درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۹٬۳۸۱ تا ۲۹٬۴۰۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۶ مورد.
۲۹۳۸۱.

بررسی تطبیقی شخصیت رسول اکرم(ص) از دیدگاه امیرالمؤمنین(ع)

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۰ ویژه تاریخ اسلام 47 - 72
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۵۵
نوشتار حاضر از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)  به ابعاد مختلف شخصیتی پیامبر اکرم (ص)  می پردازد. در این نوشتار با روش توصیفی شخصیت پیامبر اکرم(ص) از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)- کسی که نزدیک ترین فرد به رسول اسلام(ص)  و برجسته ترین شاگرد مکتب او است - موردبررسی قرارگرفته است و نتیجه به دست آمده این است که امیرالمؤمنین علی(ع)پیامبر اسلام(ص) را فردی معرفی می کند که دارای یک شخصیت فوق العاده فردی و اجتماعی است که بهترین الگو است؛ و باید این طور باشد زیرا از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)، پیامبر(ص) برای اینکه بتواند به خوبی وظیفه هدایت امت را به انجام برساند باید از خصوصیات و شخصیت ویژه ای بهره ببرد.
۲۹۳۸۲.

ارزیابی تأثیر مؤلفه های پیشگیری از جرم در طراحی محیط بر احساس امنیت ساکنان مطالعه موردی: روستاهای دهستان طوس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۳) 59 - 74

کلید واژه ها: برنامه ریزی کالبدی روستایی احساس امنیت CPTED دهستان طوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۷۴
نیاز به امنیت همواره یکی از شاخص های کلیدی کیفیت زندگی و تأمین نیازهای اساسی بوده و مسئله وقوع جرم از مهم ترین مسائل جامعه بشری به شمار رفته است. با وجود ضرورت داشتن بررسی موضوع جرایم و امنیت در جوامع شهری نسبت به جوامع روستایی، پیشرفت تمرکز مطالعات اخیر بر مباحث جرم شناسی روستایی، نشان دهنده بازگشت اهمیت این موضوع در متن جوامع روستایی است؛ به طوری که علاوه بر رویکردهای اجتماعی پیشگیری از جرم، کاربرد رویکرد پیشگیری از جرم ازطریق طراحی محیطی (CPTED) در مناطق روستایی توصیه شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و با توجه به هدف، از نوع کاربردی است و در آن سعی شده است با شناخت جایگاه مقوله امنیت در برنامه ریزی کالبدی روستایی، رویکرد CPTED در مناطق روستایی آزمون و میزان تأثیر آن بر میزان احساس امنیت ساکنان روستاهای دهستان طوس شناخته شود. در این پژوهش از دو روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. بر مبنای فرمول کوکران با میزان خطای 05/0، از مجموع 6195 خانوار، تعداد 362 نمونه در سطح سرپرست خانوار به دست آمد که برمبنای قاعده تسهیم به نسبت تعداد نمونه ها به تفکیک هر روستا مشخص شد؛ سپس با ارتقای نمونه های زیر 10 خانوار در هر روستا، تعداد نهایی نمونه ها به 386 رسید. در این پژوهش در مجموع 5 مؤلفه CPTED با 41 گویه انتخاب شدند و پایایی آنها با آزمون کرونباخ تأیید شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل آماری SPSS و آزمون همبستگی اسپیرمن و الگوی رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده از پرسش نامه و معناداری الگوی رگرسیون، اثرگذاری اصول این رویکرد تأیید شد. با توجه به منفی بودن ضریب مؤلفه حمایت از فعالیت های اجتماعی که بر میزان احساس امنیت هم افزا نیست و با نتیجه موردانتظار نیز هم راستا نیست، می توان بیان کرد ترتیب اثرگذاری مثبت اصول CPTED تنها به تعمیر و نگهداری، کنترل حرکت و دسترسی، قلمروگرایی و نظارت و مراقبت محدود می شود و نیاز به نقش هرچه بیشتر نهادهای دیده بانی در روستا احساس می شود تا مؤلفه حمایت را با تأثیری مثبت در تأمین حس امنیت دخالت دهند.
۲۹۳۸۳.

سنجش تأثیر خانواده و رسانه بر گرایش به خرافات در مردم مشهد (بررسی تأثیر جامعه پذیری خانواده و محتوای مصرف رسانه بر مردم شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۰ 67 - 98

کلید واژه ها: خرافات جامعه پذیری خانواده رسانه جادو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۲۲
علی رغم پیشرفت علم و فناوری در جوامع حاضر پژوهش ها نشان می دهد که خرافات هم چنان نقش قابل توجهی در باورها و رفتار مردم دارد. باورهای خرافی از آنجاکه به ارائه راه حل های بی تأثیر و بعضاً آسیب زا برای افراد منجر می شود یک رفتار نامطلوب اجتماعی قلمداد می شود. به نظر می رسد باورهای خرافی به شیوه جامعه پذیری غیررسمی (از طریق خانواده و رسانه های توده ای) در بین مردم رواج پیدا می کند. پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش این دو عامل در گرایش خرافی مردم می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه مردم 15 تا 65 ساله شهر مشهد بوده است که از این میان با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و با استفاده از  پرسشنامه محقق ساخته متغیرهای تحقیق درمورد آنان اندازه گیری شد.  نتایج تحقیق نشان داد سازه گرایش به خرافات از میزان پایایی بالایی (a>.95) برخوردار بود. نتایج تحقیق مؤید فرضیه های مطرح شده بود؛ به طوری که گرایش به خرافات هم بستگی مستقیم و معناداری با گرایش «دیگران مهم» افراد داشت. هم چنین افرادی که مصرف رسانه ای غالب آنان از نوع برنامه های آگاهی دهنده بود، کمتر از افرادی که بیشتر برنامه های سرگرم کننده مشاهده می کردند، گرایش خرافی داشتند؛ از این رو پیشنهاد می شود به منظور تضعیف گرایش های خرافی در جامعه ضمن تمرکز بیشتر بر محتوای برنامه های رسانه های سرگرم کننده، جامعه پذیری مجدد خانواده ها در این خصوص مدنظر قرار گیرد.
۲۹۳۸۴.

اثرات اجتماعی-فرهنگی کوله گردی در مناطق روستایی با تأکید بر نگرش جامعه محلی (مطالعه موردی: روستای دَرَک)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال هشتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۸) 61 - 76

کلید واژه ها: کوله گرد گردشگری نگرش جامعه محلی اثرات اجتماعی - فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۷۴
گردشگری کوله گردی نوعی از سبک سفر ماجراجویانه است که در سال های اخیر با افزایش چشم گیری روبه رو بوده و کوله گردان گردشگرانی هستند که تنها با یک کوله پشتی و کمترین بودجه ممکن سفر می کنند. مقصد آن ها مناطق کمتر شناخته شده و طبیعت است. کوله گردان با هدف کشف مقصدهای جدید و ارتباط با جوامع محلی و شناخت آن ها سفر می کنند و نقش پررنگی در شناسایی و معرفی مقصدهای کمتر شناخته شده گردشگری دارند. اگرچه روند انتخاب سبک سفر کوله گردی توسط جوانان در ایران صعودی است، اما کمتر پژوهشی را در این زمینه و تأثیرات آن بر صنعت گردشگری و جامعه محلی می توان یافت. هدف از مطالعه حاضر، آگاهی از نگرش ساکنین روستا نسبت به پدیده کوله گردی و نیز آگاهی از اثرات اجتماعی-فرهنگی آن برای جوامع میزبان روستایی است. بدین منظور، روستای درک واقع در شهرستان چابهار استان سیستان و بلوچستان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات، از روش مصاحبه و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. یافته ها حاکی از آن است که کوله گردی و کوله گردان به طور مستقیم و غیرمستقیم، اثرات مثبت و منفی اجتماعی-فرهنگی قابل توجهی بر روستای درک دارند. جزئیات نتایج و یافته ها با تفصیل بیشتری در متن مقاله ارائه شده است.
۲۹۳۸۵.

صیادی گرگور به منزله پدیده اجتماعی تام: مطالعه ای در ارتباط فنون بومی با محیط زیست، توسعه و روابط اجتماعی در گناوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش های بومی ایران سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 189 - 220

کلید واژه ها: توسعه پایدار فنون بومی تغییر تقسیم کار گرگور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۴۸
صیادی از فعالیت های اصلی معیشتی در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان بوده است. از میان شیوه های صیادی، روش صید گرگور، یکی از رایج ترین روش های صید بومی در این منطقه به شمار می آید. در این پژوهش ضمن شناسایی ابزار و روش های صید در شهرستان گناوه، تکنولوژی ساخت و استفاده از گرگور و تغییرات صورت گرفته در آن، روابط اقتصادی و فرهنگ شکل گرفته حول این شیوه صیادی، و نیز درگیری گروه های بومی و مهاجر با صیادی و ساخت گرگور و مورد مطالعه قرار گرفته است. امروزه روش های صنعی صیادی با آثار نامطلوب بر منابع طبیعی و محیط زیست به طور فزاینده ای به کار گرفته می شوند و توسعه ای ناپایدار را در منطقه ایجاد کرده است. لذا در این پژوهش امکان افزایش بازدهی صید گرگور و طرح آن به عنوان شیوه ای پایدارتر صیادی، هم از نظر محیط زیست و هم از نظر اقتصادی و اجتماعی، مورد توجه قرار گرفته است و راه هایی پیشنهاذد شده است که شاید بتوانند با مداخلاتی در صید گرگور آن راا به عنوان جایگزینی برای شیوه های ناپایدارتر صیادی مطرح کرده و حداقل از رشد بی رویه صیادی ناپایدار بکاهد.
۲۹۳۸۶.

تدوین اولویت کدهای مسئولیت اجتماعی در فضای مجازی؛ مورد مطالعه: شهروندان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۵۹ 7 - 34

کلید واژه ها: فضای مجازی اخلاق مسئولیت اجتماعی آسیب مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۴۶
فضای مجازی عرصه ای است که بخش گسترده ای از خدمات، تبادلات، گردش اطلاعات، تعاملات، ارتباطات و به تعبیری، حیات در آن یا به واسطه آن جریان می یابد؛ به همین جهت، ضرورت وجود قاعده های اخلاقی در این پهنه با توجه به قابلیت های بی بدیل و روزافزون آن انکارناشدنی است. یکی از ظرفیت های مغفول مانده در زمینه سامان بخشی و توسعه اخلاق در فضای مجازی بهره گیری از نقش مسئولیت های اجتماعی و تدوین کدهای مرتبط با آن است. در این مقاله، بر مبنای نظریه داده بنیاد و با استفاده از روش ترکیبی، ابتدا سعی شده است، با مصاحبه های نیمه ساخت یافته با متخصصان و خبرگان حوزه ارتباطات، کدهای مسئولیت اجتماعی پیشنهادی آن ها در حوزه فضای مجازی استخراج شود و پس از آن، با ترتیب دادن پیمایشی به کمک پرسش نامه، اولویت کدهای مذکور از منظر شهروندان تهرانی مورد سنجش قرار گیرد. تدوین نظام اولویت بندی از این جهت حائز اهمیت است که می تواند در سیاست گذاری ها، قانون گذاری ها و برنامه ریزی های راهبردی مورد نظر و ملاحظه تصمیم گیران و کارگزاران قرار گیرد. بر اساس نتایج این مقاله، کدهای مسئولیت اجتماعی پیشنهادی متخصصان در ده مقوله «روابط اجتماعی»؛ «حریم خصوصی، حفاظت و امنیت»؛ «خانواده و کودکان»؛ «تبلیغات و تجارت الکترونیک»؛ «اقدامات و تکنیک های غیرحرفه ای، آزاردهنده و آسیب زا»؛ «سواد رسانه ای»؛ «تولید محتوا»؛ «مالکیت فکری»؛ «حق دسترسی» و «سرویس اینترنت و پهنای باند» دسته بندی می شوند. همچنین، از منظر کاربران فضای مجازی در شهر تهران، کدهای مسئولیت اجتماعی مرتبط با مقوله های «روابط اجتماعی»؛ «تبلیغات و تجارت الکترونیک» و «حریم خصوصی، حفاظت و امنیت» دارای اولویت بیشتری نسبت به سایرین هستند.
۲۹۳۸۷.

تحلیل مسئله «شفافیت نظام تقنین» از منظر جامعه شناسی حقوق (با رویکرد فقهی)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 95-112

کلید واژه ها: شفافیت فقه سیاسی پارلمان قانون جامعه شناسی حقوق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۹۲
شفافیت یکی از جوان ترین نهادهای مؤثر در حکمرانی کارآمد تلقی می شود که جوهره تعمیق مردم سالاری و عامل افزایش مشارکت عمومی در ساختار سیاسی کشور است. در دوران معاصر انقلاب اسلامی، مطالبه نخبگانی و عمومی پیرامون شفافیت، سپهر وجودی متفاوتی گرفته و این حرکت اجتماعی در مطلع خود مجلس شورای اسلامی و نظام تقنینی را به استیفای این حق عمومی فراخوانده است. لذا بایسته است تا با استفاده از علوم و تجارب بشری تحت الگوهای فقه نظام سیاسی و اجتماعی به تبیین چارچوب های علمی این راهبرد مهم و اساسی در عرصه حاکمیت پرداخت. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، از طرفی با استفاده از الگوهای علمیِ جامعه شناسی حقوق، به عنوان مهم ترین حوزه بین رشته ای در زمینه نظام حقوقی و اجتماعی، مسئله مبانی و ضرورت ایجاد شفافیت در ساختار تقنین و آثار آن در ارتقای جامعه پذیری قوانین و کارآمدی آن تبیین می شود؛ از طرف دیگر، با تعریض به برخی از اصول و قواعد فقهی مؤثر در حکم ایجاب این مجرای حکمرانی، رویکردهای فقهی این مسئله مورد بررسی قرار گرفته است.
۲۹۳۸۸.

مقایسه الگوی روزنامه نگاری حرفه ای و سیاسی با معیارهای نظری موجود در روزنامه باختر امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۴ 233 - 256

کلید واژه ها: گفت وگو حوزه عمومی فضای مجازی شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۷۰
فاطمی روزنامه نگار، در دورانی که هنوز بسیاری از مدیران روزنامه ها با قواعد حرفه ای کار آشنا نبودند ، باختر امروز را به عنوان موثر ترین روزنامه ایران در خلال سالهای 1328 تا 1332 منتشر کرد و میان گرایش های سیاسی تاثیر گذار و اصول حرفه ای روزنامه نگاری پیوند نزدیکی را به وجود آورد . همین موضوع ،مساله این پژوهش است ، به این معنا که چگونه در باختر امروز از شکاف های متعارف میان روزنامه نگاری سیاسی و حرفه ای کاسته شد و فاطمی توانست با وفاداری به اصول حرفه ای روزنامه نگاری ،مشی انتقادی این روزنامه را در درون دولت سازمان و سامان بدهد . در واقع نقش های متفاوت" فاطمی روزنامه نگار" با "فاطمی دولتمرد"در باختر امروز ،مساله این پژوهش است که که برای پاسخگویی به آن بهره گیری از روش تاریخی و مصاحبه و تحلیل محتوا ومصاحبه عمقی با بازماندگان این روزنامه ،تحلیل محتوا سرمقاله های فاطمی در سال 1328 و 1332 پرداخته شده است . نتایج این پژوهش نشان می دهد که دکتر حسین فاطمی به عنوان نخستین دانش اموخته ایرانی در دوره دکتری روزنامه نگاری توانسته است "روزنامه نگاری سیاسی "را به اصول حرفه ای روزنامه نگاری نزدیک کند . تحلیل محتوای 32 اثر دکتر فاطمی در سال 28 به عنوان یک روزنامه نگار بدون مقام سیاسی و 13 اثر در سال 32 به عنوان وزیر امور خارجه ای که روزنامه نگار نیز هست ،مورد تحلیل محتوا قرار می گیرد .
۲۹۳۸۹.

ارائه الگوی تربیت دینی برای دانش آموزان مقطع متوسطه دوم با رویکرد نشاط آوری، براساس آیات و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 161 - 192

کلید واژه ها: الگو تربیت دین تربیت دینی نشاط آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۷۲
بنا به اهمیتی که موضوع تربیت دینی در جامعه امروزی دارد، علاوه بر نقش مهمی که خانواده ها در تربیت دینی فرزندان خود بر عهده دارند، نظام تربیت رسمی و عمومی نیز به پرورش دینی دانش آموزان توجه کرده است؛ به عبارت دیگر دو نهاد مهم که نقشی اساسی در پرورش دینی فرزندان بر عهده دارند، خانواده و مدرسه اند. با توجه به اینکه ما در جامعه ای با اصول و قواعد دینی زندگی می کنیم، آشنایی با الگوهای تربیت دینی، خصوصاً از منظر دین مبین اسلام، از ضرورت های قابل توجه تربیت صحیح افراد به سوی مسیر سعادت است. ازآنجاکه بخش بزرگی از تربیت در مدارس اتفاق می افتد، مربی بایستی با الگوهای تربیت دینی آشنا باشد. هدف از این پژوهش، بررسی نقش تربیت دینی در مدارس و تأثیر نشاط آوری آن در دانش آموزان است؛ همچنین تربیت دینی نشاط آور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به ارائه الگو در این زمینه، پرداخته شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، تحلیل محتوای کیفی می باشد. در این تحقیق ابتدا داده های مورد نیاز از بررسی متون اسلامی استخراج گردید. سپس تحلیل داده ها در سه مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفته و در مراحل بعد مقوله بندی، یکپارچه سازی و پالایش انجام شده و مقوله مرکزی به نام «الگوی تربیت دینی نشاط آور» حاصل شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مهم ترین الگوها: در نظر داشتن تفکر انتقادی در تربیت دینی، در نظر گرفتن نظام یکپارچه رشد در مورد مسئله تربیت دینی و گنجاندن تربیت دینی در قالب برنامه درسی بوده است.
۲۹۳۹۰.

بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهر زاهدان

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 181 - 203

کلید واژه ها: سرمایه ی اجتماعی اعتماد اجتماعی شهر زاهدان جامعه شناسی رابرت پاتنام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۳۹
قشربندی و نابرابری اجتماعی پدیده ای است که از دیرباز در جوامع بشری وجود داشته است، با این تفاوت که کمیت و کیفیت آن در جوامع مختلف شکل های متفاوتی به خود گرفته است. قشربندی اجتماعی در بلوچستان فرمی شبه کاستی داشته است که برخلاف نظام کاستیِ هند، نه از سوی دین، بلکه از سوی عوامل زمینه ای حمایت م ی شده است. هدف ما در این پژوهش این است که به نقش تحوّل آفرین انقلاب اسلامی بر وضعیت قشربندی اجتماعی در بلوچستان بپردازیم. پژوهش حاضر از این بُعد اهمیت دارد که تاکنون به صورت مستقل به نسبت انقلاب اسلامی و قشربندی اجتماعی پرداخته نشده است. در مقاله حاضر از روش اَسنادی و مصاحبه با مطّلعینِ کلیدی استفاده شده است. براساس نتایج پژوهش، با وقوع انقلاب اسلامی، نظام موجود کوشید گماشتگان نظام قبلی را که در معادلات قدرت صاحب نفوذ بودند، از معادلات حذف کند و نیروی های هم سو با نظام را وارد معادلات نماید. در نخستین سال های انقلاب، سه گروهِ خوانین، تحصیل کرده های مدارس دینی (مولوی ها) و تحصیل کرده های دانشگاهی می کوشیدند سهمی در معادلات قدرت داشته باشند که در میان آن ها، مولوی ها توفیق بیشتری برای حضور در مناسبات پیدا کردند. در پی وقوع تضاد میان مولوی های مردمی و نظام جدید، تلاش هایی برای به حاشیه راندن مولوی ها و روی کار آوردن خوانین صورت گرفت که به دلیل دگرگونی در ساختارهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نتوانستند کارکرد پیشین خویش را بازتولید کنند. ظهور گروهی از صاحبان ثروت در بلوچستان، بسیاری از معادلات قدرت را تحت تأثیر خود قرار داد و گروه های سه گانه را به نوعی به خود وابسته کرد. نتیجه پژوهش این است که وقوع انقلاب اسلامی، تحوّلی اساسی در سلسله مراتب قشربندی بلوچستان ایجاد کرد.
۲۹۳۹۱.

مروری نظام مند بر دلالت های اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی در فناوری های دیجیتال و نسبت آن با اخلاق شکوفایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 771 - 798

کلید واژه ها: اخلاق هوش مصنوعی فنّاوری های دیجیتال اخلاق شکوفایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۳۶
نفوذ گسترده هوش مصنوعی در ابعاد مختلف حیات انسان نگرانی های عمده ای به لحاظ میزان پایبندی این فناوری به استانداردهای اخلاقی در پی دارد. ازاین رو هدف پژوهش حاضر شناسایی مفاهیم کلیدی اخلاق برای استفاده از هوش مصنوعی در فناوری های دیجیتال و نسبت آن با اخلاق شکوفایی است. در این پژوهش از مرور نظام مند ادبیات به عنوان روش شناسی پژوهش و از روش سه مرحله ای مستاک و دیگران، به عنوان روش تحقیق استفاده شده است. پس از پنج مرحله غربالگری در دو پایگاه داده «اِسکوپوس» و «وِب آو سایِنس» 38 مقاله از 25 مجله تجزیه وتحلیل شدند. از فرا ترکیب کیفی آنها دو مفهوم مرکزی تحت عنوان «الگوهای اصلی فناوری های دیجیتال» و «لایه های هستی شناختی فناوری های دیجیتال» شناسایی شدند. 16 مفهوم اخلاق دیجیتال مرتبط با الگوهای اصلی و لایه های هستی شناختی فناوری های دیجیتال نیز از تقاطع ماتریسی مفاهیم مرکزی در مقالات استخراج شدند. سپس یک نقشه مفهومی برای تفسیر یافته ها، طبقه بندی مفاهیم اخلاقی شناسایی و ذیل الگوها و لایه های هستی شناختی، تناظر آنها با اصول موضوعه اخلاق هوش مصنوعی و میزان اهمیت آنها در مقاله ها تنظیم شد. درنهایت نیز نسبت مفاهیم اخلاقی شناسایی شده با اخلاق شکوفایی در ادبیات موجود بررسی شد.
۲۹۳۹۲.

واکاوی عوامل موثر بر طرد و جداشدگی گروه های قومی اقلیت؛ کولی های شهرک نوبنیاد ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 149 - 187

کلید واژه ها: تفاوت قومی و فرهنگی جداشدگی ساری طرد کولی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۰۲
کولی ها یا جوکی ها علی رغم گذشت سالیان متمادی، به دلیل برخی ویژگی های اجتماعی-فرهنگی، همواره از سوی جامعه میزبان طرد شده و با یک هویت ویژه در تصور جامعه میزبان شکل گرفته اند، به طوری که در شهرهای مختلف از جمله در شهر ساری، تجربه جابه جایی اجباری و ترک محل سکونت خود را داشته اند. ازهمین رو، در این پژوهش از روش مردم نگاری و تحلیل محتوای کیفی به منظور فهم بسترها، شرایط و تجارب کولی های ساکن در شهرک نوبنیاد در ارتباط با پدیده طرد در سطح شهر و محله استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد طرد کولی های ساکن در شهرک نوبنیاد ناشی از دو عامل اصلی فرهنگ متمایز و استمرار محرومیت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و قانونی است که علی رغم آنکه هریک از این موارد منجر به تشدید دیگری می گردد، اما تاثیرگذاری توامان این دو عامل برای همه کولی ها صدق نمی کند. درواقع تنوع وضع درآمدی و دسترسی به منابع قدرت در میان اجتماع مورد مطالعه، باعث می گردد برخی افراد محرومیت در ابعاد اقتصادی و سیاسی و قانونی را تجربه نکنند. بدین ترتیب تفاوت در ارزش ها و نگرش های فرهنگی و گاه محرومیت در ابعاد اقتصادی، سیاسی و قانونی، از طریق ایجاد تفاوت میان کولی ها و سایرین منجر به ایجاد ترس می گردد که دیگری سازی و تعمیم تصورات ذهنی منفی را به جریان می اندازد. بدین ترتیب به منظور غلبه بر این احساس ترس از دیگری، فرآیندهایی چون عدم پذیرش دیگری (به صورت دوسویه)، تقویت سرمایه اجتماعی درون گروهی، کاهش مواجهه و روابط برون گروهی موثر و افتراق فضایی آغاز می گردند که در کنار وجود تبعیض ها و محرومیت ها، منجر به طرد کولی ها در ابعاد و عرصه های مختلف زندگی روزمره می گردد.
۲۹۳۹۳.

بررسی کنش های غیرکلامی در توئیت های حاوی ایموجی کاربران ایرانی توئیتر براساس نظریه سرل

نویسنده:
منبع: رهپویه ارتباطات و فرهنگ دوره دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴) 95 - 103

کلید واژه ها: ارتباط غیرکلامی ایموجی توئیت شبکه اجتماعی کنش گفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۵۱
رسانه های نوین ارتباطی در چند سال اخیر به یکی از ارکان جدایی ناپذیر زندگی انسان ها تبدیل شده اند. شبکه های اجتماعی نیز نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی را به وجود آورده اند که به رغم عمر کوتاه ، اما به دلیل ویژگی های تعاملی و فراهم کردن زمینه برای ایجاد روابط اجتماعی گسترده، در صدر اولویت-های کاربران اینترنت قرار گرفته اند. توسعه روزافزون اینترنت و زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، باعث بروز و ظهور سبک نوینی از ارتباط در قالب «ایموجی» شده که با رویکردی زبان شناسانه، می توان آنها را نمادی از ارتباط غیرکلامی و نمود برقراری سهل و آسان ارتباطات در فضای مجازی قلمداد کرد. کارکرد ایموجی ها در ارتباطات دیجیتال مشابه نقش ژست، زبان بدن و آهنگ کلام در تعامل گفتاری است. باتوجه به تاثیرگذاری چشمگیر ایموجی ها در برقراری ارتباطات غیرکلامی از یک سو و توسعه روزافزون شبکه اجتماعی توئیتر به عنوان یک منبع اطلاعاتی و ارتباطی ایده آل ازسوی دیگر، این پژوهش نظری با روش مطالعه اسنادی به بررسی انواع کنش های گفتاری براساس نظریه سرل در توئیت های حاوی ایموجی و کارکردهای زبانی آنها در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سلامت پرداخت. با استفاده از نرم افزار Maxqda از میان 5000 توئیت جمع آوری شده، 1200 توئیت به صورت تصادفی از میان کاربران زن و مرد و در بازه زمانی شش ماهه از اسفند 1398 تا شهریور 1399 انتخاب و کدگزاری شدند که سهم هر یک از حوزه ها 300 توئیت بود. براساس نتایج حاصل، کنش گفتاری اظهاری و کنش گفتاری اعلامی، به ترتیب بیشترین و کمترین بسامد تکرار را داشتند. همچنین کارکرد احساسی ایموجی، بیشترین و کارکرد ارجاعی ایموجی نیز کمترین بسامد تکرار را به خود اختصاص دادند.
۲۹۳۹۴.

رابطه بین سرمایه فرهنگی و سبک زندگی زنان سالمند(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۶) 7 - 25

کلید واژه ها: زنان سالمند مصرف فرهنگی مصرف رسانه ای ارتقاء سبک زندگی بهزیستی گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۶
هدف اصلی این پژوهش شناسایی تاثیر سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی زنان سالمند می باشد. روش پژوهش از لحاظ ماهیت پیمایشی بوده و در قلمرو زمانی 1399-1398 در استان گلستان اجرا شده است. جامعه آماری پژوهش 340 نفر از سالمندان بالای 60 سال که از خدمات روزانه اداره بهزیستی استان استفاده می کنند، می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 183 نمونه به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای سنجش سبک زندگی از پرسشنامه سبک زندگی میلر و اسمیت و  برای سنجش سرمایه فرهنگی از سوالات پرسشنامه های تحقیقات قبلی انجام گرفته در این زمینه، استفاده شد که اعتبار و پایایی آنها مورد تأیید قرار گرفته اند، برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است . یافته های تحقیق نشان می دهد بین سرمایه فرهنگی با سبک زندگی زنان سالمند رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد. در معادله تحلیل رگرسیونی آنالیز واریانس محاسبه گردیده که برای سرمایه فرهنگی مقدار F برابر 294/1 و معنی دار بودن F نیز (278/0 (Sig= بدست آمده است که نشان میدهد سبک زندگی با ابعاد سرمایه فرهنگی (مصرف فرهنگی، تعداد کتاب، تعداد آثار هنری، زبان خارجی، مصرف رسانه ای) دارای رابطه خطی مستقیمی است. اهمیت توجه به سرمایه فرهنگی در ایجاد سبک زندگی به روشنی مشخص است و کسب سرمایه فرهنگی یکی از راه های  مهم ارتقاء سبک زندگی در زنان سالمنداست و بیش از عوامل دیگر سبک زندگی را تبیین می نماید. لذا پیش نهاد می گردد، قانونگزاران و برنامه ریزان توجه مضاعف و بیشتری را در تقویت و ارتقاء سرمایه فرهنگی در دوران قبل از سالمندی و سالمندی داشته باشند.
۲۹۳۹۵.

سلامت معنوی و رفتار زیست محیطی (پیمایشی درباره جوانان شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 53 - 33

کلید واژه ها: جوانان رفتار زیست محیطی سلامت معنوی شیراز محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۶
امروزه کلان شهرها با مشکلات زیادی در زمینه محیط زیست روبرو هستند و جوانان به واسطه نقش بازیگران توانای عرصه اجتماع، می توانند پایه گذار جریان آگاه سازی، جنبش اجتماعی مثبت و رفتار زیست محیطی مناسب و کاهش مشکلات در حوزه محیط زیست باشند. تحقیق حاضر با هدف مطالعه ی تبیین رفتار زیست محیطی جوانان شهر شیراز به میانجی سلامت معنوی انجام شده است. جامعه ی آماری، کلیه ی جوانان شهر شیراز بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه ی استاندارد بود که با به کارگیری از مقیاس های رفتار زیست محیطی (میرفردی و همکاران، 1396) و سلامت معنوی (پولوتزین و الیسون 1982) تدوین گردید. یافته ها، حاکی از رابطه ی مثبت و معنادار بین سلامت معنوی و ابعاد آن (سلامت وجودی و سلامت مذهبی) با رفتار زیست محیطی می باشد. از بین متغیرهای زمینه ای و جمعیتی نیز (میزان تحصیلات، میزان تحصیلات پدر ، میزان تحصیلات مادر، طبقه اجتماعی و جنسیت) رابطه معناداری با رفتار زیست محیطی داشته اند. با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهاد می شود به پیدا کردن هویت جوانان و افزایش سلامت معنوی آنان پرداخت و بدین گونه به کاهش مشکلات زیست محیطی و افزایش رفتار زیست محیطی مسئولانه تر کمک کرد.
۲۹۳۹۶.

دشواری ایجاد تعادل میان زندگی خانوادگی و تحقق خود در میان زنان متأهل خانواده های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۰ 85 - 111

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی رضایت شهر تهران تلفن همراه کاربر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۲۱۰
یکی از چالش های مهم خانواده در جهان معاصر، تعارض میان پیشبرد ضرورت های زندگی مشترک و دغدغه «تحقق بخشیدن به خود» در میان زوجین است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که زنان طبقه متوسط ایرانی در زندگی مشترک خود چه نسبتی بین واقعیت های زندگی و رؤیاهایشان می بینند و چه راهبردهایی را برای رفع این فاصله احتمالی اتخاذ می کنند. با مرور برخی نظریات و پژوهش های غربی که الزامات زندگی مشترک و چالش تحقق خود را در نظر گرفته اند و وام گیری از  مفاهیمی مانند تقسیم کار جنسیتی، انجام کار خانگی، نگهداری از کودکان و هنجارهای والد بودن، تلاش شده تا این چالش در متن جامعه معاصر ایرانی نیز واکاوی شود. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد اتنوگرافیک و به مثابه یک پژوهش کیفی به اجرا «درآمده» است. روش اصلی گردآوری داده ها مصاحبه عمیق با دوازده زن متأهل ساکن تهران است. یافته های پژوهش نشان می دهند که ایجاد تعادل میان زندگی خانوادگی و «تحقق خود» در بسیاری از خانواده ها، چالشی جدی و اساسی است. بسیاری از زنان واقعیت های زندگی را در تناقض به خواسته های اصلی خود می بینند و به نظر می رسد رواج تقسیم کار مشارکتی، می تواند به کاهش این چالش کمک کند.
۲۹۳۹۷.

مسائل و چالش های جامعه پذیری علمی دانشجویان در محیط دانشگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) ۲۸-۱

کلید واژه ها: جامعه پذیری علمی ارزش ها و هنجارهای علمی فرهنگ دانشگاهی تعاملات علمی مدل های تعاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۹۷
یکی از مهم ترین مسائل آموزش عالی و دانشگاه های کشور که آن را می توان حلقه مفقوده فرایند تولید و ترویج علم دانست ایجاد روحیه علمی در دانشجویان و جامعه پذیری آنهاست. جامعه پذیری علمی فرایندی است که از طریق آن یک فرد دانشگاهی یاد می گیرد چگونه ارزش ها، مهارت ها، هنجارها، گرایش ها و دانش موردنیاز برای عضویت در جامعه علمی را کسب کند و به نظام کدبندی خاص رفتاری و اخلاقی جامعه علمی پایبند باشد. اهمیت پرداختن به جامعه پذیری علمی از منظر ارزیابی کیفیت دانشگاه ها نیز حائز اهمیت بسیاری است. مطالعه حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی مسائل و چالش های جامعه پذیری علمی دانشجویان در محیط دانشگاهی صورت گرفته و براساس رویکرد کیفی و مصاحبه با 33 نفر از مطلعین کلیدی که هم دارای کسوت استادی در دانشگاه بوده و هم دارای مسئولیت در عرصه سیاست گذاری و مدیریت عرصه کلان آموزش عالی بوده اند سامان یافته است. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که مسائل و چالش های پیش روی جامعه پذیری علمی در دانشگاه ها در سطوح و ساحت های چهارگانه ساختاری و مدیریتی، فرهنگی، فردی و انگیزشی و اجتماعی-ارتباطی قابل طبقه بندی بوده که هرکدام از آنها در بردارنده مجموعه ای عوامل اثرگذار در شکل دادن به نیمرخ های دانشجویی در فرایند سلوک علمی و دانشگاهی هستند.
۲۹۳۹۸.

کاوش مردم نگارانه انتقادی چالش های بحران آب در روستاهای شهرستان ممسنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 1 - 22

کلید واژه ها: مردم نگاری انتقادی تحلیل شبکه مضمونی ممسنی بحران آب فاجعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۷۴
این پژوهش به دنبال ارائه تحلیل مردم نگاری انتقادی از چالش های بحران آب در روستاهای شهرستان ممسنی است. در این پژوهش از روش تحقیق کیفی مردم نگاری انتقادی استفاده شده است. داده ها به کمک مصاحبه گردآوری شد و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. پاسخ دهندگان در این پژوهش، 25 نفر از ساکنان محلی روستاهای شهرستان ممسنی در استان فارس بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، روش تحلیل شبکه مضمونی به کار رفت و در فرایند شش مرحله ای تحلیل داده ها، یک شبکه تحلیل مضمونی استخراج شد. در این شبکه مضمونی، 10 تم بنیادین به 3 تم سازمان دهنده «حکمرانی ناکارآمد منابع آب»، «آسیب پذیری»، «محرومیت روستایی» و 1 تم فراگیر «فاجعه انسانی آب» تقلیل یافت. تحلیل شبکه مضمونی در این مطالعه نشان می دهد در روستاهای مطالعه شده، سازه های تعیین کننده ای مانند حکمرانی ناکارآمد منابع آب به عنوان تشدیدکننده بحران آب، آسیب پذیری و محرومیت روستایی در بستر اجتماعی روستا به عنوان پیامد بحران آب موجب تشدید بحران آب و درنهایت، بروز «فاجعه انسانی آب» در روستاهای مدنظر شده است.
۲۹۳۹۹.

فاصله اجتماعی و خصیصه اقتصادی سنجش رابطه فاصله اجتماعی و خصیصه اقتصادی در نگرش گردشگران و کسبه مقیم یزد به یزدی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 443 - 469

کلید واژه ها: فاصله اجتماعی کسبه مقیم یزد گردشگران یزدی مراوده اقتصادی یزدی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۲۰۶
مفهوم «فاصله اجتماعی» به میزان پذیرش و احساس دوری یا نزدیکی در گروه های قومی و همچنین گتوهای شهری اشاره دارد. این مفهوم در عرصه فعالیت های اقتصادی موجب همگرایی و واگرایی میان کنشگران اقتصادی در جهت تعقیب اهداف اقتصادی می شود. شهر یزد به دلیل محصوربودن در کویر و ویژگی های خاص فرهنگی، دارای خصیصه های اقتصادی خاص هم هست. مردم یزد به دلیل داشتن روحیه همزیستی و رواداری، در تعامل دیرینه با سایر گروه ها و خرده فرهنگ ها قرار دارند. هدف این تحقیق، سنجش و تحلیل رابطه میان فاصله اجتماعی و مراوده اقتصادی در میان کسبه غیربومی و گردشگران یزدی با مردم یزد است. روش مورد استفاده در این تحقیق کمی است که با ابزار پرسشنامه استاندارد و محقق ساخته با روایی 70 درصد از میان نمونه 300 نفری از گردشگران و کسبه غیربومی، به صورت خوشه ای چندمرحله ای در محدوده بافت گردشگری یزد تکمیل شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد احساس فاصله اجتماعی پاسخگویان در ارتباط با مردم یزد نسبتاً کم است و آنان نگرش مثبت تری به مراوده اقتصادی با یزدی ها دارند. بااین حال، احساس فاصله اجتماعی کسبه غیریزدی از یزدی ها بیشتر از فاصله گردشگران از آن ها است. همچنین نتایج نشان داد بین فاصله اجتماعی و نگرش به خصایص اقتصادی یزدی ها، و متغیرهای زمینه ای مانند جنسیت و سن پاسخگویان، رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد.
۲۹۴۰۰.

اعتماد سنجی شبکه خبر و شبکه های مجازی بومی در خصوص انتشار اخبار کرونا در بین شهروندان کاشانی در سال 1399(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹ 185 - 215

کلید واژه ها: خبر اعتماد اعتماداجتماعی رسانه وسایل ارتباط جمعی شبکه های اجتماعی بومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۹۴
این مطالعه در بازه زمانی سه ماهه در بین شهروندان کاشانی 18 سال به بالا انجام گرفته است، جامعه نمونه شامل 206 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. نتایج نشان میدهد که باوجود تفاوت در میزان استفاده از شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی، این تفاوت از نظر آماری معنادار نیست (05/0p>). لذا مخاطبان جهت کسب اطلاعات و اخبار تقریباً از هر دو نوع رسانه استفاده می کنند. همچنین بین میزان اعتماد به شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی از نظر آماری تفاوت معناداری وجود دارد (05/0p <). بدین ترتیب مخاطبان جهت کسب اطلاعات خبری به رسانه های مجازی بومی بیشتر اعتماد دارند. در بررسی عوامل دموگرافیک نتایج نشان می دهد که میزان استفاده از شبکه های مجازی بومی بین مخاطبان مرد و زن از نظر آماری تفاوت معناداری دارد (05/0p < ). بدین ترتیب میزان استفاده مخاطبان زن از شبکه های مجازی بومی نسبت به مخاطبان مرد بیشتر است. همچنین بین میزان استفاده و اعتماد به شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی و مخاطبان با تحصیلات مختلف تفاوت معناداری از نظر آماری وجود دارد (05/0p <). نتایج آزمون تعقیب توکی نشان می دهد مخاطبان با تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر باوجود استفاده بیشتر از شبکه ملی خبر، نسبت به شبکه های مجازی بومی اعتماد بیشتری دارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان