درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش با هدف تحلیل رفتار کاربران و درک میزان و نحوه استفاده آنها از پایگاه اطلاعاتی ایرانداک به مطالعه یک دوره 26 روزه (در ماه های بهمن و اسفند 91 ) لاگ جستجوی کاربرانی می پردازد که از بیرون ایرانداک به جستجوی اطلاعات در این پایگاه اطلاعاتی پرداخته اند. تحلیل های انجام شده روی لاگ شامل تحلیل کدگذاری جغرافیایی، تحلیل های آماری و تحلیل خرد رفتار اطلاع جویی است. یافته ها حاکی از آن است که کاربران شهرهایی چون تهران، مشهد و تبریز بیش از سایر نقاط از پایگاه استفاده کرده اند. ساعات بین 9 الی 13 روزهای دوشنبه و یکشنبه اوج استفاده است. پربسامدترین طول عبارت جستجوها بین 10 الی 15 حرف و پربسامدترین موضوع جستجو شده علوم اجتماعی است . همچنین مشخص شد که برخی از کاربران با مفاهیمی نظیر اصلاح عبارت جستجو یا نحوه صحیح استفاده از عملگرهای بول آشنا نیستند و این نکات منجر به بازیابی ناکارآمد از پایگاه می شود . ضعف هایی از جمله ناکارآمدی الگوریتم بازیابی در مورد کلمات کوتاه نیز در خود پایگاه آشکار شد. انجام این تحقیق نشان داد که استفاده از لاگ می تواند در ارزیابی سامانه بازیابی و شناخت رفتار کاربران آن بسیار مفید باشد.

رایانش ابری به عنوان یک فناوری جدید با زیرساخت اینترنتی و راه کارهای جدید می تواند مزایای قابل توجهی را در ارائه خدمات پزشکی به صورت الکترونیکی به همراه داشته باشد. به کارگیری این فناوری در سلامت الکترونیک نیازمند در نظر گرفتن عوامل مختلف است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر به کارگیری رایانش ابری در سلامت الکترونیک است. با بررسی ادبیات موضوع و بر مبنای مدل تکنولوژی- سازمان- محیط و مدل تناسب انسانی- سازمانی- تکنولوژیکی، 16 زیر معیار در قالب 4 عامل اصلی شناسایی که با نظر سنجی از 60 نفر از خبرگان، اساتید دانشگاهی و کارشناسان فناوری اطلاعات سلامت و با کمک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی این عوامل و زیرمعیارها رتبه بندی گردید. طی بررسی ادبیات موجود با توجه به جدید بودن موضوع، هیچ مطالعه داخلی یا خارجی، این تعداد معیار را شناسایی نکرده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که از نظر خبرگان هنگام تصمیم گیری در خصوص به کارگیری رایانش ابری در سلامت الکترونیک بایستی به ترتیب عوامل تکنولوژیکی، انسانی، سازمانی و محیطی مدنظر قرارگیرد.

هدف: در این مقاله تلاش می شود تا با نگاهی گذرا به تاریخ تکامل اخلاق فن آوری اطلاعات و شکل گیری موضوعات و مسائل مطرح در این قلمرو، ماهیت اخلاق فن آوری اطلاعات تبیین گردد. از این رو، بر اساس موضوعات و مسائل مطرح در اخلاق فن آوری اطلاعات، این حوزه مطالعاتی به مثابه حوزه مطالعاتی میان رشته ای معرفی می شود. مبتنی بر این نگرش، چشم انداز اخلاق فن آوری اطلاعات ترسیم می گردد. در ادامه، به برخی رهیافت های متعدد فلسفی به اخلاق فن آوری اطلاعات اشاره می شود، هر کدام از این رهیافت ها موجب اتخاذ تدابیر راهبردی و کاربردی متنوعی برای هدایت مسائل و موضوعات اخلاقی مذکور می گردد. روش: بخش عمده ا ی از این مقاله مبتنی بر روش تحلیل محتوای کیفی است. با استفاده از این روش تلاش می شود تا با مراجعه به مقالات و آثار مطرح در حوزه اخلاق فن آوری اطلاعات، نتایج قابل قبولی از متون مربوطه حول اهداف فوق استنتاج شود. یافته ها: چشم انداز آینده اخلاق فن آوری اطلاعات مبتنی بر دو فرضیه رقیب، یکی امکان پیدایش انقلابی اخلاقی و دیگری حل شدنِ آن در نظریه های متعارف اخلاقی را نوید می دهد. به نظر می رسد، آنچه هرگونه ادعا و پیش بینی در این باره را موجه می سازد، استلزام های فلسفی نهفته در مفروضات اخلاق فن آوری اطلاعات است که پیامدهای متعددی را در قالب روش های تحلیلی متفاوت نسبت به مفهوم سازی ها و تفسیر رابطه فن آوری اطلاعات و جامعه به وجود می آورد. در این مقاله به سه رهیافت فلسفی موجبیت گرایی فن آورانه، برساخت گرایی اجتماعی و پدیدارشناسی نسبت به اخلاق فن آوری اطلاعات اشاره می شود. اصالت/ارزش: ارزش این مقاله، تبیین ماهیت اخلاق فن آوری اطلاعات است که این موضوع از رهگذر نگاهی به تاریخ تکامل اخلاق فن آوری اطلاعات، ارائه مهمترین موضوعات و مسائل مطرح در این قلمرو و معرفی آن به عنوان حوزه مطالعات میان رشته ای است؛ آنچنان که این تکامل مبتنی بر رهیافت ها و استلزام های متعدد فلسفی است.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های دانشگاهی دولتی شهر اصفهان با استفاده از کارت امتیازی متوازن ( BSC) بود. روش: روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن کلیه کتابدارانِ کتابخان ههای دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان، و علوم پزشکی اصفهان با تعداد 169 نفر بود که به روش نمون هگیری تصادفی طبق های متناسب با حجم، 118 نفر انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط اساتید 0 محاسبه شد. / کتابداری و مدیریت مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 97 یافته ها: به نظر کتابداران نقش فاوا بر هر یک از وجوه کارت امتیازی متوازن، مشتمل بر فرآیندهای داخلی، رضایت کاربران، بهبود مالی، و رشد و یادگیری، بالاتر از حد متوسط است. تجزیه و تحلیل داده ها بر حسب ویژگ یهای جمعیت شناختی نشان داد، بین نظر کتابداران بر حسب سمت، میزان تحصیل، و سابقه خدمت تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما افراد دارای مدرک کتابداری بیشتر از افراد فاقد مدرک کتابداری به نقش فاوا در بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های خود معتقدند. همچنین نقش فاوا بر بهبود عملکرد سازمانی کتابخانه های هریک از دانشگا ههای مورد مطالعه یکسان نبوده است. یافت ههای پژوهش نشان داد که بیشترین نقش فاوا مربوط به فرآیندهای داخلی و کمترین نقش مربوط به افزایش رشد و یادگیری بوده است.

به منظور پاسخ دهی به این پرسش که «آیا امکان سازماندهی تمام اطلاعات وجود دارد؟ دیدگاهی کتابخانه ای» این مقاله در پی تبیین نقش و ماهیت اطلاعات، انتخاب و سازماندهی اطلاعات در متن کتابخانه است. در کنار تعریف انواع اطلاعات کتابخانه ای به برخی از محدودیتهای سازماندهی اطلاعات خصوصاً اطلاعات کتابشناختی با نیم نگاهی به مدل FRBR نیز اشاره شده است. در نهایت مؤلف به این نتیجه میرسد که سازماندهی تمام انواع اطلاعات در بستر و از دیدگاه کتابخانه ای به هیچ وجه میسر نخواهد بود.

این پژوهش به منظور بررسی میزان استفاده استادان رشته کتابداری واطلاع رسانی در دانشگاه های دولتی سطح شهر تهران و دانشگاه های پیام نور مراکز استانهای ایران از فناوری های اطلاعاتی و رسانه های آموزشی می باشد. روش پژوهش حاضر پیمایشی – تطبیقی و از نوع کاربردی است. برای گردآوری اطلاعات از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و پرسشنامه تهیه شده بین دانشجویان دانشگاه های دولتی سطح شهر تهران(174 نفر) ودانشجویان دانشگاه پیام نور مراکز استانهای ایران (261نفر) که جمعاً برابر 435 نفر بودند، قرار گرفت. داده ها با نرم افزار اس.پی.اس.اس. تجزیه و تحلیل شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان استفاده از فناوری های اطلاعاتی در دانشگاه های دولتی با میانگین 91/2 در حد متوسط و در دانشگاه های پیام نور با میانگین 18/2 در حد کم می باشد. میزان استفاده استادان از CD های آموزشی در دانشگاه های دولتی با میانگین 43/2 در حد نسبتاً کم و در دانشگاه های پیام نور با میانگین 97/1 نیز در حد کم می باشد. 80 درصد دانشجویان پیام نور و 58 درصد دانشجویان کتابداری در دانشگاه های دولتی معتقدند که استادان آنها از منابع الکترونیکی در امر تدریس استفاده نمی کنند. میزان استفاده استادان از کامپیوتر در دانشگاه های پیام نور با میانگین 15/2 و در دانشگاه های دولتی با میانگین 13/3 در حد کم می باشد و در نهایت میزان استفاده استادان از ابزارهای نمایشی در دانشگاه های پیام نور با میانگین 16/2 در حد کم و در دانشگاه های دولتی با میانگین 25/3 در حد متوسط می باشد. نتایج حاکی از آن است که میزان استفاده استادان در دانشگاه های دولتی از فناوری های اطلاعاتی و رسانه های کمک آموزشی در امر آموزش بیش از استادان دانشگاه های پیام نور است. بنابراین توجه بیشتر به دانشگاه های پیام نور به منظور استفاده بهینه از رسانه های آموزشی در امر تدریس ضرورت دارد.

مقدمه: به سبب افزایش حجم اطلاعات، کسب مهارت های اطلاع جویی از پایگاه های اطلاعات علمی برای محققان ضروری است. هدف این پژوهش تعیین میزان مهارت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل در جستجوی اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته موجود در کتابخانه ملی دیجیتالی پزشکی ایران بود. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. نمونه پژوهش 335 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل بودند که از میان کل 2600 نفر از دانشجویان این دانشگاه در سال تحصیلی 90-91 خورشیدی به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن با نظر متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 89/0a= به دست آمد. داده ها در دو سطح آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون های یومان ویتنی و کروسکال والیس) و با استفاده از نرم افزار SPSS 16 تجزیه و تحلیل شد یافته ها: بین جنسیت دانشجویان و سطح مهارت آنان در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته رابطه معناداری وجود نداشت. اما بین مقطع و نیز حوزه تحصیلی دانشجویان و میزان مهارت آنان در استفاده از پایگاه های اطلاعاتی رابطه معنادار وجود داشت. همچنین تنها 5/11 درصد دانشجویان در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی مهارت متوسط به بالاو 2/69 درصد آنان مهارت کم داشتند و 3/19 درصد هیچ مهارتی در استفاده از این پایگاه ها نداشتند. نتیجه گیری: با توجه به اثرگذاری رشته و مقطع تحصیلی بر مهارتهای جستجوی اطلاعات، توجه به این تفاوتها در آموزش مهارتهای اطلاع یابی ضروری است. میزان مهارت دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته وضعیت مطلوبی ندارد؛ لذا برگزاری منظم کلاس های آموزشی و اطلاع رسانی مناسب برای آنان پیشنهاد می شود.

پژوهش حاضر در راستای بررسی تاثیر عوامل سازمانی و تکنولوژیکی بر تسهیم دانش در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف،کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش شامل کارشناسان ارشد کتابخانه ملی در چهار بخش فراهم آوری، سازماندهی، اطلاع رسانی و آموزش و پژوهش می باشد. پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه، برای آزمون فرضیات پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که متغیرهای فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و پشتیبانی فناوری اطلاعاتی و ارتباطی بر تسهیم دانش تاثیر مثبت و معنادار دارند. نتایج بدست آمده از آزمون فرضیات فرعی حاکی از آن است که متغیرهای تمرکزگرایی، نگرش مدیر ارشد، استفاده پذیری و سهولت پذیری فناوری اطلاعاتی و ارتباطی، سیستم پاداش دهی، یادگیری سازمانی، انگیزه بیان شده بر تسهیم دانش تاثیر مثبت و معنادار داشته اند.

ارزیابی قابلیتها و دیگر اشکال قدرت بالقوه، باید فناوریهای یک دورة تاریخی معین را منعکس کند. برای مثال، اختراع سلاحهای هسته ای پس از پایان جنگ جهانی دوم، روش تفکر افراد را درباره توزیع قدرت تغییر داد. به نظر میرسد از اواخر دهه 1960، استفاده گسترده از شبکه رایانه های رقومی پرسرعت و شبکه های مخابراتی تأثیر مشابهی بر ارزیابی قدرت داشته است. در این مقاله، تأکید بر این سؤال است که چگونه یک فرد باید دربارة قدرت در طی دوره های تحول فناورانه سریع و مخصوصاً دورة جاری بیاندیشد. همچنین بحث میشود که در نتیجه افزایش فناوریهای اطّلاعات، تغییری در مفهوم سازی فناوری وجود داشته است. در مفهوم سازی جدید بر جاسازی عناصر نهادی و فرهنگی در درون فناوریهای اطّلاعات و این امکان که انتقال فناوریها به آن سوی مرزهای ملی مشکل سازتر خواهد شد، تأکید میشود.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای در بین کاربران کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی بوده است. روش : روش پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای کتابخانههای عمومی نهادی شهری زیر پوشش اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان جنوبی بوده که در زمان اجرای پژوهش (مهر ماه 1392) عضو فعال کتابخانه بودند و در محدوده سنی 15-30 سال قرار داشتند. حجم کل جامعه آماری حدود 15.500 نفر بود و حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 377 نفر تعیین شد. در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. در مرحله اول 11 شهرستان استان خراسان جنوبی به عنوان خوشه ها در نظر گرفته شدند. در مرحله دوم، در هر یک از 13 کتابخانه برگزیده شده به تعداد مساوی 29 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه ها بین آنها توزیع گردید. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. در مجموع 317 پرسشنامه بازگردانده شد، ولی فقط 292 پرسشنامه کامل بود که مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین استفاده پاسخگویان در میان انواع مختلف مواد کتابخانه ای مربوط به کتاب های تخصصی رشته تحصیلی شان بود. همچنین پاسخگویان از کتاب های مرجع نسبت به سایر مواد کتابخانه ای کمتر استفاده می کردند. بین سرمایه فرهنگی غیرمادی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای رابطه معناداری وجود داشت اما بین سرمایه فرهنگی نهادینه شده والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای و نیز بین سرمایه فرهنگی مادی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای جنسیت و سطح تحصیلات پاسخگویان بر رابطه بین سرمایه فرهنگی غیرمادی، مادی و نهادینه شده والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای تأثیری نداشتند. اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر می تواند در برنامه ریزی فرهنگی کشور، و نیز برنامه ریزی خدمات به کاربران توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

این پژوهش به بررسی رابطه بین صنعت و میزان تولیدات علمی درباره استان های کشور می پردازد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است که با استفاده از روش علم سنجی و تکنیک آمارخوانی انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه تولیدات علمی درباره استان های کشور به عنوان ثروت علمی و آمار مربوط به وضعیت صنعت و معدن در تمام استان های کشور بر اساس اطلاعات پایگاه های علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، نمایه استنادی علوم ایران و نیز سالنامه های آماری کل کشور است. داده های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و میانگین) و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که در سال های 1383 تا 1387، بیشترین تعداد تولید علم درباره استان های کشور به ترتیب با 405، 263، 261، 228 و 226 عنوان تولید علمی متعلق به استان های فارس، گلستان، مازندران، اصفهان و تهران بوده است. با توجه به آمارهای مربوط به 12 شاخص صنعت و معدن نیز به ترتیب استان های اصفهان، خراسان رضوی، یزد، کرمان و تهران بهترین وضعیت صنعت و معدن در کشور را دارا هستند. از میان 12 شاخص مورد بررسی، تنها 4 شاخص تعداد پروانه بهره برداری از کارگاه های صنعتی، میزان اشتغال در کارگاه های صنعتی، ارزش افزوده فعالیت صنعتی کارگاه های صنعتی و تعداد شاغلان در معادن فعال کشور با میزان تولیدات علمی درباره ی استان های کشور دارای همبستگی مثبت بودند. با توجه به یافته های این پژوهش می توان چنین بیان کرد که وضعیت صنعت و معدن در تمام استان های کشور، همبستگی ناچیزی با تولیدات علمی درباره این استان ها دارد