درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰٬۳۴۱ تا ۱۰٬۳۶۰ مورد از کل ۷۳٬۸۶۱ مورد.
۱۰۳۴۱.

نقش سازمان بهزیستی در فرآیند سرپرستی از کودکان و نوجوانان بی سرپرست یا بدسرپرست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) سال ۲۵ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷۲ 73 - 91

کلید واژه ها: حکم سرپرستی بدسرپرست بی سرپرست سازمان بهزیستی سرپرستی فرزندخواندگی کودکان و نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۵ تعداد دانلود : ۵۵۵
به موجب قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب 1392 تکالیف مهمی برعهده سازمان بهزیستی قرار گرفته است. هدف، تبیین نقش و جایگاه و حدودوثغور مداخله سازمان بهزیستی در فرآیند فرزندخواندگی وفق قانون مصوب 1392 است. بعد از آن مفهوم فرزندخواندگی(فرزندپذیری)، قانون 1392، آیین نامه ها و ضوابط و مقررات مربوط به آن بررسی، و سعی شد تا در خلال مباحث مطرح شده، بدین سؤال جوابی درخور داده شود که قانونگذار چه وظایف و نقش هایی را در فرآیند فرزندخواندگی به بهزیستی داده است و چالش های اجرایی سازمان بهزیستی در اجرای قانون چه می تواند باشد. مهم ترین نتیجه به دست آمده، این بود که قانونگذار علاوه بر واگذاری امور سرپرستی به سازمان بهزیستی، مرجعیت کارشناسی سازمان را در فرایند سرپرستی پذیرفته است، و برخی وظایف محوله سازمان بهزیستی نظیر اعلام نظر کارشناسی ظرف مهلت دو ماهه به دادگاه صالح، ساماندهی سرپرستی های غیرقانونی و نظارت تا پایان دوره سرپرستی در اجرا با موانع و مشکلاتی مواجه است.
۱۰۳۴۲.

قرآن و غایت گرایی اخلاقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: قرآن شناخت سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 39-58

کلید واژه ها: غایت گرایی خودگرایی دیگرگرایی وظیفه گرایی فضیلت گرایی نظریه هنجاری نظریه هنجاری اسلام فوز فلاح غایت گرایی در قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۴ تعداد دانلود : ۵۰۲
پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که قرآن کریم چگونه مخاطبان خود را به رعایت الزامات اخلاقی فراخوانده و نظریه هنجاری خود را بر چه پایه ای قرار داده است؟ نویسنده به روش کیفی، با توصیف و تحلیل مفاهیم اخلاقی قرآن به نتایج زیر دست یافته است. قرآن کریم برای ترغیب مخاطبان به زندگی اخلاقی، بر نتایج فعل اخلاقی تأکید کرده است؛ نتایج یادشده در قالب واژگانی مانند سعادت، فوز، فلاح، نجات، لذت، امنیت، بشارت، آرامش، رنج، تشویش، انذار، و شرح و بسط زندگی بهشتیان و دوزخیان، آموزه های قرآنی پرشماری را به خود اختصاص داده است که بازگوکننده سازگاری فی الجمله اخلاق قرآنی با نظریه های غایت گراست. غایت گرایی با انسان شناسی قرآنی و اسلوب های تربیت اخلاقی قرآن سازگار است. غایت گرا بودن نظام اخلاقی قرآن، به مفهوم انکار ارزشِ فضیلت و مسئولیت اخلاقی نیست؛ در شماری از آیات، قرآن رفتارهایی را که با انگیزه انجام وظیفه اخلاقی انجام می گیرد یا منشأ آنها فضیلت انسانی است، می ستاید. قرآن مخاطبان خود را به فضیلت محوری و تکلیف مداری تشویق می کند و آن را دو راهبرد مؤثر در تربیت اخلاقی می داند؛ اما عام ترین پاسخ قرآن، برای توجیه همه الزامات اخلاقی، غایت فعل اخلاقی است؛ نه فضیلت انسانی و نه وظیفه اخلاقی.
۱۰۳۴۳.

«رؤیت در خدا» و «رؤیت با خدا»؛ دو رویکرد در نظام معرفت شناختی مالبرانش و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 61 - 74

کلید واژه ها: رؤیت در خدا رؤیت با خدا معرفت شناسی مالبرانش ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۳۰۳
یکی از مسائل مهمی که فیلسوفان در نظام فکری خود آن را پی جویی می کنند، دستیابی به معرفت حقیقی و تبیین چگونگی امکان حصول آن است. مالبرانش و ملاصدرا از زمره فیلسوفانی اند که تلاش می کنند دستیابی به معرفت حقیقی و چگونگی امکان آن را در چهارچوب نظام فکری خود به منصه ظهور برسانند. مالبرانش با طرح نظریه «رؤیت در خدا» بر این باور است که برای ادراک حقایق باید آنها را در خدا مشاهده کرد. در باور او، انسان ابتدا ایده های اشیا را ادراک می کند و سپس به واسطه آن و با اتحاد با خدا به ادراک حقایق نائل می آید. ملاصدرا نیز معرفت حقیقی را مبتنی بر اراده الهی و شهود نفسانی انسان از رهگذر پیوند با عالم مجرد می داند که نگارنده از آن به «رؤیت با خدا» تعبیر می کند. ملاصدرا با ارجاع همه علوم به علم حضوری و نیز امکان معرفت حقیقی به واسطه شهود نفسانی، معرفت را مبتنی بر افاضه الهی می داند. از وجوه مشابهت آن دو، دریافته می شود نظریه معرفت شناختی آنها از نتایج دیدگاه هستی شناختی ایشان مبتنی بر اکازیونالیسم و وحدت وجود است که در مراحل بعد به نظریه بازنمایی ادراک منجر می شود. از وجوه مخالفت آن دو نیز دریافته می شود مالبرانش نظریه خود را امری فلسفی می داند و آن را در چهارچوب نظام فلسفی خود تبیین می کند؛ اما ملاصدرا دیدگاه خود را امری متعالی و در درجات والای عرفانی قلمداد می کند که انسان با پیوند با عالم مجرد به آن نائل می آید.
۱۰۳۴۴.

فرایند شکل گیری رفتار غیراخلاقی درکسب وکار: مطالعه موردی بر مبنای نظریه داده بنیاد در بازار اصفهان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ (پیاپی ۶۲) 127 - 144

کلید واژه ها: اخلاق کسب و کار نظر اخلاقی عمل اخلاقی ایران شکاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۲۵۱
رعایت اخلاق در حوزه کسب وکار، هم موجب دستیابی به حسن شهرت و سود کلان در امور دنیوی و هم موجب سعادت اخروی می گردد. متأسفانه امروزه چنان که باید اخلاق کسب وکار در کشور رعایت نمی شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی فرایند شکل گیری رفتار غیراخلاقی و عوامل ایجاد شکاف بین نظر و عمل اخلاقی در بازار است. بدین منظور، ده نفر از بازاریان دغدغه مند اصفهان، بر اساس نمونه گیری گلوله برفی، انتخاب شدند و در مصاحبه ساختارنیافته به سؤالات پاسخ گفتند. بر اساس نتایج، اراده فرد تحت تأثیر هواهای نفسانی (عامل درونی) قرار می گیرد و طی زندگی، فرایند مشخصی بر آن اثر می گذارد تا او از رعایت اخلاق کسب وکار دور شود. عوامل بیرونی نظیر طمع و فریب دنیا، رفتار والدین، مسئولان، قانون گذاران، مدرسان آموزشی، جامعه روحانیت و... در تشدید این آسیب مؤثرند. در نهایت، تقوی و ایمان می تواند ضعف اراده فرد را جبران کند.
۱۰۳۴۵.

روش شناسی تقابل دو نظریه نظام انقلابی و انحطاط تاریخی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم اسفند ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 20 - 1

کلید واژه ها: روش شناسی بیانیه گام دوم نظریه نظام انقلابی منابع انسانی شهیدمطهری تحول حوزه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۲۵۶
نظام اسلامی در حدوث و بقای خویش تا رسیدن به تمدن اسلامی، نیازمند نظریه ای است که بتواند استقلال فکری، اقتصادی و فرهنگی جامعه را تأمین نماید. جریان روشنفکری دینی به رهبری امام خمینی و اجتهادات شهیدمطهری که به تعبیر رهبر انقلاب، مؤسس آن جریان در حوزه های علمیه بوده است، نظریه نظام انقلابی تولید گردیده و حرکت انقلابی مردم نیز بر اساس آن رقم خورده است. مخالفان این نظام، برای جلوگیری از بقا و رشد انقلاب، به نفی و تحریف نظریه نظام انقلابی پرداخته اند و آن را نظریه انحطاط نامیده و نجات را در نظام فکری غربی جستجو می کنند. بیانیه گام دوم به مثابه روش شناسیِ تقابل دو نظریه، سازوکاری است تا ضمن دفاع از نظریه نظام انقلابی و نقد نظریه انحطاط، به نقد مدیریت منابع انسانی نیز بپردازد و بیان دارد که خودسازی و نیروسازی، در گروی فهم و عمل به نسخه ی فکری امام جامعه است؛ زیرا چه بسا انقلابیونی که عملکردشان به نصرت ولی نیانجامیده و باعث تقویت دشمن شده است. کما اینکه غفلت مسئولین از ظرفیت های انسانی، ما را به رتبه اول جهان در عدم بهره برداری رسانده است. این نگارش با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای و دیجیتال سامان یافته است.
۱۰۳۴۶.

اختلاف قرائات سور ه اسراء در سنجه تفاسیرفریقین

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی نامه جامعه سال ۱۸ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳۶ 135 - 166

کلید واژه ها: اختلاف قرائت بدون تغییر در معنا اختلاف قرائت در سوره اسراء اختلاف قرائت همراه با تغییر معنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۲
علم قرائت، علمی است درباره قرائت قرآن که کلام وحى و معجزه جاوید پیامبر گرامى(ص) است. ازاین رو، شناسایی اختلاف قرائات الفاظ قرآنی و بررسی نقش آنها در تفاسیر، اهمیت ویژه اى دارد. در این نوشتار، موارد اختلاف قراء هفتگانه، در مورد برخی واژگان سوره اسراء، بررسی و اختلاف تفسیرى این موارد، به صورت تطبیقی، تحلیل شده است. همچنین میزان اختلاف، بر اساس روایت حفص از عاصم، به عنوان مشهورترین قرائت، توسط جدول و نمودار مشخص شده و نقش اختلاف در قرائات برخی واژگان این سوره در تغییر یا عدم تغییر معانی کلمات و آیات آن، مورد توجه قرار گرفته است. در انجام این تحقیق، از منابع کتابخانه ای و از روش تحلیلی و توصیفی بهره برده ایم. این تحقیق نشان داد مدعای عدم وقوع تحریف در قرآن، ناظر به عدم وقوع تحریف به زیاده و نقصان در قرآن است نه مطلق انواع تحریف؛ زیرا تحریف معنوی، در قالب ترجمه ها و تفاسیر مختلف رخ داده است. البته مسئله «اختلاف در قرائات»، تحریف لفظی است، ولی میزان تاثیر آنها در معانی واژگان آیات سوره اسراء اندک بوده و اغلب و در نهایت، مفهوم یکسانی از آیه به دست آمده است. گاهی تغییراتی مانند مبالغه و تاکید یا التفات از مقام غایب به تخاطب یا برعکس یا به صورت مفرد و جمع ایجاد شده است. در بعضی موارد نیز منجر به تغییر معنایی در آیه شده است. از مجموعه 28 مورد اختلاف قرائت در سوره اسراء، 12مورد همراه با تغییر معنایی و تعداد 16 مورد، بدون تغییر معنایی است.
۱۰۳۴۷.

هر باب ازین کتاب نگارین که برکُنی (بازخوانی بیتی از غزلهای سعدی)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ خرداد و تیر ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸۲) 5 - 18

کلید واژه ها: غزل سعدی شیرازی غزلیات سعدی معنای شعر اشعار سعدی واژه برکُنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۳۱۰
نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد معنای واژه «برکُنی» و مصرع «هر باب ازین کتاب نگارین که برکُنی» را مورد کاوش و بازخوانی قرار دهد. وی در راستای این هدف، دیدگاه برخی از شارحان اشعار سعدی را پیرامون واژه «برکُنی» و معنای مصرع، بیان می دارد و در ادامه، به بیان دیدگاه خود می پردازد. به زعم نویسنده، واژه «برکُنی» به معنای از برکردن، حفظ کردن و به خاطر سرپردن نیست بلکه به معنای بازکردن، گشودن و برگشودن است که هم در شعر سعدی بتکرار آمده و هم فرهنگ نویسان در جای خود، ثبت کرده و معروف سخن شناسان است. به این ترتیب، نویسنده، معنای بیت مذکور را این گونه بیان می دارد که: «خواننده هر فصل این دفتر را که بگشاید از باب دیگر خوشتر و دلاویزتر است».    
۱۰۳۴۸.

دراسه عثرات عناصر الاتساق فی الخطاب المکتوب لدى متعلّمی العربیه الإیرانیین جامعه کاشان نموذجاً(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 33 - 60

کلید واژه ها: تعلیم اللغه العربیه لمتعلّمیها الإیرانیین الأخطاء الکتابیه الخطاب المکتوب التماسک الاتساق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۵۱۷
إنّ الکتابه هی المرحله الأخیره من مهارات اللغه الأربع فی تعلیم أیّ لغه؛ المرحله المتقدّمه التی یجب أن ینتج المتعلّم نصّاً أو خطاباً یراعی فیه مقوّمات النصوص والخطابات للغه الهدف. بما أن التماسک من مقومات الخطاب وجزءاً رئیساً فی أیّ نصّ فتناولت هذه الدراسه العثرات التی تحجب على اتساق الخطاب المکتوب. هناک مظاهر صوریه تعمل على تحقیق التماسک النصّی وتعالق الجمل بعضها ببعض. فقد أولى هالیدای وحسن الاهتمام بهذه المظاهر واعتبراها ضامنه للترابط بین الجمل فی أیّ نص. هذه المظاهر هی الاتساق النحوی، والاتساق المعجمی وآلیات الربط. من هذا المنطلق، ینوی هذا البحث بمنهجه الوصفی التحلیلی، تحلیل العثرات الاتساقیه للکتابه عند متعلّمی العربیه من الإیرانیین. تکوّن مجتمع الدراسه من 50 طالبهً دارسهً فی الفصل السابع من مرحله البکالوریوس بجامعه کاشان الحکومیه فی العامَین الدراسیَین 2016 2017 م و2017 -2018 م، وکانت أداه الدراسه ما جمعنا من وظائفهن الکتابیه فی ثلاثه موضوعات وصفیه. ظهر من خلال هذه الدراسه أنّ عدم استثمار الطالبات لمظاهر الاتّساق وتوظیفها الخاطئ قد أدّى إلى التشتّت النصی والتعبیر التحریری الردیء الضعیف واستنبط أنّ إحدى المؤشّرات الهامّه التی تحدّد نوعیّه الکتابه باللغه العربیه هی کیفیه توظیف مظاهر التماسک النّصی وإجادتها، حیث کلّما استخدم المتعلّم آلیات الربط أکثر أنجح فی نوعیّه الکتابه أکثر.
۱۰۳۴۹.

A Comparative Analysis of Ethical Thoughts of Ayatollah Meṣbāḥ Yazdī and Søren Kierkegaard(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۷, Issue ۲۴, Autumn ۲۰۲۰ 111 - 133

کلید واژه ها: Moral Thought Islamic ethics Christian ethics Ayatollah Meṣbāḥ Yazdī Kierkegaard

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۱۷۷
This study is an examination of the relationship between Islamic and Christian ethical thoughts. In this study, we find that faith is the central element of both ethical thoughts. Ayatollah Meṣbāḥ Yazdī defining the Islamic ethical thoughts, understands faith as the key determiner of ethics, which is rationally understood by human reason. On the contrary Søren Kierkegaard who argues that surrendering to the will of God, regardless of the rationality of commands of God, is the highest moral trait. Kierkegaard concludes that the goal of humans is to reach the Abrahamic level of submission to the will of God, whereas Ayatollah Meṣbāḥ Yazdī concludes that the goal of human life is to find happiness obtained by seeking proximity to God.  Both ethical thoughts emphasize the importance of God as the true judge of virtues concluding that acting in accordance with the wish of God is the highest level of morality, but the Islamic ethical thought concludes that ethics are based on ethical truths. The final goal for both ethical thoughts is reaching nearness to God, through human responsibility. This means that both ethical thoughts argue that being ethical means the fulfilment of ethical responsibilities towards God, oneself and others. Finally working together in a symbiosis where God and all His creations are closely connected and upholding virtues in relation to all dimensions of life will lead to final bliss.
۱۰۳۵۰.

سیاست های مزورانه اموی برای تحریف واقعه کربلا و روشنگری های حضرت زینب (س)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 73 - 92

کلید واژه ها: عاشورا تحریفات بنی امیه روشنگری حضرت زینب (س)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۷ تعداد دانلود : ۵۱۶
تحریف، پرده و پوششی است که با آشکار شدن حقیقت، رخ در نقاب می کشد و همچون کف روی آب، نابود و مضمحل می گردد. عاشورا یکی از بزرگ ترین و ماندگارترین خیزش هایی است که در طول تاریخ بر ضد یک حکومت ظالم صورت گرفته است.. مقاله حاضر کوشیده است با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی به بررسی سیاست های مزورانه ای که امویان پس از واقعه کربلا برای تحریف آن در پیش می گرفتند، پرداخته و در مقابل نقش عقیله بنی هاشم، حضرت زینب کبری (س)، را در زدودن غبار تحریف و برملا کردن دسیسه ها و توطئه های بی اساس حکومت بنی امیه در وارونه جلوه دادن حقایق عاشورا و قیام امام حسین (ع) تبیین کند. نتایج پژوهش نشان می دهد تبیین پیروزی، شکست، مرگ و زندگی از جمله مفاهیم اصلی سخنان حضرت زینب (س) بود. خطبه غرّاء حضرت زینب (س) و اشعار ایشان تأثیر زیادی روی شناساندن حقانیت اهل بیت (ع) و آشکار نمودن ماهیت دغل کار یزید و دست پروردگان او و خاندان بنی امیه داشت.
۱۰۳۵۱.

بررسی احکام شهرسازی با رویکرد کاربری مسکونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۱ 251 - 275

کلید واژه ها: احکام فقهی شهر شهرسازی کاربری مسکونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۸۰
الزامات نظام برنامه ریزی و طراحی کاربری ها در شهرسازی می تواند تابع احکام و قواعد  فقهی باشد. از آنجا که حوزه شهرسازی وسیع بوده و تحقیق گسترده ای را می طلبد، در این پژوهش، فقط به حوزه کاربری یعنی تعیین نحوه استفاده از زمین در حوزه کاربری مسکونی پرداخته شده است. در این راستا علاوه بر بهره مندی از آیات قرآن، از روایات و سنت پیامبر گرامی اسلام9و اهل بیت: نیز بهره گرفته شده است. جستار حاضر می کوشد به این سؤال پاسخ دهد که آیا احکام فقهی از بُعد برنامه ریزی کاربری مسکونی بر شهرسازی تأثیری دارد؟ میزان و محل استقرار کاربری مسکونی از جهت سازگاری و وابستگی و ظرفیت می تواند تحت تأثیر احکام فقهی شکل بگیرد. همچنین تطابق با ویژگی های اجتماعی فضای شهری، افزایش یافته و بر این اساس سطح تعاملات اجتماعی که ناشی از  باورهای دینی شهروندان است، ارتقاء یابد. در شهری که بر اساس احکام فقهی برپا شود ایجاد نگرشی صحیح و رویکردی جدید به شهرسازی حاصل شده و نیز توسعه و نشر قوانین شهری با توجه به دستورات دین مبین اسلام انجام می گیرد. در آن صورت، شهروندان می توانند واجبات خود را به راحتی انجام و از محرمات دوری کنند.
۱۰۳۵۲.

نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانون گذاری (نظریه ای در قانون گذاری بر اساس عناوین ثانوی)

نویسنده:
منبع: فقه سال بیست و هفتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۳) 36 - 62

کلید واژه ها: قانون گذاری تزاحم واجب شرطی مباحات الزامیات وضعیات مقاصد شریعت اهداف دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۲۲
نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانون گذاری، نظریه ای درباره قلمرو و ضوابط قانون گذاری بر اساس عناوین ثانوی است. بنابر این نظریه، رعایت احکام اسلام (اعم از مباح و الزامی و وضعی) و اهداف دین و مقاصد شریعت در قانون گذاری واجب است؛ یعنی شرط صحت قانون گذاری و واجب شرطی در قانون گذاری است. اگر وجوب رعایت یک حکم شرعی در قانون گذاری با وجوب رعایت حکم شرعی دیگر، یا با وجوب رعایت هدفی از اهداف دین یا مقصدی از مقاصد شریعت در قانون گذاری تزاحم کرد و قانون گذار طرف دوم را أهم دانست، باید برای رعایت آن، قانون را مطابق طرف أهم وضع کند. محل بحث این نظریه، در موضع گیری قانون گذار در برابر حکم غیرأهم است. بر اساس این نظریه، او باید قانونی را که مربوط به حکم غیرأهم است مسکوت بگذارد یا مغایر با آن و مناسب با حکم أهم وضع کند. از آنجا که احکام مباح و الزامی و وضعی، و نیز اهداف دین و مقاصد شریعت، موضوع این واجب شرطی است، می تواند از این طریق طرف تزاحم قرار گیرد. معیار جواز سکوت قانون و نیز قانون گذاری مغایر با حکم شرعی، رعایت مرجحات همین تزاحم است. در این مقاله، ارکان این نظریه تبیین و به روش فقهی، در حد گنجایش یک مقاله، اثبات شده است. این نظریه در فضای گفتمان ولایت مطلقه فقیه و مبتنی بر آن است. یافته های این مقاله مربوط به وظایف مجمع تشخیص مصلحت نظام در تصمیم گیری درباره مصوباتی از مجلس شورای اسلامی است که توسط شورای نگهبان، خلاف شریعت معرفی می شوند.
۱۰۳۵۳.

بررسی معانی «بَقِیَّتُ اللَّهِ» در آیه «بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» با تکیه بر تفاسیر روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۱ 25-42

کلید واژه ها: آیه 86 هود بقیّت الله امام زمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۱ تعداد دانلود : ۳۲۶
آیات زیادی در قرآن کریم در مورد عصمت و حقانیت اهل بیت ^ وجود دارد که از جمله بارزترین آنها می توان به آیه تطهیر و ولایت اشاره کرد. دسته ای از این آیات ، مریوط به وجود مبارک امام زمان # است که از آن جمله می توان به آیه « بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إ ِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِین » اشاره نمود. اگرچه ظاهر این آیه در ضمن داستان حضرت شعیب # در خصوص اهل مَدیَن نازل شده و برداشت های مختلفی در زمینه معنای ظاهری آن صورت گرفته است، اما بنا به نظر مفسران شیعه و سنی در تفاسیر روایی، یکی از تأویل ها و مصداق های باطنی عبارت «بقیّتُ الله» در آیه مورد بحث، ائمه اطهار ^ به ویژه، امام زمان # است که تحقیق پیشرو در صدد اثبات این مدعاست.
۱۰۳۵۴.

تبیین مفهوم تشکیلات جامعه زمینه ساز ظهور حضرت مهدی (عج)

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۰ 35-64

کلید واژه ها: تشکیلات جامعه زمینه ساز انتظار مهدویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۷۰
مسئله انتظار، مهم ترین استراتژی عصر غیبت و محوری ترین رکن حیات دینی و آینده پژوهی شیعیان است و مهم ترین لازمه مفهوم انتظار، زمینه سازی ظهور حضرت مهدی است. وجود تشکیلات زمینه ساز ظهور، در جایگاه روش درست زمینه سازی، نقطه مقابل نگرش مبتنی بر عدم ضرورت زمینه سازی و نیز نگرش فردمحور است. تشکیلات زمینه ساز ظهور، یک نوع سازمان به معنای جامعه شناختی آن است که ساختار، نسبت اعضا، نوع فعالیت و اهداف آن را زمینه سازی ظهور به عنوان تکلیف دینی و نیز ضرورت شیعه گری تعیین می کند. همه فعالیت ها در این تشکیلات، در راستای بسط ید امام معصوم، همراه با پذیرش ابعاد مختلف زمینه سازی و پذیرش تنوع ظرفیت افراد است که همزمان می تواند تأمین کننده همبستگی و هماهنگی درون سازمانی باشد. در تشکیلات زمینه ساز ظهور، فعالیت هایی تعریف می شوند که در مقایسه با فعلیت ظهور، حالت بالقوه داشته باشند و مستقیماً بتوانند در تحقق ظهور تأثیر بگذارند. فواید و ویژگی های تشکیلات زمینه ساز در مجموع این است که به امور فردی، ماهیت جمعی می بخشد. در این مقاله تبیین مفهومی مؤلفه های تشکیلات جامعه زمینه ساز ظهور به روش توصیفی_تحلیلی صورت می گیرد.
۱۰۳۵۵.

علل اوج گیری مهدی پژوهی و مهدی ستیزی در غرب و راه های مقابله با آن در پرتو نظرات حضرت آیت اللّه خامنه ای

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 113 - 137

کلید واژه ها: مهدویت مهدی پژوهی مهدی ستیزی آیت الله خامنه ای دنیای غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۵
توجه غرب به موضوع نگاه آخرالزمانی اسلام و مهدویت رشد غیرقابل انکاری در دو عرصه علمی-پژوهشی، و سیاسی-رسانه ای داشته است؛ چنانکه در مراکز پرشمار علمی غرب، مهدی پژوهیِ عمیق امری مشهود بوده، در رسانه های غربی نمونه های متعدد مهدی ستیزی، به عیان، قابل مشاهده است. نوشتار کنونی با روش توصیفی-تحلیلی بر آن است که علاوه بر ارائه تصویری از وضعیت کنونی رویارویی غرب با باورداشت مهدویت، در پرتو نظرات رهبر معظم انقلاب دلایل این توجه و ستیز با مهدی باوری اسلامی-شیعی ریشه یابی کرده، از بستر رهنمودهای معظم له راهبردهایی برای مقابله با تحرکات غرب در موضوع مهدویت ارائه نماید. بنابر احصاء صورت گرفته، مواردی همچون اوج گیری نفوذ اسلام در غرب، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تأثیرگذاری عمیق آن در جهان، معرفی مهدویت به عنوان الگوی نظام آرمانی از جانب اسلام و تهدیدشدن منافع استعماری غرب بر اساس اقبال به این آموزه اسلامی، از مهم ترین علل پررنگ شدن مهدی پژوهی و مهدی ستیزی در غرب می باشد که در کلام آیت الله خامنه ای نیز بازتاب داشته است. پذیرش برنامه ریزی غرب برضد مهدویت و رصد هوشمندانه آن، ایجاد قرارگاه ویژه برای مقابله، معرفی صحیح مهدویت و تلاش برای اقدام آگاهانه و فعالانه، از مهم ترین راهکارهای پیشنهادی است که از بستر رهنمودهای رهبر انقلاب برای مقابله با فعالیت های غرب در این عرصه به دست آمده و ارائه شده است.
۱۰۳۵۶.

درباره ترجمه کتاب کلام و جامعه، از یوزف فان اس

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ آذر و دی ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۱۸۵) 133 - 144

کلید واژه ها: ترجمه کتاب کتاب کلام و جامعه یوزف فان اس نقد ترجمه نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۴۷۷
نوشتار پیش رو، نقد ترجمه جلد نخست کتاب کلام و جامعه در سده های دوم و سوم هجری اثر یوزف فان اس است که توسط فرزین بانکی و احمدعلی حیدری ترجمه شده و با همت انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب در سال 1397 به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده می کوشد بعضی اغلاط چاپی یا ضبط ها، تعابیر، و معادل های نامناسب یا نایکدست که در ترجمه کتاب راه یافته است، مطرح سازد. وی با بیان موارد مذکور به همراه شماره صفحات کتاب، سعی در تصحیح اشتباهات دارد.
۱۰۳۵۷.

عشق به اهل بیت (ع) از منظر قرآن و سنت با تبیین آیه مودت

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و اصول سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 92 - 72

کلید واژه ها: عشق اهل بیت آیه مودّت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۱۸۵
انس با قرآن کریم مشحون از عنایت خداوند متعال به «ذی القربی و اهل بیت علیهم السلام» است.آیه مودت (شوری/23) نشانه و نماد محبت وافر خداوند متعال به خاندان نبوت است . نظر به احادیث صحیح و مورد وفاق فریقین در مورد اهل بیت(ع) از جانب حضرت رسول اکرم (ص) چه بصورت احادیث قدسی و چه بصورت احادیث نبوی که در متن مقاله آمده است همگی دال بر ضرورت عشق به اهل بیت از سوی همه ی مسلمانان است . هدف ازین تحقیق پردازش عشق به اهل بیت (ع) از منظر قرآن و سنت نبی اکرم (ص)با تبیین آیه مودت است. براساس یافته های این مقاله بنابرروایات متعددی که از طریق نصوص دست اول اهل تشیع و اهل تسنن وارد شده است مصادیق مورد نظر آیه مودت همانا (ائمه اطهار علیهم السلام ) هستند . فلذا عشق به ائمه اطهار و محبت به آن سروران یک ضرورت دینی و وظیفه همگانی بر تمامی مسلمین به شمار می آید. روش به کارگرفته شده مطالعه کتابخانه ای و استفاده از آیات قرآن و متون اصیل دینی به شیوه ی توصیفی-تحلیلی و کیفی است
۱۰۳۵۸.

تحلیل فضیلت اخلاقی صبر بر مصیبت در سیره حضرت زهرا علیها السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم مهر ۱۳۹۹ شماره ۲۷۴ 53-62

کلید واژه ها: حضرت زهرا علیها السلام صبر مصیبت صابره اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۵۴۵
براساس آموزه های اسلامی، صبر یکی از چهار ستون ایمان است و از مهم ترین فضایل اخلاقی به شمار می رود که تکامل معنوی انسان در قوس صعود، به آن وابسته است. بدون تردید سیره عملی معصومان علیهما السلام ازجمله حضرت زهرا علیها السلام بهترین راهنما و الگوی رهروان در مسیر قرب الهی است. محور پژوهش در مقاله حاضر، تحلیل صبر بر مصیبت در سیره حضرت زهرا علیها السلام می باشد که با استفاده از روش کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی تحلیلی تدوین شده است. برخی روایات، صبر را به صبر از معصیت، صبر بر طاعت و صبر بر مصیبت تقسیم نموده اند. دو قسم اول به روشنی در سیره حضرت زهرا علیها السلام ملاحظه می شود، اما ازآن جهت که ممکن است با توجه به برخی گزارش های نقلی و تاریخی در صبر ایشان هنگام مصیبت تردید شود، مقاله حاضر می کوشد با تحلیل مفهومی صبر، تصویری درست و روشن از صبر آن حضرت بر مصیبت را ارائه دهد و حضرت زهرا علیها السلام را الگوی صبر برای جهانیان معرفی کند.
۱۰۳۵۹.

سازکارهای اخلاقی در حمایت از «رنج دیدگان در سکوت» با رویکرد کاهش رقم سیاه جرائم علیه اطفال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۹)

کلید واژه ها: سازکار اخلاقی حق بر بیان بزه دیدگی حق بر شنیده شدن سیستم عدالت کیفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۵۳۲
هدف از نگارش این مقاله بررسی راهکارهایی در راستای کاهش رقم سیاه جرائم علیه اطفال و کشف و نمایان سازی این جرائم با لحاظ خصیصه آسیب پذیری آنان می باشد. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است. مطالعات انجام شده درباره موضوع، مبین آن است که بنا به علل مختلفی اطفال بزه دیده، جرائم ارتکابی علیه خود را گزارش نمی نمایند و از این رهگذر نه تنها مورد حمایت های پیش بینی شده در قانون قرار نمی گیرند بلکه آسیب های مضاعفی را در قالب بزه دیدگی ثانوی و تکرار بزه دیدگی متحمل می گردند. اطفال بزه دیده که از آنها تحت عنوان «قربانیان خاموش» و یا «رنج دیدگان در سکوت» یاد شده، برای بهره مندیشان از حمایت های کیفری و غیرکیفری، باید توان بازتاب وقایع رخ داده نسبت به آنان که منجر به نقض حقوقشان شده است را داشته باشند. لذا در این نوشتار تلاش گردیده تا ضرورت فرهنگ سازی و حساسیت سازی عمومی در جهت شناخت حقوق بنیادین اطفال و گزارش دهی موارد نقض این حقوق، همچنین حق بر بیان بزه دیدگی و حق بر شنیده شدن آنها در جهت شکستن سکوتِ اطفال، و نیز جلب اعتماد اطفال بزه دیده به سیستم عدالت کیفری با ایجاد تسهیلاتی در فرآیند رسیدگی به تصویر کشیده شود. نتیجه چنین اقداماتی، کشف و نمایان سازی بیشتر جرائم علیه اطفال می باشد
۱۰۳۶۰.

گونه های تأثیرپذیری شروح نهج البلاغه خویی و شوشتری از شرح قطب الدین راوندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: نهاج البراعه راوندی خویی شوشتری تأثیرپذیری رویکرد تأییدی رویکرد انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۲۵۵
یکی از روش های کارآمد در سنجش ارزش یک اثر علمی، بررسی میزان تأثیرپذیری آثار پسین از آن است. این تأثیرپذیری هم به جهت شخصیت مؤلف و هم به جهت محتوای تألیف قابل پیگیری است. منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه اثر قطب الدین راوندی، شرحی کهن و روشمند است و از مهم ترین شروح نهج البلاغه محسوب می شود. مطالعه ی شروحِ نگارش شده ی پس از این شرح روشن می سازد که جایگاه علمی مؤلف و تألیف، بر شارحان پسین نهج البلاغه تأثیر فراوانی داشته است. از جمله شروحِ متأخری که این تأثیرپذیری در آن ها بسامدِ آماری بالایی داشته است، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه از حبیب الله هاشمی خویی و بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغه از محمدتقی شوشتری است که ضمن تأثیرپذیری از شخصیت علمی راوندی، از روش و محتوای شرح وی نیز متأثّر بوده اند. این تأثیرپذیری به دو گونه ی تأیید آرای راوندی و نقد نظرات وی در این دو شرح انعکاس یافته و بیشتر در دامنه ی موضوعاتی نظیر ادبی، تاریخی و تحلیلی ظهور داشته است. اصلی ترین علل رویکرد نقّادی خویی و شوشتری نسبت به راوندی، دست یابی به فهمِ صحیح و مرادِ واقعی کلام امام (ع) است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان