فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰٬۳۸۱ تا ۱۰٬۴۰۰ مورد از کل ۷۳٬۸۶۱ مورد.
منبع:
متین سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۸۷
115 - 130
حوزه های تخصصی:
درباره چیستی و ارتباط عقل و عشق (محبت) پژوهش های فراوانی انجام شده است. برخی به عدم ارتباط میان عقل و عشق قائل شده و رابطه آن دو را همانند دو ضد تعریف کرده اند به طوری که هرگاه در وجود انسان عقل ظهور یابد مجالی برای اظهار عشق نخواهد گذاشت و اگر عشق حاکم شود عقل، رنگ می بازد. نگارنده بر این باور است اگرچه عقل و عشق دو ابزار شناخت یا دو وسیله برای صعود انسان یاد می شوند؛ ولی ظهور حقیقت واحدی هستند که در فطرت انسان نهاده شده اند و همین امر فطری است که او را از سایر موجودات ممتاز می کند و به اقتضای ظهور در هر مرتبه از مراتب وجود انسان نام های مختلف می گیرد. هرگاه از وجه مخلوقی لحاظ شود، نام «عقل» و هرگاه در پرتو غیرت و نار عشق، وجهه خلقی اش در وجهه حقی فانی شود، نام «عشق» بر آن می نهند؛ بنابراین تقابل میان آن ها همانند تقابل واحد و کثیر است، یعنی همان گونه که کثرت، جلوه واحد است، عشق نیز ظهور تام و تمام عقل است. به رغم آنکه امام خمینی مانند برخی اسلاف خود، از ناتوانی عقل برای شهود حقیقت و وصول به معبود مطلق سخن گفته، اما از حیثی دیگر آن را اولین ظهور مشیت مطلقه می داند که آغاز و اِکمال انسان متکی به اوست. بنا به رأی ایشان؛ انسان برای نیل به فنای وجهه خلقی و ظهور وجهه حقی به نورانیت عقل و سوزندگی عشق نیازمند است.
درآمدی بر «گزینش سیاسی» در «فقه دولت » (با تأکید بر روایات کتاب القضاء وسائل الشیعه)
حوزه های تخصصی:
گزینش سیاسی یکی از محورهای مهم و اصلی جامعه شناسی سیاسی به شمار می رود. از سوی دیگر مسئله گزینش سیاسی در چارچوب فقه دولت سازی -که به دنبال طراحی و ارائه نرم افزار اداره جامعه توسط ولی امر است- نیز از جایگاه مهمی برخوردار است، به گونه ای که یکی از سه موضوع اصلی فقه دولت، یعنی «فقه کارگزار»، در کنار دو موضوع دیگر آن، یعنی «فقه تقنین» و «فقه تشکیلات» را به خود اختصاص داده است. مقاله حاضر با تمرکز بر ماهیت و ساختار گزینش سیاسی در فقه دولت سازی، با محوریت روایات باب القضاءِ وسائل الشیعه به منظور تبیین گزینش سیاسی از منظر منابع دینی، سامان یافته است. تبیین «ماهیت و انواع گزینش سیاسی» و نیز «معیارها و ملاک های گزینش کارگزار در دولت اسلامی» با دسته بندی های مختلف، مبتنی بر روایات، محتوای اصلی مقاله را به خود اختصاص داده است. روش مورد استفاده تحقیق، روش مطالعات کتابخانه ای بوده و بر اساس تحلیل محتوای روایات، به تبیین موضوع تحقیق اهتمام شده است.
بازکاوی روش شناسی موردپژوهی به عنوان رویکرد عمیق و کیفی
حوزه های تخصصی:
مطالعه موردی، واکاوی ژرف رفتار یک فرد از راه سندهای شخصی، مصاحبه ها و خاطرات است. لوپله اولین کسی بود که به کاربرد منظم روش مطالعه موردی پرداخت و با استفاده از روش مشاهده و مشارکت، پایه این روش را بنیان نهاد. مطالعه موردی به بررسی هرگونه تک نگاری که درباره یک حادثه، تصمیم یا یک مورد خاص انجام می شود، اطلاق می گردد. حقوق دانان آمریکایی این روش را همیشه در بررسی های حقوقی به کار می برند. براساس این نوع مطالعه، هر واحد اجتماعی همچون یک واحد کل به حساب می آید. گاهی حتی یک جامعه یا یک کشور با این روش از ابعاد مختلف مورد مطالعه قرار می گیرد. مورد پژوهی کاربست بسیاری در پژوهش های کیفی عمیق در حوزه های علوم انسانی، اجتماعی، رفتاری و تعلیم و تربیت دارد. در این مقاله به توصیف مبانی فلسفی، معرفی این روش و مراحل انجام گام به گام آن پرداخته شده است.
واکاوی مبانی فقهی دیه در همزمانی نقصان تکلم و قطع بخشی از زبان (نقدی بر مواد 611 و 613 قانون مجازات اسلامی)(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
فقه سال بیست و هفتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۲)
7 - 34
حوزه های تخصصی:
تکلم ، یکی از منافع زبان است. در برخی موارد، جنایت بر جرمِ زبان ، با نقصان در تکلّم همراه می شود. قانونگذار از طرفی در مادهٔ 611 و 613 قانون مدنی، مبنا در تعیین میزان دیه در همزمانی نقصان تکلّم و قطع زبان را - به پیروی از قول مشهور - حروف غیر قابل ادا نسبت به کل حروف دانسته است و در مادهٔ اخیر ، سخن از تعدّد جانی به میان آورده است. از طرفی هم در مادهٔ 545 و 546 قانون مدنی در مسئلهٔ جنایت بر منفعت و محل آن ، دیهٔ بیشتر را ملاک قرار داده است. فقها در این زمینه اختلاف دارند و افزون بر نظریهٔ مشهور ، شمار اندکی از فقها، مجموع دو دیهٔ تکلّم و زبان را ثابت می دانند و گروهی هم قائل به ثبوت بیشترین مقدار دیه از تکلّم و زبان هستند. همچنین ، برخی این احتمال را داده اند که ملاک در تعیین دیه ، مقدار مقطوع باشد. کلام مشهور فقها و سایرین ، در این زمینه مطلق است و در فتاوا تفکیکی میان حالتی که جانیْ واحد یا متعدد باشد ، صورت نگرفته است. جُستار حاضر ، با ارزیابی فتاوا و مستندات آنها به این نوآوری دست یافته که روایات محل بحث از ضعف سندی و یا قصور دلالی در همزمانی نقصان تکلّم و قطع زبان برخوردارند و اجماعی که ادعا شده ، با موانع کبروی و صغروی مواجه است. از این رو ، در نهایت ، جهت تعیین میزان دیه در همزمانی جنایتِ موجب نقصان تکلّم و قطع بخشی از زبان ، نظر به ثبوت بیشترین مقدار (از دیهٔ تکلّم و زبان) از باب عمل به ادلهٔ دیه هر یک از زوال تکلّم و قطع زبان ، مورد پذیرش واقع شد و ملاک در حروف ، کل حروف زبانی که مجنی علیه به آن تکلّم می کند ، دانسته شد.
دلایل جرم انگاری عدم ثبت ازدواج در ترازوی فقه و اصول(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
جستارهای فقهی و اصولی سال ششم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۰
195 - 224
حوزه های تخصصی:
ماده 49 قانون حمایت خانواده مصوب 1392ش. عدم ثبت ازدواج، طلاق و رجوع را به عنوان جرم شناخته و برای آن ها مجازات حبس تعزیری درجه 7 (از 91 روز تا شش ماه ) یا مجازات نقدی درجه 5 (بیش از 80 میلیون تا 180 میلیون ریال) را تعیین کرده است. در این تحقیق با هدف هماهنگ شدن هرچه بیشتر قوانین نظام جمهوری اسلامی با موازین شرعی و عقلی یا روش تطبیقی و تحلیلی، بخش اول این ماده قانونی که به عدم ثبت ازدواج می پردازد، مورد تحلیل فقهی قرار گرفته و دلایلی که به منظور اثبات مشروعیت آن مورد استفاده قرار گرفته یا ممکن است قرار گیرد، بررسی فقهی شده است و در نهایت، با نقد ادله اثبات جرم انگاری عدم ثبت ازدواج و ردّ اعتبار آن ها این نتیجه به دست می آید که بر اساس حکم شرعی و اصل فقهی حرمت ایذاء و اضرار غیر، هیچ کس از جمله قانونگذار نظام اسلامی مجاز نیست بدون مجوز شرعی مسلّم و قطعی، مجازاتی را برای عملی در نظر بگیرد. در صورتی که چنین شود، آن مجازات خلاف شرع، حرام و مخالف اصل 4 قانون اساسی است و با توجه به مخدوش بودن دلایل فقهی اثبات این ماده، این دلایل نمی توانند مجوزی بر عدول از قاعده باشند؛ لذا مصداق ایذاء و اضرار غیر و حرام شرعی است. همچنین به لحاظ حقوقی نیز احترام به حقوق و آزادی های فردی اصلی مسلّم است و اگر دلیل محکم و مسلّمی در دست نباشد حتی با وضع قانون (اصل 9 قانون اساسی) نمی توان از این اصل عدول کرد و با وضع مجازات یا به هر شکل دیگر، نمی توان آزادی و حقوق افراد جامعه را محدود نمود.
رساله در پیشگویی ظهور مهدی در سال949، منسوب به: سید عماد الدین نسیمی
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۱ خرداد و تیر ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۲)
75 - 82
حوزه های تخصصی:
بحث های ظهور، از دراز دامن ترین بحث هایی که در تحولات نهصد ساله پیش از تشکیل دولت صفوی مطرح بوده، و پس از حمله مغول، و رواج آشقتگی ها وفقر و بی عدالتی در ایران بزرگ، همواره کسانی با بهره گیری از انتظار و ظهور، جنبش هایی را به راه می انداختند. در دولت صفوی هم از این مساله استفاده شد، و کسانی با استفاده از برخی علائم ظهور و روایات، آنها را منطبق بر دولت صفوی و حتی شاه اسماعیل و طهماسب کردند. در اینجا، یکی از این متن ها را که منسوب به سید عمادالدین نسیمی (مقتول 837 در حلب) است، و اشاره صریحی به ظهور مهدی سال 949 دارد مرور شده است.
نسخه خوانی (22)، فهرست بلندی از منابع یک کتاب کشکول مذهبی با عنوان دفاتر الغموم در اواخر قرن سیزدهم هجری
حوزه های تخصصی:
عباس برغانی از جمله افراد خاندان برغانی یکی از موجه ترین خاندان های قزوین است که در قرن سیزدهم هجری زیسته و از این خاندان، آثار متنوعی درباره عاشورا، روضه خوانی و ... به یادگار مانده است. یکی از آثار عباس برغانی، دفاتر الغموم است که نگارنده در نوشتار حاضر، به ارائه گزارشی از این کشکول و محتوای آن بر اساس نسخه دانشگاه 7356 همت گمارده است. به زعم نویسنده، اهمیت کتاب به فهرست بلندی است که مشتمل بر حدود 150 عنوان کتاب بوده و پیش از شروع کتاب، در دو صفحه به عنوان منابع کتاب ذکر شده است. وی در نوشتار پیش رو، پس از بیان مختصری از محتوای دفاتر الغموم، فهرست منابع کتاب را مورد دقت نظر قرار داده است.
مبانی فقهی حقوقی ارز دیجیتال با رویکرد سرمایه گذاری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فقه اقتصادی سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
70 - 87
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: امروزه با ظهور شکل جدیدی از فناوری های الکترونیکی همچون بلاک چین و ارز دیجیتال، ساحت جهان بامعنای جدیدی از تئوری مک لوهان (دهکده جهانی) روبه رو شده است. بلاک چین فناوری نوین عصر حاضر است که مرزهای نظام های اقتصادی و سرمایه گذاری را دستخوش تغییرات روزافزونی کرده است.مواد و روش ها: این تحقیق از نوع نظری بوده روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.یافته ها: فناوری بلاک چین بستری مهم برای تولید و انتشار ارز دیجیتال است که به دنبال ظهور آن، چالش های حقوقی، اقتصادی و سرمایه گذاری فراوانی مطرح شده است. یکی از چالش های کلیدی و بسیار مهم هر فناوری نوظهور در اقتصاد و نظام سرمایه گذاری ایران، دیدگاه و فرامین شریعت در خصوص مشروعیت آن چیز است. مضاف بر این، دیدگاه شرع در رابطه با ماهیت ارز دیجیتال، به عنوان پول در نظام اقتصادی و سرمایه گذاری جمهوری اسلامی نیز از اهمیت شایانی برخوردار است.نتیجه گیری: درخور توجه است که دیدگاه های متفاوتی در خصوص ماهیت ارز دیجیتال مطرح شده است که در این میان، دیدگاه پول بودن کریپتوکارنسی قوت بیشتری دارد. به دنبال آن، مالیات یکی از مهم ترین اهرم های نظام سرمایه گذاری و افزایش درآمد دولت هاست؛ لذا ستانیدن مالیات از فعالان عرصه ی ارزهای دیجیتال و ماینرها (استخراج کنندگان ارزهای دیجیتالی)، درآمد هنگفتی برای خزانه کشور به همراه خواهد داشت.
نقش قرینه «سیاق» در نقد روایات تفسیری «الدرالمنثور» از منظر علامه طباطبایی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
حدیث و اندیشه پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۰
5 - 23
حوزه های تخصصی:
علامه طباطبایی در سراسر تفسیر المیزان توجه خاصی به قرینهی سیاق نموده است. یکی از موارد پرکاربرد ایشان در استناد به این قرینه؛ نقد دیدگاه مفسران از جمله اجتهادات سیوطی در بهرهگیری از روایاتِ تفسیر الدرالمنثور میباشد که با در نظرگرفتن مؤلفههای مختلف که غالباً منشعب از قرائن و قواعد قرآنی به ویژه قرینهی سیاق میباشد، بهرهگیری سیوطی از روایات تفسیری را به دلایلی از جمله: از بین بردن ارتباط موجود بین آیات، از بین بردن وحدت سیاق آیات، تجزیهی موضوع آیه به زمانها وحوادث مختلف، مطابقت نداشتن روایت با زمان نزول آیه، تفاوت لحن آیه و روایت، تعیین نادرست مرجع ضمایر، تعیین ناصواب مصادیق، معانی و مفاهیم آیات، تعیین و تطبیق ناصواب شأن نزول آیات، عدم ارتباط روایت با تفسیر آیه، بیگانگی روایت با سیاق آیه، تعیین نادرست مکی و مدنی بودن آیات، تعیین ناصواب ناسخ و منسوخ مورد بررسی و تحلیل انتقادی قرار داده است که نویسنده با ابزار کتابخانهای و با روش توصیف و تحلیل مباحث این نوشتار را کشف، استخراج و به شیوهی کنونی بیان نموده است.
تقارن و استمرار اهلیّت دو طرف قرارداد(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
دو طرف قرارداد افزون بر داشتن حیات، عقل، تمییز، بلوغ، اختیار و عدم حجر، باید با التفات، مفاد قرارداد را قصد کرده، انشا کنند. این پرسش وجود دارد که این شروط یا همان اهلیت باید از آغاز تا پایان عقد در دو طرف وجود داشته باشد؟ به طور متعارف، دو طرف از ابتدای ایجاب تا اتمام قبول، اهل اند؛ اما با فاصله زمانی میان ایجاب و قبول، موارد گوناگونی یافت می شود که اهلیّت، تقارن نداشته یا استمرار ندارد. آرای فقها بسیار متفاوت است و حتی یک فقیه در کتابش فتوایی متفاوت از کتاب دیگرش بیان نموده است. تنظیر ایجاب به عقد جایز، قابلیّت تخاطب، فقدان قصد جدی، اطلاقات ادله شروط، انصراف عمومات صحت عقود و زوال بقائی اراده با زوال اهلیّت، اصلی ترین دلیل هایی است که فقها بدان تمسک کرده اند. نگارنده میان مرحله تشکیل قرارداد و امضای آن و نیز میان اقسام اهلیّت تفکیک کرده، ضمن ارزیابی آرا و دلایل فقیهان بدین نتیجه رسیده که موجب و قابل به هنگام فعل خود باید دارای شروطی که بدون آن، اراده صادر نمی شود، باشند و استمرار اهلیت در موجب و اهل بودن قابل از آغاز، شرط تشکیل قرارداد نیست، هر چند تصحیح قرارداد در پاره ای از موارد نیازمند اجازه ولیّ، ورثه یا طلبکاران است. هم چنین در صورتی که قابل به هنگام ایجاب، فاقد شروط تحقق اراده باشد و موجب بداند قابل در آینده اهل نخواهد شد، قصد جدی ایجاب در نفس موجب پدیدار نمی شود.
شناخت محدّثان هویزه و تلاش های علمی و حدیثی آنان
حوزه های تخصصی:
رشد و گسترش حدیث پژوهی در یک منطقه، برآیند عوامل مختلف مادّی و معنوی است. یکی از این عوامل را می توان حضور عالمان و محدّثان در یک جغرافیای علمی دانست. تاریخ حدیث شیعه در قرن های نهم تا دوازدهم هجری و هم زمان با حکومت سادات مشعشعی (845-1176ق) بر جنوب ایران به مرکزیت هویزه، شاهد شکل گیری جریان شتابان علمی در این منطقه بوده است. نص گرایی، جریان فکری غالب شیعیان در این دوره محسوب می شد. عالمان هویزی به دلیل مراودات علمی با کانون های حدیث گرایی مانند اصفهان و شیراز و نیز در ادامه نص گرایی نسبتا شدید پیشینیان خویش، گرایش زیادی به این گونه تفکّر داشتند. در این نوشتار، عالمان صاحب اثر حدیثی و دیگر محدّثان فعّال در این مدرسه حدیثی، برای نخستین بار شناسایی و معرّفی می شوند تا نقش آنان به عنوان یک مؤلّفه تأثیرگذار بر رشد فعالیت های یک مدرسه حدیثی نمایان شود.
واکاوی راهکارهای انگیزشی سلامت روان در آموزه های اسلامی
منبع:
مطالعات علوم قرآن سال دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶)
80 - 104
حوزه های تخصصی:
سلامتی از مهم ترین نعمت های الهی برای انسان است که در حالت طبیعی همه از آن برخوردارند؛ زیرا انسانی که از نعمت سلامتی برخوردار نیست، در انجام برخی امور دچار مشکل است؛ ازاین رو از دیرباز مسئله سلامت انسانی هم برای شخص و هم برای اجتماع از مهم ترین موضوعات است و در تعالیم اسلامی اهمیت زیادی به آن داده شده است. سلامت از منظر اسلام دو گونه است: سلامت جسم و سلامت روان. در نگاهی موشکافانه خواهیم فهمید که دین اسلام هم در حوزه سلامت جسمی و هم در حوزه سلامت روانی نکات مهمی معرفی کرده است که پژوهش حاضر به حوزه سلامت روانی می پردازد. منابع اسلامی در جهت ارتقای سلامت روانی راهکارهای متفاوتی در ابعاد مختلف مانند «بینشی، منشی، انگیزشی و کنشی» معرفی می کنند. این پژوهش با تأکید بر بُعد انگیزشی به صورت نظری با روشی توصیفی- تحلیلی به راهکارهای سلامت روان می پردازد که نوعی پژوهش میان رشته ای در جهت توسعه و تلفیق علوم انسانی و اسلامی به شمار می رود. از جمله راهکارهای انگیزشی اسلام که در جاهای مختلف با روش های مختلف مورد توجه قرار گرفته اند عبارت اند از: امیدواری، مثبت اندیشی، غایت نگری، درک قوه اختیار و درک حضور خالق.
ماهیّت تدبر موضوعی در قرآن
منبع:
مطالعات علوم قرآن سال دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶)
105 - 136
حوزه های تخصصی:
تدبّر، تفسیر و تأویل از مهم ترین راه های فهم قرآن است. بین این سه واژه - از نظر وظیفه مردم در برابر قرآن- رابطه عموم و خصوص و اخص برقرار است. عموم مردم از طریق تدبر، به گوهرهای موجود در قرآن دسترسی پیدا می کنند. مفسران با بهره گرفتن از ابزارهای تخصصی در سطحی بالاتر تدبر می کنند. تدبر در عرصه تأویل بخشی از قرآن کریم - حقیقت و باطن کلام الهی- در انحصار معصومان^ است. تدبر موضوعی شیوه ای نو در روش های فهم قرآن به شمار می رود. با بهره گیری از این فنّ می توان با مراجعه مستقیم به کتاب الهی، دیدگاه قرآن را درباره مسائل و موضوعات مختلف زندگی و معارف وحیانی استخراج کرد. در تحقیقات مفسّران، این مهارت همراه با تفسیر موضوعی - بدون ذکر عنوان تدبر موضوعی - و در خلال آن کاربرد داشته است. تدبر ترتیبی مقدمه و پیش نیاز تدبر موضوعی به شمار می رود.
استعاره تربیتی سفر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، تبیین و تحلیل استعاره «تربیت، سفر است» با نگاهی عرفانی استعاری و به تبع عینی تر به حوزه انتزاعی تربیت است. چرا که یکی از اصلی ترین ویژگی های استعاره، ظرفیت استنباطی بسیار آن است که با تکیه بر آن می توان حوزه ای انتزاعی از دانش های بشری را در ظرفی عینی قرار داد و بازتعریف کرد. برای دست یافتن به این هدف، از روش تحلیل منطقی فرارونده بهره گرفته شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استعاره «تربیت، سفر است» باتوجه به مبنای انتخابی در این پژوهش دو مبنای عرفان اسلامی و عرفان اومانیستی معرفی شده دو مسیر جداگانه برای تربیت تعریف می کند که با وجود اشتراکات فراوان میان این دو مسیر، سرانجام متفاوتی برای آن ها تصور می شود. طرح کلی سفر تربیتی بر مبنای نگاه استعاری عرفانی به حوزه تربیت نیز شامل دو رکن اصلی «رهرو» و «راهبر» و پنج رکن فرعی «مقصد نهایی»، «مراحل»، «ره توشه، مسیریابی و ملزومات»، «راهبرد» و «رهاورد» است. همچنین بر پایه نتایج پژوهش حاضر می توان ادعا کرد که به کارگیری استعاره «تربیت، سفر است»، گامی مهم جهت دست یافتن به تعریفی برای تربیت و رسیدن به اشتراک بین الاذهانی میان صاحب نظران این حوزه خواهد بود.
تحلیل روند تراجایی تداوم در رمان فرانکشتاین فی بغداد احمد سعداوی و فرانکنشتاین مری شلی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان و ادبیات عربی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳
147 - 169
حوزه های تخصصی:
ژرار ژنت با توجه به روابط میان متون، بیش متنیت را به عنوان یکی از انواع ترامتنیت مطرح نمود. بیش متنیت با محوریت اقتباس و برگرفتگی به دو دسته تقلیدی و تراگونگی تقسیم می شود. در این رویکرد وجود بیش متن به عنوان عنصر تأثیرپذیر و پیش متن به عنوان عنصر تأثیرگذار بسیار دارای اهمیت است. بیش متن با تقلید یا تغییر پیش متن باعث حفظ متن نخستین و یا تغییر آن می گردد. این تغییر هدفمند تراگونگی نام دارد که به دور از تقلید صرف است و گاهی باعث تراجایی در متن می شود. تراجایی که تغییری جدی در پیش متن است، با انجام برخی جابه جایی ها در شکل و معنا تغییرات عمده ای را در پیش متن به وجود می آورد که یکی از این موارد تداوم زمانی روایت است. بررسی تداوم یا سرعت روایت در پیش متن و بیش متن که به مطالعه نسبت میان طول مدت زمان داستان و زمان روایت می پردازد، بر تغییر آن از طریق تراجایی دلالت دارد که تغییری جدی در رابطه بیش متنیت می باشد. سعداوی که متعلق به نسل جدید رمان نویسان است با قرار دادن فرانکشتاین در فضای ادبی جدید و محیطی متفاوت باعث تغییرات عمده ای در شتاب بیش متن می شود. بررسی تغییر سرعت رمان در بیش متن، خلاقیت سعداوی را در عمق بخشیدن به روایت به نمایش می گذارد و نمونه ای بارز برای تراجایی تداوم و درنگ است. با توجه به آن که رمان "فرانکشتاین فی بغداد" احمد سعداوی تحت تأثیر رمان "فرانکنشتاین" (۱۸۱۸) مری شلی نوشته شده است، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی به بررسی رابطه تراگونگی در سرعت داستان بین این دو رمان و تغییرات ایجاد شده در شتاب منفی و مثبت در بیش متن از نوع تراجایی می پردازد. دستاورد پژوهش نشان می دهد که تغییر لحن شاعرانه، توصیف پویا، حذف غیرعلنی و گفتگوهای درونی در بیش متن باعث تراجایی در تداوم می گردد، به گونه ای که عمل ذهنی در بیش متن برخلاف پیش متن باعث حرکت عمودی در متن و پیشروی در دنیای ذهنی شخصیت ها می گردد
نقش مترجمان عصر صفوی در ترویج مذهب تشیع با تأکید بر علی بن حسن زواره ای
منبع:
رهیافت فرهنگ دینی سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰
91 - 107
حوزه های تخصصی:
صفویان که با داعیه حمایت از مذهب تشیع حکومت خود را آغاز کردند از روش های گوناگون برای ترویج و فراگیر کردن آن استفاده کردند که یکی از آن ها حمایت مادی و معنوی از نویسندگان و مترجمانی بود که با تدوین کتاب های ارزشمند و نیز ترجمه آثار دانشمندان گذشته به زبان فارسی نقش به سزایی می توانستند در تبیین مذهب تشیع داشته باشند. از میان مترجمان متعددی که در عصر صفوی به این مهم پرداختند علی بن حسن زواره ای به سبب تنوع و تعدد آثارش چهره ممتازی به شمار می رود. این مقاله با هدف بازنمایی سهم اندیشمندان شیعی در تبیین اصول مذهب تشیع ، به شیوه کتابخانه ای و با روش توصیفی – تحلیلی ، به بررسی عملکردها و دستاوردهای علی بن حسن زواره ای پرداخته است. علی زواره ای تحصیلات خود را نزد شماری از عالمان مشهور عصر صفوی به پایان برد و تحت حمایت شاه طهماسب آثار خود را پدید آورد که متأسفانه برخی از آثار او از میان رفته و امروزه نسخه ای از آن ها موجود نمی باشد. نتایح تحقیق حاکی از این است که علی بن حسن زواره ای در کار ترجمه، به سراغ شماری از کتاب های بنیادی و مشهور در موضوعات تفسیر قرآن و امامت از نویسندگان بزرگ شیعه همچون شیخ صدوق، طبرسی، ابن طاووس و ... رفت و همچنین به کتاب های اصیل در فرهنگ تشیع مانند صحیفه سجادیه و نهج البلاغه توجه داشت. طبعا ترجمه این آثار به جهت بهره مندی از محتوای ارزشمند و اعتبار نویسندگانشان در تبیین اصول و مبانی مذهب تشیع برای فارس زبانان تاثیرگذار بوده است.
تبیین مراحل معرفت به ذات الله بر اساس فرازی از مناجات شعبانیه
حوزه های تخصصی:
مطابق نصوص معرفت خداوند، هدف آفرینش، عمومی و ضروری است و مسیر آن به روشنی تبیین شده است. گروهی تنها به معرفت صفات بسنده کرده اند و دلایلی چون محدودیت انسان و عجز او را بیان می کنند. برخی دیگر معرفت به ذات را نیز ممکن بلکه ضروری می دانند و معرفت در حال فنا را به دلیل اینکه شناخت خدا با خدا است، تایید کرده و شواهدی بر آن اقامه کرده اند. عرفان به ذات مراحلی دارد که مناجات شعبانیه متنی متقن برای طرح آن می باشد. این مراحل به ترتیب معرفت نفس، صفات حق ، لقاء الله ، فنا ، شناخت خدا با خدا و اخلاص است که پایان راه و چهارمین سفر صدرایی و در حقیقت فنای از فنا و بقای بالله می باشد. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی است . بر اساس یافته های تحقیق، آیات سوره صافات در امضای توصیف مخلصین از الله، نشانه ای برجسته و بابی مبارک برای اثبات معرفت ذات در حال فنا است. این ادراک نه فوق معرفت بلکه فوق توصیف برای غیر اهلش می باشد.
سنجه های کشف اهمیت در مرجّح «اهمّ» از منظر اصول فقه فریقین
منبع:
مصباح الفقاهه سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
1 - 26
حوزه های تخصصی:
نمونه های عینی دو حکم متزاحم در مصادیق فراوانی موج می زند و وارسی سنجه های تشخیص أهم را مبرهن می نُماید که به صورت دقیق مورد سنجش قرار نگرفته است. با نگاهی اجمالی به مباحث اصول فقه این نکته رخ می نماید که برخی مباحث مانند: تزاحم و مرجح اهم و مهم به صورت پراکنده مورد بحث قرار گرفته اند. مسئله محوری در این نوشتار، جایگاه مهم ترین مباحث اصولی مرتبط و دخیل در کشف اولویت و اهمیت، در اصول فقه فریقین می باشد. ایده نگارنده در واکاوی این مسئله، به جای اشتراک یابی در عناوین، باز پژوهی بر روی محتوای انگاره ها می باشد با این توضیح که به دلیل عدم اشتراک عنوان تزاحم در اصول فقه دو مکتب امامیه و اهل تسنن، برای وارسی سنجه ها می بایست سراغ محتوای اصولی- فقهی مطالبی رفت که احتمال ارتباط با مبحث کشف اهمیت و اولویت دارند. با این رویکرد که این سنجه ها منتج به مطالب علمیِ صِرف نشود بلکه به تبیین جنبه کاربردی این عناوین کمک شود و همچنین به یمن این ارزیابی ها، اشتراکات لفظی و معنوی این بحث در اصول فقه فریقین تبیین می گردد. از این رو، محقق در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به موارد مذکور پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد؛ در «اصول فقه» فریقین مباحثی همچون قاعده «درء المفسده أولی من جلب المصالح»،مناسبت حکم و موضوع، مقاصد شریعت جایگاه خاصی در کشف اهمیت دارند. همچنین دو خاستگاه مهم بحث تزاحم در مبانی اهل تسنن یعنی؛ فقه الأولویات و فقه الموازنات مورد کنکاش قرار گرفت. هر چند از حیث عناوین تفاوت بیشتری ملاحظه می شود ولی از حیث محتوا اشتراکات فراوانی دیده می شود.
کارکردهای اخلاقی و اجتماعی جامعه منتظر از دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای (زید عزه)
منبع:
موعودپژوهی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳
49 - 65
حوزه های تخصصی:
انتظار به معنی اشتیاق انسان برای دسترسی به وضعی برتر و بالاتر در گرفتاری عمومی بشریت است که سرآمد آن، گسترش عدالت را برای تمام بشریت به ارمغان می آورد. اعتقاد به انتظار در زندگی انسان وجود داشته و از اصیل ترین ابعاد روحی انسان سرچشمه می گیرد. انتظار و مهدویت به عنوان عقیده و آرمان بسیاری از مسلمانان قرن هاست که توسط بزرگان و عالمان، تبلیغ و هدایت شده است. رویکرد جدی این اندیشه زمینه سازی جهت تحقق جامعه عبودیت محور به رهبری انسانی معصوم است که مدیریت آینده جهان و انسان را با توجه به احاطه نسبت به جهان و هستی در دست گیرد. اعتقاد به اندیشه مهدویت به معنای باور به تحقق حکومت عدل جهانی، غلبه اسلام بر همه ادیان، توسعه عبودیت، ریشه کن شدن بدعت ها و... است. اهمیت این موضوع سبب شده از جوانب مختلف مورد بررسی قرار گیرد.جامعه منتظر یکی از موضوعات قابل بررسی می باشد. روش این تحقیق کتابخانه ای است و دراین پژوهش با مراجعه به منابع نوشتاری به توصیف وتحلیل مجموعه سخنان رهبری ضمن تبیین مفهوم انتظار به کارکردهای آن در سه بعد فرهنگی، اخلاقی-تربیتی و سیاسی با رویکرد به نظرات مقام معظم رهبری و با استناد به آیات و روایات پرداخته است. معتقد بودن به یک منجی سرمایه ای بزرگ برای نسل بشراست زیرا این اعتقاد می تواند امیدی برای آینده در دل ها ایجاد کند، کسب فضایل اخلاقی، آمادگی دفاعی، استقامت اجتماعی و گسترش امر به معروف و نهی از منکر از کارکردهای مهم اعتقاد به انتظار در جامعه می باشد.
نقد آرای امریتساری و چکرالوی در قرآن بسندگی و سنت گریزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه نوین دینی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۰
43-56
حوزه های تخصصی:
با آن که پیامبر(ص) تفکر قرآن بسندگی را قبل از نهادینه شدن آن توسط حاکمان پس از خود، با حدیث اریکه، پیش گویی و رد کرده بود، در سده اخیر، این تفکر، پس از فراز و نشیب های بسیار، توسط دو تن از اندیشه وران تأثیرگذار شبه قاره هند، به نام های عبدالله چکرالوی و خواجه احمد دین امریتساری توسعه یافته است. از این رو، تحقیق پیش رو بر آن شده، آرای قرآن بسندانه این دو اندیشه ور شبه قاره را به روش توصیفی-انتقادی مورد ارزیابی قرار دهد. در این راستا، یافته های تحقیق به این نحو است: ادله ی سه گانه ای که این دو اندیشه ور، در توجیه قرآن بسندگی، ارائه کرده اند عبارتند از: قرآن وحی الهی است، برخلاف سنت؛ نقش پیامبر(ص) تنها ابلاغ قرآن است و ابلاغ سنت واجب نیست؛ تمام جزئیات احکام دینی، از قرآن قابل دریافت است و سنت امر زایدی است. کلید واژه قرآن بسندگی، سنت گریزی، امریتساری، چکرالوی، شبه قاره هند.