تعامل روانشناسی و دین

نمایش ۹۰۱ تا ۹۲۰ مورد از کل ۱٬۸۱۳ مورد.

۹۰۱.

اثربخشی معنادرمانی بر امید به زندگی و کیفیت خواب در سالمندان مقیم مرکزهای شبانه روزی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: فاطمه سوزان فامیل احمریان آناهیتا خدابخشی کولایی محمدرضا فلسفی نژاد

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ 11-18

کلید واژه ها: مشاوره ی گروهی معنادرمانی امید به زندگی کیفیت خواب سالمندان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۸۴

امید نقش به سزایی در مقابله با مشکل های روانی و بیولوژیک در دوره های مختلف زندگی به ویژه دوره ی سالمندی دارد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر معنادرمانی گروهی بر امید و کیفیت خواب سالمندان است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر، از نوع تحقیق نیمه آزمایشی با پیش و پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه ی آماری این پژوهش، مرکز سئول در شهر تهران، در سال 1393 بود و 30 سالمند براساس ملاک های ورود، انتخاب شدند. آن ها در دو گروه آزمایشی و کنترل، به صورت تصادفی شدند. گروه آزمایش، امید درمانی گروهی را در طول ده جلسه (هفته یی یک جلسه، هر جلسه به طور متوسط 75 دقیقه) دریافت کردند. تحلیل آماری با استفاده از تی وابسته و تحلیل کواریانس انجام شد. ابزار تحقیق عبارت بود از: شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، پرسش نامه ی امید به زندگی میلر، پرسش نامه ی معاینه ی مختصر روانی. یافته ها: تفاوت معناداری بین امید به زندگی در سالمندان قبل و بعد از مشاوره ی گروهی وجود دارد(p<0.0.5). در نمرهای میانگین کیفیت خواب سالمندان، قبل و بعد از مشاوره ی گروهی، تفاوت معناداری وجود ندارد(p<0.0.5). نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که معنادرمانی تأثیر معناداری بر افزایش امید به زندگی سالمندان دارد، از این رو، می تواند در نقش مداخله گر درمانی، مشکل های روانی مرتبط با نبود معنا و امید در زندگی مورد توجه قرار گیرد.

۹۰۲.

مقایسه ی هوش معنوی وخودانضباطی پرستاران زن و مرد در بخش های ویژه و عمومی بیمارستان های شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: کبری رضایی حقیقت آناهیتا خدابخشی کولایی

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۲ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 3-10

کلید واژه ها: هوش معنوی خودانضباطی پرستاران بخش های ویژه بخش های عمومی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۵۸

برخورداری از هوش معنوی و خودانضباطی تأثیر بسزایی در خدمات رسانی کادر درمانی به بیماران دارد و دارا بودن این ویژگی در پرستاران بخش ویژه از اهمیت بیش تری برخوردار است . بنابراین در این پژوهش به بررسی هوش معنوی و خودانضباطی در مردان و زنان پرستارشاغل در بخش های ویژه و عمومی بیمارستان های شهر تهران پرداخته شده است. مواد و روش ها: مطالعه به صورت توصیفی- مقایسه یی است که بر روی 180 نفر از پرستاران زن و مرد شاغل در بیمارستان های دانشگاهی تهران، به صورت تصادفی- خوشه یی چند مرحله یی انجام شد. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه ی خودانضباطی و پرسش نامه ی هوش معنوی استفاده شد. در نهایت، تحلیل داده ها با استفاده از واریانس چندمتغیری(MANOVA) انجام پذیرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد تفاوت معناداری بین پرستاران بخش ویژه و عمومی، از نظر هوش معنوی و خودانضباطی وجود ندارد(p<0.05). همچنین، تفاوت گروه های زن و مرد از نظر هوش معنوی معنی دار نیست(p<0.05)؛ اما تفاوت دو گروه زن و مرد پرستار، از نظر متغیرهای خودانضباطی معنی دار است(p<0.05) و زنان از خودانضباطی بالاتری برخوردارند. نتیجه گیری: با توجه به نتیجه های پژوهش حاضر، می توان گفت که خودانضباطی و هوش معنوی در کار با بیماران در بخش های درمانی، از متغیرهای روان شناختی مؤثر است و در امر آموزش و به کارگماری پرستاران باید به این موردهای خاص، توجه ویژه داشت.

۹۰۳.

شناسایی ویژگی ها و ابعاد مدارس اسلامی در ایران به همراه ارائة الگوی مطلوب مدرسه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نورمحمد خادمی فرد عباس عباسپور مهدی حسین زاده

منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: مدارس اسلامی الگوی مطلوب و ویژگی های مدارس اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۶۱۹

به منظور شناسایی ویژگی های مدارس اسلامی در ایران و ارائة الگوی مطلوب مدرسة اسلامی ، این پژوهش به روش توصیفی- پیمایشی و با استفاده از ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مصاحبة عمیق، مشاهدات میدانی امکانات و تجهیزات و کلاس های درس، و یادداشت برداری و بررسی اسناد، در میان مدارس اسلامی- که به صورت کاملاً غیردولتی و زیر نظر مؤسسه های فرهنگی- آموزشی اداره می شوند- اجرا شد. روش نمونه گیری از نوع در دسترس و حجم نمونه 23 مدرسه از تهران، اصفهان، و مشهد بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش توصیفی و ارائة درصد فراوانی در هرکدام از ویژگی های احصاشده استفاده به عمل آمد. نتایج نشان داد که مدارس اسلامی مورد بررسی دارای ابعادی از جمله ارتباطات، فوق برنامه و پرورشی، مؤلفه هایی از قبیل نمادهای هویتی سازمانی و تنوع برنامة درسی و ویژگی هایی مثل ملاک های خاص گزینش کارکنان و دانش آموزان و تأکید بر تربیت دینی و اخلاقی و اجتماعی و سیاسی دانش آموزان هستند. این ابعاد، مؤلفه ها، و ویژگی های احصاشده در قالب الگوی یک مدرسة اسلامی مطلوب ارائه شد.

۹۰۴.

دلبستگی به خدا و تاب آوری در مادران کودکان کم توان ذهنی و عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شهروز نعمتی فرناز مهدی پور مارالانی باقر غباری بناب

منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلید واژه ها: تاب آوری دلبستگی به خدا مادران کودکان کم توان ذهنی و عادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۰۵ تعداد دانلود : ۹۲۳

پژوهش حاضر دلبستگی به خدا و تاب آوری را در مادران کودکان کم توان ذهنی و عادی مورد بررسی قرار داد. طرح پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی و (همبستگی) بود. در این راستا، از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای داده ها از مدارس استثنایی و عادی استان اردبیل شهرستان مشگین شهر جمع آوری شدند. از مقیاس دلبستگی به خدا روات و کرکپاتریک و تاب آوری کانر و دیویدسون استفاده شد. پس از کنار گذاشتن پرسشنامه های ناقص ، داده های 92 نفر از مادران دارای کودک کم توان ذهنی و 94 نفر مادران دارای کودک عادی برای تحلیل انتخاب شدند. تحلیل داده ها از طریق شاخص هوتلینگ برای نشان دادن تفاوت بین گروه ها، نشان داد که در همه ابعاد (دلبستگی اجتنابی ، دلبستگی ایمن، دلبستگی اضطرابی به خدا و تاب آوری) بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد؛ در رگرسیون چند گانه به روش گام به گام، از بین دلبستگی ها، دلبستگی ایمن به خدا تاب آور بودن را در بین مادران دارای کودکان عادی و دلبستگی اجتنابی به خدا، کاهش تاب آوری را در مادران کودکان کم توان ذهنی در مقایسه بین این دو گروه به خوبی پیش بینی کرده است. نتایج بدست آمده نشان داد که نوع دلبستگی به خدا می تواند به نوعی بر تاب آوری افراد در مواجهه با چالش های زندگی تاثیرگذار باشد.

۹۰۵.

دین راهنمای سلامت معنوی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: مهدی فانی مرضیه کرمخانی

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ 41-49

کلید واژه ها: دین سلامت معنویت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۱۳۳

«معنویت» و«سلامت معنوی» از واژگانی است که در عصر نزول قرآن و عصر اهل بیت(ع)، در روایاتی که از آن بزرگواران موجود است، به کار برده نرفته، ولی امروزه در حوزه های مختلف علوم، به ویژه در علم پزشکی، استفاده شده است؛ از این رو، در این مقاله تلاش شده بر اساس مفهومی که از «دین» و«سلامت»، در قرآن و روایات بیان شده، محدوده ی «سلامت معنوی» از نظر مفهومی، مشخص گردد و تأثیری که «دین» بر این نوع از سلامت دارد تا حدودی روشن شود. بر این اساس، مقاله ی حاضر به این نتیجه رسیده که باید سلامت معنوی را در داشتن باور و اعتقاد صحیح و بهره مندی از اخلاق الهی و بندگی جستجو نمود. افزون بر این با توجه به پژوهش های انجام گرفته، بهره مندی از سلامت معنوی می تواند در سلامت جسمانی انسان نیز مؤثر واقع شود.

۹۰۶.

تدوین و ارائه مدل مداخله ی توکل (مذهب محور) و مقایسه اثربخشی آن با مدل فراشناخت بر بهبود عملکرد خانواده کارکنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ناصر یوسفی

منبع: روانشناسی بالینی سال هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: عملکرد خانواده کارکنان سپاه فراشناخت مداخله توکل (مذهب محور)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۸۵ تعداد دانلود : ۳۴۳

مقدمه: این پژوهش با هدف تدوین و بررسی مقایسه اثربخشی فراشناخت و مداخله توکل (مذهب محور) بر عملکرد خانواده در میان کارکنان سپاه سنندج انجام گرفت. روش: طرح این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی به شیوه پیش- پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بوده است. داده های جامعه تحقیق شامل کارکنان سپاه سنندج واقع در استان کردستان بوده است؛ از این جامعه 45 آزمودنی به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند؛ با ابزار شیوه ی سنجش خانواده، میزان متغیرهای وابسته عملکرد خانواده در کارکنان اندازه گیری شد(پیش آزمون) و سپس به شیوه جایگزینی تصادفی، افراد در سه گروه 15 نفری(گروه توکل، فراشناخت و گواه )گماشته شدند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد با کنترل پیش آزمون تمام متغییرهای گروهها، در بین کارکنان گروه های آزمایش و کنترل لااقل در یکی از متغیرهای وابسته - مقیاسهای عملکرد خانواده- تفاوت معنا داری وجود دارد. بنابر این همه ی فرضیه های مبنی بر اثربخشی فراشناخت و مداخله توکل (مذهب محور) بر عملکرد خانواده در میان کارکنان سپاه، تأیید شدند؛ همچنین نتایج نشان داد که دو رویکرد فراشناخت و مداخله توکل (مذهب محور) در اثر بخشی بر عملکرد خانواده اثر یکسانی دارند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق دو رویکرد فراشناخت و مداخله توکل (مذهب محور) بر عملکرد خانواده اثر یکسانی دارند؛ لذا توصیه می شود، مشاوران و درمانگران برنامه هایی برای بهبود عملکرد خانواده در این قبیل افراد تدارک ببینند.

۹۰۷.

ارزیابی وضعیت استفاده از قرآن و احادیث در آموزش تئوری دروس علوم پزشکی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: آرام تیرگر یاسمن حبیب زاده زهرا رفاهی

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۲ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 19-25

کلید واژه ها: پژوهش در آموزش قرآن آیه ها روایت ها آموزش پزشکی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۸۳

قرآن کریم از آغاز نزول تاکنون، سرچشمه ی بی پایان علوم و معارف اسلامی بوده است. همچنین، برای ما مسلمانان بیانات و سیره ی پیامبر و امامان(ع) نیز از دیگر منابع ارزشمند در شناسایی راه و رسم زندگی به شمار می رود. هدف از انجام این بررسی، تعیین میزان استفاده از آیه های قرآن کریم و روایت های معصومان(ع)، طی فرآیند آموزش درس های تئوری، در میان دانشجویان علوم پزشکی بوده است. مواد و روش ها: این بررسی به شکل مقطعی برای تمام کلاس های تئوری یک دانشکده ی پیراپزشکی به اجرا در آمد. برای جمع آوری داده ها، از فرم جمع آوری محقق ساخته ی متناسب با هدف های پژوهش استفاده شد، که در آن، اطلاعات مربوط به چگونگی استفاده و همچنین دفعه های استفاده از آیه ها و روایت ها در هر کلاس درسی و یا مطلب آموزشیِ مربوط به هر جلسه، به طور مجزا و برای هر استاد به صورت اختصاصی با کمک دانشجویان آموزش دیده ی حاضر در کلاس، ثبت گردید. از شرایط ورود استادان در این مطالعه، دارا بودن دست کم یک سوم از کلاس های طول ترم، بوده است. یافته ها: نتیجه های حاصل از حدود 900 جلسه ی آموزشی، از 92 کلاس درسیِ متعلق به هفت رشته ی تحصیلی و 58 تن از استادان دانشکده ی پیراپزشکی، نشان داد که در مجموع، در 81 جلسه ی آموزشی، دست کم یک بار از آیه های قرآن کریم؛ و در 99 جلسه، دست کم یک بار از روایت های معصومان(ع) استفاده شده است. در 17 و 22 مورد از کلاس ها، استفاده ی بیش از یک بار نیز دیده شده است. در مجموع، توزیع فراوانی نسبی موارد استفاده از آیه ها و روایت ها در مدرسان مرد و زن نیز گویای تشابه استفاده ی آنان بوده است. نتیجه گیری: علی رغم اینکه استادان بسیاری از آیه ها و روایت ها در کلاس های تئوری استفاده می کنند، اما هنوز حدود بیش از 50 درصد استادان علوم پزشکی در بیش از نیمی از کلاس های درسی، از آیه ها و روایت ها استفاده نمی کنند. از این رو استفاده از آموزه های قرآن و روایت ها در متن های درسی، به تناسب آن درس ها، پیشنهاد می شود.

۹۰۸.

راهکارهای ارتقای سلامت روانی فرزندان؛ برگرفته از سبک زندگی اهل بیت(ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حسن نجفی علینقی فقیهی اکبر رهنما

منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلید واژه ها: سبک زندگی سلامت روانی شناخت عاطفه رفتار فرزندپروری راهکارها اهل بیت (ع)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۶۲۳ تعداد دانلود : ۵۸۶

سؤال پژوهش این بود که: «اهل بیت(ع)، چه راهکارهایی برای تربیت فرزندان ارائه کرده اند؟»؛ به این منظور، سخنان و رفتارهای اهل بیت(ع) در این موضوع، مورد جستجو و طبقه بندی و توصیف و تحلیل نظری قرار گرفت؛ این راهکارها در سه گروه کلی: شناختی، عاطفی و رفتاری طبقه بندی شد؛ خانواده به صورت یک سیستم متعامل در هر کدام از این حیطه ها ایفای نقش می کند. در حیطه شناختی، به اموری مانند: 1) معرفت به خدا؛ 2) ایمان به خدا؛ 3) تقوا؛ 4) توکّل به خدا؛ 5) رضایت و تسلیم در برابر مقدرات الهی؛ 6) همسویی گفتارها و رفتارها با اوامر الهی؛ و در حیطه عاطفی به اموری مانند: 1) محبّت ورزی؛ 2) ارتباط عاطفی؛ 3) ابراز عواطف مثبت؛ 4) پرورش احساس مسئولیت؛ 5) پرورش مثبت اندیشی؛ 6) پرورش تحمل پذیری؛ 7) مایه شادی و نشاط بودن؛ 8) پرورش فضیلت جویی؛ و در حیطه رفتاری به اموری مانند: 1) خوشرویی؛ 2) تکریم متقابل؛ 3) بخشش؛ 4) هدیه دادن؛ 5) برقراری رابطه کرامتی و عزّتی؛ 6) برخورد فروتنانه؛ 7) شکرگزاری و 8) قناعت پیشگی.

۹۰۹.

بررسی رابطه ی درک از خدا و رضایت از زندگی در دانشجویان دانشگاه شیراز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: فریده حسین ثابت مریم رادی

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ 19-27

کلید واژه ها: درک از خدا رضایت از زندگی دانشجویان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۹۴

رضایت از زندگی، یکی از مؤلفه های مهم کیفیت زندگی است. با توجه به اینکه درک از خدا می تواند نقش تعیین کننده یی در دیدگاه فرد نسبت به زندگی داشته باشد، بنابراین هدف از این مطالعه بررسی رابطه ی بین درک از خدا و رضایت از زندگی است. مواد و روش ها: 125نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه یی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بود از: پرسش نامه ی «درک از خدای» لارنس (1997) و صادقی (1384)؛ و «رضایت از زندگی» داینر (1985). یافته ها: یافته ها نشان می دهد که همبستگی مثبت بین رضایت از زندگی و درک از خدا وجود دارد. همچنین یافته ها نشان می دهد که مؤلفه های تأثیرگذاری، مشیّت الهی، حضور و چالش، رابطه ی معناداری با متغیّر رضایت از زندگی دارند و متغیّرهای پذیرندگی و خیرخواهی رابطه ی معناداری با متغیّر رضایت از زندگی نشان نمی دهند. نتیجه گیری: ن بنابراین می توان گفت با توجه به اینکه درک از خدا می تواند تعیین کننده ی دیدگاه فرد درباره ی جنبه های مختلف زندگی و دیدگاه او درباره ی نقش خداوند در اتفاق های زندگی اش، باشد، می تواند بر رضایت از زندگی فرد، یعنی ارزیابی وی از رخدادهای زندگی اش تأثیر بگذارد. پس فرد می تواند این بودن ها و بایدها را به خداوند نسبت دهد و به همین میزان تصور مثبت یا منفی را نسبت به خدا شکل دهد.

۹۱۰.

اثربخشی معنویت درمانی گروهی بر افزایش تاب آوری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فاطمه دهقان مرضیه پیری کامرانی جهانگیر کرمی

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: تاب آوری دانشجویان معنویت درمانی گروهی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۵۰

مطالعات معنوی در روان شناسی، موضوعی اساسی است و توجه به آن، در بسیاری از کشورها در حال افزایش است. این پژوهش، با هدف تعیین اثربخشی معنویت درمانی بر افزایش تاب آوری در دانشجویان انجام گرفت. برای انجام پژوهش، از بین کلیه دانشجویان دانشکده فنی و حرفه ای سماء شهر کرمانشاه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده نمونه ای، با حجم50 نفر (24 نفر گروه آزمایش و 26 نفرگروه کنترل) انتخاب گردید. پژوهش آزمایشی، از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. افراد گروه آزمایش ده جلسه در مداخلات معنویت درمانی گروهی شرکت کردند. پرسش نامة تاب آوری کونور و دیویدسون، به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده گردید. داده های به دست آمده با روش آماری کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد، تفاوت بین میانگین نمرة تاب آوری در مرحله پس آزمون در گروه آزمایش و کنترل با کنترل متغیر پیش آزمون، معنی دار بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده، می توان گفت: معنویت درمانی گروهی در افزایش تاب آوری دانشجویان به طور چشم گیری مؤثر بوده است.

۹۱۱.

مدل علی راهبردهای مقابلة مذهبی، نقش کارکرد خانواده و دلبستگی به خدا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه شهابی زاده

منبع: مطالعات روانشناختی دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: کارکرد خانواده دلبستگی به خدا مقابلة مذهبی مثبت و منفی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۴۵۳

هدف پژوهش حاضر تدوین مدل علی راهبردهای مقابلة مذهبی با توجه به نقش کارکرد خانواده و دلبستگی به خدا بود که نقش کیفیّت دلبستگی به خدا نیز به عنوان میانجی گر رابطة بین کارکرد خانواده و مقابله مذهبی بررسی شد. روش پژوهش از نوع همبستگی بود که 810 دانشجو به صورت خوشه ای چند مرحله ای از بین دانشگاه های تهران انتخاب شدند و مقیاس های پیوستگی و انعطاف پذیری خانواده نسخه 4 اولسون و همکاران، مقابلة مذهبی پارگامنت و همکاران و دلبستگی به خدا را تکمیل کردند، پایایی ابزارها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و همچنین برای روایی از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد، برای تحلیل داده ها نیز از روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد و با به کارگیری مراحل پیشنهادی بارون و کنی و همچنین آکابوسی و همکاران مدل فرضی و نقش میانجی گر دلبستگی به خدا تحلیل شد. مدل برازش یافته نشان داد دلبستگی ایمن به خدا به طور کامل ارتباط بین خانواده پیوسته منعطف و مقابله مذهبی مثبت را میانجی گری می کند، دلبستگی اجتنابی به خدا نیز میانجی گر رابطة بین خانواده رهاشده آشفته با مقابلة مذهبی مثبت و منفی است. مدل همچنین نشان داد دلبستگی دوسوگرا به خدا میانجی گر اثر الگوهای خانواده رهاشده آشفته و گرفتار شده سخت بر مقابلة مذهبی منفی است و کارکرد خانواده نقش مستقیمی بر پیش بینی مقابله مذهبی نشان نداد. لذا نه تنها بررسی نقش کارکرد خانواده در فهم استفاده از راهبردهای مذهبی مهم است، بلکه دلبستگی به خدا در این ارتباط نقش مهمی ایفا می کند.

۹۱۲.

بازشناسی ساختار عاملی مقیاس اسلامی کارآمدی خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: محمدمهدی صفورایی پاریزی سید حسین حیدری عباسعلی هراتیان محمد زارعی توپخانه

منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال اول زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: تحلیل عاملی کارآمدی خانواده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۸۶۷ تعداد دانلود : ۹۴۹

پژوهش حاضر به منظور برآورد روائی و پایائی نسخه تجدیدنظرشده مقیاس اولیه کارآمدی خانواده با تکیه بر منابع اسلامی اجرا شده است. این مطالعه از نوع تحقیقات همبستگی است. و در آن به روش نمونه گیری تصادفی و خوشه ای 590 نفر انتخاب شدند. شرکت کنندگان، مقیاس سنجش کارآمدی خانواده با تکیه بر منابع اسلامی را تکمیل کردند. در این پژوهش جهت بررسی روایی مقیاس، از روش تحلیل عاملی استفاده شد. تحلیل عاملی یافته ها نشانگر آن بود که فرم تجدیدنظرشده مقیاس اسلامی کارآمدی خانواده دارای هشت عامل (رعایت حقوق، رضامندی و رشد، رابطه عاطفی و کلامی، اندیشه دینی، مسؤولیت پذیری و مشارکت، رفتار دینی، اعتماد و بخشش، و صداقت) می باشد. جهت بررسی پایائی مقیاس از روش بررسی همسانی درونی بوسیله آلفای کرونباخ استفاده شد. آلفای کرونباخ 96/0 به دست آمده است. براساس یافته های پژوهش می توان گفت این پرسش نامه دارای روائی و پایائی بالا بوده و عوامل منسجمی از آن به دست می آید که می توان با کاربرد آن، کارآمدی خانواده را بر اساس منابع اسلامی مورد مطالعه قرار داد و در پژوهش های آتی از آن استفاده کرد.

۹۱۳.

میزان پاسخگویی برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی به نیازهای شناختی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مقصود امین خندقی محمود سعیدی رضوانی مرضیه موحدی محصل طوسی حمیده پاک مهر هادی عباسی

منبع: اندازه گیری تربیتی سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۱

کلید واژه ها: برنامه درسی ارزشیابی اهداف شناختی برنامه درسی دین و زندگی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۸۰۷ تعداد دانلود : ۵۰۱

هدف:مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی از میزان تحقق اهداف شناختی برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی کشور صورت گرفت. روش: روش پژوهش از حیث هدف، تحقیق و توسعه و از نوع پژوهش ارزشیابی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان کلیه مناطق آموزشی شهرستان های تهران در سال تحصیلی 89-88 بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت بررسی میزان تحقق اهداف شناختی تربیت دینی در سطوح شش گانه از آزمون های پیشرفت تحصیلی چهارگزینه ای برای سنجش میزان تحقق اهداف شناختی سطوح پایین دانش و فهم و از آزمون های تشریحی جهت سنجش میزان تحقق اهداف شناختی سطوح بالای کاربرد، تحلیل، ترکیب و ارزشیابی به تفکیک پایه های تحصیلی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در پایه اول و پیش دانشگاهی، هیچ یک از اهداف شناختی سطوح پایین (دانش و فهم) و سطوح بالا (کاربرد، تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) محقق نشده بود. در حالی که در پایه های دوم و سوم اهداف شناختی سطح دانش، نسبتاً مطلوب و سطح فهم و سایر سطوح شناختی بالا نامطلوب بودند. نتیجه گیری: با عنایت به یافته های حاصل، در مجموع، می توان گفت که اهداف شناختی در برنامه درسی تربیت دینی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی به نحو شایسته محقق نشده است. لذا، در پایان، پیشنهاداتی به جهت ارتقای تحقق اهداف شناختی ارائه گردیده است.

۹۱۴.

دین، انسان و جامعه ی پایدار

نویسنده: محمدحسن حیدری

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ 1-2

کلید واژه ها: انسان سالم جامعه سلامت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۱۳

به نظر می رسد تلاش محققان در توسعه ی علوم و تکنولوژی با هدف رسیدن به یک جامعه ی جهانی پایدار در صورتی به نتیجه می رسد که انسان که اصلی ترین عامل حیات است، محور همه ی برنامه ریزی ها قرار گرفته و به او توجه جدی شود. انسان سالم، اساس و پایه ی یک جامعه ی پایدار و به دنبال آن، توسعه ی پایدار است. رسالت اساسی ادیان الهی هدایت انسان ها به سوی سلامت و حفظ سلامت انسان در دنیا و آخرت است و بدین منظور، برای تأمین سلامت انسان در بُعدهای مختلف نظریه پردازی های گوناگونی صورت گرفته است. بنابراین برای ارتقای سلامت انسان کشف این نظریه ها و تدوین یک برنامه ی جامع و کاربردی در همه ی بُعدهای جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی ضروری است.

۹۱۵.

اثربخشی آموزش آموزه های اسلامی مربوط به روابط زوجین، بر کاهش مشکلات رفتاری فرزندان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: مهدی جعفری محمدرضا احمدی رضا مهکام

منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: روابط زوجین آموزه های دینی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۷۲۳ تعداد دانلود : ۴۰۴

کودکان ابتدا از محیط خانواده و عوامل مؤثر بر آن تأثیر می پذیرند. ازاین رو کاهش مشکلات رفتاری کودکان، بدون توجه به افراد تأثیرگذار بر کودک در خانواده، به ویژه والدین، ممکن نیست. هدف پژوهش، شناسایی میزان اثربخشی آموزه های دینیِ مربوط به روابط زوجین بر کاهش مشکلات رفتاری فرزندان است. روش پژوهش، آزمایشی از نوع پیش تست و پس تست با گروه کنترل است. جامعة آماری این پژوهش را همة دانش آموزان دختر مقطع متوسطة دورة اول شهر قم و والدین آنها تشکیل داده اند که از طریق نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. دختران شرکت کننده در این پژوهش به پرسش نامة آخنباخ پاسخ دادند. پس از روشن شدن گروه آزمایش و گواه، بستة آموزشی محقق ساخته به والدین گروه آزمایش آموزش داده شد و پس آزمون انجام گرفت. داده های به دست آمده از طریق روش های آمار توصیفی، خلاصه، و برای پاسخ به پرسش های پژوهش از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که آموزش آموزه های دینیِ مربوط به روابط زوجین، در کاهش مشکلات کلی رفتاری فرزندان و مشکلات برونی سازی شده تأثیر داشته است؛ اما دربارة مشکلات درونی سازی شده فرضیه به اثبات نرسید. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای جمعیت شناختی هیچ تأثیری بر مشکلات رفتاری فرزندان نداشته است. درنتیجه این بستة آموزشی با مداخله و ایجاد تغییر در اصول اولیة ارتباط، ویژگی های شخصیتی و روش های مدیریت تعارض توانسته است در فرایند ارتباط بین زوجین و ارتباط میان والدین و فرزندان تغییرات مثبتی به وجود آورد.

۹۱۶.

اثربخشی آموزش مهارت های کلامی با تأکید بر منابع اسلامی بر بهبود عملکرد خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: محمد سلیمی محمدرضا سالاری فر مهدی جعفری

منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: عملکرد خانواده آموزه های اسلامی مهارت های کلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۱۹۴ تعداد دانلود : ۵۵۰

ازدواج مهم ترین و اساسی ترین رابطه بشری توصیف شده است؛ زیرا بنای رابطه خانوادگی و تربیت نسل آینده را فراهم می سازد. از طرفی بهترین وسیله ارتباط انسان ها گفت وگو و مراودات کلامی است؛ زیرا انسان ها می توانند از این راه نیاز ها و خواسته های خود را به یکدیگر انتقال دهند. هدف از این پژوهش بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت های کلامی با تأکید بر منابع اسلامی بر سطح عملکرد خانواده است. روش انجام این پژوهش از نوع آزمایشی در قالب طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. شرکت کنندگان در این پژوهش به پرسش نامه عملکرد خانواده مک مستر پاسخ دادند. جامعه آماری این پژوهش از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای از میان تمام زنان متأهل منطقه 15 شهر تهران که از سطح عملکرد خانوادگی خود رضایت نداشتند، انتخاب شدند. داده های به دست آمده با روش آمار استنباطی تحلیل کوواریانس بررسی شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که آموزش مهارت های کلامی مبتنی بر منابع اسلامی در افزایش سطح عملکرد خانواده و خرده مقیاس های حل مشکل، ارتباط، نقش ها، همراهی عاطفی، آمیختگی عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی تأثیر داشته است. همچنین نتایج نشان می دهد که متغیر های جمعیت شناختی، تحصیلات، سن و سن ازدواج تأثیری بر بالا بردن سطح عملکرد خانواده در نمونه آماری نداشته است. در نتیجه، این بسته آموزشی با مداخله و ایجاد تغییر در آشنایی همسران با الگو های دینی رفتار کلامی و غیرکلامی در تعامل با یکدیگر و رسیدن به بهترین سبک ارتباط، یعنی سبک صریح و محترمانه، توانسته است در فرایند ارتباط زوجین و عملکرد خانواده تغییرات مثبتی به وجود آورد.

۹۱۷.

نقش هوش هیجانی و هوش معنوی در تبیین حالت های هیجانی منفی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: یوسف رضاپور بهزاد شالچی مهرناز دادخواه یوسف زینی وند

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: هوش معنوی هوش هیجانی حالت های هیجانی منفی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۳۵ تعداد دانلود : ۹۳۷

این پژوهش، با هدف بررسی نقش ابعاد هوش هیجانی و هوش معنوی در تبیین حالت های هیجانی منفی انجام شده است. این مطالعه، از نوع تحقیقات همبستگی بوده و در نمونه ای متشکل از 589 نفر دانشجو (292 نفر دختر و 297 نفر پسر) صورت گرفته است. دانشجویان از طریق پاسخ گویی به مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس، مقیاس رگه فراخلقی و مقیاس هوش معنوی کینگ در پژوهش شرکت نمودند. نتایج مطالعه حکایت از آن دارد که ابعاد هوش هیجانی و هوش معنوی، قادر به تبیین حالت های هیجانی منفی می باشند. برای بررسی برازش مدل پیشنهادی با داده های گردآوری شده شاخص های RMSEA, CFI, AGFI, GFI, X2, X2/df و RMR محاسبه گردیده و نشان دادند، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی با داده ها برخوردار می باشد.

۹۱۸.

رابطه جهت گیری مذهبی و هوش معنوی با میزان تاب آوری دانشجویان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فریبرز صدیقی ارفعی علی حسین زاده مریم نادی راوندی

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: تاب آوری دانشجویان جهت گیری مذهبی هوش معنوی دین پژوه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۲۵

این پژوهش، با هدف بررسی رابطه میان جهت گیری مذهبی، هوش معنوی با میزان تاب آوری دانشجویان انجام شده است. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 93-92 بود که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای (تعداد 228 دانشجو) انتخاب شدند. ابزار پژوهش، شامل پرسش نامه جهت گیری مذهبی آلپورت، پرسش نامه هوش معنوی و مقیاس تاب آوری بود. نتایج نشان داد که جهت گیری مذهبی درونی، با هوش معنوی و میزان تاب آوری دانشجویان رابطه مثبت معنی دار دارد. از سوی دیگر، بین دانشجویان دختر و پسر در جهت گیری مذهبی، هوش معنوی و تاب آوری تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین بین دانشجویان و دین پژوهان در جهت گیری مذهبی درونی و بیرونی تفاوت معناداری دیده شد، اما در هوش معنوی و میزان تاب آوری در این دو گروه تفاوتی مشاهده نگردید. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که هوش معنوی، بیشترین سهم را در تبیین تاب آوری دانشجویان دارد. در نهایت، می توان گفت: افراد دارای جهت گیری مذهبی درونی، که تنها برای منافع شخصی تظاهر به دین داری نمی کنند و افراد دارای هوش معنوی بالا، از تاب آوری بالاتری برخوردارند.

۹۱۹.

اثربخشی تمرین های ذهن آگاهی ساهاجایوگا بر افسردگی، اضطراب و استرس زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمیه داداشعلی صمد رحمتی

منبع: پژوهش در سلامت روانشناختی دوره نهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: افسردگی اضطراب استرس ذهن آگاهی ساهاجایوگا

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۳۴۸

فشار روز افزون عوامل استرس زا در کنار اضطراب و افسردگی توانایی انسان را در روبرو شدن با مسائل زندگی کاهش می دهد . زنان در\nمواجهه با این شرایط شکنندهتر و آسیبپذیرتر از مردان هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تمرینهای ذهنآگاهی ساهاجایوگا برکاهش افسردگی، اضطراب و استرس زنان بود. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون پسآزمون بدون گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل 700 زن مراجعهکننده به پایگاه بهداشت شهید شیرین تهران بود که با توجه به هدف پژوهش تعداد 20 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکتکنندگان در یک مداخله ی 3 ماهه به مدت 12 جلسه 2 ساعته آموزش دیدند. از مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس برای جمعآوری اطلاعات در سه مرحله پیش آزمون، پسآزمون و دورهی پیگیری 3 ماهه استفاده شد. دادهها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و آزمون\nتحلیل شدند. نتایج نشان میدهد که تفاوت پیش آزمون و پس آزمون در کاهش افسردگی، اضطراب و استرس زنان معنی دار است این نتایج در پیگیری 3 ماه بعد همچنان تداوم داشت .(p<0/01). بنابراین برنامهی آموزش ذهن_آگاهی ساهاجایوگا به نظر .(p<0/01) می رسد به عنوان یک مداخله ی مکمل در کنار سایر روش های درمانی رایج مشکلات هیجانی به ویژه برای زنان موثر است.

۹۲۰.

پیش بینی اشتیاق تحصیلی براساس هوش معنوی و سرسختی روان شناختی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: هدیه صفری حسین جناآبادی مجتبی سلم آبادی امیر عباسی

منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره هشتم بهمن و اسفند ۱۳۹۴ شماره ۶ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: دانشجویان هوش معنوی سرسختی روان شناختی اشتیاق تحصیلی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۱۱۴۱

اهداف: پیشرفت تحصیلی و موفقیت تحصیلی دانشجویان، از مسایل مورد توجه مدیران آموزشی دانشگاه هاست که یکی از عوامل کلیدی موثر در آن، اشتیاق تحصیلی است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اشتیاق تحصیلی براساس هوش معنوی و سرسختی روان شناختی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند انجام شد. ابزار و روش ها: در این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- همبستگی، 165 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال تحصیلی 95-1394 براساس جدول مورگان و به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه های مقیاس هوش معنوی، مقیاس سرسختی روان شناختی اهواز و مقیاس اشتیاق تحصیلی بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 و توسط آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون به شیوه همزمان و آزمون T مستقل انجام شد. یافته ها: رابطه اشتیاق تحصیلی با متغیرهای هوش معنوی (10/0=r) و سرسختی روان شناختی (21/0=r) مثبت و معنی دار بود (01/0p<). متغیرهای هوش معنوی و سرسختی روان شناختی با هم 16/0 واریانس اشتیاق تحصیلی را پیش بینی می کردند و از بین مولفه های هوش معنوی، تنها مولفه های تفکر انتقادی وجودی و آگاهی متعالی، توانایی پیش بینی اشتیاق تحصیلی را داشتند. نتیجه گیری: اشتیاق تحصیلی بر مبنای هوش معنوی و سرسختی روان شناختی قابل پیش بینی است.

درخت حوزه‌های تخصصی