درخت حوزه‌های تخصصی

از زمان تأسیس آموزش رسمی در ایران، کاربردی بودن برنامهدرسی ریاضی، یکی از اهداف مورد تأکید نظام آموزشی بوده است. برای تعیین میزان تحقق چنین هدفی، داشتن آزمونی به منظور سنجش صلاحیت های دانش آموزان در به کارگیری ریاضی در زندگی واقعی، ضروری است. در دهه اخیر، مطالعه بین المللی پیزا در شماری از کشورهای جهان، باهدف سنجش میزان توانایی دانش آموزان 15 ساله در به کارگیری ریاضی برای حل مسائل دنیای واقعی و رویارویی با چالش های آن، صورت گرفته است. با توجه به چارچوب نظام مند پیزا و تعریف موردتوافق متخصصان آموزش ریاضی از کاربرد ریاضی در زندگی واقعی در قالب سازه سواد ریاضی»، این مطالعه می تواند معیار مناسبی برای سنجش سواد ریاضی دانش آموزان باشد. پژوهش حاضر، مراحل طراحی آزمون صلاحیت های شناختی سواد ریاضی دانش آموزان ایرانی را در پایان دوره آموزش عمومی و شروع پایه دهم، با رویکرد شناختی تشخیصی و با توجه به چارچوب مطالعات پیزا و دیدگاه دبیران ریاضی، تبیین می کند. سؤالات این آزمون، مبتنی بر سه مؤلفه سواد ریاضی شامل صورت بندی، به کارگیری و تفسیر است. همچنین شش صلاحیت شناختی شامل ارتباطات، ریاضی وار کردن، بازنمایی، استدلال، طراحی راهبرد برای حل مسئله و استفاده از زبان و عملیات نماد ین، رسمی و فنی از موارد مورد توجه در آزمون است. چهار زمینه شخصی، شغلی، اجتماعی و علمی و چهار حیطه محتواییِ تغییر و روابط، فضا و شکل، کمیت و عدم قطعیت، زمینه و فضای چژوهش را تعیین می کند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات آموزشی و بررسی میزان اهمیت و اولویت هر یک از معیارها بر کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه یزد و ابزار پژوهش، پرسشنامه می باشد و به منظور گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه جهت رتبه بندی و سطح بندی معیارهای مؤثر بر کیفیت خدمات آموزشی استفاده شد. در این پژوهش با توجه به مطالعات انجام شده و ادبیات تحقیق 23 عامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات آموزشی شناسایی شدند. عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات آموزشی با استفاده از تکنیک ویکور فازی رتبه بندی و سپس مهم ترین عوامل با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری(ISM) سطح بندی شدند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که عوامل ""تدوین برنامه ریزی استراتژیک آموزشی،تأمین منابع مالی دوره های آموزشی و استفاده از مدرسان باتجربه"" اساسی ترین عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات آموزشی می باشد که باید در وهله اول بر آن ها تأکید شود.

به منظور بررسی پایایی و روایی پرسشنامه انگیزش یادگیری علم، نمونه ای متشکل از 258 زن و 117 مردِ 17 تا 24 ساله (میانگین سنی 22 سال) از دانشجویان پیام نور مرکز ملایر، پرسشنامه مذکور را تکمیل نمودند. بررسی همسانی درونی پرسشنامه نشان داد که تمام 35 گزارة این مقیاس با نمرة کل همبستگی بالایی داشتند. مقدار پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی گاتمن، برای کل مقیاس به ترتیب 838/0 و 875/0 به دست آمد. هم چنین، در بازآزمایی پرسشنامه با فاصله زمانی 2 هفته، ضریب همبستگی 667/0 به دست آمد که در سطح 001/0 معنی دار بود. جهت بررسی روایی محتوا، تعدادی از استادان روان شناسی، قابلیت پرسشنامه را در سنجش انگیزش یادگیری علم تأیید کردند. تحلیل عاملی اکتشافی، برای بررسی روایی درونی به استخراج 6 عامل، منطبق با خرده مقیاس های این پرسشنامه منجر شد که در مجموع 05/56 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. هم چنین، آلفای کرونباخ از 728/0 تا 847/0 و میانگین همبستگی از 092/0 تا 477/0 برای خرده مقیاس ها، نشان دهنده پایایی درونیوروایی تشخیصیپرسشنامه بود. یافته های پژوهش نشان دادند که پرسشنامه انگیزش یادگیری علم در جامعه دانشجویان ایرانی از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است.

در ایران به علت عدم وجود آزمونهای رسمی خواندن، برخی مواقع تشخیص قطعی نارساخوانی و در نتیجه طرح ریزی مناسب درمان با اشکال مواجه می شود. بررسی دقیق تعدادی از آزمونهای معتبرخواندن در دیگر کشورها نه تنها می تواند الگویی جهت طراحی و معیاریابی آزمون خواندن فارسی فراهم آورد، بلکه ایده های مناسبی نیز برای اجرای غیر رسمی برخی آزمونها به متخصصین خواهد داد. در این مقاله سه آزمون معتبر خواندن در کشورهای انگلیسی زبان بررسی و با یکدیگر مقایسه می شوند. «آزمون تحلیل توانایی خواندن نیل» مرکب از متن های خواندن و خرده آزمونهای تکمیلی است که برای کودکان 6 تا 13 ساله فراهم شده است. در این آزمون با استفاده از امتیازات آزمودنی در متن های خواندن، سن خواندن آزمودنی از لحاظ دقت خواندن، سرعت خواندن، و درک مطلب به سال و ماه تعیین می شود. با این آزمون علاوه بر سطح خواندن، وضعیت املا، تمییز شنیداری، تناظر نویسه واج و تا حدودی آگاهی واجی بررسی می شود. «آزمون تحلیل مشکلات خواندن دورل» برای کودکان پیش دبستانی تا کلاس ششم طراحی شده است. در این آزمون، برخلاف آزمون نیل به جای سن خواندن سطح کلامی آزمودنی مشخص خواهد شد. این آزمون مرکب از خرده آزمونهای متنوعی است که با استفاده از آنها می توان به خوبی ویژگیهای خواندن و برخی مولفه های مربوط به آن را در آزمودنی بررسی و تحلیل کرد. «آزمون خواندن معیار» شامل متن های هنجار و مجموعه ای از خرده آزمونهای مختلف است. با این آزمون خواندن، املا، تمییز شنیداری، رونویسی، تمییز بینایی و جهت یابی آزمودنی بررسی می شود و با استفاده از خرده آزمونی تحت عنوان بازشناسی کلمه، توانایی کودک در خواندن انواع کلمات به صورت دقیق تحلیل می شود. در هر یک از آزمونهای فوق به برخی از زمینه های مرتبط با خواندن بیشتر توجه شده و ارزیابی موارد دیگر نادیده گرفته شده است. اما از آنجا که هنوز در مبحث سبب شناسی علت دقیق نارساخوانی رشدی مشخص نشده است چنین سوگیری می تواند منجر به یک ارزیابی ناکامل گردد. بنابراین به متخصصین و درمانگران توصیه می شود که به ارزیابی کامل و همه جانبه مراجع خود بپردازند و در صورت نیاز با الهام از خرده آزمونهای تست های فوق، تکلیف خاص و مورد نظر برای مراجع خود را طراحی نمایند.

هدف از این پژوهش، تبیین شاخص های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تکانشگری بارت (11BIS-) بوده است. این مقیاس روی یک گروه 259 نفری دانشجویان دانشگاه شیراز (174مرد، 85 زن) که به شیوه نمونه در دسترس انتخاب شده بود، اجرا گردید. به منظور بررسی ساختار عاملی این مقیاس از روش تحلیل عامل اکتشافی به با روش مؤلفه های اصلی چرخش واریماکس استفاده شد. نتایج این تحلیل حاکی از وجود سه عامل با نام های تکانشگری عدم برنامه ریزی، تکانشگری حرکتی و تکانشگری شناختی بود. روایی همگرای این پرسشنامه با محاسبه ضریب همبستگی زیرمقیاس های این پرسشنامه با یکدیگر تأیید شد (05/0P<). اعتبار کل پرسشنامه تکانشگری از دو روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی مورد تحلیل قرار گرفت که به ترتیب 81/0 و 77/0 به دست آمد. در مجموع نتایج این پژوهش حمایت تجربی کافی برای استفاده از این مقیاس در موقعیت های پژوهشی و بالینی در ایران را فراهم می کند.