فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۰۸۱ تا ۱۴٬۱۰۰ مورد از کل ۷۳٬۹۱۴ مورد.
۱۴۰۸۱.

مؤلفه های تفسیر سیاسی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تفسیر سیاست تفسیر سیاسی مؤلفه های تفسیر سیاسی قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶
در بین کتاب های آسمانی، قرآن تنها کتاب مصون از تحریف و راهنمای همه انسان هاست تا روزی که جهان برقرار، و زندگی بشر در آن تداوم دارد. جامعیت قرآن نسبت به نیازهای بشر و فهم پذیری، تبیین و تفسیر آن توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه طاهرینعلیهم السلام، عالمان دین را برانگیخت تا با بهره گیری از علوم مختلف، درگذر زمان و بروز نیازهای جدید، به تفسیر قرآن بپردازند، که در طیّ زمان تاکنون، گستره آن افزوده گشته است. تفسیر قرآن با استفاده از تخصص علمی سیاسی مفسر، «گرایش تفسیر سیاسی قرآن» نامیده می شود که محور مقاله پیش رو است و مانند سایر نوشته های علمی باید از مبانی خاص، روش و شیوه و اصول و ضوابط که سازنده نظم منطقی هر نگاشته و مکتوبی هستند، برخوردار باشد. هدف از این گونه تفسیر می تواند در درجه اول، شناخت تنها قانون اساسی جامع جهانی در روابط بین الملل و نیز ردّ مدعای جدایی دین از سیاست باشد که نوشتار حاضر با بهره مندی از آیات کریمه قرآن و روش کتابخانه ای و دستیابی موفقیت آمیز به اهداف موردنظر نگاشته شده و سعی بر آن بوده که به ارکان اصلی این گونه تفسیر به طور اجمال پرداخته شود.
۱۴۰۸۲.

گونه شناسی ساختار چینش آیات در رکوعات قرآنی (مطالعه موردی سوره بقره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رکوعات قرآنی سوره بقره چینش آیات در رکوع گفته پردازی الگوهای بسط متن گفتمان قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۳۶۳
یکی از مباحث جدید قرآن شناسی، مطالعه الگوهای گفته پردازی در زبان (بیان) قرآن کریم است. بررسی این موضوع از زوایای مختلف امکان پذیر است؛ یکی از آنها بازخوانی کوشش های مرتبط با این موضوع در میان متقدمان است. همچنین، بازخوانی و تحلیل رکوعات قرآنی که از تقسیم بندی های کهن متن قرآن کریم بوده و با علامت «ع» در برخی مصاحف شناخته شده، با این نگاه از نقطه های شروع در این مباحث است. با مطالعه چینش آیات در رکوعات یک سوره، الگوهای متن سازی (گفته پردازی) و ساختار متن قرآن کریم استخراج می شوند. جستار حاضر درصدد است با بهره گیری از روش های مختلف تحلیل شکلی و محتوایی و نیز روش های نقد متن به این پرسش پاسخ دهد که چینش آیات در رکوعات سوره بقره بر چه الگوهایی استوار است تا بدین وسیله الگوهای گفته پردازی را بازشناسد. بررسی ها نشان می دهند الگوهای گفته پردازی در این سوره به الگوهای عمومی شامل بلاغت سامی (ارتباط متقابل متون به صورت متوازی و دایره ای)، ساختار شمارشی، تقابل یا گفتمان برابر (تقابل دوگان ایمان و کفر و انفاق و ربا) ساختار توالی (ترتیب زمانی اعطای نعمت ها به بنی اسرائیل و ذکر انبیای الهی به ترتیب زمانی)، شیوه تفصیل با بیان مصداق و تمثیل (رفتارشناسی منافقین)، تصریف در بیان (پاسخ به شبهه معاد در قالب ذکر سه داستان)، الگوهای سبک ساز شامل شیوه بیانی یکسان در آیات رکوع (اوامر) و آغازین مشترک آیات رکوع، الگوهای مبتنی بر گونه سخن شامل سخن روایی که دربردارنده (داستان آدم و روایت طالوت و جالوت) و سخن حقوقی و بیان آیات الأحکام تقسیم می شوند.
۱۴۰۸۳.

بررسی تحلیلی بر قراردادهای بیع متقابل و بی.او.تی با تطبیق بر فقه امامیه

کلید واژه ها: بیع متقابل بی او تی قرارداد عقود شرعی ساخت بهره برداری انتقال فقه قباله جعاله استصناع اجاره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۵۵۳
هدف از انجام این نوشتار بررسی تحلیلی بر قراردادهای بیع متقابل و بی.او.تی با تطبیق بر فقه امامیه می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از آن بود که از لحاظ فقه امامیه می توان برای توصیف قراردادهای بیع متقابل به عقد بودن، لزوم، تنجیز آن، معوض بودن ، بلند مدت و سنگین بودن حجم عوضین را قائل شد و در مقام تطبیق قرارداد بی.او.تی که همان قرارداد ساخت، بهره برداری و انتقال می باشد نیز اگر این قرارداد به روش منطبق بر عقود اسلامی تنظیم گردد؛ از جهت مطابقت با عقود معیّن شرعی مانعی نخواهد داشت. تحلیل تطبیقی این قرارداد با عقود شرعی همانند قباله، صلح، اجاره، بیع، استصناع، جعاله، وکالت مورد بررسی قرار گرفته و ابهاماتی که می تواند این قرارداد را از دایره مشروعیت خارج سازد را تشریح نموده و آثاری که بر آن مترتب گردد را تبیین نماید. همچنین ماهیت فقهی قرارداد بی.او.تی را چنانچه بر اساس قراردادی مستقل بر پایه عقلایی متصور گردد؛ لازمه آن اولویت دادن ماهیت قرارداد بر مبنای غیر توقیفی بودن عقد است. روش مطالعه در پژوهش مذکور با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری و نهایتاً دستیابی به نتیجه با روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است.
۱۴۰۸۴.

مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان؛ ضرورت ها و راهبردها

کلید واژه ها: زنان جامعه مشارکت سیاسی – اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۰ تعداد دانلود : ۴۶۷
اراده و آزادی گوهر انسان است و به عنوان فصل ممیز انسان از سایر حیوانات بشمار می رود و انسان با سیر روند تکاملی عقلی قادر می شود با عقل خویش، سره را از ناسره تشخیص داده و راه خود را آزادانه انتخاب کند. در انتخاب آزادانه انسان ها فرقی بین زن و مرد نیست، زیرا هیچ اختلافی میان آن دو گوهر انسانیت، آزادی و عقل وجود ندارد و مؤلفه های دین اسلام با فطرت همخوانی و سازگاری دارد و در حوزه ی مطالعات دینی، جایگاه و منزلت زنان و به تبع آن بررسی نقش ها، حقوق و وظایف و انواع کارکردهای اجتماعی زنان در عرصه های گوناگون از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و موضوع مشارکت سیاسی زنان، قرائت های متعددی در ادیان و تفکرات مختلف دارد و تبیین ابعاد این مسأله به استناد منابع دینی، علاوه بر روشن کردن حقیقت، در جهت اعتلاءِ جامعه اسلامی و جایگاه زنان در جامعه بستر لازم را فراهم کرده و می تواند با الگوی مناسب به سامان بخشی وضعیت زنان کمک نماید. مشارکت سیاسی زنان گرچه تابع نظام عمومی مشارکت سیاسی جامعه است؛ ولی در عین حال متأثر از مجموعه عوامل خاص فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و سیاسی است.
۱۴۰۸۵.

بازنگری تفسیری در معنای «ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه 22 مدثر تفسیر مفردات عبس بسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۴ تعداد دانلود : ۳۶۹
در قرآن کریم دو واژه مترادف نمای «عَبَس» و «بَسَر» در آیه بیست ودوم سوره مدّثّر: « ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ » آمده است. واژه شناسان و مفسران برای معنای این دو واژه أقوالی را بیان کرده اند؛ چنانکه برای «عبس» سه معنا و برای «بسر» یازده معنا بازگفته اند که نشان دهنده إختلاف نظر میان آنان است. در این مقاله برای روشن شدن معنای این واژه ها ضمن مراجعه به منابع لغوی و دریافت معانی صحیح واژه، به بررسی دیدگاه های مفسران با توجه به سیاق آیه پرداخته شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مناسب ترین تعبیر در این سیاق برای «عَبَسَ» أخم کردن و برای «بَسَرَ» مکث و ایستادن همراه با تفکّر است. این نظریه افزون بر هماهنگی با سیاق و أقوال برخی از واژه شناسان و مفسران، به دفع شبهه ترادف نیز می پردازد.
۱۴۰۸۶.

پاسخ به شبهه آلوسی بر امامت امامان^ براساس نقش «اِنّما» در آیه ولایت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آیه ۵۵ مائده آیه ولایت آلوسی حصر انَّما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۳ تعداد دانلود : ۴۶۳
مفسران شیعه آیه 55 مائده مشهور به آیه ولایت را همواره برای إثبات ولایت حضرت علی × مطرح کرده اند. برخی از مفسران أهل سنت بر این رویکرد تفسیری إشکال هایی را وارد نموده اند. آلوسی از مفسران أهل سنت بیان می کند که: لازمه تفسیر شیعه از آیه 55 مائده، نفی إمامت إمامان دیگر شیعه است. مفسران شیعه به إشکال مذکور پاسخ هایی داده اند که به گمان نگارنده پاسخ های ارائه شده روشمند نبوده است. آخرین پاسخ مکتوب به شبهه آلوسی از زاویه «لُبّی بودن مفهوم مخالف آیه ولایت و عدم قابلیت تخصیص»، «مسلّم پنداشتن أمور غیر مسلّم» و ... دارای نقص و چالش است. با کوششی که انجام شد، مشخص گردید پاسخ شبهه مذکور در گرو توجه به نقش «إنَّما» در آیه مذکور است. گفتنی است شبهه آلوسی و پاسخ إرائه شده بر دلالت «إنَّما» بر حصر حقیقی مبتنی است در صورتی که دقت در کاربردهای «إِنَّما» گویای حصر اضافی است. درنتیجه منطوق و مفهوم آیه با نفی إمامت إمامان ^ هیچ ارتباطی ندارد.
۱۴۰۸۷.

بررسی نظریه دشتکی در حدوث انسان با تأکید بر آیه «هَلْ أَتَی...»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آیه 1 انسان تفسیر کلامی حدوث قدم انسان دشتکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۴۵۰
حکیم دشتکی، بر پایه آیه «هَلْ أَتَی عَلَی الْإِنْسَانِ حِینٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ یَکُنْ شَیْئًا مَذْکُورً» انسان را حادث می داند و تصریح می کند که انسان موجودی حادث أبدی است و أزلی نیست. در مقابل إبن عربی، انسان را موجودی أزلی و أبدی می داند. این مقاله با بررسی آراء برخی مفسران درباره دلالت آیه یادشده و نیز واکاوی أدله دشتکی و إبن عربی در خصوص معنای آیه است. بررسی إجمالی آیه مورد بحث، نظر تفسیری مفسران و برداشت دشتکی، در إبتدای أمر حدوث انسان إستنباط می شود اما دقت بیشتر در معنای آیه و أدله مفسران، باعث ایجاد تردید در نظریه حدوث می گردد. بر این بنیاد، مراد از حدوث، حدوث زمانی است؛ یعنی انسان موجودی حادث به حدوث ذاتی و قدیم به قدیم زمانی است. همچنین مراد از انسان، حقیقت انسان؛ یعنی نفس ناطقه و ماده أولیه او و نه صورت او است.
۱۴۰۸۸.

کشف غرض سوره «ص» با تأکید بر تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سوره ص تفسیر ساختاری وظایف پیامبر اکرم انذار و تبشیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۲ تعداد دانلود : ۲۶۰۱
قرآن پژوهان در چند دهه أخیر با رویکرد تفسیر ساختاری سوره های قرآن کریم معتقدند که این شیوه نوین، کمک قابل توجهی به درک مفاهیم قرآن کریم می کند. این شیوه در درجه نخست، به دنبال کشف أهداف أصلی و فرعی سوره هاست و سپس کشف إرتباط سیاق جمله ها و آیه ها با یکدیگر در ترسیم أهداف فرعی و در فضایی بالاتر هدف کلی سوره است. مقاله حاضر بر أساس چنین رویکردی، سوره «ص» را با جستاری در تفاسیر متعدد شیعه و سنّی ازجمله تفسیر المیزان، مورد تأمل و بررسی قرار داده است. نتیجه حاصل از بررسی ساختاری سوره «ص» نشان دهنده آن است که غرض کانونی سوره «ص» ناظر به آموزش و تربیت و تمرکزدادن شخص پیامبر اسلام | و به تبع مبلغان دینی به وظایف گوناگون ایشان در أمر هدایت و إنذار مشرکان در مسا ئل مبدأ، معاد و نبوت است و به این و ظایف در ضمن موارد متعدد تذکر داده شده است. تمجید ا ز برخی انبیاء و زدودن اتهام های سن گین و جلوگیری از تخریب وجهه ایشان نیز ، به عنوان هدف فرعی دیگر نیز مورد توجه بو د ه است .
۱۴۰۸۹.

اعتبارات ماهیت؛ ابداع سینوی و ابتکار مدرس زنوزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ماهیت اعتبارات ماهیت کلی طبیعی حکمت متعالیه ابن سینا آقاعلی زنوزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۸ تعداد دانلود : ۴۱۰
در فلسفه اسلامیماهیت دارای احکاممختلفی است که مسئله اعتبارات ماهیت از آن جمله است. درپی طرح مسئله اعتبارات ماهیت، سه مفهوم کلیدی در حوزه مباحث ماهیت به وجود آمد که بین فیلسوفان اسلامی درباره ارتباط هریک از این مفاهیم نسبت به هم، اختلاف نظر زیادی وجود دارد.. این سه مفهوم عبارت اند از: مفهوم «کلی طبیعی»، مفهوم «ماهیت من حیث هی هی» و مفهوم «اعتبار لابشرط». در رابطه با ارتباط این مفاهیم دو دیدگاه مشهور بین فلاسفه وجود دارد: دیدگاه نخست، کلی طبیعی و ماهیت من حیث هی هی را منطبق بر اعتبار لابشرط مقسمی می داند. این گروه به اعتبار مقسم باور دارند؛ ازاین رو شمار اعتبارات را چهار اعتبار می دانند.مشهور حکما در این گروه جای می گیرند. دیدگاه دوم، مانند گروه نخست معتقدند کلی طبیعی همان ماهیت من حیث هی هی است اما برخلاف دیدگاه نخست معتقد است هر دو مفهوم یادشده منطبق بر اعتبار لابشرط قسمی است.بنابر نظر گروه دوم شمار اعتبارات منحصر در سه اعتبار است زیرا این گروه به دیدگاه مقسم باور ندارند. ابن سینا مبدع بحث اعتبارات و قائل به دیدگاه دوم است و آقاعلی نماینده دیدگاه سومی است که به صراحت آراء فیلسوفان دیگر را ناتمام دانسته و خود طرحی نو درانداخته که آخرین مرحله در تکامل فلسفی این ایده است. آقا علی شمار اعتبارات را به پنج اعتبار رسانیده است. با مبنا قرار دادن دیدگاه آقا علی در باب اعتبارات ماهیت می توان تحلیل بهتری از مسائل حمل اولی و شایع، اعتبار ذات حق و برخی دیگر از مسائل فلسفی ارائه داد.
۱۴۰۹۰.

گونه شناسی اسماء حق تعالی در دعای عرفه امام حسین و تطبیق آن با مباحث عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام حسین (ع) دعای عرفه اسماء‌الله تقسیمات اسماء حق تعالی عرفان نظری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۴۱۶
یکی از عمیق ترین مباحث معرفت شناسی، بحث اسماءاللّٰه می باشد که ریشه و اساس بحث توحید و خداشناسی است و در دعای عرفه امام حسین u به بهترین شکل تبیین و ترسیم شده است. این مقاله در صدد تبیین دیدگاه حضرت سیدالشهدا u درباره کیفیت اتصاف اسماء حق تعالی در دعای عرفه است. از آنجا که مضامین دعای عرفه همخوانی بیشتری با مباحث عرفان نظری دارد، ابتدا مباحث عرفان نظری را پیرامون اسماء خدا و تقسیمات آن بیان نموده و سپس مطالبی را که سنخیت بیشتری با فقرات دعای عرفه دارد، مشخص نموده و در انتها انواع و اقسام اسماءاللّٰه (اسم جامع، امهات الاسماء، اسماء ذات، صفات و افعال، اسماء جلالیه و جمالیه و اسماء ثبوتیه و سلبیه) در دعای عرفه با رویکرد عرفانی مورد واکاوی قرار می گیرد.
۱۴۰۹۱.

توحید افعالی در پرتو وحدت وجود در دیدگاه آقاعلی مدرس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آقاعلی مدرس توحید افعالی توحید وجود امر بین الامرین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۲۸۳
تمام رویش و جنبش توحیدگرایان بر اساس این محور دوران دارد. متکلمان اسلامی در پردازش های کلامی، مرحله به مرحله از توحید ذات و صفات و افعال الهی بحث نموده و مقاصد کلامی را بر آن استوار نموده اند. حکمای اسلامی با مبانی و روش متفاوت، مبحث توحید را واکاوی کرده و با نوآوری، مطالب ژرفی به یادگار نهاده اند. در نگاه نافذ آنان، مغز توحید اخلاص است و اخلاص در سراسر کنش و واکنش موحدان باید نمایان باشد. توحید افعالی عنوانی است که همه بار معنایی این مقصود را در خود دارد. حکمای اسلامی با این عنوان، در   صدد هستند نسبت آثار و افعال را به واجب و ممکن، به نسبت طولی حقیقی نه موازی یا مجازی، به هر یک از دو طرف تبیین کنند. در این میان حکمای متعالی با توجه به معیارهای توحیدی برگرفته از آموزگاران وحی، از نسبت طولی نیز فراتر رفته و با معیار «امر بین الامرین» و نظر به توحید وجودی، موضع بدیع پدید آورده اند. در همین راستا، حکیم آقاعلی مدرس دغدغه خود را درباره توحید با بیان هنرمندانه و متعالی در رساله فی التوحید به یادگار گذاشته است. وی مضاف بر بدایع الحکم که مفصل به تبیین مبانی توحید وجود می پردازد، در این رساله مختصر، عنان بحث را ماهرانه به بیان مبانی منتهی به توحید افعالی می سپارد. در این رهگذر توحید عامی و خاصی و اخصی در قلم زرنگار او، هر   یک جایگاه خاص خود را می یابد تا اوج و حضیض به هم درنیامیزد. واکاوی مدققانه در مواضع توحیدی وی، مضاف بر زدودن اتهام شبهه آمیز مخالفت با توحید وجود به او، به تصور متعالی از آموزه توحید کمک شایان خواهد کرد.
۱۴۰۹۲.

دفاع از دفاع ناگاساوا از برهان وجودی آنسلم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: برهان وجودی آنسلم یوجین ناگاساوا صورپذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۵۸۹
برهان وجودی آنسلم از همان بدو معرفی، هم از حیث تصوری که از خدا ارائه کرده و هم از حیث استدلالی که برای وجود او به دست داده، معرکه ی آرا بوده است. سنخی از نقدها معتقدند که الف) خدای آنسلمی مستلزم خدای مطلق است؛ اما ب) خدای مطلق ناممکن است. یوجین ناگاساوا، فیلسوف دین معاصر، در پاسخ به این نقدها معتقد است که حتی اگر (ب) صادق باشد، باز هم به سبب کذب (الف)، نقصی بر برهان آنسلم نیست؛ زیرا خدای آنسلمی نه مستلزم خدای مطلق، بلکه مستلزم خدای بیشینه است. اولاً نشان خواهم داد که ناگاساوا معتقد است که در سناریوهایی که خدای مطلق، ازلحاظ متافیزیکی ناممکن است، نمی توان او را تصور کرد؛ ثانیاً استدلال خواهم کرد که چنین ادعایی مخدوش است و خدشه ی به آن، استدلال ناگاساوا را از پا می اندازد؛ ثالثاً استدلال خواهم کرد که با یک تعدیل مختصر، یعنی فراسازدانستن امکان، می توان این خدشه را برطرف کرد و استدلال ناگاساوا را دوباره سر پا کرد.
۱۴۰۹۳.

تبیین اهداف تربیت اسلامی نوجوانان با رویکرد مسئولیت پذیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت اسلامی نوجوان مسئولیت پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۰ تعداد دانلود : ۴۹۷
از نیازهای اساسی انسان برای شناخت و قرارگیری در مسیر صحیح تربیت و پذیرش مسئولیت در زندگی، آشنایی با هدف است. زیرا بدون شناخت هدف امکان انحراف از مسیر صحیح تربیت وجود دارد. ازهمین رو، اولین شرط هماهنگی فعالیت های تربیتی، داشتن هدف است که می باید برنامه ها و فعالیت های مربوط را هدایت کند. لذا ضروری است که برنامه ریزان تعلیم وتربیت، هدف از تربیت متربیان را مشخص نمایند. زیرا اهداف تربیت در هر مکتبی، کمال مطلوب آدمی است و تمام فعالیت های او متأثر از آنهاست. پژوهش حاضر به منظور تدوین اهداف تربیت اسلامی نوجوانان باتأکیدبر رویکرد مسئولیت پذیری انجام شده است که ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری قرآن و روایات (شامل کتاب های منبع در زمینه حدیث و روایت) است. در این پژوهش ابتدا داده های موردنیاز از بررسی متون اسلامی استخراج شد. سپس تحلیل داده ها در سه مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفته و در مراحل بعد مقوله بندی، یکپارچه سازی و پالایش انجام شده و مقوله مرکزی به نام «اهداف تربیت اسلامی نوجوانان با رویکرد مسئولیت پذیری» حاصل شد. یافته های تحقیق حاکی از آن بود که مهم ترین اهداف تربیت اسلامی با رویکرد مسئولیت پذیری عبارتند از: اهداف اعتقادی شامل: پرستش و عبادت خدای یگانه (ادای فرایض، تقوا، سپاس گزاری)؛ اهداف اقتصادی شامل: روحیه کار و معاش، انفاق؛ اهداف فرهنگی شامل: خودباوری، مشارکت و همکاری در فعالیت های گروهی، پاسداری از قداست و روابط خانواده، تعاون، روحیه امر به معروف و نهی ازمنکر به عنوان وظیفه ای همگانی، تقویت روحیه نظم و انضباط؛ اهداف علمی آموزشی شامل: تقویت روحیه تعقل، تحقیق و تفکر، پرورش روحیه تعلیم وتعلم مستمر، پرورش روحیه مشارکت و همکاری در فعالیت های گروهی و پرورش روحیه کتابخوانی و مطالعه.
۱۴۰۹۴.

بررسی صحت وجود نِسَب علمیه نزد ابن عربی با تکیه بر روایات معصومین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسماء الهی کثرت وحدت تعین ابن عربی نسب علمیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۲۵۶
مسئله اسمای الهی و چگونگی ارتباط آن با ذات ربوبی از مسائل پیچیده ای است که همیشه ذهن اندیشمندان متألّه را به خود مشغول ساخته است. پیچیدگی این مسئله هنگامی مضاعف می گردد که با مسئله علم الهی به ذات خویش و پرسش هایی که در این حیطه مطرح است، آمیخته شود. پرسش هایی از این قبیل: اینکه آیا خداوند قبل از خلقت به خود علم داشته است؟ آیا علم خدا به خویش، مستلزم وجود نسبت و اضافه ای بوده است؟ تفاوت مبنای ظهور و خلق در اسماء الهی چیست؟ عرفای مسلمان همچون ابن عربی در پاسخ به این پرسش ها، نظریه نِسَب علمیه را مطرح کرده اند که به موجب آن، بین ذات الهی و اسماء، نسبت و اضافه ای دو طرفه ایجاد می شود. امّا در نگاه شیعی، هر کلامی که به غیر معصوم نرسد، خالی از لغزش نخواهد بود و کلام معصومین: یگانه مصداق کلام عاری از عیب است. بنابراین در این پژوهش، ابتدا دیدگاه نسب علمیه تبیین شده و پس از آن، در پرتو احادیث مورد واکاوی قرار گرفته است. در این پژوهش تطبیقی براساس تعارضاتی که روشن می شود، ابطال نظریه نسب علمیه اثبات می گردد. از مهمترین این تعارضات، تنافی نسب علمیه با بساطت و وحدت ذات الهی است.
۱۴۰۹۶.

آسیب شناسی عملکرد حدیثی اهل سنت در نقل فضائل اهل بیت مطالعه موردی: بررسی رَوایی و اعتبار ایرادات ابن شهرآشوب بر محدثان اهل سنت

کلید واژه ها: ابن شهرآشوب منابع اهل سنت مناقب اهل بیت نقد حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۳۳۱
ابن شهرآشوب (متوفای 588) در مقدمه کتاب مناقب خویش با اشاره به چهل روایت و خبر در باب مناقب اهل بیت معتقد است اهل سنت در این روایات دست برده و خبر یا حدیث را به گونه ای تنظیم کرده اند که حقوق اهل بیت پایمال شود. او با برشماری ده محور، از اجماع اهل سنت برای خاموش کردن نور الهی پرده برداشته است. این مقاله بر آن است تا با بررسی و نقادی نظرات ابن شهرآشوب، نشان دهد که موارد یاد شده، خط فکری حاکم بر آراء اهل سنت نیست. پاره ای از مواردی که ابن شهرآشوب به عنوان کاستی اهل سنت یاد کرده در میان محدثان شیعه نیز رواج داشته است. برای سنجش رَوایی نقادی های ابن شهرآشوب، احادیث مورد نظر وی به صورت مقایسه ای در کتب شش گانه اهل سنت و شش کتاب حدیثی شیعه (کتب اربعه، محاسن برقی و بصائر الدرجات) مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
۱۴۰۹۷.

تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی به لحاظ توجه به اصول پنج گانه دین اسلام

کلید واژه ها: اصول دین دوره ابتدایی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹۶ تعداد دانلود : ۷۵۴
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل میزان توجه به اصول پنج گانه دین اسلام(توحید، نبوت ،معاد، عدل و امامت) در کتاب های درسی دوره ابتدایی است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه پژوهش، کتاب های درسی دوره ابتدایی است که در سال1397 چاپ شده است و چهار عنوان «هدیه های آسمانی» ،«تعلیمات اجتماعی»،« فارسی» و «آموزش قران» با 21 جلد کتاب به صورت هدفمند در نمونه قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که در مجموع 3325 مرتبه به مفاهیم مرتبط با اصول دین اشاره شده است. که به ترتیب بیشترین فراوانی مربوط به اصول توحید با 46/35 درصد موارد، نبوت با 13/ 30 درصد موارد، امامت با 16/27 درصد موارد، معاد با 18/7 درصد موارد و عدل با 06/درصد موارد تحلیل شده می باشد. این نتایج بیانگر این است که آموزش اصل عدل در دوره ابتدایی مغفول واقع شده است. اصل عدل، نقش مهمی در کارآمدی نظام تربیتی اسلام دارد. از این رو ضروری است که آموزش اصل عدل در برنامه درسی دوره ابتدایی گنجانده شود.
۱۴۰۹۸.

نقش الگوهای اخلاقی در تربیت اجتماعی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق الگوپذیری تربیت اجتماعی قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۲ تعداد دانلود : ۴۷۴
پژوهش حاضر با هدف استخراج نقش الگوهای اخلاقی در تربیت اجتماعی از منظر قرآن کریم با روش توصیفی همراه با تحلیل محتوایی و استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است. نظام های آموزشی، متناسب با اهداف خود، الگویی را برای تربیت اخلاقی ارائه می دهند. قرآن کریم، بر بهره گیری از الگوها و پیروی از اسوه های حسنه تأکید کرده است، زیرا الگوها در کلیه مراحل زندگی از جمله برنامه های تربیتی کاربرد داشته و محتوای تربیت را به صورت عینی و عملی ارائه می دهد. یافته های پژوهش حاکی است: اهداف مهم قرآن کریم از طرح الگوها، معرفی الگوهای شایسته، شکوفایی استعدادهای متربی، هماهنگی الگوهای اجتماعی بوده و برای رسیدن به این اهداف، الزاماتی مانند: شناخت الگوها، مسئُولیت پذیری، تقلید و حس زیباشناختی انسان را مطرح نموده است. شیوه های وصول به این اهداف عبارت است از: قرابت و نزدیکی، ارائه الگوهای مثبت، ارائه الگوهای منفی، پیروی از علم، استمرار، و تنوع در الگوها. معمولاً الگوپذیری در کودکی تقلیدی بوده، ولی کم کم جای خود را به استنباط و انتخاب می دهد و همچنان که الگوها آسیب پذیرند، الگوپذیران نیز همواره در معرض آسیب های گوناگون اجتماعی قرار دارند.
۱۴۰۹۹.

تحلیل و تبیین معرفت شناسانه آیه تطهیر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه 33 احزاب آیه تطهیر عصمت پیامبراکرم عصمت امامان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۳۶۸
آیه تطهیر از آیات محوری در اثبات عصمت پیامبراکرم| و خواص ذرّیّه آن حضرت است که از دیرزمان میان مفسران فریقین مورد بحث بوده است. مفسران اهل سنت بدون ارائه دلیل و صرفاً با تکیه بر قرینه سیاق و واژه شناسی کلمه «البیت»، شمول آیه را همه اعضای خانه پیامبر| از قریش و در مواردی نیز به گستره بنی هاشم اختصاص داده اند. پژوهش پیش رو با بررسی محتوای آیه شریفه و ابهام زدایی از فقرات آن توسط آیات ناظر به موضوع و با تکیه بر نصوص صریح و قرائن موجود، ضمن تشکیک در تفاسیر اهل سنت و اثبات عدم هماهنگی تفاسیر با دیگر آیات قرآن نسبت به اثبات انحصار معنای مستفاد از آیه شریفه در عصمت انوار خاصه^ به تبیین مفاد آیه پرداخته است. نتیجه پژوهش آن است که آیه 33 احزاب بدون هیچ سنخیتی با مباحث آیات قبل و بعد، نزولی مستقل داشته است.
۱۴۱۰۰.

فرجام شناسیِ انسان با توجه به مهابهاراتا و ارداویراف نامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارداویراف نامه بهشت دوزخ مرگ مهابهاراتا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۴۵۰
«باور به حیات پس از مرگ» یکی از واکنش های نظری انسان به عطش جاودانگی است و برجسته ترین تجلّیگاه آن، ادبیات دینی می باشد. مهابهاراتا و ارداویراف نامه دو متن کلاسیک دینی هستند که به ترتیب به فرهنگ دینی هندویی و زرتشتی تعلق دارند. یودیشتیرا و ویراف، که اساساً وجود انسانی را در دو سنّت دینی متفاوت نمادپردازی می کنند، در قالب نوعی سفر روحانی، وضعیت انسان ها را در دنیای دیگر تجربه و توصیف می نمایند. جُستار پیش رو با تطبیق این دو متن دینی درمی یابد که در هر دو متن، مرگ امری محتوم، اما نامطلوب است؛ هرچند نه به معنای نابودی، بلکه به معنای گذر از یک نشئه وجودی به مرتبه وجودی دیگر. در این دو متن دینی، کردار صحیح، دوشادوش پندار نیک و گفتار نیک، اهمیت بسزایی در سعادت آدمی دارد و نسیان جوهر الهی و اسارت مادی، ناشی از عدم بصیرت است. با وجود این، برخلاف مهابهاراتا که فرجام انسان را بر اساس هم آموزه سمساره (بازتولد) و هم انگاره بهشت و دوزخ تبیین می کند، ارداویراف نامه فقط از استقرار در بهشت یا دوزخ پس از مفارقت روح از بدن و عبور از پل چینود سخن می گوید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان