفاعی- نظامی و اقتصادی و 19 مؤلفه (6 مؤلفه بُعد سیاسی، 5 مؤلفه بُعد فرهنگی- اجتماعی، 4 مؤلفه بُعد دفاعی- نظامی و 4 مؤلفه بُعد اقتصادی) و 28 شاخص (ارز قدرت) در سه وجه درخشندگی، شفقت و زیبایی قابل تبیین است.
۴۶۳.

راهبرد میانجیگری چین در سیاست خارجی؛ مطالعه موردی میانجی گری چین در روابط ایران و عربستان (2023)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 125 - 148

کلید واژه ها: میانجیگری توافق استراتژی مدیریت ریسک منطقه خلیج فارس منافع ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۲۴
نقش چین به عنوان میانجیگر بین عربستان و ایران برای بسیاری از ناظران غافلگیرکننده بود؛ زیرا تا همین اواخر، پکن از دخالت در رویدادهای برجسته درصحنه جهانی اجتناب می کرد. چین ترجیح می داد تا مسئولیت کنترل تهدیدات علیه ثبات را بر عهده نگیرد و به سازمان ملل نقش ناظر در حوادث جهانی بدهد. میانجیگری چین شاهد جدید و واضحی بود که نشان می دهد، پکن از اصل دیپلماسی دنگ شیائوپینگ مبنی بر «در پس زمینه ماندن» به دیپلماسی فعال تر یک قدرت بزرگ روی آورده است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش چین در میانجیگری بین ایران و عربستان بر اساس نظریه تصمیم گیری مرتبط با مدیریت ریسک سایمون است. بر این اساس سؤال پژوهش حاضر این است که چرا ایران و عربستان چین را به عنوان میانجی مورد اعتماد و مؤثر انتخاب کردند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که مزیت چین برای ایران و عربستان در پارادایم دیپلماتیک آن که شامل اجتناب از جانب داری؛ تلاش برای نزدیک کردن هر دو طرف به یکدیگر؛ توانایی استفاده از نفوذ فزاینده ژئواکونومیکی چین و خودداری این کشور در استفاده از زور در امور منطقه، نهفته است. هدف این رویکرد ارائه روش جدید برای مشارکت چین در امور صلح منطقه است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که موفقیت میانجیگری چین را می توان به رویکرد دیپلماتیک پکن در عدم تعهد و عدم مداخله نسبت داد که بر تصویر بی طرف چین در میان ایران و عربستان و انباشت طولانی مدت پیوندهای اقتصادی آن بنا شده است. این رویکرد چین به عنوان «توانایی عدم استفاده از قدرت» در نظر گرفته شده است. روش پژوهش، کیفی و روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای و اسنادی است.
۴۶۴.

مفهوم سازی حرم به مثابه مشقی برای سیاست خارجی دولت اسلامی در عصر دولت- ملت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۹ 11 - 36

کلید واژه ها: ملت امت حرم مرزهای سیاسی نظریه دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۴
عصر مدرن که پس از تعریف انسانِ جایگزین خدا در مکتب اومانیسم ظهور یافت، علیرغم دستاوردهای مادی بسیار، با بحران معنا مواجه شد. انسانِ اروپایی، در راستای رفع این بحران از طریق هویت های برساخته ای مانند ملی گرایی عمل کرد. اما تکیه بسیار بر هویت ملی خود منجر به بحران جدیدی به نام ملت پرستی و تلاش برای نشان دادن برتری قومی و نژادی یک ملت بر ملت های دیگر شد. این بحران در جهان اسلام نیز با شکل گیری دولت-ملت خود را نشان داد و سوالی که ذهن اندیشمندان اسلامی و از قضا این پژوهش را درگیر خود کرده، این است که مسلمانان، علیرغم تاکید دین بر امت واحده و به حاشیه راندن هویت های ملی، در عصر ملت گرایی و شکل گیری مرزهای سیاسی، چه نگاهی به ملت باید داشته باشند؟ به تعبیر دیگر در دوگانه ملت-امت کدام ارجحیت دارد؟ در پاسخ به این سوال سه دسته نظریه-ملی گرایی، اسلامگرایی، ام القرا- مطرح می شود، که در این پژوهش با اتکا به روش اسنادی، ضمن تحلیل و نقد این سه نظریه، کنش، منش و بینش شهید سلیمانی در این خصوص تدقیق می شود. به نظر می رسد اصطیاد منش سلیمانی، مشق خوبی برای حل این بحران در عصر مدرن باشد. می توان گفت ایشان در این خصوص «نظریه حرم» را مطرح می کند.
۴۶۵.

ظهور دولت های نوچپ گرا در آمریکای لاتینِ پساجنگ سرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 222-244

کلید واژه ها: آمریکای لاتین چپگرایی نوین نظریه نظام جهانی چرخش به چپ جریان صورتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۸۲
آمریکای لاتین در ابتدای قرن بیست و یکم، شاهد موج بی سابقه ای از پیروزی های نامزدهای چپگرا در انتخابات های ریاست جمهوری بود. چرخش به چپ در منطقه ای که پس جنگ سرد، سیاست های نئولیبرال سیاسی و اقتصادی قدرتمندانه ظاهر شده بود، تحولی قابل توجه به حساب می آید. هدف اصلی این پژوهش، توضیح علل و عوامل مختلف روی کار آمدن دولت های چپگرای نوین در آمریکای لاتین است. سوال اصلی این تحقیق است که «دولت های چپگرای نوین چگونه در آمریکای لاتین به قدرت رسیدند و عوامل موثر بر چرخش به چپ در این منطقه چه بوده است؟». فرضیه ی در نظر گرفته شده این است که «عوامل مختلف ملی، منطقه ای و بین المللی در چرخش به چپ در آمریکای لاتین موثر بوده است و قدرت گرفتن این جریانات نوچپگرا، تاثیرات قابل توجهی در سطح ملی و منطقه ای داشته است». چارچوب مفهومی این پژوهش، نظریه نظام جهانی جان فوران است و برای بررسی جزییات و چگونگی این رابطه، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. طبق یافته های این پژوهش، بازگشت چپگرایی در آمریکای لاتین در دوره 2010-1998 میلادی ناشی از عوامل بلند مدتِ ساختاری، نظیر نابرابری و دموکراسی نهادی شده؛ و نیز عوامل کوتاه مدتی مانند ناکارآمدی اجرای مدل نئولیبرالیستی اقتصاد در این منطقه و بحران اقتصادی 1998-2002 میلادی بوده است. رونق کالاهای اساسی بعد از 2002 میلادی نیز منابع لازم را برای تثبیت حاکمیت احزاب چپ فراهم کرد
۴۶۶.

تأثیر بحران پژوهی گروه های تکفیری در آینده سیاسی جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۱۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 101 - 120

کلید واژه ها: بحران پژوهی آینده پژوهی روابط سیاسی گروه های تکفیری جهان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۵۸
در عصر کنونی و باتوجه به گسترش روز افزون علوم مختلف تعریف مفهومی به نام آینده پژوهی جایگاهی خاص را به خود اختصاص داده است. از آنجایی که اسلام دینی جهان شمول می باشد، پرداختن به آینده ی سیاسی آن و کشورهای اسلامی امری اجتناب ناپذیر است. پرداختن به این مهم از آن رو دارای اهمیت است که دشمنان اسلام در داخل و خارج از مرزهای جغرافیایی ممالک اسلامی به این گروه ها و فعالیت آنان چشم دوخته اند. این دیدگاه باعث شده است تا سوال اصلی مقاله بر این پایه استوار گردد که بحران پژوهی گروه های تکفیری چه تاثیری در آینده ی سیاسی جهان اسلام خواهد داشت؟ در پاسخ به این سوال فرضیه عنوان کرده است که پیش بینی تحرکات گروه ها و فرقه های تکفیری می تواند از خطرات جدی آن ها به منظور ضربه زدن بر پیکره ی سیاسی و فرهنگی اسلام جلوگیری کرده و فضای سیاسی در عرصه ی بین الملل را به نفع جهان اسلام تغییر دهد. روش پژوهش مقاله فوق بر اساس توصیفی – تحلیلی با تکیه بر متون کتابخانه ای و استفاده از منابع معتبر در بستر فضای مجازی می باشد. یافته های تحقیق حکایت از آن داردکه استفاده از تجربیات تاریخی اسلام در مقابله با گروه های تکفیری و تلفیق آن ها با نظریات نوین از جمله بحران پژوهی و آینده پژوهی در کنار تئوری هایی همچون آشوب، ستیز، بازی ها و پیچیدگی؛ جهان اسلام را در زمینه ی پیشگیری از آسیب چنین فِرَقی در امان نگاه داشته و باعث پیشرفت ممالک مسلمان در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و... خواهد شد.
۴۶۷.

تبیین نقش رسانه های همگانی در خط مشی عمومی به مثابه قدرت نرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۲ 125 - 140

کلید واژه ها: رسانه ارتباطات خط مشی عمومی افکار عمومی قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۶۷
دولت های مدرن دارای جامعه و همین طور سازوکارهای پیچیده هستند. این جوامع با تصمیمات آنی، بسیط و بدون جامع نگری قابل اداره نیستند. رسانه و شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از ارکان جامعه مدرن، نقش بسزایی در خط مشی گذاری عمومی بهینه و کارآمد دارد. تأثیر و نحوه پیوند رسانه و خط مشی گذاری عمومی در عصر حاضر یکی از موضوعات جدید در حیطه مطالعات علم سیاستگذاری عمومی است. در مقاله حاضر تاثیر رسانه های همگانی بعنوان بازیگران نرم بر خط مشی گذاری عمومی با استفاده از روش کتابخانه ای بررسی شد. نتایج این بررسی نشان می دهد که رسانه کارکرد دوجهی مثبت و منفی در سیاستگذاری ها ایفاء می کند. وجه مثبت بسترسازی و پیوند افکار عمومی با دولت و اقناع سازی اکثریت مردم برای افزایش احتمال موفقیت سیاست ها وجه منفی آن مخصوصا با گسترش شبکه های اجتماعی، رونق پوپولیسم و ارائه اطلاعات غلط به جامعه و در نهایت ایجاد موانع اجتماعی در مقابل برخی سیاست ها و مانع تراشی برای اصلاحات اساسی است.
۴۶۸.

تحلیل جایگاه صادرات گاز ج.ا.ایران به عمان از منظر همگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۴ (پیاپی ۷۴) 165 - 196

کلید واژه ها: همگرایی نظریه ارتباطات کارل دویچ ج.ا.ایران عمان صادرات گاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۹
از مهمترین تحولات سیاست خارجی ج.ا.ایران در دهه گذشته بر خلاف دهه های قبل، توجه به مناطق پیرامونی از جمله خلیج فارس و نگاه به شرق و توجه به کشورهای اسیایی مانند هند و پاکستان در قالب کاهش اختلافات با همسایگان و همکاری گسترده با شرق است. پرسش اصلی این است که چگونه صادرات گاز ج.ا.ایران به عمان می تواند عاملی در گسترش همگرایی در روابط دو کشور باشد؟ فرضیه پژوهش این است که گسترش ارتباطات مختلف از جمله کالایی استراتژیک مانند صادرات گاز ایران به عمان می تواند بسترساز ارتقای همگرایی دو کشور در حوزه های دیگر روابط دو کشور گردد. این پژوهش از روش تحقیق بررسی دلایل کارکردی از پیتر مک لافلین و چارچوب مفهومی همگرایی و نظریه ارتباطات کارل دویچ بهره می برد. یافته ها نشان می دهد که افزایش ارتباطات از جمله در کالاهای استراتژیک مانند صادرات گاز بین دو کشور می تواند بسترساز افزایش مبادلات کالا و خدمات گردد. صادرات گاز به عمان سبب تامین نیازهای انرژی این کشور، امنیت انرژی و حتی زمینه ساز گسترش خط لوله گاز از عمان به هند و چین، مهمترین عامل موثر در بکارگیری سیاست خارجی همگرا و فعال ج.ا.ایران در کشورهای حوزه خلیج فارس می باشد.
۴۶۹.

مشروعیت یا عدم مشروعیت الزام بر رعایت احکام الهی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال ۲۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۸) 5-26

کلید واژه ها: احکام الهی الزام بر احکام الهی مشروعیت الزام بر احکام الهی عدم مشروعیت الزام بر احکام الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۵
در مشروعیت الزام بر رعایت برخی احکام الهی جای تردید نیست. مقرّرشدن حدّ و تعزیر برای برخی افعال چون زنا و شراب خواری چیزی جز الزام بر رعایت احکام الهی در این موارد نیست. بحث در حدّ مرز و کلِّیت آن است. عدم وجود نصّ خاص در مسأله، موجب پیدایش آرای گوناگون فقهی به این شرح شده است: 1. مشروعیت الزام بر ترک نوعی از محرّمات (محرّماتی که از سنخ گناهانِ دارای حدّ است، ولی حدّ ندارد، نه هر فعل حرامی). 2. مشروعیت الزام بر ترک هر گناه؛ خواه فعل حرام یا ترک واجب. 3. مشروعیت الزام بر ترک هر گناه کبیره و 4. عدم مشروعیت الزام جز در موارد منصوص. مستندات اقوال چهارگانه چیست؟ مقاله حاضر افزون بر استخراج و نقل مستنداتِ اقوال چهارگانه و تحقیق در صحّت و سقم آن ها که مسأله ای فقهی است، به موضوع، از افقی کلّی تر نیز پرداخته و نتیجه گرفته است که الزام بر رعایت آن دست از احکام الهی که جنبه اجتماعی دارد و عدم رعایتش به نوعی توهین به شریعت و متدیان شمرده می شود و به معنویت زدایی می انجامد، با رعایت مصالح و مراتب، مشروع و در مواردی لازم است.
۴۷۰.

هژمونی مزدایی؛ تطبیق نظام هژمونیک با امپراتوری هخامنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 489-517

کلید واژه ها: هخامنشیان ام‍پ‍رات‍وری هژمونی شاهنشاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۶۸
امپراتوری جهانی هخامنشی ایران در سیستم بین الملل دوران باستان به عنوان یک قدرت هژمونی شناخته می شود. این دولت دارای مختصات هژمونی به معنای کلاسیک و مدرن بود که بیش از هر چیز نظام شاهنشاهی یک قدرت هژمونی را ایجاب می کرد. این هژمونی مزدایی بر اساس اندیشه های سیاسی ایرانشهری و نظم ایرانی شکل می گرفت که در استراتژی سیاست خارجی و داخلی هخامنشیان نمود می یافت. سوال اصلی این است؛ اندیشه سیاسی ایرانشهری عصر هخامنشی بر اساس مفهوم هژمونی و نظام هژمونیک در ایجاد یک نظم نوین جهانی ایرانشهری در عرصه بین المللی چگونه شکل گرفت؟ نتایج نشان می دهد که ایران هخامنشی به عنوان یک قدرت هژمون در سطح سیستم سه گانه دنیای باستان، سه سیستم منطقه ای مهم جهان باستان یعنی سیستم شبه قاره هند و جنوب آسیا، سیستم خاورمیانه و خاور نزدیک و بخش اعظم سیستم مدیترانه را کنترل می کرد. این دولت علاوه بر اقدامات نظامی و اقتصادی مشروع برای حفظ هژمونی خود بر سیستم های بین المللی، از تکنیک های کنترل مراکز قدرت ازجمله تکنیک توازن قوا برای کنترل قدرت های منطقه ای گریز از مرکز استفاده می کرد. همچنین، زیربنا و نقطه کانونی هژمونی ایران بر اساس عدالت و ایدئولوژی خاص حکومت شاهنشاهی است. در این دوران بر اساس نظم زمینی و کیهانی سیستم شاهنشاهی، هژمونی فرهنگی، نظامی، اقتصادی و سیاسی ایرانشهری شکل گرفت و با یک اقتصاد پویا و پیشرفته بر مبنای قدرت اقتصادی و تجاری یک نظام پولی قدرتمند و واحد در جهان باستان ایجاد کرد. روش تحقیق در این مقاله بر مبنای روش تطبیقی قرار دارد و روش گردآوری داده ها بر مبنای کتابخانه ای و منابع معتبر اینترنتی است.
۴۷۱.

پویش محیطی صنعت دخانیات ایران: گام نخست در فرآیند آینده نگاری راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 97 - 124

کلید واژه ها: آینده نگاری راهبردی پویش محیطی صنعت دخانیات فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۵۲
وجود عدم قطعیت ها، پیچیدگی ها و ابهام از ویژگی های ساختاری صنعت دخانیات برای برنامه ریزان کشور در دوران کنونی است. در چنین شرایطی ابزارهای برنامه ریزی و استراتژی سنتی دیگر مناسب نیستند. لذا هدف پژوهش حاضر پویش محیطی عوامل موثر بر آینده نگاری راهبردی صنعت دخانیات ایران است. در واقع این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که شناسایی کدام عوامل محیطی می تواند در رسیدن به آینده مطلوب صنعت دخانیات ایران مؤثر باشد. پویش محیطی یکی از روش های آینده نگاری راهبردی است که هدفش شناسایی، فهم، ارزیابی و اولویت بندی پاسخ ها به موضوعات و تغییرات محیطی است. هدف از پویش محیطی، اعلام هشدار به موقع به تصمیم گیران است، تا بدین ترتیب تصمیم گیران فرصت کافی برای واکنش مناسب داشته باشند. پژوهش حاضر، از حیث بنیان فلسفی، پراگماتیسمی، از جهت هدف، اکتشافی و از منظر جهت گیری، کاربردی- توسعه ای است. جامعه نظری پژوهش، متخصصان و مدیران ارشد صنعت دخانیات و خبرگان دانشگاهی هستند که با روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب شده اند. به منظور پویش محیطی عوامل موثر بر آینده نگاری راهبردی صنعت دخانیات، درگام اول با مرور نظام مند پیشینه پژوهش با روش فرا ترکیب و مصاحبه با خبرگان صنعت 66 عامل محیطی احصاء شد و سپس با استفاده از روش دلفی مهم ترین آن ها شناسایی شد. 28 پیشران غربال شده آینده صنعت دخانیات ایران در گروه های اقتصادی، فردی و روانی، قاچاق، فناوری، سیاسی و قانونی، اجتماعی، حکمرانی، زیست محیطی، سلامت و بهداشت و بازاریابی دسته بندی شدند.
۴۷۲.

تصویرپردازی قابلیت ها و کارکردهای آینده رباتیک در افق 1414(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 163 - 191

کلید واژه ها: فناوری های حیاتی ربات های آینده تصویر آینده رباتیک پیشرفته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۷۴
فناوری رباتیک در حال حاضر یکی از فناوری های حیاتی در زمینه های مختلف جامعه مورد توجه قرار گرفته است و در آینده نیز نقش بسزایی خواهد داشت. این مقاله به بررسی قابلیت ها و کاربردهای آینده رباتیک در افق سال 1414 می پردازد. در این مطالعه، اهمیت استفاده گسترده از ربات ها و تأثیر آن بر زندگی روزمره و جوامع در آینده مورد بررسی قرار می گیرد. این مقاله با تمرکز بر نوع و قابلیت ها و همچنین کاربردهای فعلی و آینده ربات ها، یک دیدگاه جامع را به خواننده ارائه می دهد. با توجه به پیشرفت های تکنولوژی، ربات ها قادر به انجام وظایف پیچیده و متنوع در محیط های مختلف خواهند بود. مسئله اصلی این تحقیق، شناسایی قابلیت ها و کاربردهای آینده ربات ها است. برای این منظور، با استفاده از روش برگزاری جلسات طوفان فکری و مصاحبه با افراد متخصص، 84 مضمون مرتبط با قابلیت ها و کاربردهای آینده ربات ها استخراج شدند و سپس با استفاده از روش دلفی دو مرحله ای، 50 مضمون به عنوان نتایج نهایی گزارش شدند. نتایج نشان می دهند که در آینده، سه کاربرد اصلی ربات ها شامل پردازش پیشرفته داده های محیطی، افزایش استانداردهای زندگی بشر، کاوش و استخراج منابع فضایی ؛ و سه قابلیت برتر ربات ها عبارتند از هوش مصنوعی، تعامل با انسان و پایداری در شرایط سخت می باشد.
۴۷۳.

معامله با حق استرداد در حقوق ایران و نظام حقوقی کامن لا (انگلیس و آمریکا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 153 - 170

کلید واژه ها: معامله با حق استرداد بیع شرط قرض حق رهنی حد واسط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۴۸
همزمان با وضع قانون مدنی ایران، مبحثی تحت عنوان بیع شرط در مواد 458 تا 463 آن گنجانده شده بود، با وضع مواد 33 به بعد قانون ثبت موضوعی با عنوان «معامله با حق استرداد» جای خود را به بیع شرط داد که اثر تملیکی را از آن گرفته و عملاً بیع شرط منسوخ شد. سؤالی که این پژوهش در پی پاسخ به آن می باشد این است که با توجه به اینکه معامله با حق استرداد اثر تملیکی را از بیع شرط گرفته است وضعیت تملیکی یا غیرتملیکی بودن بیع شرط در نظام حقوقی کامن لا چگونه است؟ روش مطالعه و تحقیق در این مقاله به صورت تحلیلی، توصیفی می باشد. هدف از نگارش این مقاله پاسخگویی با مطالعه تطبیقی به وضعیت تملیکی یا غیرتملیکی بودن بیع شرط است. آنچه که به عنوان نتیجه این پژوهش حاصل گردیده است این است که معاملات با حق استرداد که به معاملات شرطی نیز موسوم است، در نظام حقوقی کامن لا به نهاد رهن شباهت دارد، البته تا قبل از اینکه تملیکی بودن از این معاملات سلب شود. آمریکا، "معامله با حق استرداد"، در قالب رهن و قرارداد وام مسکن، شناخته می شود
۴۷۴.

مقایسه شیوه استفاده از نمادهای دینی در تبلیغات انتخاباتی جناح های سیاسی؛ مطالعه موردی انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال ۱۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 108 - 75

کلید واژه ها: نماد دینی تبلیغات سیاسی جناح سیاسی اصلاح طلب اصول گرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۹
تکیه بر نمادهای دینی یکی از رفتارهای نسبتاً پرتکرار کنش گران سیاسی ایران در دهه های گذشته است. از این رو هدف اصلی مقاله حاضر شناسایی کمیت و نوع نمادهای دینی در تبلیغات انتخاباتی دو جناح سیاسی و مقایسه آن با یکدیگر است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و جامعه تحقیق اسناد تبلیغاتی مربوط به انتخابات مجلس یازدهم شورای اسلامی در سایت های خبری – تحلیلی، مشرق و تابناک از جریان اصول گرا و عصرایران و انتخاب از جریان اصلاح طلب است. در این پژوهش از روش تمام شماری استفاده و همه اسناد منتشره در بازه زمانی انتخابات مطالعه شده است. یافته ها نشان داد اولاً تبلیغات انتخاباتی در سایت های جریان اصول گرا حجم بیشتری در مقایسه با سایت های اصلاح طلب داشته است. دوماً در حالیکه اصلاح طلبان از نمادهای دینی به ندرت استفاده کرده اند(57 مورد) ؛ اصول گرایان با وسعت بیشتری(483 مورد) برای ایجاد هم هویتی در بین طرفداران خود و تخریب رقیب از نمادهای دینی بی واسطه و با واسطه بهره برده اند. در میان نمادهای بی واسطه نماد «شهید قاسم سلیمانی » بیشترین مورد استفاده را داشته است.اصول گرایان همچنین از نمادهای دینی منفی استفاده کرده اند در صورتی که جناح رقیب آن ها از این دسته نمادها استفاده نکرده است. نتیجه آنکه جریان اصول گرا با استفاده از نمادهای دینی در قالب های مختلف سعی کرده با ایجاد معرفی خود به عنوان یک جریان دینی از ظرفیت موجود در این حوزه برای کسب آرا و حمله به رقیب بهره ببرد.
۴۷۵.

استراتژی انگلیس در نفوذ فرهنگی به جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکارهای مقابله با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۱۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 20 - 41

کلید واژه ها: نفوذ فرهنگی انگلستان مدیریت استراتژیک جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۹۳
در انقلاب هایی که راهبرد خود را بر فرهنگ بنا می نهند، نفوذ فرهنگی مهم ترین اقدام دشمن در چرخش تدریجی باورها و فرهنگ نظام سیاسی است . (مسأله) اهمیت آگاهی از نفوذ فرهنگی باعث حفظ اقتدار نظام در مقابل دسیسه های دشمن می شود و اگر الگوی نفوذ فرهنگی مورد بررسی قرار نگیرد، قدرت کافی برای مقابله با تهدیدها و ناامنی ها وجود نخواهد داشت و موجب آسیب پذیری فضای امنیتی کشور خواهد شد. بنابراین از دیدگاه رهبری، نفوذ فرهنگی و فکری از همه انواع دیگر  نفوذ خطرناک تر و مهم تر است. با توجه به اهمیت نفوذ فرهنگی، پژوهش حاضر، شناسایی فرایند استراتژیک انگلیس در نفوذ فرهنگی به جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکارهای مقابله با آن را مورد مداقه قرار خواهد داد. (روش) برای درک این فرایند، انجام یک مطالعه کیفی مورد نیاز است. جمع آوری اﻃﻼﻋﺎت مورد نیاز از راه مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام شد. انتخاب نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با فن گلوله برفی انجام گرفت و برای اطمینان از اشباع نظری 13 مصاحبه انجام شد و یافته ها جهت تبیین فرایند مدیریت استراتژیک در 5 گام احصا شد. (یافته ها) بر این اساس مهمترین استراتژی های نفوذ فرهنگی انگلستان عبارت بودند از: نفوذ هوشمند و روشمند، سیطره بر نخبگان، تفرقه افکنی دینی، تفرقه افکنی ملی، مهندسی ترجیحات، باورها و پنداره ها (یورش های شناختی)، محدودسازی کنش گری و تغییر رفتار ج.ا ا .
۴۷۶.

The Iranian Islamic Revolution and Its Impact on the Authentic Identity-Seeking of the Alevi Community in Turkey(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۵, Issue ۱۶, Spring ۲۰۲۳ 71 - 89

کلید واژه ها: Islamic revolution Iran Turkey Aleviism Diffusion Theory Identity

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۶۴
The Alawite community, who according to the Supreme Leader are "orphans of the family of Muhammad", believe in following the school of Ahl-ul-Bayt (a.s) is still rooted in them. However, throughout the history of Alawism, due to the influence of some religious movements, policies and targeted political-cultural planning, they have suffered from a mixed and multifaceted identity and nature. Therefore, the trustees of this field have a kind of religious and customary duty to celebrate some religious holidays and ceremonies with a detailed and comprehensive planning and focusing on the common aspects with the Alevi community, that is, a special belief in the Imams (a.s.). And finally, believing in the principles, pillars, and values of the school of Ahl- ul-Bayt (a.s), take fundamental steps in the direction of reviving the true religious identity of the Alevi community. (Question) The current research has tried to analyze and evaluate the impact of the Islamic Revolution of Iran in restoring the true identity of the Turkish Alevi community based on the descriptive-analytical method and according to the "diffusion theory" from the words of ideological leaders. (Methodology) In general, Alevi leaders believe that today, with the blessing of the Iranian Islamic Revolution and the correct understanding of the Ahl- ul-Bayt (a.s) school, efforts are being made to introduce the correct principles and traditions to the Alevi society. In this regard, it is a great responsibility for Alevi leaders and sects to keep the Alevi community safe from threats by educating the Ahl-ul -Bayt (a.s.)
۴۷۷.

تنازع گفتمانی اسلام گرایی و مارکسیسم در روند انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۰) 159 - 185

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی مارکسیسم گفتمان اسلام گرایی هژمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۷
این مقاله در جهت پاسخ به چگونگی برتری اسلام گرایی در مواجهه با گفتمان مارکسیسم در فرایند انقلاب اسلامی ایران، به نظریه تحلیل گفتمان متوسل شده و از مبانی معرفتی و ابزارهای مفهومی آن استفاده کرده است. از این منظر، اسلام گرایی به مثابه یک نظام معنایی در نظر گرفته می شود که توانست با بهره گیری از مفاهیم و نشانه های سیال گفتمان مارکسیسم مانند عدالت اجتماعی و مبارزه با امپریالیسم، آن را به حاشیه کشانده و خود به گفتمان برتر و بلامنازع انقلاب تبدیل شود. گفتمان اسلامی و گفتمان مارکسیسم در مخالفت با پهلوی که سبک و سیاق توسعه ایران با توجه به استانداردهای جوامع اروپای غربی را ترویج می کرد دارای اشتراک هایی بودند، اما دارای تمایز نیز بودند. این مقاله سعی کرده با نگاهی نو قدرت یابی اسلام گرایان در انقلاب ایران و دلایل برتری آن در مواجهه با گفتمان مارکسیسم را تبیین نماید. در این راستا نظریه تحلیل گفتمان ارنست لاکلا و شانتال موف را به عنوان چارچوب تئوریک و روش شناختی خود برگزیده و در تحلیل داده ها از قواعد حاکم بر آن پیروی کرده است.
۴۷۸.

بررسی تطبیقی سیاست خارجی ترکیه و عربستان سعودی در واکنش به ناآرامی های عراق(2022- 2011)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۰) 249 - 280

کلید واژه ها: عراق ترکیه عربستان سعودی رقابت منطقه ای نا آرامی های عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۰
بعد از سقوط صدام و حذف حزب بعث از ساختار سیاسی عراق، خلاء ایجاد شده زمینه رقابت های منطقه ای را فراهم نمود و قدرت های منطقه ی در راستای منافع استراتژیک خو یش بدنبال مدیریت پویایی های سیاسی عراق بوده اند. بهار عربی و گسترش آن منجر به افزایش رقابت های منطقه ای در عراق شد. در این راستا، دو قدرت منطقه ای مهمی که در کنار جمهوری اسلامی ایران نقش اساسی در تحولات سیاسی عراق ایفا نمودند، ترکیه و عربستان سعودی بوده اند. در واقع، تحولات منطقه ای زمینه افزایش نفوذ این دو بازیگر را در عراق فراهم نمود. در این راستا، با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش با یک رویکرد جامع بدنبال پاسخگویی به این سوال محوری است؛ ترکیه و عربستان سعودی بعد از نا آرامی های عربی و گسترش آن به عراق، چه سیاستی در قبال تحولات سیاسی عراق داشته اند؟ یافته های پژوهش بر این اساس است؛ گسترش ناآرامی ها در عراق منجر به ایجاد فرصت برای دو بازیگر منطقه ای عربستان سعودی و ترکیه با هدف قرار دادن جوامع هدف در عراق در راستای افزایش نفوذ سیاسی در معادلات عراق در رقابت با جمهوری اسلامی ایران شد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بر مبنای روش کیفی و روش گردآوری داده ها منابع کتابخانه ای و اینترنتی است.
۴۷۹.

تحلیل «راهبردی - پیش تدبیرانه» سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال ترکمنستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۹) 171 - 202

کلید واژه ها: ‌ ایران ترکمنستان پیش تدبیری راهبرد سناریوپردازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۹
«پیش تدبیری راهبردی» رویکردی است که از تجزیه و تحلیل های عینی و آینده محور استفاده می کند تا نخست تصویری کامل و روشن از آینده ی موضوع مورد پژوهش ترسیم نموده و در ادامه با بهره بردن از مدل ها و تکنیک های خاص، راهبرده را مشخص نموده وسناریوهای محتمل و مطلوب و نتایج آنها را پردازش می کند. ایران و ترکمنستان دو کشور با سابقه فرهنگی-تمدنی مشترک وهمسایه آبی-خاکی می باشند و در سه زمینه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دو کشور دارای ظرفیت ها و فرصت های مناسبی جهت برقراری روابط دوجانبه ی راهبردی می باشند و این ظرفیت ها و فرصت ها اتفاقا در «هم تکمیلی» قابل توجهی نسبت به هم می باشند. پژوهش با اتخاذ روش تبیینی و «بینارشته ای» تلاش نمود که به تحلیل راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در ترکمستان پرداخته و به این سوال پاسخ دهد که: راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در کشور ترکمنستان کدامند و اینکه این راهبردها موفق و پویا بوده اند یا منفعل و ناموفق؟ درپاسخ مساله پژوهش این فرضیه مطرح شد که راهبردهای سیاست خارجی ایران متاثر از ضعف های داخلی و چالش های محیطی، منفعل و ناموفق بوده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که شانس به وقوع پیوستن سناریوهای مطلوب سیاست خارجی ایران در ترکمنستان با توجه به چالش ها و ضعف های مختلف بسیار پایین می باشد. روش گردآوری اطلاعات پژوهش اسنادی-کتابخانه ای بوده است.
۴۸۰.

تبیین امنیت ملی افغانستان در پرتو منازعۀ امریکا و ایران (2001-2021)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 245-268

کلید واژه ها: امنیت ملی افغانستان رقابت منازعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۲۴۷
دوره بیست ساله حضور امریکا در افغانستان پس از سال 2001 یکی از دوره هایی بود که طی آن کماکان منازعه و ناامنی در افغانستان رواج داشت. عوامل مختلفی برای این ناامنی می توان ذکر کرد که یکی از آنها، رقابت های خارجی در میدان افغانستان بوده است. اکنون که حضور مستقیم نظامی امریکا در افغانستان به پایان رسیده، فرصت مناسبی برای بررسی پیامدهای حضور این کشور برای امنیت افغانستان از منظرهای مختلف است. بنابراین، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که رقابت و منازعه آمریکا و ایران چه پیامدهایی برای امنیت ملی افغانستان به همراه داشته است؟ فرضیه ی پژوهش این است که منازعه آمریکا و ایران در میدان افغانستان از بعد نظامی با افزایش منازعات مسلحانه، از بعد سیاسی با تضعیف دولت مرکزی، و از بعد اقتصادی با کاهش رشد مناسبات تجاری میان ایران و افغانستان باعث تضعیف امنیت ملی افغانستان شده است. جهت بررسی فرضیه از چارچوب نظری امنیت ملی و روش تبیینی استفاده شده است. در این راستا، از یکسو برخی مسائل منطقه ای و بین المللی مورد منازعه میان دو کشور و از سوی دیگر برخی اختلافات میان آنان در رابطه با افغانستان، زمینه ی رقابت و منازعه میان آنها در میدان افغانستان را فراهم آورده است. از این رو سیاست گذاری دو کشور در قبال افغانستان کاملا مبنای امنیتی داشته و پیگیری طرفین جهت تامین منافع ملی خود منجر به اقدام آنان علیه منافع یکدیگر در خاک افغانستان شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اقدامات مذکور پیامدهایی برای امنیت ملی افغانستان در ابعاد نظامی، سیاسی و اقتصادی به همراه داشته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان