درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه : یکی از موضوعاتی که ذهن محققان را در حیطه روانشناسی سلامت به خود مشغول کرده است بررسی ویژگی های شخصیتی افراد مبتلا به بیماری سرطان است. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی مقایسه ای تیپ شخصیتی C، منبع کنترل و سخت رویی در بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی می پردازد. روش: بدین منظور، 60 نفر از مراجعه کنندگان به بیمارستان امام خمینی تهران (انستیتو کانسر تهران) با استفاده از نمونه گیری در دسترس و 60 نفر از کارکنان اداری دانشگاه به روش تصادفی انتخاب گردید و آزمونهای تیپ شخصیتی C، سخت رویی و منبع کنترل روی بر روی آنها اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تیپ شخصیت C و منبع کنترل در زنان و مردان مبتلا به سرطان بالا بوده و میزان سخت رویی در این افراد پایین است. نتیجه گیری: یافته ها بیانگر آن است که افراد مبتلا به سرطان در مقایسه با افراد عادی از تیپ شخصیتی C، منبع کنترل بیرونی بالاتر و سخت رویی پایین تری برخوردارند.

این تحقیق با هدف بررسی اثر بخشی آموزش و تقویت مهارت های مثبت اندیشی به شیوه گروهی بر منبع کنترل دانش آموزان دبیرستان های شهرستان گرگان انجام شده است. فرضیه اصلی این تحقیق این بود که آموزش مهارت های مثبت اندیشی درونی سازی منبع کنترل دانش آموزان دبیرستانی را افزایش می دهد. پژوهش حاضراز جمله پژوهش های نیمه آزمایشی (مداخله ای) با طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه است. در این تحقیق از بین جامعه آماری پژوهش که دانش آموزان دبیرستان های شهرستان گرگان در سال تحصیلی 85-84 بودند، نمونه ای شامل 40 نفر از دانش آموزان پایه دوم به شیوه تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. قبل از انجام مداخله آموزشی (ارائه متغیر مستقل) دو گروه با استفاده از پرسشنامه های منبع کنترل راتر و شادکامی آکسفورد (مثبت اندیشی) پیش آزمون شدند. سپس آزمودنی ها بر اساس نمرات اکتسابی در آزمون راتر به دو گروه منبع کنترل درونی و بیرونی تقسیم شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (20 نفر با منبع کنترل بیرونی،20 نفر درونی) در مرحله بعد به گروه آزمایش به مدت 8 جلسه یک ساعته مهارت های مثبت اندیشی آموزش داده شد. یک هفته پس از انجام مداخله دوباره هر دو گروه پس آزمون شدند. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t مستقل نشان داد که تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل معنادار است (007/0p<)، به این بیان که آموزش مهارت های مثبت اندیشی در تغییر منبع کنترل مؤثر بوده است. نتایج به دست آمده در این تحقیق همسو با سایر تحقیقات بوده و سودمندی و تاثیر آموزش مهارت های مثبت اندیشی در درونی سازی منبع کنترل دانش آموزان دبیرستانی را تایید می کند.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی و راهبردهای رویارویی در والدین کودکان با اختلالهای گستره درخودماندگی انجام شد. روش:80 نفر از والدین (40 پدر و 40 مادر) کودکان با اختلالهای گستره درخودماندگی از میان مدارس استثنایی شهر تهران از طریق روش نمونه برداری تصادفی ساده، انتخاب شدند و پرسشنامه روشهای مقابله ای لازاروس-فولکمن و نیمرخ- سیاهه شخصیتی گوردون در مورد آنها، اجرا شد. داده های به دست آمده از طریق روش تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون تی استودنت برای دو گروه مستقل مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد 1- بین ویژگیهای شخصیتی ثبات هیجانی، مسئولیت پذیری وخستگی ناپذیری با راهبردهای مسئله محور و نیز بین ویژگی شخصیتی جامعه پذیری با راهبردهای هیجان محور در مادران رابطه معنادار وجود دارد. 2- بین راهبردهای رویارویی پدران ومادران کودکان با اختلالهای گستره درخودماندگی تفاوت معنادار وجود ندارد .3- بین ویژگیهای شخصیتی جامعه پذیری، تفکر ابتکاری و خستگی ناپذیری در پدران و مادران کودکان با اختلالهای گستره درخودماندگی تفاوت معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: این پژوهش ضرورت بررسی ویژگیهای شخصیتی و راهبردهای رویارویی والدین کودکان با اختلالهای گستره اوتیسم و نیز اهمیت آنها را برای شناخت هرچه بیشتر والدین و تدوین برنامه های درمانی مناسب مطرح می کند.

هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی رابطه تیپ های شخصیتی (درونگرا ـ برونگرا)، هوش و جنسیت با شرطی سازی معنایی بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. بدین منظور با روش نمونه گیری تصادفی نظامدار از بین دانشجویان ترم های اول و دوم رشته روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن تعداد 94 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابتدا از نمونه آماری آزمونهای شخصیت آیزنک و هوش ریون به عمل آمد و سپس 25 واژه از طریق دستگاه ضبط صوت به صورت تصادفی و در چهار مرحله ارائه شد. آزمودنی ها هنگام شنیدن 9 واژه از فهرست کلمات، شوک برقی دریافت می کردند. بعد از شرطی سازی آزمودنی ها به این واژه ها، 25 واژه دیگر به صورت تصادفی ارائه گردید که در بین آنها، 9 واژه هم معنا با واژه های شوک داده شده موجود بود. پاسخ برقی پوست آزمودنی ها به هنگام ارائه واژه های هم معنا اندازه گیری شد و در نهایت برای هر یک از آزمودنی ها یک نمره واحد به عنوان شاخص شرطی سازی به دست آمد. تحلیل داده ها به وسیله آزمون رگرسیون چندمتغیری نشان داد که تنها بین متغیر تیپ شخصیتی و شرطی سازی معنایی، رابطه معناداری وجود دارد (01/0>P). تحلیل واریانس دو طرفه برای هر یک از متغیرها نیز نشان داد که تعامل هیچ یک از آنها در شرطی سازی معنایی تاثیر ندارد (05/0P). بنابراین می توان نتیجه گرفت که آزمودنی های درون گرا سریع تر از آزمودنی های برون گرا شرطی می شوند و متغیرهای هوش و جنسیت با شرطی سازی معنایی رابطه ندارند.

هدف: در طول یک دهه اخیر، شواهد روزافزون نشان داده اند که جهت گیری های دلبستگی طرز فکر و احساسات مردم را درباره روابط رومانتیک خود عمیقاً تحت تاثیر قرار می دهند. بر طبق مدل دوعاملی دلبستگی رومانتیک بارتولومیو و هوروویتز، مدل های درونی «خود» و «دیگران» ابعاد نسبتاً مستقلی هستند که در ترکیب با یکدیگر چهار شیوه دلبستگی رومانتیک بزرگسالی را تشکیل می دهند که عبارت اند از: شیوه دلبستگی رومانتیک امن، شیوه دلبستگی رومانتیک بی اعتنا، شیوه دلبستگی نگران، و شیوه دلبستگی رومانتیک ترسو. هدف: پژوهش حاضر، به عنوان بخشی از پروژه بین المللی توصیف سکسوالیته در ایران، با همکاری دانشگاه برادلی ابعاد فرهنگی دلبستگی را مورد شناسایی قرار می دهد. روش: 200 دانشجوی پسر و دختر دانشکده های مختلف دانشگاه علوم پزشکی ایران با روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند و پرسشنامه های شیوه های دلبستگی و صفات شخصیتی را پر کردند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان دهنده غلبه شیوه دلبستگی امن در مقایسه با سه شیوه دیگر دلبستگی در جامعه پژوهش بود. دختران و پسران تفاوتی در شیوه های دلبستگی نداشتند. همبستگی بین شیوه های دلبستگی، و مدل های خود و دیگران با نتایج به دست آمده در بیشتر فرهنگ ها همخوانی داشت. بین شیوه های دلبستگی امن و بی اعتنا با صفات تیره شخصیت همبستگی معناداری به دست نیامد، و بین شیوه شخصیتی نگران و شخصیت های ماکیاولی و سایکوپات همبستگی معناداری دیده شد. زنان در صفت شخصیتی خودشیفتگی و مردان در صفت سایکوپاتی تفاوت معناداری با یکدیگر داشتند. بحث: فراوانی زیاد شیوه دلبستگی امن و رابطه شیوه های دلبستگی با مدل های درونی خود و دیگران در جامعه دانشجویی ایرانی با بیشتر فرهنگ های غربی و شرقی مشابهت دارد و شیوه دلبستگی امن را به عنوان یک شیوه تقریباً جهانی در روان شناسی انسان، واجد شرایط می نماید. با وجود این، نتایج متفاوتی که با بعضی فرضیات پروژه به دست آمد، ضرورت احتیاط در نتیجه گیری بر اساس اطلاعات خودگزارشی و آزمون های مورد استفاده و نیز تعمیم یافته ها به سایر قشر های جامعه ایران را ایجاب می کند.

"هدف این پژوهش بررسی رابطه برونگرایی، روان نژندگرایی، بخشودگی و راهبردهای مقابله اسلامی با شادکامی بود. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاههای آزاد اسلامی و دانشگاه شهید چمران اهواز بود که از بین آنها 400 دانشجو (206 نفر از دانشگاه آزاد و 194 از دانشگاه چمران) به عنوان نمونه، با روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه شادکامی آکسفورد، فرم کوتاه نئو، مقیاس بخشودگی بین فردی، و مقیاس راهبردهای مقابله اسلامی. داده ها با روش رگرسیون چندگانه و نتایج با روش تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند و مشخص گردید که بین هر چهار متغیر پیش بین (برونگرایی، روان نژندگرایی، بخشودگی و راهبردهای مقابله اسلامی) با متغیر ملاک همبستگی چندگانه وجود داشت (000/0P<) و این متغیرها در ترکیب با هم 4/43 درصد از واریانس شادکامی را تبیین نمودند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین متغیرهای پیش بین در این مطالعه، روان نژندگرایی و پس از آن برونگرایی، قوی ترین پیش بینی کننده های شادکامی بودند. "

هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر اساس ابعاد شخصیتی روان نژندی گرایی و برون گرایی می باشد. روش: ابتدا 725 نفر از دانشجویان پسر، نسخه فارسی تجدید نظر شده پرسشنامه شخصیتی آیسنک را تکمیل نمودند. سپس، 140 نفر از آنها بر اساس نمره های انتهایی توزیع در دو بعد روان نژندی گرایی (N) و برون گرایی (E) در قالب چهار گروه برون گرا، درون گرا، روان نژندی گرا و پایدار هیجانی (هر گروه 35 نفر)، به عنوان آزمودنی های اصلی انتخاب و به وسیله پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان ارزیابی شدند. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که افراد روان نژندی گرا در برخورد با تجربه منفی، بیشتر از راهبردهای ملامت خویش، پذیرش، نشخوارگری، دیدگاه پذیری، فاجعه سازی و ملامت دیگران، و افراد پایدار هیجانی از راهبردهای تمرکز مجدد مثبت و تمرکز مجدد بر برنامه ریزی استفاده می کنند. راهبردهای رایج در افراد برون گرا، تمرکز مجدد مثبت، دیدگاه پذیری و ارزیابی مجدد مثبت بود. ضمن اینکه، افراد درون گرا بیشتر از راهبردهای ملامت خویش، پذیرش، نشخوارگری، تمرکز مجدد بر برنامه ریزی، فاجعه سازی و ملامت دیگران استفاده می کردند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر، می توان گفت که صفات شخصیتی نقش مهمی در انتخاب راهبردهای تنظیم هیجان ایفا می کنند و نوع راهبردهای تنظیم هیجان متناسب با صفات شخصیتی مسلط در فرد می باشد.

"این پژوهش به‌منظور بررسی رابطه ساده و چندگانه انگیزه پیشرفت و سرسختی روان‌شناختی با هیجان‌خواهی و مسؤولیت‌پذیری در میان کارکنان شعبه‌های بانک مسکن شهر اصفهان در سال 1386 انجام شده است. نمونه مورد بررسی 132 نفر از کارکنان شعبه‌های بانک مسکن شهر اصفهان بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. این کارکنان پرسشنامه‌های سنجش انگیزه پیشرفت (گرفته شده از پرسشنامه توصیف خود گیزلی، 1971)، سرسختی روان‌شناختی (پرسشنامه کیامرثی و همکاران، 1377)، هیجان‌خواهی (فرم کوتاه زاکرمن، 1979) و سنجش مسؤولیت‌پذیری (پرسشنامه گاف، 1987) را تکمیل کردند. در این پژوهش از آزمون‌های آماری همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. نتایج نشان داد که انگیزه پیشرفت با هیجان‌خواهی رابطه منفی و معنادار (05/0>P و 38/0-=r) ولی با مسؤولیت‌پذیری رابطه مثبت و معناداری دارد (01/0>P و 29/0=r)؛ همچنین سرسختی روان‌شناختی با هیجان‌خواهی رابطه مثبت و معناداری دارد (01/0>P و 59/0=r)، اما با مسؤولیت‌پذیری رابطه ندارد (05/0P و 62/0=R) از همبستگی ساده هر یک از آنها بیشتر بود. در نهایت همبستگی چندگانه انگیزه پیشرفت و سرسختی روان‌شناختی با مسؤولیت‌پذیری (05/0>P و 31/0=R) از همبستگی ساده هر یک از آنها بیشتر بود. به‌طور کلی یافته‌های این پژوهش بیانگر ارتباط دو متغیر شخصیتی انگیزه پیشرفت و سرسختی روان‌شناختی با دو متغیر مهم مسؤولیت‌پذیری و هیجان‌خواهی بوده است. "

در پژوهش حاضر بین 5 عامل بزرگ شخصیتی روان آزرده خویی، برونگرایی، سازگاری، پذیرا بودن به تجارب و مسئولیت پذیری با رضایتمندی زناشویی موردبررسی قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران، ساکن در خوابگاه های متأهلی، و حجم نمونه 174 دانشجوی متأهل (87 زوج) بود. پس از آنکه از طریق خوشه ای خوابگاه های مورد نظر از بین تمام خوابگاه های متأهلی دانشگاه های دولتی شهر تهران انتخاب گردید، به دفتر سرپرستی هر یک از آنها مراجعه شد و لیست تمامی اعضای ساکن در خوابگاهها تهیه و از طریق تصادفی اعضای گروه نمونه انتخاب گردیدند. سپس یک پرسشنامه NEO-FF-I و یک پرسشنامه ENRICH به ترتیب برای گردآوری داده های مربوط به 5 عامل شخصیت و رضایتمندی زناشویی بر روی هر یک از زوجین اجرا شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که از بین 5 عامل شخصیت، روان آزرده خویی رابطه منفی و معنادار، برونگرایی، سازگاری و مسئولیت پذیری رابطه مثبت و معناداری با رضایت زناشویی دارند. بین پذیرا بودن به تجارب با رضایتمندی زناشویی رابطه ای وجود نداشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که که از بین این 5 عامل به ترتیب روان آزرده خویی و بعد از آن سازگاری بیشترین رابطه را با رضایت زناشویی داشته و توان پیش بینی آن در سطح معناداری است.

این پژوهش از نوع پژوهش هایی تجربی است و هدف آن بررسی الگوهای فعالیت مغز در ارتباط با عواطف و شخصیت است. چهار گروه (n=10) از افراد برون گرا، درون گرا، نورزگرا و با ثبات هیجانی انتخاب شدند و در طی یک حالت پایه (بدون تحریک عاطفی) و چهار مرحله تحریک عاطفی (با استفاده از کلیپ های کوتاه ویدیویی)، از آنها EEG دوسویه به عمل آمد. محرک های ویدیویی از گنجینه سینما و فیلم های مستند انتخاب و روایی آنها طی یک مطالعه مقدماتی تایید گردیده بود. داده های EEG با استفاده از عملیات FFT از حوزه زمان به حوزه فرکانس تبدیل شده و پس از تقسیم بردامنه آلفا با عملیات لگاریتم بر مبنای ده هنجارسازی شدند. سپس از داده های هر حالت در هر یک از قطعات پیشین و پسین راست و چپ میانگین گیری شد. تجزیه و تحلیل های آماری سپس بر روی میانگین توان آلفای قطعات مغز و پایگاه های مجزای EEG متمرکز شد. داده ها با استفاده از آزمون t گروه های وابسته و رگرسیون خطی تحلیل شدند. نتایج با بخشی از الگوی روی آوری- اجتناب همخوان بود و نقش فعالیت پیشانی راست را در ارتباط با عواطف منفی تایید کرد. نواحی پسین راست (آهیانه راست) در جنبه برانگیختگی عواطف در همه گروه های شخصیت نقش داشتند، یک نقش تازه نیز برای ناحیه پسین چپ (آهیانه چپ) در ارتباط با عواطف منفی غیر فعال در نورزگرایان به دست آمد.

یکی از موضوعاتی که امروز ذهن محققان را در حیطه روانشناسی سلامت به خود مشغول کرده است رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و ابتلا به بیماری کرونر قلبی است. در این راستا پژوهش حاضربه بررسی رابطه بین تیپ شخصیتی D که مستعد بیماری کرونر قلبی است و سیستمهای بازداری رفتاری و فعال ساز رفتاری می پردازد تا فهم ما را از مکانیسمهای زیربنایی نوروفیزیولوژیکی تیپ شخصیتی D افزایش دهد. به این منظور، 400 دانشجوی زن ومرد مقطع کارشناسی ارشد (259 مرد، 141 زن) به تصادف ازتعدادی از کلاسهای کارشناسی ارشد دانشگاههای دولتی شهر مشهد انتخاب و به وسیله پرسشنامه تیپ شخصیتی D و پرسشنامه شخصیتی گری ـ ویلسون ارزیابی شدند. اطلاعات به دست آمده ازطریق آزمون همبستگی، تحلیل رگرسیون چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد تیپ شخصیتی D به طورمعناداری با افزایش فعالیت سیستم بازداری رفتاری درکل نمونه و در آزمودنیهای با بالاترین تیپ شخصیتی D همراه است. اما تیپ شخصیتی D به طور معناداری با کاهش فعالیت سیستم فعال ساز رفتاری در کل نمونه و در آزمودنیهای با بالاترین تیپ شخصیتی D همراه نبود.

"تحقیق حاضر به بررسی ارتباط شخصیت، افسردگی و انجام فعالیت بدنی (ورزش) می پردازد برای این منظور از بین جنبه های مختلف شخصیت، به برون گرائی ـ درونگرائی فرد توجه شده که به وسیله آزمون شخصیت "" آیزینک""، مورد محاسبه قرار گرفته است. همینطور سطح افسردگی آزمودنیها به وسیله آزمون ""بک"" اندازه گیری و مورد مقایسه قرار گرفت. آزمودنیهای تحقیق حاضر در دو دسته 60 نفری ورزشکار و غیرورزشکار از بین دانشجویان پسر دانشگاه سیستان و بلوچستان به صورت تصادفی انتخاب شده اند. میزان برون گرائی ـ درون گرائی و سطح افسردگی دو دسته آزمودنیهای ورزشکار و غیر ورزشکار توسط آزمون t استیودنت، مورد مقایسه قرار گرفت و مشاهده شد که، بین برون گرائی- درون گرائی دانشجویان پسر ورزشکار و غیرورزشکار، تفاوت معنی داری وجود نداشت. اما بین سطح افسردگی آنها تفاوت معنی دار مشاهده شد. ارتباط بین برون گرائی- درون گرائی و افسردگی آزمودنیها، بوسیله آزمون همبستگی پیرسون مورد آزمون قرار گرفت و مشاهده شد که بین این دو نیز ارتباط معنی داری وجود ندارد. "

در دو دهه گذشته پژوهش پیرامون شادکامی افزایش چشـمگیر یافته است و محققان به بررسی شادکامی با متغیرهای گوناگون از جمله ویژگی های شخصیتی پرداخته اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط پنج عامل ویژگی های شخصیتی با احساس شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز می باشد. آزمودنی های پژوهش حاضر 396 دانشجو را شامل می شود که با میانگین سنی 21.73 به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. کلیه آزمودنی ها به پرسشنامه های نئو فرم کوتاه و احساس شادکامی مونش پاسخ دادند. نتایج نشان داد که کلیه آزمودنی ها عواطف مثبت را نسبت به عواطف منفی در سطح معنی داری بالاتر و بهتر ارزیابی کرده اند و تفاوت معنی داری در میزان شادکامی به تفکیک جنسیت و رشته تحصیلی وجود ندارد. به علاوه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون مشخص شد که شادکامی با ویژگی های شخصیتی برون گرایی، دلپذیر بودن و با وجدان بودن رابطه مثبت و معنی دار و با بعد روان نژندگرایی رابطه منفی و معنی دار دارد، هم چنین با بعد انعطاف پذیری نیز ارتباط معنی دار به دست نیامد. نهایتا با استفاده از روش رگرسیون گام به گام مشخص شد که دو ویژگی روان نژندگرایی و برون گرایی 0.417 درصد از واریانس شادکامی را تبیین می کنند.