فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۰۰۱ تا ۱۲٬۰۲۰ مورد از کل ۷۳٬۸۶۰ مورد.
۱۲۰۰۱.

تأثیر خیال در تحول عشق مجازی به عشق حقیقی (با تکیه بر آراء ابن عربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عشق خیال متصل خیال منفصل معشوق خیالی ‌معشوق حقیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۳۸۸
در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به تبیین و تشریح کارکرد و تأثیر خیال در تحول عشق مجازی به عشق حقیقی با تکیه بر آراء ابن عربی پرداخته شده است. بعد از مقدمه و ذکر مسئله تحقیق و پیشینه آن، ماهیت عشق و انواع آن بررسی و سپس به مباحث اصلی این پژوهش پرداخته شده است؛ از جمله: عالم خیال و انواع آن، معرفت شناسی و هستی شناسی خیال عرفانی در دیدگاه ابن عربی، همچنین رابطه عالم خیال متصل و عالم خیال منفصل، طرق اتصال به عالم خیال منفصل که از دو طریق خواب و بیداری رخ می دهد، دلیل تأثیر خیال در تحول عشق مجازی به عشق حقیقی، ارتباط خیال عرفانی با نور خدا و تجلی حق و مراحل تحول عشق مجازی به حقیقی بر پایه خیال که به پنج قسمت ادراک زیبایی، پختگی صورت ذهنی، اتحاد عاشق و معشوق، کمرنگی صورت معشوق خیالی و سیر به سوی معشوق عقلی و خیال عشق حقیقی تقسیم می شود. نتیجه این تحقیق نشان می دهد عشق با گذر زمان، قوه خیال فرد را تسخیر و تصویری از معشوق در خیال عاشق ایجاد می کند که از حوادث خارج مصون است و با نفس عاشق اتحاد درونی دارد؛ با گذر زمان این تصویر نیز کمرنگ تر می شود تا بدان جا که عشق، بدون تصویر می گردد و به عشق عقلی و سپس الهی تبدیل می شود.
۱۲۰۰۲.

بررسی هم زمانی وجوه معنایی «رَبّ» در قرآن با رویکرد باهم آیی واژگانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: باهم آیی واژگانی دلالت و معنی قرآن کریم رب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۳۲
همایندهای واژگانی در تعیین معانی دقیق آن دسته از واژه های قرآنی نیز که برداشت ها و ترجمه های متفاوتی از آن ارائه می شود، نقش اساسی ایفا می کند؛ از جمله واژه «رَبّ» که در مورد معناشناختیِ ریشه ای، تاریخی، کاربرد و نیز در مورد معانی و دلالت های آن در مواردی اتفاق آراء نبوده یا در تعیین این دلالت ها به ویژه در قرآن کریم و ترجمه آن، تنها به برخی از جنبه های کاربردی این واژه در همان ابتدای پیدایش استناد می شود. در ترجمه های مکارم شیرازی، فولادوند و صفوی گاهی واژه «ربّ» به عنوان معادل کلماتی مانند: صاحب، آقا، پروردگار، پادشاه و غیره به کار رفته است که این امر سبب شده دلالت و ترجمه آن نیز در برخی آیات به غیر خدا اطلاق شود. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی بر آن است تا با توجه به اصل باهم آیی واژگان، دلالت های واژه «رَبّ» را برهه زمانی نزول قرآن، متن و ترجمه آن بررسی کند. نتیجه پژوهش نشان می دهد صورت اسمی واژه «رَبّ» در همه سوره ها به جز آیات 41، 42 و 50 سوره یوسف درباره خداوند متعال استعمال شده است. لذا اطلاق آن به غیر خدا در ترجمه آیاتی مانند آیه 23 سوره یوسف صحیح نیست. اما ...
۱۲۰۰۳.

شاخصه های گزینش کارگزاران در حکومت مهدوی و حکومت علوی

نویسنده:

کلید واژه ها: شاخصه کارگزاران حکومت علوی حکومت مهدوی قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۲۸۶
حکومت چندساله امیرالمومنین ع نمونه شایسته در ارایه شاخصه های کارگزاران حکومتی است، کنکاش در این شاخصه ها و تطبیق آن بر کارگزاران و یاران حضرت ولی عصر، و بهره گیری از آیات قرآن، می تواند الگوی حکومتهای امروزی باشد، با توجه به اینکه، قرآن در مورد انبیایی که نقش حکومتی یا اجرایی داشتند ملاکهایی را معرفی کرده است و سیره حضرت علی ع در حکومت خویش با اصل شایسته سالاری، الگویی بایسته از انتخابگری مسؤلین را داشته است، این پژوهش با تحقیقات کتابخانه ای و روش تحلیلی توصیفی، در اثبات این مساله است که؛ شاخصه های انتخاب ولی عصر در مورد کارگزاران، همان پیروی از رهنمودهای قرآن و سیره امیرالمومنین ع است، یافته های این نوشتار این بوده است که؛ ویژگیهای اساسی کارگزاران در سیره امیرالمومنین از قبیل؛ تقوا، مدیریت، امانتداری، ساده زیستی، بصیرت و ولایتمداری بوده است که امام عصر با بهره گیری از آنها، حکومتی با کارگزارانی شایسته خواهند داشت.
۱۲۰۰۴.

بازنمایی تحلیلی _ تطبیقی مهدویت در صحاح سته

نویسنده:

کلید واژه ها: مهدی خلیفه فتن آخرالزمان اثنی عشر اشراط الساعه شیعه و سنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۲۷۴
بدون تردید مسئله مهدویت از مسائل مهم اعتقادی مسلمانان بوده که در طول تاریخ مورد توجه علما و محدثین قرار گرفته است. لذا پرداختن به چنین مسئله ای که در ساختار معرفتی و اعتقادی مسلمانان تاثیر عمیقی دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از سوی دیگر تحقیق در چنین موضوعی در صحاح سته که مهمترین منابع دینی اهل سنت می باشد اهمیت مسئله را مضاعف می کند. برخلاف تصور برخی که گمان کرده اند در صحیحین (صحیح بخاری و مسلم) هیچ اشاره ای به این مطلب نشده است . نگارنده بر این عقیده است که مسئله مهدویت از جهات گوناگون در صحاح سته و نیز صحیح بخاری و مسلم مورد توجه واقع شده است. در صحاح سته به حدیث معرفت و نیز روایت دوازده خلیفه پرداخته شده و نیز به برخی از موضوعات مهم علائم ظهور مانند نزول عیسی ع در آخر الزمان و اقتدا به امام مهدیQ و ظهور سفیانی و خسف بیداء و... تصریح کرده است. در این مقاله سعی شده به روش تحلیلی و با نگاه تطبیقی تقریبی این موارد را بازنمایی کند و این تحقیق را مطابق معیارهای معتبر در فهم و تطبیق تحلیل کرده و هیچ دخل و تصرفی در داوری نداشته باشد تا حق مطلب ادا شده و نزد محققان مقبول افتد.
۱۲۰۰۵.

صفات منتظران بر اساس دعای عهد

کلید واژه ها: دعای عهد منتظر انتظار صفات منتظران سبک زندگی منتظرانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۱۶۸۷
«زندگی منتظرانه»، به سبکی از زندگی گفته می شود که طی آن، شخص مؤمن، اعمال و رفتار خود را بر مدار جلب رضایت امام عصرf قرار می دهد. «منتظر» سعی می کند با اصلاح معایب و برطرف کردن نواقص، خود را جزو خدمتگزاران ایشان قرار دهد. برای رسیدن به این مهم، توصیه های فراوانی از جانب ائمه معصومb صادر گردیده است. به عبارت دیگر، بهترین تحقق این مهم، انتخاب مسیری است که از کلام اهل بیت عصمت و طهارت (که سیاست گزار اصلی رسیدن به سعادت هستند) تعیین شده است. یکی از آن توصیه ها کثرت خواندن دعایی به نام «دعای عهد»، با مضامین منتظرانه است. این دعا خدا شناسی، امام شناسی، طلبیدن برخی اوصاف و در انتها تبیین برخی از برنامه های حکومت حضرت و پاسخ به برخی شبهات را دربر می گیرد. این نوشتار با بررسی برخی از عبارت های این دعا، با روش تحلیل و توصیف، محورهای بایسته های رفتاری منتظران را تبیین و دست آخر برای زندگانی منتظران، با اتکا بر این دعای شریف سیری شفاف و هدفمند استخراج می کند.
۱۲۰۰۶.

تأویل در قرآن و رابطه آن با استعمال لفظ در بیش از یک معنی

نویسنده:

کلید واژه ها: تاویل لفظ باطن استعمال در اکثر از معنی اصول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۲۸۸
با دقت در آراء و اندیشه های فقها و محققان در می یابیم که استعمال لفظ در اکثر از یک معنی نه تنها امکان عقلی دارد بلکه در محاورات و ذوقیات نیز مورد استفاده قرار گرفته شده و واقع شده و این استعمالات نیز بر اساس غرضی عقلایی بوده است. حال جای این سؤال است که آیا سخن گفتن بر این اساس که می تواند نوعی ابهام در کلام گوینده ایجاد کند، می تواند با روح عمومی بودن و همگانی بودن کلام وحی سازگار باشد؟ و دوم اینکه آیا این گونه استعمالات در کلام وحی وارد شده است و اصولا چه غرض عقلایی بر این نوع استعمال می تواند بار شود؟ نوشته پیش رو بر این باور است که نه تنها این گونه استعمالات با همکانی بودن و خطاب عام داشتن قرآن منافات ندارد بلکه این نوع استعمالات اتفاق افتاده و با اندکی درنگ و تأمل در سِرّ بیان برخی حقائق قرآن کریم، آن هم به صورت رمزی در می یابیم که بالاترین غرض که می تواند سبب این گونه استعمالات باشد، این است که مخاطبین این کلام از اختلاف سطحی زیادی نسبت به یکدیگر و نیز نسبت به درک حقایق هستی دارند. به این بیان و با وجود غرض عقلائی گوینده بر این گونه استعمالات و نیز جواز استعمال لفظ در اکثر از یک معنی به لحاظ عقلی باید گفت که تأویل و بطون در قرآن خود مصداقی آشکار از استعمال لفظ در یک معنا است.
۱۲۰۰۷.

توسعه پذیری استنباط های فقهی قصص قرآن با محوریّت سوره یوسف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قصص قرآن سوره یوسف استنباط احکام توسعه احکام تفسیر فقهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۴۳۴
قرآن کریم به عنوان نخستین و معتبرترین منبع استخراج احکام شرعی نزد فقهای فریقین به شمار می رود. با این حال از ظرفیت فقهیِ توسعه پذیر قرآن به دقت بهره گیری نشده است. در این میان، استفاده از آیات غیر فقهی مانند آیات قصص، برای استنباط احکام شرعی کمتر مورد توجه قرآن پژوهان بوده است. پژوهش حاضر به شیوه تحلیل محتوا، پس از بیان دلایل توسعه پذیری آیات احکام، در راستای بهره گیری از این ظرفیت، به بررسی و استخراج احکام موجود در سوره یوسف و تطبیق آن با عناوین ابواب فقهی پرداخته است. یافته های پژوهش نشان دهنده ظرفیت بالای قصص در استنباط احکام شرعی است؛ به گونه ای که می توان ذیل سه عنوان عبادات، سیاسات و معاملات، احکامی را از سوره یوسف استخراج کرد، از جمله: وجوب قرائت نماز به زبان عربی؛ جواز شرط بندی در سبق و رمایه؛ احکام لقطه؛ مشروعیت تلاش در دفع تهمت؛ قبول ولایت از جانب سلطان جائر؛ مشروعیت کفالت و ضمانت.
۱۲۰۰۸.

جایگاه تمثیل و نماد در داستان های قرآنی؛ بررسی و نقد نظریه راهیابی خیال در آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قصه نماد تمثیل زبان نمادین قصه های تمثیلی در قرآن تمثل واقع نمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۷۹۲
یکی از دیدگاه های رایج در قرآن پژوهی معاصر، بحث از وجود تمثیل و نماد در قرآن و قصه های قرآنی است. برخی از نظریه پردازان با ذکر ادله ای چون سبک ادبی مشترک میان داستان های قرآنی با داستان های بشری و بهره بردن از نماد با روش های خاص بیانی در آن، مواردی که مقصود الهی با پرسش و پاسخ و حکایت آمده، قائل به حضور نماد و تمثیل در قرآن و داستان های آن شده اند. در مقابل، عده ای دیگر با ذکر مواردی چون نا سازگاری تخیل و صحنه سازی در داستان های قرآن کریم به دلیل حقانیت و صدق آن، انگار ه حضور نماد و تمثیل در قصه های قرآن را به چالش کشیده اند. به نظر می رسد توجه به ادله و قرائن مخالفان نماد و تمثیل در قرآن، با توجه به پیامد های آن، از استواری بیشتری برخوردار است که در این مقاله در قالب نظر یه موافقان نماد و برخورد ناقدان، دربار ه آن ها بحث شده است. در مجموع، این نتیجه به دست آمده است که داستان هایی از قرآن که احتمال تمثیلی بودن آن هاست، به معنای تخیلی شمردن آن یا عدم واقع نمایی نیست. یکی از تعبیرات قرآنی که در برخی از صحنه های داستان تبلور یافته است و می تواند راه حل مناسبی برای داستان های تمثیلی باشد "تمثّل" است. حقایق ماوراء طبیعی جلو ه دیگری از واقعیت های هستی است که در قرآن کریم با تمثّل برای مخاطب ترسیم شده است.
۱۲۰۱۰.

بررسی تطبیقی الرساله القشیریه با البیاض و السواد ذکر چند نکته و تصحیح چند اشتباه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رساله قشیریه کتاب بیاض و سواد علی بن الحسن سیرجانی عبدالکریم بن هوازن قشیری تصوف قرن پنجم هجری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۲۸
مقایسه رساله قشیریه و بیاض و سواد می تواند بسیار سودمند و در عین حال جالب باشد، چون هر دویِ این کتاب ها در قرن پنجم تألیف شده اند و از لحاظ ساختاری هم شباهت های بسیاری با هم دارند. در این مقاله سعی شده با مقایسه شکل و ساختارِ اقوال این دو کتاب هم برخی از اختلافاتِ موجود در متن ها آشکار شود و هم با مطرح کردن بعضی از اشتباهاتِ مهم و تأثیرگذار که در این دو متن وجود دارد،صورت صحیح آن ها با توجه به متن روبه رو یا متون درجه اول تصوف نشان داده شود.
۱۲۰۱۱.

ارزیابی کلامی موارد عملکرد به ظاهر ضد اخلاقی و خشونت آمیز حضرت موسی (ع) در قرآن

کلید واژه ها: موسی (ع) عملکرد خشونت آمیز قرآن قتل هارون (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۱۹۰
ظهور ابتدایی پاره ای از آیات قرآن در موارد متعدّد نشانگر آن است که حضرت موسی (ع) در دو مورد: 1) کشتن فرد قبطی؛ و 2) برخورد به ظاهر تحقیر آمیز با پیامبر الهی، برادر خود هارون (ع) به خشونت آمیزترین عمل ممکن دست زده است. این پژوهش که در روش گردآوری مطالب، کتابخانه ای است و در نحوه استناد داده ها، از شیوه اسنادی پیروی می کند و در تجزیه و تحلیل مطالب، روش آن تحلیل محتوایی از نوع توصیفی تحلیلی می باشد. پاسخ های مربوط به عملکرد خشونت آمیز حضرت موسی (ع) را گردآوری، تحلیل و بررسی و نقد نموده و در دیدگاه برگزیده به این نتیجه دست یافته است که در مسأله قتل، فقط دو پاسخ به قصد دفاع از مظلوم خواه به صورت قتل غیر عمدی و یا قتل عمدی پاسخ موجه می باشند و در زمینه برخورد تحقیر آمیز تنها پاسخ موجه این است که حضرت موسی   (ع) با این کار خود می خواست به صورت عملی، عواقب سوء بت پرستى را به نمایش بگذارد.
۱۲۰۱۲.

تحلیل نمونه هایی از بخش «کتاب التفسیر» از مسند امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیر کتاب التفسیر مسند امام رضا تأویل قرآن امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۲۵۱
نکته های ارزشمندی در توضیح و تأویل بعضی از آیات قرآن کریم در منابع و تفاسیر روایی شیعه آمده که قسمتی از آن ها در بخش «کتاب التفسیر» کتاب «مسند الإمام الرّضا(ع)» گردآوری شده است. در این مقاله نخست چهارده نکته تفسیری از آن ها انتخاب و سپس آرای مفسّران و قرآن پژوهندگان معروف درباره هر یک از آن نکته ها آمده است؛ تا مجال و امکان تطبیق و مقایسه میان نظر معصوم(ع) و دیگران از میان نرود. و سپس پانزده نکته تفسیری دیگر از فرموده های حضرتش(ع) گزارش شده و از پرداختن به نظرهای مفسّران دیگر خودداری شده است تا حجم مقاله گسترده و دراز دامن و ملال انگیز نباشد.
۱۲۰۱۳.

خوانشی نو از روش شناسی مطالعات دلالت پژوهی

کلید واژه ها: روش شناسی تحقیق تحقیق کیفی دلالت پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۳۲۳
پیشرفت در هر زمینه از علم، حاصل بهره گیری از پژوهش های نظام مند است. پژوهش کیفی ریشه در رشته های متعدد علمی دارد. این رشته ها، نه تنها شامل علوم اجتماعی مانند مردم شناسی، جامعه شناسی و روان شناسی هستند، بلکه علوم انسانی مانند هنر، ادبیات، فلسفه و حتی تحقیق های بین رشته ای را نیز در برمی گیرند. با آغاز قرن بیستم و تکثر روش های پژوهش، این قاعده مورد دقت نظر قرار گرفت که برای انجام درست یک پژوهش، باید از روش صحیح و متناسب با آن استفاده کرد. روش دلالت پژوهی به عنوان یکی از روش های کیفی، مناسب انجام پژوهش هایی اس ت ک ه در آن پ ژوهشگر قص د دارد از سهم عاریه ای یک رشته، مکتب، فلسفه، نحل ه مطالع اتی، نظریه، مدل و یا یک ایده عام بهره گرفته، و گاهی رهنموده ای اولی ه ای را ب رای رش ته یا حوزه مطالعاتی یا موضوع مطالعاتی خود ارائه نماید. آشنایی پژوهشگر با شیوه های پژوهش کیفی به طور خاص و بعضاً کم ّی، ب رای موفقی ت در این روش شناسی ضروری است. هدف این مقاله، پرداختن به روش شناس ی دلالت پژوهی، اهمیت و ضرورت، معرفی و چگونگی اجرای این روش است.
۱۲۰۱۴.

ریشه شناسی واژه قرآنی «عَزَّر» و نقش آن در ارزیابی ترجمه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه های قرآنی عَزر مفردات قرآنی زبان های سامی ریشه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۱۰
واژه قرآنی "عَزَّر" سه بار در قرآن به کار رفته است. لغویان عرب و مفسران مسلمان واژه را از ریشه "ع-ز-ر" دانسته اند و معانی مختلفی برای آن بر شمرده اند. مترجمان قرآن نیز نظر به اقوال لغوی، آراء تفسیری و همچنین بافت آیات، هریک در برابر واژه معادلی نهاده اند. گرچه به نظر می رسد معادل های پیشنهادی مترجمان پیش از هر چیز مبتنی بر بافت آیات بوده است و همین امر، کار را برای ایشان دشوار کرده است. با این همه انتخاب برابرنهاده ای مناسب برای واژه و رهایی از تردید و تحیری که پیشینیان ما طی سده ها گرفتار آن بوده اند جز با تأمل دوباره درباب خاستگاه واژه و ریشه شناسی آن امکان پذیر نیست. براین اساس در مقاله حاضر به جستجوی واژه و ریشه یابی آن در زبانهای سامی پرداخته ایم. نشان داده ایم که سه ریشه "ع-ز-ر"، "ع-ذ-ر" و "ع-د-ر" در زبانهای عربی، عبری، سریانی و آرامی معنایی نزدیک به هم دارند و مفهوم بنیادین میان این سه ریشه "احاطه کردن و در میان گرفتن" است و مفهوم مشترک واژه در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی همانا "حمایت کردن" است که خود برخاسته از معنای بنیادین پیش گفته و نوعی استعاره مفهومی است.
۱۲۰۱۵.

تعارضات کاربری فضای مجازی با سبک زندگی اسلامی (با تأکید بر جایگاه زمان، خانواده و روابط اجتماعی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک زندگی اسلامی زمان خانواده روابط اجتماعی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۹ تعداد دانلود : ۴۳۱
جامعه انسانی در هر دوره از حیات خود با پدیده ه ایی مواجه بوده که- عمدتاً- در جهت تسهیل زندگی و افزایش قدرتمندی انسان در اختیار آنان قرار داده است. در عصر حاضر، پدیده فضای مجازی و تکنولوژی اینترنت با چنان شتابی به خدمت بشر آمده که زندگی دیگری برای جامعه انسانی رقم زده است؛ این نحوه زندگی از آن جهت مورد توجه اندیشه وران اسلامی و دغدغه مندان فرهنگ دینی قرار گرفته است که آن را در تعارض با سبک زندگی اسلامی و یا ناهمخوان با شاخص های تعیین شده از سوی پیشوایان دینی دیده اند. مقاله حاضر تلاش نموده با تکیه بر روایات معصومین نسبت- تعارض و تقابل- فضای مجازی و تکنولوژی اینترنت را در محورهای زمان (ارزش عمر)، خانواده و روابط اجتماعی با سبک زندگی اسلامی در نحوه کاربری آن- نه در اصل فضا- نشان داده و در نهایت راهکارهایی در جهت رفع این تعارض و کاهش آسیب های فضای مجازی ارائه دهد.
۱۲۰۱۶.

نگرشی تحلیلی به گستره فقهی و حقوقی اعراض در محاکم قضایی ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: اعراض حق مالکیت فقه امامیه ماده 178 قانون مدنی مصادیق اعراض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۲۹۳۴
اعراض در میان فقیهان اعم از سنی و شیعه به طور جداگانه بحث نشده و تنها در مواردی به طور ضمنی بدان اشاره شده است. در قوانین موضوعه و رویه قضایی ایران نیز این مطلب مورد غفلت واقع گشته و اغلب حقوقدانان به تبع قوانین و همچون فقیهان در این باره به تفصیل سخن نگفته اند. چشم پوشی از مال تحت عنوان \"اعراض از مال\" از حقوق مسلم مالک و نیز یکی از انواع تصمیمات و تصرفات مالک در راستای حق مالکیت وی می باشد. اعراض از مال مسئله ای قابل بحث در حقوق اموال و مالکیت، از حوزه حقوق خصوصی و به عنوان یکی از اسباب زوال مالکیت و حق عینی مطرح گردیده است. اعراض از حق مالکیت در فقه امامیه به طور مستقل بحث نشده است و فقیهان به مناسبت در ذیل برخی فروع فقهی از جمله؛ رها کردن مال یا شتر به دلیل خستگی در بیابان، خاکه زرگری، کشتی غرق شده در دریا و برخی دیگر از مسائل به آن اشاره کرده اند. در ماده 178 قانون مدنی، اعراض مالک به صورت شرط امکان تملک مال به وسیله دیگری که آن را از دریا بیرون می آورد، بیان شده است. به نظر مشهور فقیهان اعراض، مسقط حق مالکیت است، اما اینکه مبنای حجیت آن چیست اختلاف نظر وجود دارد. در این نوشتار تبیین شده است که علاوه بر سیره عقلاء، روایات نیز بر حجیت مسقط بودن اعراض دلالت دارند؛ هرچند که بیشتر فقیهان در سند و دلالت این روایات خدشه وارد کرده و آنها را دربردارنده این معنا ندانسته اند. علاوه براین با استقراء در متون فقهی و حقوقی به بیان ویژگی ها و مصادیق اعراض خواهیم پرداخت.
۱۲۰۱۷.

شناسایی نظام بانکداری بدون ربای ایران و آسیب شناسی سپرده های قرض الحسنه در این نظام بانکداری (مطالعه موردی: بانک مسکن)

نویسنده:

کلید واژه ها: نظام بانکداری ربا قرض الحسنه آسیب شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۲۶
سالیان متمادی است که سنت پسندیده قرض الحسنه به شکل خودجوش و مردمی میان ایرانیان رایج است. با این حال، براساس اطلاعات موجود، نخستین صندوق قرض الحسنه به صورت نهاد مردمی و سازمان یافته در سال 1348 و در یکی از مساجد جنوب تهران تاسیس شد. با تصویب و اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا در سال 1363 قرض الحسنه چه در جانب تجهیز منبع و چه در جانب تخصیص منابع به بانکها و سایر موسسه های مالی دولتی راه یافت. به رغم سابقه طولانی قرض الحسنه در ایران، هنوز گزارش جامع و مطلوبی در این زمینه تدوین و منتشر نشده و به همین لحاظ در ادبیات اقتصاد اسلامی ایران و جهان مغفول مانده است. همچنین در باب علل کاهش مستمر سهم این سپرده در بانکها، کمتر بحثی شکل گرفته است. بدون شک آسیب شناسی این موضوع و یافتن علل اصلی این مسئله، تنها با مطالعه و نظریه پردازی ممکن نبوده، نیازمند تحقیقات میدانی و اجتماعی وسیع خواهد بود؛ لذا درک علل واقعی کاهش سهم سپرده های قرض الحسنه در نظام بانکی کشور، نقش مهمی در اتخاذ تصمیمات صحیح و سیاست گذاری مناسب در این عرصه خواهد داشت . رسیدن به این دلایل، مسئله اصلی پژوهش حاضر خواهد بود.
۱۲۰۱۸.

مرجعیت قرآن و گستره آن در اندیشه علامه سیدمحمدحسین فضل الله

کلید واژه ها: قرآن مرجعیت قرآن علامه فضل الله علوم انسانی علوم طبیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۳۳۹
قرآن خود را «تبیان کل شیء» خوانده است که ظاهرش مرجعیت قرآن در همه علوم است. مسئله قرآن پژوهان این است که چگونه چنین برداشتی قابل دفاع است و دلایل مرجعیت عام قرآن برای همه علوم چیست؟ بعضی مانند علامه فضل الله با توجه به هدف قرآن که هدایت انسان به مقصد الهی است، قرآن را بی نیاز از شمول بر علوم غیرانسانی می دانند. پژوهش به این پرسش که وجود مباحث متنوع اعم علوم طبیعی در قرآن بر خلاف نظر ایشان است پاسخ داده که هدف از آمدن داده های محدود طبیعی، برانگیختن عقل و رساندن انسان از معلول به علت و تحریک اندیشه برای یافتن نشانه های خدا در جهان است. نوع بیان قرآنی ذیل این دسته آیات برهان ایشان بر صحت نظر است، زیرا در معارف انسانی خدای متعال دستور اطاعت داده و بایدها و نبایدها را آورده است. این پژوهش که پیشینه خاص ندارد، به روش توصیفی تحلیلی و کشفی انجام شده، هدفش یافتن نظریه علامه فضل الله در مورد محدوده مرجعیت قرآن در علوم است. نتیجه پژوهش این است که نظریه مرجعیت عمومی، قابل دفاع نیست و مرجعیت قرآن محدوده خاصی دارد؛ یعنی فضل الله وحی الهی را مرجع در نیازهای هدایتی انسان، مانند: قانون گذاری، شکل دهی سبک زندگی و منهج حیات (تقلید ها و عادت ها) دانسته و معتقد است انسان باید در باور ها، گرایش ها ، وابستگی ها و نوع تعلقات، سبک زندگی و روابط انسانی، به قرآن رجوع کند.
۱۲۰۱۹.

درآمدی بر مبانی علوم قرآنی مرجعیت علمی قرآن از دیدگاه آیت الله معرفت

کلید واژه ها: مرجعیت قرآن تفسیر ظاهر و باطن تأویل نسخ اعجاز علمی سنت آیت الله معرفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۴ تعداد دانلود : ۳۰۱
یکی از موضوعات مرجعیت علمی قرآن کریم، موضوع مبانی آن است. مرجعیت علمی قرآن مبانی متعددی دارد که یک بخش آن، مبانی علوم قرآنی است. برای پی بردن به مبانی علوم قرآنی مرجعیت علمی قرآن با توجه به دیدگاه های آیت الله معرفت، در این مقاله پنج موضوع علوم قرآنی که از کلیدی ترین موضوعات علوم قرآنی اند، همراه با میزان تأثیر هریک از آنها در مرجعیت علمی همراه با اشاره به دیدگاه های آیت الله معرفت بررسی می شود. این پنج موضوع عبارت اند از: ظاهر و باطن، تأویل، نسخ، تفسیر با سنت و اعجاز علمی قرآن و تحدی به آن. دیدگاه های آیت الله معرفت در این موضوعات بر گستره مرجعیت علمی قرآن تأثیرگذار است و موجب گسترش قلمرو مرجعیت علمی قرآن کریم می شود. این پژوهش از روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی تحلیلی و کشفی صورت گرفته است. مرجعیت علمی قرآن نیازمند زیرساخت های نظری در حوزه علوم قرآنی است. مسائلی مانند: ظاهر و باطن، تاویل، نسخ و نسبت سنجی قرآن با سنت از کلیدی ترین مسائلی است که تأثیر اساسی بر خروجی مرجعیت قرآن دارد. ظاهرگرایی در تفسیر چالش های فراوانی برای مرجعیت علمی قرآن ایجاد می کند؛ اما پذیرش تأویل می تواند افق های گسترد ه ای را پیش روی مفسر باز کند. نظریه نسخ مشروط که آیت الله معرفت ارائه داده است، برخی آیات منسوخ را کارا کرده و اعتبار آنها را در ظرف زمانی و مکانی به شرط وجود شرایط می پذیرد و ظرفیت تطبیق پذیری آموزه های قرآنی را با متغیر های عصری بیشتر می کند.
۱۲۰۲۰.

نقد مغالطات مستشرقان در مطالعات قرآنی

نویسنده:

کلید واژه ها: مستشرقان پژوهش های قرآنی مغالطه نقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۴۶۶
نقد از روش های مؤثر برای سنجش کیفیت متن و تشخیص نقاط قوت و ضعف آثار نویسندگان است. با بهره گیری از این روش می توان گزاره ها را پالایش کرد و سره را از ناسره بازشناخت. در بین روش های نقد، نقد روشی از اولویت فراوانی برخوردار است؛ زیرا هر پژوهشگری بر مبنای روشی که به آن اعتقاد دارد، تحقیق علمی خود را پیش می برد. با بررسی روش های مطالعاتی خاورشناسان درمی یابیم آنان در موارد فراوانی به ورطه مغالطات افتاده اند. در این مقاله پس از مفهوم شناسی، ضمن تأکید بر خدمات قرآن پژو هان منصف، به ده خطای مغالطه ای مستشرقانِ قرآن پژوه اشاره شده است. این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای تدوین شده و در پی اثبات این فرضیه است که پژوهش های مستشرقان، بیش از آنکه بر بر هان، جدال احسن و موعظه حسنه استوار باشد، در موارد فراوانی بر پایه مغالطات بنا شده است؛ ازاین رو پذیرش نتایج پژوهش های مستشرقان، نیازمند ژرف اندیشی افزون تری است. مستشرقان به دلایلی همانند پیش فرض های نادرست، تفاوت فرهنگی و ناآشنایی با زبان عربی در موارد فراوانی مغالطه کرده اند و مغالطه شناسی در مطالعات قرآن پژوهی مستشرقان، بسیار حائز اهمیت است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان