مطالعه تأثیر ابعاد فرهنگ شهروندی بر رفتار فرهنگی سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در این پژوهش، رابطه فرهنگ سازمانی حاکم و تأثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی را با عملکرد اداری پردیس های دانشگاه فرهنگیان در استان مرکزی مطالعه می شود. بدین منظور، از پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون (2000) شامل ابعاد چهارگانه مشارکتی، یکپارچگی، انعطاف پذیری و موفقیت در مأموریت، براساس طیف لیکرت و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانیاورگانوکانوسکی (1996) استفاده شده است. این پرسشنامه شامل ابعاد پنج گانه رفتار شهروندی سازمانی شامل 1. نوع دوستی، 2. وظیفه شناسی، 3. ادب و مهربانی، 4. جوانمردی و 5. فضیلت مدنی است. به علت محدودیت جامعه آماری، نمونه گیری انجام نشد و تحقیق به صورت تمام شمار انجام گرفت. با توجه به سطح سنجش گویه ها و متغیرها و همچنین تعداد نمونه، برای بررسی رابطه بین فرهنگ شهروندی و رفتار سازمانی از آزمون کندال استفاده شد و درنهایت نتایج زیر به دست آمد: رابطه ای مستقیم و معنادار بین عملکرد سازمانی و فرهنگ سازمانی وجود دارد؛ از میان مؤلفه های ابعاد شهروندی، تأثیر ادب و مهربانی بر مشارکت سازمانی در بالاترین سطح است؛ ابعاد نوع دوستی و وجدان، در بیشتر موارد با ابعاد فرهنگ سازمانی رابطه معنا دار ندارد. از این رو، فقط نوع دوستی در ثبات و یکپارچگی بعد فرهنگ سازمانی مؤثر است. وجدان نیز در رشد بعد انعطاف پذیری فرهنگ سازمانی تأثیرگذار است؛ ابعاد جوانمردی، رفتار مدنی و ادب و ملاحظه (از ابعاد شهروندی سازمانی) قطعاً موجب رشد همه ابعاد مشارکتی شامل ثبات، انعطاف پذیری و موفقیت در مأموریت فرهنگ سازمانی می شود. نتایج مدل رگرسیون هم نشان می دهد که مدل ارائه شده تا 14 درصد بیانگر فرهنگ سازمانی است.