درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹٬۹۰۱ تا ۹٬۹۲۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۹۹۰۱.

وثاقت مشایخ ابن ابی عمیر، صفوان و بزنطی بر پایه توثیق عام طوسی در عدّه

نویسنده:
منبع: پژوهش های رجالی سال سوم ۱۳۹۹ شماره ۳ 5-40

کلید واژه ها: توثیق عام مشایخ الثقات ابن ابی عمیر صفوان بزنطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۱۳۵
یکی از مباحث مطرح در علم رجال توثیق مشایخ ابن ابی عمیر، صفوان و بزنطی است که از شهادت طوسی به دست آمده است. ایشان شهادت داده است که برخی راویان از جمله این سه راوی از غیر ثقه نقل نمی کنند. به این توثیق عام، اشکالاتی وارد شده است که به تمامی آنها در این مقاله پاسخ داده شده است. مهم ترین اشکال، مواردی است که این راویان از غیر ثقه نقل کرده اند. با احصای تمامی آنها مجموع این نقض ها به 83 مورد رسیده است که به تمامی آنها -به جز نقض به نقل راویان سه گانه از عبدالله بن بکیر- پاسخ داده شده است. این پاسخ ها شامل: عدم ثبوت نقل، عدم ثبوت تضعیف، عدم حجیت تضعیف، عدم دلالت تعبیر رجالی بر تضعیف، نقل در حال استقامت و... هستند. با جواب از این اشکالات اثبات می شود که نقل این سه راوی از شخصی نشان از توثیق اوست، هر چند که تنها یک روایت از او داشته باشند.
۹۹۰۲.

روایت پژوهی حدیث أبان (الْبَطْشَهُ بَینَ الْمَسْجِدَینِ) ناظر به حوادث دوران غیبت

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۰ 7-33

کلید واژه ها: بین المسجدین حادثه ای سخت اختفای علم اختلاف شیعیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۹۲
حدیث أبان بن تغلب، از آن دست روایاتی است که فهم آن دشوار است. عبارات دوپهلوی آن، محملی برای برداشت های متفاوت شده است. پنج حادثه وجود دارد که در زمان و مکان تحقق آن ها بین شارحان روایت اختلاف است. اگر زمان تحقق این حوادث، سال های آغازین غیبت کبرا باشد، حوادث به گونه ای معنا می شوند که با زمان تحقق حوادث در سال های منتهی به ظهور تفاوت دارد. در این نوشتار، تلاش شده است با بهره گیری از روایات مشابه، این حوادث بررسی گردند. با توجه به ترجیح متن کتاب کافی بر نقل نعمانی، برداشت دوم قوت می یابد و از مجموع قرائن استفاده می شود که زمان تحقق حوادث، نزدیک ظهور است. دو تحلیل از روایت به سبب پیش داوری و تطبیق ناروای حوادث بر شرایط حاکم بر زمان حال کشور عربستان و عراق، مورد نقد قرار گرفته است.
۹۹۰۳.

تکنیک شناسی رسانه ای سینمای هالیوود در راستای ایجاد حسّ نیاز و اضطرار به منجی

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۰ 65-84

کلید واژه ها: منجی احساس نیاز اضطرار سینمای هالیوود تکنیک های سینمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۷۷
رسانه های صوتی تصویری دنیای غرب، به ویژه هالیوود از حدود سی سال پیش تمایل وافری برای پرداختن به موضوعات آخرالزمانی و منجی گرایانه پیدا کرده اند. در این بین، یکی از موضوعاتی که با پرداختن به آن، موفقیت قابل توجّهی به دست آورده اند، ایجاد حسّ نیاز و اضطرار به منجی در بین مخاطبان خود می باشد. این رسانه ها در راستای ایجاد این موضوع، انواع روش ها و تکنیک ها را به استخدام خود درآورده اند؛ تکنیک هایی که با زیرکی در لابه لای آثار سینمایی جای گذاری شده، تا بیشترین تأثیر را در مخاطب ایجاد کنند. تکنیک هایی از قبیل دو قطبی سازی خیر و شرّ، جذّاب سازی منجی، باور پذیر نشان دادن منجی، قهرمان سازی و ... از جمله مواردی هستند که به منظور ایجاد حسّ نیاز به منجی، مورد استفاده قرار می گیرند. در نوشتار حاضر، ضمن بررسی شماری از آثار شاخص سینمای هالیوود با موضوعات آخرالزمانی، به معرفی و تبیین مختصر تعدادی از این تکنیک ها پرداخته خواهد شد.
۹۹۰۴.

گزارش سلسله نشست های صلح پژوهی در نهج البلاغه جمعیت ندای صلح

نویسنده:
منبع: صلح پژوهی اسلامی سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 157-164
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۰۴
جمعیت ندای صلح، تشکل جدیدی است که از بهمن ماه ۱۳۹۷ با هدف ترویج صلح و مطالعات صلح با نگاه اسلامی و همخوان با نگاه انقلاب اسلامی راه اندازی شد. این موسسه به عنوان یک سازمان مردم نهاد علمی با مجوز از وزرات کشور و وزارت امور خارجه با هدف صلح پژوهی اسلامی و ترویج فرهنگ صلح و شناساندن صلح از نگاه دین مبین اسلام به عنوان دین صلح و دوستی با رویکرد پژوهش محور تشکیل شده است. امروز دشمن با خلق گروه های تروریستی و افراطی به ظاهر اسلامی همچون داعش و غیره، سعی در شناساندن جعلی اسلام به جهان به عنوان چهره مسلمانان است و البته هدف اصلی از این کار نیز ضربه زدن به چهره صلح آمیز اسلام و ایجاد اسلام هراسی در جهان است. از اینرو هدف از تشکیل این سازمان مردم نهاد، تلاش علمی در جهت شناساندن صلح و موضوعات مرتبط با این مفهوم در علوم سیاسی و روابط بین الملل با نگاه صلح پژوهی اسلامی است. در این راستا، این جمعیت سلسله نشست هایی را با عنوان صلح پژوهی در نهج البلاغه در دستور کار خود قرار داده است تا به صورت علمی این اهداف را دنبال کند. گزارش چهار نشست برگزار شده به اختصار بیان می شود.
۹۹۰۵.

نگاهی نو به «اُمّیّت نبیّ»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 39 - 71

کلید واژه ها: امیت ام امی ام القری زبان مبین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۲۶۰
پیامبر اکرم (ص) پس از دوران فترت در اجتماعی جاهلی و فرورفته در عصبیت های قومی و تفاخرهای نژادی مبعوث شد؛ پیامبری «اُمّی» که هم خاتم پیامبران بود و هم مأمور پایان دادن به جاهلیت و اُمّیّت با معجزه ای از جنس کتاب و بیان و زبان. خاتمیت نبیّ و به تبع آن، وصف خاص و انحصاری «اُمّی» برای او، نظرگاه انبوهی از محققان بوده و نتایج گوناگونی را دربرداشته است. در این میان «بیسواد»، «غیر یهودی»، «منسوب به اُمّ القری» و «منسوب به اُمّ» وجوه معنایی غالب تری برای واژه اُمّی بوده اند.اما در نگاه به این مفهوم اگر به «سیاق» آیات قرآن (به عنوان منبع و مرجع این تعبیر) توجه شود؛ اگر «روح معنا»ی واژگان و «نظام مراتب» در کلمات و بستر بکارگیری آن ها درآیات و سور قرآن پررنگ تر دیده شوند؛ و در نهایت اگر نقش و تأثیر «زبان قرآن» نیز در نظر گرفته شود، تصویر روشن تری از آن به دست خواهد آمد. تصویر حاصل شده از این مفهوم در کنار جایگاه خاتمیت پیامبر (ص)، نشان از این دارد که اُمّیّت نبیّ متفاوت و فراتر از اُمّیّت سایر بشر است و مفهومی وحدت بخش و هم افزا و به گستره انسانیت و در واقع ناظر به بازیابی اصول فطری و مشترکات وجود بشر می باشد.
۹۹۰۶.

اندیشه های اقتصادی ابن خلدون؛ ارزیابی انتقادی چهار ادعا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علم و دین سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 227-248

کلید واژه ها: اندیشه اقتصادی ابن خلدون اقتصاد اسلامی اقتصاد اسکولاستیک مکتب سالامانکا ماتریالیسم تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹۷ تعداد دانلود : ۶۷۸
ابن خلدون پیشگام اندیشه اقتصادی مدرن در قرن چهاردهم میلادی است.این مقاله به ارزیابی چهار ادعا در مورد اندیشه های اقتصادی ابن خلدون می پردازد. اول، این که اندیشه های اقتصادی ابن خلدون با اندیشه های بعدی پیوستگی ندارد. دوم، این که اندیشه های وی اندیشه اقتصادی اسلام است. سوم این که ابن خلدون مبدع نظریه ارزش مبتنی بر کار است. چهارم اینکه وی پیشگام مارکس در تحلیل ماتریالیستی تاریخ است. در این مقاله ادعاهای یادشده با استفاده از روش تحلیلی مورد ارزیابی قرار می گیرد و نشان داده می شود که اندیشه های اقتصادی ابن خلدون از طریق مکتب سالامانکا به اندیشه های اقتصادی اسکاتلندی (کلاسیک) منتقل شده است. لذا از پیوستگی برخوردار است.اندیشه های اقتصادی ابن خلدون، اندیشه های اقتصادی اسلام نیست، بلکه تحلیل اقتصاد مسلمین در یک جغرافیای محدوداست. همچنین ابن خلدون مبدع نظریه ارزش مبتنی بر کار و ماتریالیسم تاریخی نمی باشد.
۹۹۰۷.

تحلیل روند تراجایی تداوم در رمان فرانکشتاین فی بغداد احمد سعداوی و فرانکنشتاین مری شلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 147 - 169

کلید واژه ها: بیش متنیت تراجایی تداوم درنگ فرانکشتاین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۲۳۷
ژرار ژنت با توجه به روابط میان متون، بیش متنیت را به عنوان  یکی از انواع ترامتنیت مطرح نمود. بیش متنیت با محوریت اقتباس و برگرفتگی به دو دسته تقلیدی و تراگونگی تقسیم می شود. در این رویکرد وجود بیش متن به عنوان عنصر تأثیرپذیر و پیش متن به عنوان عنصر تأثیرگذار بسیار دارای اهمیت است. بیش متن با تقلید یا تغییر پیش متن باعث حفظ متن نخستین و یا تغییر آن می گردد. این تغییر هدفمند تراگونگی نام دارد که به دور از تقلید صرف است و گاهی باعث تراجایی در متن می شود. تراجایی که تغییری جدی در پیش متن است، با انجام برخی جابه جایی ها در شکل و معنا تغییرات عمده ای را در پیش متن به وجود می آورد که یکی از این موارد تداوم زمانی روایت است. بررسی تداوم یا سرعت روایت در پیش متن و بیش متن که به مطالعه نسبت میان طول مدت زمان داستان و زمان روایت می پردازد، بر تغییر آن از طریق تراجایی دلالت دارد که تغییری جدی در رابطه بیش متنیت می باشد. سعداوی که متعلق به نسل جدید رمان نویسان است با قرار دادن فرانکشتاین در فضای ادبی جدید و محیطی متفاوت باعث تغییرات عمده ای در شتاب بیش متن می شود. بررسی تغییر سرعت رمان در بیش متن، خلاقیت سعداوی  را در عمق بخشیدن به روایت به نمایش می گذارد و نمونه ای بارز برای تراجایی تداوم و درنگ است. با توجه به آن که رمان "فرانکشتاین فی بغداد" احمد سعداوی تحت تأثیر رمان "فرانکنشتاین" (۱۸۱۸) مری شلی نوشته شده است،  پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی به بررسی رابطه تراگونگی در سرعت داستان بین این دو رمان و تغییرات ایجاد شده در  شتاب منفی و مثبت در بیش متن از نوع تراجایی می پردازد.  دستاورد پژوهش نشان می دهد که تغییر لحن شاعرانه، توصیف پویا، حذف غیرعلنی و گفتگوهای درونی در بیش متن باعث تراجایی در تداوم می گردد، به گونه ای که عمل ذهنی در بیش متن برخلاف پیش متن باعث حرکت عمودی در متن و پیشروی در دنیای ذهنی شخصیت ها می گردد
۹۹۰۸.

معناشناسی بهجت از نگاه ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خردنامه صدرا دوره ۲۵ بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۹)

کلید واژه ها: بهجت لذت سعادت عشق معقولات ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۲۷۲
در آثار ملاصدرا «بهجت» بعنوان یکی از آثار وجود مطرح میشود و همانند سایر مؤلفه های وجودی نمیتوان تعریف ماهوی از آن ارائه نمود. به همین منظور، در این نوشتار تلاش شده با ارزیابی بهجت در یک شبکه معنایی متشکل از «لذت»، «سعادت» و «عشق» به شناخت دقیقتری از معنای وجودی و مصادیق آنها دست یابیم. در اینباره میتوان گفت که مرتبه وجودی بهجت، برتر از لذت است و از نظر مصداقی، نسبت عموم و خصوص من وجه دارند. از سوی دیگر سعادت، رسیدن به وجود استقلالی مجرد یا همان، وجود استعلایی است و بهجت، آگاهی نفس به تحقق چنین مرتبه متعالی یی میباشد. پس بهجت و سعادت، معلول دستیابی به بالاترین مراتب وجود هستند و از نظر مصداقی، نسبت عموم و خصوص مطلق میان آنها برقرار است. عشق و بهجت نیز هر دو، معلول تحقق کمال نفس هستند و از نظر معنایی و مصداقی، نسبت تساوی میان آنها برقرار است. بنابرین میتوان گفت در نظام وجودشناسانه ملاصدرا مؤلفه های بهجت، لذت، عشق و سعادت بسیار در هم تنیده و مرتبط با یکدیگر هستند، بنحوی که تحقق هر یک از آنها زمینه ساز دستیابی نفس به سایر آثار و خیرات وجود خواهد شد. در این میان بهجت بعنوان شاخص اصلی این منافع وجودی، نقشی عمیق و غیرقابل انکار دارد. پس از روشن شدن اشتراکات و تمایزات آنها، به شناسایی مؤلفه های اثباتی و ثبوتی بهجت پرداخته و براساس آن به این نتیجه رسیده ایم که میتوان بهجت را مشاهده بالاترین کمالات وجودی نفس دانست که از طریق رسیدن به درجه» وجود استقلالی مجرد و هیئت استعلایی محقق میشود. دستیابی به چنین مرتبه یی برای نفس بواسطه» معرفت خداوند بعنوان علت هستی بخش انسان و شناخت خود، امکانپذیر است که موجبات دریافت بهجت عظیمی را برای نفس فراهم میکنند. توجه به درجه» وجودی نفس در این مرتبه و دستاوردهای بی بدیل آنها یعنی معرفت به خدا و شناخت خود، جایگاه و تأثیر بهجت نزد نفس را بخوبی روشن میسازد.
۹۹۰۹.

Educating for Individual Freedom and Democratic Citizenship: In Unity and Diversity There Is Strength

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 17 - 41

کلید واژه ها: citizenship education individual freedom multiculturalism civic equality Democracy

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۷۸
This article addresses contentious questions concerning individual freedom and democratic citizenship education in the contemporary circumstances of multiculturalism. It suggests that educating children for civic equality is an ambitious aim for any democracy and not one that can ever be realized once and for all. It provides evidence that multicultural conditions can challenge the very aim of educating children for civic equality. It explains that democracies are variously multicultural and the varieties of groups make a difference in the kind of education and the progress toward civic equality that can realistically be expected at any time.
۹۹۱۱.

گمانه های جواز اباحه گری خطابیه و مواجهه امام صادق(ع) با آن

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم پاایز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 57 - 73

کلید واژه ها: امام شناسی امام صادق (ع) ابوالخطاب اباحه گری خطابیه غالیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۷۵
ابوالخطاب (متوفای 138) مهم ترین غالیِ باورمندِ به اباحه گری در زمان امام صادق(ع)، رهبر و پایه گذار گروه خطابیه است. این گروه مشهورترین، تأثیرگذارترین و بادوام ترین گروه های غالیانه در دوره حضور امامان: بودند. خطابیه مانند ابوالخطاب، اباحه گر و شریعت گریز بودند. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته، درصدد پاسخ گویی به این سؤال است که چه گمانه هایی منجر به اباحه گری ابوالخطاب شد و امام صادق(ع) با خطابیه چگونه برخورد کرد؟ در بررسی منابع متقدم تاریخی، حدیثی و فرقه شناختی مشخص شد که ابوالخطاب و پیروانش با این گمانه که معرفتِ امام یا شناخت حق مکلفین را از انجام وظایف دینی بی نیاز می کند و با این تصور که واجبات و محرمات قابل تأویلند، اباحه گر شده اند. امام صادق(ع) گمانه های نادرست آنان را با جدّیت زیر سؤال برد و از هم نشینی و همراهی با آنان نهی کرده است. ایشان در مواردی خطابیه را لعن کرده، از آنان بیزاری جسته است.
۹۹۱۲.

عاملیت اخلاقی در مصنوعات هوشمند (ربات ها)

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره اول بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 11 - 32

کلید واژه ها: عاملیت عاملیت اخلاقی اخلاق مصنوعات هوشمند ربات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۳۴
عاملیت اخلاقی در مصنوعات هوشمند (ربات ها) چکیده گسترش روزافزون پیشرفتهای فناورانه در عرصه مصنوعات هوشمند و تجربه های تلخِ گذشته از جانب انسانهای سودجو، لزوم بکارگیری و عملیاتی کردن اخلاق را در این عرصه را دوچندان کرده است. در راستای تحقق این امر بحث از عاملیت اخلاقی داشتن مصنوعات هوشمند حیاتی است. این پژوهش– که در روش گردآوری مطالب، کتابخانه ای است و در نحوه استناد داده ها، از شیوه اسنادی پیروی می کند و در تجزیه و تحلیل مطالب، روش آن تحلیل محتوایی از نوع توصیفی تحلیلی می باشد- با تبیین دقیق و نقد نظرات مخالف در این عرصه و با کمک گرفتن از تحقیقات انجام شده به این نتیجه دست یافته است که اثبات عاملیت اخلاقی برای مصنوعات هوشمند، با توجه به ویژگیهای خاص این مصنوعات و نظام اخلاقی مختص به خودشان امکان-پذیر است. کلیدواژه ها: عاملیت، عاملیت اخلاقی، اخلاق، مصنوعات هوشمند، ربات
۹۹۱۳.

کرامت ذاتی و پاسداشت شخصیت انسانی در بستر اساسی سازی حقوق مسئولیت مدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 315-344

کلید واژه ها: اساسی سازی حقوق مسئولیت مدنی تاثیر افقی حقوق بنیادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۲۷۵
فرآیند اساسی سازی حقوق خصوصی، که حاصل تحولات تاریخی، سیاسی و توسعه مفهوم حقوق بشر در نیمه دوم قرن بیستم می باشد، به معنای استناد به حقوق اساسی تضمین شده در روابط افقی افراد و تابعان حقوق خصوصی است. نفوذ حقوق بنیادین بشری بر حقوق مسئولیت مدنی ضمن مشروعیت بخشی به قواعد سنتی، زمینه را برای توسعه یا با زتعریف برخی مفاهیم و نهایتاً کارآمدی حقوق مسئولیت مدنی فراهم می آورد. هدف این تحقیق بررسی آثار و نتایج اساسی سازی در حوزه حقوق مسئولیت مدنی به روش توصیفی تحلیلی است. به اجمال می توان گفت به دلیل وجود مصادیق مشترک بین مفاهیمی چون حقوق مربوط به شخصیت و حقوق بنیادین، مانند کرامت ذاتی بشر، حق بر سلامت، خود مختاری و استقلال فردی، حق برشهرت و اعتبار و ضرورت حفظ حریم خصوصی که ریشه در فردیت انسان دارند، این رابطه دو سویه بوده و نسبت به رابطه دیگر شاخه های حقوق خصوصی با حقوق بنیادین، به مراتب عمیق تر است ضمن اینکه یک نوع هم پوشانی بین این دو وجود دارد. وضع قوانین بر اساس کرامت ذاتی بشر و ارزش های هنجاری، تفسیر قوانین موجود بر مبنای عدل و انصاف، حمایت از حقوق و منافع مشروع، بازتعریف مفهوم تقصیر، جبران کامل خسارات و توسعه خسارات قابل مطالبه، از جمله آثار اساسی سازی در این شاخه از حقوق خصوصی است.
۹۹۱۴.

آلیات الترابط النصّی فی خطبه الجهاد للإمام علی بن أبی طالب(ع) (دراسه تحلیلیه فی ضوء لسانیات النصّ)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره الاسلامیه سال بیست و سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ (۱۴۴۱ ه.ق) شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 1-30

کلید واژه ها: الترابط آلیات الترابط النصی الإمام علی بن أبی طالب (ع) خطبه الجهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۲۵۸
یُعدّ النصّ وحده لغویه کبیره تفهم الجمله فی إطارها، فالنصّ هو الموضوع الرئیس فی التحلیل والوصف اللغوی. إنّ الترابط أو التماسک النصّی من أشهر خصائص النصّ إذ لا یقوم النصّ إلّا به، فقد أجمع علماء اللسانیات النصّیَّه بوصف التماسک النصّی أساساً فی بناء النصّ وصیاغتهِ. یهدف الترابط النصی إلی بیان تماسک النصّ وانسجامه عبر توظیف أداوته التی من أهمها وأشهرها الإحاله والحذف والتکرار والوصل وغیر ذلک. هذا البحث یتخذ من المنهج الوصفی- التحلیلی وسیله لیتناول عناصر الاتساق فی خطبه الجهاد ویرمو إلی نفض الغبار عن الموروث الأدبی، وإبراز مواطن ومکامن النصّیه فی خطبه الجهاد التی تعدّ من أهمّ الخطب فی تاریخ موروثنا الدینی والأدبی لما فیها من رصانه وقوه واستحکام. ومن النتائج التی وصل إلیها البحث نذکر أنّ عناصر الاتساق فی خطبه الجهاد ساهمت بشکل کبیر فی الربط بین أجزاء الکلام مما أدی إلی ظهور الخطبه فی قمه جمالها وإبداعها اللفظی والفکری وقد استخدمت الأدوات لسدّ الفجوات والثغرات بین سطور الخطبه. وعلی إثر هذه العناصر، قد جاءت الفکره موحده منسجمه لم یطعن فی تماسکها تشتت ولا رکاکه ولولا هذا الربط لما کانت هذه الخطبه بهذه المکانه التی تحتلها الیوم.
۹۹۱۵.

پدیدارشناسی مکان های مقدس با تکیه بر معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی: مسجد تاریخی شیخ لطف الله اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 251 - 266

کلید واژه ها: مسجد شیخ لطف الله پدیدار شناسی معماری ایرانی– اسلامی نور و رنگ فرم و ترکیب عناصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۰
معماری مسجد باید نیروی تعقل، خرد انسان سازنده، هوش و ذکاوت او را در قالب های معمارانه دربرگیرد به طوری که بنای مسجد بتواند اعتلای روح و سیر عرفانی به سوی کمال و ظرافت و خشوع عبادی را در عمق وجود انسان مسلمان پرورش دهد. عناصر وجودی مسجد از جمله طرح و نقشه، کاشی کاری ها، رنگ و نور، اشکال، خطوط و... در بردارنده رسالت دینی و اجتماعی است و در واقع مساجد هر دوره تاریخی همچون آینه ای تمام نما هستند که شرایط اجتماعی عصر خود را منعکس می کنند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مکان های مقدس با تکیه بر معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی: مسجد شیخ لطف الله) با رویکرد پدیدارشناسی است. مبنای کار هدف موجود در این پژوهش، بر اساس دو رویکرد رلف و یوهانی پالاسما بوده، بر مبنای مهم ترین جنبه های حس مکان در مسجد شیخ لطف الله، سیر از ظاهر به باطن و به اتحاد مثلثی عناصر کالبدی (ورودی مسجد، راهروهای ورودی، دیوار، سقف، محراب و گنبد) با نور و معانی است که موجب شکل گیری ارتباط عمیق درونی و دیالکتیکی بین مسجد شیخ لطف الله و ناظر و شاهد آن در بالاترین سطح حس مکان می گردد.
۹۹۱۶.

الاتصال غیر اللفظی فی روایه موت صغیر لمحمد حسن علوان دراسه سیمیولوجیّه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در زبان و ادبیات عربی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 109 - 124

کلید واژه ها: التواصل غیر اللفظی جائزه بوکر محمد حسن علوان موتٌ صغیرٌ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۳۵۴
العلام ه هی ظاهره ملموسه ومرئیه یتم استبدالها ضمنیاً بعلاقه مع ظاهره غائبه. السیمیائیه هی العلم الذی یبحث عن أنواع الإشارات والإیماءات، والعوامل التی تنطوی علیها عملیه إنتاجها وتبادلها وتفسیرها، وکذلک القواعد التی تحکم العلامات. الاتصال غیر اللفظی هو أحد فروع السیمیائیه التی تشمل مجموعه متنوعه من السلوکیات الحرکیه للناس بما فی ذلک من تعبیرات الوجه وحرکات الجسم والإیماءات وحرکات تنظیم المحادثه وإلخ. یحتوی هذا النوع من الاتصالات على ستّ وظائف تتمثل فی الاستکمال والتفنید والتکرار والتحکم والاستبدال والتأکید. یروی الکاتب السعودی محمد حسن علوان فی روایته سیره ابن عربی بمزیج من الخیال، ویستخدم عناصر غیر اللفظیه إلى جانب لغه المنطوق. تسعى هذه الدراسه إلى دراسه هذه الروایه من وجهه نظر أنماط التواصل غیر اللفظی، بما فی ذلک من تعبیرات الوجه، وحالات العین، وحرکات الید، وحرکات الرأس، وما إلى ذلک، متمسکا بالمنهج السیمیائی. تعود أهمیه هذه الروایه إلى حصولها على جائزه بوکر فی عام 2017 م، وکان استعراضها الدلالی ضروره رئیسیه لهذه الدراسه . أظهرت النتائج بأن قد استفاد علوان من العلامات فی روایته من أجل تخصیص أو وضع الفضاء فی الروایه . استخدم المؤلف بشکل متکرر الطرق التالیه للتعبیر عن رسالته غیر اللفظیه بترتیب التردد : حالات الرأس، و حرکات الید، و حالات الوجه، و حالات العین، و السلوکیات الصوتیه، و علم اللمس والتماس وحالات الجسم . لقد استُخدمت هذه الحالات للتعبیر عن حالات، مثل: الغضب، والخوف، والقلق، والضیق، وهلمّ جرا. إلى جانب ذلک، تشارک وسائط وأجهزه أخرى أیضاً فی توصیل رسائل المؤلف. لمعظم هذه الرسائل أیضا وظیفه استبدالیه.
۹۹۱۷.

PLACE: PRESENCE AS SECOND-PERSONAL SPACE

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 7 - 16

کلید واژه ها: presence Place second-personal Space

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۴۱۰
The concept of place is ultimately a matter of ethical significance—of where something fits in a nexus or structure of meaning.  Often this meaning is quite personal, involving a sense of presence we associate with a place.  This essay investigates this connection through a study of Wordsworth’s poem, “Tintern Abbey.”  It argues that the notion of a presence-infused place is ultimately that of a second-personal space.  Presence is a matter of second-personal openness.  Therefore, when presence infuses place, it makes its space second-personal also.
۹۹۱۸.

بررسی دیدگاه صدرالمتألهین پیرامون شیوه ها و مراحل تأثیرگزاری بی واسطه نفوس انسانی بر اجسام مادی غیر بدنشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت صدرایی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 145-160

کلید واژه ها: مراحل تأثیرگذاری بی واسطه نفوس انسانی اجسام مادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۲۵۰
بررسی دیدگاه صدرالمتألهین پیرامون شیوه ها و مراحل تأثیرگزاری بی واسطه نفوس انسانی بر اجسام مادی غیر بدنشان از جمله مسائلی است که به علت قلت منابع موجود در این زمینه تاکنون مغفول مانده است. از منظر وی نفوس انسانی از سه طریق بر اجسام مادی تأثیرگذارند: اول: نفوس مجرد عقلی سبب ایجاد تغییر و تحول در جسم مادی می شوند؛ دوم: نفوس مجرد عقلی جسم مادی را انشاء و ایجاد می کنند؛ سوم: نفوس فاقد تجرد عقلی با تمرکز قوایشان در قوه خیال بر اجسام مادی تأثیرگذارند. مراحل تأثیرگزاری نفوس انسانی نیز در این سه طریق با یکدیگر متفاوت است. در دو طریق نخست، اتحاد نفس با رب النوع نفوس انسانی برای ایجاد تغییر در جسم مادی و یا انشاء آن نقش اساسی را ایفا می کند. همچنین در طریق سوم، تمرکز نفس در قوه خیال نقش محوری را در مراحل تأثیرگزاری نفوس انسانی فاقد تجرد عقلی بر عهده دارد.
۹۹۱۹.

بررسی دلالت تفسیری و فقهی آیه زنا بر حرمت نکاح با زانی و زانیه.

نویسنده:
منبع: مصباح الفقاهه سال ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 41 - 60

کلید واژه ها: نکاح زنا آیه زنا حرمت دلالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۴۵
یکی از ادله مهمی که فقهای امامیه در حکم به حرمت ابدی در بحث نکاح با زانی و زانیه خلیه و ذات البعل - ناکح زانی باشد یا غیر ان،-به ان استناد می کنند،آیه 3 سوره نور (آیه زنا) است. در این که آیا آیه مذکوردر این مساله بر حرمت دلالت میکند یا خیر؟ فقها و مفسرین دو دسته اند. برخی از آنها با استناد به ظاهر و سیاق آیه معتقدند: با این که ظاهر آیه خبری است ولی در مقام بیان حکم تشریعی بوده و دلالت بر حرمت ازدواج با زانی و زانیه می نماید . در مقابل بسیاری از مفسرین و فقها با تکیه برسیاق ، واژگان ایه و ادله روایی بر این باورند که ایه در مقام بیان حکم تشریعی نبوده ، بلکه فقط مبین یک واقعیت عینی است که همواره آلودگان دنبال آلودگان رفته و پاکان تن به آلودگان نمی دهند. با بررسی و تحقیق درادله نظرصحیح آن است که آیه در مقام بیان حکم اخلاقی و طبعی است و دلالتی برتشریع و حکم حرمت در مساله مذکور ندارد.
۹۹۲۰.

نقد و بررسی انگاره مصلحت اندیشی قرآن در بیان خلاف واقع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 101 - 128

کلید واژه ها: قرآن مصلحت اندیشی دروغ مصلحتی واقع نمایی رعایت سطح فهم مخاطبان زبان قوم ویژگی های هنری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۲۴۶
حکیمان استفاده از دروغ برای رسیدن به مصلحتی مهم تر را جایز می شمارند. آیا می توان حتی احتمال بیان خلاف واقع را به خاطر مصلحتی در مورد کلام خدای حکیم معقول دانست؟ اگر این احتمال در مورد سخنان خداوند معقول باشد و عدم وقوع آن اثبات نشود، واقع نمایی قرآن مورد تردید خواهد بود. در نتیجه نمی توان در حوزه های معرفتی از هدایت های قرآنی به صورت یقینی بهره گرفت. نوشتار حاضر در ابتدا با روش عقلی و در ادامه از طریق تحلیل آیات قرآن، امکان راهیابی القاء خلاف واقع مصلحتی به قرآن کریم را رد کرده است. برخی دلیل هایی که برای رد این مدعا ارائه شده، ناکافی است، ولی تلاش شده برهان های ارائه شده ترمیم و تکمیل شود و مدعا با برهان عقلی کافی به اثبات برسد و سپس با استناد به قرآن بر صحت این مدعا تأکید شود. نتیجه این است: قرآن کریم مصالحی مانند سطح فهم مخاطب، به زبان قوم سخن گفتن و مسائل هنری را مراعات کرده است؛ ولی لازمه آن، القاء مصلحتی خلاف واقع نیست و هیچ یک از مصادیقی که به عنوان دروغ مصلحتی مطرح می شود، شاهد بر این امر نیست.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان