تعامل روانشناسی و دین

نمایش ۸۰۱ تا ۸۲۰ مورد از کل ۱٬۸۱۳ مورد.

۸۰۱.

پیش بینی کاهش مصرف مواد در دانش آموزان دبیرستانی بر اساس دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و هیجان خواهی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حسن رضایی جمالویی سعید آریاپوران محسن کچویی حسین مرادی مهدی طاهری

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی نگرش مذهبی هیجان خواهی دلبستگی به خدا دانش آموزان دبیرستانی گرایش به مصرف مواد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۲۹ تعداد دانلود : ۷۰۵

هدف از این پژوهش پیش بینی کاهش مصرف مواد در دانش آموزان دبیرستانی، بر اساس دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و هیجان خواهی بود. آزمودنی های پژوهش شامل 600 دانش آموز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان دانش آموزان پسر دبیرستان های شهرستان نجف آباد (اصفهان) در سال تحصیل 92-1391 انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از سیاهه گرایش به مصرف مواد مخدر قربانی، پرسش نامه دلبستگی به خدا بک و مک دونالد، پرسش نامه نگرش مذهبی سراج زاده، پرسش نامه حمایت اجتماعی فلمینگ و همکاران و مقیاس هیجان خواهی فرم پنجم زاکرمن استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد حدود 47 درصد از واریانس گرایش یا عدم گرایش به مصرف مواد توسط دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و هیجان خواهی و حدود 52 درصد از واریانس گرایش یا عدم گرایش به مصرف مواد توسط مؤلفه های توکل به خدا، ماجراجویی یا خطرپذیری، حمایت خانواده و بعد اعتقادی تبیین می شود. همچنین ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که دلبستگی به خدا (41/0- r=)، نگرش مذهبی (35/0- r=)، حمایت اجتماعی (29/0- r=) و هیجان خواهی (18/0 r=) با گرایش به مصرف مواد همبستگی معنی داری دارند (05/0P<). با توجه به نقش عوامل و ویژگی های مذهبی، خانوادگی و شخصیتی در گرایش به مصرف مواد مخدر، پیشنهاد می شود برای پیشگیری از گرایش به مصرف مواد در نوجوانان و جوانان، به تقویت دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و تعدیل هیجان خواهی در دانش آموزان از سنین پایین پرداخته شود.

۸۰۲.

ساخت و اعتباریابی پرسشنامه کیفیت زندگی مبتنی بر آراء آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عاطفه نژادمحمد نامقی احمد برجعلی معصومه اسماعیلی عبدالله شفیع آبادی فریبرز باقری

منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلید واژه ها: اعتبار روایی سازه روایی محتوا پرسشنامه کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۷۴ تعداد دانلود : ۶۵۶

هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ی کیفیت زندگی مبتنی بر آراء جوادی آملی است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است و پرسشنامه محقق ساخته توسط 350 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، پاسخ داده شد. در ساخت پرسشنامه از کتاب های آیت جوادی آملی استفاده شده است. به منظور بررسی روایی از روش های روایی صوری، محتوایی و روایی سازه (تحلیل عاملی و همبستگی ابعاد با کل پرسشنامه) استفاده شد. پس از احراز روایی محتوا و بررسی شاخص بارتلت و KMO، پرسشنامه با روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس مورد تحلیل عاملی قرار گرفت که نتایج حاکی از وجود چهار بعد خدا، خود، دیگران و طبیعت است. اعتبار کل پرسشنامه با روش دونیم کردن و آلفای کرونباخ به ترتیب 63/0 و 89/0 حاکی از پایایی پرسشنامه است. در نهایت یافته ها نشان دهنده ی کارایی و کفایت پرسشنامه هستند.

۸۰۳.

مقایسه ی رابطه ی باورهای دینی و بهزیستی روان شناختی با فرسودگی شغلی بالا و پایین(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: سید رحمت الله موسوی مقدم فروزان داوری فرد ناهید ویسی حامد توان اسدالله صادقخانی

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۲ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 11-18

کلید واژه ها: باورهای دینی بهزیستی روان شناختی فرسودگی شغلی ایلام

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۰۰

امروزه تنیدگی و فرسودگی شغلی، مشکلی شایع و جدی در میان افرادی است که به ویژه در شغل های خدمات انسانی مشغول به فعالیت هستند. باورهای دینی، باور به واقعی بودن جنبه های اسطوره یی، فراطبیعی یا معنوی یک دین است. بهزیستی روان شناختی مستلزم درک چالش های وجودی زندگی است. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه ی رابطه ی باورهای دینی و بهزیستی روان شناختی در میان کارکنان دانشگاه علوم پزشکی با فرسودگی شغلی بالا و پایین بوده است. مواد و روش ها: در این پژوهش، که از نوع مطالعه های همبستگی است، جامعه ی آماری، همه ی کارکنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی شهر ایلام(280 نفر) بود. با در نظر گرفتن شمار جامعه و استفاده از جدول مورگان، 160 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و با استفاده از پرسش نامه ی فرسودگی شغلی مسلش و جکسون، 80 نفر با فرسودگی شغلی پایین و 80 نفر با فرسودگی شغلی بالا، غربالگری شدند. سپس نمونه ها پرسش نامه های بهزیستی روان شناختی ریف و باورهای دینی(خدایاری فردی) را تکمیل کردند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و Z فیشر، تحلیل گردید. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمونZ فیشر نشان داد تفاوت رابطه ی باورهای دینی با بهزیستی روان شناختی و مؤلفه های آن، در نمره ی کل بهزیستی روان شناختی(08/3) و مؤلفه های پذیرش(31/2)، تسلط محیطی(3)، هدفمندی(24/3) و رابطه با دیگران(8/2)، بین افراد با فرسودگی شغلی بالا و پایین معنادار بوده است. نتیجه گیری: جزئیات پژوهش نشان داد که رابطه ی باورهای دینی با نمره ی کل بهزیستی روان شناختی و مؤلفه های پذیرش، تسلط محیطی، هدفمندی و رابطه ی با دیگران، در افراد با فرسودگی شغلی پایین، بیش تر از افراد با فرسودگی شغلی بالا است. اما بین دو گروه از نظر تفاوت رابطه ی باورهای دینی با استقلال و رشد شخصی، تفاوت معناداری مشاهده نشد.

۸۰۴.

سلامت معنوی در بیماران مبتلا به سرطان در بیمارستان امید مشهد-1391(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: حسین ابراهیمی پور مرجان وجدانی علی تقیپور اکبر بابایی حیدرآبادی یاسمین مولوی طالقانی آرش شیردل محمد حسین زاده حصاری

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ 3-9

کلید واژه ها: سلامت معنوی سرطان بیمارستان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۷۸

به علت طبیعت تهدید کننده ی سرطان، تشخیص این بیماری سبب می شود که نیازهای معنوی بیماران به طور چشمگیری افزایش یابد. این مطالعه با هدف بررسی سلامت معنوی بیماران مبتلا به سرطان در بیمارستان امید مشهد انجام گرفته است. مواد و روش ها: این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی در سال 1391 در بیمارستان امید مشهد انجام گرفته است. جامعه ی پژوهش، شامل 106 نفر از بیماران سرطانی بستری در بیمارستان امید است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ی پالوتزین- الیسون (سال 1982) بوده است و داده ها به روش نمونه گیری آسان (در دسترس) و به صورت میدانی گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی، آزمون همبستگی (سطح معنی داری 05/0) و نرم افزار SPSS نسخه ی 16 استفاده شد. یافته ها: میانگین کل نمره ی سلامت معنوی بیماران 2/1 ± 97 و میانگین نمره ی سلامت مذهبی و وجودی آن ها به ترتیب 4/6 ± 1/52 و 4/8± 8/44 بود. بین سلامت معنوی بیماران با سن، مدت ابتلا به سرطان، سطح تحصیلات و وضعیت تأهل، ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتیجه ی این مطالعه نشان داد، بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان سلامت معنوی متوسطی داشتند. توصیه می شود ارتقای سلامت معنوی در بیماری هایی همچون سرطان که بر جسم، روان و روح افراد تأثیرگذار است، به صورت خاص مورد توجه قرار گیرد، چرا که ارتقای سلامت معنوی بهبود سلامت جسمی و روحی بیمار را در پی خواهد داشت.

۸۰۵.

اثربخشی امید درمانی بر تغییر اهداف پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: ابراهیم مهرعلیان افشین زارعی فاطمه سادات شمسی نژاد

منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال اول زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: اهداف پیشرفت امید درمانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۴۰۶

هدف از پژوهش حاضر شناسایی اثربخشی مداخله امید درمانی بر اهداف پیشرفت دانش آموزان دبیرستان های پسرانه ناحیه 1 شهر قزوین بوده است. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. از میان دبیرستان های پسرانه ناحیه 1 شهر قزوین از طریق نمونه گیری خوشه ای یک مدرسه وسپس دو کلاس انتخاب و به صورت تصادفی 23 نفر با اهداف اجتنابی پیشرفت با توجه به پرسش نامه الیوت و مک گریگور که شامل 4 مقیاس (1.هدف تبحرگرا 2. هدف اجتناب از تبحر 3. هدف عملکرد گرا 4.هدف اجتناب از عملکرد) است، برگزیده شدند و در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار داده شدند. پس از برگزاری 6 جلسه دو ساعته از مداخله امید درمانی گروهی با هدف تغییر اهداف پیشرفت در گروه آزمایش، در پایان مجددا پرسش نامه اهداف پیشرفت به عنوان پس آزمون در هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره تجزیه وتحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که بین گروه های مورد مطالعه در اهداف پیشرفت و مؤلفه های آن تفاوت معناداری وجود دارد. مداخله امید درمانی در تغییر و بهبود جنبه های اهداف پیشرفت مؤثر است.

۸۰۶.

پیش بینی سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت بر مبنای متغیرهای سلامت روان، سبکهای مقابلهای و جهتگیری مذهبی در دانشجویان دانشگاه اصفهان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: ماهگل توکلی زهرا عمادی

منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره سیزدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۳۹)

کلید واژه ها: سلامت روان دانشجویان جهت گیری مذهبی سبک های مقابله ای سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۱۷۲ تعداد دانلود : ۷۷۴

مقدمه: سبک زندگی هر فرد بر سلامت او تأثیر دارد. سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت علاوه بر تداوم و تقویت سطح سلامت و رفاه، باعث احساس رضایت، اقناع شخصی و خودشکوفایی می شود. دانشجویان نیروهای انسانی برگزیده و سازندگان فردای کشور هستند و سنجش وضعیت سلامت جسمی و روانی و معنوی آن ها، در جهت ارتقاء و بهبود آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت با سلامت روان، سبک های مقابله ای و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام گرفته است. روش ها: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه ی دانشجویان دانشگاه اصفهان بود، که از بین آن ها 94 نفر (47 دختر، 47 پسر) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و پرسش نامه های سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت (HPLPII)، سلامت عمومی (GHQ-28)، سبک های مقابله ای لازاروس (WOCQ) و آزمون جهت گیری مذهبی با تکیه بر اسلام آذربایجانی را تکمیل کردند. داده های به دست آمده با استفاده از روش های آماری همبستگی، تحلیل واریانس چند متغیره و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت و سلامت روان، همچنین بین سلامت روان و جهت گیری مذهبی همبستگی منفی و معناداری وجود داشت(01/0>P). نمرات پایین تر در پرسش نامه سلامت عمومی نشانگر سلامت روانیِ بیشتر فرد است. بین سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت و جهت گیری مذهبی همبستگی مستقیم و معناداری وجود داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد که بین دختران و پسران در سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت و سلامت روان تفاوت معناداری وجود نداشت. در صورتی که تفاوت بین آن ها در زیر مقیاس عقاید- مناسک در آزمون جهت گیری مذهبی و سبک مقابله ای هیجان محور از لحاظ آماری معنادار بود(05/0>P). نتایج رگرسیون حاکی از این بود که زیرمقیاس های سبک مقابله ای مسأله محور و اختلال در کارکرد اجتماعی، به ترتیب سهم معناداری در تبیین سبک زندگی ارتقاء بخش سلامت داشتند(01/0>P). بحث: با توجه به تحول سبک زندگی در ایران و وضعیت رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی در بین دانشجویان و ارتباط آن با بعد مذهب و سبک های مقابله ای، طراحی و اجرای برنامه های آموزش سلامت در میان اقشار مختلف مردم مخصوصاً دانشجویان پیشنهاد می گردد.

۸۰۷.

نقش مذهب و نهادهای مذهبی در پیشگیری از سوءمصرف مواد

نویسنده: محسن ندیمی

منبع: سلامت اجتماعی و اعتیاد سال دوم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۶

کلید واژه ها: مذهب پیشگیری سوءمصرف مواد نهادهای مذهبی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۰۸

اعتیاد به مواد مخدر علاوه بر زیان های جدی و خطرناک جسمی و روحی، عوارض و مشکلات فراوان اجتماعی و اقتصادی از قبیل افزایش جرایم مرتبط با مواد مخدر مانند جنایت و سرقت، فقر و تکدی گری و هدررفتن سرمایه های کلان مادی کشورها و سقوط بسیاری از ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی را نیز به دنبال دارد. عقاید و باورهای مذهبی و معنوی به عنوان عوامل حمایتی یا حائلی هستند که از طریق دادن امید، قدرت و معنی بخشی به زندگی، فشار روانی زندگی را کم می کند و کیفیت زندگی را به ویژه در افراد معتاد بهبود می بخشد و حتی مانع گرایش به اعتیاد می شود؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش مذهب و نهادهای مذهبی در پیشگیری از سوء مصرف مواد بود. روش تحقیق حاضر، تحلیلی- توصیفی و با استفاده از تحقیقات، کتب، اسناد و منابع کتابخانه ای مرتبط تدوین شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که مذهب و نهادهای مذهبی می توانند مصرف مواد و بهبودی از آن را از طریق برقراری یک نظم اخلاقی تحت تأثیر قرار دهند. نهادهای مذهبی، راهنمایی ها یا قواعد خاص اخلاقی به منظور کنترل خویشتن مانند امتناع از مصرف الکل و دیگر مواد را در اختیار فرد قرار می دهد و به تسهیل تجربه معنوی کمک می کنند. تجربه معنوی می تواند تعهدات اخلاقی را تحکیم بخشد که این نیز به نوبه خود مانع از مصرف الکل و دیگر مواد می شود. همچنین با استناد به دستورات مذهبی می توان قوانینی وضع کرد که مصرف مواد مخدر و الکل را ممنوع اعلام کند. با توجه به نقش محافظ دینداری در مقابل گرایش به مصرف مواد به والدین و مراکز آموزشی پیشنهاد می شود که با روش های مورد قبول نوجوانان و جوانان به تقویت باورهای دینی در افراد در معرض خطر سوء مصرف مواد پرداخته شود، تا احتمال گرایش آن ها به مصرف مواد کمتر شود. همچنین متخصصان ترک اعتیاد می توانند در کنار روش های معمول ترک، به تقویت باور های مذهبی و ایجاد نظام معنا دهی به زندگی در مراجعان خود، به کاهش وابستگی به مواد در آن ها کمک کنند.

۸۰۸.

تاثیرآموزش گروهی خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی بر عزت نفس نوجوانان پسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: الهام فتحی غلامرضا منشئی ابوالفضل حاتمی ورزنه مسلم اصلی آزاد طاهره فرهادی

منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال اول بهار ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: عزت نفس نوجوانان آموزش خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۸ تعداد دانلود : ۵۱۰

هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر برنامه آموزش گروهی خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی بر عزت نفس نوجوانان پسر بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانش آموزان پسر سال اول متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 93-1392 بود که از میان آنها 40 دانش آموز دارای عزت نفس پایین به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و با طرح نیمه آزمایشی، از نوع پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل به گروه های پژوهش به تصادف گمارده شدند (هر گروه 20 نفر). مداخلات مربوط به خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای بر روی دانش آموزان گروه آزمایش انجام گرفت. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه غربالگری سلامت عمومی وزارت آموزش و پرورش و عزت نفس کوپر اسمیت بود. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس افزایش معناداری را در میانگین نمره های عزت نفس در پس آزمون و پیگیری نشان داد. به نظر می رسد که برنامه آموزش خودبخشودگی مبتنی بر مفاهیم قرآنی در افزایش عزت نفس پسران نوجوان موثر بوده است.

۸۰۹.

ساخت و اعتباریابی آزمون اولیه باورهای منطقی زوجین براساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: علی صادقی سرشت محمدرضا احمدی رحیم میردریکوندی

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: آزمون ساخت زوجین روایی و اعتبار باورهای منطقی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۴ تعداد دانلود : ۵۹۰

این پژوهش با هدف ساخت آزمون اولیه باورهای منطقی زوجین، بر اساس مبانی نظری اسلامی انجام گرفت. برای مطالعة منابع اسلامی، از روش تحلیل محتوا و برای ارزیابی روایی و اعتبار آزمون، از روش پیمایشی با انتخاب تصادفی طبقه ای، نمونه 100 نفری از میان دانش پژوهان و طلاب علوم دینی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره در سال تحصیلی 1393-1394 بهره گرفته شد. ساختار برداشت شده از منابع اسلامی، برای باورهای منطقی زوجین معیشتی، جنسی، ارتباطی، حل تعارض و حمایتی است. موافقت 5/95 و 5/94 درصدی خبرگان، نسبت به مؤلفه ها و گویه ها، روایی محتوای این آزمون را نشان داد. همبستگی مثبت و معنادار این آزمون (26/0r=، 01/0<p)، با آزمون باورهای ارتباطی زوجین، گویای روایی ملاکی این آزمون بود. همبستگی بالا بین مؤلفه ها با کل آزمون همچنین بین گویه ها نشان دهنده روایی سازه بود. اعتبار آزمون، به واسطه بررسی همسانی درونی پرسش نامه با ضریب آلفای کرونباخ 92/0 به دست آمد. در دونیمه سازی، ضریب آلفای نیمه اول 86/0 و نیمه دوم 89/0 به دست آمد و نیز ضریب همبستگی بین دو نیمه 77/0 و ضریب دو نیمه سازی گاتمن 86/0 به دست آمد. بنابراین، این آزمون از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است.

۸۱۰.

پژوهشی در پایبندی و نحوه ی انجام فریضه ی نماز در معتادان مراجعه کننده به مرکزهای ترک اعتیاد نجات و آوای مهر اراک(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: هما سلیمانی زهرا اسلامی راد محمد رفیعی سهیلا شمسی خانی

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴ 21-30

کلید واژه ها: اراک اعتیاد مددجو فریضه ی نماز

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۸۴

امروزه اعتیاد، یکی از مشکل های بزرگ خانواده ها و جامعه ها محسوب می شود. سرخوشی و تغییر حالت های روانی ناشی از مصرف مواد مخدر، معاشرت با دوستان معتاد و همچنین ناهنجاری های اجتماعی، از عامل های گرایش به اعتیاد محسوب می شود. نماز، رفتاری مذهبی است که نشانه ی اصلى و واقعى دین است و می تواند انسان را به سوی عزت و عظمت انسانی سوق دهد. با توجه به نقش مهمی که نماز در تغییر و تثبیت شخصیت انسان دارد، در این مطالعه به بررسی فریضه ی نماز در میان مراجعه کنندگان به دو مرکز ترک اعتیاد در شهر اراک پرداختیم. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی، بر روی 205 بیمار معتاد مراجعه کننده به دو مرکز ترک اعتیاد در شهر اراک، طی شش ماه انجام شد. اطلاعات با پرسش نامه و به روش مصاحبه جمع آوری گردید. یافته ها: نتیجه ی این مطالعه نشان داد که 30 در صد مددجویان تحت مطالعه، همیشه نماز می خوانند. همچنین میزان تقید مددجویان به انجام فریضه ی نماز در ماه های دارای مناسبت های مذهبی افزایش یافته است. نتیجه ها تأییدگر آن است که در افراد مورد مطالعه، نماز سبک شمرده می شود، زیرا فقط 42، 20 و 9/23 درصد از آنان به ترتیب مقید به درک معانی نماز، نماز اول وقت و فراهم نمودن مقدمه های نماز، پیش از اذان، هستند. نتیجه گیری: اگرچه نمی توان ادعا کرد برپا نکردن نماز، علت اعتیاد است، اما می توان گفت که میزان تقید به نماز در میان گروه معتادان مراجعه کننده به دو مرکز ترک اعتیاد، پایین بود .

۸۱۱.

راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی: تحلیل روان سنجی مقیاس مقابلة مذهبی در بین دانشجویان ایرانی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فرزانه داوودوندی امید شکری

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: مشخصه های روان سنجی راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی مقیاس مقابلة مذهبی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۱۸ تعداد دانلود : ۷۲۵

این مقاله، با هدف آزمون روان سنجِی مقیاس مقابلة مذهبی در گروهی از دانشجویان دختر و پسر ایرانی انجام شد. 355 دانشجو (155 پسر و 200 دختر)، به نسخة فارسی مقیاس مقابله مذهبی پاسخ دادند. برای تعیین روایی عاملی RCOPE، از روش آماری تحلیل عامل سلسله مراتبی و برای بررسی همسانی درونی RCOPE، از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش اوبلیمین، نشان داد که RCOPE از دو بْعد راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت و منفی تشکیل شده است. نتایج تحلیل عاملی راهبردهای مقابلة مذهبی مثبت، از الگوی هفت عاملی شامل، تطهیر مذهبی و تقاضای شفاعت الهی، کمک معنوی، تسلیم مذهبی فعالانه، بازارزیابی مذهبی خیرخواهانه، پیوند معنوی و جهت گیری مذهبی، جست وجوی حمایت از سوی افراد مطلع در دین یا افراد هم عقیده و تعیین محدودة فعالیت های مذهبی و نتایج تحلیل عاملی راهبردهای مقابلة مذهبی منفی، از الگوی پنج عاملی شامل بازارزیابی مبتنی بر خداوند کیفر کننده، بازارزیابی شیطان محور، نارضایتی معنوی، واگذاری مذهبی منفعلانه و نارضایتی مذهبی بین فردی به طور تجربی حکایت کرد.

۸۱۲.

سلامت در مکتب توحیدی

نویسنده: محمدرضا رزاقی

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۲ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 1-2

کلید واژه ها: سلامت سبک زندگی مکتب توحیدی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۱۶۶

سلامت از نگاه توحیدی، با معرفت کامل و جامع نسبت به مبدأ هستی و توجّهی که آن ذاتِ احدی به تمامی مخلوقات عالم دارد، معنا بخش خواهد بود. همان گونه که در روایت ها انعکاس یافته، سلامت یکی از بزرگ ترین نعمت های الهی است که درکنار نعمت امنیت، بیش تر مورد غفلت و ناسپاسی قرار می گیرد.

۸۱۳.

فراتحلیل رابطه گرایش مذهبی با سلامت روان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوالقاسم یعقوبی اکبر عروتی موفق علی اصغر چگینی سروه محمدزاده

منبع: اندازه گیری تربیتی سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۱

کلید واژه ها: سلامت روان فراتحلیل گرایش مذهبی اندازه اثر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۹۶۳ تعداد دانلود : ۵۸۲

مقدمه: پژوهش های متعدد ارتباط بین جهت گیری مذهبی و سلامت روان و حتی سلامت جسمی را نشان داده اند. روی آوری پژوهشگران به مذهب وتاثیرات روانشناختی آن رو به افزایش بوده است. در این خصوص فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف میزان ارتباط بین متغیرها رامشخص می کند.پژوهش حاضر برآن است تا با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل میزان ارتباط گرایش مذهبی با سلامت روان را مورد بررسی قرار دهد.\nروش:با بررسی پیشینه از میان تمام پژوهش های مرتبط با رابطه جهت گیری مذهبی با سلامت روان که در نشریات علمی پژوهشی فارسی چاپ شده اند تعداد10پژوهش را که از لحاظ روش شناختی مورد پذیرش بود انتخاب و فراتحلیل روی آن ها انجام گرفت.ابزار پژوهش عبارت از چک لیست فراتحلیل بودو از روش اندازه اثرکوهن برای دستیابی به مقدار ارتباط کلی استفاده شد\nیافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر رابطه گرایش مذهبی با سلامت روان برابر با428/0به دست آمد که با تبدیل متوسط d به مقدارzدریک منحنی توزیع نرمال مطابق ملاک کوهن مقدار بالایی است.\nبحث و نتیجه گیری:با توجه به ارتباط بالای بین گرایش مذهبی وسلامت روان می توان برنامه های متناسب با گرایش مذهبی افراد جهت ارتقای سلامت و درمان اختلالات تدوین نمود.

۸۱۴.

کارآمدی شناخت درمانی مذهب محور بر کاهش نشانه های روان شناختی بیماران مبتلا به سرطان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: مهری مولایی ستاره جانی مجید محمودعلیلو اصغر پوراسمعلی

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: سرطان شناخت درمانی مذهب محور نشانه های روان شناختی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۰ تعداد دانلود : ۶۷۳

با توجه به اهمیت مداخلات معنوی در درمان مشکلات روان شناختی، این پژوهش با هدف تعیین میزان کارآمدی شناخت درمانی مذهب محور بر کاهش نشانه های روان شناختی بیماران مبتلا به سرطان اجرا شد. این پژوهش یک طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه می باشد. از میان 300 بیمار تحت حمایت مؤسسه خیریه آرزو در شهرستان پارس آباد مغان 30 بیمار (15زن و 15 مرد) با استفاده از نمونه در دسترس، در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه فهرست نشانگان روان شناختی (SCL-25) بود. اعضای گروه آزمایش در 8 جلسه 2 ساعته تحت شناخت درمانی مذهب محور قرار گرفتند، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. برای مقایسه میانگین ها از تحلیل کواریانس چند متغیری (MANCOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که شناخت درمانی مذهب محور نشانه های روان شناختی همه ابعاد مقیاس SCL-25، بجز روان گسستگی، جسمانی سازی و وسواس فکری- عملی را کاهش می دهد. همچنین شناخت درمانی مذهب محور، می تواند به عنوان یک درمان مکمل در کنار درمان های پزشکی برای بهبود مشکلات روان شناختی بیماران مبتلا به سرطان در نظر گرفته شود.

۸۱۵.

رابطه ی ابعاد هوش معنوی و گرایش به اعتیاد و مقایسه ی آن بین دانشجویان دختر و پسر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: سارا افشار فریبرز صدیقی ارفعی اصغر جعفری حسین محمدی

منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ 10-18

کلید واژه ها: هوش معنوی ارتباط با سرچشمه ی هستی زندگی معنوی گرایش به اعتیاد

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۸۳

اعتیاد بیماری مزمنی است که با اختلال در عملکرد فردی، فیزیولوژیکی و اجتماعی، مشخص می شود. هوش معنوی توانایی تجربه ی حالت هایی است که به افراد امکان دستیابی به دانش و فهم بیش تر را می دهد و زمینه را برای رسیدن به کمال و ترقی در زندگی فراهم می سازد. این قابلیت در میزان گرایش افراد به رفتارهای پرخطر، از جمله اعتیاد، تأثیر دارد. پژوهش حاضر به منظور تعیین رابطه ی بین بُعدهای هوش معنوی و میزان گرایش به اعتیاد در دانشجویان دختر و پسر انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه، 100 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه یی چند مرحله یی از بین دانشجویان دانشگاه کاشان انتخاب شدند. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. با استفاده از پرسش نامه های هوش معنوی و گرایش به اعتیاد، داده ها جمع آوری و با رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها: نتیجه ها نشان داد که بین بُعدهای ارتباط با سرچشمه ی هستی و درک آن؛ و زندگی معنوی، با میزان گرایش به اعتیاد، رابطه ی معناداری وجود دارد (01/0P<). این رابطه بین دانشجویان دختر و پسر متفاوت نبود. همچنین نتیجه ها نشان داد که بُعدهای ارتباط با سرچشمه ی هستی، درک آن و نیز زندگی معنوی می توانند میزان گرایش دانشجویان به اعتیاد را پیش بینی کنند. نتیجه گیری: نتیجه های پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که بُعدهای هوش معنوی می تواند بخشی از میزان گرایش به اعتیاد را پیش بینی کند. بنابراین به منظور کاهش میزان گرایش افراد به اعتیاد، پیشنهاد می شود که با انجام برنامه های فرهنگی- آموزشی، سطح هوش معنوی افراد ارتقا داده شود.

۸۱۶.

اثربخشی معنویت درمانی بر کیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به دیابت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: زهرا بابایی زهره لطیفی مریم اسماعیلی

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: دیابت کیفیت زندگی سلامت روان معنویت درمانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۱۸ تعداد دانلود : ۸۹۶

هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی معنویت درمانی بر کیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به دیابت بود. روش این پژوهش، از نوع تحقیق نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با دو گروه آزمایش و کنترل بوده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه زنان مبتلا به دیابت شهرستان نجف آباد بودند که دارای پرونده سلامت در مراکز بهداشتی بوده و به شیوه حضوری و مصاحبه انفرادی دعوت شده بودند. برای نمونه گیری، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و پس از تکمیل فرم رضایت آگاهانه، 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی، به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابتدا دو گروه پرسش نامه SCL-90-Rو کیفیت زندگی را تکمیل کردند سپس، برای گروه آزمایش 8 جلسه معنویت درمانی اجرا شد. یک هفته پس از آخرین جلسه، پس آزمون برای گروه ها اجرا شد. درنهایت، 45 روز پس از اجرای پس آزمون، آزمون پیگیری برای گروه ها اجرا شد و نتایج با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیری مانکوا با بهره گیری از نرم افزار spss با هم مقایسه شد. یافته ها نشان داد که اثر متغیر مستقل بر روی متغیر وابسته قابل ملاحظه و معنادار بوده است. معنویت درمانی برکیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به دیابت تأثیر گذاشته است. می توان گفت: معنویت درمانی روش مناسبی برای افزایش کیفیت زندگی و سلامت روان می باشد و با علم به شیوع بالای دیابت و تبعات روحی و جسمی آن، پیشنهاد می شود از این روش برای درمان و کاهش پیامدهای روحی و روانی دیابت و سایر عوارض وابسته به آن استفاده شود.

۸۱۷.

رابطه عمل به باورهای دینی و سرمایه اجتماعی با وضیعت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد قمری ابراهیم اسماعیلی محمود اعظمی

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: پیشرفت تحصیلی باورهای دینی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۳۷ تعداد دانلود : ۵۸۵

هدف این پژوهش تعیین رابطه سرمایه اجتماعی و عمل به باورهای دینی با وضیعت تحصیلی دانش آموزان بود. روش تحقیق از نوع همبستگی و نمونه مورد مطالعه، تعداد 145 نفر از دانش آموزن مقطع متوسطه در شهر صائین قلعه بودند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های سرمایه اجتماعی و عمل به باورهای دینی بر روی آنها اجرا شدند. برای اندازه گیری وضیعت تحصیلی، از معدل تحصیلی دانش آموزان استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین عمل به باورهای دینی و وضیعت تحصیلی دانش آموزان و نیز بین سرمایه اجتماعی و وضیعت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین نتیجه تحقیق نشان داد که 37 درصد از تغییرات (واریانس) متغیر وضیعت تحصیلی توسط دو متغیر عمل به باورهای دینی و سرمایه اجتماعی توضیح داده می شود و 63 درصد نیز وضیعت تحصیلی به تغییرات سایر متغیرها و عوامل است.

۸۱۸.

کارآمدی آموزش معنویت با رویکرد اسلامی در کاهش اضطراب وجودی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: زهرا زینی وند لیلا امینی جاوید جهانگیر کرمی

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: رویکرد اسلامی دانش آموزان دختر آموزش معنویت اضطراب وجودی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۶۲ تعداد دانلود : ۷۶۰

این پژوهش با هدف بررسی کارآمدی آموزش معنویت اسلامی در کاهش اضطراب وجودی انجام گرفته است. طرح پژوهش، از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری، شامل همه دانش آموزان دختر سال اول متوسطه شهر کرمانشاه، در سال تحصیلی 93-1392بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، یک دبیرستان انتخاب و از جمعیت 120 نفری دانش آموزان مذکور، تعداد 30 نفر، که نمره اضطراب وجودی زیرخط برش را در مقیاس اضطراب وجودی گود کسب کرده بودند، انتخاب شده و به 2 گروه 15 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای گروه آزمایش، 5 جلسه90 دقیقه ای آموزش معنویت با رویکرد اسلامی برگزار گردید. پس از اجرای جلسات آموزشی، آزمون اضطراب وجودی گود بر هر 2 گروه اجرا شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس تک متغیره (ANCOVA) استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل، از لحاظ اضطراب وجودی تفاوت معنی داری وجود دارد؛ یعنی آموزش معنویت اسلامی در کاهش اضطراب وجودی تأثیر کارآمدی داشته است.

۸۱۹.

اثربخشی آموزش مثبت نگری در افزایش کیفیت زندگی با تأکید بر قرآن و آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی فرنام محمد حمیدی

منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۱ تعداد دانلود : ۵۲۸

۸۲۰.

پیش بینی مؤلفه های شناختی و عاطفی شادمانی بر اساس تجارب معنوی روزانه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: مریم بردبار محمد مزیدی شرف آبادی

منبع: روانشناسی و دین سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: دانشجویان تجارب معنوی روزانه مؤلفة شناختی شادمانی مؤلفة عاطفی شادمانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۴۶ تعداد دانلود : ۶۳۳

شادمانی، گمشدة انسان معاصر، بنیادی ترین مفهوم در روان شناسی مثبت گراست. شمار پژوهش هایی که به عوامل مرتبط با شادکامی پرداخته اند، در دو دهه اخیر فزونی یافته است. این پژوهش، با هدف شناسایی نقش تجارب معنوی روزانه در مؤلفه های شناختی و عاطفی شادمانی انجام گرفت. بدین منظور، تعداد 193 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه شیراز با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامة تجارب معنوی روزانه، رضایت از زندگی، عاطفه مثبت و منفی را تکمیل نمودند. داده ها با روش آماری تحلیل رگرسیون چندگانه، به شیوه همزمان بررسی شدند. یافته های بیانگر این است که نمرة کل تجارب معنوی روزانه با مؤلفه های شناختی و عاطفی شادمانی رابطه ای مثبت و معنادار دارد. همچنین دو مؤلفة احساس حضور خداوند و ارتباط با خداوند در تجارب روزمره می توانند رضایت از زندگی و عاطفة مثبت را به صورت مثبت و عاطفة منفی را به صورت منفی پیش بینی نمایند.

درخت حوزه‌های تخصصی