درخت حوزه‌های تخصصی

شعر

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
شعر صرف علوم بلاغه کلیات لغت نثر نحو
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۳۶۴ مورد.
۲۰۱.

معارضه ی شعری شاعر فلسطینی «ابراهیم طوقان» با «رَئُوبین» شاعر یهودی

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۵

کلید واژه ها: فلسطین صهیونیسم ابراهیم طوقان رئوبین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۱ تعداد دانلود : ۴۳۴
پس از اعلامیه ی بالفور که دولت انگلیس در آن، وعده ی تشکیل یک دولت یهودی در سرزمین فلسطین را داده بود، یهودیان به پیاده کردن نقشه ی خود در این سرزمین پرداختند. از جمله اقدامات آنان در این زمینه، خرید زمین از اعراب و تشویق یهودیان جهان برای کوچ به سرزمین فلسطین بود. برخی از شاعران و متفکران عرب، این خطر را به خوبی احساس می کردند. ابراهیم طوقان، شاعر مبارز فلسطینی، از جمله شاعرانی است که سهم به سزایی در شعر پایداری و بیداری مردم این سرزمین داشته است، از او قصاید زیادی در مقابله با یهودیان و اهداف صهیونیستی آنها برجای مانده است. وی در یکی از قصاید خود، به معارضه ی شعری با یک شاعر یهودی به نام رَئُوبین (Reuben or Reuben) پرداخته است. این شاعر یهودی، قصیده ای در دفاع از تجاوزات سربازان اسرائیلی در سرزمین فلسطین سروده است، طوقان با استفاده از تورات و قرآن کریم در بیان سابقه ی تاریخی یهود، ادعاهای این شاعر یهودی را به نقد و چالش کشیده است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در متن دو قصیده، معارضه ی شعری ابراهیم طوقان با شاعر یهودی را بررسی نموده است.
۲۰۲.

الانزیاح الکتابی فی الشعر العربی المعاصر (دراسه ونقد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلید واژه ها: الانزیاح الانحراف الکتابی القصیده البصریه الشعر المعاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۵ تعداد دانلود : ۶۳۹
حاول الشعراء المعاصرون استثمار کلّ الأدوات الفنیه حتّى یحققوا لنصوصهم قدراً من الإبداع، مِنْ هذا المنطلق، فإنَّ ظاهره الانزیاح الکتابی عباره عن کسر نظام کتابه المألوف بهدف زیاده عده الدلالات الممکنه، وهذه الظاهره تُعدُّ مِن الظواهر المهمه فی الدراسات الأسلوبیه الحدیثه التی تدرس النصّ الشعری على أنه أسلوب مخالف للمألوف والعادی. فالانزیاح الکتابی فی الشعر الحدیث یحاول أنْ یستعیضَ مِنْ خلال التعبیر بالصوره البصریه وقد تجلت مظاهرها بأشکاله المختلفه، منها: 1- تمزیق أوصال الکلمه الواحده من خلال فک ارتباطها الطباعی أو تفتیت الکلمه من خلال بعثره حروفها على الصفحه 2- تقنیه الفراغ و النقاط فی جسد النصّ الشعری 3- تضمین ألفاظ أو عبارات من لغات أخرى 4- توظیف الأشکال المختلفه والاهتمام بالفنون التشکیلیه فی نسیج النص الشعری. من النتائج المتوخاه من هذه الدراسه نرى أنَّ الشعراء المحدثین فی کثیراً من الأحیان یجمعون بین الکتابه اللغویه والظواهر البصیریه فی النسیج الشعری، ویریدون بهذا الطریق أن یزیدوا من دلالات النصّ بصریاً؛ ولکن ما یلفت انتباهنا فی هذا الشأن، هو أنَّ توظیف الظواهر البصریه فی کثیر من الأحیان لا یضفی أبعاداً جمالیه ودلالیه فی جسد القصیده، بل على النقیض من ذلک، قد یقود الشعرَ للابتذال والسّطحیه.
۲۰۳.

زن معشوق در اشعار معلقات هفتگانه (المرأة المعشوقة فی أشعار المعلقات السبع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اضاءات نقدیه سال دوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۶

کلید واژه ها: الشعر الجاهلی المرأﺓ المعشوقة المعلقات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۹ تعداد دانلود : ۷۴۷
کانت المرأة هی موضوع الشعر الجاهلی، وإذا عدنا إلى الشعر الجاهلی فإننا قلّما نجد قصیدة لم تبدأ بالنسیب، والغزل، ووصف محاسن المرأة، وحبّ الشاعر وحدیثه عن الشجاعة، والفخر بها لنیل إعجابها. لقد تناول الشاعر جمالها وأول ما لفت نظره جمال وجهها، وجمال أعضائها؛ ووصف الجمال الجسدی هو الأمر العام الطاغی علی الغزل. أما وصف المحاسن الخلقیة والنفسیة، وتصویر عواطف المرأة، وحکایة الحب بین الرّجل والمرأة، فیأتی کل ذلک فی مرتبة متأخرة عن وصف الأعضاء. إن الشعراء الجاهلیین قد نحتوا للمرأة فی أشعارهم تمثالا مجلوّ القسمات، بدا بشَعرها وانتهی بقدمیها، وهو تمثال یُفیض حیویّة، ویمتلیء بصفات خلقیة، وروحیة وهی الصفات التی أحبّها الجاهلی فی المرأة بشکل عام. یتطرق هذا المقال إلی کیّفیّة اتّجاه الشعراء الجاهلیین، إلى المرأة فی مجتمعهم ویقارن هذه النظریات، بشعر أصحاب المعلقات الجاهلیین، وبعد هذه المقارنة، یأتی بالجداول الإحصائیة مرتبة بحسب أولویة عدد الأبیات التی حول وصف المرأة بصورة عامة، ووصف المرأة المعشوقة، بصورة خاصة.
۲۰۴.

نقد بینامتنی قرآنی در شعر دینی احمد وائلی

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۵

کلید واژه ها: قرآن کریم بینامتنی اقتباس تناص شعر دینی وائلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی بینامتنیت
تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۴۲۵
احمد وائلی، شاعر و خطیب مشهور و معاصر شیعی عراق، پدیده ی بینامتنی قرآنی را فراوان در شعر دینی خود به کار برده است.در این اسلوب شعری، تأثیر پذیری لفظی و معنوی شاعر از قرآن،نمود چشمگیری دارد. روش وی در کاربرد آموزه های قرآنی به دو شیوه است؛وی در شیوه ی نخست به مانند بسیاری از شاعران کلاسیک ادب عربی، برخی از الفاظ و مفاهیم قرآنی را بدون تغییر و نوآفرینی به کار برده که این روش، بیشترین بسامد را در شعرش به خود اختصاص داده است. شیوه ی دومی که شاعر از آن استفاده نموده است،روش بینامتنی (تناص) است. تأثیرپذیری وی در این بخش از قرآن کریم به گونه ای پنهان و غیر مستقیم و با مهارت و توانایی فنّی همراه است.
۲۰۵.

دراسه نقدیه فی تسمیه لامیه العرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها تابستان و پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۰ و ۱۱

کلید واژه ها: الأدب القدیم لامیه العرب الشنفرى نقد القصیده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۹ تعداد دانلود : ۸۴۳
إنّ کثیراً من العلماء والأدباء یقرّون بفضل قصیده لامیه العرب منذ عصور متوغله فی القدم، لاشتمالها ألحان ساحره للکلمات والألفاظ العذبه والمعانی العمیقه ولهذا کان موضوع السّاعه الذی یتحدّث فیه أکثر من له مقدره فی مضمار الأدب. لکن رغم کلّ هذه العنایات والاهتمامات یبدو أنّ الأمر لیس على ما علیه من الحقیقه. وإذا أردنا أن نبحث بشکل أعمق وأشمل نجد کثره المبالغه فی هذا الأمر. فالمقاله هذه، ترید تعدیلا فی هذه المبالغات وإیضاح النّواقص بمقارنتها مع أفضل القصائد الأخرى کقصیده زهیر بن أبی سلمى والنابغه الذّبیانی مع النّقد والتّحلیل فی المعنى والمحتوى، کی تفهم ماهیه هذه القصیده ومن النتائج التی وصلت إلیها المقاله بأن تسمیه القصیده لیست بسبب تفوقها وأرجحیتها على القصائد الأخرى وربّما یکون العامل الرئیس فی هذا الشّأن العصبیه والممالأه إزاء الحرکه الشعوبیه أوغیرها فلامیه العرب من إحدى قصائد جاهلیه ولیست من أهمها.
۲۰۸.

راز ماندگاری سرودهای پایداری سمیح القاسم

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی (نقد و ادبیات تطبیقی سابق) سال اول بهار ۱۳۹۰ شماره ۱

کلید واژه ها: فلسطین شعر مقاومت سمیح القاسم خوشبینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : ۸۸۷
در شعر شاعران مقاومت فلسطین در سال های پس از جنگ جهانی دوم، شاعران تنها از دور در رؤیاهای شاعرانه شان، گاهی شبحی از بهشت گمشده ی خویش را به تصویر می کشیدند. پس از انقلاب 1952م مصر و اقدام هایی که «جمال عبدالناصر» برای ایجاد وحدت و تقویت ناسیوناسیم عرب انجام داد، این روند به گونه ای تغییر کرد و فلسطینی ها به آینده امیدوارتر شدند. سمیح القاسم شاعری است که به مقاومت و پایداری ملت فلسطین، با تمام غم و دردها، چشم امید بسته است و همه چیز را روشن و امیدوار کننده می بیند. او با سروده های خود خوشبینی و امید را به خوانندگان خویش القا می کند. شاید همین مثبت اندیشی سمیح القاسم است که او را این چنین، در دیدگاه مخاطبانش محبوب گردانیده است. این نوشتار بر آن است تا با مقدمه ای در پیدایش شعر مقاومت فلسطین و نگاهی کوتاه به زندگی سمیح القاسم، شاعر مقاومت فلسطین، به بررسی سبب های ماندگاری شعر او بپردازد. یافته های این پژوهش، نشان می دهند که؛ قدرت پایداری قدرتمندانه در برابر سختی ها، هنرپردازی و زیبایی آفرینی در شعر مقاومت، تعمیم پذیری شعر مقاومت، خوش بینی و امید، تعهّد به آرمان و مسئوولیت انسانی، از جمله این عوامل هستند.
۲۰۹.

نگاهی اجمالی به زندگی مشقّت ها و شعر محمد ماغوط (1934-2006م)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال اول زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلید واژه ها: شاعر آثار شعری ماغوط شعر سپید

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : ۱۰۶۹ تعداد دانلود : ۳۹۳
محمد الماغوط، نویسنده، شاعر، نمایشنامه نویس، روزنامه نگار، هنرمند تئاتر و تلویزیون، یکی از مطرح ترین شخصیت های فرهنگی معاصر ادبیات عربی است که تأثیر قابل توجّه و شگرفی در دنیای ادب و فرهنگ معاصر عربی به جای نهاده است. این شخصیت برخلاف دیگر نامداران ادبیات معاصر عربی هم چون نزار قبانی، بدر شاکر السیاب، البیاتی، ادونیس، محمود درویش و … و با وجود هم عصر بودن با آنان و نوآور بودن در شعر سپید عرب و . . . متاسفانه در مجامع فرهنگی و دانشگاهی ایران چندان شناخته شده نیست. آنچه در این نوشته خواهد آمد، تلاشی است برای آشنایی با شعر و شخصیت و مراحل تطور فکری و هنری و آثار این شاعر هنرمند تأثیرگذار1.
۲۱۰.

مظاهر الإبداع فی مدائح أبی تمام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها بهار ۱۳۹۰ شماره ۵

کلید واژه ها: المدح أبو تمام المعتصم البدیع

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی مدیحه
تعداد بازدید : ۱۰۷۱ تعداد دانلود : ۵۲۲
قد کان أبو تمام من أبرز الشعراء المادحین، حیث أبدی وأعاد فی المدح وسلک فیه طریقاً یختلف عمّا کان یسلکه الجاهلیون والإسلامیون. نشأ أبو تمام فی دمشق یعمل عند حائک ثم انتقل إلی حمص حیث نظم قصائده الأولی ووصل إلی المعتصم وصار شاعره الخاص، وقد کان قبل ذلک مطروداً محروماً من قبل الخلفاء الذین کانوا قبل المعتصم. یمتاز أبو تمّام بما فی مدحه من منطق و اتساع أفکار وحکم وأمثال سائره مبثوثه فی تضاعیف أبیاته، وبما فیه من عصبیه عربیه تحمله علی الإسراف فی ذکر مناقب العرب وتزیین الحیاه البدویه ومساکن الأعراب وقبائلهم. فقد استطاع أبو تمام أن یحوّل قصائده التی مدح بها المعتصم واصفاً شجاعته وشجاعه جنوده، استطاع أن یحوّلها إلى ملاحم نابضه بالحیاه والحرکه لما بثّ فی جماداتها من روح الحیاه فجعلها متحرّکه ناطقه. وکما کان یبالغ فی مدحه کان یبالغ فی وصفه کذلک، فقد کان وصّافاً ماهراً، بل رسّاماً مصوّراً یعتنی بلوحاته أیّما اعتناء وهو لا ینسى فی رسمه للطبیعه ممدوحه رابطاً بینه وبین الطبیعه لیمنّ فی نهایه المطاف على ممدوحه، بشکل غیر مباشر طبعاً، أنّه مدحه بأفضل ما یکون من الأشعار ولیتخذ من ذلک ذریعه لیمدح شعره ویُعلی من شأنه أکثر من إعلاء شأن الممدوح.
۲۱۱.

نقد توصیفی - تحلیلی اسطوره در شعر بدر شاکر السیاب (مطالعه مورد پژوهانه: اسطوره ی سَربَروس و تَمُوز)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی (نقد و ادبیات تطبیقی سابق) سال اول بهار ۱۳۹۰ شماره ۱

کلید واژه ها: اسطوره تموز سیاب معناآفرینی سربروس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد اسطوره ای
تعداد بازدید : ۸۷۰ تعداد دانلود : ۴۸۳
بدر شاکر السیّاب برای بیان اندیشه های خویش به اسطوره پناه می برد. دلایلی همچون؛ وضعیت نابسامان سیاسی و اجتماعی، تغییرات منفی فراوان در صحنه سیاسی عراق، بحران شدید جسمی و روحی شاعر، بر چیرگی کاربرد اسطوره و نمادهای خیزش و تحوّل بر شعر سیّاب بسیار نمایان است؛ زیرا از جنبه شخصیتی احساس می کند چیزی غیر از خودش قادر نیست در رویارویی با مرگ، یاریش کند از طرف دیگر؛ عراق به خاطر بحران سیاسی، وضعیتی مانند سیّاب به خود گرفته است، به همین دلیل نیاز به حاصلخیزی بعد از خشکسالی دارد. بنابراین، از میان اسطوره های فراوانی که در شعر سیّاب وجود دارد، دو اسطوره «تَمُّوز» و «سَربَروس»، مورد بررسی قرار گرفت. سیّاب در بیشتر قصائد تمّوزی اش، نقاب تمّوز، را بر چهره زده تا نشان دهد که مرگش، مانند مرگ تمّوز؛ حاصلخیزی را به همراه داشته است و تباه شدن نیست. وی با الهام پذیری از این اسطوره تلاش کرد، زندگی و خیزش جدیدی را در میان اعراب، ایجاد نماید و مدینه فاضله ای را که در رؤیای ساختن آن بود، محقق سازد. او برای نشان دادن واقعیت مرگ در عراق، سربروس را بکار برده است تا به نحوی دردناک و در عین حال هنرمندانه، کشته شدن الهه تمّوز را که رمز زندگی و حاصلخیزی است، به تصویر بکشد. سربروس در شعر او؛ تبدیل به نمادی از قدرت دیکتاتوری در عراق شده است.
۲۱۲.

جمالیات التغزّل بالرموز الأنثویة فی الشعر الجاهلی (زیبایی های تغزّل با سمبل های زنانه در شعر جاهلی)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی (نقد و ادبیات تطبیقی سابق) سال اول زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴

کلید واژه ها: زن خرما خورشید رنگ ماه رمز شعر جاهلی شتر کبوتر آهو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۱ تعداد دانلود : ۶۴۵
متن بسیاری از چکامه های جاهلی سرشار از اشارات و رمزهایی است که پیرامون زن وسمبلهای زنانه، سخن به میان آورده است. این چنین رمزهای شعری، دیدگاه تاریخی خاصی برای زن به تصویر کشانده است. بن مایه های دینی واسطوره ای برگرفته از تشبیه زن به طبیعت و عناصر آن، ابعاد زبیایی به آن افزوده است. تشبیهات طبیعی که برای «زن نمونه» در شعر جاهلی انتزاع شده است. زن را سرشار از رمزها و نمادهایی کرده است که در درون خود دلالتهایی همچون؛ باروری، رستاخیزی، پاکی، زبیایی و غیره جای داده است. این مقاله در پی تجزیه و تحلیل رمزها و دلالتهای پنهانی غزل شاعر جاهلی از هستی وعناصر آن، به ویژه زن است.
۲۱۳.

گدازه های خشم در شعر و اندیشه ی مظفرالنواب

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال اول زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلید واژه ها: خشم فلسطین عراق مظفر النوّاب نقد سیاسی اجتماعی هجو حاکمان عرب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : ۹۲۸ تعداد دانلود : ۳۵۴
مظفرالنواب به عنوان یکی از شاعران برجسته و سرشناس عراقی در حوزه ی نقد سیاسی و اجتماعی و یکی از یکه تازان عرصه ی هجو، جایگاه ویژه ای در ادبیات معاصر عراق دارد. وی که تجربه ی روزگاری پرفراز و نشیب در دوران بی ثباتی سیاسی و سپس فشار و تبعید را تجربه کرده است، خشمگین از ناکامی سران عرب در حل معضلات اجتماعی و سیاسی به ویژه مسئله ی فلسطین و تمایلات سازشکارانه ی آن ها و نیز ناتوانی توده ی عرب در حل مشکلات پیش رویشان است با زبانی تند و هجایی عریان به نمایش کاستی های اجتماعی و سیاسی و انتقاد از مسببان وضعیت وخیم مردم عرب می پردازد بی شک توانایی های زبانی و تعبیرهای ساده به او کمک کرد تا بتواند طیف مخاطبان خود را گسترش بخشیده و پیام خویش را به آنان انتقال دهد.
۲۱۴.

ابوالقاسم شابی میان رومانتیسم و سمبولیسم

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال اول زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلید واژه ها: سمبولیسم شابی رومانتیسم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : ۱۱۵۴ تعداد دانلود : ۵۲۸
ابوالقاسم شابی یکی از شاعران برجسته معاصر است که از وی به عنوان شاعری رومانتیسم یاد شده است و عموم ناقدان بر گرایش وی به مکتب رومانتیسم تأکید کرده اند؛ حال آنکه در اشعار وی رّدپایی از مکتب سمبولیسم نیز یافت می شود. اکنون این سؤال مطرح می شود که آیا شابی صرفاً شاعری است با گرایش های رومانتیسمی یا اینکه می توان او را پیرو مکتب سمبولیسم نیز دانست؟ در این پژوهش شعر شابی از منظر رمزگرایی بررسی و به ابداعات او در تصویرسازی و نمادپردازی اشاره شده است. بررسی و پژوهش در این زمینه برمبنای روش تحلیلی- توصیفی است. دیوان شاعر به دقت مورد مطالعه قرار گرفته و برمبنای چارچوب نظری پژوهش، جنبه های رمزگرایانه شعر شابی مورد تحلیل قرار گرفته است. بنابراین، بعضی از شاخص های مکتب سمبولیسم مثل حس آمیزی، توجه به موسیقی شعر و تجدید در وزن و قافیه، در اشعار این شاعر مشاهده می شود.
۲۱۵.

المنهج الأسطوری فی قراءه الشعر الجاهلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها پاییز ۱۳۹۰ شماره ۷

کلید واژه ها: شعر أنتربولوجیا أسطوره صوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۵۵۷
یسعى هذا البحث إلى تطبیق المنهج الأسطوری على نصوص من الشعر الجاهلی، تبرز عمق الصور الشعریه، وأبعادها الأسطوریه، وما صاغه خیال الشاعر الجاهلی من بنى لغویه جمالیه. ویسعى –أیضا- إلى إظهار مدى نجاعه المنهج الأسطوری فی تحلیل النصوص الشعریه، والکشف عما اختزنته من أبعاد ورموز رسمتها مخیله الشاعر، وفق مراحل زمنیه ثلاث، أوضحتها نصوص شعریه أمکننا ترتیبها فی القصیده الجاهلیه، على النحو الاتی: 1- الفراق. 2- الرحله والضیاع. 3- البحث عن الذات. وتکمن غایه البحث فی إبراز البعد الأسطوری للصور التی نقلت الحس الشاعری، وتبیان مدى فاعلیه تطبیق هذا المنهج على نصوص الشعر الجاهلی.
۲۱۸.

مفهوم الضروره الشعریه عند أهم علماء العربیه حتى نهایه القرن الرابع الهجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها تابستان ۱۳۹۰ شماره ۶

کلید واژه ها: الضروره الشعریه الکلام العادی النقد القدیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۶۱۵
یتناول هذا البحث مفهوم الضروره لغه واصطلاحاً، ویبیّن أنَ مفهوم الضروره ظَلَّ غیر واضح المعالم حتى جاء الخلیل بن أحمد الفراهیدی الذی أصَّل لهذا المفهوم منطلقاً من وعیه العمیق الفرق بین اللغه الشعریه ولغه الکلام العادی؛ وهذا یتطلب منا أن نشرح موقف الخلیل المتمیّز من مفهوم الضروره الشعریه، ویبیّن البحث مفهوم الضروره عند سیبویه فی کتابه ""الکتاب""، ویوضح الاختلاف بین الدَّارسین قدامى ومحدثین فی تحدید معنى الضروره لدیه، ثم یقف البحث وقفه ثانیه عند ابن جنی الذی کانت له آراء لافته للنظر جدیره بالدراسه والبیان، ویتناول البحث مفهوم الضروره عند ابن السّراج وتلمیذه أبی سعید السیرافی، ثم ینتهی البحث بتوضیح موقفی ابن فارس، وأبی هلال العسکری، ولا یتسع البحث لدراسه آراء کل العلماء الذین عاشوا قبل القرن الرابع الهجری کالمبرّد وثعلب والأخفش وأبی علی الفارسی والقزّاز القیروانی صاحب کتاب مشهور وهام ""ما یجوز للشاعر فی الضروره""، وینتهی البحث بخاتمه تعقبها أهم النتائج.
۲۱۹.

قضایا المکان بین الذاکره والرؤیا فی شعر (بدیع صقّور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها تابستان ۱۳۹۰ شماره ۶

کلید واژه ها: الرؤیا المکان الذاکره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۳۱۶
یهدف هذا البحث إلى تسلیط الضّوء على أبرز قضایا المکان فی شعر بدیع صقور، هذا الشاعر الذی أطلّ على الحیاه فی إحدى قرى محافظه اللاذقیه، حیث الطّبیعه ترسم مشاهد للمکان تنبض بالثراء والحیویه، وحیث المکان یمارس سطوته على الشاعر فیسهم فی تشکیل عقله وسلوکه تشکیلاً یتداخل مع إلفه المکان وقیمه المختلفه، ممّا استدعى حرص الشّاعر على أن یحفظ للمکان حضوره فی ذاته، فاختزن تفاصیله، لیظلّ متصلاً به، یلجأ إلیه، ویطلّ علیه لیحکی خصائصه وتجلّیاته.
۲۲۰.

أشکال التناص الدینی فی شعر خلیل حاوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها تابستان ۱۳۹۰ شماره ۶

کلید واژه ها: خلیل حاوی القرآن التناص الانزیاح التوراه الإنجیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۶۴
الحق أن التراث الدینی ذو مکانه مرموقه فی شعر خلیل حاوی (1919-1982) الشاعر اللبنانی المعاصر ویشکّل مکوّناً أصلیاً وخفیّاً لقصائده. فقد أتاحت الاستفاده من إمکانیات هذا التراث للشاعر أن ینوّع فی أسالیبه بالابتعاد عن الغنائیّه والخطابیّه ومنح لغته الشعریه بعداً جمالیّاً. والمقاله هذه تعمد إلى دراسه استدعاء التراث الدینی (التوراه، الإنجیل والقرآن) و توظیفه فی شعرالشاعر تحت قوانین التناص، اعتقاداً بأن أشدّ الشعراء أصاله و تفرداً، یحور إلى الموروث، ویقع فی ما یسمیه رولان بارت "" التذکر ""، وأن الإنفراد المطلق أمر یعزّ على أیّ انسان، إلا إذا شاء ألّا یقیم أیّه علاقات بین الألفاظ. من المستنبط أن الشاعر من خلال تناصاته الدینیه یحرص على أن یتحدّى القضایا السیاسیه والاجتماعیه للوطن العربی، فضلاً عن أنه یرکّز على التناص العکسی فی الکثیر الأکثر ویعطی النص الدینی الخفی لسبب أو لآخر مضموناً مأساویّاً.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان