درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی وب سایتهای دانشگاه های علوم پزشکی ایران با استفاده از روش تحلیل تناظر و بر اساس شاخصهای ارائه شده در موتور الکسا میباشد.جامعة پژوهش را       41 وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور تشکیل میدهد. در این بررسی، عملکرد وب سایتهای دانشگاه ها، در محیط وب ارزیابی شد و نتایج نشان داد که دانشگاه های مورد بررسی در سطح وب چندان موفق عمل نکرده اند. اکثر وب سایتها به لحاظ شاخص رتبة ترافیک بسیار ضعیف عمل کرده و رتبه ای بالاتر از صدهزار دارند. به طور کلی، دانشگاه های تهران و شیراز در اکثر شاخصها موفق عمل کرده اند، در حالیکه دانشگاه قم عملکرد بسیار ضعیفی داشته است.نتایج حاصل از تحلیل تناظر، 41 وب سایت مورد بررسی را به سه دسته تقسیم کرد که هر دسته از لحاظ برخی ویژگیها، به هم مرتبط بودند

«کیفیت» و «قیمت» دو عنصر اساسی در تصمیم گیریهای مدیریتی مربوط به فراهم آوری کالاهای اطلاعاتی است. بسیاری از مصرف­کنندگان، قیمت را به عنوان ملاک کیفیت پذیرفته و در مقابل بسیاری از تولیدکنندگان و فروشندگان، برای القای کیفیت به مشتری، قیمتهای بالاتری را برای کالای خود در نظر می­گیرند. سنجش میزان ارتباط بین این دو متغیر در کالاهای اطلاعاتی از قبیل کتابها و مجله ها، راهگشای تصمیم­گیری مدیران در این زمینه است. تحقیق حاضر بدین منظور به مطالعة میزان همبستگی بین کیفیت و قیمت کتابهای حوزه علم اطلاعات پرداخته است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که هیچ نوع ارتباط معناداری بین این دو متغیر وجود ندارد و نمیتوان قیمت را به عنوان شاخص کیفیت در کالاهای اطلاعاتی در نظر گرفت. بر این اساس، به نظر میرسد در اقتصاد و بازار پررقابت امروزی، شروط موفقیت و بقای اقتصادی متحول شده و معادلات ارتباط کیفیت و قیمت به هم خورده است. در اقتصاد امروز، مسائل مهمی از جمله بهینه سازی مطرح میشود که رقبا برای به دست گرفتن بازار، سعی میکنند کیفیت را به نحوی ارتقا بخشند که کمترین تأثیر را بر قیمت داشته باشد و مصرفکننده نخواهد متوجه جبران هزینه بیشتر در ازای دستیابی به کیفیت باشد

مهم ترین بستر برای توسعه دولت الکترونیکی، وب سایتهایند که نقش رابط بین دولت و شهروندان را ایفا می کنند. وب سایتها در مراحل مختلف تکوین دولت الکترونیکی کارکردهای گوناگونی دارند. این کارکرد در وهله اول، ارائه اطلاعات دولتی و تامین ارتباط میان دولت و مخاطبان آن است. با وجود این در صورت، ساخت پایگاههای وب مستقل و ناهماهنگ با یکدیگر برای سازمانهای دولتی، این خطر وجود دارد که در طول زمان با مجموعه ای نامتقارن و ناموزون از وب سایتهای دولتی روبه رو شویم که کاربرد آنها را کاهش دهد و بهره وری لازم را از سرمایه گذاری صورت گرفته فراهم نسازد. در گونه ای از پایگاههای وب که به نام پرتالهای استانی شناخته می شود، این هماهنگی از طریق ابلاغ «سرفصلها و عناوین اطلاعات پرتال استانی و حداقل ضوابط و ویژگیهای نرم افزاری آن» در سال 1383 از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (سابق) صورت پذیرفته است. در این مقاله نتایج پژوهشی ارائه می شود که در آن به بررسی وضعیت پرتالهای استانی در مقایسه با سرفصلها و عنوانهای یاد شده پرداخته شده است. به این منظور پس از معرفی سرفصلها و عنوانها، نتایج بررسی وضع کنونی پرتالهای استانی ارائه و در ادامه نیز به چگونگی بازنگری در مجموعه اقلام محتوایی و اطلاعاتی پرتالهای استانی از طریق بررسی نوشتجات، استخراج اقلام پرتالهای مشابه در سه کشور پیشرفته در حوزه دولت الکترونیکی و کاربرد روش دلفی بیان می شود.

با توجه به گسترش روزافزون کاربرد فناوری اطلاعات در سازمانها، استفاده از آن برای مدیریت دانش نیز رو به افزایش است. فناوریهایی مانند شبکه های سطح محلی (LAN)، اینترانت، اینترنت، ایمیل، پایگاه های اطلاعاتی سازمان و ... همگی نقش مؤثری در مدیریت دانش ایفا کرده اند. از سوی دیگر، قابلیت دسترسی بیشتر، ارائه نرم افزارهای پیشرفته تر و کاهش هزینه ها و استقرار تجهیزات رایانه، نقش پشتیبان فناوری اطلاعات برای مدیریت دانش را بیش از پیش نموده و پیشرفتهای قابل توجهی در رفتار هوشمندانه و مبتنی بر دانش سازمانها و افراد آنها به وجود خواهد آورد. آنچه در فناوری اطلاعات مهم است «تفکر اطلاعات گرا» یا تفکری است که از مجموعه ای از اطلاعات مفید و موثّق تشکیل شده است. به عبارت دیگر، آنچه اطلاعات تولید میکند، فکر انسان خردمند است نه ابزار. فناوری اطلاعات بیشترین سهم را در مدیریت دانش داشته است، به طوری که پشت همه فعالیتهای مدیریت دانش، فناوری اطلاعات نهفته است. اما فناوری اطلاعات تنها مؤلفه مدیریت دانش نیست، بلکه مؤلفه هایی نظیر تحول ساختار سازمانی و فرایند تصمیم گیری و ... نیز از دیگر اجزای مدیریت دانش به شمار میروند (فرهادی، 1383، نقل شده در آخشیک، 1386).بیشتر تجزیه و تحلیل ها بر این است که پیدایش فناوریهایی مانند اینترنت و سیستمهای مبتنی بر دانش، توزیع دانش و اجرای مدیریت دانش را تسهیل میکنند، اما این نگرش نیز وجود دارد که فناوریهای مزبور در واقع ضد دانش و مدیریت دانش هستند و فقط موجب انباشت اطلاعات میشوند نه دانش (شائمی برزکی، 1384:ص39) بنابراین، مدیریت دانش با مشکلات مبهم و غیر روشمند روبه روست که تعریف و محدوده مشخصی ندارد. هدف از مقاله حاضر، بیان نقش و کاربرد ابزارهای فناورانه نوین برای بهینه سازی مدیریت دانش از قبیل اینترانت، پایگاه های اطلاعاتی سازمان و ... ، ادامه نمونه هایی از به کارگیری فناوری اطلاعات در پیشبرد مدیریت دانش در ایران و کشورهای دیگر و بیان تأثیرهای مطلوب و احتمالاً ناکارآمد این ابزارها در مدیریت دانش میباشد.

بافت به عنوان عنصری اساسی برای درک رفتارهای اطلاعاتی، توجه پژوهشگران فراوانی را از این حوزه به خود جلب نموده است. « ایزیک» نام مجموعه کنفرانسهای بین المللی است که هر دو سال یکبار با محوریت همین مفهوم برگزار میشود. با وجود آنکه بیش از یک دهه از معرفی این مفهوم در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی می¬گذرد، تعریفهای ارائه شده برای این مفهوم مانند مفاهیم اطلاعات و نیاز اطلاعاتی، متعدد و تا حدودی متفاوت است. از سوی دیگر، گاهی بافت را با وضعیت یکی پنداشته¬اند. در ارتباط با رویکردهای بافتی نیز اختلاف نظر بسیاری به چشم میخورد. برخی از پژوهشگران رویکردهای عینی را در مطالعات خود به کار می¬گیرند و برخی دیگر رویکردهای تفسیری را مناسب تر می¬پندارند. این مقاله به معرفی این مفهوم پرداخته و رویکردهای رایج مرتبط با آن و همچنین پژوهشهای انجام شده در ارتباط با مفهوم بافت را به طور اجمال بررسی کرده است

پژوهش حاضر به بررسی رفتار اطلاع­یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه­های بیرجند و فردوسی در فراگرد تهیه طرح پژوهش پایان­نامه­های خود بر اساس الگوی فراگرد جست­وجوی اطلاعات کولثاو می­پردازد. آزمودنی­های این پژوهش 236 نفر از دانشجویان کارشناسی ­ارشد دانشگاه­های بیرجند و فردوسی بودند که طرح پژوهش پایان­نامه­های آنها تا پایان نیم سال اول تحصیلی 1387-1388 به تصویب شورای تحصیلات تکمیلی دو دانشگاه رسیده بود. در نهایت 158 (95/66 درصد) پرسشنامه قابل استفاده از نمونه مورد بررسی گردآوری شد. این پژوهش در دو مرحله انجام گرفت: در مرحله نخست از پرسشنامه و در مرحله دوم از مصاحبه برای گردآوری داده­­ها استفاده شد. یافته­های حاصل از هر دو مرحله این پژوهش نشان می­دهد دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه­های بیرجند و فردوسی در فراگرد تهیه طرح پژوش پایان نامه های خویش همان مراحل ذکر شده در الگوی فراگرد جست­وجوی اطلاعات کولثاو را با تفاوتهای جزئی طی کرده و تقریباً احساسات و اندیشه های متناظر با مراحل موجود در الگوی کولثاو را نشان داده­اند. نتایج هم­چنین نشان می­دهدکه به طور کلی بین دانشجویان مرد و زن همچنین بین دانشجویان حوزه­های تحصیلی مختلف (علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی و کشاورزی) از نظر احساسات و اندیشه های حاکم بر مراحل مختلف فراگرد جست وجوی اطلاعات تفاوت معناداری وجود ندارد. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که الگوی کولثاو به جنسیت و حوزه تحصیلی خاصی وابسته نیست و در همه حوزه­های تحصیلی و برای هر دو جنسیت مرد و زن قابل کاربرد است

در عصر حاضر با پیدایش فناوری های اطلاعاتی و دگرگونی در همه بخش های کتابخانه ها مشکلات و چالش های جدیدی پدیدآمده که مدیریت آن را به وظیفه ای پیچیده تبدیل کرده است. یکی از راه های بهبود سیستم مدیریت کتابخانه ها، استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی همچون شناسایی از طریق امواج رادیوئی است با استقرار سیستم مبتنی بر «آر.اف.آی.دی.» در کتابخانه،بیش ترین تجهیزات ممکن برای مدیریت امور کتابخانه ها در همه زمینه ها فراهم خواهدشد و رشد کمی و کیفی در ابعاد گوناگون راهبری و خدمات کتابخانه محقق خواهد شد. از مهم ترین دلایل استفاده از این سیستم،به کار بستن قوانین لازم برای مدیریت کتابخانه به طور خودکار ،دگرگونی کیفی کارمندان و پیشرفت شغل آن ها به جایگاه مدیریت و راهنمایی اعضاء، حذف کارهای کلیشه ای و تکراری از وظایف کتابداران،کارایی زیاد در حفاظت منابع و ارائه خدمات میز امانت به صورت خودکارودر دسترس بودن اطلاعات جامعی از موجودی کتاب ها(تعداد امانت داده شده ها و موجودی ها و محل قرارگیری آن ها و تعداد و ...) است. در این مقاله با مروری بر تاریخچه و کاربرد های «آر.اف.آی.دی.»، بر ضرورت استفاده از این سیستم در کتابخانه ها، چگونگی استفاده از «آر.اف.آی.دی.» در کتابخانه ها، معرفی تجهیزات مورد نیاز و همچنین مزایای حاصل از اجرای این سیستم خواهیم پرداخت.

جستجوی دانشجویان و کاربران عمومی با یک مجموعه تصاویر رقومی (دیجیتالی) کار می­کنند. این مطالعه، تفاوت آشکار  بین 2 گروه کاربران را نشان می­دهد و طی طرح آن، نقش مدلهای ذهنی در رفتار اطلاع­یابی در کتابخانه­های دیجیتالی بررسی میشود.

پژوهش حاضر، با هدف تحلیل و تبیین، و شناسایی نقاط قوّت و ضعف عناصر و ویژگیهای مهم در محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی مقاله های الکترونیکی مرکزمنطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی انجام شد. میزان همخوانی محیط رابط پایگاه های مورد بررسی با 10 مؤلفه نیلسن، مشکلات اساسی محیط رابط این پایگاه ها، و نیز تفاوت بین میزان درک کاربران متخصص و مبتدی، پرسشهایی بود که مورد سنجش قرارگرفت. پژوهش با استفاده از روش ارزیابی مکاشفه ای و در جامعه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی به عنوان کاربران مبتدی، و کتابداران دارای مدرک کارشناسی ارشد در دانشگاه فردوسی و آستان قدس، به عنوان کاربران متخصص انجام شد. یافته ها نشان داد میزان همخوانی محیط رابط پایگاه مقاله های پژوهشگاه با 10 مؤلفه نیلسن، به طور کلی در حد متوسط، و در پایگاه مقاله های مرکز منطقه ای کمی بیش از حد متوسط است. هر دو پایگاه در برخی از مؤلفه های مدل نیلسن دارای مشکلات اساسی هستند. همچنین، بررسی شش عامل «جنسیت، سن، حوزه تحصیلی، میزان آشنایی با نحوه کار و استفاده از رایانه، میزان آشنایی با شیوه های جستجو در اینترنت، و سابقه و میزان آشنایی با پایگاه های مقاله های مرکز منطقه ای و پژوهشگاه» نشان داد در کل بین این عوامل و میزان درک کاربران مبتدی از محیط رابط، تفاوت و رابطه معناداری وجود ندارد. اما، بین میزان درک کاربران متخصص و مبتدی از محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی مورد بررسی، تفاوتی معنادار دیده میشود.