علوم اجتماعی

زندگی امروز، زندگی در دنیای رسانه هاست که بر انتظارات نقش جنسیتی افراد تأثیرگذارند. هدف اصلی این پژوهش مدل سازی تأثیر رسانه ها بر انتظارات نقش جنسیتی افراد 15 سال به بالای شهر یاسوج بود. پژوهش حاضر، یک پژوهش کمی به شیوه پیمایشی است. برای گرد آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش والدین و فرزندان نوعی آنها در شهر یاسوج است. حجم نمونه 373 نفر و روش نمونه گیری به صورت نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای بوده است. در نهایت، داده ها به کمک نرم افزارهای آماری SPSS و Amos تحلیل شدند. اطلاعات به دست آمده در مدل نشان دهنده معناداربودن اثر میزان اعتماد به تلویزیون، سن، سرمایه فرهنگی، میزان استفاده از تلویزیون، میزان استفاده از ماهواره، میزان اعتماد به ماهواره بر میزان انتظارات نقش جنسیتی است. این عوامل توانسته اند در مجموع 59 درصد از واریانس انتظارات نقش جنسیتی را تبیین کنند؛ اما اثر متغیرهای هم ذات پنداری با ماهواره و هم ذات پنداری با تلویزیون بر میزان انتظارات نقش جنسیتی معنی دار نبود. براساس یافته های این پژوهش، رسانه های داخلی مانند تلویزیون بیشتر مروّج ارزش های سنتی و افزایش تفکیک نقش جنسیتی اند؛ در حالی که، رسانه هایی مانند ماهواره بیشتر کاهش دهنده میزان اعتقاد به تفکیک نقش جنسیتی اند. همچنین تلویزیون ایران به لحاظ انتظارات نقش جنسیتی با اختلاف زیادی روی گروه والدین اثرگذار است و کمتر می تواند با برنامه های خود با محتوای نقش های جنسیتی بر فرزندان تأثیر بگذارد.

۳۷۶۳.

مطالعه کیفی تغییرات ارزشی پیرامون کار زنان و ارزش فرزندان در میدان روستایی و عشایری: مطالعه موردی شهرستان گیلانغرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یونس اکبری

منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 95 - 119

کلید واژه ها: خانواده زنان کودکان روستا عشایر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی

تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۸۲

این تحقیق با استفاده از رویکرد بوردیو، تغییرات ارزشی پیرامون کار و فعالیت زنان و ارزش فرزندان در میدان روستایی و عشایری شهرستان گیلانغرب مورد کاوش قرار داده است. این مطالعه با روش کیفی انجام شده و حجم نمونه آن 38 نفر بوده که به وسیله نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. روش تحلیل مصاحبه ها نیز تحلیل محتوای کیفی بوده است که براین اساس، 4 مقوله اصلی حاصل شد. مقوله تغییر نسلی ارزشی زنان از تولیدی/اقتصادی به عاطفی/مصرفی در دو میدان روستایی و عشایری مشابه بود و دو مقوله دیگر شامل ارزش عاطفی و مصرفی فرزند در میدان روستایی و ارزش اقتصادی و تولیدی فرزند در میدان عشایری بودند. نتایج بیانگر آن است که زنان و دختران نسل جوان در میدان روستایی و عشایری نسبت به نسل گذشته در حال ازدست دادن ارزش اقتصادی و تولیدی و دارا شدن ارزش عاطفی و مصرفی هستند. کاهش تعداد فرزندان خانواده مقوله ای است که در هر دو میدان می توان شاهد آن بود. در میدان عشایری، کودکان عامل تولید و نیروی اقتصادی محسوب می شوند و در کنار والدین شان برای تأمین زندگی آینده خود در تلاش هستند؛ ولی در میدان روستایی کودکان ارزش عاطفی به خود گرفته و از ارزش اقتصادی و تولید تهی گشته اند.

۳۷۶۴.

روابط عمومی در بحران: تاثیر کرونا بر جایگاه روابط عمومی

نویسنده: یحیی احمدی مسعود کریمخانی

منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 67-74

کلید واژه ها: روابط عمومی بحران کرونا متاورس اعتماد موفقیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۳

در گذشته عناوین عصر حجر، دوره رنسانس و قرون وسطی باهدف نشان دادن «تغییرات اجتماعی چشمگیر» انتخاب شده اند و امروزه همه گیری جهانی کرونا خط تقسیمی منظم برای نام گذاری دوره «پیش از کرونا» و «پساکرونا» ایجاد کرده است. کرونا اصولی را که ما بدیهی می انگاشتیم تغییر داده است. موفقیت و توانایی شروع مجدد فرآیندها در دوران همه گیری کرونا، منوط به شیوه های عملیاتی بازتعریف شده و نگرانی واقعی برای سلامت مردم و جامعه است. شرایط فعلی نه تنها به صورت عام کسب وکارها و سازمان ها را تغییر داد بلکه به صورت خاص انقلابی در حوزه روابط عمومی ایجاد کرد. شرایط دستیابی به موفقیت در این دوران، بسیار متفاوت از گذشته است، در این دوره جدید، «اعتماد» نقش مهمی را ایفا می کند. با از بین رفتن روش های رایج بازاریابی و ارتباطی، تفکرات جدیدی برای نحوه ارتباط با مشتریان و مخاطبان شکل گرفت؛ مردم دیگر تمایلی برای بازگشت به وضعیت قبل ندارند بلکه به دنبال روش ها و فناوری های جدیدی برای برقراری ارتباط با یکدیگر هستند؛ شتاب گرفتن تمایل و حضور مردم در فضای مجازی و برگزاری جلسات در قالب وبینارها، گواهی بر این موضوع است. با پیدایش «متاورس» و ادغام دنیای مادی و مجازی و فرصت هایی که با خود به همراه دارد نمی توان انتظار بازگشت به شرایط قبل را داشت. دنیایی مجازی که در آن مردم می توانند کارهای روزمره و اداری خود را انجام دهند، بازی کنند و حتی با یکدیگر معاشرت داشته باشند. این شرایط، فرصتی را برای درخشش روابط عمومی ها فراهم می کند که با موقعیت یابی متفکرانه، بالاخره به نقش اصلی که همیشه آرزویش را داشته اند قدم بگذارند.

۳۷۶۵.

مطالعۀ تطبیقی فشار نقش های چندگانۀ ناشی از کرونا بر زنان در خانواده با تأکید بر نظریۀ اخلاق مراقبت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: لیلا فلاحتی نسیم السادات محبوبی شریعت پناهی

منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 26 - 50

کلید واژه ها: نقش های جنسیتی زنان اخلاق مراقبت فشار نقشی کووید- 19 کشورهای توسعه یافته کشورهای درحال توسعه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۳۴

با شروع همه گیری بیماری کووید 19، به موازات تغییرات اقتصادی و اجتماعی در جوامع، حوزه خصوصی نیز از این تغییرات بی بهره نمانده است. فشار اقتصادی ناشی از بیکاری هر یک از زن یا مرد در خانواده، افزایش نقش های مراقبت کنندگی در مقابل بیماری، بار نقشی آموزش از راه دور کودکان بر روی والدین به تغییرات متفاوتی در حوزه خانواده به ویژه درمورد نقش های جنسیتی زنان منجر شد. این مقاله با مطالعه تطبیقی داده های کشورهای دیگر در این حوزه و با روش کیفی بر آن است تا برپایه نظریه اخلاق مراقبت در زنان، الگوی فشار نقش های چند گانه ناشی از بیماری کرونا را بر زنان به تصویر کشد. یافته های تطبیقی متفاوت نشان می دهدکه زنان نه تنها در معرض ازدست دادن نقش شغل خود هستند، بلکه با توجه به اخلاق مراقبت در آنان، نقش های والدگری را بیش از گذشته بر دوش می کشند. بنابراین شکاف جنسیتی بزرگی میان زنان و مردان وجود دارد و تفاوتی میان داده های حاصل از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نیست.

۳۷۶۶.

بازبینی رابطه دینداری و نامداراگری (مورد مطالعه: شهر کاشان)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدامین پاک زمان قمی محسن نیازی

منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 155 - 188

کلید واژه ها: دینداری مدارای اجتماعی اقتدارگرایی جهت گیری سلطه اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۷۵

پرسش اساسی مقاله حاضر، این است که آیا دینداری ذاتاً منجر به نامداراگری می شود؟ با مرور ادبیات موجود، دیدگاه روابط میان گروهی و دیدگاه تفاوت های فردی درباره رابطه بین دینداری و (نا)مداراگری اجتماعی بیان گردید. استراتژی تحقیق از نوع قیاسی، طرح تحقیق از نوع همبستگی و ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه های استاندارد و محقق ساخته می باشد. جامعه آماری، شهروندان 18 سال به بالای شهرستان کاشان و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 531 نفر می باشد که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده است. به منظور تضمین اعتبار سنجه های تحقیق، از روش اعتبار محتوا استفاده گردید و به منظور بررسی پایایی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین دینداری و مداراگری یک رابطه منفی و معنادار وجود دارد. با این حال، نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد با ملاحظه اثر تعاملی متغیر اقتدارگرایی، رابطه منفی مشاهده شده در تحلیل دو متغیره به یک رابطه مثبت تبدیل می گردد. نتیجه گیری نهایی این است، در مورد رابطه دینداری و نامداراگری، دین و دینداری فی نفسه مسئله نیست؛ بلکه، مشکل با شیوه ای است که برخی از افراد دیندار هستند. بنابراین، دینداری، ذاتاً منجر به نامداراگری نخواهد شد.

۳۷۶۷.

واکاوی فرهنگ سکونت در خانه های محلات سنتی از دیدگاه ساکنین بر پایه نظریه آموس راپاپورت (مطالعه موردی: محله سرخاب تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پریسا هاشم پور لیلا مدقالچی زهرا (میلا) علمی

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۲) 109-141

کلید واژه ها: فرهنگ سکونت محلات سنتی خانه های سنتی خانه های جدید محله ی سرخاب

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۱

فرهنگ سکونت تاثیر بسزایی در زندگی ساکنین محلات سنتی با خانه های سنتی و جدید دارد و مغایرت فرهنگ سکونت با فضای سکونتی موجب عدم رضایت ساکنان می شود. پژوهش حاضر با هدف واکاوی فرهنگ سکونت در خانه های محلات سنتی از دیدگاه ساکنین با بهره گیری از استراتژی پس کاوی درصدد است تا بر پایه ی نظریه آموس راپاپورت سه مولفه فرهنگ سکونت شامل آداب سکونت، الگوهای معنایی و ترجیحات را در محله سرخاب تبریز که از تنوع سکونتی مناسبی برخوردار است مورد ارزیابی قرار دهد. داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته با ساکنین خانه های سنتی و جدید محله سرخاب بدست آمده است. مصاحبه ها تا حداشباع داده ها انجام شد و پاسخ های دریافت شده از ساکنین مقوله بندی شدند. برای سنجش روایی و پایایی سوالات از پیش آزمون و آلفای کرونباخ استفاده شد، در ادامه ی تحلیل ها، مقایسه خانه های سنتی و جدید برای متغیرهای مورد بررسی با استفاده از آزمون t-student)) و مقایسه ی میانگین گروه های سنی با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن صورت گرفت و همبستگی صفات و تجزیه ی واریانس بر روی گروه های سنی انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها در حیطه آداب سکونت، الگوهای معنایی و ترجیحات سکونتی در خانه های سنتی و جدید بدست آمد. بین ساکنان، گروه میانسال و پیر نسبت به جوانان تمایل بیشتر به سکونت در محلات سنتی داشتند. این تحقیق لزوم توجه به بازسازی و نوسازی خانه ها در محلات سنتی جهت زیست مطلوب ساکنان را آشکار می کند.

۳۷۶۸.

جذب و حفظ مخاطب برای رسانه خبری در ایران با استفاده از نظریه سبک زندگی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: اسماعیل افقهی اعظم میرزمانی علی حمیدی زاده سید حسین شرف الدین

منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 59 - 82

کلید واژه ها: رسانه جمعی مخاطب سبک زندگی ذائقه خبری تحلیل محتوای کیفی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۵۵

سبک زندگی مخاطب نقش مهمی را در جذب و حفظ مخاطبان رسانه خبری ایفا می کند. منظور از سبک زندگی فعالیت های نظام مندی است که از ذائقه فرد ناشی می شوند. هدف از پژوهش پیشِ رو شناسایی ذائقه خبری مخاطبان ایرانی است. برای این منظور، با پانزده نفر از استادان و کارشناسان رسانه مصاحبه شد. از تحلیل محتوای کیفی داده ها با رویکرد استقرایی، این نتیجه به دست آمد که ذائقه خبری مخاطبان ایرانی در دو مؤلفه «عادتی» و «ابزاری» و به ترتیب اهمیت در قالب «اخبار سلبریتی»، «اخبار حریم خصوصی»، «اخبار ورزشی»، «اخبار محلی»، «اخبار سیاسی»، «اخبار رسوایی»، «اخبار سلامت»، «اخبار معیشتی»، «اخبار حوادث» و «اخبار علم و فناوری» قرار می گیرند. باتوجه به ترتیب اهمیت ذائقه های خبری، بیشتر مخاطبان ایرانی ذائقه خبریِ برحسب «عادت» دارند و نگاه «ابزاری» به خبر کمتر دیده می شود.

۳۷۶۹.

اثر درآمد بر کاهش سوءتغذیه در ایران: شواهدی بر اساس طرح آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری طی سال های ۱۳۸۷ و ۱۳۹۵(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: میترا السادات حسین پور محمد وصال

منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۱ 249 - 285

کلید واژه ها: فقر فقر کالری سوءتغذیه توسعه جمعیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی

تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۴

موضوع سوءتغذیه یکی از چالش های سیاست گذاری در حوزه جمعیت و مقابله با فقر است. سوءتغذیه می تواند بهره وری و در نتیجه درآمد را کاهش دهد و منجر به تله ی فقر غذایی شود. عوامل اقتصادی-اجتماعی متنوعی روی سوءتغذیه اثرگذار است. افزایش درآمد خانوار می تواند یکی از عوامل موثر بر کاهش سوءتغذیه باشد. امّا این مهم تنها در صورتی اتفاق می افتد که میزان مصرف کالری و سایر درشت مغذی ها با درآمد افزایش یابد. در این مقاله کشش درآمدی کالری و درشت مغذی های پروتئین، کربوهیدرات و چربی برای مناطق شهری ایران به دو روش غیرپارامتریک و پارامتریک تخمین زده می شود. بدین منظور از داده های طرح آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری طی سال های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۵ برای محاسبه میزان کالری و درشت مغذی خریداری شده خانوار و نیز درآمد خانوار استفاده می شود. نتایج تخمین غیرپارامتریک نشان می دهد در دهک های پایین درآمدی با افزایش درآمد این کشش بزرگتر از صفر و معنادار است اما در دهک های بالای درآمدی نزدیک به صفر است. نتایج تخمین پارامتریک نیز کشش درآمدی مقدار کالری و درشت مغذی ها را بین 0.18 و 0.27 نشان می دهد. در نتیجه سیاست های افزایش درآمد در ایران به بهبود وضعیت تغذیه کمک می کند.

۳۷۷۰.

گونه شناسی اطلاعات غلط متنی-ویدئویی در رسانه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم راودراد مرضیه خلقتی

منبع: رسانه سال ۳۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۲) 5 - 27

کلید واژه ها: گونه ناواقعیت اطلاعات غلط اخبار جعلی نقد رتوریک

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۳۷۳

گونه شناسی متناسب با تحول رسانه ها همواره مورد توجه بوده است. ظهور اینترنت و به طور خاص تر شکل گیری رسانه های اجتماعی، زمینه توجه به گونه های جدیدی را فراهم کرده است. با توجه به اینکه یکی از قابلیت های رسانه های اجتماعی ایجاد محملی برای انتشار اخبار و اطلاعات مختلف اعم از درست و نادرست است، در این مقاله تلاش شد گامی برای دسته بندی آرتیفکت های نادرست منتشرشده در رسانه های اجتماعی از جنبه گونه شناسی برداشته شود. سؤال های مقاله این است که آیا مجموعه ای از آرتیفکت های نادرست منتشرشده در رسانه های اجتماعی می تواند گونه خاصی را به وجود آورد؟ اگر چنین گونه ای شکل گرفت چه مشخصه هایی دارد؟ آیا می توان برای این گونه " زیرگونه" نیز شناسایی کرد؟ برای پاسخ به این سؤال ها، محتواهای نادرست (متنی ویدئویی) منتشرشده در رسانه های اجتماعی بین سال های 95 تا 98 که تارنمای صحت سنجی ویکی هواکس نادرستی آن ها را تأیید کرده بود (داده های تحقیق)، با روش نقد رتوریک تحلیل شدند. نتایج این تحلیل، گونه جدیدی را تحت عنوان " ناواقعیت" با مشخصه های سبکی و ذاتی پیشنهاد می دهد. مشخصه های سبکی این گونه، بر اساس نمونه تحقیق، کوتاه بودن، روایت میانه رخداد، دارای متن و ویدئوی جداگانه با رابطه متقابل و مشخصه های ذاتی این گونه، فقدان صحت در عین درست نمایی، فقدان راه صحت سنجی در مواجهه اول، برانگیزاننده احساس و آسیب رسانی در معنای موسع هستند. همچنین چهار زیرگونه ناواقعیت، ناواقعیت خبری، ناواقعیت سرگرم کننده، ناواقعیت هنری و ناواقعیت ماورایی شناسایی شده اند.

۳۷۷۱.

کارگزار و مدیریت در رسانه طراز انقلاب اسلامی از دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی با تأکید بر صدا و سیمای جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کمال اکبری رضا واعظی

منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم زمستان ۱۴۰۰ ویژه نامه اول دین، رسانه و سواد رسانه ای 28 - 1

کلید واژه ها: رسانه طراز کارگزار مدیریت رسانه صدا و سیما رهبران انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات

تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۱۶۴

کارگزار یا نیروی انسانی و مدیریت از مهم ترین عناصر هر سازمان به ویژه در حوزه فعالیت های وسایل ارتباط جمعی است. صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت دینی و ارزشی انقلاب اسلامی و بر اساس اهداف و مسئولیت هایی که در نظام جمهوری اسلامی برای رسانه ها ازجمله صداوسیما تعریف شده، رسانه ای غایت گرا (قرب الهی) و تعالی محور، مسئولیت محور و تکلیف محور است. نحوه مدیریت منابع انسانی و به عبارت دیگر کارگزار و مدیریت در رسانه طراز انقلاب اسلامی، به ویژه صداوسیمای از دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی، پرسش اصلی مقاله حاضر است که بنا داریم به دلیل تبیین نکردن مستقیم آن از سوی رهبران به روش استنباطی بررسی کنیم. تکیه اصلی روش استنباطی بر فهم و تجزیه وتحلیل آثار و بیانات شخصیت های موردنظر در چارچوب مکتب فکری ایشان و نظریه فطرت است. با استفاده از نظریه فطرت در رسانه، معیارها و شاخص های دقیق و مشخص برای عناصر اصلی رسانه؛ یعنی کارگزار، مدیریت و منابع انسانی ارائه می شود. نگارنده با درنظرگرفتن چارچوب نظریه فطرت و با نگاه به علل اربعه که از فلسفه اسلامی گرفته شده است، معتقد است رسانه طراز انقلاب اسلامی به عنوان امری حادث، چهار علت غایی، فاعلی، مادی و صوری دارد. منظور از کارگزار و مدیر در رسانه طراز انقلاب اسلامی همان علت فاعلی از علل اربعه است که شامل دو بخش کارگزار و مدیر و به تبع آن مدیریت رسانه است و بر اساس نظریه فطرت و دیدگاه انسان شناسی امام خمینی (ره) و آیت الله خامنه ای، برای رسانه طراز انقلاب اسلامی کارگزاری لازم است که عقل بر وجود او ریاست کند و با کمک دین و عقل، قوای دیگر را تحت کنترل عقل و دین در آورد و با بهره گیری از امکانات و الزامات لازم، برای تعالی و سعادت خود و مخاطب رسانه و رسیدن به قرب الهی، تلاش نماید.

۳۷۷۲.

تحلیل متغیرهای کلیدی سرمایه اجتماعی بر آینده بیماری های واگیردار و کووید-19 (مورد مطالعه؛ شهر نورآباد ممسنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا امیری فهلیانی

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 32-5

کلید واژه ها: پیشران های کلیدی سرمایه اجتماعی بیماری های واگیردار آینده پژوهی شهر نورآباد ممسنی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۹۲

این مطالعه بر آن است؛ با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی پیشران های کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده بیماری های واگیردار که برآمده از سرمایه اجتماعی در شهرهای ایران با مطالعه موردی شهر نورآباد بپردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی صورت گرفته است . نیروهای پیشران با روش دلفی مشخص شده، سپس این عوامل براساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت بندی و حیاتی ترین عوامل مشخص و برای تحلیل داده ها از نرم افزار ( Mic Mac ) استفاده شده است. در میان این عوامل با استفاده از این نرم افزار 10 عامل به مثابه عوامل کلیدی، انتخاب شدند و مبنای تدوین سناریوها قرار گرفتند . یافته های پژوهش حاکی از آن است؛ از بین این متغیرها، نابرابری، فرهنگ معاشرت، اعتماداجتماعی، آگاهی اجتماعی، تورم، بی تفاوتی نسب به وضعیت موجود، مهاجرت روستاییان، عادی انگاری، توزیع نامناسب درآمد، ضعف کیفیت محیط زیست شهری به عنوان عوامل کلیدی مؤثر بر سرمایه اجتماعی و دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و همچنین دارای بیشترین میزان اثرگذاری غیرمستقیم بر دیگر متغیرها بوده اند که توسط کارشناسان مشخص شده و در شیوع بیماری های واگیردار در آینده این شهر مؤثر بوده اند. سپس براساس دو معیار «شدت عدم قطعیت» و « میزان اهمیت « سه سناریو برای سه آینده محتمل شهر نورآباد فارس، شناسایی و تدوین شد . در نهایت با توجه به وضعیت شهر نورآباد و متناسب با این پیش ران ها، پیشنهادهایی در بهبود وضعیت سرمایه اجتماعی ارائه شده است .

۳۷۷۳.

شناسایی بسترهای گرایش به اعتیاد در استان لرستان (با تأکید بر رویکرد سنخ شناسی کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا حسینی

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 1149 - 1179

کلید واژه ها: اعتیاد لرستان سنخ شناسی کیفی تحلیل تماتیک مکانیزم های سوق دهنده و جذب - کننده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۹۲

پژوهش حاضر با هدف کشف بسترهای گرایش به اعتیاد در استان لرستان به روش تحلیل تماتیک انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه، معتادان و خانواده های آن ها هستند که از میان آن ها به روش نمونه گیری هدفمند، 64 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق است و متن مصاحبه ها به وسیله نرم افزار NVivo8 کدگذاری شده است. یافته های تحقیق نشان داد افراد در اثر دو گروه مکانیسم به اعتیاد گرایش یافته اند: 1. مکانیسم های سوق دهنده (متغیرهای زمینه ای فردی، متغیرهای زمینه ای خانواده پدری، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، وجود الگوی آلوده، درد جسمی و روحی، ناکامی عشقی، تحصیلی، شغلی و مالی، ناآگاهی و ضعف جامعه پذیری، ضعف پیوند والدین فرزندان، جدایی شامل غربت، طلاق خود/والدین و مرگ عزیزان، نداشتن پایبندی به هنجارها، ناکارآمدی قوانین حقوقی) و 2. مکانیسم های جذب کننده (دسترسی به مواد مخدر، کامیابی جسمی، جنسی و روحی، کنجکاوی، سرگرمی و خوداثباتی). نتیجه تحقیق بیانگر آن است که به منظور پیشگیری از اعتیاد باید به موازات تضعیف و حذف مکانیسم های سوق دهنده، به تقویت و تأمین مکانیسم های جذب کننده در حیطه جاذبه های سالم پرداخت.

۳۷۷۴.

مقایسه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و مهارت های ذهن آگاهی در افراد با و بدون تجربه رابطه فرازناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد ابراهیمی پروین رفیعی نیا محمد آقادلاورپور

منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۷ 467 - 482

کلید واژه ها: روابط فرازناشویی تنظیم شناختی هیجان ذهن آگاهی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۲۰۱

این پژوهش با هدف مقایسه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و مهارت های ذهن آگاهی در افراد دارای تجربه و فاقد تجربه رابطه فرازناشویی انجام شد. طرح پژوهش، توصیفی از نوع مقایسه ای بود. از بین کلیه افراد متقاضی طلاق در دادگاه های شهر مشهد، تعداد 100 نفر ( 50 فرد دارای تجربه و 50 فرد فاقد تجربه رابطه فرازناشویی) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با پرسش نامه های راهبردهای تنظیم شناختی- هیجان و ذهن آگاهی گردآوری و با آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در راهبردهای تنظیم هیجان و مهارت های ذهن آگاهی بین دو گروه تفاوت وجود دارد، به نحوی که در راهبردهای تنظیم شناختی مثبت، تمرکز مثبت مجدد، ارزیابی مثبت، برنامه ریزی، دیدگاه وسیع تر، پذیرش، عمل همراه با آگاهی، توصیف، مشاهده، قضاوت نکردن و واکنش نشان ندادن، نمرات افراد فاقد روابط فرازناشویی بالاتر از افراد دارای تجربه روابط فرازناشویی بود. از طرفی، گروه فاقد تجربه فرازناشویی در تنظیم شناختی منفی، سرزنش خود، سرزنش دیگران، نشخوار فکری و فاجعه آمیزی نمرات پایین تری کسب کردند. نتایج این پژوهش نشان داد مهارت های ذهن آگاهی و تنظیم هیجان می تواند به عنوان عاملی بازدارنده در روابط فرازناشویی عمل کند و آموزش این مهارت ها برای زوجین پیشنهاد می شود.

۳۷۷۵.

بررسی بهره مندی از ظرفیت های ایرانیان خارج از کشور (با تأکید بر کارکردهای شبکه های برون مرزی صداوسیما)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی بهمنی جهاندار امیری محمدقلی میناوند

منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال ششم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸ 283-309

کلید واژه ها: ایرانیان خارج از کشور دایاسپورا مهاجرت دیپلماسی عمومی رسانه برون مرزی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات

تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۷

رشد فزاینده نقش آفرینی مهاجران بین المللی و سیر صعودی نفوذ آنها در نظام های دولتی و خصوصی، باعث شده این بازیگران نوظهور عرصه روابط بین الملل ظرفیت بیشتری برای تأثیرگذاری پیدا کنند. در میان طیف متنوع جوامع دور از وطن، دایاسپوراها در شمار تأثیرگذارترین بازیگرانی هستند که هم بر سیاست داخلی کشورها تأثیرگذارند و هم نقش های مهمی در حوزه های مختلف بین الملل به ویژه در حوزه تبادلات فرهنگی بر عهده دارند. این مقاله، در پی پاسخ دادن به این پرسش های کلیدی است که «دایاسپورای ایرانی چه ویژگی ها و اهمیتی دارد، چه تأثیری در توسعه روابط ایران با سایر کشورها می تواند داشته باشد و در این عرصه شبکه های برون مرزی صداوسیما چگونه می توانند از ظرفیت های این جوامع در پیشبرد اهداف توسعه ملی بهره گیری کنند»؟ یافته های این پژوهش که با رویکرد کیفی از نوع توصیفی- تحلیلی و با مطالعه اسنادی و کتابخانه ای انجام شده، نشان می دهد که در دهه های اخیر این جوامع دور از وطن با روندی رو به رشد در چهار زمینه بنیادین سیاست گذاری یعنی سیاسی- امنیتی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و علمی-فنی تأثیرگذار بوده اند. جوامع دیاسپورای ایرانی از ظرفیت های قابل توجهی برخوردارند که می توانند از جنبه های مختلف در خدمت حل مشکلات ایران قرار بگیرند. رسانه های برون مرزی ایران با اتخاذ راهکارهای مختلف و عملیاتی کردن ارتباط با جوامع ایرانی خارج از کشور، می توانند نقش مؤثری در این زمینه ها ایفا کنند.

۳۷۷۶.

گیاه مردم نگاری گیاهان خودرویِ منطقه بسطام از شهرستان سلسله، استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد بازگیر مهدی پورهاشمی

منبع: دانش های بومی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 85 - 158

کلید واژه ها: استفاده خوراکی استفاده علوفه ای چشمه صالح دانش بومی زاگرس

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۸

بشر از گذشته تا به امروز در بسیاری از زمینه ها برای بقا و بهبود کیفیت زندگی خود از طرق مختلف به گیاهان وابسته بوده است. هدف از این پژوهش بررسی همه جانبه گیاه مردم نگاری گیاهان خودروی منطقه بسطام در استان لرستان از ناحیه رویشی زاگرس است. جامعه انسانی مورد مطالعه در این تحقیق اهالی دو روستای چشمه بید و چشمه صالح از شهرستان سلسله در استان لرستان است. روش پژوهش بکار رفته در این مطالعه ی گیاه مردم شناسی، روش مردم نگاری بوده است. ابزار گردآوری داده ها شامل مشاهده ی مستقیم، مشاهده ی همراه با مشارکت و مصاحبه ی نیمه ساختاریافته بوده است. نتایج نشان داده که 119 گونه گیاهی متعلق به 41 خانواده گیاهی توسط اطلاع رسانان شناسایی شده است. خانواده های گیاهی کاسنیان (3/14 درصد)، سوسنیان (2/9 درصد) و گلسرخیان (2/9 درصد) بیشترین فراوانی را در بین خانواده های گیاهی داشته اند. نتایج بیانگر این است که دانش و کاربرد گیاهان بسیار متنوع بوده و بیشتر شناخت و استفاده ها شامل 58 گونه (7/48 درصد) استفاده خوراکی، 42 گونه (3/35 درصد) استفاده علوفه ای، 32 گونه (9/26 درصد) استفاده دارویی و 16 گونه (8/16 درصد) برای ابزار و صنایع دستی کاربرد داشته است.

۳۷۷۷.

مدل یابی معادلات ساختاری سبک های هویت یابی و خودکارآمدی با نگرش به بزهکاری در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا قربانی سمانه یازرلو

منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 1 - 14

کلید واژه ها: نگرش به بزهکاری سبک های هویت یابی خودکارآمدی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش

تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۲۴۰

هدف : مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک های هویت یابی و خودکارآمدی با نگرش به بزهکاری در دانش آموزان دبیرستانی پسر متوسطه دوم گرگان انجام شد. روش شناسی : روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود، جامعه آماری شامل 2700 دانش آموز بود که 330 دانش آموز به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه های سبک هویت یابی برزونسکی(1989)، خودکارآمدی عمومی شرر و مادوکس(1982) و نگرش به بزهکاری پویا(1388) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی و رگرسیون با نرم افزار SPSS , Lisrel استفاده شد. یافته ها : بر اساس یافته های پژوهش بین سبک هویت یابی با نگرش مثبت به بزهکاری ارتباط منفی و معنادار (96/0-R= )، بین سبک های هویت یابی با خودکارآمدی رابطه مثبت و معنادار(73/0R= ) و بین خودکارآمدی با نگرش به بزهکاری ارتباط منفی و معنادار(71/0-R= ) به دست آمد. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که سبک های هویت یابی و خودکارآمدی می توانند مقداری از واریانس نگرش مثبت به بزهکاری را پیش بینی نماید.(96/0 =β). معادلات ساختاری نیز نشان داد مدل برازش خوبی از داده های دنیای واقعی داشته و تأثیر متغیر خودکارآمدی در مؤلفه های نگرش به بزهکاری تأیید شده و برازش معنی دار بود. بحث و نتیجه گیری : با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان از سبک های هویت یابی و خودکارآمدی در کاهش نگرش به بزهکاری استفاده نمود.

۳۷۷۸.

اخلاق حرفه ای علم (مطالعه مرا م نامه اخلاق حرفه ای انجمن های علمی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید آیت الله میرزایی معصومه قاراخانی

منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 93 - 117

کلید واژه ها: اخلاق علم اخلاق حرفه ای انجمن علمی مرام نامه اخلاق حرفه ای کد اخلاقی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۱۴۴

تدوین و اجرای مرام نامه ها و منشورهای اخلاق حرفه ای علم از ضروری ترین و بدیهی ترین اقدامات انجمن های علمی در ترویج اخلاق علم است که معمولاً در چارچوب رشته و فعالیت علمی موردنظر تدوین می شوند. این مقاله با تمرکز بر نمونه ای از مرام نامه های انجمن های علمی در جهان درپی پاسخ به این پرسش است که اصول اخلاق حرفه ای میان انجمن های علمی کدام است؟ و انجمن های علمی بر سر چه اصولی وفاق دارند و این وفاق به چه میزان است؟ برای پاسخ به پرسش های پیش گفته با روش تحلیل محتوای کیفی و کمی متن، به بررسی 235 کد اخلاق حرفه ای مندرج در مرام نامه 28 انجمن علمی پرداختیم. یافته ها نشان داد، باوجود اینکه کدنامه های اخلاق حرفه ای انجمن ها از ساختار چندگانه و متنوعی برخوردارند، درمجموع و با فراوانی متفاوت کدهای اخلاق حرفه ای دربرگیرنده20 کد اصلی هستند. فرهنگ هر رشته علمی متناسب با ماهیت رشته و موضوع آن بر تعیین اصول اخلاق حرفه ای و تناسب رشته با مواردی که از حرفه ای های آن رشته انتظار می رود تأثیر می گذارد. در میان انجمن های علمی بر سر برخی کدها توافق بیشتری وجود دارد، آن ها را «کدهای وفاق» می نامیم این کدها هسته اصلی مرام نامه را شکل می دهند. از آن سو کدهای متنوع و خاصی داریم که آن ها را «کدهای تمایز» می نامیم، این کدها حسب تنوع فرهنگ رشته شکل گرفته است. درمجموع کشف نیمرخ کدهای اخلاق حرفه ای در سطح جهانی دستاورد اصلی این پژوهش است.

۳۷۷۹.

تحلیل جامعه شناختی تاثیر مولفه های فرهنگی کسب وکار بر عملکرد تولیدی-تجاری واحدهای صنعتی(استان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی نظری شیخ احمد سروش فتحی مصطفی ازکیا

منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 99 - 129

کلید واژه ها: مولفه های فرهنگی کسب وکار عملکرد تولیدی - تجاری واحدهای صنعتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۲۳۵

فرهنگ به عنوان عامل بنیادین در شکل گیری کسب و کارها و همچنین تاثیر آن بر تسهیل فرایند های تولید از اهمیت قابل توجهی در مطالعات علمی برخوردار بوده است. در این تحقیق تلاش شد تاثیر مولفه های فرهنگی کسب وکار بر عملکرد واحدهای صنعتی استان اردبیل مورد بررسی قرار گیرد. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه ی کارآفرینان فعال در بخش صنعتی استان اردبیل بوده اند. حداقل حجم نمونه برای تکمیل پرسشنامه های این پژوهش 184 نفر از کارآفرینان در نظر گرفته شده و به روش تصادفی انتخاب گردید و پرسشنامه در میان آنان توزیع گردید. روایی ابزار تحقیق با استفاده از مدل تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شده است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و SMART PLS با روش آمار توصیفی و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها نشان داد که مولفه های فرهنگی کسب وکار تاثیر مثبتی بر عملکرد تولیدی- تجاری واحدهای صنعتی دارد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن است که مولفه های فاصله از قدرت پایین، فردگرایی، اجتناب از عدم اطمینان پایین، جهت گیری بلندمت و مردگرایی تاثیر مثبتی بر عملکرد تولیدی- تجاری واحد های صنعتی دارد.

۳۷۸۰.

حیطه مداخله مددکاری اجتماعی شغلی (یک مرور نظام مند)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سحر محمدزاده ساری فاطمه فلاح بابایی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۷ 157 - 190

کلید واژه ها: برنامه کمک به کارکنان رضایت شغلی مداخله مددکاری اجتماعی شغلی مددکاری اجتماعی صنعتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۱۲۲

مقدمه: با وجود اهمیت نقش مددکاری اجتماعی شغلی در سازمان ها، این مهم در کشور ایران به صورت تخصصی در تمامی سازمان ها تعریف نشده و بسیاری از سازمان ها ی بزرگ فاقد تخصص مددکاری اجتماعی شغلی هستند. پژوهش حاضر با هدف ارتقاء سطح شناخت از حیطه ی مداخله های مددکاری اجتماعی شغلی فراهم آمده است و تلاشی در جهت غنا بخشیدن به ادبیات تخصصی این حرفه است. روش: از روش مرور نظام مند و برای جستجو از کلید واژه های برنامه ی کمک به کارکنان، مداخله ی مددکاری اجتماعی شغلی، مددکاری اجتماعی صنعتی، بدون محدود کردن زمان، تا سال ۲۰۲۱ در بانک های اطلاعاتی مختلفی استفاده شد. ۴ کتاب و ۱۹ مقاله برای بررسی و تحلیل بیشتر انتخاب شدند. یافته ها: مداخله های مددکاری اجتماعی شغلی درچهار سطح خرد، میانه، برونی و کلان بر پایه ی نظریه ی سیستم های بوم شناختی اکولوژیکی انجام می شود. در سطح خرد رسیدگی به مسائل و مشکلات فردی، در سطح میانه توجه به افراد در گروه های مختلف و در سطح کلان سیاست گذاری ها و برنامه ریزی برای سازمان و جامعه و در سطح بیرونی، آسیب شناسی محیط شغلی حائز اهمیت است. نتیجه گیری: رفاه و پیشرفت در هر کشوری در گرو تکیه بر نیروی انسانی ماهر و کارآمد برای بهره گیری هرچه بیشتر و بهتر از سرمایه، منابع و امکانات جامعه است. بنابراین ضرورت و اهمیت حرفه ی مددکاری اجتماعی شغلی رخ می نماید. از طرفی پیچیده شدن روابط فرد در سازمان ها و جوامع، انسان ها برای افزایش سازگاری خود در محیط های شغلی به فرد متخصص در این زمینه نیاز دارند، مددکاری اجتماعی شغلی در دو بخش پیشگیری و درمان این نیاز را برطرف می سازد.

درخت حوزه‌های تخصصی