علوم اجتماعی

پژوهش های گوناگونی درباره شناخت نحوه رویارویی منتقدان و جریان های روشنفکری با غرب انجام شده است، اما در این مطالعه تلاش بر این است تا با استفاده از رویکرد تفسیری، گرایش های ذهنی دانشجویان درباره تمدن غرب را بررسی کنیم. پرسش اساسی که این مقاله در پی پاسخ گویی به آن است، این است که دانشجویان مورد مطالعه چگونه تمدن غرب را درک و فهم می کنند و معانی ذهنی برساخته آن ها در مورد تمدن غرب، براساس چه مدل مفهومی ای قابل تفسیر است؟ این مقاله که یک پژوهش کیفی است، از رویکرد تفسیرگرایی بهره می گیرد و از مفاهیم نظری برساخت اجتماعی، روابط بیناذهنی، ارتباطات بین فرهنگی، و مفهوم خود و دیگری استفاده کرده است. در این پژوهش با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق، نگرش افراد مورد مطالعه در مورد تمدن غرب استخراج، و سپس، با استفاده از روش تحلیل تماتیک، تحلیل شده است. با توجه به اینکه رویکرد مطالعه، رویکردی استقرایی است، تلاش شده است که به جای پرسش درباره مفهوم کلی تمدن غرب، از مشارکت کنندگان درباره مظاهر مختلف غرب، سؤال شود و رویکرد هریک از آن ها درباره هرکدام از مظاهر تمدن غرب به صورت جداگانه مشخص شود. درنهایت، پس از کدگذاری باز و استخراج مفاهیم، سه مقوله اصلی غرب گریزی بخشی نگر، غرب گزینی بخشی نگر، و غرب پسندی بخشی نگر، استخراج شد که همه این مقوله ها زیر عنوان مقوله محوری نسبی گرایی انتخابی تعریف شده اند.

۹۳۸۳.

شناسایی نشانگرهای ارتقاء کیفیت آموزش هنر در دانشگاه ها: مطالعه موردی رشته های هنری-رسانه ای دانشگاه صداوسیما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجتبی دستور

منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 1 - 25

کلید واژه ها: ارتقاء کیفیت کیفیت آموزش آموزش هنر آموزش عالی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۳۵۶

در دهه های اخیر به دلیل افزایش کمی پذیرش دانشجو، کیفیت آموزش عالی هنر تحت تأثیر جدی قرار گرفته است، به طوری که امکانات، تجهیزات، استاد و بازار کار دانش آموختگان هنر متناسب با این افزایش کمی پذیرش توسعه نیافته است. شناخت عوامل و عناصر اساسی تشکیل دهنده آموزش دانشگاهی هنر برای ارتقاء کیفیت آن ضروری است. از این رو مقاله حاضر با هدف دستیابی به ویژگی ها و نشانگرهای ارتقاء کیفیت آموزش هنر در دانشگاه های ایران صورت گرفته است. بنا بر ماهیت اکتشافی و نیز به دلیل پیچیدگی ابعاد مختلف آموزش های هنری برای اجرای این پژوهش روش کیفی انتخاب گردید. برای جمع آوری اطلاعات از جامعه مورد بررسی این پژوهش شامل اساتید دانشکده تولید رادیو تلویزیونی دانشگاه صداوسیما از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. از طریق روش نمونه گیری هدفمند و با کمک تکنیک نمونه گیری گلوله برفی خبرگان مورد نظر انتخاب شدند. تحلیل داده ها نشان اد که پس از ده مصاحبه مقولات شکل گرفته به اشباع تئوریک رسیده اند. نهایتاً کدگذاری کیفی متن مصاحبه ها در دو مرحله کدگذاری باز و محوری منجر به شناسایی 18 نشانگر در زمینه ارتقا کیفیت آموزش هنر گردید که این نشانگرها در چهار دسته انسانی، آموزشی و محیطی و ساختاری مقوله بندی گردیدند.

۹۳۸۴.

جهانی شدن و بازنمایی نمودهای محلی- فرامحلی تبلیغات تجاری در مجلات عامه پسند ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید احمد عسکری علیرضا خسروی

منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 153 - 172

کلید واژه ها: جهانی شدن جهان محلی شدن مطالعات فرهنگی نشانه شناسی بازنمایی نشریات عامه پسند.

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۴۴۲

پژوهش حاضر در پارادایم جهانی شدن و بر مبنای نظری جهانی- محلی شدن رونالد رابرتسون به بررسی نشانه های محلی و فرامحلی تبلیغات تجاری مجله ی عامه پسند «خانواده سبز» می پردازد. این پژوهش برخلاف تحقیقات اقتصاد محور تبلیغات با رویکرد مطا لعات فرهنگی به کارکرد فرهنگی تبلیغات تجاری می پردازد و معانی فرهنگی مستتر و آشکار تبلیغاتی را تحلیل می کند. پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی و روش کیفی نشانه شناسی استفاده می کند تا خلاء های روشی هر یک توسط دیگری پوشش داده شود. مطالعات کمی و کیفی صورت گرفته بر روی تبلیغات تجاری مجلات «خانواده سبز» به هدف بازنمایی انگاره های محلی و فرامحلی در این متون تبلیغاتی بیانگر مشارکتی بودن و یک سویه نبودن نشانه ها و کدهای فرهنگ محلی و فرهنگ های فرامحلی است؛ هویت جدیدی که نه کاملا منطبق با فرهنگ بومی بلکه محصول فرهنگ «بومی- جهانی» است.

۹۳۸۵.

مطالعه تأثیر ابعاد فرهنگ شهروندی بر رفتار فرهنگی سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضاعلی محسنی سید محمد الحسینی محمدرضا انصاری

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 395-412

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی فرهنگ شهروندی مشارکت فرهنگی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۴۰۵

در این پژوهش، رابطه فرهنگ سازمانی حاکم و تأثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی را با عملکرد اداری پردیس های دانشگاه فرهنگیان در استان مرکزی مطالعه می شود. بدین منظور، از پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون (2000) شامل ابعاد چهارگانه مشارکتی، یکپارچگی، انعطاف پذیری و موفقیت در مأموریت، براساس طیف لیکرت و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانیاورگانوکانوسکی (1996) استفاده شده است. این پرسشنامه شامل ابعاد پنج گانه رفتار شهروندی سازمانی شامل 1. نوع دوستی، 2. وظیفه شناسی، 3. ادب و مهربانی، 4. جوانمردی و 5. فضیلت مدنی است. به علت محدودیت جامعه آماری، نمونه گیری انجام نشد و تحقیق به صورت تمام شمار انجام گرفت. با توجه به سطح سنجش گویه ها و متغیرها و همچنین تعداد نمونه، برای بررسی رابطه بین فرهنگ شهروندی و رفتار سازمانی از آزمون کندال استفاده شد و درنهایت نتایج زیر به دست آمد: رابطه ای مستقیم و معنادار بین عملکرد سازمانی و فرهنگ سازمانی وجود دارد؛ از میان مؤلفه های ابعاد شهروندی، تأثیر ادب و مهربانی بر مشارکت سازمانی در بالاترین سطح است؛ ابعاد نوع دوستی و وجدان، در بیشتر موارد با ابعاد فرهنگ سازمانی رابطه معنا دار ندارد. از این رو، فقط نوع دوستی در ثبات و یکپارچگی بعد فرهنگ سازمانی مؤثر است. وجدان نیز در رشد بعد انعطاف پذیری فرهنگ سازمانی تأثیرگذار است؛ ابعاد جوانمردی، رفتار مدنی و ادب و ملاحظه (از ابعاد شهروندی سازمانی) قطعاً موجب رشد همه ابعاد مشارکتی شامل ثبات، انعطاف پذیری و موفقیت در مأموریت فرهنگ سازمانی می شود. نتایج مدل رگرسیون هم نشان می دهد که مدل ارائه شده تا 14 درصد بیانگر فرهنگ سازمانی است.

۹۳۸۶.

مطالعه سطح سواد رسانه ای در کاربران رسانه های اجتماعی (مطالعه موردی شبکه اجتماعی تلگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نصرت الله نعمتی فر حسن خجسته باقرزاده هاجر کاظمی

منبع: مطالعات رسانه های نوین سال چهارم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۶ 143 - 175

کلید واژه ها: سواد رسانه ای رسانه های اجتماعی رسانه اجتماعی تلگرام

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۹۳۷ تعداد دانلود : ۵۰۰

هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل سواد رسانه ای کاربران رسانه های اجتماعی بامطالعه موردی تلگرام است. داده های پژوهش در میان کاربران در رسانه اجتماعی تلگرام با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با بیست چهار گویه در زمینه سواد رسانه ای گرداوری شدند. تجزیه وتحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی، صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد، میانگین شاخص های بررسی شده سطح سواد رسانه ای کاربران از نمره 20 به ترتیب برابر است با تحلیل پیام (355/12)، حقیقت جویی پیام (299/12)، خودنظم دهی (676/11)، تفسیر پیام (535/11)، کنجکاوی (146/10)، توضیح (131/10) که درمجموع سواد رسانه ای کاربران رسانه اجتماعی برابر (357/11) است. همچنین سطح سواد رسانه ای در جنسیت کاربران یکسان نبود. علاوه بر این تفاوت معناداری بین تحصیلات و حوزه رشته تحصیلی و نوع دانشگاه کاربران با سطح سواد رسانه ای آن ها وجود داشت. نتایج دیگر پژوهش رابطه مستقیمی (مثبت) بین سن کاربران با سطح سواد رسانه ای آن ها و رابطه معکوسی (منفی) بین میزان استفاده از رسانه ای اجتماعی و سواد رسانه ای کاربران وجود داشت. همچنین با توجه به آزمون رگرسیون هم زمان دو متغیر تحصیلات به میزان (217/0) و میزان استفاده از تلگرام (586/0-) تبیین کننده سواد رسانه ای بودند. درنهایت سطح سواد رسانه ای در رسانه های اجتماعی (رسانه اجتماعی تلگرام) در بین کاربران در حد متوسط، حدود 567/0 درصد است.

۹۳۸۷.

سناریوهای فعالیت صداوسیما در فضای مجازی در افق 1407؛ مطالعه موردی:صداوسیمای استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احد رضایان قیه باشی لیلا بیاتی

منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و پنجم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹۶) 9 - 39

کلید واژه ها: آینده پژوهی سناریونگاری فضای مجازی صداوسیما چهارمحال و بختیاری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۳۰۵

با پیدایش رسانه های جدید اجتماعی، طی کمتر از دو دهه، فرهنگ و آیین مصرف رسانه ای تغییر یافته و رسانه های جریان اصلی همچون رادیو و تلویزیون، بخشی از مخاطبان خود را از دست داده اند. رشد انفجاری رسانه های اجتماعی نشان می دهد که اکوسیستم صنعت رسانه در حال تغییر است و سازمان های رسانه ای باید راهبردهای تازه ای را برای این فضای در حال تحول اتخاذ کنند. با توجه به نقش و جایگاه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در اطلاع رسانی، مدیریت افکار عمومی و آگاهی بخشی، حفظ مخاطبان و تقویت جایگاه آنان، امری راهبردی است. پژوهش حاضر با درک این مهم و با استفاده از رویکرد آینده پژوهی و روش های متنوع آن، به این پرسش پاسخ داده است که: چه سناریوهای محتملی برای حضور صداوسیما و به ویژه صداوسیمای استان چهارمحال و بختیاری در فضای مجازی می توان تصور کرد؟ در هر کدام از این سناریوها وضعیت حضور و نقش آفرینی صداوسیما در فضای مجازی به چه شکل خواهد بود؟ چه راهبردهایی برای تقویت حضور یا کنترل توسعه فضای مجازی در هر سناریو می توان در نظر گرفت؟ روش پژوهش، خبره محور و مبتنی بر مصاحبه، پنل های خبرگی و جلسات ذهن انگیزی است. از نرم افزار سناریو ویزارد نیز برای سنجش اثرات متقاطع پیشران ها و تعیین سناریوهای سازگار استفاده شده است. خروجی نرم افزار، پنج سناریوی سازگار است که به کمک خبره ها، راهبردهای رسانه ای برای تقویت نقش و جایگاه صداوسیما در نزد مخاطبان استخراج شده است.

۹۳۸۸.

فراتحلیل عوامل خطر موثر در ارتکاب مجدد جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حبیب آقابخشی ابوتراب طالبی رسول گلجویی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۵

کلید واژه ها: ارتکاب مجدد جرم بازگشت مجدد به زندان و محکومیت مجدد

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۳۰۴

دو سوم زندانیان امکان دارد در طی سه سال اول آزادی از زندان دوباره مرتکب جرم گردند. مطالعه عوامل مرتبط با ارتکاب مجدد جرم برای برنامه ریزی های عمومی حیاتی است.در این جستار تلاش بر این است تا با بررسی مقالات چاپ شده در خصوص ارتکاب مجدد جرم، نه تنها عوامل خطر موثر بر این پدیده را شناسایی کنیم، بلکه باتوجه به نتایج متناقض پژوهش ها به بررسی اندازه اثر خلاصه تحقیقات بپردازیم . مقاله حاضر از نوع فراتحلیل است. در این پژوهش شاخص g هیجز به عنوان شاخص اندازه اثر مطالعات انتخاب گردید. برای محاسبه اندازه های اثر از نرم افزار CMA2 استفاده شد . اندازه اثر خلاصه تصادفی 0.396 بود و اندازه اثر متغیرها از بالاترین تا پایین ترین به ترتیب عبارت بود از:متغیر اختلال شخصیت، سن پایین مجرم، نگرش های حامی جرم، تحصیلات پایین، کژکارکردی خانواده، سابقه بزه در خانواده، خصوصیات شخصیتی مشکل ساز، پیشینه بزهی، همگنان آسیب زا، نوع قربانی، اختلالات روانشناختی، سوء مصرف الکل و مواد، بیکاری ومتغیر مستقل وضعیت سکونت . اندازه اثر عامل های خطر در ارتکاب مجدد جرم، با توجه به دسته بندی کوهن دارای اندازه اثرهای کوچک و متوسط بود. بیشترین عوامل خطر بررسی شده، در سطح فردی بود که حاکی از غلبه دیدگاه فردی پنداری ارتکاب مجدد جرم در متون پژوهشی بود

۹۳۸۹.

هم سویی با شاهنامه در تجدید حیات هنری و احیا هویت ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن کریمیان علی مولودی

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 1-36

کلید واژه ها: شاهنامه تجدید حیات هنری سنت های روایی هویت ملی ایرانیان هنرمندان قرون

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی

تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۳۹۵

شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی (۳۲۹ - ۴۱۶ ھ .ق) نه تنها سند احیای هویت ملی ایرانیان، که رکن مهم دوام بسط و نشر فرهنگ و هنر پربار ساکنان این سرزمین است. فردوسی بزرگ نوشتن این کتاب را تلاشی به منظور زنده کردن دوباره مردم ایران معرفی می کند. مقاله حاضر درپی پاسخ به این پرسش است که آیا حکیم طوس به تنهایی بر احیای سنت های گذشته این مرز و بوم همت گمارده و یا سایر اقشار نظیر هنرمندان و صنعت گران این سرزمین نیز در احیا سنت ها و فرهنگ پیش از اسلام ایران تلاش داشته اند؟ فرض بر آن است که خالقان هنرها و صنایع نیز در تلاشی هم سو با احیاگر زبان فارسی نسبت به تجدید حیات هنری ایران اهتمام ورزیده اند. در نوشتار حاضر تلاش بر آن است تا با اتکا به شواهد باستان شناسانه مورد استفاده در پژوهش، میزان مشارکت هنرمندان و صنعت گران (به ویژه سفالگران، کاشی کاران و گچ بران) ایران در هم سویی با حکیم طوس به منظور تجدید حیات هنری و احیای سنت های روایی عصر ساسانیان مشخص گردد. بدین منظور، تزیینات نمونه هایی از اشیا سفالین، کاشی ها و گچ بری های قرون میانی اسلامی مورد مطالعه قرار گرفت. در نتیجه مشخص گردید که با وجود تأکید حاکمان عرب بر ممنوعیت شرح حال شخصیت های اسطوره ای ایران پیش از اسلام، بیشتر مردم ایران در تلاش بوده اند تا به هر نحو ممکن فرهنگ و سنت های گذشته خویش را بر آثار و مصنوعات خویش منعکس نمایند.

۹۳۹۰.

ترجمه و اعتباریابی پرسش نامه سرمایه اجتماعی برای دانش آموزان نوجوان (SCQ-AS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی قادری خالد توکلی بهزاد احمدی

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۴۷۳

هدف از پژوهش حاضر ترجمه و تعیین اعتبار و پایایی نسخه فارسی «پرسش نامه سرمایه اجتماعی دانش آموزان نوجوان» (SCQ-AS) بود. روش پژوهش، پیمایش و از نوع مقطعی بود. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان دبیرستان های شهر سقز بودند. ابتدا بر اساس نمونه گیری خوشه ای مدارس مدنظر انتخاب، سپس بر اساس نمونه گیری تصادفی سیستماتیک حجم نمونه مشتمل بر300 دانش آموز (160پسر و 140 دختر) انتخاب شدند. اعتبار محتوی پرسش نامه از طریق توافق متخصصان، و اعتبار سازه آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری تعیین شد. پایایی و ثبات درونی پرسش نامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. داده ها با استفاده از ورژن 19 نرم افزارSPSS و نرم افزار LISREL8.8 تحلیل شدند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری، ساختار 4 عاملی پرسش نامه را تأیید کرد. مقادیر «شاخص برازش نرم شده» بنتلر- بونت (NFI) برابر با 95/0 و «شاخص برازش تطبیقی» (CFI) برابر با 98/0، نشان از برازش مطلوب مدل داشتند. مقدار «ریشه دوم میانگین مربعات خطای برآورد» (RMSEA) برابر با 038/0 به دست آمد و ازآن جایی که این مقدار کمتر از 06/0 است، می توان استدلال کرد که پرسش نامه فوق از روایی سازه مطلوبی برخوردار است.این پرسش نامه برای اندازه گیری سرمایه اجتماعی در میان دانش آموزان نوجوان مناسب است و قابلیت به کارگیری در مطالعات اپیدمیولوژیک به ویژه مطالعات مرتبط با سرمایه اجتماعی و اثرات آن بر عوامل خطر یا مؤلفه های سلامت میان دانش آموزان نوجوان را داراست.

۹۳۹۱.

مطالعه جامعه شناختی نزاع های خیابانی (بررسی افراد درگیر نزاع در شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یعقوب احمدی جمال ادهمی

منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ «ویژه کردستان» 5 - 30

کلید واژه ها: نزاع های خیابانی خشونت کنترل اجتماعی انسجام اجتماعی قانون

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۸۷۲ تعداد دانلود : ۵۱۶

هدف مطالعه حاضر بررسی وضعیت نزاع های خیابانی شهروندان سنندج و عوامل و مؤلفه های مؤثر بر آن است. روش نوشتار حاضر کیفی و مبتنی بر نظریه زمینه ای است که در آن 15 نفر از افراد درگیر در نزاع های خیابانی ازطریق نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و در مطالعه مشارکت کرده اند. داده های پژوهش به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شده و از روش مقایسه ای مداوم استراوس و کوربین نیز برای تحلیل داده ها استفاده شده است. از میان 64 کد اولیه، هفت مقوله انتخاب شد و با توجه به روابط و مقایسه آنها، مقوله "بی قوارگی اجتماعی انسداد کنش ارتباطی" به منزله مقوله مرکزی معرفی شد. یافته های پژوهش مبتنی بر مصاحبه با افراد درگیر در نزاع های خیابانی و کدگذاری پاسخ ها، حاکی از آن است که سه دسته عوامل علّی، زمینه ای و مداخله ای در الگوی پارادایمی مؤثر شناخته شده اند: عوامل علّی شامل ضعف مهارت های ارتباطی، کاهش آستانه تحمل و اختلافات مالی و خانوادگی؛ عوامل زمینه ای، ازجمله شامل محل سکونت، پایگاه اجتماعی اقتصادی و تحصیلات فرد و والدین، و مؤلفه های مهیاکننده موقعیت نزاع و درگیری در سطح شهر سنندج بوده اند؛ عوامل مداخله گر یا تسهیل کننده دربرگیرنده خشونت ساختاری و فقر فرهنگی بوده است. از نتایج این مطالعه برمی آید که اثر متقابل این عوامل و تعامل بین آنها زمینه های نزاع، گرایش به نزاع و درنهایت وقوع نزاع خیابانی در شهر سنندج را فراهم کرده است.

۹۳۹۲.

بررسی نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر عدم بازگشت به زندان در بین زندانیان استان خراسان جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سهیلا ناصری زهره مکاریان فرگ سپیده حضرتی

منبع: انتظام اجتماعی سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 27 - 50

کلید واژه ها: زندان حمایت اجتماعی کنترل و نظارت اجتماعی مشارکت اجتماعی عدم بازگشت زندانیان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۷۷۳ تعداد دانلود : ۳۸۵

زمینه و هدف: مسایل زندان و زندانیان به عنوان یکی از آخرین ایستگاه های توقف مجرمان و بزهکاران، همواره دل مشغولی مسئولان قضایی، انتظامی و مدیران زندان ها بوده و هست که جا دارد از ابعاد گوناگون به موضوعات مربوط به کاهش و تقلیل جرایم پرداخته شود لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر عدم بازگشت به زندان در بین زندانیان استان خراسان جنوبی با تأکید بر آموزش های داخل زندان انجام شد. روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی می باشد. جهت انتخاب نمونه پژوهش از بین کلیه زندانیان (زن و مرد) زندان های خراسان جنوبی که بازگشت مجدد به زندان داشته اند، به طور تصادفی تعداد 312 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه دینداری گلاک و استارک؛ حمایت اجتماعی فیلیپس و همکاران، و پرسشنامه محقق ساخته که پنج بُعد (مشارکت اجتماعی، مشکلات روحی، کنترل و نظارت اجتماعی، یادگیری اجتماعی و سابقه بازداشت) را می سنجید استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد دینداری دارای ضریب همبستگی059/0-، حمایت اجتماعی 122/0، کنترل اجتماعی با ضریب همبستگی 164/0، مشکلات روحی با ضریب همبستگی 064/0- و عدم مشارکت اجتماعی با ضریب همبستگی 128/0- می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد بازگشت زندانیان به زندان بیش از حد میانگین می باشد و بین حمایت اجتماعی (حمایت دوستان و در کل حمایت اجتماعی)، کنترل و نظارت اجتماعی، مشارکت اجتماعی زندانیان و عدم بازگشت زندانیان به زندان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد بین دینداری، حمایت اجتماعی (بُعد حمایت خانواده و افراد جامعه) و مشکلات روحی رابطه معناداری وجود ندارد.

۹۳۹۳.

مطالعه ی جامعه شناختی رابطه ی حقوق اجتماعی - سیاسی شهروندی با سرزندگی آنها (مطالعه ی موردی: شهر همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم خطیبی

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 123 - 154

کلید واژه ها: سرزندگی تعلق به اجتماع سیاسی حقوق شهروندی مشارکت اجتماعی- سیاسی ایمان به مشارکت اجتماعی- سیاسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری

تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۵۳۲

بر اساس تحقیقات انجام شده، سرزندگی شهری از مؤلفه های سازنده ی کیفیت طراحی شهری است که اعتماد، امنیت و امید به آینده را در شهروندان تقویت می کند. سرزندگی از دیدگاه فضای شهری و امکانات خدماتی مورد مطالعه قرار گرفته اما از دیدگاه جامعه شناختی بررسی نشده است. هدف این تحقیق نیز بررسی جامعه شناختی رابطه بین حقوق اجتماعی – سیاسی شهروندی با سرزندگی شهروندان با استفاده از نظریه های برخی از جامعه شناسان و روانشناسان در حوزه ی شهری و سرزندگی مانند دینر و همکارانش، مایرز و فریدمن، مک لین، ترنر، کوهن و ولپ، گیدنز و... است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و رویکرد آن جامعه شناختی است. جامعه ی آماری این تحقیق، شهروندان همدانی حاضر در زمان مطالعه بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد و شیوه ی نمونه گیری تصادفی مرحله ای بود. ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه های بومی شده ی پاول والین، شوسلر، و رابینسون و دیگران و واحد تحلیل فرد بود. یافته ها نشان داد: حقوق شهروندی و میزان سرزندگی شهروندان در حد متوسط است. در میزانِ سرزندگی و مشارکت اجتماعی- سیاسی زنان و مردان تفاوت وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد، همبستگی قوی ای بین حقوق شهروندی با سرزندگی وجود دارد(563/0= R ) و مؤلفه ی ایمان به مشارکت اجتماعی- سیاسی شهروندان بیشترین تبیین کننده ی سرزندگی است(543/0= β ).

۹۳۹۴.

نقش میانجی گر تنظیم هیجانِ شناختی در رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده و موفقیت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس شاه محمدی مصطفی مختاری

منبع: راهبرد فرهنگ سال یازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۲ 181 - 205

کلید واژه ها: هیجان شناختی حمایت اجتماعی راهبرد های انطباقی موفقیت تحصیلی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۳۱۲

پژوهش حاضر با هدف شناخت نقش واسطه ای تنظیم هیجان شناختی در رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده با موفقیت تحصیلی نوجوانان انجام شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری 1286 دانش آموز دبیرستانی بود، که از بین آنها 300 دانش آموز شامل150 دختر و 150 پسر؛ به صورت نسبتی خوشه ای از دبیرستان های شهرستان پاکدشت انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک شده چندبعدی و پرسشنامه تنظیم هیجان شناختی و معدل سال گذشته آنها بود. یافته ها نشان داد از میان راهبرد های تنظیم هیجان، تنها راهبرد های غیرانطباقی تنظیم هیجان شناختی در رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده و موفقیت تحصیلی نقش میانجی گر دارد. ادراک حمایت اجتماعی نوجوانان با راهبرد های غیرانطباقی تنظیم هیجان شامل نشخوار ذهنی، سرزنش دیگران و نیز با موفقیت تحصیلی آنها رابطه دارد. راهبرد های غیرانطباقی برخلاف راهبرد های انطباقی در این رابطه به عنوان متغیر مکنون ایفای نقش می کنند.

۹۳۹۵.

نقش های اجتماعی مرجح زنان در آغاز پهلوی دوم؛ کاووشی جامعه شناختی در ماهنامه زبان زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمیه سادات شفیعی سیده زهرا حسینی فر

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۷ شماره ۸۲ 157 - 187

کلید واژه ها: مادری همسری دوشیزگی نقش اجتماعی وطن پرستی آموزش

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۴۰۶

با توجه به کمبود منابع تاریخی در حوزه زنان و جنسیت، مطبوعات زنان متونی بسیار ارزشمند و آیینه ای از وضعیت عمومی، احوالات، دغدغه ها و مطالبات آنان در مقاطع زمانی در تاریخ معاصر ایران به شمار می روند. به منظور بررسی جایگاه اجتماعی، انتظارات اجباری و ایجابی نقش و نیز صفات نقشی زنان- به عنوان مقوله هایی جامعه شناختی در مطبوعات زنان در دوران مدرن شدن ایران- پژوهش حاضر به مطالعه ماهنامه مشهور و باسابقه زبان زنان در مقطع زمانی 1324-1321، مصادف با آغاز دوره پهلوی دوم پرداخته است. هرچند فراوانی برخی متغیرها به روش کمّی احصا شده، اما روش اصلی پژوهش، تحلیل محتوای کیفی بوده است. نتایج نشان می دهد باوجود گرایش های تجددخواهانه اصحاب نشریه، پایگاه اجتماعی زن، تنها در عرصه خصوصی تعریف شده است. مادری، همسری و دوشیزگی هر یک با انتظارات اجباری و صفات نقشی معین مورد تأکید نشریه بوده و درعین حال مادری و همسری به عنوان نقش های اصلی زنان ترجیح داده شده اند. به علاوه در آن مقطع، عهده داری نقش های سه گانه مذبور ایجاب می کرد تا با توجه به شرایط اجتماعی سیاسی کشور، زنان انتظاراتی چون فراگیری سواد و کسب مهارت در راستای وطن پرستی و به منظور تربیت مردان لایق و حافظ وطن را برآورند.

۹۳۹۶.

طراحی و اعتباریابی مدل اجرای خط مش های تعاون روستایی در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: نسرین خدابخشی هفشجانی زین العابدین امینی سابق مسعود قربان حسینی احسان ساده

منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۹ 115 - 131

کلید واژه ها: الگوی بومی اساتید و خبرگان خط مش گذاری تعاون روستایی اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۶۸۲ تعداد دانلود : ۴۲۱

اگر الگویی موفق در اجرا وجود داشته باشد، بدون شک می توان انتظار شکوفایی و توسعه همه جانبه را داشت. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارایه یک چارچوب نظری و مدل پارادایمی از برساخت های شخصی اساتید و خبرگان خط مش گذاری تعاون روستایی کشور به دنبال ارایه نظریه بومی و اعتباریابی آن در بین اساتید و خبرگان خط مش گذاری است. نمونه آماری در بخش کیفی از 20 نفر از اساتید و خبرگان خط مش گذاری تعاون روستایی هستند که مورد مصاحبه واقع شده اند و در بخش کمی که از فرمول جامعه نامشخص تعداد 165 نفر از اساتید و خبرگان خط مش گذاری کشور مورد سوال واقع شده اند. نتایج نشان می دهد که چارچوب نظری کشف شده حاصل از این پژوهش مطرح می کند که اساتید و خبرگان خط مش گذاری تعاون روستایی کشور قابلیت ها و پتانسیل های بالایی برای تبیین اجرای موفق خط مش های تعاون روستایی در راستای اقتصاد مقاومتی داشته اند و از نظر آنان «اجرای موفق خط مشی گذاری تعاون روستایی در بستر پیش بینی ابزارهای اجرا و فرهنگ سازی، با درگیر کردن ذی نفعان عمومی و مجریان، ضمن تسهیم آنان در مشارکتی همه جانبه با استراتژی هایی چون بهینه سازی اقتصاد و توسعه منابع روستایی همسو و همگرا، به توسعه تعاون روستایی بر پایه توانمندی بومی و خودکفایی منجر می شود» و اساساً سطح تعیین کنندگی اجرای موفق خط مش های تعاون روستایی در راستای اقتصاد مقاومتی منوط به مولفه هایی چون؛ پیش بینی ابزاری در اجرا، فرهنگ سازی، توانمندی بومی، مشارکت فعال، توجیه ذی نفعان عمومی، اتکای به خود، بازخوردهای مثبت، بهینه سازی اقتصاد روستایی، توسعه منابع، همسویی منافع عمومی و فردی، توسعه روستایی و خودکفایی است.

۹۳۹۷.

مطالعه جامعه شناختی پیامدهای فرهنگی زندگی آپارتمان نشینی در ایران (مورد مطالعه: کلانشهر تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: علیقلی جوکار مجید کاشانی حسین فکرآزاد

منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۹ 132 - 154

کلید واژه ها: چالش های کارکردی خانواده روابط اجتماعی خارج از عرف کنش های فرهنگی پیامدهای امنیتی و اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۴۰۳

پژوهش حاضر تحت عنوان مطالعه جامعه شناختی پیامدهای فرهنگی زندگی آپارمان نشینی درکلانشهر تهران انجام گرفت . در بخش مبانی نظری، علاوه سوابق پژوهشی،دیدگاه های مهم ترین صاحبنظران مکاتب مختلف جامعه شناسی وجامعه شناسی شهری مورد مطالعه قرار گرفت.درتحقیق ،از روش پیمایشی،وابزارسنجش،پرسشنامه که با استفاده از طیف لیکرت تدوین گردید، استفاده شدبا توجه به فرمول کوکران و جدول مورگان. ازتعداد430پرسشنامه ی توزیع شده،386 پاسخنامه ی تکمیل شده ، جمع آوری شد. برای پردازش یافته هااز نرم افزار SPSS بهره گرفته شد.نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای مستقلی چون ؛ عوامل فضا- مکان ونوع معماری بر«کاهش کارکردهای نهادخانواده ی آپارتمان نشین»، اِشرافِ پنجره خانه های آپارتمان نشینان بر خانه های همسایه و مجاور بر «افزایش روابط اجتماعی خارج از عرف»، افزایش سوابق آپارتمان نشینی بر تغییروتحول«سبک و شیوه ی زندگی آپارتمان نشینی»، عوامل فضا (متراژ) و تنوع قومیتی و فرهنگی بر «کاهش روابط همسایگی»، تاخیر درازدواج،کاهش تعداد فرزندان،افزایش تحصیلات،مالکیت ملک ،افزایش تراکم جمعیتی و خانواده ،همگی بر «کاهش روح دینی در زندگی آپارتمان نشینی»،ومالکیتِ ملک ،تراکم جمعیت و افزایشِ تعداد بلوک های آپارتمانی بر «کاهش روحیه ی مشارکتِ مدنی و مذهبی» ،دارای تاثیر مستقیم ومعنادار، هستند.تاثیر متغیرهای مستقلی چون افزایش سوابق آپارتمان نشینی و نوع معماری نیز بر «رعایت حقوق شهروندی» مستقیم ومعنادار بودو اکثرساکنان بر رعایت حقوق شهروندی تاکید داشتند.89درصد ساکنان آپارتمان نشین نیزاز «امنیت زندگی آپارتمان نشینی احساس رضایت و امنیت خاطر » داشتند.

۹۳۹۸.

نقش و جایگاه رسانه در راهبردهای گروه های سلفی جهادی و تأثیر آن بر خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی آدمی سید احمد نکویی

منبع: مطالعات رسانه های نوین سال چهارم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۳ 293-325

کلید واژه ها: رسانه گروههای سلفی - جهادی داعش القاعده داعشیسم ذهنی خاورمیانه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات سیاسی، بین الملل و توسعه ارتباطات سیاسی

تعداد بازدید : ۱۰۶۰ تعداد دانلود : ۸۲۷

رسانه ها در عصر جدید امکانات مثبتی را برای پیشبرد ارزش های انسانی و پیشرفت صلح در جامعه جهانی ایجاد کرده اند و از سوی دیگر، با توجه به محدودیت در کنترل و گستره بی حدوحصر آن به ابزاری در دست گروه های رادیکال و جهادی برای تبلیغ ارزش ها و گسترش اقدامات ضد انسانی و ضد حقوق بشری آنان تبدیل شده است. در این میان منطقه خاورمیانه کانون اصلی فعالیت و مبارزات منفی این گروه ها بوده که در سال های بعد از 2010 نیز به کانون اصلی بحران در سطح جهانی تبدیل شده است. بر همین مبنا، رد راستای بررسی چرایی این مسئله، پرسش اصلی مقّال حاضر این است که «رسانه چه جایگاهی در راهبردهای گروه های سلفی به ویژه القاعده و داعش داشته و فعالیت رسانه ای این گروه ها چه تاثیری را بر زیست اجتماعی مردمان خاورمیانه داشته است؟» واقعیت آن است که گروه های جهادی و به طور خاص دو گروه تروریستی القاعده و داعش، در سال های اخیر راهبرد رسانه ای مشخص و گسترده ای را بر مبنای تلاش برای عضوگیری، ترویج خشونت، مشروعیت سازی و فراخواندن پیام های خود برای طرفدران و دشمنان، در پیش گرفته اند.همچنین، این گروه ها در عرصه میدانی نیز خاورمیانه را به جولانگاه اصلی اقدامات مخرب خود تبدیل کرده اند و شرایط به گونه ای شده که می توان امروزه از سایه افکندن تروریسم و جهادی گری بر خاورمیانه سخن به میان آورد. در سطحی دیگر، فعالیت ها و به طور خاص استقرار حکومت اسلامی داعش در سال های بعد از 2014 در کشورهای عراق و سوریه، منطقه خاورمیانه را در مسیر بازتولید دائم خشونت و ارزش های داعشی قرار خواهد داد.

۹۳۹۹.

پدیدارشناسی اخلاق اجتماعی کاربران شبکه های اجتماعی مجازی (مطالعه موردی: متولدان دهه شصتی دارای تحصیلات عالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جعفر زلفعلی فام مقصود فراستخواه امیر ملکی محمدجواد زاهدی مازندرانی

منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و پنجم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۹۴) 155-185

کلید واژه ها: اخلاق اجتماعی متولدان دهه 60 شبکه های اجتماعی مجازی پدیدارشناسی پدیدارشناسی تجربی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۸۶۵ تعداد دانلود : ۸۶۵

پیشرفت فناورانه وسایل اطلاعاتی و ارتباطی جدید، به خصوص شبکه های اجتماعی مجازی، نقش تعیین کننده ای در برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات بین متولدان دهه 60 ایفا کرده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است، با درک واقعی ساختار تجربه زیسته افراد مشارکت کننده از شبکه های اجتماعی مجازی، مؤلفه های اصلی تشکیل دهنده اخلاق اجتماعی و چگونگی تبلور آن در رفتار اجتماعی آنان تحلیل شود. روش پژوهش، کیفی با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی تجربی و گردآوری اطلاعات، از طریق نمونه گیری هدفمند و مصاحبه عمیق با 15 نفر از متولدان دهه شصتی دارای تحصیلات عالی بوده است. یافته های پژوهش، شامل یک شاخص محوری «اخلاق اجتماعی آوارگی» بود که از خصیصه های مهم آن به «داشتن هویت اجتماعی ترکیبی»، «احساس ناامیدی اجتماعی، سردرگمی و سرگشتگی»، «مقایسه دایم خود با دهه هفتادی ها» و «فریبندگی شبکه های اجتماعی مجازی» می توان اشاره کرد. نتایج پژوهش همچنین نشان می دهد؛ اخلاق اجتماعی در میان متولدان دهه شصتی، معجونی از کنش های اخلاقی است که خاستگاه آن شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و تاریخی ای است که متولدان این دهه، درون آن متولد شده و زیست کرده اند. در نهایت، نتایج به دست آمده حاکی از آن است که رعایت اخلاق اجتماعی در بطن زندگی بد، سخت و دشوار است.

۹۴۰۰.

تحولات فرهنگی و اقتصادی مؤثر بر تغییرات شهری در بابلسر در دوره پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: تقی آزاد ارمکی محمود شارع پور مینو صدیقی کسمایی

منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۴ 49 - 70

کلید واژه ها: چرخش اقتصادی گمرک توریسم چرخش فرهنگی تغییر هویت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۹۱۲ تعداد دانلود : ۴۸۸

تا پیش از تغییرات شهری بابلسر در دوره پهلوی اول، این محل عمدتاَ شهرت خود را مدیون هویت بندری، گمرک و شیلاتش بود و با عنوان بندر مشهدسر شناخته می شد. در دوران پهلوی اول، تحولات اقتصادی و فرهنگی خاصی در عرصه جهانی، ملی و محلی دست به دست هم دادند که بابلسر تغییرات شهری بنیادینی را تجربه کند. مقاله پیش رو، کوشیده است این تحولات را از روایت های رسمی و غیررسمی تاریخی این منطقه استخراج، تحلیل و تفسیر کند. گردآوری اطلاعات از طریق تاریخ شفاهی، مصاحبه با افراد مطلع کلیدی، بحث های گروهی و بررسی اسناد، سفرنامه ها و روزنامه های چاپ شده بین سال های ۱۳۰۵ش. تا۱۳۲۰ش. صورت گرفته است. روش این پژوهش، کیفی است و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نظریه نهایی، از روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. یافته های به دست آمده شامل هفت مقوله عمده هستند که عبارت اند از: نیاز به برون رفت از اقتصاد بندری (به عنوان شرایط علّی)، آمادگی نیروهای محلی (به عنوان شرایط مداخله گر)، طبیعت قهار (به عنوان شرایط زمینه ای)، مدیریت سازماندهی نیروها و خشونت (به عنوان تعامل ها و راهبرد ها)، تغییر هویت از بندر مشهدسر به شهر بابلسر و تغییر نقش خارجی ها (به عنوان پیامدها). مقوله هسته ای این پژوهش، «تخریب خلاق» است که سایر مقولات را در بر می گیرد. نتیجه بررسی، حاکی از ایجاد چرخش های فرهنگی و معنایی وابسته به تحول و چرخش اقتصادی از اقتصاد بندر به اقتصاد ساحلی توریستی است.

درخت حوزه‌های تخصصی