درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: شناسایی عوامل آسیب رسان به منابع آرشیوی و کتابخانه ایِ موجود در مخازن دستگا ه های دولتی برای تدوین معیار های حفاظت هماهنگ با استانداردهای بین المللی، کاهش هزینه های آتی در ضدعفونی و مرمت و به ویژه آسیب های انسانی بوده است. روش پژوهش: داده های حاصل از بازرسی و نمونه برداری از مخازن برون سازمانی 17 نهاد دولتی و شرایط محیطی 63 مخزن آنها پایش، جمع بندی و پردازش شد؛ آلودگی های بیولوژیکی موجود در آنها شناسایی و با CFU مقایسه و پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت به سازمان مربوطه ارائه شد. در این پایش ها، علاوه بر اندازه گیری دما، رطوبت، و نور، تعداد ریزاندامگان های[1] موجود در هوای مخازن بررسی و با مقادیر استاندارد تطبیق داده شد.آنگاه، داده های مربوط به تأثیرنور، دما، و رطوبت بر رشد ریزاندامگان ها ، استخراج و شناسه گذاری و با نرم افزار اس.پی.اس.اس. تجزیه و تحلیل شد.به سبب پیروی نکردن داده ها از توزیع نرمال در سنجش همبستگی عواملی مانند نور و دما با قارچ، از فرمول همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتیجه گیری: استانداردهای نور، رطوبت، و دما در اغلب مخازن رعایت نمی شود. معنا دار نبودن ارتباط رطوبت و وجود قارچ، نشان آن است که در 87% مخازن رطوبت کمتر از میزان استاندارد است.

هدف: شناسایی مشکلات نشر نمایشنامه کودک و نوجوان. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی- توصیفی و جامعه مورد بررسی شامل 160 ناشراست. داده ها با پرسشنامه گردآوری و بین 113 ناشر توزیع شد، سپس بررسی های آماری توسط نرم افزارهایSPSS وExcel انجام گرفت. برای پرسش های اساسی از آزمونt استفاده شده است. یافته ها: کمی تقاضا از طرف تهیه کنندگان تئاتر کودکان و نوجوانان با 4/89 درصد، مهم ترین مشکل است. از نظر 3/59 درصد پاسخ گویان، متن نمایشنامه ها از لحاظ کیفی در حد متوسط است؛ 54 درصد کیفیت ترجمه ها را متوسط و 6/56 درصد نیز تألیف ها را متوسط دانسته اند. 9/61 درصد تصویرسازی را و 2/52 درصد نیز کیفیت نمایشنامه های کودک و نوجوان را از لحاظ امور فنی و چاپ، خوب ارزیابی کرده اند.

هدف: تعیین میزان ارتباط بین سبک های مدیریت تعارض و استرس شغلی کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش / رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی کتابدارانی است که در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران مشغول ارائه خدمات کتابداری هستند ) 366 نفر ( و حجم نمونه برابر با 186 نفر است. یافته ها: از میان آزمودنی های پژوهش، 08/1 درصد دارای بیشترین میزان استرس شغلی و 87/83 درصد دارای کمترین میزان استرس شغلی بودند؛ سبک غالب مدیران دراین کتابخانه ها از دیدگاه کتابداران سبک تسلط است؛ بین سبک های مدیریت تعارض (تسلط، تشریک مساعی، مصالحه، اجتناب، و مدارا) با استرس شغلی کتابداران رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : کتابداران، منبع مهم سازمان محسوب می شوند و باید عواملی را که باعث کم شدن کارآیی آنها می شود کاهش داد. لذا یافته های پژوهش حاضر می تواند زمینه مناسبی را برای شناسایی سبک های مدیریت مدیران کتابخانه ها هنگام بروز تعارض و تعیین میزان استرس شغلی کتابداران فراهم کند.

هدف: ارزیابی ویژگی های رابط کاربر و قابلیت جستجوی نرم افزارهای اسلامی سه حوزه قرآن، حدیث، و فقه و احکام در شهر قم و برپایه تجربه کاربران. روش/ رویکرد پژوهش: با روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه و مصاحبه به کسب نظر کاربران نرم افزارهای اسلامی براساس 14 ویژگی پرداخته شده است. یافته ها: رعایت مقیاس های مربوط به رابط کاربر و قابلیت جستجو، خوب (57/3) ارزیابی شده است. برترین نرم افزارها از این لحاظ ""پایگاه تخصصی اصول فقه"" و ضعیف ترین آنها نرم افزار ""معجم فقهی"" است. نتیجه گیری: در بیشتر نرم افزارها، جستجو مسأله اساسی است، بنابراین حل مشکلات جستجو مانند کوتاه کردن مسیر جستجو، استفاده از عملگرها و قابلیت های متنوع جستجو در صفحات نرم افزارها و امکان ذخیره سازی جستجوهای قبلی می تواند تأثیرگذار باشد.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی رابطه بین میزان استفاده ی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران از منابع الکترونیکی پیوسته وخودکارآمدی آن هاست. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد. جامعه ی آماری شامل3000 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران در نیمسال دوم سال تحصیلی 90-1389 بود. تعداد 346 دانشجو با استفاده از جدول کرجسی– مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی تعیین گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود. یافته ها:یافته ها نشان داد حدود 63 درصد دانشجویان از منابع الکترونیکی پیوسته استفاده می کنند. بین ""میزان استفاده از منابع الکترونیکی پیوسته"" با ""خودکارآمدی، تجربه ی رایانه ای، میزان دسترسی به منابع الکترونیکی پیوسته، علاقه به یادگیری درباره ی منابع الکترونیکی پیوسته و دفعات مراجعه به کتابخانه"" و هم چنین بین ""خودکارآمدی"" با ""تجربه ی رایانه ای، میزان دسترسی به منابع الکترونیکی پیوسته، علاقه به یادگیری درباره ی منابع الکترونیکی پیوسته و دفعات مراجعه به کتابخانه"" رابطه ی معنی داری وجود دارد. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود، کتابداران با کمک روانشناسان، دوره های آموزشی در مورد افزایش خودکارآمدی دانشجویان برگزار کنند. کتابداران با گذراندن دوره های آموزشی با مهارت های ارتباطی آشنایی بیش تری پیدا می کنند.

هدف:پژوهش حاضر با هدف تبیین کاربرد روش جزیره داده ها در تولید پیشینه های فراداده ای مبتنی بر طرح های فراداده ای هسته دوبلین، مارک 21، و طرح فراداده ای توصیف شیء در قالب زبان نشانه گذاری گسترش پذیر با قابلیت نمایه پذیری و پیدانمایی نام های برچسب عناصر در محیط موتورهای کاوش انجام شد. روش:پژوهش با روش تجربی انجام شد.جامعه پژوهش را 600پیشینه فراداده ای در قالب دو گروه گواه و آزمون تشکیل می دادند.گروه گواه دارای 300 پیشینه، کاملاً مبتنی بر فرانماهای استاندارد طرح های فراداد ه ای مورد مطالعه، و گروه آزمون، مبتنی بر فرانماهای یاد شده اما با ویژگی های خاص، دارای 300 پیشینه جاسازی شده در برچسب زبان نشانه گذاری فرا متن بر اساس شیوه ""جزیره داده ها""بودند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که نام های برچسب تمامی عناصر فراداده ای مربوط به پیشینه های عضو گروه آزمون که بر اساس روش جزیره داده ها تولیدشده بودند، توسط موتورهای کاوش گوگل و یاهو نمایه شده، و در نتایج جست وجو پدیدار می شوند .اما گروه گواه فاقد این ویژگی بود.بر خلاف گروه گواه، امکان بازیابی پیشینه های فراداده ای گروه از طریق نام های برچسب آن ها در موتورهای کاوش وجود دارد.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین میزان تخصص گرایی مجله های علمی – پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی فارسی به توزیع فراوانی و پراکندگی موضوعی مقالات این مجله ها طی سال های 1387 تا 1391 پرداخت. روش: 894 مقاله منتشر شده در مجله های علمی – پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی فارسی با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند و با استفاده از طبقه بندی موضوعی لیزا تحلیل موضوعی شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که تعداد 833 عنوان مقاله (93.17 درصد) با موضوع های مرتبط و تعداد 61 عنوان مقاله (6.82 درصد) با موضوع های غیرمرتبط با علم اطلاعات و دانش شناسی در این مجله ها منتشر شده است. همچنین نتایج پژوهش بیانگر آن است که در بیش تر مجله ها هیچ گونه تناسبی بین موضوع و نام مجله وجود ندارد و تنها مجله های تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی و گنجینه اسناد به صورت تخصصی فعالیت کرده اند. اصالت /ارزش: این پژوهش می تواند به تعیین الگوی رفتاری پژوهشگران در استفاده و انتخاب مناسب ترین منابع در یک حوزه تخصصی منجر شود، همچنین به دست اندرکاران مجله اعم از صاحب امتیاز، سردبیر و هیات تحریریه مجله جهت بهبود وضعیت مجله و به مجموعه سازان و جامعه استفاده کنندگان کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی، در امر انتخاب مجله ها کمک نماید.

هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر زبان نمایه سازی بر رتبه بندی تصاویر در موتور کاوش گوگل است. به منظور نیل به این هدف، چگونگی رتبه بندی نتایج جست وجو در نمایه سازی تصاویر با استفاده از زبان آزاد و زبان کنترل شده در موتور کاوش گوگل بررسی شده است. روش: پژوهش به روش تجربی انجام شده است. جامعه پژوهش، 30 تصویر از تمبرهای قدیمی ایران مربوط به سال های 1331 تا 1357 بود. برای اجرای این پژوهش، دو سایت با استفاده از دو حساب کاربری در محیط گوگل ایجاد شد و این تصاویر در هر دو سایت بارگذاری شدند، با این تفاوت که عناوین تمبرها در سایت 1 بر اساس زبان کنترل شده و در سایت دو بر اساس زبان آزاد درج شدند. نمایه سازی بر اساس زبان کنترل شده در این پژوهش، با همکاری و مشورت ویراستاران اصطلاح نامه مواد گرافیکی کتابخانه کنگره آمریکا انجام شد. پس از گذشت یک بازه زمانی 40 روزه، تصاویر در بخش جست وجوی تصاویر موتور کاوش گوگل جست وجو شدند و رتبه تصاویر بازیابی شده در هر دو گروه بررسی شد. یافته ها: درتجزیه و تحلیل توصیفی، امتیاز رتبه های تصاویر بازیابی شده در دو گروه محاسبه و در تجزیه و تحلیل استنباطی برای مقایسه رتبه بندی نتایج جست وجوی تصاویر از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که استفاده از زبان نمایه سازی آزاد در مقایسه با زبان کنترل شده در بارگذاری تصاویر در اینترنت، تأثیر مثبتی در رتبه بندی نتایج جست وجوی این تصاویر به وسیله موتور کاوش گوگل دارد.

هدف: هدف این پژوهش رسیدن به چارچوبی از گروه تخصصی و سازمان های مؤثر مورد نیاز برای نشر کتاب های درسی الکترونیکی دانشگاهی با توجه به ویژگی ها و مزایای این نوع کتاب هاست. بنابراین شناسایی متخصصان مورد نیاز با اجماع نظر صاحب نظران این حوزه نتیجه نهایی این پژوهش خواهد بود. روش: مطالعه دلفی با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته در چهار دور انجام گرفت. جامعه آماری شامل چهل نفر از صاحب نظران داخلی و خارجی حوزه کتاب الکترونیکی، یادگیری الکترونیکی، کتابخانه دیجیتالی، آموزش الکترونیکی و نمونه گیری هدفمند بوده است. یافته ها: پژوهش به این نتیجه رسید که از مجموع 48 تخصص معرفی شده در پرسشنامه ها و در دورهای متنوع، مهم ترین اعضای نهایی گروه تخصصی نشر کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی به منظور نشر اصولی و کاربرپسند این کتاب ها شامل 19 تخصص است که عبارتند از: تولیدکنندگان محتوای تعاملی، فراهم آورندگان محتوای تعاملی، طراح آموزشی، استادان، طراح منابع آموزشی، متخصصان یادگیری الکترونیکی، متخصصان دسترس پذیری، نویسندگان محتوای تعاملی، نویسندگان، تولیدکنندگان نرم افزارهای کتاب الکترونیکی، تولیدکنندگان سخت افزارهای کتاب الکترونیکی، متخصصان رسانه، توسعه دهندگان محتوا، تولیدکنندگان کتاب الکترونیکی، متخصصان تعامل انسان - رایانه، ناشر، متخصصان فرهنگ، متخصصان قوانین و مقررات و متخصصان فناوری آموزشی. اصالت و ارزش: به نظر می رسد با توجه به بررسی های انجام گرفته، این پژوهش برای نخستین بار به شناسایی اعضای گروه تخصصی نشر کتاب درسی الکترونیکی دانشگاهی پرداخته و تکنیک دلفی نیز به عنوان شیوه جدیدی در حوزه مطالعات مربوط به کتاب های الکترونیکی در این پژوهش به کار برده شده است.  

هدف: این پژوهش دو هدف اساسی را دنبال می کند: ابتدا شناخت وضعیت کتابخانه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران از طریق ارزیابی محیط داخلی(نقاط قوت و ضعف) و محیط خارجی (فرصت ها و تهدیدها) و سپس ارائه راهکارها و برنامه های راهبردی به منظور کمک به کتابخانه برای دستیابی به اهداف، رسالت ها و چشم اندازهای پیش بینی شده. روش: این پژوهش بر پایه مدل دیوید، فرد و هانگر و تکنیک تحلیل عوامل راهبردی (SWOT) انجام شده است. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل متون و اسناد کتابخانه، مصاحبه و پرسش نامه گردآوری شد. زیرساخت سؤالات مصاحبه و پرسش نامه را استاندارد کتابخانه های تخصصی ایران تشکیل می داد. با تحلیل داده های به دست آمده، عوامل راهبردی داخلی و خارجی استخراج و بر اساس اهمیت و وزن اختصاص یافته رتبه بندی شدند. در پایان ماتریس عوامل راهبردی (TWOS) ترسیم و چهار گروه راهبرد (SO، ST، WO و WT) ارائه شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که نمره ارزیابی عوامل داخلی و خارجی کتابخانه به ترتیب 999/2 و 275/2 است؛ به عبارت دیگر بر اساس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی، کتابخانه در موقعیت متوسط قرار دارد. در نهایت، 16 راهبرد اصلی در مقوله های خدمات، مدیریت، منابع انسانی و تجهیزات با اولویت های زمان بندی شده برای کتابخانه پیشنهاد شد. اصالت اثر: این پژوهش را می توان اولین پژوهشی دانست که با استفاده از تحلیل عوامل داخلی و خارجی به ارزیابی یکی از مهم ترین کتابخانه های تخصصی ایران می پردازد. بر اساس نتایج این پژوهش، مجموعه ای از راهکارها و عوامل راهبردی در مقوله های مختلف پیشنهاد می شود که باید دستمایه مدیران این کتابخانه و سایر کتابخانه ها برای برنامه ریزی و اقدامات عملی آتی قرار گیرند.

هدف: به دلیل نبود شواهد جامع درباره وضعیت جذب اعتبار پژوهشی در ایران، مقاله حاضر به بررسی وضعیت جذب اعتبارات پژوهشی در میان سازمان ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی ایران اختصاص یافته است . روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تحلیل انتشارات از روش های رایج علم سنجی است. داده های تولیدات علمی ایران از نمایه نامه استنادی علوم گردآوری و به کمک روش های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. یافته ها: بیش از سی درصد مقالات ایرانی با حمایت مالی منتشر شده اند که بیش از سه چهارم آن ها را سازمان های داخلی و کمتر از یک چهارم را سازمان های خارجی تأمین اعتبار کرده اند. در میان سازمان های داخلی، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی بیشترین مقالات ایران را حمایت مالی کرده اند و در جذب اعتبارات خارجی و همچنین در همکاری با سازمان های خارجی برای حمایت مالی مقالات، بیش از همه موفق بوده اند. نیاز به تلاش بیشتر سازمان ها و مؤسسات ایرانی برای جذب اعتبارات خارجی همچنان احساس می شود. با توجه به بالا بودن هزینه های پژوهش و رشد روزافزون بهای ابزارهای علمی در بسیاری از حوزه های موضوعی، جذب اعتبارات خارجی و همچنین همکاری با سازمان های خارجی در تأمین اعتبارات مالی راهکار مناسبی برای رفع کمبود بودجه تحقیقاتی محسوب می شود.  

هدف: این تحقیق به منظور شناسایی مؤلفه های فناوری اطلاعات و تأثیرات آن بر ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی در کتابخانه های دانشگاه شیراز صورت گرفته است. روش: پژوهش با استفاده از روش پیمایشی - توصیفی و همبستگی انجام شد. برای گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته (بر مبنای طیف 7 مرتبه ای لیکرت) در بین 64 نفر از کارکنان و کارشناسان کتابخانه های دانشگاه شیراز توزیع و سپس داده های جمع آوری و با شیوه های توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که توسعه فناوری اطلاعات بر ساختار سازمانی تأثیرگذار است و به ویژه با کاهش تمرکز در سازمان ارتباط معناداری دارد. اما رابطه میان توسعه فناوری و بهبود کارکردهای مدیریتی تأیید نشد. همچنین نتایج نشان داد که رابطه معناداری میان توسعه فناوری اطلاعات و بهبود کارکردهای مدیریتی وجود ندارد. توسعه فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاه شیراز، بیشترین تأثیر را در کاهش تمرکز، آموزش و توانمندسازی کارکنان و بهبود ارتباطات دارد. همچنین میان فناوری اطلاعات و کارکردهای ارزیابی عملکرد و گزینش نیروهای انسانی نیز رابطه ای یافت نشد. اصالت و ارزش: در پژوهش حاضر پیش فرض های موجود در زمینه تأثیر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباط آن با مؤلفه های ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی در کتابخانه ها بررسی شد. از این رو نتایج حاصل از این پژوهش در کتابخانه های مورد مطالعه و سایر کتابخانه های مشابه کاربرد دارد و نکات ضعف احتمالی را برطرف و نکات قوت را تقویت می کند.

در این پایان نامه امکان سنجی راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران بررسی شده است. روش پژوهش پیمایشی- توصیفی است. جامعه پژوهش کارکنان کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در مناطق پنج گانه تهران است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که بین تمامی کارکنان (120 نفر) توزیع و تمامی پرسشنامه ها جمع آوری شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران شرایط و امکانات راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی را در حال حاضر ندارند. مهارت و دانش کتابداران و اطلاع رسانان برای به کارگیری خدمات مرجع الکترونیکی در حد متوسط است. فقدان زیرساخت ها و امکانات مناسب فناوری اطلاعات برای راه اندازی این خدمات مهمترین مانع برای راه اندازی این خدمات است. همچنین فقدان حمایت سازمان مادر (نهاد کتابخانه های عمومی کشور) و اختصاص ندادن بودجه برای اجرای خدمات مرجع الکترونیکی مهمترین مانع دیگر برای وجود خدمات مرجع الکترونیکی در این کتابخانه ها است. یافته های دیگر در خصوص مقایسه میزان آمادگی کتابخانه ها در مناطق پنج گانه تهران نشان داد که کتابخانه های واقع در مرکز تهران آمادگی بیشتری برای راه اندازی این خدمات دارند

هدف: هدف از نگارش این مقاله ارزیابی تأثیر شیوه نمایه سازی مفهوم-محور بر بهینه سازی بازیابی تصاویر با استفاده از موتور جست جوی گوگل است و روی ویژگی های مورد توجه موتور جست وجوی گوگل در بازیابی تصاویر بحث می کند. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی می باشد و روش آن، پژوهش مبتنی بر فن آوری و نیمه تجربی است. یافته ها: نمونه پژوهش این پژوهش شامل 900 تصویر بود که بر روی سایتی اختصاصی بارنهاده شد. سایت اختصاص یافته شامل 9 صفحه با کدهای مختلف بود؛ به این معنی که برای هر گروه از تصاویر ویژگی های خاص مفهومی منظور گردید. از 9 کد بازیابی (عنصر فراداه ای توصیف کننده تصاویر) در 4 کد که شامل: «عنوان تصویر»، «متن جایگزین تصویر»، «اطلاعات قالب تصویر» و «تصاویری که هیچ تغییری روی آنها اعمال نشده»، هیچ گونه تصویری بازیابی نشد و بنابراین تحلیل روی 5 کد باقیمانده شامل: «شرح حاشیه تصویر به زبان انگلیسی»، «شرح حاشیه تصویر به زبان فارسی»، «اسم فایل»، «اصطلاحات اختصاص یافته بر اساس زبان نمایه سازی آزاد» و «زبان نمایه سازی مهارشده» صورت گرفت. تعداد تصاویر بازیابی شده در این بخش شامل 417 تصویر بود. از بین 5 کدی که تصاویر آنها بازیابی شد، اختصاص شرح حاشیه تصویر بیشترین تأثیر را در بازیابی تصاویر از نظر تعداد داشت، یعنی تصاویر دارای کد فوق بیشتر از سایر کدها توسط گوگل نمایه سازی شدند. بنابراین در بارنهادن تصاویر به وبگاه های مختلف توجه به این نکته باعث بازیابی بیشتر تصاویر از طریق موتور جست وجوی گوگل می گردد. آزمون خی دو برای تفاوت فراوانی تصاویر بازیابی شده در 5 کد مذکور معنی دار بود و نشان داد که در کدهای مختلف به طور معنی-داری تعداد متفاوتی تصویر بازیابی شده اند. تخصیص شرح حاشیه تصویر به زبان انگلیسی بهترین و تخصیص اسم فایل به تصاویر کمترین تأثیر را در رتبه بازیابی تصاویر در نمونه پژوهشی داشت. آزمون کروسکال والیس برای سنجش تفاوت رتبه های گروه های پنج گانه، معنی دار بود که یعنی میانگین رتبه بازیابی تصاویر در گروه های پنج گانه متفاوت بوده است. اصالت/ارزش: شناخت شیوه ها، ویژگی ها و محدودیت های نمایه سازی تصاویر از طریق موتور جست وجوی گوگل می تواند به کاربران اینترنت و نمایه سازان تصاویر در بازیابی و نمایه سازی تصاویر مورد نظر آنها کمک کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی روش شناسانه مقالات پژوهشی منتشر شده در نشریات علم اطلاعات و دانش شناسی کشور طی سالهای 1380 تا 1390 است. روش: به منظور دستیابی به این هدف، تمامی مقالات 10 نشریه منتخب حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی کشور (211 شماره و 2118 مقاله) با استفاده از روش تحلیل محتوا بررسی گردید. تعداد مقالات پژوهشی، پیروی مقالات پژوهشی از ساختار ایمراد (دارا بودن چهار بخش مقدمه، روش، نتایج و بحث)، روشهای پژوهشی و آزمونهای آماری مورد استفاده، از جمله مقوله های مورد بررسی بوده اند. یافته ها: نتایج این بررسی حاکی از آن است که از 2118 مقاله، بیش از 57% ماهیت پژوهشی داشته و در بازه زمانی مورد نظر، تعداد این مقالات همواره رشد داشته است. همچنین تعداد مقالاتی که به طور کلی از ساختار ایمراد پیروی نمی کنند، کمتر از 3% است. بیشترین روش پژوهشی مورد توجه، روش پیمایشی (فراوانی 662) با استفاده از پرسشنامه (فراوانی 597) است. همچنین آزمون های تی، مجذور کا و همبستگی پیرسون به ترتیب از کاربردترین آزمونهای آماری در مقالات منتشر شده می باشند.  

هدف: هدف این پژوهش، آگاهی یافتن از دیدگاه کاربران نسبت به تأثیر عمق منو (لایه های منو) بر قابلیت پیش بینی پذیری و گم شدگی آن ها در دسترسی به اطلاعات در وب سایت های کتابخانه ای است. روش: روش مورد نظر ترکیبی (مکاشفه ای و مصاحبه نیمه ساختار یافته) است و جامعه پژوهشی را دو گروه، وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های ایران و دانشجویان غیر کتابداری ارشد و دکتری دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل می دهد. برای انتخاب نمونه از گروه اول، وب سایت کتابخانه های مرکزی 10 دانشگاه برتر ایران بر اساس معیارهای رتبه بندی دانشگاه ها و برای انتخاب نمونه از گروه دوم، 30 دانشجوی ارشد و دکتری رشته غیر کتابداری دانشگاه فردوسی مشهد بر اساس اصل دسترس-پذیری انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز نیز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد، عمق سازمان دهی زمانی بر کاهش پیش بینی پذیری و افزایش گم شدگی یا صرف زمان بیشتر برای پیدا کردن اقلام از منو تأثیرگذار است که افزون بر استفاده از لایه های زیاد، اقلام نیز به درستی دسته بندی نشده باشند و از برچسب های خود توصیف و قابل درک نیز برخوردار نباشند.

هدف: پژوهش حاضر بر آن است تا وضعیت اشتراک دانش در میان کتابداران عضو گروه بحث الکترونیکی علوم کتابداری و اطلاع رسانی ایران، آمریکا و استرالیا را مورد مقایسه قرار دهد. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی است. بر اساس روش نمونهگیری هدفمند، 460 نفر که بیشترین آمادگی خود را برای پاسخگویی به پرسشنامه طی دوره 7 ماهه 1/8/1389 (23/7/2010) تا 1/3/1390 (22/3/2011) در گروه بحث اعلام نمودند، بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. از 460 پرسشنامه توزیع شده، 400 پرسشنامه (87 درصد) به طور کامل بازگردانده شد. یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل نتایج مشخص شد که رفتار کتابداران عضو هر سه گروه بحث نسبت به اشتراک دانش، فعال و نگرش آنها نسبت به این فعالیت خوشبینانه است. طبق یافته ها، دانش کتابداران عضو گروه بحث ایران در سطح پایین تری نسبت به دانش کتابداران عضو دو گروه دیگر است. بین دانش، نگرش و رفتار کتابداران عضو هر سه گروه بحث نسبت به اشتراک دانش، به تفکیک، تفاوت معنی داری مشاهده شد. همچنین مشخص شد که تفاوت هایی میان دیدگاه کتابداران عضو هر سه گروه بحث نسبت به عوامل فردی، سازمانی و فن آوری مؤثر بر اشتراک دانش وجود دارد. بین شدت تأثیر عوامل مشوق و بازدارنده بر اشتراک دانش در میان کتابداران عضو هر سه گروه بحث تفاوت معنی داری مشاهده شد. افزون بر این، کتابداران عضو هر سه گروه بحث، بیشتر از ابزارهای الکترونیکی برای اشتراک دانش بهره می بردند؛ اما میزان استفاده آنها از ابزارها متفاوت بود. به طور کلی، اشتراک دانش در میان کتابداران عضو گروه بحث استرالیا و آمریکا، به ترتیب، مناسب تر از وضعیت اشتراک دانش در میان کتابداران عضو گروه بحث ایران ارزیابی شد. اصالت/ارزش: این پژوهش برای نخستین بار موضوع اشتراک دانش را بر اساس مؤلفههای رفتار، دانش، و نگرش کتابداران در میان کتابداران عضو گروه بحث الکترونیکی علوم کتابداری و اطلاع رسانی ایران، آمریکا و استرالیا مورد بررسی قرار داده است.

مقدمه: کتابخانه های علوم پزشکی به مثابه قلب تپنده نظام سلامت کشور، عهده دار انتقال اطلاعات مناسب و به هنگام به شریان های جامعه هستند. بنابراین در حوزه مدیریت بحران های طبیعی مانند زلزله و سیل و ...، حائز نقش محوری و اساسی هستند؛ لذا بایستی در رویارویی با چنین بحران هایی بتوانند مقتدارانه عمل کنند. در این راستا، مطالعه حاضر، واکنش کتابخانه ها در برابر بحران بلایای طبیعی و میزان آشنایی پرسنل کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی را با مباحث مدیریت بحران بررسی کرده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش گروهی متشکل از 130 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مستقر در شهر تهران در نیمه اول سال 91خورشیدی، بود. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن با نظر کارشناسان رشته کتابداری و علوم اطلاع رسانی تایید شد. پایایی آن با استفاده از نرم افزار SPSS، نسخه 19 بررسی شد که مقدار آلفای کرونباخ آن برابر 81/0، که نشانگر پایایی مطلوب است حاصل شد. به منظور تحلیل دادها (درصد، میانگین، واریانس و نمودارها) از آزمون های آماری (به دلیل وجود دومتغیر کیفی) ، آزمون دوطرفه Freidman (چون متغیرها رتبه ای هستند) و آزمون دوجمله ای(برای تشخیص تاثیر یا عدم تاثیر متغیری در پدیده معین) استفاده شد. یافته ها: در میزان آشنایی مدیران با مباحث مدیریت بحران، مورد توجه قرار گرفتن کتابخانه ها در برنامه ریزی راهبردی با میانگین 7/4 در حد زیاد و تلاش برای تهیه منابعی در خصوص مدیریت بحران برای کتابخانه با میانگین 51/2 در حد کم ارزیابی شد. در مرحله اول، مقاوم سازی ساختمان کتابخانه با میانگین 78/15 در حد خیلی زیاد، تهیه و تنظیم نقشه های محل های بحران زا و بحران زدا با میانگین 83/10 در حد کم ارزیابی شده است. در مرحله دوم؛ تنظیم قرارددادهای تفاهم با سایر ارگان ها (مثل، آتش نشانی و نیروی انتظامی)، با میانگین 87/14 در حد زیاد، انتشار اطلاعات عمومی مربوط به شرایط اضطراری با میانگین 07/11 در حدکم برآورد شده است.در مرحله سوم تهیه نسخههای پشتیبان از فایلهای مهم در کتابخانه با میانگین 73/16 در حد خیلی زیاد و ایجاد مرکزی به نام اتاق بحران با میانگین 47/11 در حد کم ارزیابی شده است. در نهایت در مرحله چهارم ارتقا صلاحیتهای حرفهای مورد نیاز کتابداران کتابخانه ها با میانگین 67/14 در حد زیاد و استفاده از نیروهای داوطلب مردمی در بازسازی کتابخانه با میانگین 64/9 در حد خیلی کم توسط پاسخگویان ارزیابی شده است. نتیجه گیری: کتابخانه ها به عنوان مراکز اطلاع رسانی در جامعه در عصر جدید کارکردهای متمایزی می پذیرند. آشنایی مدیران و کارکنان کتابخانه ها با مباحث مدیریت بحران، می تواند کتابخانه را در ارائه خدمات هرچه مفیدتر در زمان وقوع بلایای طبیعی، یاری دهد. در این میان استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات مانند شبکه های اجتماعی، خدمات پست الکترونیکی، پزشکی ازراه دور با همکاری کتابداران پزشکی و انتشار آن لاین تصاویر حوادث طبیعی از طریق کتابخانه؛ کتابخانه را در راستای این مهم توانمندتر خواهد ساخت.

دامنه فعالیت حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش و به ویژه سهم علم اطلاعات در این حوزه ها به دلیل تعدد تعاریف و همپوشانی موجود میان این دو حوزه ، همواره مورد بحث بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تولیدات علمی در حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش در پایگاه وب او ساینس و تعیین سهم علم اطلاعات و دانش شناسی در هر یک از این حوزه ها انجام گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام شده و جامعه پژوهش دربرگیرنده 1457 مدرک حوزه مدیریت اطلاعات، 5993 مدرک حوزه مدیریت دانش و 183 مدرک است که در هر دو حوزه مدیریت اطلاعات و دانش در پایگاه وب آو ساینس ثبت شده اند. تحلیل داده ها نشان داد با این که از لحاظ تاریخی مدیریت دانش از مدیریت اطلاعات پیشینه کوتاه تری دارد، تعداد تولیدات علمی آن بیش از مدیریت اطلاعات است. بر اساس طبقه بندی پایگاه وب آو ساینس در حوزه مدیریت اطلاعات، علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه اول و در حوزه مدیریت دانش، مدیریت رتبه اول و علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. تحلیل موضوعی مدارک ایران و نیز وابستگی سازمانی نویسندگان پرتولید ایران در این حوزه نشان می دهد که این نسبت کمابیش با وضعیت جهانی هم خوانی دارد.

مقدمه: تحلیل جریان علمی، نقش اساسی در شناسایی حوزه های پژوهشی مهم ایفا می نماید که نشانگر تحولات، چالش ها و راهکار ها در یک حوزه علمی می باشد. لذا هدف این پژوهش شناسایی جریان و حوزه های پژوهشی مطرح در مدیریت اطلاعات و انفورماتیک سلامت در پژوهش های جهانی است. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی توصیفی بود که به روش تحلیل محتوا و علم سنجی انجام شد. نمونه این پژوهش 1502 مقاله حوزه مدیریت اطلاعات در پایگاه Web Of Science مربوط به سال های 2012-2008 میلادی بود. تحلیل داده ها در نرم افزار Histcite ,SPSS, Bibexcel , VOSviewer انجام شد. گروه بندی 14 گانه حوزه های پژوهشی در فرایند تحلیل محتوا توسط متخصصان مدیریت اطلاعات سلامت انجام شد. یافته ها: در این پژوهش چهار خوشه علمی از 100 پژوهش برتر شکل گرفت. در تحلیل محتوا نیز مقالات در 14 حوزه موضوعی گروه بندی شد. فناوری اطلاعات سلامت، سیستم های اطلاعات سلامت، هم کنش پذیری و امنیت سیستم های اطلاعاتی در حوزه سلامت بیشترین محورهای پژوهش در سال های اخیر را درمقالات نمایه شده در پایگاه Web Of Science به خود اختصاص داده بود. شبکه های اجتماعی، سیستم های مبتنی بر وب و فناوری گوشی همراه از رویکردهای جدید در مقالات مدیریت اطلاعات سلامت بودند. نتیجه گیری: تنوع حوزه های پژوهشی، نوآوری در پژوهش ها، کاربردی بودن پژوهش ها یا مبتنی بر تجربه پیاده سازی بودن از ویژگی های عمده مقالات حوزه مدیریت اطلاعات و انفورماتیک سلامت در جهان است.