نقدی بر معیار الاشعار تصحیح دکتر جلیل تجلیل
حوزه های تخصصی:
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۸۱ تا ۳۰۰ مورد از کل ۳۶۴ مورد.
ادبیات
حوزه های تخصصی:
ادبیات
حوزه های تخصصی:
عبدالوهاب البیاتى اسطوره اى زنده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
عراق سرزمین آکنده از شعر و مالامال از شاعران است وکمتر شهر و روستایى در آن یافت مى شودک شاعرى از آنجا برنخاسته باشد. از آنجاکه در محیط هاى عربى اسلامى تحت استعمار درگذشته، هماره فضایى از بازگشت و عقب گرد، ارتجاع گرایى، تحریم نمودن نداهاى جدید و جرم شمارى هر صداى تازه اى حاکم بوده است؟ نوگرایى پیوسته جرمى بزرگ و حرکتى پا عواقب و پیامدهاى ناشناخته، همراه با نا ایمنى شمرده مى شد. از این رو با وجود آنکه اروپا در سایهء آرامش خویش و در اضطراب نگهداشتن دیگرکشورهاى مستعمره، از نعمت فرهنگى وسیع و میدان هاى نوگرایى متنوع و افکارى باز برخوردار بود و پیوسته به تلاش هاى نویى در امور تجربى و علمى و نیز در ادبیات و هنر و سنت دست مى یازید، سرزمین هاى تحت استعمار در آتش جهل و عقب ماندگى و استبداد مى سوختند و عراق یکى از سرزمین هاى زخم دیده از ستم استعمار بود و""بیاتى "" یکى از طلایه داران حرکت جدید و پویاى ادبیات و شعر بودکه ققنوس وار در عصر سخت شعله کشیدن حرکت هاى انقلابى از خاکستر خویش دوبار سر بر آورد.
کعب بن مالک
حوزه های تخصصی:
بررسى نشانه هاى نوآورى در شعر برخى از شاعران نئوکلاسیک معاصر عرب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صاحب نظران و منتقدان ادب عربى در بررسى زمینه هاى پیدایى جمعیت هاى ادبى در ادب معاصر عرب کمتر به نقش شاعران کلاسیک جدید در تجدد و نوآورى توجه نموده اند. اما به نظر مى رسد اختلاف نظر منتقدان در مورد سبکهاى ادبى آنها تحولات و دستارردهاى عظیمى را به ارمغان آورده است به طوریکه شاید با جرأت بتوان گفت که اگر این اختلاف نظرها در عرصه ى ادبى عصر حاضر بروز نمى کرد برخى از جمعیتهاى ادبى اثرگذار معاصر هرگز پا به عرصه ى وجود نمى گذاشت. در این مقاله ما سعى نموده ایم تا ریشه ها، علائم و نشانه هاى نوآورى را در آثار و اندیشه هاى سه تن از شاعران کلاسیک جدید یعنى محمود سامى بارودى،- افظ ابراهیم و به ویژه احمد شوقى نقد و بررسى کنیم. صاحب نظران و منتقدان ادب عربى در بررسى زمینه هاى پیدایى جمعیت هاى ادبى در ادب معاصر عرب کمتر به نقش شاعران کلاسیک جدید در تجدد و نوآورى توجه نموده اند. اما به نظر مى رسد اختلاف نظر منتقدان در مورد سبکهاى ادبى آنها تحولات و دستارردهاى عظیمى را به ارمغان آورده است به طوریکه شاید با جرأت بتوان گفت که اگر این اختلاف نظرها در عرصه ى ادبى عصر حاضر بروز نمى کرد برخى از جمعیتهاى ادبى اثرگذار معاصر هرگز پا به عرصه ى وجود نمى گذاشت. در این مقاله ما سعى نموده ایم تا ریشه ها، علائم و نشانه هاى نوآورى را در آثار و اندیشه هاى سه تن از شاعران کلاسیک جدید یعنى محمود سامى بارودى،- افظ ابراهیم و به ویژه احمد شوقى نقد و بررسى کنیم.
ویژگیهای ادبی ابوالفرج ببغاء(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ابوالفرج ببغاء، شاعر و کاتب دربار سیف الدوله حمدانی است. او در اشعار خویش ضمن وفاداری به سبک کهن عرب به نوآوری نیز گرایش داشت. با این همه شهرت ببغاء نه به شعر، که به نثر اوست. او که شیوه خویش را ترسل می داند، به اطناب و تکرار بیش از ایجاز نایت دارد، پیوسته ذخایر غنی زبان عربی را در پی مترادفات می جوید و الفاظی که بر می گزیند غالبا ساده و برازنده اند. وی در رسائل خود نثری روان، شفاف را با عباراتی کامل از برای معانی زیبا، پر تاثیر و دلربا در آمیخته است. چندانکه نثر وی نمونه بازری از نثر سده چهارم هجری به شمار می اید. از این رو در این پژوهش بر آن شدیم تا به معرفی زندگی و آثار ادبی وی بپردازیم.
مثلث تغییر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ساختار قصیدهء عربى، به همانگونه که برد، ساختارى شد ماندگار. اما باگذشت زمان، پاره اى از ویژگیهاى آن به چالش کشیده شد. بویژه پدیدار شدن گونه اى دیگر از قالب هاى شعرى که در مرز شعر عامیانه و فصیح قرار داشت و پرتنوع بود و ایقاعى بس خوش داشت، با ظرفیت شگفت برانگیزى براى طرح عواطف غرامى و وصف زیبایى هاى طبیعى، در مقابل سبک دیرپاى قصیده قامت برافراشت، ولى آنچه در دورهء معاصر رخ داد ضلع سوم این مثلث تغییر را کامل ساخت- تغییرى که مى رود تا ویژگیهاى درونى و بیرونى فخیم ترین و کهن ترین قالب شعرى عرب را بستر تجربه هاى بیانى متفاوت و نو ترى سازد.
درآ مدى بر شعر ابوماضى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ایلیا ابوماضى از شاعران برجسته معاصر به شمار مى آید، که احساس فاصله اى عمیق میان عالم مطلوب و حقایق موجود نوعى گرایش صوفیانه در وى پدید آورده است. او با نماد خوش بینى و بدبینى به جدل برمى خیزد. گاه شک و نومیدى فزایند ه ا ى بر جانش سایه مى افکند. متحیرانه از اسرار وجود، ناموس طبیعت، سرشت آدمى و امور ماوراء الطبیعه پرسش مى کند. در پى یافتن حقیقت به هرکوى و برزن سر مى کشد تا عطش درونى خرد را سیراب سازد. مهاجرتها و فراز و نشیبهاى زندگر، او را به فلسفه بافى سوق مى دهد و در نهایت به تسلیم و رضا تن مى سپارد، بدان امید که اندکى آرامش یابد. د ر این میان خیال گسترده، واژگانى آهنگین و اسلوبى دلنشین به یارى شاعر مى شتابد، تا سخاوتمندانه نغمهء سرور و زیبایى را در تار و پود خواننده اش در افکند.
شرح و تحلیل رثاى خوله(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
متنبى از سالى 337ه .ق تا 346 در خدمت سیف الدوله حمدانى بوده و در این مدت در فن رثا مجموعأ شش قصیده گفته است. در پنج مرثیه از این مراثى، هر چند ابیات نغز و نیکو فراوان است ولى بهترین قصایدى نیست که در رثاگفته است, زیرا متنبى بیشتر این قصاید را براى انجام وظیفه گفته نه به حکم احساس و عاطفه و سوز درون. وى در این قصاید به هنر و عقلش بیشتر پناه برده تا دل و احساسش، از همین رو شنونده درآنها احساس سردى مى کند. اما باید قصید ه اى را که در رثاى خوله ساخته است از بقیهء قصاید استثنا کنیم؟ زیرا این قصیده را هنکامى گفته که جدایى وى از سیف الدوله به درازاکشیده، شوقش به وى زیاد گشته و حوادثى که براى هر دو پیش آمده، آن دو را به یکدیگر نیازمند ساخته است. وى در این قصیده به عقلش- خصوصأ عقل فلسفى اش- تکیه نموده و به بسیارى از حکم شایع میان ملت ها پناه برده و آنها را در قالبى موجز و دقیق ریخته است به گونه اى که به صورت امثال سائره در آمده و در هر زمان و مکان براى تسلیت گفتن صلاحیت دارد.
ادبیات
حوزه های تخصصی:
پیشگامان ادبیات متعهد معاصر سیرى در زندگى، افکار و آثار عبدالرحمن کواکبى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قسمى از ادبیات عریى عصر نهضت که به فکر چاره اندیشى و در صدد روشنگرى و تبیین چالشها و معضلات پیش روى جامعه بشرى است چندان به آرایه هاى لفظى نمى اندیشد بلکه زیبایى را در معنا بویژه معانى بلند انسانى مى داند. سهولت، روانى، وضوح و تأثیر عمیق از مهمترین ویژگیهاى چنین ادبیاتى است. یکى از چهره هاى برجسته اپن گرایش ادبى که گاه زیر شاخه ادبیات متعهد قرارگرفته و زمانى عنوان ادبیات اجتماعى را پسندیده و وقتى به عنوان ادبیات انسانى مطرح مى گردد ""عبدالرحمن کواکبى "" است. وى قلم و حیات خود را در خدمت به ارزشهاى انسانى قرار مى دهد. مقاله و داستان دو بازوى نیرومندى است که کواکبى به کمک آنها مى کوشد تا انسان معاصر را از غرقاب بحرانها بیرون کشیده، ساحل اطمینان را به وى بشارت دهد. آزادیخواهى، استبداد ستیزى، تمسک به مفاهیم بلند قرآنى، احیاى شیوه شورامدارى با تکیه بر رعایت حقوق حقه مسلمانان و سنت شکنى از مهمترین مسائل مورد تأکید کواکبى در آثارش مى باشد.
ادبیات
حوزه های تخصصی:
توحید در دیوان بارودى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
محمود سامى البارودى یکى از پیشروان نهضت جدید در شعر عربى است. او از جمله کسانى است که شعرکلاسیک را إحیاکرد و به آن قوت و حیات تازه بخشید و وظیفهء شعر را در برابر زمان و جامعه به خوبى فهمید. از این رو باب موضوعات اجتماعى از جمله عدالت، مساوات و شورى را در شعرگشود، و در این ابتکار راهگشاى شاعرانى چون حافظ ابراهیم و أحمد شوقى و دیگران گردید. زندگى و اشعار بارودى نشانگر حسن ایمان و اخلاص اوست. در اندیشه او نهضت واقعى در ابعادگوناگون آن به ویژه در ادبیات تنها در سایهء دین امکان پذیر است. لذا در دیوانش کمتر قصید ه ا ى است که در آن اشارات مختلفى به دین و مفاهیم آن نباشد. او معلم قرآن بود و آنچه را که از این کتاب مقدس آموخته بود در اشعارش به خوبى به تصویرکشده است. خصوصأ در آنجا که به اقتضاى حال به ستایش از خداوند و یا بیان صفات او پرداخته است.
نعلیات، دیوان عشق و دلدادگى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در خلال حیات نسبتآ طولانى حکومت اسلامى در اندلس، سلسله اى به نام موحدین با راه انداختن یک قیام دینى توانستند امپراتورى بزرگ خود را میان سالهاى (524 هق تا 7 66ه ق) بر آن سرزمین حاکم نمایند. در پرتو حکمرانى این سلسله، اوضاع فکرى، فرهنگى، اجتماعى و سیاسى جامعه شاهد بروز تحولاتى اساسى بود. از نقطه نظر ادبیات عربى در پرتو سلسله موحدین، ظهور نوعى شعر که نگارنده از آن به ""نعلیات "" یاد نموده- پدیده اى بارز و مقوله اى در خور تحقیق و مطالعه است. در این فرصت تلاش شده است تا با ذکر شواهد متنوع، تحلیل ویژگیهاى محتوایى این نوع سروده ها و بیان انگیزهء سرایندگان آنها به معرفى پدیدهء ادبى ""نعلیات "" پرداخته شود. در این میان با طرح سه سوال اساسى، چهارچوب بحث در مسیرى معین، هدایت و از آن پس به موضوع ""تمثال نعل "" پرداخته شده و هر چند ماهیت تحلیلى موضوع وکند وکاو در سروده هایى خاص چندان مستلزم ذکر ارجاعات پیاپى نیست ولى همیان امر از نگاهى دیگر موید این نکته است که ""نعلیات ""- به طور خاص- پس از ""مقرى تلمسانى "" جز از سوى دکتر محمد تاویت مورد بحث واقع نشده است.
امروز، نقش عرب ها کجاست؟
حوزه های تخصصی:
غلبه صورت گرایی در «طیف الخیال»
حوزه های تخصصی:
ادبیات
حوزه های تخصصی: