درخت حوزه‌های تخصصی

انسان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
انسان شناسی باستان شناختی انسان شناسی زبان شناختی انسان شناسی زیستی انسان شناسی فرهنگی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۶۱ تا ۲۸۰ مورد از کل ۳٬۳۰۵ مورد.
۲۶۱.

نسبت همگرایی ملی با رویکرد هیدروپلیتیک: نمونه پژوهی طرح های سدسازی درخاور ترکیه

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 303 - 325

کلید واژه ها: هیدروپلیتیک همگرایی ملی ناحیه گرایی سدسازی گاپ و خاور ترکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۲۴۵
به فراخور وسعت و جمعیت کشورها و نیز به واسطه نوع، ژرفا و ادراک محیطی حاکمان، شیوه و تنوع بروز ناحیه گرایی، طیفی ازناحیه گرایی اقتصادی تا سیاسی را دربرمی گیرد، که درهرحالت پتانسیل تهدید پایداری نظام سیاسی و یکپارچگی کشوررا دارد. ازاین رو، کوشش برای بقاء واحدهای سیاسی- فضایی درقالب پاسداری ازهمبستگی ملی و پیوستگی سرزمینی همواره اولویت نخست همه حکومت ها بوده است. یافته ها گویای آن هستند آن گاه که عدالت درتوزیع فرصت ها در مقیاس ملی بر بنیاد ناهمگونی فرهنگی رو به کاهش نهد، واگرایی ناحیه ای رو به فراز می نهد. در این باره حکومت ها بسته به نوع تهدید راهبردهای امنیتی متفاوتی در پیش می گیرند. بیشینه جمعیت جنوب خاوری ترکیه درجایگاه خاستگاه دو رود دجله فرات، کردها هستند که طی چند دهه اخیر درتعارض با حکومت مرکزی بوده اند. طی همین مدت قلمروداران این کشور برآن بوده اند با استفاده ازظرفیت های آبی این بخش ازکشورزمینه توسعه و همگرایی نواحی محروم کردنشین را فراهم کنند. نوشتارحاضرکه ماهیتی توصیفی-تحلیلی دارد و داده ها و اطلاعات موردنیازآن به روش کتابخانه ای گردآوری شده براین فرضیه استواراست که راهبرد هیدروپلیتیک حاکمان ترک برای توسعه اقتصادی نواحی کردنشین جنوب شرق آناتولی معطوف به حفظ تمامیت ارضی و کاستن از زمینه های حمایت ازجریان های ناحیه گرای کردی است. نتیجه پژوهش نشان دادکه رهبران دولت ترکیه جدای ازمزایای اقتصادی برخاسته از توسعه سازه ها و زیرساخت های آبی، بهره گیری ازعناصر جغرافیایی و مهندسی برای حفظ و تقویت همبستگی ملی و پیوستگی سرزمینی را دنبال می کنند.
۲۶۲.

دلایل ازدواج نکردن: مطالعه کیفی زنان مطلقه در شهر یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 33 - 58

کلید واژه ها: ازدواج زنان طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۳ تعداد دانلود : ۲۳۶
علیرغم اینکه ازدواج مجدد می تواند پیامدهای طلاّق را تا حدّی کاهش دهد و پیامدهای مثبتی بر زندگی زنان مطلقه داشته باشد، ولی بسیاری از این زنان برای بار دوم ازداوج نمی کنند. در این مطالعه تلاش می شود که عوامل اساسی و مهم ازدواج نکردن زنان مطلقه مورد بررسی قرار گیرد. مطالعه حاضر با روش کیفی تحلیل محتوای عرفی انجام شد. اطلاعات از طریق 27 جلسه مصاحبه نیمه ساختار یافته با 25 زن مطلقه دارای میانگین سنی 32 سال که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی شهر یزد بودند به دست آمد. مشارکت کنندگان با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات تا اشباع داده ها ادامه پیدا کرد و داده ها با استفاده از کدگذاری نظری مورد تحلیل قرارگرفتند. پس از تجزیه و تحلیل داده ها سه مقوله اصلی مسائل مربوط به فرزندان، ترس ها و احساسات منفی زنان و شرایط خواستگاران استخراج شد. نتایج نشان داد که شرایط منجر به طلاق باعث شکل گیری احساسات و نگرش منفی در زنان نسبت به مردان و زندگی آینده شان می شود، لذا می توان با ارائه خدمات مددکاری اجتماعی و برگزاری کارگاه های روان شناختی به این زنان کمک کرد تا بتوانند خود را بازسازی کنند و بر ترس ها و نگرانی های خود غلبه کرده و در شرایط روانی مناسب برای ازدواج مجدد قرار گیرند.
۲۶۳.

دگرگونی ارزش های دینی و انقلابی در بین دو نسل از خانواده های مذهبی ساکن در خیابان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 31 - 54

کلید واژه ها: ارزش های انقلابی پایبندی دینی تغییرات فرهنگی تکثر انواع دینداری نسل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۶۷
در ایران متعاقب انقلاب اسلامی تغییرات چشمگیری در زمینه باورها و ارزش های فرهنگی پدید آمد و در طول چهار دهه اخیر با فراز و نشیب هایی همراه شد تا آن جا که امروز در بین نسل های گوناگون خانواده شهری شاهد تفاوت های بارزی در نظام های ارزشی و باورهای دینی هستیم. از این رو برای شناخت چند و چون این تغییرات، در پی مطالعه جهت گیری ارزش های دینی و انقلابی در دو نسل از افراد خانواده های مذهبی و انقلابی برآمدیم. روش تحقیق، تلفیقی(کیفی، کمی) و فنون گردآوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه بوده و نمونه مورد مطالعه متشکل از 40 خانواده بوده که به شیوه هدفمند از میان خانواده های مذهبی ساکن خیابان ایران برگزیده شده اند. یافته های پژوهش نمایانگر وجود تفاوت های نسلی در نوع دینداری افراد مورد مطالعه است. در زمینه تغییر وضعیت دینداری، یافته ها نشان می دهد که بعد مناسکی بیش از سایر ابعاد دستخوش تغییر بوده است. با در نظر گرفتن سه بعد اعتقادی، مناسکی و پیامدی، میزان دینداری افراد نسل اول بیشتر از افراد نسل دوم بوده است. به علاوه تفاوت بین نسل اولی ها و نسل دومی ها بر حسب جنس نیز متغیر و در زنان بیشتر از مردان بود. در زمینه رویکرد به انقلاب و نظام هر دو نسل ناقد فاصله گرفتن نظام از ارزش های اولیه انقلاب و خواهان بازگشت به آنها بودند اما نسل دومی ها رویکرد نقادانه تری داشتند. در زمینه رویکرد به نظام، یافته های کمی نیز نشان می دهد که میزان اعتماد به نظام سیاسی در هر دو نسل پایین اما در نسل دومی ها پایین تر بوده است.
۲۶۴.

بررسی وضعیّت علما و روحانیون سلسله صفویه، در دوران زندگی میرسیّد محمّدصالح بن حبیب الله بن زین العابدین اردکانی

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵ 69 - 80

کلید واژه ها: صفویه علما روحانیون شاه عباس اول شاه صفی شاه عباس دوم میر صالح اردکانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۵۰۹
اردکان از دیربازتا کنون مهدپرورش علما، فضلا وانسان های بزرگی بوده است. یکی از این علما میر صالح اردکانی است که در قرن یازدهم هجری وهمزمان باحکمرانی دولت صفویه درایران، روزگارمی گذرانیده است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت علما و روحانیون سلسله ی صفویه همزمان بادوران حیات میرصالح اردکانی می باشد چرا که ایشان هم از قشر علما و روحانیون بوده و این که در زمان دولت صفوی می زیسته است. در این پژوهش از روش اسنادی کتابخانه ای بهره گرفته شده است. بررسی جایگاه روحانیون در ساختار اجتماعی سیاسی دولت صفوی،دولت صفویه و مشارکت علما و فقها در آن ، مخالفت گروهی از علما وفقها با فرمانروایان صفوی وهمزمان بودن حیات دو تن از مخالفان با دوران زندگی میر صالح اردکانی ، موقعیت و اعتبار سادات در دولت صفوی،منع دوباره ی شراب خواری در زمان حیات میر صالح اردکانی،وضعیت اقامه نماز جمعه در یزد در دوران زندگی میر صالح اردکانی،اوضاع اردکان در قرن یازدهم و همزمان با دولت صفوی،بررسی اجمالی روابط ایران وهند در دولت صفوی در زمان حیات میر صالح اردکانی و همچنین معرفی برخی از علما ، فقها ، مورخان وادیبان هم عصر با میر صالح اردکانی از مهمترین دستاورد های این تحقیق می باشد.
۲۶۵.

نقش پیاده راه های شهری در ارتقای کیفیت محیط شهری از دیدگاه شهروندان (نمونه موردی: پیاده راه طالقانی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۸ و ۶۹ 188 - 205

کلید واژه ها: شهروندان پیاده راه ارتقای کیفیت محیط شهری شهر ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۶۸
پژوهش حاضر با هدف سنجش نقش پیاده راه طالقانی شهر ایلام در ارتقای کیفیت محیط شهری با توجه به دیدگاه شهروندان و بر اساس تحقیقی توصیفی - پیمایشی و با بهره مندی از مطالعات اسنادی انجام گرفته است. در جمع آوری اطلاعات لازم در مورد متغیرها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق نیز شهروندان ایلامی بودند و نمونه آماری این تحقیق به روش کوکران (نمونه گیری مورگان) به تعداد 384 نفر انتخاب شد؛ به این ترتیب تعداد 384 پرسشنامه در بین عابران پیاده در خیابان طالقانی توزیع گردید. به منظور تحلیل داده ها نیز از نرم افزار spss استفاده شد. نتایج حاصل از یافته های تحقیق نشان داد از دیدگاه شهروندان ایلامی، نقش پیاده راه طالقانی در ارتقای کیفیت محیط شهری از حد متوسط کمتر است و این پیاده راه از نظر شهروندان از کیفیت محیطی ضعیفی برخوردار است؛ همچنین از دیدگاه آنان، شاخص های فرم و کالبد، اجتماعی- فرهنگی، کاربری و فعالیت و زیست محیطی به ترتیب در اولویت تأثیرگذاری اول تا چهارم اهمیت قرار دارد.
۲۶۶.

بررسی نمادهای زیارتگاه های سیستان

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 11 - 38

کلید واژه ها: نماد باورها زیارتگاه کوه خواجه سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۱۶۴
نماد با ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه روان آدمی در ارتباط است. امروزه با بررسی و تحلیل نمایه های نمادین و اسطوره های به یادگار مانده از گذشتگان پی به تاریخ گذشتگان می بریم. پاره ای از نمادها که توسط فلاسفه و مورخان دینی به زبان قابل فهم امروزی ارایه شده، جهان بینی و برداشت های گذشتگان از عالم بیرون و پیرامونی را روشن می سازد و هرچه بیشتر به گذشته بشر بازگردیم، راز حقایق و محتوای فوق انسانی نمادها را که متعلق به ماورای قلمرو معانی و تجربه های معمولی است، از طریق عبور از ظاهر متن و راه یافتن به حقیقت و باطن آن که به منزله عبور از جهان محسوس و ورود به عالم باطن و حقیقت است، درمی یابیم. منطقه سیستان دارای زیارتگاه های بسیاری است که برای ساکنان آن ارزش و احترام خاصی دارد. فراوانی زیارتگاه ها و نمادهای خاص آن ها از جمله درخت گز، قربانگاه، تنور پخت نان، شاخ گاو و قرارگیری برخی از این بناها بر بلندای کوه خواجه که همواره از تقدس و جایگاه ویژه ای در ادیان مختلف برخوردار بوده، دارای اهمیت است. با توجه به این که تاکنون تحقیق و بررسی ویژه ای در ارتباط با این زیارتگاه ها صورت نگرفته، در این نوشتار سعی شده است به مدد پژوهش های میدانی و مطالعات کتابخانه ای، ریشه این نمادهای زیارتگاهی در زیارتگاه های سیستان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج حاصل از مطالعات بیانگر این مهم است که نمادهای مذکور متاثر از اعتقادات پیش از اسلامی و باورهای اسطوره ای ساکنان منطقه می باشد.
۲۶۷.

بررسی تاریخی و جامعه شناختی شکل گیری پان ترکیسم درآذربایجان ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 235 - 256

کلید واژه ها: آذربایجان پان ترکیسم وابستگی مسیر قاجار پهلوی اول پهلوی دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۸۹
سؤال اصلی این مقاله چگونگی شکل گیری پان ترکیسم  و نحوه تحول  آن است. برای پاسخ گویی به این سؤال با استفاده از روش تاریخی وابستگی به مسیر، تاریخ معاصر ایران را به چند دوره تقسیم کردیم و ویژگی ه ای جنبش های  آذربایجان را در آن ها بررسی کردیم. طبق این روش وقتی که پدیده ای در یک نقطه عطف تاریخی شکل می گیرد، بازگشت به حالت قبل از آن دشوار یا نامیسر است. این بررسی نشان داد که در دوره قاجار، ایالت آذربایجان به دلیل برخورداری از استقلال نسبی سودای جدایی از ایران  نداشت. اما با اجرای سیاست های خشن رضاخان، آذری ها برای حفظ هویت خود به زبان و فرهنگ محلی توجه کردند. به همین دلیل پس از تبعید وی، پان ترکیسم اولین بار در قالب فرقه دموکرات ظهور کرد.
۲۶۸.

هفت گانه ها در فرهنگ مردم کرد و لر و ریشه تاریخی آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ و ۶۷ 170 - 185

کلید واژه ها: هفت گانه ریشه تاریخی فرهنگ مردم کرد لر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۳۴۸
یکی از موضوعات مهم و قابل تأملی که ذهن پژوهشگران را به خود مشغول داشته، تداوم  فرهنگی ایرانیان است. بسیاری از مؤلفه های فرهنگی ایرانیان از پس هزاره ها گذشته و امروزه به همان شیوه در بین مردم ایران رایج هستند. یکی از این موارد، تقدس و جایگاه بالای عدد هفت است؛ گرچه این عدد در اکثر فرهنگ ها از جایگاه بالا و آیینی برخوردار بوده و هست؛ ولی تمرکز این مقاله بر هفت گانه های موجود در فرهنگ مردم کرد و لر و ریشه شناسی تاریخی آنها بود که بسیاری از آنها ریشه در تاریخ و اساطیر ایران دارد. جلوه های عدد هفت را در جشن ها، باورهای مذهبی، عزاداری ها، بازی ها، نام مناطق جغرافیایی و نام طوایف این اقوام  به وضوح می توان دید. در این تحقیق با استناد به منابع کتابخانه ای و تحقیقات میدانی و به روش توصیفی – تحلیلی، هفت گانه های رایج در فرهنگ مردم کرد و لر از نظر تاریخی بررسی شد؛ درواقع هدف از انجام این تحقیق یافتن پاسخ برای این سؤالات بود که هفت گانه های موجود در فرهنگ مردم کرد و لر کدامند و تا چه میزان ریشه در تاریخ و فرهنگ ایران دارند؟ از جمله هفتگانه های رایج در فرهنگ مردم کرد و لر، هفت شبانه روز جشن عروسی، هفت ساز و هفت دهل، هفت رقم شام عروس، هفت کوه، هفت چشمه، هفت آسیاب، هفت لنگ، هفت سنگ، هفت کِل و ... را می توان نام برد.
۲۶۹.

قدرت و عاملیت و نمایش های آیینی زنانه (مطالعه ای در نمایش های زنانۀ قبل از دهۀ پنجاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 287 - 308

کلید واژه ها: آیین آیین وارونگی امیال زنانه جنسیت نمایش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۸۸
زنان در بعضی از مناطق ایران تا قبل از دهه پنجاه، در محفل های خصوصی زنانه و دور از چشم مردان به اجرای نمایش می پرداختند تا تصویری موقت از آمال و آرزوهای خود را به نمایش درآورند. قوانین حاکم بر جامعه، آزادی و قدرت آن ها را محدود کرده بود و نیازهایشان که در هاله ای از آرزو و رؤیا راهی برای بروز می جست، سرانجام از طریق حرکات نمایشی و روایت های جاری در آن ها نمود یافت. این پژوهش این است که نمایش های آیینی زنانه چه تناسبی با آرزوها و موقعیت آن ها به عنوان جنس دوم داشته است. روش این پژوهش، اسنادی-میدانی است. برای داده های میدانی، با هفت زن از تهران در رده سنی 65 تا 75 سال که اجراکننده اصلی نمایش ها بودند، مصاحبه صورت گرفت. از طریق مطالعات اسنادی، معروف ترین نمایش های زنانه شناسایی و طبقه بندی می شوند تا در تحلیل داده ها به کار گرفته شوند. داده های گردآوری شده به روش تحلیل تماتیک انجام شده است. برای درک آیینی نمایش های زنانه، از رویکرد انسان شناسی نشانه شناختی نمادها بهره گرفتیم و برای تبیین تضادهایی که بین نقش های موجود در ساختار نمایشی مشاهده می شد، از مفهوم آیین های وارونگی گلاکمن[1] استفاده کردیم. نتایج بیانگر آرزوی داشتن فضایی امن تر و قدرت بیشتر و عاملیتی برای داشتن استقلال و اقتداری مانند مردان است. [1]. Gluckman,Max
۲۷۰.

بررسی شاخص های فرهنگی شهر یزد در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 9 - 32

کلید واژه ها: فرهنگ شاخص یزد انقلاب اسلام شاخص های فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۲۳۹
امروزه شهر یزد به عنوان بزرگ ترین شهر خشتی جهان و یکی از مهم ترین شهرهای تاریخی جهان شناخته می شود. به منظور بررسی شاخص های فرهنگی اجتماعی بالأخص شاخص های دینی و اخلاقی شهر یزد در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی، محقّق با فیش برداری از منابع مرتبط و بهره گیری از آراء صاحب نظران و نخبگان عرصه فرهنگی شهر یزد به شیوه توصیفی - تحلیلی و با مطالعه اسناد، مدارک و داده های آماری به این نتیجه دست یافته که الگوی شاخص های فرهنگی شهر یزد در قالب درخت تنومندی است که دارای ریشه، ساقه اصلی و شاخ و برگ ها است. ریشه این درخت دربر گیرنده مؤلّفه هایی نظیر دین و مذهب، ادبیات و ذوق هنری و بزرگان و علمای این شهر است. ساقه این درخت ارزش های قراردادی هستند که در حکم خطّ مشی ها، فلسفه، نمادها و مفاهیم اساسی تطوّر فرهنگی شهر یزد است. برگ ها و شاخه های درخت که نمادهای قابل مشاهده و جلوه های بیرونی فرهنگ هستند، دربر گیرنده رفتارها، گرایش ها و صفات مردم یزد است.
۲۷۲.

بررسی سبک زندگی دانشجویان استان یزد بر اساس الگوی آرمانی فارغ التحصیل شایسته نظام آموزش عالی ایران (بعد اجتماعی سیاسی)

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۷ 37 - 64

کلید واژه ها: دانشجو سبک زندگی فارغ التحصیل شایسته نظام آموزش عالی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۱
هدف: ما در این تحقیق خواهان بررسی سبک زندگی دانشجویان استان یزد بر اساس الگوی آرمانی فارغ التحصیل شایسته نظام آموزش عالی ایران هستیم. روش:جهت انجام این تحقیق از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان استان یزد می باشد که تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران 350 نفر می باشد. یافته ها: 7/33درصد از مردم تمایل زیادی به خدمت در مناطق محروم دارند. شاخص کل اهتمام به احقاق حقوق مظلومان و مستضعفان و کاهش فقر و محرومیت و بی عدالتی در 6 درصد کم، 4/63 درصد متوسط و 4/29 درصد زیاد بوده است. شاخص کل اهتمام به مشارکت در فرایند رشد و توسعه جامعه، در 4/52 درصد کم؛ 44 درصد متوسط و 6/3 درصد زیاد گزارش شده و درنهایت شاخص اهتمام به تأثیرگذاری مثبت و حداکثری بر محیط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه در 6/46 درصد کم؛ 3/43 درصد متوسط و 3/10 درصد زیاد بوده است. نتیجه گیری: سبک زندگی دانشجویان در بعد سیاسی اجتماعی سبک زندگی نشان داد که میزان مشارکت سیاسی و اجتماعی دانشجویان در وضعیت مطلوبی نیست. از همین رو دقت نظر و برنامه ریزی بهتر از سوی مسئولین و مدیران فرهنگی آموزشی کشور بیش از پیش احساس می شود.
۲۷۳.

فراتحلیل عوامل اقتصادی - اجتماعی مرتبط با خودکشی (مقایسه وضعیت استان ایلام با کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۸ و ۶۹ 7 - 33

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی شرایط اقتصادی سرمایه اجتماعی خودکشی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۳۲۸
هدف از مقاله حاضر بررسی فراتحلیل عوامل اقتصادی - اجتماعی مرتبط با خودکشی و به صورت خاص، مقایسه وضعیت استان ایلام با کشور است. پس از بررسی پژوهش های انجام شده درباره خودکشی که در سایت های اینترنتی اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، مجلات تخصصی نورمگز و ایرانداک منتشر شده اند؛ تعداد 25 مقاله و پایان نامه از بین پژوهش هایی که با توجه به متغیرهای تحقیق و صحیح بودن مراحل مختلف اجرای تحقیق مورد تأیید بودند، به صورت تصادفی انتخاب شد. برای تحلیل در این پژوهش از نرم افزار جامع فراتحلیل «CMA2» استفاده گردید و نتایج فراتحلیل نشان داد که بین سرمایه اجتماعی (ارتباطات، حمایت، اعتماد، هنجارها و تعهدات) و اشتغال با خودکشی، رابطه منفی و معناداری وجود دارد. بین مشکلات اقتصادی (فقر خانواده، درآمد پایین، ناتوانی در گذراندن امور اقتصادی)، مشکلات خانوادگی (ناسازگاری با شرایط، بی اعتمادی خانواده)، ضعف سلامت روان (ناامیدی، افسردگی، استرس) و سن رابطه مثبت وجود دارد. نتایج حاصل از بررسی مطالعات، بخصوص در مورد استان ایلام، نشان داد که موارد مطرح شده با شدت نسبتاً متفاوت با وضعیت استان ایلام مطابقت دارد و فاصله زیادی با وضعیت کشوری ندارد.
۲۷۴.

برساخت اجتماعی پروبلماتیک حضور داغدیده در گورستان، به سوی یک نظریۀ زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 7 - 30

کلید واژه ها: پروبلماتیک حضور داغدیدگان گورستان مرگ نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۵۸
مرگ همواره بخشی انفکاک ناپذیر از زندگی بشر بوده است. بشر برای قابل تحمل ساختن مرگ به مذهب، فلسفه، علم و هنر متوسل شده است. پژوهش های تاریخی و مردم شناختی، نقش فرهنگ بر واکنش انسان ها نسبت به مرگ را تأیید کرده اند. در همین راستا آیین های خاکسپاری و تدفین که تا حدودی تحت تأثیر فرهنگ و مذهب هستند، به عنوان نخستین جلوه اجتماعی ماتم در به هم پیوستگی شبکه حمایتی در کنار داغدیدگان و تسهیل پذیرش فقدان حائز اهمیت هستند. در مقاله حاضر برای دستیابی به فهمی عمیق از فرایند حضور و کنش های داغدیدگان در گورستان، به عنوان یکی از حوزه های اساسی تاثیرگذار در زندگی آنها و نقش آن در گذر از داغدیدگی، با طراحی نظریه زمینه ای به گردآوری داده ها از داغدیدگان درجه یک، در بستر شهر یزد اقدام شد. بنابراین مصاحبه هایی عمیق با داغدیدگان فقدان های غیر منتظره، که حداقل چهار ماه و حداکثر چهار سال از فوت عزیز یا عزیزانشان می گذشت، انجام شد. در این مسیر با تحلیل خط به خط گزاره ها در سه فرایند کدگذاری باز، محوری و گزینشی، 24 مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان برهم کنش واسازانه داغدیده/متوفی در گورستان برساخت شد. پدیده مرکزی این مقاله پروبلماتیک حضور در گورستان بود که داغدیدگان در واکنش به آن، استراتژی هایی متفاوتی را اتخاذ می کردند. برساخت زندگی در گورستان، مکانیسم جایگزینی مکانی خیرات، مدیریت حضور و غیره از جمله استراتژی های آنها در پاسخ به پدیده مرکزی بوده است. اتخاذ این استراتژی ها، پیامدهای منفی و مثبتی همانند تنظیم عواطف، تشدید بیماری ها و سازگاری با اپوخه گورستان را برای آنان به ارمغان آورده است.
۲۷۶.

بررسی نحوه گذران اوقات فراغت اساتید، دانشجویان و کارکنان زن دانشگاه ایلام با تأکید بر فعالیت های بدنی و ورزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۴ و ۶۵ 75 - 96

کلید واژه ها: اوقات فراغت ورزش و فعالیت بدنی دانشگاه ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۲۲۳
اوقات فراغت و نحوه گذران آن از جمله مفاهیم نوینی است که با پیدا شدن انواع تکنولوژی و پیشرفت صنعت در زندگی مردم معنای واقعی خود را یافته است. این پژوهش که با هدف بررسی نحوه گذران اوقات فراغت اساتید، دانشجویان و کارکنان زن دانشگاه ایلام با تأکید بر فعالیت های بدنی و ورزش انجام شده، توصیفی- تحلیلی و از نظر روش گردآوری اطلاعات، میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل اساتید، دانشجویان و کارکنان زن دانشگاه ایلام می باشد که 362 نفر از آنها با استفاده از جدول مورگان و روش طبقه ای، به عنوان نمونه انتخاب شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که پایایی آن به روش آلفای کرونباخ (89/0 ) تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش های آماری توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و درصدهای ستونی) و آمار استنباطی (ANOVA، LSD و کروسکال والیس) استفاده گردید (05/0p<). نتایج تحقیق نشان داد که در میان فعالیت های مربوط به گذران اوقات فراغت، استفاده از موبایل در هر سه گروه، مهمترین فعالیت بود و فعالیت های بدنی و ورزش در بین اساتید، دانشجویان و کارکنان به ترتیب در اولویت های نهم، هفتم و هشتم قرار داشت. بررسی روابط بین متغیرها نیز نشان داد که بین متوسط درآمد، سن و تحصیلات با میزان ورزش کردن و اوقات فراغت در میان سه گروه، تفاوت معناداری وجود دارد. فعالیت های غیرحرکتی مانند استفاده از موبایل سهم عمده ای از ساعات فراغت را به خود اختصاص داده است و ورزش در این میان، جایگاه مطلوبی ندارد.
۲۷۷.

تحلیل جامعه شناختی و انسان شناختی فعالیت های اقتصادی بروجنی های ساکن ایذه (با تأکید نظریۀ حک شدگی ترکیبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 83 - 106

کلید واژه ها: فعالیت های اقتصادی بروجنی ها ایذه حک شدگی ترکیبی جامعه شناسی اقتصادی پولانی گرانووتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۳
فعالیت های اقتصادی را تنها با عوامل و مؤلفه های اقتصادی نمی توان تبیین کرد، بلکه این کنش ها و فعالیت ها از الگوهای فرهنگی-اجتماعی نیز پیروی می کنند. بنابراین برای بررسی بهتر و جامع تر سطح کیفی فعالیت های اقتصادی، باید ارتباط آن را با ساختارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه در نظر گرفت. با عنایت به تأثیرپذیری فعالیت های اقتصادی مناطق ایلیاتی از عوامل طبیعی، اجتماعی و فرهنگی، هدف این پژوهش توصیف و تحلیل جامعه شناختی فعالیت های اقتصادی بروجنی های مقیم ایذه است. در این پژوهش از رفتار اقتصادی بروجنی های مقیم ایذه با عنوان «تجار کوچ رو» یاد شده و بر اساس نظریه حک شدگی ترکیبی کلوستر مورد تحلیل قرار گرفته است. رویکرد نظری در این پژوهش، تفسیری و استراتژی روش شناختی مورد استفاده مبتنی بر روش مردم نگارانه بوده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل مطالعه اسنادی، مصاحبه، مشاهده و عکس و حجم نمونه مورد نظر 24 نفر از بروجنی های مقیم ایذه و 6 نفر از بختیاری های ساکن ایذه (جمعا 30 نفر) هست. با توجه به ماهیت روشی در تحلیل و نتیجه گیری داده ها از توصیف فربه استفاده شده است. نتایج حاصل از توصیف فربه (تبیین) نشان می دهد که وضعیت طبیعی، اجتماعی و جغرافیای فرهنگ ایلی بختیاری ها به مثابه بسترهای مناسب به شکل گیری فعالیت های اقتصادی بروجنی ها در ایذه انجامیده و ویژگی های فرهنگی و اقتصادی بروجنی ها و استراتژی های تجاری آنها به مثابه «تجار کوچ رو» نیز به تداوم فعالیت های اقتصادی آنها در بازار ایذه مدد رسانده است.
۲۷۸.

بررسی هویت شهری ایلام و مؤلفه های هویت بخش آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۲ و ۶۳ 118 - 141

کلید واژه ها: شهر ایلام هویت شهری طبیعت مصنوعات فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۹ تعداد دانلود : ۳۶۷
در حالی که آنچه از اغلب شهرهای کنونی ما در ذهن عموم شکل گرفته مجموعه ای از ساختمان های بلند، پارک ها و خیابان هاست؛ اما شهرها و فضاهای شهری از شخصیت و هویت ویژه ای برخوردار هستند. هویت هر شهر را ویژگی ها و امتیازات آن شهر در دوره ای نسبت به دوره پیش مشخص می سازد. در این زمینه آنچه قابل تأمل است وجوه اشتراک و تمایز شهرها با هم است. صفات هویتی شهر متشکل از صفات هویتی طبیعی، مصنوعی و انسانی است. با توجه به اهمیت هویت شهری، این پژوهش با هدف بررسی شاخص های مؤثر بر شکل گیری هویت شهر ایلام و ارزیابی تطابق معماری شهری ایلام با این شاخص ها انجام شده است. روش تحلیل در این مقاله، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی و مشاهدات میدانی جمع آوری شده است. نتایج تحقیق نشان داد که از میان مؤلفه های اصلی که برای شناخت و بررسی هویت شهر ایلام در نظر گرفته شده اند، مؤلفه های مصنوع که خود ناشی از عامل سیاست هستند بیشترین تأثیر را داشته اند؛ همچنین یافته ها نشان داد که معماری شهری ایلام با مؤلفه های تاریخی، انسانی و طبیعی آن تطابق چندانی ندارد.
۲۷۹.

مرگ طلبی در جدال خیر و شر و مقایسۀ آن با مرگ طلبی عاشقانه و عارفانه بر اساس دو نگاره از دو مرحلۀ پیشین و پسین مکتب هرات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۹ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 77 - 100

کلید واژه ها: مرگ طلبی مکتب هرات مرگ عاشقانه و عارفانه شاهنامه بایسنقری خمسه نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۶۷
هدف این مقاله بررسی یک نگاه خاص به مرگ یعنی «مرگ طلبی» است که اغلب خاستگاه آن آرمان های سیاسی حکومت هاست و علاوه بر تأثیرگذاری بر هنرمندان در آثار آن ها نیز بازتاب یافته است. مراد از مرگ طلبی، نگاهی است که انسان برای متحقق کردن هدفی والا یا رسیدن به امری پربها بدون هیچ بیمی مرگ را طلب می کند. این انسان در زندگی اش نه تنها از مرگ نمی هراسد، بلکه در جست و جوی آن است. در این مقاله ابتدا کلیاتی درباره انواع نگاه به مرگ ارائه شده است. سپس بر اساس روش توصیفی- تحلیلی مرگ طلبی از دو منظر بررسی و مقایسه شده است: نخست جدال بین نمادهای خیر و شر با تمرکز بر نگاره « کشته شدن دیو سپید به دست رستم » از شاهنامه بایسنقری ، و دوم مرگ طلبی با رویکرد عاشقانه و عارفانه بر اساس نگاره « مرگ فرهاد » اثر کمال الدین بهزاد از خمسه نظامی. همچنین، علاوه بر مقایسه نگاه به مرگ در این دو رویکرد، کوشیده شد که این نگاره ها به همراه اشعار و مضامین نظری و بصری شان تحلیل و مقایسه شوند؛ تا در نهایت تفاوت ها و شباهت های این دو الگو از نگاه به مرگ، در دو اثر برجسته در زمان خودش مشخص شوند. در پایان مشخص می شود که آرمان های سیاسی حکومت ها هم، در شکل گیری نگاه به مرگ بسیار مؤثر است و این امر به نوعی در آثار برخی هنرمندان به مثابه بخشی از روح زمان شان بازتاب می یابد.
۲۸۰.

بازتاب عناصر بومی در شعر غلامرضا محمّدی «کویر»

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال اول بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 105 - 118

کلید واژه ها: محمدی (کویر) ادبیات اقلیمی عناصر بومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۷۳
غلامرضا محمّدی «کویر» از شاعران خوش قریحه و توانای خطّه یزد است که در طول حوادث و جریان های مختلف و مناسبت های خاص، کلک چالاک خویش را به حرکت درآورده است و در میدان طبع، اسب بلاغت و فصاحت رانده و گوی تخیّل و عاطفه را به سر منزل مقصود رسانیده است. از تخلّص این شاعر که خود وامگیری از طبیعت خاصّ مناطق گرم و خشک و آب و هوای بیابانی است، این مطلب بر می آید که شاعر از طبیعت پیرامون خویش تأثیر بسزایی پذیرفته است. در این پژوهش به بررسی و تحلیل بازتاب عناصر بومی و چگونگی تأثیر آنها در شعر این شاعر می پردازیم. این مقاله به روش تحلیلی توصیفی با استفاده از منابع کتابخانه ای نوشته شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان