فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۱۶۱ تا ۱۴٬۱۸۰ مورد از کل ۷۳٬۹۱۴ مورد.
۱۴۱۶۱.

موانع پیشرفت معنوی از دیدگاه صحیفه سجّادیه

نویسنده:

کلید واژه ها: امام سجاد (ع) رشد معنوی تأثیر گناه دعا معارف قرآن و حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۵ تعداد دانلود : ۱۲۶۲
رشد انسان و تکامل او به ویژه در دنیای کنونی، نیازمند برنامه است. شایسته است که در این برنامه افزون بر یادکرد نیازها و روش رسیدن به آن، موانع و محدودیت ها نیز ذکر شود. پژوهش کنونی بخشی از این موانع را در صحیفه سجّادیه شناسایی می کند. شناخت موانع معنوی رشد، تلاشی برای رسیدن به الگوی سبک زندگی اسلامی است. تبیین نگرش اهل بیت به موضوع پیشرفت و زمینه سازی برای استواری پایه های رشد جامعه از بهره های این تحقیق خواهد بود. تاکنون نگاشته ای که به تبیین موانع پیشرفت معنوی انسان از دیدگاه صحیفه سجّادیه بپردازد، دیده نشد. نگاشته کنونی که می توان آن را «موانع پیشرفت اخلاقی ...» نیز نامید، فهرستی از موانع را در ده بخش ارائه می-کند
۱۴۱۶۲.

بررسی مسئله عبد اسم در عرفان اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: عبد اسم عبودیت اسمی تخلق اسمای الهی مظهریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۳۰۲
عبد اسم از جمله اصطلاحاتی است که در دستگاه عرفانی ابن عربی مطرح و به وسیله برخی پیروانش تبیین شد. این مفهوم به این معناست که وقتی سالک در فنای صفاتی یا بقای پس از آن، با اسمی از اسمای الهی متحد شد، در وجود او جز حقیقت اسم مزبور حقیقت دیگری یافت نمی شود و وجود او به تمام معنا تحت تدبیر و ربوبیت آن اسم واقع می شود. در چنین حالتی گفته می شود او عبد آن اسم شده است. این مسئله در دو دانش عرفان نظری و عملی قابل طرح است: در عرفان نظری ذیل بحث انسان کامل و نیز ذیل بحث مظاهر اسما و در عرفان عملی ذیل ویژگی های سالک در سفر دوم از اسفار اربعه عرفانی. در عبودیت اسم، هم اسم الهی و هم عبد آن، هر کدام در ارتباط با یکدیگر احکام و ویژگی هایی دارند: اسم الهی ضمن شکل دادن به باطن و حقیقت قلبی سالک، او را ربوبیت می کند؛ عبد هم ضمن مظهریت برای آن اسم ، مجرای فیضی برای آثار آن می شود.
۱۴۱۶۳.

کاوشی نو در نقش یابی اهداف شریعت در منطقه الفراغ (با تکیه بر آراء شهید صدر، آیت الله شمس الدین و آیت الله سیستانی)

کلید واژه ها: منطقه الفراغ اهداف شریعت احکام ولایی شهید صدر آیت الله شمس الدین آیت الله سیستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۴۰۹
یکی از نظراتی که بیشتر به واسطه کتاب «اقتصادنا»ی شهید صدر رواج یافت و ادعا بر آن بود که موجب پویایی و انعطاف بیشتر شریعت در مواجهه با مسائل نوپدید می شود همانا نظریه «منطقه الفراغ» است که البته مورد خوانش های گوناگون و بعضاً ناهمساز نیز قرار گرفته است. پس از آن نظریه مذکور مورد توجه فقیهان دیگری همچون آیت الله شمس الدین و آیت الله سیستانی قرار گرفت. یکی از مسائلی که درباره این نظریه قابل توجه است پیوند و ارتباط آن با اهداف و مقاصد شریعت است که البته تاکنون (به حسب تتبع نگارندگان) هیچ پژوهش مستقلی به آن نپرداخته است. در این تحقیق پس از تبیین مسئله منطقه الفراغ به صورت تطبیقی میان سه محقق نامبرده، به بررسی ارتباط آن با اهداف و مقاصد شریعت از طریق بازخوانی برخی روایات و گزارش های تاریخی موجود که کمتر مورد توجه قرار گرفته اند خواهیم پرداخت.
۱۴۱۶۴.

مبناگرایی در اخلاق از دیدگاه آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق حکمت نظری و عملی قضیه اخلاقیِ بدیهی و نظری مبناگرایی آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۲۸۲
وجود قضایای بدیهی و ارجاع قضایای نظری به آنها (= نظریه مبناگرایی) از جمله مباحث مهم معرفت شناسی عام است. در معرفت شناسیِ اخلاق نیز، به عنوان معرفت شناسیِ مقید یا مضاف، این پرسش مطرح است که آیا علم اخلاق از قضایای بدیهی برخوردار است؟ اگر پاسخ مثبت است وجه بداهت آنها چیست؟ و در ادامه، آیا علم اخلاق می تواند با این بدیهیات، قضایای نظری خود را اثبات کند و از علوم دیگر بی نیاز باشد؟ تحلیل درست این گونه مسائل معرفت شناختی تأثیر زیادی در دفاع از ارزش های اخلاقی و پاسخ به شبهات آن به ویژه نسبیت و کثرت گرایی اخلاقی دارد.  آیت الله جوادی آملی به عنوان نظریه پرداز برجسته و کم نظیر حوزه علوم انسانی و اسلامی، در آثار خویش به این مسائل پاسخ داده است؛ این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی و با مراجعه به تمام آثار ایشان، به نتایجی دست یافت: در علم اخلاق بدیهیاتی وجود دارند که وجه بداهت شان به اوّلی و وجدانی بودن آنهاست؛ این بدیهیات هرچند نقش زیادی در اثبات قضایای نظریِ اخلاق دارند اما موجب نمی شوند که علم اخلاق تماماً از علوم دیگر بی نیاز باشد. همچنین در برخی عبارات ایشان ابهاماتی وجود دارد که در ابتدا متناقض به نظر می آیند لیکن نویسنده کوشیده است با استفاده از نظریات دیگر ایشان، توجیه و جمع مناسبی ارائه داده، تناقض ظاهری را رفع نماید.
۱۴۱۶۵.

نگرشی نو بر مفهوم «شرط نامشروع» و اثر آن بر صحت عقد از دیدگاه مذاهب خمسه و حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شرط نامشروع عقد سائغ فاسد مفسد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۲۳
عقود و متعلقات آن به جهت ارتباط عمیق و پیچیده ای که با ساحت های مختلف زندگی بشر دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردارند. یکی از متعلقات مهم عقود، شروط هستند که به واسطه رابطه ای که با عقود دارند، می توانند بر صحت یا عدم صحت آن مؤثر باشند. در پژوهش پیش رو کوشیده شده به روش اسنادی و با استفاده از روش توصیفی ، تحلیلی به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که تعریف و اثر «شرط نامشروع» بر صحت عقود در فقه و حقوق ایران چیست؟ نتایج این پژوهش نشان میدهد، تعاریف فقها از شرط نامشروع با وجود تفاوت ظاهری به یک مفهوم بازمیگردد. علاوه بر این، درباره اثر آن بر صحت عقود میان فقها اختلاف است؛ عدهای آن را فاسد و غیر مفسد، عقد و برخی آن را فاسد و مفسدِ عقد میدانند و درنهایت، برخی قائل به تفصیل شدند که از میان تفاصیل، به نظر میرسد تفصیل مرحوم نجفی(صاحب جواهر) نسبت به سایر تفصیلها دقیقتر باشد، زیرا ویژگیها و احوالات شرط نامشروع و نحوه تأثیر آن را بر عقد مورد بررسی قرار داده است. در این تفصیل ایشان معتقد است شرط نامشروع فاسد است، اما مفسد عقد نیست، مگر اینکه مستلزم انتفای شرطی از شروط صحت عقد باشد. قانون مدنی از نظریه نخست تبعیت نموده است که البته به نظر میرسد از این میان، نظریه تفصیلی صاحب جواهر، مطلوبتر و در عین حال دقیقتر است.
۱۴۱۶۶.

روایه «حین ترکنا الجسر» لعبد الرحمن منیف(دراسه فی الأنا و الغیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: السردانیه العربیه روایه عربیه الأنا والغیر حین ترکنَا الجِسر عبد الرحمن منیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۹۴
موضوع «الأنا والغیر» من الموضوعات التی نرید أن نُحلّلها فی روایه «حین ترکنا الجسر» لعبد الرحمن منیف. سارتر و دریدا من الذین عندهم إسهام فی هذا المجال. موضوع «الأنا والغیر» هو فرع قد نشأ أصلاً فی أحضان الفلسفه وترعرع وبلغ أشده فی ظلالها، ثم جاءت فروع معرفیه أخری بعد ذلک، کی تنعم بهذه الظلال، وتساهم فی سقایه هذه الشجره الوارفه المتألقه لعلم الجمال وأن تضیف إلیها فروعًا جدیده.لم یکن نمو هذه الشجره الفلسفیه طبیعیا، ولایسیر فی حقب عده عبر التاریخ، فکثیراً ما کانت تتداخل عوامل اجتماعیه، وثقافیه وسیاسیه جامده فی تعلیق هذا النمو، أو منعه فکثیراً ما حاولت هذه العوامل أیضا أن تجتث هذه الشجره من جذورها، لکن هذه الشجره کانت تعاود النمو بعد ذلک بأشکال عده، ربما بقوه أکبر وبازدهار أکثر تألقاً، حتی لو طالت فتره کمونها أو خفائها، وذلک لأنها أحد أبرز التجلیات المعبره عن خصوصیه النوع الإنسانی وتمیزه عن غیره من الکائنات. عبد الرحمن منیف فی هذه الروایه یستخدم بحث «الأنا والغیر» وراء الشخصیه والحوادث فی روایته حتی یبیّن لنا ما هی حقیقه الأشیاء.
۱۴۱۶۷.

مظاهر السرد التخییلی التاریخی فی روایه "دروز بلغراد"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: الروایه التاریخیه السرد التخییل دروز بلغراد دراسات فی السردانیه العربیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۸۴
تستخدم الروایه التاریخیه بشکل عامّ الأحداث والموادّ التاریخیه کعمودها الرئیس، وتحاول أن تختار شخصیاتها من بین الشخصیات التاریخیه. لکن یجب ألاّ نعتبر کاتب الروایه عند خلق أثره مؤرِّخًا، فهو أدیب قبل کلّ شیء، وأثره أثر فنی بالدرجه الأولى. وباعتماده على عنصر الخیال یحرّر الشخصیات من إطارها التاریخی الضیّق لیجعل منها نماذج فنّیه. روایه "دروز بلغراد" روایه تاریخیه یحاول الکاتب فیها أن یجمع بین حالاته الذاتیه من جهه وبین الأحداث التاریخیه- الأدبیه من جهه أخرى. وهذا ما یُغلب الوجه الأدبی لحضور الکاتب على الوجه التاریخی. وفی مقاربتنا للنصّ نعتمد المنهج البنیوی الذی یعتبره بنیه متکامله وکلاًّ متکاملاً. یرمی هذا المقال إلى إظهار الرؤیه الأدبیه للروائی حیال سرد الأحداث التاریخیه فی الروایه المذکوره أعلاه. تبیّن النتائج أنّ الکاتب "ربیع جابر" لجأ إلى الوظیفه الواقعیه للروایه من أجل إنشاء علاقه بین القارئ والروایه التاریخیه.
۱۴۱۶۸.

تاریخ و تطور واژه شاگرد در نظام اخلاق آموزشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاگرد دانش آموز فراگیر متعلم آموزش وپرورش تحصیل تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۴۰۱
انسان در همه ی مراحل زندگی، از کودکی تا نوجوانی و بلوغ و حتی در سنین سالخوردگی، پیوسته از افکار و رفتار دیگران متأثر است.از شرایط محیط نقش می گیرد، و بر م حیط زی ست اثر می گذارد.آنچه فرهنگ انسانی را می سازد مجموعه ی این تأثیر و تأثرهاست؛ اعم از آنکه تغییر رفتارها نتیجه ی کوششهای عمدی و حسابشده و در قالب نظام آموزشی رسمی یا سنتی باشند، یا اینکه به صورت اثر محیط، به ویژگیهای فرد و ج امعه ش کل بدهند. درهرحال دگرگونیهای جامعه از تأثیر عوامل سنتی و نیز از کوششهای عمدی نظام آموزشی رسمی ناشی هستند. مصداق اولیه این نظام آموزشی در تاریخ ایران قبل از اسلام و نیز ایران بعد از اسلام، حداقل تا قرن معاصر در واژه ای به نام شاگرد موضوعیت داشت که اراده حاکمیت در ذهن شاگرد و یا شاگردان به صورت فردی ویا جمعی در مکانهایی خصوصی و یا عمومی و یا به مقتضای زمان و مکان و شرایط پیش آمده ،حک وتأثیرگذاربوده تا بتوانند سرمایه انسانی کشور را در امتداد تفکر واندیشه سیاسی خودحفط و هدایت ودر مواقع نیار بهره برداری نمایند.این پژوهش در صدد است تاچگونگی تغییر و تطور واژه شاگرد و تبدیل آن به دانش آموز و واژه های دیگر و علل و عوامل پیرامونی این موضوع را در گذرزمان حتی تا دوره حاضر بررسی تا غایت نهایی مقاله محقق شود. به نظر می رسد نقش دولتها، خصوصا نفوذ دانشمندان و فرهیختگان و «الیت» جامعه در بدنه حاکمیت، بی تأثیر در «آلترناتیو» واژه شاگرد در نظام آموزش سنتی ورسمی ایران نبوده و علاوه بر آن احتمال می رود همسویی با سیاست های آموزشی و تربیتی جوامع برون مرزی در تغییر کلمه شاگرد تأثیر گذار بوده است.این پژوهش به روش تاریخی و شیوه جمع آوری مطالب به روش کتابخانه ای و اسنادی و تطبیقی تهیه شده است
۱۴۱۶۹.

بررسی حقوقی و اخلاقی چالش های ناشی از آزادی سینما(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سینما آزادی سینما نظم عمومی اخلاق حسنه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴ تعداد دانلود : ۴۰۷
آزادی سینما مفهومی است که از آزادی بیان برمی آید و در واقع سی نما به عنوان هنر هفتم، با شیوه ی سمعی بصری خاص خود در پی تحقق این مهم است. آزادی سینما و چالش های حقوقی و اخلاقی آن همواره یکی از چالش های دولت ها بوده است و به همین علت دولت ها برای انجام این مهم ترین وظیفه خود، دست به اقداماتی مانند مقرره گذاری فرهنگی و نظارت های پیشینی و پسینی بر سینما زده اند. از این رو مقاله حاضر که در صدد بررسی چالش های حقوقی و اخلاقی ناشی از آزادی سینما است، پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، نظم عمومی و آزادی سینما را مورد بررسی قرار خواهد داد. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این مقاله، روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این مقاله، کتابخانه ای می باشد که از نوع مطالعات اسنادی داده های تحقیق گردآوری شده و با استفاده از روش تحلیل متون حقوقی مورد تحلیل و توصیف قرارگرفته است. یافته های این مطالعه، حاکی از آن است که: آزادی سینما سبب بروز چالش های حقوقی و اخلاقی فراوانی می گردد که دولت ها می توانند با مقررات گذاری و نظارت های خاص خود تا حدودی چالش های حقوقی- اخلاقی آزادی سینما را کاهش دهند.
۱۴۱۷۰.

باز خوانی اخلاقی تقنینی تعهدات بین المللی ایران در مبارزه با تروریسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تروریسم تعهدات بین المللی حقوق ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۳۱۴
علی رغم گستردگی و ویژگی هایی که پدیدۀ تروریسم پیدا کرده است، تنها چند دهه است که به یکی از مباحث بحث برانگیز بین المللی، منطق ه ای و داخل ی، تب دیل ش ده است. به رغم اینکه امروزه، همه کشورها یک صدا تروریسم را محکوم می کنند، متأسفانه بحث تروریسم بیشتر جنبه سیاسی به خود گرفته است تا جنب ه حق وقی. بنابراین پدید تروریسم به یکی از مهمترین دغدغه های امنیتی ملت ها و دولت ها در سراسر جهان تبدیل شده است. رواج پدیده تروریسم منحصر به منطقه و یا دولت های خاصی نیست، بلکه از کشورهای کوچک، کمتر توسعه یافته تا بزرگترین قدرت های دنیا به نحوی با این معضل امنیتی مواجه هستند. به طور تقریبی می توان گفت از زمان شکل گیری جامعه بین الملل و درک لزوم مقابله با تروریسم، کشورها و جامعه بین الملل سه راهبرد را در روند مبارزه با تروریسم در پیش گرفته اند که هریک موفقیت هایی را در پیش داشته است، امّا هیچکدام قادر به مقابله ریشه ای با پدیده تروریسم نبوده است و در بلندمدت نتوانسته از دست زدن به اقدامات تروریستی جلوگیری کند. این مطالعه در پی آن است تا ابعاد راهبرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم را در طی سه دهه اخیر تبیین نماید . با توجه به اینکه در حال حاضر، سیزده سند بین المللی در مورد مبارزه با تروریسم به تصویب رسیده است، ایران فق ط ب ه شش سند از این اسناد ملحق شده اس ت
۱۴۱۷۱.

تبیین الگوی اسلامی-ایرانی تعلیم و تربیت با تکیه بر آرای تربیتی ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی اسلامی - ایرانی تعلیم و تربیت اندیشه ملاصدرا فلسفه های دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۷ تعداد دانلود : ۶۸۹
تعلیم و تربیت یکی از موضوعاتی است که از دیرباز در فلسفه های دینی و غیردینی به آن توجه ویژه ای شده است.بررسی الگوی اسلامی- ایرانی جهت پرورش انسان در علم تعلیم و تربیت، حائز اهمیت است. الگوی اسلامی- ایرانی یک الگوی نظری با کارکرد هنجاری است.این الگو می تواند به زبان ریاضی یا منطقی ارائه شود و لازم است که در آن از روش های علم امروز برای توضیح امور پیچیده استفاده شود. نظریه ی اسلامی- ایرانی نظریه ای است که بر اساس مبانی بینشی اسلام و در چارچوب اخلاق و حقوق اسلامی و منطبق بر شرایط ایران است. بررسی اندیشه های ملاصدرا بیانگر آن است که در اندیشه ملاصدرا انسان، در مراتب وجود، حرکت و سیلان عمودی دارد. انسان شناسی صدرایی نقطه تلاقی انسان شناسی دینی، اخلاقی، فلسفی و عرفانی است، با توجه به مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی، مانند اصالت و تشکیک وجود، حرکت جوهری و غیره، جامعیت انسان را با توجه به درجات ونشئه های گوناگون، که از پست ترین مراتب، یعنی جمادی آغاز و به آخرین مرحله یعنی، تجرد و تعقل و ادراک عقلی می رسد. بنابراین، این شایستگی را دارد که به بالاترین درجه هستی برسد یا با فرصت سوزی به پست ترین مراتب هستی گرفتار شود
۱۴۱۷۲.

نقد و بررسی متنی و سندی احادیث باب پنجم کتاب الغیبه نعمانی

نویسنده:

کلید واژه ها: حدیث متن سند حدیث حسن حدیث ضعیف الغیبه نعمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸۴ تعداد دانلود : ۵۳۹
کتاب الغیبه نعمانی (متوفی360ق) کهن ترین کتاب روایی در باب \"مهدویت\" در اندیشه های شیعه اثنی عشری است که به دست ما رسیده است. روایات این کتاب در بیست و شش باب، جمع وتدوین شده است. اکنون این سوال مطرح است که احادیث الغیبه نعمانی از لحاظ سند در چه سطحی از اعتبار قرار دارند؟ این مقاله به بررسی متنی و سندی احادیث باب پنجم که پیرامون مدعیان دروغین امامت و قیام هایی که قبل از قیام قائم(ع) رخ می دهد، پرداخته است. از سیزده حدیث نقل شده در این باب، سه حدیث در مورد قیام های قبل از قیام آن حضرت و بقیه احادیث در مورد مدعیان امامت منتصب از سوی خداوند می باشد. در این احادیث، چنین کسانی در ردیف \"کافر\" و \"مشرک\" معرفی شده اند. دربررسی احادیث باب مزبور روشن شد که 9 حدیث، ضعیف و 4 حدیث حَسَن است. به نظر می رسد که نعمانی خواسته است با آوردن احادیث ضعیف، متن احادیث ضعیف را به وسیله یکدیگر و احادیث معتبر در همان موضوع، تقویت کند. سه حدیث از احادیثِ ضعیف مربوط به قیام های قبل از قیام قائم است که از لحاظ متنی مورد مناقشه اند. در تحلیل متنی این احادیث روشن شد که همه قیامهای قبل از قیام قائم(ع) نکوهیده نیستند و قیامهایی که در طول و روند قیام قائم(ع) هستند، مورد تائید امامان معصوم(ع) هستند. مقاله حاضر با روش توصیفی _تحلیلی به بررسی ونقد متنی و سندی این احادیث پرداخته است.
۱۴۱۷۳.

بررسی رابطه حسن و عشق و هنر از منظر شیخ احمد غزالی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: احمد غزالی حسن عشق هنر تجلی تشبیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۸ تعداد دانلود : ۴۲۴
تصوف شیخ احمد غزالی، تصوفی عاشقانه است که در آن، حسن و عشق از عناصر اصلی سلوک شمرده می شوند. حسن از پی تجلی و عشق از پی دیدن حسن می آید. با دیدن حسن، شور عاشقانه حادث می شود؛ پس عشق همواره پس از تجلی حسن است. در این مقاله ابتدا عشق و حسن را از منظر غزالی توضیح داده، سپس چند ویژگی اصلی آنها را در رابطه با هم بررسی کرده ایم که عبارت اند از: برای انسان بودن عشق، کرشمه حسن و کرشمه معشوقی، اشتقاق عاشق از عشق و اشتقاق معشوق از تجلی حسن، و تشکیکی بودن حسن و عشق. در نهایت به بحث هنر از نگاه غزالی پرداخته ایم. او هنر را با تشبیه مرتبط می داند. هنرمند حسن را می بیند و آن را در اثرش می نمایاند؛ پس هنرمند از آنجا که حُسن بین است، عاشق است و از آنجا که حسن را می نمایاند، اهل تشبیه است. در پایان به هنر مطلوب از دید غزالی می پردازیم؛ هنری که از بیخودی هنرمند برخاسته است و دراصطلاح آن را «هنر بی هنری» می نامند.
۱۴۱۷۴.

کاستی های مبادی تصوری استیون هاوکینگ و ریچارد داوکینز در حوزه ی الهیات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استیون هاوکینگ ریچارد داوکینز مبادی تصوری الاهیات فلسفی مبانی الحاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۹ تعداد دانلود : ۵۷۶
استیون هاوکینگ و ریچارد داوکینز از دانشمندان خداناباور معاصر هستند که با مشی تجربی یکی در حیطه فیزیک، و دیگری در حیطه زیست شناسی به مباحث الاهیات ورود نموده اند که این ورود به الحاد و خداناباوری ختم شده است. مهمترین عاملی که موجب چنین نتیجه ای در مشی علمی این دو شخصیت شده تصورات نادرست از موضوع و مفاهیم فلسفی است. تحقیق پیش رو با استخراج این مبانی به روش کتابخانه ای از لابلای آثار این دو شخصیت، آنها را به بوته نقد گذاشته است. تصور نادرست از فلسفه و قلمرو آن، و نیز درک نادرست از مفاهیم فلسفی چون درک نادرست از مجردات، تصور غلط از واجب الوجود و اوصاف آن، تشخیص نادرست نسبت به ملاک نیازمندی به واجب، و همچنین درک نادرست از مفاهیم «علیّت»، «زمان»، و «عدم»را می توان به عنوان مصادیقی از این فهم نادرست برشمرد.
۱۴۱۷۵.

استطاعت کلامی و کارکرد آن در نظریه امر بین الامرین با رویکرد انتقادی به دیدگاه اشاعره و معتزله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استطاعت امر بین الامرین اشاعره معتزله متکلمین امامیه اهل بیت (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۳۰۷
استطاعت کلامی به معنای توانایی فاعل بر انجام یا ترک یک کار، توسط ائمه اطهار(ع) به عنوان مقدمه بحث جبر و اختیار مورد بررسی قرار می گرفت اما رواج دو گرایش جبر و تفویض در جامعه و تقسیم استطاعت به پیش از فعل به معنای قدرت انسان بر انجام فعل، مستقل از قدرت الهی و مقارن با فعل به معنای صفتی که خداوند هنگام اکتساب فعل خلق می کند ، باعث راه یافتن این تقسیم بندی میان متفکران امامیه شد. استطاعت از دیدگاه اهل بیت (ع) نیازی به تقسیم مذکور ندارد و طبق نظریه امر بین الامرین، انسان با توانایی خدادادی که هم قبل از فعل وجود دارد و هم مقارن با فعل، موفق به انجام عمل می شود. بنابراین استطاعت چه از نظر ائمه اطهار(ع) و چه از نظر متکلمین امامیه در هندسه فکری امر بین الامرین تعریف می شود و اگر در برخی موارد به استطاعت پیش از فعل یا مع الفعل نزدیک شده ناظر به نفی جبر و تفویض رائج بوده است.
۱۴۱۷۶.

الدلاله الصوتیه والمعجمیه فی نهج البلاغه (الخطبه الغراء نموذجًا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علم الأسلوب الإحصائی نهج البلاغه الخطبه الغرّاء الدلاله الصوتیه الدلاله المعجمیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۴۵
یعتمد علم الأسلوب الإحصائی باعتباره أحد فروع علم الأسلوب على تفضیل الکمیه على الحدس بغیه اکتشاف أسلوب الأدیب. فإن مشکله العلاقه بین محتوى اللغه والشکل الصوتی هی إحدی أهم قضایا اللغه والجدل بین العلماء، کما أن الدلاله المعجمیه هی الخطوه الأولى التی یتبعها الباحثون قبل دراسه الدلالات الصوتیه والصرفیه والنحویه. ونحن نستعین فی هذه الدراسه بمنهج علم الأسلوب الإحصائی هادفین إلى اکتشاف الدلالات الکامنه وراء مفردات الخطبه الغراء لأن هذه الخطبه تتمیز بخصائص جمالیه بارزه تمت دراستها على المستویین الصوتی والمعجمی. على المستوى الصوتی، تم التحقیق فی دلالات الجهر والهمس، والأصوات الانفجاریه والاحتکاکیه، وتکرار الأصوات ودلالات المقاطع الصوتیه. وعلى مستوى المفردات، تم تحلیل تناسب الکلمات مع السیاق الدلالی للخطبه. والنتیجه هی أن معظم أصوات الخطبه الغراء هی نوع من الأصوات المجهوره، والتی تتناسب مع سیاق الخطبه، أی إصرار الإمام على دعوته. کما أن المقاطع الصوتیه مناسبه تمامًا للسیاق والموقع اللفظی، بحیث تشیر المقاطع القصیره إلى دعوه الإمام إلى المسارعه فی قبول الدعوه والمقاطع الطویله تعکس تحذیر الإمام من الغفله عنها. على مستوى الکلمات، استنتجنا أن الکلمات المستخدمه فی الحقول الدلالیه تتناسب مع فضاء الخطبه، ویبین سیاق اللغه معانی تلک المفردات.
۱۴۱۷۷.

چگونگی امکان معرفت از دیدگاه علامه طباطبایی و کانت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امکان معرفت من استعلایی شناخت حضوری کثرت ادراکات حصول مفاهیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۱ تعداد دانلود : ۶۸۴
کانت فیلسوف شهیر آلمانی در کتاب دوران سازش، نقد عقل محض، کوشیده است شرائط امکان معرفت کلی و ضروری را به دست دهد و در پی آن مرزهای دانستن را مشخص کند. از نظر کانت، حکم تالیفی پیشینی تنها زمانی امکان می پذیرد، که صورت های محض زمان و مکان، تمثلات داده شده در شهود را متعین کنند. او تلاش می کند نشان دهد شرط صدور حکم تجربی عینی، اطلاق صورت های محض فاهمه و مقولات 12گانه بر شهودهایی است که به تعینات زمانی و مکانی متعین شده اند. از دیدگاه او، همه شرط های شناخت نیز خود، مشروط به وحدت استعلایی ادراک نفسانی اند. من استعلایی کانت و تبیین او از شرائط امکان شناخت، دستمایه ای برای مقایسه دیدگاه او با آموزه ی معرفت حضوری و نظریه ی نحوه پیدایش کثرت در ادراکات در دستگاه فلسفی علامه طباطبایی دراختیار می نهد. او شرط امکان هر گونه دانستن، حتی دانش حصولی را وابسته به حضور معلوم نزد نفس فاعل شناسا و اتحاد و اتصال وجودی این دو می داند. او نخستین فیلسوف در سنت حکمت اسلامی است که تبیینی خلاقانه از پیدایش کثرت در ادراکات و چگونگی حصول مفاهیم بدیهی اولیه به دست داد. توصیف و تفسیر سازوکار معرفت شناختی امکان شناخت در دو دستگاه فکری کانت و علامه، مساله ای است که این مقاله درصدد توضیح آن است.
۱۴۱۷۸.

جلوه هایی از پدافند غیرعامل در راهبرد های دفاعی قرآن مجید و سیره نبوی(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآن سیره نبوی (ص) دفاع پدافند غیر عامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۳ تعداد دانلود : ۵۰۱
توجه به پدافند غیرعامل در جهت افزایش توانمندی های دفاعی کشورها و کاهش تهدید و آسیب پذیری آنها در حوزه های گوناگون امری است اجتناب ناپذیر، که مطمح نظر سیاست مداران بزرگ دنیای امروز است. با ظهور اسلام، جبهه کفر و هجوم گسترده ای را برای هدم و نابودی این دین الهی و انسانی آغاز کرد. لذا در برخی از آیات قرآن کریم آشکارا اهمیت حفظ آمادگی همه جانبه در برابر دشمنان و دفاع از حریم دین و کیان مسلمین مورد توجه و تاکید قرار گرفته است. همچنین در سیره دفاعی پیامبر (ص) نیز نمونه های فراوانی از انواع روش ها و تاکتیک های دفاعی و بهره گیری مؤثر از موقعیت های مناسب زمان و مکان برای رویارویی و مقابله با دشمنان دین وجود دارد. هدف این پژوهش بررسی و واکاوی روش ها و تاکتیک های دفاعی گوناگونی است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در قرآن کریم بدان اشاره شده است و همچنین استخراج و ارائه نمونه هایی از تدابیر و برنامه های دفاعی در سیره پیامبر (ص) با توجه به آنچه که امروزه به عنوان اصول پدافند غیر عامل شناخته شده است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، با توجه به دو عامل عمده فرماندهی هوشمندانه پیامبر اسلام و روحیه شهادت طلبانه مؤمنان به تبیین مهم ترین ابعاد و روش های دفاع غیر عامل در آموزه های قرآن کریم و سیره پیامبر (ص) از قبیل اقدامات فرهنگی و عملیات روانی، افزایش قدرت نظامی در جبهه اسلام ، افزایش میزان بازدارندگی در جبهه دشمن، رعایت اصول مدیریت در شرایط بحران، شناسایی فرصت ها و تهدیدها، کاربست طرح فریب دشمن، دوران دی شى و آینده نگری و... می پردازد.
۱۴۱۷۹.

مؤلفه های گفتمان مبتنی بر آزاداندیشی در مناظره های رضوی؛ راهبردی آرمانی برای آسیب شناسی چالش ها و موانع تحقق کرسی های آزاداندیشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کرسی های آزاداندیشی الگوی راهبردی مناظره های امام رضا (ع) آسیب شناسی چالش ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۳۱۲
کرسی های آزاداندیشی به عنوان فرایندی مبتنی بر عقلانیت و به کارگیری خردجمعی در جهت تحقق بخشیدن به جنبش نرم افزاری و توسعه همه جانبه کشور، همواره مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و متفکران بوده و جزء یکی از واژگان پربسامد در گفت وگوهای علمی و سیاسی جامعه کنونی ایران است. تحقق و شکوفایی این ایده با چالش ها و موانع بسیاری مواجه گشته است. عمده ترین مانع بر سرِ راهِ تحقق این ایده، نبود الگویی راهبردی مبتنی بر آموزه های اسلامی شیعی است تا به واسطه آن، آسیب ها شناسایی و چالش های موجود برطرف گردد. با بررسی آموزه های اسلامی و سیره ائمه معصومین (علیهم السلام) مشخص می شود که بهترین الگو در زمینه برگزاری مطلوب کرسی های آزاداندیشی، مناظره های منحصربه فرد امام رضا (علیه السلام) با بزرگان ادیان و مذاهب است. بدین منظور، پژوهش حاضر به روشِ توصیفی تحلیلی و با استناد به کتاب های تاریخی و روایی سعی دارد با محوریت مناظره های امام رضا (علیه السلام) و بررسی و تحلیل مؤلفه های آن، چالش های پیش روی کرسی های آزاداندیشی را آسیب شناسی کند و زمینه پویایی و شکوفایی هر چه بیشتر آنها را فراهم آورد.
۱۴۱۸۰.

مهم ترین مؤلفه های حکومت مطلوب در اندیشه و کنش سیاسی امام رضا (علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام رضا (ع) حکومت مطلوب مأمون عباسی اسکینر هرمنوتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۱ تعداد دانلود : ۵۷۵
حکمرانی و حکومت مطلوب همواره موضوع بحث تشیّع بوده است. مذهب تشیّع برای تبیین حکومت مطلوب دینی به ثقلین رجوع کرده و تلاش داشته تا پس از مطالعه کتاب وحی و تبیین مفاهیم حکمرانی در آن، مؤلفه های حکومت مطلوب را از سیره اهل بیت (علیهم السلام) استخراج کند. از دوران های مهم جهت استخراج مهم ترین مؤلفه های حکومت مطلوب دینی دوران ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام) است. حضرت رضا (علیه السلام) تلاش داشتند تا احکام اسلامی را در دوران ولایتعهدی خود اجرا کنند. این پژوهش در پی پاسخگویی به این سؤال است که مهم ترین مؤلفه های حکومت مطلوب از منظر حضرت رضا (علیه السلام) چیست؟ مسئله اصلی پژوهش این است که امام رضا (علیه السلام) در دربار عباسی، چه مؤلفه هایی را برای حکومت اسلامی مدّنظر داشتند؟ پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به مطالعه دوره های مختلف ولایتعهدی ایشان پرداخته و مهم ترین مؤلفه های حکومت مطلوب از منظر ایشان را استخراج کرده است. روش قصدگرای هرمنوتیک اسکینر چارچوب نظری این پژوهش را تشکیل می دهد که بر طبق آن زمانه حضرت رضا (علیه السلام) شرح داده شده، سپس مفاهیم مهمّ حکومت مطلوب از منظر امام رضا (علیه السلام) تبیین شده است. البته، باید به این نکته اشاره داشت که مهم ترین مؤلفه های حکومت مطلوب از منظر ایشان که در این مقاله بیان شده، صرفاً مؤلفه های احتمالی مدّنظر نویسندگان پژوهش حاضر از دیدگاه امام رضا (علیه السلام) است وگرنه ایشان هیچ گاه به صورت مستقیم چنین مؤلفه هایی را برای حکمرانی مطلوب اسلامی بیان نکرده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان