درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۱۶۱.

تجدّد و چرخش گفتمانی سیاست گذاری فرهنگی ایران در دوران قاجار و پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال ۳۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۳) 313 - 338

کلید واژه ها: روشنفکری سیاست گذاری فرهنگی ایران دولت قاجاریان پهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۷۳
مسئله اصلی پژوهش حاضر تأثیر تجدّد در ساختار سیاست گذاری فرهنگی ایران است. برای پاسخ به این سؤال به آغاز ورود تجدّد به ایران در دوره قاجار پرداخته و آثار آن در سیاست گذاری فرهنگی دوران قاجار و پهلوی بررسی می شود. روشنفکران ایران با تعلق خاطر به جهان نوین، ایران را عقب افتاده از قافله تمدن پنداشته و دولت را مأمور ایجاد بخش فرهنگ برای تربیتِ فرنگی مآب مردم می دانستند. برهمین اساس، اجماع روشنفکران و شاهان ایران موجب تغییرهای تدریجی در ساختار سیاست گذاری فرهنگی ایران می گردد. در این پژوهش دوگونه آرمانی از سیاست گذاری فرهنگی برای دو دوره ایران پیشانوین و ایران نوین معرفی شده که به صورت گفتمانی صورت بندی شده اند. گفتمان سیاست گذاری فرهنگیِ بومی حول دال مرکزی «استمرار سنت» شکل گرفته و با محوریت نهادهای مردمی عمل می کند. درحالی که گفتمان سیاست گذاری فرهنگی دولتی حول دال مرکزی «هم شکلی با غرب» شکل گرفته و با محوریت سازمان های دولتی عمل می کند. در این پژوهش با روش کتابخانه ای اسنادی داده های تاریخی جمع آوری می شود، سپس با استفاده از گونه شناسی نوع آرمانی، دو گونه از سیاست فرهنگی مورد اشاره قرارگرفته و ارتباط و پیوستگی درونی آنها با روش مفصل بندی ترسیم می شود.
۱۶۲.

طراحی الگوی مدیریت عملکرد در سازمان های رسانه ای در زمان اپیدمی بیماری (مطالعه موردی: بیماری کرونا و سازمان صدا و سیما)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال ۳۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۴) 33 - 59

کلید واژه ها: مدیریت عملکرد سازمان های رسانه ای اپیدمی بیماری کرونا رسانه ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۹۵
هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت عملکرد در سازمان های رسانه ای در زمان اپیدمی بیماری کرونا بوده است. در این پژوهش از ترکیب روش های پیمایش، مصاحبه و نظریه زمینه ای استفاده شده است. جامعه آماری بخش پیمایش، کارشناسان و مدیران رسانه ملی، با حجم نمونه 368  نفر بوده اند. مصاحبه نیز با استادان دانشگاه و کارشناسان رسانه انجام گرفته و با آزمون دلفی فازی، تجزیه و تحلیل شده است. اثرگذاری عوامل شناسایی شده در مرحله اول با معادلات ساختاری انجام گرفته و در نهایت، یافته های به دست آمده در الگوی حاصل از نظریه زمینه ای ترسیم شده است. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه ها بالای 7/0 محاسبه شد، برای آزمون روایی سؤالات، از اعتبار محتوا و به این منظور، از نظر متخصصان، استادان دانشگاه و کارشناسان خبره استفاده شده است. شاخص کفایت تعداد مصاحبه ها، اشباع نظری  بوده به این ترتیب که بر اساس آن، پژوهشگر به این نتیجه رسیده است که مصاحبه های بیشتر، اطلاعات بیشتری به اندوخته های فعلی  اضافه نخواهد کرد. در نهایت بر اساس نتایج پژوهش، پنج عامل شرایط علی (توجه به وظایف رسانه و ...) ، شرایط مداخله گر(مخاطب، رقابت، سیاسی و ...) ، شرایط بسترساز (ویژگی های درون سازمانی و ...) ، راهبردها (مدیریت چالش های داخلی و خارجی و ... ) و پیامدها  ( تحقیق اهداف فرهنگی رسانه ملی و... ) شناسایی شده اند.
۱۶۳.

دیپلماسی مبتنی بر ایمان و کنشگری تشیع در نظام بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 65 - 82

کلید واژه ها: بازیگران غیردولتی دیپلماسی مبتنی بر ایمان شیعه فرهنگ سیاسی قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۸۵
با ورود کنشگران و سازمان های غیردولتی به عرصه جهانی و نقش آفرینی آن ها بعد از جنگ سرد، تغییرات مهمی در فهم دیپلماسی و نقش آن در نظام های جهانی به وجود آمده است. این پژوهش با بررسی منابع قدرت دیپلماسی در آموزه های شیعی تلاش کرده است تا ضمن تبیین ابعاد مفهوم «دیپلماسی مبتنی بر ایمان» چگونگی پیشبرد اهداف دیپلماتیک را با استفاده از ظرفیت تشیع به عنوان یک بازیگر غیردولتی ورای مرزهای ملی و با تأکید بر ظرفیت موازنه سازی نشان دهد. مقاله در پی یافتن پاسخ به این پرسش نظری است که ظرفیت نهاد شیعه به عنوان یک کنشگر و «بازیگر غیردولتی» (NSA)چگونه در پیشبرد اهداف و برنامه های پیروان این مذهب عمل می کند؟ در پاسخ به این پرسش این فرضیه آزموده می شود که دیپلماسی مبتنی بر ایمانِ مذهب تشیع، به کمک اجماع عمومی پیروان بر سر اصول و بنیان های مشترک ایمانی و با بهره گیری توامان از سه گونه دیپلماسی «مبادله ای»، «حمایتی» و «فرهنگی» برای دستیابی به اهداف مشترک شیعیان در ایجاد موازنه با اجتماعات رقیب، ظرفیت سازی می کند. در این پژوهش همچنین با مطالعه کتابخانه ای، اسنادی و مدارک علمی تلاش می شود تا دیپلماسی شیعه در جهان معاصر به «روش تفسیری» تبیین شود. یافته های این مقاله با یادآوری این نکته که دیپلماسی مبتنی بر ایمان در تحولات آینده نظام بین المللی نقش بسیار مهمی ایفا خواهد کرد، نشان می دهد نهاد تشیع با استفاده از منابع و ظرفیت دیپلماسی مبتنی بر ایمان خود می تواند نفوذ خود را به صورت توامان در سطوح فروملی و ورای مرزهای ملی گسترش دهد و در جهان پیرامونی خود موازنه سازی های نیرومندی را ایجاد کند. یافته های این پژوهش همچنین با تأکید بر مبانی مشترک عقیدتی سیاسی در فرهنگ سیاسی شیعه نشان می دهد این نگرش های ایمانی موجب افزایش قدرت کنشگری و انسجام شیعیان می شود و ظرفیت مهمی را برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری با اکثریت شیعی فراهم می کند.
۱۶۴.

رابطه قضاوت اخلاقی و پایبندی اعتقادی با گسست در نهاد خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۱) 129 - 148

کلید واژه ها: گسست خانواده پایبندی اعتقادی قضاوت اخلاقی عقلانیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۹۸
تحکیم نهاد خانواده و برقراری رابطه صمیمی بین اعضای آن، به سلامت نهاد خانواده کمک می کند و به ویژه در جامعه اسلامی، از جایگاه ارزشمندی برخوردار است؛ ولی عوامل متعددی وجود دارند که بنیان خانواده و دوام آن را تحت تأثیر قرار می دهند، کارکردهای آن را دچار اختلال می کنند و حتی به گسست خانواده منجر می شوند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه قضاوت اخلاقی و پایبندی اعتقادی با گسست در نهاد خانواده، انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها ، پرسش نامه است. جامعه آماری، افراد متأهل ساکن در سه منطقه از مناطق ده گانه شهر تبریزند که براساس فرمول کوکران، 384 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری خوشه ای بررسی شدند . نتایج نشان داد بین قضاوت های اخلاقی افراد با گسست خانواده رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین، پایبندی اعتقادی با گسست خانواده، رابطه معکوس و معنی داری دارد. به عبارتی در نهاد خانواده هرچه سهم قضاوت های فردی درباره موضوعات اخلاقی، بیشتر به عنوان ملاک های اخلاقی مدنظر قرار گیرد و استدلال های اخلاقی بر پایه قضاوت های شخصی جای عقلانیت اخلاقی را بگیرد، احتمال وقوع تعارض و در نتیجه احتمال وقوع گسست در خانواده بیشتر می شود و هرچقدر پایبندی اعتقادی زوجین در زندگی زناشویی بالا باشد، احتمال وقوع گسست در نهاد خانواده کمتر می شود.
۱۶۵.

بررسی کارکردهای مشارکت اجتماعی در منابع اسلامی

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۳ ویژه علوم اجتماعی 35 - 66

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی کارکرد فرهنگی سیاسی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۷۶
مشارکت اجتماعی را می توان کنش آگاهانه، داوطلبانه، جمعی و کم وبیش سازمان یافته ی افراد و گروه ها در جهت اهداف، نیازها و منافع جمعی تعریف نمود. مشارکت اجتماعی در منابع اسلامی، رابطه ای تعریف می شود که در پنج ساحت به طور همگام با یکدیگر حضور دارد: ساحت ساختار (انسجام)، ساحت عملی (همکاری)، ساحت ذهنی (مشورت و هم فکری)، ساحت تکلیفی (مسئولیت همگانی) و ساحت احساسی (مهرورزی اجتماعی). این رابطه در پنج حوزه ی اجتماعی قابل طرح است: سیاسی، نخبگانی، فرهنگی، اقتصادی و خانواده. از این منظر، در پژوهش حاضر پنج حوزه ی کارکردی برای مشارکت اجتماعی تبیین شده است. مشارکت در حوزه ی سیاسی در محورهای انقلاب سیاسی، امنیت مردم پایه و تسهیل در حکمرانی، مشارکت در حوزه ی نخبگانی در دو محور گردش نخبگانی و حکمرانی نخبگانی، مشارکت در حوزه ی فرهنگی در سه محور هویت فرهنگی، فراغت گزینی و سبک زندگی و هنجارها و ارزش ها، مشارکت در حوزه ی اقتصادی در دو محور تنظیم روابط مبادله و توسعه تجارت و مشارکت در حوزه ی خانواده در پنج محور تشکیل، تحکیم، توسعه، تعالی و تأمین خانواده مطرح است.
۱۶۶.

ملاحظات رویکرد بی طرفی در تقنین مقررات مرتبط با نهاد خانواده در ایران و فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۵ 385 - 398

کلید واژه ها: الگوی مطلوب مداخله دولت بی طرف رویکرد بی طرفی رویکرد کمال گرایی نهاد خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۷
نظریه بی طرفی در فلسفه سیاسی در دهه 1970 میلادی، با انتشار نظریه عدالت جان رالز به شکل جدی تر مدنظر قرار گرفت؛ اگرچه جان رالز در این کتاب، به صراحت اشاره ای به اصطلاح «بی طرفی» نداشته است. رویکرد بی طرفی دولت در نهاد خانواده، از نظریه پردازی جان رالز و رونالد دورکین اتخاذ شده و از پشتوانه ای غنی برخوردار بوده است (نظریه جان لاک، کانت و استوارت میل). مطابق رویکرد بی طرفی (مقابل رویکرد کمال گرایی)، دولت باید در قبال برداشت های خانواده از تحقق الگوی مطلوب مداخله، بی طرف بماند و نباید هیچ برداشت خاصی از خیر را بر دیگر برداشت ها رجحان دهد. بر همین اساس و با ملاحظه مطالب فوق، این پژوهش با هدف اینکه نهاد خانواده به عنوان نهادی خصوصی، تا چه حد تابعِ قلمرو عمومی است: نخست؛ به تبیین مفهوم، انواع، گستره و سطوح بی طرفی دولت در نهاد خانواده، و دوم؛ به تبیین برخی مصادیق تنظیم گری، با رویکرد بی طرف گرایانه، ذیل مبانی نظری تضمین حقوق و آزادی های نهاد خانواده (الف) و اِعمال اصل ضرر در تقنین مقررات مرتبط با نهاد خانواده (ب)، با رویکرد تطبیقی با نظام حقوقی فرانسه و روش استدلال استقرایی می پردازد.
۱۶۷.

برنامه سازی رسانه ای برای سالمندان: مطالعه ای کیفی در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 859 - 898

کلید واژه ها: مخاطب پژوهی نیازسنجی سالمندان برنامه سازی رسانه ای سالمندان شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۷۴
رسانه به عنوان عضوی تأثیرگذار در تمامی عرصه های زندگی افراد جامعه نقشی انکار ناپذیر دارد، در این میان سالمندان نیازمند نگاه خاص رسانه هستند. هدف این پژوهش مخاطب پژوهی سالمندان یزدی است. در این پژوهش راستا تلاش شد تا ضمن آشنایی با وضعیت گذران زندگی سالمندان یزدی و آگاهی از انتظارات و توقعات آنان، در خصوص برنامه سازی رسانه ای پیشنهاداتی ارائه شود. جهت جمع آوری داده های پژوهش از طرح تحقیق کیفی استفاده شد. مشارکت کنندگان 10 نفر از خبرگان و کارشناسان حوزه رسانه و سالمندی بودند که به روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. داده ها طی یک دوره 3 ماه با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند جمع آوری شد. تحلیل داده ها با کمک روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفت . طی تحلیل های صورت گرفته 100 مفهوم در قالب 21 زیرمقوله و 10 مقوله اصلی که شامل: زندگی نازیسته، اهمیت نیازهای مادی و حمایتی، رسالت صداوسیما در قبال سالمندان، پخش برنامه اثرگذار و مفرح در دوران بحران، استراتژی های خلاقانه و تعاملی ساخت برنامه، زمانبندی مناسب پخش برنامه، برنامه سازی جنسیت محور برای سالمندان، برنامه سازی سن محور برای سالمندان، برنامه سازی برای سالمندان غیربومی، برنامه سازی مشوق سالمندی فعال بود استخراج شد. در راستای حفظ مخاطب به عنوان یکی از اهداف اصلی صدا و سیما، پیشنهاد می شود همزمان با شناسایی گروهه ای مختلف سنی و جنسی سالمندان و توجه به ویژگی های هر گروه، ضمن ارزش قائل شدن به خواست مخاطب سالمند و علاقه مندی های او، ذائقه سازی در مخاطب به صورت بسیار تدریجی و غیرمستقیم صورت گیرد.
۱۶۸.

ارائه مدل پارادایمی چابکی نیروی انسانی در شرکت های صنعتی بر اساس نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: شرکت های صنعتی منطقه آران و بیدگل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاشان شناسی دوره ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 183 - 218

کلید واژه ها: چابکی منابع انسانی نظریه داده بنیاد شرکت های صنعتی شهرستان آران و بیدگل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۴
 این تحقیق با هدف ارائه مدل پارادایمی چابکی نیروی انسانی در شرکت های صنعتی براساس نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: شرکت های صنعتی منطقه آران و بیدگل) انجام شد. روش این پژوهش کیفی با تمرکز بر رویکرد داده بنیاد است. جامعه آماری شامل تمام متخصصان دانشگاهی حوزه مدیریت و نیز معاونان و مدیران شرکت های صنعتی شهرک صنعتی آران و بیدگل بود که به روش نمونه گیری هدفمند و قضاوتی، 30 نفر برگزیده شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه متمرکز بوده که با استفاده از نرم افزار (MAXQDA) و به کارگیری رویه های کدگذاری، تجزیه و تحلیل شدند. تجزیه و تحلیل متون مصاحبه، 443 کد باز را فراهم آورد که در قالب ارکان مدل پارادایمی چابکی نیروی انسانی در شرکت های متوسط و بزرگ قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که مفهوم مرکزی چابکی منابع انسانی متشکل از مؤلفه های دانش و یادگیری، هوشمندی و شایستگی، نوآوری و خلاقیت، سرعت، انطباق پذیری، پاسخ گویی، انعطاف پذیری، تاب آوری، دوراندیشی و آینده نگری و تغییرمداری بود. همچنین، چابکی منابع انسانی خود متأثر از شرایط علی (38 مفهوم در قالب 10 مقوله)، شرایط زمینه ای (34 مفهوم در قالب 10 مقوله) و عوامل مداخله گری (16 مفهوم در قالب 5 مقوله) بوده که در قالب راهبردهایی چون کنش گرایی مثبت، عملکرد منسجم و یکپارچه و فعالیت های گروهی و جمعی (10 مفهوم در قالب 3 مقوله کنش) نمود یافته و دارای پیامدهای درون سازمانی و برون سازمانی هستند.
۱۶۹.

طراحی الگوی پیشایندها و پیامدهای غوغاسالاری در سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۰) 123 - 145

کلید واژه ها: غوغاسالاری پیشایندها پیامدها اشکال فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۲
با توجه به رواج پدیده غوغاسالاری به عنوان یکی از جنبه های تاریک رفتار سازمانی که زمینه ناکامی سازمان ها را فراهم می آورد و از طرفی، اهمیت شناسایی پیشایندها و پیامدهای این پدیده در راستای مدیریت آن و نیز فقدان مطالعه ای جامع و کل نگر در این باره، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی پیشایندها و پیامدهای غوغاسالاری در سازمان طراحی و اجرا شد. این مطالعه، پژوهشی کیفی است که با استفاده از روش فراترکیب اجرا شده است. نتایج حاصل بیانگر این است که پیشایندهای غوغاسالاری در سازمان، در سه بعد فردی (با سه مؤلفه ویژگی های قربانی، فرد غوغاسالار و عوامل بین فردی)، گروهی (با دو مؤلفه عوامل درون گروهی و برون گروهی) و سازمانی (با دو مؤلفه عوامل مرتبط با شغل و غیرشغلی) مطالعه می شوند. نتایج همچنین حاکی است که پیامدهای غوغاسالاری در سازمان نیز در چهار بعد فردی (با سه مؤلفه نگرشی- ادراکی، فیزیولوژیکی و رفتاری- عملکردی)، گروهی (با دو مؤلفه دورن گروهی و برون گروهی)، سازمانی (با دو مؤلفه فرهنگی و مدیریتی- اجرایی) و فراسازمانی (با دو مؤلفه خانوادگی و اجتماعی) قابل ردیابی و مطالعه است.
۱۷۰.

مروری بر تاریخ مطبوعات کردستان (ازآغاز تا انقلاب 1357)

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 50 - 62

کلید واژه ها: مطبوعات کردستان مطبوعات کردستان مطبوعات محلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۲۳۷
آگاهی و شناخت تاریخ هر جامعهای در راستای پیشرفت هر چه بیشتر آن امری ضروری است. جستجو در گذشته مطبوعات محلی، به عنوان یکی از ستونهای تاریخ مطبوعات ایران از نیازهای اساسی به شمار میرود. مطبوعات و سبک روزنامه نگاری و دلیل استفاده از رسانه ها در میان مردمان کُرد متفاوت از سایر کشورها و مناطق جهان بوده است. با مروری بر تاریخ مطبوعات کردستان می توان بیان کرد عناصری که برای رسانههای جهان حائز اهمیت بوده است برای رسانه های کردی متفاوت بوده است. از این رو هدف تحقیق حاضر، بررسی، مرور، توصیف و تحلیل تاریخ مطبوعات کردستان میباشد. پژوهش حاضر ﺑﺎ روﯾﮑﺮدی توصیفی- تحلیلی به بررسی تاریخ مطبوعات کردستان پرداخته است. این مقاله بر آن است تا با نگرش و نگاهی نو، تاریخ مطبوعات کردستان از آغاز تا انقلاب اسلامی را تشریح کرده و به بررسی و تحلیل آن بپردازد. در رسانههای کردی مخصوصا مطبوعات کردستان، عناصری مانند آزادی مطبوعات، استاندارد سازی و توسعه زبان کردی، تلاش برای نجات فرهنگ دیرینه مردم کردستان، حفظ و توسعه موسیقی سنتی کردی و به طور کلی هنر کردی، آگاهی جامعه کردی به لحاظ وضعیت سیاسی حاکم، نوسازی جامعه کردی و آگاهی تاریخی، همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
۱۷۱.

قصد و ایده آل بی فرزندی و تک فرزندی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال ۲۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 182 - 153

کلید واژه ها: قصد فرزندآوری ایده آل فرزندآوری بی فرزندی تک فرزندی باروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۷۵
گسترش بی فرزندی و تک فرزندی در جهان از پیامدهای عمیق و چشمگیر کاهش سریع باروری در قرن بیستم بوده که چالش های متعددی را به همراه داشته است؛ بر این اساس در این مقاله به شیوع بی فرزندی و تک فرزندی و عوامل مؤثر بر آن در شهر تهران پرداخته شد. جامعه آماری این پیمایش با ابزار پرسشنامه، متأهلان شهر تهران بودند که با استفاده از فرمول کوکران و اثر طرح مطلوب، 1273 مرد و زن متأهل انتخاب شدند که سن زن در خانواده ایشان 15 تا 49 سال بود. شیوه نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای بود و در تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و رگرسیون لجستیک دووجهی استفاده شد. یافته ها نشان داد که در شهر تهران، 4/2 درصد ایده آل بی فرزندی، 1/4 درصد قصد بی فرزندی، 5/16 درصد ایده آل تک فرزندی و 9/24 درصد قصد تک فرزندی را گزارش کردند. قصد و ایده آل بی فرزندی و تک فرزندی متأثر از مجموعه ای از متغیرهای زمینه ای، نگرشی، ساختاری و زوجی بوده است. ایده آل بی فرزندی در سطح معناداری متأثر از نگرش های برابرطلبانه و کاهش احساس امنیت، و قصد بی فرزندی در سطح معناداری متأثر از نگرش های برابرطلبانه، کاهش احساس امنیت و کاهش نشاط زناشویی بوده است. ایده آل تک فرزندی در سطح معناداری در مردان، در افراد با سنین کمتر، درآمد بیشتر، دین داری کمتر، نگرش های جنسیتی برابرطلبانه و احساس امنیت کمتر و قصد تک فرزندی در مردان، در افراد با سنین کمتر، تحصیلات بیشتر، دین داری کمتر، نگرش های جنسیتی برابرطلبانه و احساس امنیت کمتر، بیشتر گزارش شده است. به طورکلی می توان گفت، قصد و ایده آل بی فرزندی شایع نبوده و قصد و ایده آل تک فرزندی به مراتب بیش از آن ها بوده است. قصد بی فرزندی و تک فرزندی بیش از ایده آل بی فرزندی و تک فرزندی بوده است. در تبیین قصد و ایده آل بی فرزندی و تک فرزندی، سهم متغیرهای نگرشی بیش از دیگر عوامل است و با اتخاذ سیاست های مطلوب، شکاف میان ایده آل و قصد بی فرزندی و تک فرزندی کاهش و فرزندآوری افزایش خواهد یافت.
۱۷۲.

الگوی آموزش تکالیف شهروندی در مدارس و تأثیر آن در توسعه انتظام اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 29 - 62

کلید واژه ها: تکلیف شهروندی انتظام اجتماعی آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۶
کارکرد شهروندی، اداره جامعه مبتنی بر رعایت حقوق دیگران و تعهد به انجام وظایف بوده و آگاهی از تکالیف شهروندی، زمینه را برای انجام وظایف دوجانبه فراهم می کند. هدف پژوهش حاضر شناسایی الگوی آموزش تکالیف شهروندی در نظام آموزشی کشور، از نظر خبرگان بود.این پژوهش با رویکرد ترکیبی آمیخته اکتشافی انجام شد. جامعه آماری بخش کیفی، متخصصان و اساتید حقوق دانشگاه های سراسر کشور در حوزه حقوق و تکالیف شهروندی بود که تعداد 15 نفر مبتنی بر روش اشباع نظری با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و بررسی اسناد موجود در این زمینه بود. جامعه آماری بخش کمی، معلمان همه مقاطع تحصیلی آموزش و پرورش منطقه 5 شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1402 بودند که 267 نفر با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر داده های بخش کیفی بود. در بخش کیفی، داده ها با روش تحلیل مضمون و در بخش کمی، داده ها با روش تحلیل عامل تاییدی در نرم افزارهای SPSS و LISREL تحلیل شدند.تحلیل داده ها در بخش کیفی منتج به شناسایی الگوی نیاز به آموزشِ تکالیف شهروندی گردید که در قالب 6 مضمون سازمان دهنده اصلی که عبارتند از "تکالیف مالی و اقتصادی"، "تکالیف بهداشتی"، "تکالیف اخلاقی"، "تکالیف فرهنگی و اجتماعی"، "تکالیف قانونی"، "تکالیف سیاسی" سازمان دهی شدند. سپس تاثیر آموزش هریک از مضامین یاد شده در توسعه انتظام اجتماعی، از دیدگاه جامعه آماری مورد تحلیل قرار گرفت.برنامه ریزی برای آموزش تکالیف شهروندی در مدارس کشور، بر مبنای مضامین شناسایی شده ضروری است. لازم است برخلاف گذشته که فقط بحث حقوق شهروندی مطرح بوده، مسئولان نظام آموزشی کشور توجه و اهتمام بیشتری نسبت به آموزش تکالیف شهروندی و گنجاندن مطالب بیشتری از این تکالیف در برنامه درسی دانش آموزان داشته باشند.
۱۷۳.

تعیین کننده های جمعیت شناختی پس انداز خانوار با تاکید بر گذار سنی (مورد مطالعه: سرپرستان خانوار استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۶ 277 - 312

کلید واژه ها: گذار سنی پس انداز خانوار سن سرپرست خانوار مدل چرخه زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۷۰
متغیرهای جمعیتی می توانند نقش تعیین کننده ای در سطح پس انداز داشته باشند. ازاین رو، تحقیق حاضر با استفاده از داده های مقطعی و با سنجش میزان پس انداز در بین خانوارهای شهری تهران قصد دارد ارتباط آن را با گذار سنی آزمون نماید. روش تحقیق تحلیل ثانویه بوده است. داده های مورد بررسی شامل اطلاعات 18610 خانوار شرکت کننده در نمونه گیری از هزینه و درآمدهای خانوارهای شهری استان تهران سال 1397 می باشد که به طور سالانه توسط مرکز آمار ایران انجام و اطلاعات خام آن در اختیار محققان قرار داده می شود. در این پژوهش از تئوری گذار سنی دایسون و تئوری چرخه زندگی مودیگلیانی و اندو به عنوان چارچوب نظری تحقیق استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که میانگین درصدی پس انداز در بین خانوارهای موردبررسی متوسط به پایین، 80/21 می باشد؛ همچنین، بر اساس نتایج آزمون های تفاوت میانگین T,F، میانگین پس انداز خانوار به تفکیک متغیرهای سن سرپرست خانوار، جنسیت و وضع فعالیت متفاوت می باشد؛ همچنین، نتایج نشان می دهد که تئوری چرخه زندگی در اقتصاد شهری تهران صدق می کند و جمعیت جوان فعال دارای میزان پس انداز معنادار بیشتری نسبت به دو طیف کودکان-نوجوانان و کهن سالان است.واژگان کلیدی: گذار سنی، پس انداز خانوار، سن سرپرست خانوار، مدل چرخه زندگی.
۱۷۴.

طراحی الگوی مدیریت استعداد برای رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۸) 133 - 173

کلید واژه ها: طراحی الگو الگوی مدیریت استعداد رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۸۲
آموزش عالی در دنیای امروز، یکی از حوزه های تخصصی است که اداره آن نیازمند به کارگیری مدیرانی است که توانایی ها و شایستگی های اداره این سازمان را داشته باشند. در این راستا مدیریت استعداد به دلیل توانایی آن در ایجاد و حفظ مزیت رقابتی، موردتوجه قرارگرفتن است. هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی مدیریت استعداد برای رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی در استان تهران هست. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف کاربردی، ازنظر ماهیت اکتشافی، ازنظر شیوه گردآوری و تحلیل داده ها کیفی و داده بنیاد هست. جامعه موردمطالعه جامعه شامل خبرگان در حیطه مدیریت استعداد در آموزش عالی است که به صورت نمونه گیری هدف مند و با راهبرد بروز یابنده گلوله برفی صورت گرفت و تا حد اشباع نظری ادامه یافت. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته است که روایی آن با روش مثلث سازی تأیید شد. داده ها با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم افزار MAXQDA 2020 تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که ابعاد مدیریت استعداد برای رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی شامل" توسعه کارکنان، انگیزش، نگهداری و تضمین جذب" است. در ادامه مؤلفه ها و زیر مقیاس های هر کدام شناسایی و طبقه بندی شد.
۱۷۵.

عوامل تعیین کننده مشارکت نیروی کار در ایران با رویکرد جنسیتی: کاربرد مدل تخصیص زمان بکر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال ۱۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۵ 235 - 273

کلید واژه ها: نرخ مشارکت نیروی کار داده های هزینه درآمد خانوار عوامل اقتصادی اجتماعی عوامل جمعیت شناختی روش داده های شبه تابلویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۹۶
مقاله حاضر به مطالعه عوامل اقتصادی- اجتماعی و جمعیت شناختی مؤثر بر مشارکت نیروی کار در استان های ایران، براساس داده های خام طرح هزینه-درآمد خانوار با به کارگیری روش اقتصادسنجی داده های شبه تابلویی پرداخته است. یافته های حاصل از برآورد مدل لاجیت، رابطه ی U وارون بین سن و احتمال مشارکت  را نشان می دهد. بدین مفهوم که در سنین جوانی، احتمال ورود افراد به بازار کار بیش از دوران میان سالی و سال های انتهایی سن کاری است. مطلقه و مجرد بودن، در مقایسه با متأهل بودن، بر احتمال مشارکت تاثیر مثبت دارد، اما این اثر در گروه هرگز ازدواج نکرده بیش از گروه های دیگر است. محصل بودن، اثر منفی و بعد خانوار و سطح آموزش افراد، اثر مثبت بر احتمال مشارکت دارد. سرپرست خانوار بودن احتمال مشارکت را حدود 39 درصد افزایش می دهد. در یک نگاه کلی، با در نظر گرفتن آیینه جمعیتی و فراوانی جمعیت در سنین حدود 44-25 سال، تمایل بیشتر به مشارکت در گروه های سنی 34-25 و 44-35 سال و اشتغال به تحصیل بخش قابل توجهی از جمعیت در مقاطع آموزش عالی، افزایش نرخ طلاق و نرخ تجرد در ایران، افزایش مشارکت اقتصادی، در سال های پیش رو، دور از ذهن نیست. لذا انتظار می رود این مهم، در برنامه ریزی کلان کشور مورد توجه قرار گیرد.
۱۷۶.

ارائه مدل توسعه جانشین پروری در سازمان های فرهنگی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 799 - 828

کلید واژه ها: جانشین پروری تقویت فرهنگ سازمانی ارتقای شایستگی های مدیران توانمندسازی کارکنان و تحول مدیریت فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۱
پژوهش حاضر به طراحی و ارائه مدل توسعه جانشین پروری در سازمان های فرهنگی کشور پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، تلفیقی از نوع روش های کیفی و کمّی می باشد. در مرحله اول از روش کیفی تحلیل محتوا (قیاسی) جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است، در پایان مرحله اول مدل کیفی توسعه جانشین پروری در سازمان های فرهنگی کشور در شش بُعد تقویت جانشین پروری در سازمان، تقویت فرهنگ جانشین پروری در سازمان، معرفی سازمان فرهنگی، ارتقای شایستگی های مدیران فرهنگی، توانمندسازی کارکنان سازمان های فرهنگی و تحول مدیریت سازمان های فرهنگی ارائه شد. در مرحله دوم تحقیق، جامعه آماری شامل کارکنان و مدیران سازمان های فرهنگی در شهر تهران می باشند که مطابق اطلاعات سامانه سازمان های فرهنگی شهر تهران درحدود 2500 نفر می باشند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد و پس از گردآوری داده ها، تجزیه وتحلیل آماری داده های پژوهش در دو سطح توصیفی با استفاده از شاخص های آماری (نظیر فراوانی، درصد و میانگین) و سطح استنباطی تحلیل عاملی تأییدی، با استفاده از Spss 22 و Lisrel8.54 صورت گرفت. معناداری ضرایب و پارامترهای به دست آمده ابعاد مدل توسعه جانشین پروری در سازمان های فرهنگی کشور، نشان داد که تمامی ضرایب به دست آمده، معنادار می باشند. یافته های حاصل از تحلیل ابعاد بیانگر آن می باشد که از بین ابعاد مدل توسعه جانشین پروری در سازمان های فرهنگی کشور، بعد جانشین پروری با میانگین (92/0) بیشترین و بعد ارتقای شایستگی های مدیران با میانگین (79/0) کمترین تأثیر را در توسعه جانشین پروری در سازمان های فرهنگی کشور را دارد.
۱۷۷.

مطالعه فهم دانشجویان از زمینه ها و پیامدهای شادی با رویکرد کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۶ 79 - 113

کلید واژه ها: شادی جوانان کالایی شدن شادی رضایت از زندگی دانشجویان دانشگاه تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۷۷
یکی از نیازهای ضروری برای موفقیت فردی و اجتماعی انسان جستجوی نشاط و شادی می باشد، هر چند که دستیابی به این مهم برای همگان و اکثریت مردم سهل و آسان نیست. اگر چه رسیدن به این هدف برای هرکسی به آسانی صورت نمی گیرد. در سال های اخیر، تمایل جامعه شناسان برای مطالعه شادی و علل و پیامدهای آن، افزایش یافته است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، مطالعه فهم دانشجویان از زمینه ها و پیامدهای شادی می باشد. روش این پژوهش، کیفی بوده و با رویکرد نظریه داده بنیاد انجام شده است. در پژوهش حاضر با 20 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز مصاحبه عمیق به عمل آمد. محورهای مصاحبه در این پژوهش عبارت است از: تلقی جوانان از شادی، عوامل تاثیرگذار بر شادی، پیامدهای شادی در سطح فردی و جامعه و راهکارهای مناسب برای شادی جوانان.مقوله های محوری مستخرج از مصاحبه ها عبارت است از: عوامل اقتصادی، عوامل خانوادگی، احساس خودارزشمندی، رضایت از زندگی، سرمایه اجتماعی، تفوق ارزش های مادی، توسعه اجتماعی، مدارای اجتماعی، بسترسازی برای اشتغال، لزوم توجه به مطلوبیت اوقات فراغت . پس از تحلیل یافته های مصاحبه، تقلیل و کدگذاری در پژوهش حاضر مقوله کالایی شدن شادی به دست آمد.نتایج حاصل از اطلاعات مصاحبه نشان می دهد که سیاستگذاری های اجتماعی و عمومی مرتبط با نشاط اجتماعی جوانان بایستی منطبق با نیازهای اساسی آنها تدوین گردد.
۱۷۸.

طراحی الگوی جهانی پیشنهادی مدیریت اسلامی- ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 47-68

کلید واژه ها: مدیریت اسلامی مدیریت اسلامی- ایرانی پیشرفت روش کیفی تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۸۰
از آنجایی که تدوین یک الگوی پر محتوی در مدیریت اسلامی- ایرانی پیشرفت برای کشورهای منطقه، جهان اسلام و کل دنیا دارای اهمیت بسیار زیادی است وجود یک الگوی جامع مدیریت اسلامی- ایرانی پشرفت برای پاسخگویی به نیازهای مدیریتی و اداره کشور های جهان در سایه مکتب غنی و نجات بخش اسلام یک ضرورت است. هدف از انجام این پژوهش، طراحی الگوی جهانی مدیریت اسلامی- ایرانی پیشرفت است. این پژوهش دارای رویکردی کیفی بوده و از روش تحلیل مضمون به عنوان روش تحقیق استفاده شده، از بعد هدف کاربردی و ماهیت آن اکتشافی است. روش گردآوری داده ها، مطالعه اسناد بالادستی و مصاحبه های عمیق و باز با 40 نفر از خبرگان آگاه از موضوع مورد بحث است. برای تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. با تجزیه و تحلیل داده ها، الگوی جهانی پیشنهادی مدیریت اسلامی- ایرانی پشرفت در پنج بعد شامل بعد حکومتی اسلامی- ایرانی پشرفت، بعد فرهنگی اسلامی- ایرانی پیشرفت، بعد اقتصادی اسلامی- ایرانی پیشرفت، بعد علمی اسلامی- ایرانی پیشرفت، بعد رفتاری اسلامی- ایرانی پیشرفت به دست آمد.
۱۷۹.

تأثیر آموزش مبتنی بر الگوی روان شناختی شکوفایی بر بخشش در مادران دانش آموزان کم شنوا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ۱۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۴ 255 - 270

کلید واژه ها: الگوی روان شناختی شکوفایی بخشش مادران کم شنوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۹
هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر الگوی روان شناختی شکوفایی بر بخشش مادران دانش آموزان کم شنوا بود. این پژوهش با روش نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون   پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل 98 نفر مادران دانش آموزان کم شنوای شهر کاشان، در سال تحصیلی 1401-1400 می شد که از بین آن ها 28 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در یک گروه آزمایش (13 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. جلسات آموزش مبتنی بر بسته آموزشی شکوفایی سلیگمن (2011) در 10 جلسه 90دقیقه ای برای گروه آزمایش برگزار شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه گرایش به بخشش هارتلند (2005) جمع آوری و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج نشان داد که مداخله باعث افزایش معنادار بخشش و خرده مقیاس های بخشش خود، دیگران و موقعیت در مرحله پس آزمون می شود (01/0P<). نتایج آزمون بنفرونی نشان داد میزان افزایش نمرات پس آزمون در مرحله پیگیری هم نسبتاً پایدار بود. بر اساس یافته ها، برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی روان شناختی شکوفایی در بهبود بخشش مادران دانش آموزان کم شنوا مؤثر بود. بنابراین، از این برنامه می توان برای بهبود بخشش مادران استفاده کرد و در مدارس نیز از آن بهره مند شد.
۱۸۰.

بررسی ارزش های عمومی در آگهی های خدمات عمومی(P.S.A) رادیو ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 327-353

کلید واژه ها: ارزش های اجتماعی آگهی خدمات عمومی رادیو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۱
دربین انواع برنامه های رادیویی، آگهی های خدمات عمومی یا PSA مهمترین وسیله برای انتقال پیامهای اجتماعی رایگان به مخاطبان شناخته می شوند. این مقاله که با هدف مطالعه وضعیت بازنمایی ارزشهای اجتماعی در اینگونه آکهی ها در ایران انجام شده است بر مبنای نظریه «ساختار ارزشی شوارتز» ده بعد انگیزشی برای ارزش ها مشخص شده و 57 ارزش اجتماعی متفاوت را در نظر گرفته است تا بازتاب این ارزش ها در نمونه های بدست امده را برسی کند.این پژوهش با تحلیل محتوای کیفی 10 نمونه از آگهی های اجتماعی پخش شده درشبکه رادیویی ایران انجام شده ونتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در هر آگهی خدمات عمومی که ساخته و ارائه می شود به صورت خودآگاه و ناخوداگاه برای ارائه پیام از این ارزش ها سود می جویند و به شکل های مختلف و مرتبط باهم این ارزش ها انعکاس می یابند. اما با توجه به رویکرد سازمان وهر شبکه این ارزشهای اجتماعی در سلسله مراتبی از اهمیت قرار می گیرند مثلاً اگر رویکرد سازمان توجه و اهمیت به مسئله سلامت و یا محیط زیست باشد، تهیه کنندگان و برنامه سازان نیز تلاش می کنند که این موضوعات را در برنامه ها و آگهی ها منعکس نمایند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان