علوم اسلامی

نمایش ۱۹٬۰۶۱ تا ۱۹٬۰۸۰ مورد از کل ۷۳٬۵۱۴ مورد.

۱۹۰۶۱.

تربیت اسلامی و ارتباط عفیفانه در دانشگاه با توجه به دریافت دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدتقی کرمی نعمت الله موسی پور سید عبدالرسول علم الهدی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و چهارم دوره جدید تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۱

کلید واژه ها: تربیت اسلامی ارتباط عفیفانه میدان دانشگاه دریافت دانشجویان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۶۴۷

مسئله اصلی این مقاله چگونگی تربیت اسلامی دانشجویان در دانشگاه برای دستیابی به ارتباط سالم بین ایشان است؛ بنابراین تلاش شد تا الگویی از تربیت اسلامی دانشجویان با توجه به 1 ادبیات نظری تربیت اسلامی و ارتباط عفیفانه 2 تربیت اسلامی در دانشگاه از نگاه مقام معظم رهبری 3 دریافت اینان از هنجار عفاف و پدیده ارتباط با غیرهمجنس در میدان دانشگاه ارائه شود. برای همین با شیوه کیفی و استفاده از روش میدانی از شیوه مصاحبه نیمه ساخت یافته در میان 30 نفر از دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه های تهران برای گردآوری داده ها استفاده، و سپس با روش تحلیل مضمونی و رویکرد پدیدارشناختی، تحلیل داده ها انجام شد. یافته های تحقیق نشان داد که دانشجویان ضمن عدم رضایت از وضعیت موجود عفاف در دانشگاه، آگاهی کافی در مورد قواعد اسلامی عفاف ندارند. تربیت اسلامی در نگاه ایشان جایگاه ویژه ای در ارتباط سالم بین دو جنس داشت به صورتی که اشتراک ذهنی در مورد ارتباط غیرعفیفانه همچون رفتارهای جلب توجه کننده، تحریک آمیز و صمیمانه وجود دارد. در مورد زمینه های ارتباط غیرعفیفانه به طبقه اجتماعی، فرار از انزوا و دوری از خانواده و در مورد زمینه های ارتباط عفیفانه به تربیت خانوادگی، پایبندی به دین و تأثیر استادان دانشگاه اشاره شد.

۱۹۰۶۲.

مصداق شناسی قانون گریزی خلیفه سوم و تاثیر آن در انحطاط جامعه از منظر نهج البلاغه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: علیرضا دره کی میثم کهن ترابی

منبع: حدیث و اندیشه بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۱

کلید واژه ها: نهج البلاغه قانون گریزی انحطاط عثمان امام علی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۸۴ تعداد دانلود : ۱۱۱۳

قانون گریزی، از مهم ترین عواملی است که جامعه را به سوی انحطاط، سوق می هد. لذا امام علی علیه السلام در نهج البلاغه مصادیق آن را مورد اشاره و بررسی قرار داده اند. واکاوی قانون گریزی های دوران عثمان،از این جهت که تصویری از زمینه ها و عوامل انحراف جامعه و انحطاط آن را نشان می دهد، اهمیت دارد. عثمان از اجرای بعضی از قوانین خودداری نمود،یا قانون را به صورتی که مطابق منفعت و خواست خود می دید تفسیر کرد. او، در انتخاب کارگزاران و تقسیم بیت المال و توجه به اعتراضات مردم، قوانین پذیرفته شده اسلامی که منبعث از احکام قرآن وسنت پیامبرﷺ بود را کنار نهاد.اقدامات او، باعث بروز نشانه های انحطاط و ایجاد نارضایتی عمومی شد. پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش قانون گریزی در انحطاط جامعه از منظر نهج البلاغه تدوین شده و موضوع، به روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج پژوهش، وجود رابطه معنا دار بین قانون گریزی های عثمان و انحطاط جامعه را نشان می دهد.

۱۹۰۶۳.

بازتابش های نقش اسطوره ای خورشید در مثنوی مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا السادات قریشی مهین حاجی زاده

منبع: مطالعات عرفانی بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۳

کلید واژه ها: مثنوی مولانا نماد خورشید اسطوره خورشید کهن الگوی عارف

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۸ تعداد دانلود : ۷۱۷۵

خورشید، مهر و آفتاب از عناصر پرکاربرد در حوزه ادبیات فارسی به ویژه در شعر عرفانی و در شکل نماد و کاربرد آن در نماد حق و وحدت است. مقاله حاضر علاوه بر پرداختن به جنبه های نمادین خورشید در مثنوی مولانا و دلالت های آن، با بررسی تمام ابیات مثنوی درباره خورشید و آفتاب و نیز منابع مرتبط با اسطوره و کهن الگو، در پی یافتن ریشه ها و پیوندهایی برای این کاربردهای نمادین در اسطوره و اصل و منشأِ توجه به خورشید و خورشیدستایی در شعر مولاناست. در این راستا آن چه روزنه هایی رو به پاسخ می گشاید، موضوع صور نوعی و مثالی است که در ناخودآگاه جمعی شاعر به شکل نماد بروز و ظهور می یابد. به عبارتی مولانا آن چه از صفات طبیعی خورشید و کهن الگوهای مرتبط با آن در ذهنیت بشری بوده است، در ناخودآگاه جمعی خویش دارد؛ باوری که درباره نور و خورشید بر اساس آیات قرآن و نیز جهان بینی و نظام خاص فکری خویش دارد نیز به او ایده می دهد تا سخنش درباب خورشید از سویی روی به سوی اسطوره و اندیشه های مهرپرستی داشته باشد و از سویی از آن فراتر رفته، معانی موردنظر و اندیشه های عارفانه اش را در قالب نماد خورشید و بر محور نماد حق بسط دهد. پژوهش حاضر در صدد است تا با تکیه بر روش توصیفی_ تحلیلی، بازتابش های نقش اسطوره ای خورشید را در مثنوی مولانا مورد بررسی قرار دهد.

۱۹۰۶۴.

مدح و رثای اهل بیت پیامبر(ص) در شعر شاعران کرد

نویسنده: بهروز خیریه

منبع: حبل المتین سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۶

کلید واژه ها: پیامبر اسلام (ص) اهل بیت پیامبر (ص) شاعران کرد

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره‌ حضرت محمد(ص)

تعداد بازدید : ۲۳۵۰ تعداد دانلود : ۷۰۲

در تاریخ ادبیات ما، مدح اهل بیت پیامبر(ص) همواره زینت بخش دیوان شاعران و فرزانگان بوده است؛ تا آنجا که کمتر دیوان شعری را می توان یافت که قطعه شعری در مدح پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت مکرم ایشان در آن ثبت نشده باشد. شاعران کرد نیز همچون دیگر شاعران مسلمان در این زمینه، گوی فصاحت را به میدان انداخته و آثار زیبایی خلق کرده اند که دفتر اشعارشان را زینت بخشیده است. این مقاله، تلاشی است برای بررسی بخشی از اشعار شاعران نامدار کرد که در مدح و رثای اهل بیت پیامبر(ص) به زبان فارسی یا به لهجه های مختلف کردی سروده اند.

۱۹۰۶۵.

درآمدی بر زمینه های نوستالژی در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رمضان رضایی یدالله رفیعی

منبع: پژوهشنامه علوی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: نهج البلاغه امام علی (ع) نوستالژی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۸۶ تعداد دانلود : ۵۷۶

نوستالژی یک حالت روحی بوده و یکی از رفتارهای ناخود آگاه انسان به شمار می آید که در پی انگیزش های فردی یا اجتماعی و سیاسی به وجود می آید. امام علی(ع) نیز به عنوان یک انسان که در جامعه خویش زندگی می کرد و واقعیت های آن را ملاحظه می نمود، گاهی چنین حسی برایش دست می داد. مرور گذاری کتاب نهج البلاغه بیانگر انعکاس حس غربت امام به خاطر رخدادهای جامعه پیرامونش است. نیرنگ دشمنان، ساده لوحی سپاهیان، دغدغه آینده مردم، نگرانی به خاطر تساهل دینی و کاهلی در اجرای احکام و انحراف جامعه از مسیر اصلی، چیزهایی بود که بیشتر بدان حس دامن می زد. پژوهش حاضر با تکیه بر روش تحلیلی توصیفی سعی دارد به این پرسش اصلی پاسخ بگوید که حس نوستالژیک امام در نهج البلاغه چگونه منعکس شده است؟ یافته های پژوهش بیانگر آن است که ابعاد گوناگون نوستالژی در نهج البلاغه انعکاس یافته است و دو بعد سیاسی و دینی نوستالژیک بیشتر از سایر جنبه ها مشهود است.

۱۹۰۶۶.

وجودشناسی عرفانی به روایت شیخ احمد سرهندی (مجدد الف ثانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن جنگجو مجتبی زروانی

منبع: پژوهش های هستی شناختی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۹

کلید واژه ها: وحدت وجود ابن عربی احمد سرهندی توحید شهودی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۲۵ تعداد دانلود : ۲۲۲۹

در میان صوفیانی که به نقد و بازتعریف مبانی و مفاهیم تصوف پرداخته اند، شیخ احمد سرهندی (971- 1034) از جایگاه ویژه ای برخوردار است. او بی آنکه به طعن و رد صوفیان بپردازد، بر این باور بود که ایشان نتوانسته اند مقامات سلوک را تا به انتها سپری کنند و لذا از متوسطان هستند و نه منتهیان. شیخ احمد به مدد علوم کشفی منحصر به فرد خود، که به ادعای وی ورای علوم علما و معارف اولیا بود، تعریف هایی جدید و گاه کاملاً متناقض با مفاهیم نهادینه شده تصوف ارائه داد. گسترش و نفوذ اندیشه های ابن عربی و شاگردانش در میان صوفیان هند و سخنان بدعت آمیز معتقدان به توحید وجودی، سرهندی را بر آن داشت تا به نقد وجودشناسی مکتب ابن عربی بپردازد. او با طرح نظریه وحدت شهود به رد نظریه وحدت وجود ابن عربی پرداخت و مفاهیم وجودشناختی او را تعریفی دوباره نمود. این مقاله به شرح آرای وجودشناختی سرهندی نظیر توحید شهودی، رابطه حق و خلق، و وجود و عدم می پردازد.

۱۹۰۶۷.

ادراکات فطری (پیش آورده ها) از نظر ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی جهان زهرا رسولی

منبع: جستارهایی در فلسفه و کلام سال چهل و هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۹۷

کلید واژه ها: علم حصولی علم حضوری فطرت معرفت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۹ تعداد دانلود : ۶۰۸

بحث فطرت و امور فطری در انسان از جمله مباحث مهمی است که سابقه طولانی در اندیشه اسلامی و غربی دارد و بسیاری از فلاسفه و متفکران در این باره به وی ژه در اثبات آن سخن گفته اند به حدی که حتی برخی از صاحب نظران در فلسفه اسلامی، پذیرش ادراکات فطری اخلاقی را بهترین راه حل نسبی گرایی اخلاقی دانسته اند. در این نوشتار ابتدا کاربردهای واژه فطری را درباره ادراکات انسان بیان کرده، سپس دیدگاه ملاصدرا را بر هریک از این کاربردها عرضه کرده و در نهایت به این نتیجه رسیده ایم که برخلاف برخی از فیلسوفان غرب چون افلاطون و لایب نیتس، از نظر ملاصدرا، بنابر مبانی خاص انسان شناختی وی، از قبیل حدوث جسمانی نفس، انسان ادراک فطری به معنای دریافت هاو شناخت های حصولیِ پیشین که مقتضای آفرینش وی بوده و از ابتدا همراه او باشند، ندارد و بر مبنای اصول و مبانی ای چون «مساوقت وجود و علم»، «علم بسیط مشترک بین انسان ها» و نیز «علم معلول به ذات خود مستلزم علم به علت است»؛ ادراک حضوری فطری در دیدگاه ملاصدرا قابل پذیرش است.

۱۹۰۶۸.

منشأ اختلاف خطِ واژگان همسانِ قرآن در قرائات ده گانه

نویسنده: مصیب مرزبانی شیدا کریمی

منبع: حسنا سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۱

کلید واژه ها: قرآن کریم رسم الخط مصحف قراء ده گانه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی قرائت تاریخ قرائت

تعداد بازدید : ۶۹۱ تعداد دانلود : ۸۵۷

رسم الخط مصحف همان خط ویژه نگارش واژگان قرآن کریم است که به اعتقاد اکثر اندیشمندان حوزه قرآن، اصالتی به قدمت نگارش اولیّه قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله دارد که در نگارش های بعدی قرآن- در زمان خلیفه اوّل و سوّم و ...- مورد استفاده قرار گرفت. درباره ماهیّت این رسم الخط و تفاوت های خطی واژگان همسان در آن، سه نظریه توقیفی بودن (تفاوت های خطی حکیمانه و به دستور خداوند است)؛ اجتهادی بودن (تفاوت های خطی، غلط های املایی ناشی از کم توجهی یا بی سوادی کاتبان وحی است) و در آخر، خط قرآن حاوی سنت های املایی (تفاوت های خطی امری مرسوم در میان خطوط مختلف دیگر بوده که کاتبان وحی این مسئله را از خطوط دیگر وام گرفته و وارد رسم المصحف کردند) است که علاوه بر سه نظر مذکور، چهارمین نظر را می توان تأثیر اختلاف قرائات در شکل گیری رسم الخط مصحف و خاصّه، تفاوت های موجود در آن دانست که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانه ای سعی داریم که تعدادی از واژگان همسان با رسم الخط متفاوت را استخراج و نحوه قرائت قاریان ده گانه پیرامون آنان را، جویا شده و در نهایت بیان کنیم که در شکل گیری رسم الخط مصحف و تفاوت های موجود در آن، اختلاف قرائات مؤثر نبوده و بلکه، رسم الخط مصحف در شکل گیری قرائات ضعیف و واحد – قرائات غیر از عاصم- تأثیر به سزایی داشته است.

۱۹۰۶۹.

نگاهی به کتاب «سی و پنج عالم»

نویسنده: نیره خدادادشهری

منبع: آینه پژوهش سال ۲۷ مرداد و شهریور ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۵۹) 87 - 90

کلید واژه ها: کتاب سی و پنج عالم عالمان افغانستان محمدعارف موسوی نژاد س‍رگ‍ذش‍ت‍ن‍ام‍ه زندگینامه بیوگرافی معرفی کتاب

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۹۷

سی و پنج عالم عنوان کتابی به قلم محمد عارف موسوی نژاد است که در آن سرگذشتنامه و شرح حال سی و پنج نفر از عالمان تأثیرگذار افغانستان در سده اخیر گرد هم آمده است. اثر مذکور، به مناسبت برگزاری همایش بین المللی میراث مشترک ایران و عراق و به سفارش دبیرخانه همایش، تألیف و در سال 1393 توسط نشر مجمع ذخائر اسلامی در قم منتشر شده است. نویسنده در نوشتار حاضر درصدد است کتاب سی و پنج عالم را معرفی و محتوای آن را مورد مداقه قرار دهد. وی در راستای این هدف، نخست نویسنده و ناشر کتاب را معرفی و آن را با سایر آثار مشابهی که در این زمینه در ایران منتشر شده، مقایسه می کند. در انتها، مزایا و کاستی های کتاب را متذکر می شود.

۱۹۰۷۰.

جستاری درباره بصائر الدرجات: پژوهشی نو در کتابی کهن

نویسنده: عبدالحسین طالعی

منبع: آینه پژوهش سال ۲۷ آذر و دی ۱۳۹۵ شماره ۵ (پیاپی ۱۶۱) 81 - 86

کلید واژه ها: کتاب جستاری درباره بصائر الدرجات کتاب بصائر الدرجات مجید جعفری ربانی امامت تبیین امامت محمد بن حسن فروخ صفار معرفی کتاب

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۳۴۲

کتاب بصائر الدرجات نوشته محدث شیعی سده سوم، محمد بن حسن فروخ صفار در راستای تبیین امامت به رشته تحریر درآمده است. شناخت کتاب، برای بهره گیری افزون تر از درون مایه آن ضرورت دارد. لذا کتاب جستاری درباره بصائر الدرجات نوشته مجید جعفری ربانی که در سال 1394 توسط انتشارات امامت اهل بیت به زیور طبع آراسته شده است، تحقیقی درباره متن کتاب بصائر الدرجات است تا نکات بایسته درباره آن بیان شود. نویسنده در نوشتار حاضر، اقدام به معرفی این اثر کرده است. وی در راستای این هدف، فصول کتاب را متذکر و محتوای آن ها را بیان می دارد.

۱۹۰۷۱.

سرگذشت عاشقان روزگار

نویسنده: مهدی فیروزیان

منبع: آینه پژوهش سال ۲۷ بهمن و اسفند ۱۳۹۵ شماره ۶ (پیاپی ۱۶۲) 36 - 39

کلید واژه ها: کتاب بانگ نی مثنوی سرایی شعر پارسی امیرهوشنگ ابتهاج سایه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۶۶۳ تعداد دانلود : ۴۰۶

کتاب بانگ نی دربردارنده یک مثنوی بلند سروده امیرهوشنگ ابتهاج )سایه( است که بر وزن مثنوی معنوی مولوی سروده شده است. شاعر نماد نی را نیز از مولوی گرفته و به شیوه خود آن را در رمزگانی تازه با مفاهیمی امروزین پیوند زده است. سایه در بانگ نی توانسته با قالبی کهن باورها، دردها و آرما نهای انسان امروزی را بازگوید و در این راه از زبانی آراسته و پیراسته بهره برده است. قافی هسازی هنری و آرایه پردازی گسترده سایه که بیشتر در موسیقی شعر نمود یافته، نغز و نهفته با تاروپود بافت سخن درآمیخته و هرگز ساختگی نمی نماید. نگارنده در نوشتار پیش رو، به بررسی بنیاد دیگرسانی بانگ نی با شعر کهن به ویژه مثنوی معنوی و بخشی از باورهای بازتاب یافته در آن، همراه با گزارش زیبای یشناسانه برخی بیت ها، پرداخته است.

۱۹۰۷۲.

بازخوانی شخصیت عبدالله ابن سلام و جایگاه وی در زمان حیات پیامبر و دوره خلفا بر اساس روایت ها و گزارش های تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر احمدنژاد زهرا کلباسی

منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: حضرت علی (ع) خلفا ابن سلام مرجع دینی دانشمند یهودی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۶۸ تعداد دانلود : ۶۸۶

بازخوانی گزارش های تاریخی حاکی از آن است که ابن سلام در سال نخست هجری مسلمان شد؛ اما در غزوات و رویدادهای شاخص عصر پیامبر(ص)، نقش درخور توجهی ایفا نکرد. در حالی که پس از رحلت پیامبر(ص)، با نزدیکی به دستگاه حکومت، به عنصری مؤثر تبدیل شد. چنان که در دوران ممنوعیت گسترش حدیث، جواز نقل روایت یافت و آشکارا از عملکرد خلفا، به ویژه در شورش علیه عثمان، دفاع می کرد. در مقابل، خلفا و بنی امیه نیز با انگیزه جایگزینی مراجع دینی ساختگی به جای اهل بیت پیامبر(ص)، به ویژه حضرت علی(ع)، با ادعای نزول فقرات متعدد وحی در وصف ایمان ابن سلام و جعل روایات مدح بی نظیر در شأن او، برای ارتقای جایگاه دینی سیاسی او در جامعه تلاش کردند. هدف بنی امیه آن بود که از حمایت دینی وی، در راستای جلب افکار عمومی استفاده کنند و پایه های مشروعیت خویش را تحکیم بخشند. این سیاست باعث شد که تاکنون نیز، این امر بر بسیاری از محدثان و مفسران اهل سنت و تشیع مشتبه باشد و آنان ضمن نقل روایات وی، آیات بسیاری را در شأن او بپندارند.

۱۹۰۷۳.

ضوابط فقهی حاکم بر مذاکرات دولت اسلامی با سایر دولت ها(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: قاسم شبان نیا رکن آبادی

منبع: معرفت سیاسی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: فقه مذاکره دولت اسلامی ضوابط قبل از مذاکره حین مذاکره بعد از مذاکره

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی

تعداد بازدید : ۱۰۳۱ تعداد دانلود : ۴۸۵

اسلام، «مذاکره» را به عنوان یکی از ابزار تحقق اهداف سیاست خارجی دولت اسلامی به رسمیت شناخته است. از مباحث مهم در مذاکرات، بهره گیری از فنون، ضوابط و مهارت هایی است که تحقق اهداف کشورها را از ورود به مذاکرات تسهیل می کند. فقه اسلامی، با ارائة برخی ضوابط برای مذاکره دولت اسلامی با سایر دولت ها، تلاش دارد تا نتیجة مذاکرات را به سمت تحقق اهداف دولت اسلامی سوق دهد. این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و با استنباط از منابع معتبر فقهی، نشان می دهد که پیش از آغاز مذاکرات، مذاکره کنندگان باید در عین استقبال از پیشنهاد صلح، از موضع اقتدار مذاکره، و با تحلیل دقیق وضعیت طرفین، وارد مذاکرات شوند. در حین مذاکره نیز بر رعایت اصولی همچون تناسب رفتاری، تأکید بر مشترکات، گفت وگوی حکیمانه، موقعیت شناسی، کتمان دشمنی، عدم خودباختگی در عین انعطاف در موارد لازم، بیان صریح مفاد پیمان و کتبی کردن نتایج مذاکرات تأکید شده است. در مرحلة پس از مذاکرات، لازم است ضمن حفظ هوشیاری نسبت به فریب کاری دشمن، به مفاد پیمان ناشی از مذاکره پایبند باشند. در صورت نقض عهد توسط طرف دیگر، باید مقابله به مثل نمود.

۱۹۰۷۴.

تسری حکم اخبار علاجیه به حوزه تعارض قرائات از منظر فقیهان و اصولیان شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: الهه شاه پسند

منبع: فقه و مبانی حقوق اسلامی سال چهل و نهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: اختلاف قرائات اخبار علاجیه تعارض قرائات

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول اصول فقه

تعداد بازدید : ۷۸۵ تعداد دانلود : ۶۱۵

اختلاف قرائات، گاه به تعارض حکم مستفاد از آیه می انجامد. این تعارض، در حوزه روایات نیز مشاهده می شود با این تفاوت که شیوه تعامل با روایات متعارض، از اخبار علاجیه به دست می آید. مسأله قابل طرح آن است که آیا قواعد به دست آمده از اخبار علاجیه به حوزه تعارض قرائات نیز راه پیدا می کنند؟ در این صورت، چه پیش شرط هایی برای راهیابی این قواعد به حوزه تعارض قرائات وجود دارد؟ رویکرد اصولیان و فقیهان شیعه به اجرای این قواعد بر حوزه تعارض قرائات چگونه بوده است؟ این مقاله کوشیده است از راه بررسی شرایط لازم برای اجرای قواعد اخبار علاجیه در مورد قرائات متعارض، چگونگی پیاده کردن این قواعد در حوزه تعارض قرائات را بررسی کند. به نظر می رسد حل تعارض دو قرائت نیز همچون دو روایت متعارض به اخبار علاجیه سپرد شده و بنا بر مورد، قواعد موجود در این اخبار در مورد دو قرائت متعارض نیز قابل اجرا است. بر این اساس، جمع، ترجیح، تساقط و تخییر، راهکارهایی است که به حوزه تعارض قرائات امکان ورود دارد. با این حال، فقهای شیعه با رعایت جانب احتیاط، این راهکارها را در کنار دیگر ادله فقهی و به عنوان مؤید، مورد توجه قرار داده اند.

۱۹۰۷۵.

بررسی فقهی قوادی اینترنتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اکبر ایزدی فرد سید مجتبی حسین نژاد

منبع: فقه و اصول سال چهل و هشتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۰۶

کلید واژه ها: قوادی قوادی فیزیکی قوادی اینترنتی حد قوادی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه کیفری

تعداد بازدید : ۱۱۰۶ تعداد دانلود : ۹۴۰

یکی از جرائمی که در جامعه امروزی با توجه به پیشرفت تکنولوژی، شیوع به سزایی دارد و چه بسا اینکه ضرر ناشی از آن به مراتب بیشتر از نوع سنتی از آن است، قوادی های اینترنتی است. حکم این قوادی با توجه به نو ظهور بودن آن، در میان فقها حتی در میان فقهای معاصر مورد بررسی قرار نگرفته است. نگارندگان پس از ذکر بعضی از مصادیق قوادی اینترنتی و بررسی تفصیلی این مسئله، با اثبات جرم بودن قوادی اینترنتی به خاطر دلائلی همچون بنای عقلاء و تنقیح مناط در نهایت با دلائل متقن یعنی تمسک به اطلاق روایت عبدالله بن سنان و تنقیح مناط، به این نتیجه می رسند که به خاطر وجود شأنیت شرائط قوادی مستوجب حد در این نوع از قوادی ها، قوادان اینترنتی در صورتی که با قصد جمع نمودن افراد برای اعمال نامشروع زنا و یا لواط، آن ها را به یکدیگر برسانند، حد قوادی بر آن ها اجرا خواهد شد.

۱۹۰۷۶.

عوامل گرایشى سازگارى همسران از دیدگاه قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید وحیدیان اردکان

منبع: معرفت سال بیست و پنجم آذر ۱۳۹۵ شماره ۲۲۸ «ویژه علوم تربیتی»

کلید واژه ها: قرآن ایمان تقوا سازگارى اصـلاح طـلبـى همسران گرایشى

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۶۲ تعداد دانلود : ۵۹۱

یکى از مهم ترین عرصه هاى گوناگون زندگى بشر، که سهم عمده اى از روابط اجتماعى را به خود اختصاص مى دهد، زندگى خانوادگى و ارتباط با همسر است. یکى از مهم ترین ایده ها در روابط همسران، همنوایى، همدلى و دورى از تنش است که از آن به سازگارى تعبیر مى شود. همسرانى که در خانواده اى سازگار زندگى مى کنند از احساس رضایت و امنیت بالایى برخوردارند و کمتر دچار اضطراب و مشکلات روانى مى شوند. در چنین خانواده هایى نیازهاى عاطفى و روحى فرزندان به خوبى تأمین مى شود و مهارت هاى زندگى اجتماعى به خوبى در آنها شکل خواهد گرفت. این، خود نقش بى بدیل استحکام خانواده را در اجتماع نمایان مى سازد. چنین خانواده هایى در واقع نیروهاى فعال، اثرگذار و ایده آلى را براى جامعه تربیت مى کنند. داشتن زندگى سازگارانه با همسر، به رعایت قواعدى در زندگى مشروط است. در این تحقیق، در پى کشف نظر قرآن در این زمینه هستیم. قرآن کریم با توجه به اهمیت فراوانى که براى خانواده و سازگارى همسران قایل است، به زن و شوهر براى ساختن زندگى اى آرام و صمیمى و به دور از هرگونه تنش توصیه هایى دارد. در این تحقیق از میان این توصیه ها، عوامل گرایشى را مورد بحث قرار مى دهیم. این مقاله با روش تحلیلى توصیفى، عوامل گرایشى سازگارى از دیدگاه قرآن کریم بررسى، و از روایات تفسیرى نیز بهره گرفته شده است.

۱۹۰۷۷.

دین دارى و نقش آن در مسئولیت پذیرى اجتماعى دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیف الله فضل اللهى قمشى افسانه فداکار

منبع: معرفت سال بیست و پنجم اسفند ۱۳۹۵ شماره ۲۳۱ «ویژه جامعه شناسی»

کلید واژه ها: دین دارى مسئولیت پذیرى اجتماعى انجام عبادات واجبه انجام عبادات مستحب رعایت نشانه هاى دین دارى

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۱ تعداد دانلود : ۶۲۷

هدف تحقیق، پیش بینى نقش دین دارى در مسئولیت پذیرى دانشجویان است. روش تحقیق، توصیفى همبستگى، و جامعه آمارى، دانشجویان دانشگاه پیام نور قم مى باشد. نمونه آمارى نیز 320 نفر از دانشجویان بودند که به شیوه تصادفى طبقه اى انتخاب شدند. ابزار جمع آورى اطلاعات، دو پرسشنامه استاندارد «دین باورى» و «مسئولیت پذیرى» به ترتیب با پایایى 73.0 و 71.0 براساس آلفاى کرانباخ بود. براى تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش هاى آمار توصیفى و استنباطى در حد آزمون همبستگى پیرسون و Tبراى مقایسه میانگین دو گروه مستقل و Z فیشر استفاده شد. نتایج نشان داد: 1. بین نشانه هاى دین دارى با مسئولیت پذیرى اجتماعى به میزان 154/0 همبستگى مثبت و معنى دار وجود دارد. 2. بین انجام عبادات واجب و مسئولیت پذیرى اجتماعى دانشجویان رابطه معنى دارى وجود دارد 3. بین انجام عبادات مستحب و مسئولیت پذیرى اجتماعى دانشجویان رابطه معنى دارى برقرار است. 4. بین رعایت نشانه هاى دین دارى و مسئولیت پذیرى اجتماعى دانشجویان رابطه معنى دارى وجود دارد. 5. رابطه بین ابعاد دین دارى با مسئولیت پذیرى اجتماعى در دانشجویان دختر و پسر متفاوت نیست.

۱۹۰۷۸.

تحلیل باخودبیگانگی انسان در اندیشه انتخاب خودمحور و غیرمحور اگزیستانسیالیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا کریمی والا محمدعلی کمالی نسب

منبع: انسان پژوهی دینی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۶

کلید واژه ها: اِگزیستانسیالیسم باخودبیگانگی انتخاب خودمحور انتخاب غیرمحور

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۹۲ تعداد دانلود : ۳۷۲

فروپاشی حاکمیت کلیسا در مغرب زمین، سرآغاز دوره روشنگری و برانگیختگی نظریه پردازان مغرب زمین در تأسیس بنایی نو از اندیشه های نظری و عملی با تفکر غالب پوزیتیویستی و نادیده انگاری آموزه های فرابشری است. در این میان، وقتی یافته های خودآیین، ناتوان از وضع مبنایی استوار در معنابخشی به جهان و حیات انسانی، باخودبیگانگی انسان را در پرده های لرزان و سست اخلاقی و ازهم پاشیدگی اجتماعی به نمایش گذاشت، فیلسوفان اگزیستانسیالیست بر آن شدند با مبانی خود، مسیر بازگشت به اصالت انسان را میسر کنند. گروهی از آنان مانند نیچه، هایدگر و سارتر، با محوریت انتخاب خودمحور، درباره باخودبیگانگی انسان اندیشیدند، و گروهی دیگر مانند کیرکگور، گابریل مارسل و تیلیش با معیار انتخاب غیرمحور به این مبحث پرداختند. اما در این دو نگرش علاوه بر آنچه از باور ناصحیح اصالت هستی انسان و تهی بودنش از هر گونه چیستی بالذات مشهود است، معضلات معرفت شناختی تفکر این دو طیف از اندیشوران در رصد جایگاه حقیقی انسان، آنان را در تأمین اهداف این مبحث ناکام گذاشته است.

۱۹۰۷۹.

بررسی وضعیت عمومی مردم و جامعه جهانی در روایات آخرالزمان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدمهدی حائری پور

منبع: مشرق موعود سال دهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی مهدویت

تعداد بازدید : ۱۷۹۱ تعداد دانلود : ۶۵۵

۱۹۰۸۰.

بررسی تحلیلی گفتمان شیعی در چند نگاره حضرت علی(ع) از دوره های ایلخانی تا صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا مهدی زاده

منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۴

کلید واژه ها: نگارگری ایران نگارگری شیعی شمایل نگاری حضرت علی (ع) شمایل حضرت علی (ع) گفتمان شیعی روایت شیعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۸ تعداد دانلود : ۶۵۰

حضرت علی(ع) یکی از پر بسامدترین مضامین تصویرسازی در نگارگری ایران بوده است، با این همه شمایل حضرت در نسخه نگاره های دوره های مختلف، یکسان به تصویر در نیامده است. با توجه به اینکه حضرت علی(ع) با ویژگی ها و صفات پسندیده متعددی شناخته می شود و روایت های گوناگونی پیرامون زندگی و شخصیت آن بزرگوار، در اسلام به خصوص شیعه (اثنی عشری) مطرح شده، هدف اصلی این مقاله، بررسی شمایل نگاری حضرت علی(ع) در نگارگری ایران بر اساس روایت است. بدین منظور، پاره ای از نگاره های شاخص دربرگیرنده شمایل حضرت از دوره های ایلخانی تا صفوی، از جنبه شکلی، محتوایی و روش بیانی، توصیف و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که شمایل حضرت علی(ع) در نگارگری دوره های ایلخانی، تیموری و ترکمن، بر اساس روایت های تاریخی، قهرمانی و پهلوانی اسطوره ای، به تصویر درآمده است، درحالی که در دوره صفوی، متأثر از غلبه شیعه فقاهتی اثنی عشری، شاهد بازنمایی شمایل حضرت بر اساس روایت های شیعی هستیم.

درخت حوزه‌های تخصصی