فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹٬۰۲۱ تا ۹٬۰۴۰ مورد از کل ۷۴٬۲۰۲ مورد.
۹۰۲۱.

بررسی رویکرد اندیشمندان فریقین پیرامون دجال (بررسی موردی تحلیل دیدگاه رشید رضا)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: دجال آخرالزمان شیعه اهلسنت رشید رضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۸۶
دجّال به عنوان یکی از شخصیتهای آخرالزمانیِ نمایانگر شر در مقابل منجی عدالتگستر، از مفاهیم مشترک و پرچالش در الهیات اسلامی و مسیحی محسوب میشود. با این تفاوت که در اناجیل از آن با صراحت سخن به میان آمده در حالیکه در قرآن، اشارهای به آن نشده است؛ شاید همین نخستین دلیل بروز اختلافنظرها و چالشها پیرامون دجال و مسائل مرتبط با آن باشد. در این میان، در منابع روایی بهویژه جوامع حدیثی اهلسنت، جزئیات فراوانی درباره دجال نقل شده است. اندیشمندان مسلمان با توجه مبانی فقه الحدیثی، پیرامون شخصیت و ویژگیهای ظاهری دجال، زمان و مکان خروج او و وقایع مرتبط با آن دیدگاههای یکسانی ندارند. در این میان، رشید رضا با وجود دلبستگی به مبانی فکری سلفیه، رویکردی انتقادی به حدیث داشته و عقلگرایی را به عنوان مهمترین مؤلفه سنجهی روایات مطرح میکند. او احادیث دجال را به دلیل تعارض با سایر روایات، مخالفت با قرآن و ادله عقلی، دارای اشکال و در نهایت جعلی میداند. پژوهش پیشرو به شیوه تحلیل محتوا سعی دارد ابتدا یک تصویر کلی از موضوع دجال در میان اندیشمندان امامیه و اهلسنت به تصویر کشیده و سپس ضمن انتقال دقیق دیدگاه رشید رضا به نقد آن بپردازد.
۹۰۲۲.

مفهوم پروکلوسی اقنوم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: تیمائوس اقنوم علیت بهره مندی ؛ عالم مادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۷۸
این مقاله به توضیح و تدقیق فهم پروکلوس از مفهوم اقنوم می پردازد. ایضاح مفهومی که پروکلوس دستگاه جهانشناسی خود را بر بنیاد آن طراحی، ترسیم و گسترش می دهد. پیکره مفهومی پروکلوس از واقعیت جهان در سلسله ای از مراتب رسم می شود که هر مرتبه اقنوم نام گرفته است. هر اقنوم به نحو علی وحدت مراتب پایینتر از خود است و از طریق بهره مندی در وحدت مرتبه بالاتر از خود جذب می شود تا سرانجام سلسله اقانیم در وحدتی نهایی تالیف می شوند. بدین ترتیب همه کثرات جهان با واسطه اقانیم بر وحدتی نهایی بنیاد می شوند. این مقاله چگونگی بسط و صدور اقانیم در ساخت واقعیت جهان و نسبت آنها با یکدیگر را براساس دو اصل بهره مندی و علیت جهت تبیین مساله اصلی جهانشناسی پروکلوس یعنی صدرو بالضروره جهان آشکار می کند: نوشته پیش رو آشکارگی چگونگی صدور عالم مادی با واسطه های وحدت، عقل و نفس به منزله علل و سطوح وحدتبخش و بالفعل و ضروری جهان است.
۹۰۲۳.

مکانه المرأه وحقوقها السیاسیّه فی الإسلام من وجهه نظر الإمام الخمینی

کلید واژه ها: الإسلام الحقوق المرأه المسلمه المشارکه السیاسیه النظام السیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۷۶
إنّ جمهوریّه إیران الإسلامیّه هی ساحهٌ للعمل بالآراء الفقهیّه للإمام الخمینی  حول السیاسه، والتی أدّت إلى إنشاء نظامٍ ولائیٍّ فی إیران، ونقطه التحوّل فی هذا النظام وجود العلاقه بین الشرعیّه الإلهیّه والقبول الشعبیّ، لقد شارکت مختلف الفئات من الناس، لا سیّما الغالبیّه العظمى من النساء، فی جمیع مراحل هذه الثوره، کما أیّد الإمام الخمینی  هذا الحضور دائما، خاصّه تواجد المرأه فی المجالین السیاسیّ والاجتماعیّ، کما دعاها لمواصله حضورها السیاسیّ الفعّال ضمن إطار الشریعه الإسلامیّه، وتسبّب هذا الأمر إلى أن تکون التجربه السیاسیّه للمرأه فی جمهوریّه إیران الإسلامیّه بمثابه قفزه فریده فی تاریخ المرأه الإیرانیّه، وبحسب رأی الإمام الخمینی، فإنّ من حق المرأه التدخّل فی تقریر المصیر والمشارکه فی النشاطات السیاسیّه، بل هو واجبٌ علیها، وقد کُرَّست هذه الفکره فی دستور جمهوریّه إیران الإسلامیّه أیضا.
۹۰۲۴.

تقریر نظریه سلبی اخلاق در حکمت صدرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق شناسی سلبی اخلاق شناسی صدرایی عدم قالب عدم نفس قرب نوافل و فرائض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۴۵۹
این مقاله با تحلیل موضوع فنا به عنوان غایت کنش اخلاقی، به تقریری نوین از نظام اخلاقِ عرفانی صدرایی توجه دارد. انسان برای ایصال به سعادت غایی خود ناگزیر است که مدارج هستی خویش را معدوم سازد: عدم قالب و عدم نفس و عدم روح. این گامها که به ترتیب معادل با مرگ طبیعی و اِنعدام نفس انسانی و فنا در توحید الهی هستند، ضمن هم خوانی با مبانی تشکیکی وجودشناختی حکمت متعالیه، با پاسخ به این پرسش که «در خوانش سلبی از ماهیت اخلاق، نقش فعل اخلاقی چیست؟»، امکان ارائه یک نظریه اخلاق شناسانه سلبی را فراهم می کنند. بر این قرار، مسیرِ تخلّق از پی سفر انسان به عالم اله آغاز می شود و پس از محوِ ماسوی الله پایان می یابد. با التفات به تمایز اخلاق دنیوی و اخروی و در عین توجه به حدیث قرب نوافل و فرائض، امتیاز این نظریه سلبی در تشخیص ماهیت اخلاق اسلامی نمایان می شود.
۹۰۲۵.

طراحی و اعتبارسنجی برنامه درسی «تربیت کودک از دیدگاه اسلام و روان شناسی» به عنوان درس عمومی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: طراحی برنامه درسی دروس عمومی تربیت کودک اسلام و روان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۳۸۰
مطالعه حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی برنامه درسی «تربیت کودک از دیدگاه اسلام و روان شناسی» به عنوان یکی از دروس عمومی، انجام گرفت. روش تحقیق از نوع طرح آمیخته اکتشافی (کیفی کمّی) است. در مرحله کیفی، پس از بررسی اسناد علمی و مصاحبه با صاحب نظران، کدهای محوری و گویه های مربوط به عناصر هدف، محتوا، روش تدریس و روش ارزشیابی برنامه درسی پیشنهادی، با روش تحلیل محتوا استخراج گردید و مبنای تدوین پرسش نامه محقق ساخته شد. در مرحله کمّی و با روش توصیفی پیمایشی، جهت اعتبارسنجی برنامه درسی با الگوی مبتنی بر نظر خبرگان آیزنر، پرسش نامه توسط بیست متخصص (استادان علوم تربیتی، روان شناسی و معارف اسلامی) در دانشگاه یزد تکمیل شد. داده های پرسش نامه، با آزمون تحلیل واریانس رتبه ای فریدمن تحلیل شد. یافته ها نشان داد که اعتبار برنامه درسی طراحی شده توسط متخصصان، به دلیل اتخاذ رویکرد بین رشته ای، و لزوم بازنگری اساسی و نوآوری در دروس عمومی تأیید شد.
۹۰۲۶.

شناخت شخصیت امیرالمومنین علی(ع) بر مبنای خودپنداره ایشان در نهج البلاغه، استراتژی تئوری داده بنیاد متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام علی (ع) نهج البلاغه خودپنداره شناخت شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۳۷۲
شناخت نگرشها و تصورات هر فرد درباره خود که با اصطلاح «خودپنداره» مطرح میشود، به عنوان سازهای روانشناختی و بنیادی در سبک زندگی، تاثیر زیادی در رشد و سازندگی فکری و اجتماعی انسان و تعلیم و تربیت او دارد. به نحوی که ریشه تمام افعال و رفتار انسان به خودپنداره وی برمیگردد و اگر هر اندازه خودپنداره انسان مثبت باشد، کمتر تحت نفوذ عوامل خارجی قرار میگیرد. هدف نوشتار پیش رو این است که با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با اتکا به راهبرد «نظریه داده بنیاد»، خطبه ها، نامه ها و حکمتهای نهج البلاغه را واکاوی نموده تا به چگونگی خودپنداره امام علی(ع) در رابطه با دیگران دست یابیم. به نظر می رسد می توان با تامل در سخنان ایشان در نهج البلاغه به معیاری دست یافت تا بتوان درستی و نادرستی دعاوی موافقان غلو کننده و مخالفان را ارزیابی نمود. این امر به فرد کمک می نماید تا با معرفی ابعاد ناشناخته شخصیت ایشان و ارائه الگو به عنوان موفق ترین و موثرترین روش تربیتی، بتواند با تمسک به راه و روش ایشان و با آگاهی از ماهیت و شخصیت خود، در زندگی خلّاق، کارآمد وخودشکوفا شود.
۹۰۲۷.

بررسی رابطه بین شیوه های فرزندپروری مادران با پایگاه هویت و دینداری دانش آموزان دختران دوره متوسطه دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیوه های فرزندپروری هویت دینداری دانش آموزان دختر متوسطه دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۹۱
هدف :هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین شیوه های فرزندپروری مادران با پایگاه هویت و دینداری دانش آموزان دختر سال های متوسطه دوم در رشته علوم انسانی شهر بابل می باشد. روش : روش پزوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر سال های متوسطه دوم در رشته علوم انسانی شهر بابل بود، که در سال 99-98 در مدارس دولتی شهر بابل و در مقطع متوسطه دوم مشغول به تحصیل بودند که با استفاده از روش نمونه گیری ساده تعداد 120 دانش آموز و مادرانشان انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه پایگاه هویت (Bennion& Adams,1986 ) و پرسشنامه سنجش دینداری فرد مسلمان آرین(1378) و پرسشنامه شیوه ی فرزندپروری بامریند( اسفندیاری، 1374) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص آماری توصیفی فراوانی و آمار استنباطی ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون و آزمون کولموگروف- اسمیرنف استفاده شد . یافته ها: نتایج این پژوهش رابطه معناداری بین شیوه های فرزندپروری مقتدرانه ، سهل گیرانه و مستبدانه با پایگاه هویت دانش آموزان دخترنشان داد. این درحالی است که بین شیوه های فرزندپروری با دینداری دختران رابطه معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری : بنا بر این یکی از راه های تقویت پایگاه هویت دانش آموزان کمک به والدین در اتخاذ رویکرد مقتدارانه درتربیت دختران خود می باشد .
۹۰۲۸.

کارکرد نحو روایی داستان کوتاه «کرامه زوجتی» عبدالقدوس (بر اساس الگوی ساختار روایی تودورف)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: داستان کوتاه روایت شناسی تودروف عبدالقدوس کرامه زوجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۳۲۶
  تودورف با نظریه نحو روایتی خود که جنبه ای از جوانب سه گانه معنایی و کلامی و نحوی بود، سازوکار نو و مستقلی برای هر اثر ادبی خصوصاً در زمینه داستان تعریف نمود و آن را در دو بخش اسطوره ای و ایدئولوژیک قرارداد. این الگو می توان بسیاری از تعارضات و اندیشه های نادرست حاکم بر جوامع بشر را کشف نموده و راه حل مناسبی برای آن ها ارائه داد. این مقاله سعی دارد تا بر اساس نظریه تودورف، به بررسی ساختارهای روایتی داستان کوتاه و ایدئولوژیک ( کرامه زوجتی ) عبدالقدوس بپردازد و ضمن نشان دادن توانایی این نظریه در بررسی ساخت های عمقی داستان در کنار ساخت های سطحی آن، به این پرسش پاسخ دهد که ایدئولوژی حاکم بر این داستان چیست و از چه طریقی به مخاطب انتقال یافته است؟ پس از بررسی لایه های روساختی و معنایی مشخص شد ایدئولوژی حاکم بر داستان معطوف به قربانی شدن زنان در روابطی است که مردان خیانت می کنند که عبدالقدوس آن را با افعال، اسماء و صفات به نمایش می گذارد. و با استفاده از کنش ها و شخصیت ها، تصویری عینی به مخاطب ارائه می دهد.
۹۰۲۹.

واکاوی سبک شناسانه سوره قلم

کلید واژه ها: سوره قلم سبک شناسی فواصل تکرار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۲۴۸
سبک شناسی دانش یا روشی است که دستمایه بسیاری از تحلیل گران نصوص ادبی و پژوهشگرانی است که به بررسی جنبه زبانی قرآن پرداخته اند؛ چه در میان متون ادبی، قران کریم دارای سبکی مشخص و شایان توجه متن پژوهان است. در این جستار با روش توصیفی تحلیلی به سبک شناسی سوره قلم پرداخته و معلوم گشته است که این سوره در سطح فکری، نفی اتهام از پیامبر (ص)، تحسین اخلاق نیکوی آن حضرت و نقد ناهنجاری های اخلاقی معاندان را می رساند. با مثال زدن به سرگذشت قومی دیگر، تداوم سنت الهی در حق کافران و تکذیب کنندگان و معاندان پیامبر گوشزد می شود.. در سه سطح آوایی، نحوی و واژگانی، سبک به کاربسته با شیوه زبان قرآن در بیان سنت های الهی و توجه دادن به عاقبت کارها و کیفر گناهان و هدایت انسان ها هماهنگ است. در سطح نحوی کاربرد فعل مضارع تداوم دشمنی با پیامبر اکرم(ص) را می رساند. در سطح ادبی تناسب بلاغی درون برخی از آیات و بین آیات این سوره نشانگر رابطه سببی یا علّی مفاهیم آیات است. همچنین تکرار خطاب های پرسشی برای تاکید و سوق دادن مخاطبان به تدبر در عاقبت امور می باشد.
۹۰۳۰.

مطالعه تطبیقی شعر موسوی گرمارودی و عباس یاسین با محوریت امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیحه سرایی امام رضا (ع) موسوی گرمارودی عباس یاسین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۴۰۰
  امام رضا(ع) و یادآوری فضایل ایشان از گذشته تاکنون محور بسیاری از اشعار مذهبی شیعی بوده است. در این پژوهش نیز به تحلیل سروده های رضوی دیوان های «خلجات فی سفر القلب» عباس یاسین و «گوشواره عرش» موسوی گرمارودی به روش توصیفی تحلیلی و بر پایه مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی پرداخته شده است تا بتوان با کشف اشتراکات کلامی و احساسی دو شاعر، سیرت و سیمای حضرت را از منظری ادیبانه برای پیروان ایشان ترسیم کرد. از دستاوردهای این پژوهش توجه به این نکته است که بخشندگی و فریادرسی امام هشتم(ع) بیش از دیگر صفات ایشان برای دو شاعر اهمیت دارد. این نکته می تواند بیانگر این باشد که هر دو نماینده ادبی، متاثر از شرایط روحی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگیِ زمانه، خود را بیش از هر وقت دیگری نیازمند کمک امام(ع) می دانند. در رسیدن به هدف نیز شاعر پارسی در استفاده از تخیل، صنایع ادبی و نیز به کارگیری تصویرهای جدید موفق تر ظاهر شده است؛ البته استفاده از حقایق علمی و نمایش اطلاعات شاعر در بیانی شاعرانه نیز نه تنها فهم شعر او را دشوار نکرده ، بلکه با درک این حقایق، لذت مخاطب نیز دوچندان شده است. شعر عباس یاسین نیز بیشتر تبلور احساسات اوست و دیگر عناصر از جمله خیال و تصویرسازی های جدید کمتر در آن به چشم می خورد؛ اما در نهایت هر دو شاعر بیش از هر چیز مخاطب را متوجه ابعاد معنوی شخصیت حضرت رضا(ع) می کنند و با انتخاب بخشندگی و فریادرسی ایشان، بُعد توسل را در شعر برای خواننده پررنگ می کنند که از مباحث مهم مذهب شیعه است.
۹۰۳۱.

رویکردهای فرا بشری در کتاب های دلائل نبوی (ص)

کلید واژه ها: ارهاصات اعلام النبوه دلائل النبوه سیره پیامبر (ص) معجزات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۱۳
بررسی شخصیت حضرت محمد(ص) از مهم ترین موضوعات در تاریخنگاری اسلامی بوده است که در مباحث سیره و مغازی مورد توجه مورخان و محدثان اسلامی قرار گرفته است. این موضوع از نیمه دوم قرن دوم هجری، به صورت مستقل و با عنوان «دلائل النبوه» مورد توجه نویسندگان مسلمان قرار گرفت. در نگارش کتاب های «دلائل النبوه» با هدف دفاع از شخصیت پیامبر(ص) در برابر شبهاتی که بروز کرده بود، به معرفی معجزات و نشانه های پیامبری حضرت محمد(ص) پرداخته می شود. سؤال اصلی پژوهش این است که دلائل نگاری چیست و چه مؤلفه هایی دارد؟ پژوهش حاضر ضمن بررسی جایگاه این آثار در تاریخنگاری اسلامی، با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی چگونگی پیدایش آنها و بررسی محتوای کتب دلائل می پردازد. بر این اساس از مهم ترین نشانه های پیامبری حضرت محمد9 که در آثار دلائل نگاری به آنها اشاره شده می توان به بشارات انبیای گذشته به پیامبری حضرت محمد(ص)، ارهاصات و معجزات آن حضرت اشاره کرد.
۹۰۳۲.

مفهوم نص و نقش آن در تفسیر از منظر ابوزید

کلید واژه ها: نص تعین معنا فهم متن نصر حامد ابو زید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۳ تعداد دانلود : ۴۵۳
یکی از مفاهیمی که در رویکردها و جریان های نقد و نظریه ادبی به طور گسترده و فراگیر حضور دارد؛ «متن» و مفاهیم، همبسته و وابسته به آن است. به عبارت دیگر هر اثری که برای مخاطب پیامی داشته باشد در قلمرو متن قرار می گیرد و باید به تفسیر آن پرداخت.نصر حامد ابوزید یکی از دانشمندان مصری است که درباره معنای متن دیدگاهی دارد که برگرفته از مبانی  نظریه ادبی و دیدگاه های هرمنوتیکی غربی است. از منظر ابوزید، مفهوم متن بر زبان به عنوان اصلی برای توضیح معنای متن است و بدین جهت، ارتباط میان متن و پدید آورنده آن را قطع می کند، بر خلاف دیدگاه سنتی و مرسوم که متن (قرآن) را با توجه به نازل کننده آن مورد بررسی قرار می دهد. این پژوهش ضمن بیان محوریت مفهوم «نص» در تفسیر، دیدگاه  نصر حامد ابو زید را درباره نص و مفهوم آن، همچنین شاخصه هایی که در ارتباط با فهم متن ارائه می نماید، تا بتوان چالش های جدید وارد شده بر مفاهیم قرآنی را مورد ارزیابی و فهم درست قرار داد.
۹۰۳۳.

امکان سنجی صیانت از حقوق شهروندی با ورود ثالث در دعاوی سرمایه گذاری بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقوق شهروندی سرمایه گذاری بین المللی حقوق بشر داوری سرمایه گذاری بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۴۴۰
حقوق سرمایه گذاری بین المللی و قواعد شکلی و ماهوی حل اختلافات ناشی از آن با استفاده از شیوه داوری در مسیر تجربه و تحول است و در این مسیر استدلالات نظری و رویه عملی نقش مهمی ایفا می کند. یکی از مواردی که در موضوعات مطرح در این حیطه از دانش حقوق مورد بررسی است امکان در نظر گرفتن حقوق بشر بین الملل بعنوان قسمتی از قانون حاکم، و به تبع آن در نظر گرفتن تعهدات حقوق بشری برای طرفین رابطه ی سرمایه گذاری است. با توجه به اینکه التزام به تعهدات حقوق بشری اغلب با منافع اقتصادی طرفین همسویی ندارد، احتمال عدم تمایل به جدی گرفتن و ایفا آنها وجود دارد. به همین جهت طرح بحث چگونگی نظارت بر رفتارهای حقوق بشری طرفین سرمایه گذاری بین المللی ضرورت دارد. یکی از طرقی که این نیاز را می توان برآورد توجه به نظارت هایی است که در خارج از رابطه قرارداد سرمایه گذاری و توسط طرف ثالث ذی نفع انجام می شود. در این پژوهش با توجه به توجیهات نظری و رویه ای، شرایط کنونی امکان ورود ثالث به دعوای سرمایه گذاری از موضع مدافع حقوق بشر، مورد بررسی قرار گرفته است
۹۰۳۴.

پژوهشی تطبیقی در دلالت آیه استضعاف بر مهدویت(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: استضعاف مهدویت موعودگرایی وارثان زمین حکومت مستضعفان بشارت ظهور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۳۸
اعتقاد به موعود، باور مشترک پیروان ادیان الهی است. آموزه مهدویت در دین اسلام به عنوان آخرین دین آسمانی اهمیتی ویژه دارد. پژوهش حاضر در صدد است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با رویکردی تطبیقی به سنجش دلالی آیه استضعاف به عنوان یکی از آیات مهم مربوط به مهدویت بپردازد. در این راستا با واکاوی مفاهیم کلیدی آیه و با تکیه بر قراین درونی و برونی کلام، به این نتیجه دست یافته است که آیه از باب جری و تطبیق به این قانون کلی اشاره دارد که اراده الهی به پیشوایی مستضعفان و وراثت آنها در حکومت بر روی زمین تعلق گرفته است و نمونه گسترده و کامل آن ظهور حکومت حق و عدل در تمام کره زمین توسط حضرت مهدی# می باشد.
۹۰۳۵.

شیوه های ادبی ناصر خسرو در استفاده از آیات قرآن

کلید واژه ها: ناصرخسرو شیوه های انعکاس تاثیر قرآن آیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۱۶۴
از آنجا که قرآن کریم منبع بی پایان اندیشه های اخلاقی، انسانی و تربیتی است، بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسی زبان، همواره در خلق آثار خود از این گنجینه پرفیض بهره برده اند.همین آمیختگی میراث مکتوب ما با آموزه های اسلامی، موجب دشواری درک این میراث بدون آشنایی با قرآن و حدیث شده است؛ ناصربن خسرو قبادیانی یکی از شاعرانی که شعر را در خدمت ترویج افکار دینی و مذهبی خود قرار داده است؛ وی برای پیشبرد این اهداف و به انجام رساندن ماموریت مذهبی شعر خود، اشعارش را به این آیات نورانی آراسته است. حضور آیات در جای جای دیوان ناصر خسرو مؤید این واقعیت است که او به درک شایسته ای از کلام نورانی وحی دست یافته است. با توجه به آبشخور مذهبی ناصرخسرو، اشعارش در برگیرنده هدایت های اخلاقی ونصایح فراوانی است. ناصرخسرو با تسلط مناسب بر مفاهیم قرآنی،برای اثربخشی بیشتر سخن خود، در شرایط مناسب آیاتی را چاشنی اشعار خود کرده است. ناصرخسرو با هنرمندی تمام، گاه اصل آیه یا بخشی از آن و زمانی هم مفهوم و معنای آیه را در شعر خود به گونه ای استفاده می کند که گویی بهتر از این ممکن نیست. دراین مقاله می کوشیم با استفاده از جدول های آماری، گونه های مختلف انعکاس آیات در دیوان ناصرخسرو را تحلیل نمائیم.
۹۰۳۶.

بررسی و ارزیابی دیدگاه منتقدان معاصر در نفی امامت منصوص با تاکید بر امامت امام علی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دگراندیشان دینی امامت منصوص ابوالفضل برقعی حیدرعلی قلمداران قلمداران مصطفی حسینی طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۷ تعداد دانلود : ۳۶۲
دگراندیشان دینی و نقدهای آنان بر سنت اسلامی، یکی از موضوعات بسیار مهم در مطالعات اندیشه اسلامی معاصر است. از آنجا که این گروه، داعیه مبارزه با خرافات را دارند لذا بسیاری از باورهای شیعی را به دلیل تعارض با قرآن، باطل و مردود معرفی کرده اند. مساله این مقاله این است که این جریان با تمسک به آیات متعددی از قرآن تلاش دارند که تئوری امامت شیعی را به چالش بکشند و آنرا باوری مخالف قرآن معرفی نمایند. در این مقاله تلاش می شود با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد قرآنی- کلامی، سه اشکال اساسی این دگراندیشان بر امامت، بررسی و نقد شوند. یافته این مقاله این است که استنادات دگراندیشان به قرآن، در نقد امامت منصوص، اثبات کننده ادعای آنان و نافی عقیده امامیه به امامت نیست. روش ما در پاسخگویی، استفاده از مقبولات مستشکل و بهره برداری از اقرارهای آنان در نقد و بررسی اشکال است که چنین روشی تاکنون در نقد شبهات این عده، سابقه نداشته است.
۹۰۳۷.

کاربست دوگانه نظریه انسجام و تحلیل محتوای کیفی در تحلیل متن محور خطبه های جهادی امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه انسجام تحلیل محتوای کیفی امام علی (ع) اصحاب جمل سران سپاه شام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۲۸
متن خطبه های امام علی (ع) در مواجهه با مخالفین، افزون بر بعد زیباشناختی ساختار زبان، مشتمل برابعاد معرفتی و پیرامتنی مهمی در لایه زیرساخت آن است. در این پژوهش تلفیقی از دو روش تحلیل محتوای کیفی و نظریه انسجام هالیدی به کار گرفته شده است تا متن و محتوای خطبه های جهادی امام علی (ع) به صورت همزمان مورد مداقه قرار گرفته و لایه های پنهان جنبه های رفتاری و ماهیتی سپاه حق و باطل مشخص گردد. بر همین اساس کارکرد عناصر انسجام واژگانی در بیان کنش اصحاب جمل بیشتر معطوف به مضامینی مانند شک، بیعت شکنی، حرص و طمع بوده و واکنش علی (ع) در برابر آنها در یقین، صبر، خونسردی و توکل به خداوند خلاصه می شود. در جریان جنگ صفین نیز عناصر انسجام بخش واژگان، ناظر بر بُعد ماهیتی دشمن یعنی کفر باطنی، اغواگری و ستیزه جویی آنهاست و در تقابل با جنبه های شخصیتی خداگرایانه، هدایتگرانه و صلح طلبانه امام علی (ع) برجسته می گردد. هرکدام از مضامین مذکور در قالب کلمات و تعابیر مختلف به واسطه عناصر واژگانی هم آیی یا بازآیی، به ویژه از طریق ترادف و تکرار مورد تأکید قرار گرفته اند.
۹۰۳۸.

نقش تفکر فلسفی ملاصدرا در فهم متون دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفکر فلسفی تفسیر متون دینی فهم دین تفسیر فلسفی ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۶۴
هدف این نوشتار، واکاوی اندیشه های فلسفی ملاصدرا و ترسیم شاخصه های اساسی تفکر این فیلسوف و متعاقب آن، نشان دادن تأثیرپذیری فهم وی از تفکر فلسفی در تفسیر و برداشت از متون دینی است. این جستار با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، پاره یی از مشخصه های فکری فلسفی ملاصدرا را در محورهای خداشناسی، جهان شناسی و انسان شناسی توصیف میکند و میکوشد تا بدینوسیله اصول هرمنوتیکی ملاصدرا در فهم متون دینی را به تصویر کشد. در ادامه، برخی از تفاسیر و برداشتهای وی از متون دینی بیان میشود تا از این طریق، نفوذ جریان فلسفی و اصول هرمنوتیکی ملاصدرا در فهم متن دینی بخوبی نشان داده شود. با توجه به نقش برجسته یی که این متفکر بزرگ در اندیشه و حکمت شیعی دارد، تعمق در آثار و نظریات فلسفی و بررسی روشها و اصول تفسیری او، در حوزه مطالعات صدرایی ضروری محسوب میشود. دستاوردهای این پژوهش نشان میدهد که تفکر فلسفی ملاصدرا بطورکلی و دیدگاههای فلسفی خاص وی، همچنین اصول هرمنوتیکی او که برخاسته از حکمت متعالیه است و نیز بهره گیری از برخی مفاهیم خاص در تبیین موضوعات فلسفی، او را در ارائه و تحلیل مقولات دینی متمایز کرده است. در پایان، به این نتیجه میرسیم که بطورکلی بهره گیری از مقولات و نظریات فلسفی و مابعدالطبیعی، با در نظر گرفتن آسیبهایی که برای آنها میتوان متصور شد، فهم متمایزی از متون دینی را پیش روی مینهد.
۹۰۳۹.

گستره حکایت مفاهیم ماهوی، بر مبنای اصالت وجود از منظر مفسران معاصر حکمت صدرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مفاهیم ماهوی ماهیت اصالت وجود علم حصولی اعتباریت ماهیت حکمت صدرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۴۳
اصالت وجود و اعتباریت ماهیت، مبنای اصلی فلسفه ملاصدرا و نظریات خاص اوست. از طرفی او در نظام فلسفیش تصوری روشن و دقیق از اصالت وجود و اعتباریت ماهیت ارائه نداده و از ماهیت با تعابیر مختلف یاد نموده است. هریک از مفسران معاصر حکمت متعالیه، براساس ظن و مبانی مطلوب خود، بنحوی ماهیت و چگونگی حکایت آن از وجود را تفسیر کرده و نظر صدرالمتألهین را بر آن حمل نموده اند. در حالیکه با توجه به نقش اساسی ماهیت و مفاهیم ماهوی در کسب معرفت حصولی، اختلاف در تفاسیر ماهیت، در نحوه» حکایت علم حصولی نیز مؤثر خواهد بود. از اینرو پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی در تلاش است با ارائه تفسیر صحیح ماهیت از منظر مفسران معاصر حکمت صدرایی، این مسئله را بررسی کند که آیا شناخت ما از موجودات در علم حصولی که از طریق مفاهیم ماهوی حاصل میشود شناختی ایجابی است یا سلبی؟ بر همین اساس، تفاسیر شارحان معاصر حکمت صدرایی در باب ماهیت و نوع حکایت آن از وجود، نقد و بررسی میگردد. پاسخ اجمالی اینست که بنظر میرسد بنابر نظر صحیح که همان نظر استاد جوادی آملی است ماهیت، ظهورِ وجودِ متعین بوده و مفاهیم ماهوی حاکی از وجودِ محدودند؛ البته حکایتی ایجابی نه سلبی و تنزیهی.
۹۰۴۰.

احکام اعتباریات از دیدگاه محقق اصفهانی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: اعتبار احکام محقق اصفهانی حقیقت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۸۱
«نظریه اعتبار» از بدیع ترین مباحث در اندیشه محقق اصفهانی است که ایشان آن را طرح کرده، بسط داده و از آن در بسیاری از مسائل فقهی و اصولی بهره برده است. وی با پیشنهاد «اعتبار به مثابه دادن حد شیء واقعی به شیء دیگر و ایجاد فرد اعتباری برای آن» پاسخ هایی نو برای مشکلاتی کهن یافته است و به همین سبب برای معرفی جوانب این مسأله در نها یه الدرا یه و شرح مکاسب اهتمام ویژه ای به خرج داده که حاصل آن، دستیابی به احکام و ویژگی هایی برای اعتبار است که در همه اعتباریات آن ها جریان دارند. این احکام که به صورت پراکنده در آثار محقق اصفهانی آمده اند، در تبیین ماهیت «اعتبار» و نیز کاربست آن در موارد مختلف و تشخیص امور اعتباری از غیر اعتباری راه گشایند. مقاله پیش رو، این احکام را گرد آورده و درباره هر یک توضیحی داده است. البته شناخت دیدگاه محقق اصفهانی در مسأله «اعتبار» نیازمند بررسی فراگیری است که مجالی گسترده تر می خواهد. از این رو در اینجا بخشی از دیدگاه ایشان درباره «اعتبار» تبیین می شود؛ بخشی که کمتر بدان توجه شده است و از آن به «احکام اعتبار» تعبیر می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان