درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: نرم افزار کتابخانه، برنامه ای رایانه ای برای ذخیره، پردازش و بازیابی اطلاعات در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی است. محیط رابط در نرم افزار کتابخانه ای بخشی از نرم افزار است که تعامل کاربر با نرم افزار را برقرار می سازد و انتقال اطلاعات کاربر به نظام و بالعکس توسط آن صورت می گیرد. هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی دیدگاه کتابداران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نسبت به ویژگی های محیط رابط نرم افزار پارس آذرخش در سال 1388 بود. روش بررسی: این مطالعه از دسته ی مطالعات توصیفی- مقطعی بود که در سال 1388 انجام شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه ی محقق ساخته متشکل از 51 سؤال استفاده شد و جامعه ی این پژوهش، کتابداران کتابخانه های دانشکده ای و کتابخانه ی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (50 نفر) بودند که به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. روایی ابزار به وسیله ی کارشناسان و متخصصین موضوعی و پایایی آن با استفاده از آزمون Cronbach's alpha (با مقدار 81/0) تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، روش های آماری توصیفی (توزیع فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد) و نیز آزمون همبستگی Spearman مورد استفاده قرارگرفت. یافته ها: از دیدگاه کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بین متغیرهای مختلف رابط کاربر نرم افزار پارس آذرخش، متغیر یادگیری چگونگی کار با نرم افزار بیشترین نمره (56/3 از حداکثر 5) را به خود اختصاص داد و پس از آن متغیرهای صفحه ی نمایش اطلاعات (40/3)، واژگان و پیام های نرم افزار (3) قرار گرفتند. همچنین نمره ی کسب شده در مورد راهنمای نرم افزار (6/2) و سایر امکانات و قابلیت های آن کمتر از حد متوسط (96/2) بود. در مجموع نمره ی کسب شده در مورد تعامل با رابط کاربری نرم افزار پارس آذرخش در حد متوسط (20/3) به دست آمد. بین دیدگاه کتابداران در مورد رابط کاربری نرم افزار پارس آذرخش و سواد رایانه ای کتابداران، هیچ ارتباط معنی داری وجود نداشت. همچنین تنها بین وضعیت واژگان و پیام های نرم افزار و سواد کتابخانه ای کتابداران، رابطه ی معنی دار وجود داشت و بین سایر ویژگی های رابط کاربری و سواد کتابخانه ای کتابداران هیچ ارتباط معنی داری مشاهده نگردید. نتیجه گیری: نتایج نشان داد، دیدگاه کتابداران شرکت کننده در این پژوهش در مورد ویژگی های نرم افزار پارس آذرخش در حد متوسطی بود. در میان متغیرهای مورد بررسی، متغیرهای چگونگی کار با نرم افزار، صفحه ی نمایش اطلاعات و واژگان و پیام های نرم افزار در وضعیت بهتری قرار داشتند، این در حالی است که متغیرهای راهنما و سایر امکانات و قابلیت های نرم افزار به بازنگری و ارتقای بیشتری نیاز دارند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مؤلفه های فرهنگ سازمانی (امنیت شغلی، رضایت شغلی و عدالت سازمانی) بر بیگانگی از کار میباشد. روش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که پس از بررسی اعتبار و پایایی آن مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از نسخه 16 نرمافزار spssمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها نیز از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که بین رضایت شغلی، امنیت شغلی و عدالت سازمانی (به عنوان متغیرهای مستقل) با بیگانگی از کار (به عنوان متغیر وابسته) رابطه معنی دار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز حاکی از آن است که متغیرهای مستقل پژوهش قادر به پیشبینی 46/0 از واریانس بیگانگی از کار هستند. اصالت/ارزش: پژوهش های اندکی از زاویه جامعه شناختی به کتابداران کتابخانه های عمومی خوزستان توجه کرده که این پژوهش به این امر پرداخته است.

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی قابلیت های کارآفرینی کتابداران کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی می باشد. روش: پژوهش حاضر، از نوع توصیفی پیمایشی می باشد. جامعه ی آماری، شامل کلیه ی کتابداران کتابخانه ی مرکزی آستان قدس رضوی (67 ) می باشد، و به منظور انتخاب نمونه ی آماری، از روش سرشماری استفاده شد. در این پژوهش ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته ی سنجش قابلیت های کارآفرینی بود. تحلیل داده های گردآوری شده در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که قابلیت های کارآفرینی کتابداران در زمینه ی خلاقیت، ریسک پذیری، توفیق طلبی، مرکز کنترل درونی و تحمل ابهام بالاتر از حد میانگین است، اما نمرات استقلال طلبی کتابداران از متوسط نمره معیار پایین تر می باشد. این یافته ها همچنین نشان می دهد که بین قابلیت های کارآفرینی کتابداران با کارآفرینی آنان رابطه ی مستقیم و معناداری وجود دارد. در نهایت یافته های پژوهش نشان می دهد که بین قابلیت های کارآفرینی کتابداران برحسب جنسیت، سابقه ی کاری و سطح تحصیلات تفاوت معناداری وجود ندارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که کتابداران مورد بررسی، قابلیت های کارآفرینی را دارا هستند، این می تواند به عنوان فرصتی استثنائی برای سیاست گذاران حوزه کتابداری به منظور بهره برداری و برنامه ریزی توسعه کارآفرینی در جامعه ی کتابداری و اطلاع رسانی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی مفهوم رضایت شغلی و اهمیت آن، نظریه های نیاز و رضایت شغلی، عوامل مؤثر بر رضایت شغلی، و همچنین اثرات مهم رضایت شغلی کتابداران میباشد. روش: این پژوهش به روش کتابخانه ای (سندی) انجام گرفته است. و اطلاعات آن از مطالعه منابع موجود در کتابخانه های معتبر و جستجوی مقالات در سایت و پایگاه های اطلاعاتی مربوط به موضوع فراهم گردیده است. یافته ها: کتابخانه، یکی از مهم ترین نهادهای یک جامعه است که منعکس کننده تحولات اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی آن جامعه است. کتابخانه های دانشگاهی جهت تحقق اهداف آموزشی و پژوهشی و با هدف ارائه خدمات به مراجعان (استاد، دانشجو و پژوهشگر)، نیازمند نیروی انسانی علاقه مند، متخصص و با تجربه است. بنابراین شناخت نیازهای کتابداران شاغل در این کتابخانه ها و تلاش در تأمین رضایت شغلی آنها تأثیر بسیاری بر کیفیت خدمات کتابخانه های دانشگاهی دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس با توجه به استانداردهای سواد اطلاعاتی است. روش: این پژوهش کاربردی و از نوع پیمایشی است و ابزار پژوهش، پرسشنامه «سنجش سواد اطلاعاتی DAS» (داورپناه و سیامک، 1387) است. پرسشنامه 55 سؤالی، 5 استاندارد را در بر داشت، که به وسیله آن سواد اطلاعاتی کتابداران عمومی سنجیده شد. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و آزمون t استفاده گردید. یافته ها: با توجه به نتایج آزمون های آماری می توان گفت که سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی فارس در سطح متوسطی قرار دارد. سن و سابقه کار بر سواد اطلاعاتی کتابداران تأثیرگذار بوده است. بین سواد اطلاعاتی کتابداران فارغ التحصیل در رشته کتابداری و غیرکتابداری تفاوت معنی داری وجود داشت. نوع مدرک تحصیلی بر سواد اطلاعاتی کتابداران تأثیرگذار بود و کتابداران دارای مدرک بالاتر نسبت به سایرین از سواد اطلاعاتی بیشتری برخوردار بودند. کتابداران کتابخانه های عمومی از نظر میزان آشنایی با زبان انگلیسی در سطح پایینی قرار داشتند. اصالت/ارزش: کتابخانه های عمومی به عنوان یک دانشگاه همگانی برای ایجاد و پیشبرد برنامه های سواد اطلاعاتی و یادگیری مادام العمر در جامعه در صف مقدم هستند و بنابراین نتایج حاصل از ارزیابی سواد اطلاعاتی کتابداران و برنامه ریزی برای ارتقاء سطح آن، در جهت رسیدن به این هدف یاریگر خواهد بود.

کتابداران مسئول گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات میباشند. آنها وظیفه ارائه اطلاعات به افراد مختلف جامعه را بر عهده دارند، بنابراین باید ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی، زبانشناسی، آموزشی و... اجتماعات و طبقات مختلف اجتماعی را بشناسند. کتابداران باید در آموزشهای عمومی جامعه نیز شرکت کنند. برای مثال، تهیه اطلاعات مربوط به تندرستی، سلامتی و بهداشت افراد جامعه، از جمله وظایف مهم کتابداران است. کتابداران با توجه به اینکه با مراجعهکنندگان و کاربران متفاوت در ارتباطند، میتوانند پیامها و اطلاعات تندرستی و بهداشتی را به اقشار مختلف جامعه منتقل کنند. چون بیشتر مردم در مورد خدمات بهداشتی و تندرستی رأساً تصمیم گیری میکنند، بهتر است کتابداران اطلاعات صحیح را با استفاده از روشهای مختلف در اختیار آنها قرار دهند. مراجعه به محل زندگی مردم و محل تشکیل اجتماعات مذهبی، ورزشی، سیاسی و... تأثیر زیادی در انتقال پیامهای تندرستی دارد. کمک گرفتن از رهبران مذهبی و مسئولان ورزشی، آموزشی و... در انتقال اطلاعات و آگاهی مردم تأثیر بسزایی دارد. پاسخ این سؤال که اطلاعات از چه نوع، کجا و در چه زمان باید ارائه شود تا بیشترین تأثیر را داشته باشد، در این مقاله همراه با جزئیات توضیح داده شده است.

هدف: سکوت سازمانی بر خدمات دهی هر نهاد، سازمان یا مؤسسه ای اثر سوء می گذارد. هدف پژوهش حاضر آن است که وضعیت سکوت سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی زیر نظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور را در سال 1392 بررسی کند و برخی عوامل اثرگذار بر/ و اثرپذیر از آن را معین نماید. روش: با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 350 کتابدار از کتابخانه های عمومی هفت استان کشور انتخاب و 277 نفر آنان «پرسشنامه سکوت سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی» را به صورت حضوری و یا از طریق پست الکترونیکی تکمیل کردند. داده های گردآوری شده با روش های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. یافته ها: از نظر کتابداران، سکوت سازمانی در کتابخانه های عمومی کشور در حد متوسط است. به علاوه، گرایش مدیریت عالی نهاد کتابخانه های عمومی کشور به سکوت سازمانی عامل بالقوه رفتار سکوت سازمانی کتابداران است. فرصت های ارتباطی ضعیف عامل اثرگذار بر سکوت سازمانی و رضایت شغلی کم و تعهد سازمانی اندک نیز متأثر از سکوت سازمانی کتابداران است. اصالت/ارزش: این پژوهش آغاز راهی برای بررسی گسترده بحث سکوت سازمانی در کتابخانه ها و میان کتابداران است. با این حال، ارزش مقاله حاضر در معرفی متغیر «فرصت های ارتباطی اندک» است که باعث می شود، کتابداران نتوانند صدای خود را به گوش مسئولان برسانند. توجه به این نکته می تواند سکوت سازمانی کتابداران را بشکند و به بالندگی کتابخانه های عمومی کمک نماید.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان همدان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور درباره مؤلفه های اخلاق حرفه ای کتابداران انجام شد. روش: پژوهش حاضر کاربردی است که با روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته میباشد. جامعه پژوهش 97 نفر است که کتابداران کتابخانه های عمومی استان همدان میباشند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و با کمک نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته ها: اهمیت آشنایی و آگاهی کتابداران کتابخانه های عمومی با مؤلفه های اخلاق حرفه ای در حد بالایی است. مؤلفه-های اخلاق حرفه ای اولویت بندی شده نیز، مسؤولیت در قبال: جامعه، استفاده کنندگان، حرفه، همکاران، سازمان، خود و متخصصان سایر رشته ها می باشد و بین دیدگاه افراد با رشته کتابداری و غیرکتابداری تفاوتی در اولویت بندی مشاهده نشد. همچنین عوامل مؤثر بر رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداران به ترتیب عبارتند از: اجتماعی، مدیریتی، دینی، سازمانی، حرفه ای، و شخصی. اصالت/ارزش: از آنجا که تدوین نظامنامهای جامع در اصول اخلاق حرفه ای کتابداران نیازمند بررسی و نگرش دیدگاه های کتابداران در کتابخانه های مختلف است، پژوهش حاضر چارچوب پیشنهادی اخلاق کتابداران کتابخانه های عمومی را مشخص کرده است و می تواند مورد استفاده نهاد کتابخانه های عمومی کشور و دیگر دست اندرکاران حرفه قرار گیرد. همچنین، تعیین میزان آشنایی کتابداران از اخلاق حرفه ای و شناسایی عوامل مؤثر بر رعایت اصول اخلاقی، می تواند به مسؤولین و کتابداران جهت برنامه ریزی و بهبود اخلاقیات یاری رساند.