درخت حوزه‌های تخصصی

رشته های جغرافیای عمومی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ارزیابی مخاطرات طبیعی جغرافیای اقتصادی جغرافیای اکوتوریسم جغرافیای اوقات فراغت جغرافیای پزشکی جغرافیای تاریخی جغرافیای جمعیت جغرافیای حمل و نقل جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی جغرافیای زمین در فضا جغرافیای سیاسی جغرافیای صنعتی جغرافیای فرهنگی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۲۶۱ تا ۳٬۲۸۰ مورد از کل ۴٬۰۲۰ مورد.
۳۲۶۱.

تحلیل شبکه دسترسی به هتل ها با توجه به توزیع مقاصد گردشگری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 147 - 168

کلید واژه ها: گردشگری تحلیل شبکه اقامت گاه گردشگری مکانیابی مسیریابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۲۱۲
اقامتگاه های گردشگری به عنوان مبداء و مقصد بازدید های روزانه در شهرها از اهمیت بسیاری برخوردار هستند، مکان یابی صحیح هتل ها و سایر اقامتگاه های گردشگری می تواند باعث آسایش گردشگران در زمینه حمل ونقل، کاهش ترافیک شهری، عدم سردرگمی گردشگران در فضاهای شهری و همچنین افزایش نقش منحصر به فرد آن در اقتصاد گردشگری و توسعه هتل داری گردد. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت مکانی و موقعیت جغرافیایی هتل ها، وضعیت دسترسی جاذبه های گردشگری شهر اصفهان با اقامت گاه های گردشگری پرداخته است. اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای، اسنادی، و مراجعه به سازمان ها و ادارات مربوط جمع آوری شده است. سپس داده ها جهت ورود به نرم افزار GIS، آماده سازی و برای تحلیل داده ها از ابزار Network Analyst استفاده شده است. جهت نشان دادن موقعیت بهترین اقامت گاه های گردشگری نسبت به جاذبه ها گردشگری از ابزار New Location_Allocation استفاده گردید و مشخص شد که هتل مهر بهترین دسترسی را نسبت به جاذبه های تاریخی، هتل مروارید بهترین دسترسی نسبت به جاذبه های تفریحی و هتل کوثر بهترین دسترسی نسبت به جاذبه های تاریخی، گردشگری و تفریحی دارد. نتایج نشان داد که، بیشتر مراکز تفریحی شهر اصفهان، فاصله بهینه ای با اقامت گاه های گردشگری ندارند وهمچنین مشخص شد که توزیع فضایی اقامت گاه های گردشگری شهر اصفهان متاثر از جاذبه های گردشگری نمی باشد.
۳۲۶۲.

بررسی عوامل موثر بر خلق ارزش مشترک و تاثیر آن بر وفاداری گردشگران (مورد مطالعه: گردشگران خارجی شهر دامغان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 23 - 47

کلید واژه ها: خلق مشترک ارزش وفاداری انگیزه گردشگران منابع در اختیار گردشگران شهر دامغان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۷۹
صنعت گردشگری امروزه به عنوان یکی از اصلیترین ارکان اقتصادی و خدماتی جهان تبدیل شده است. به نحوی که بسیاری از کارشناسان توسعه از این صنعت به عنوان محور توسعه پایدار یاد میکنند. به دلیل نقش انکارناپذیرگردشگری در روندرشدتوسعه کشور، مدیران صنعت گردشگری همواره با چالش جذب گردشگر و جلب رضایتمندی و وفاداری او مواجه هستند. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر خلق ارزش مشترک و شناسایی تاثیر آن بر وفاداری گردشگران خارجی شهر دامغان بوده است. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و در زمره تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار میگیرد.جامعه آماری پژوهش،شامل کلیه گردشگران خارجی میباشد که در بازه زمانی فرودین تا دیماه 1397 از شهر دامغان بازدید کرده اند.حجم نمونه براساس فرمول کوکران برای جامعه247 نفری تحقیق معادل 150 بدست آمد.روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس میباشد.داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه تلفیق شده از مطالعات مرز و همکاران (2018) و باسر و همکاران( 2018)در قالب مقیاس لیکرت جمع آوری شده است. در این تحقیق به منظور بررسی اعتبار ابزار پژوهش از روش روایی منطقی از نوع ظاهری و پایایی آلفای کرونباخ استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارspssو مدلسازی معادلات ساختاری با رویکر حداقل مربعات جزیی توسط نرم افزار اسمارت پی ال اس صورت گرفت. یافته ها نشان می دهد متغیر منابع در اختیار گردشگران و انگیزه های گردشگران بر خلق مشترک ارزش تأثیر مثبت ومعناداری داشته اند.همچنین خلق مشترک ارزش نیز تاثیر مثبت و معناداری بر وفاداری گردشگران داشته است.
۳۲۶۳.

بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای غذای محلی در جذب گردشگران غذایی (مورد مطالعه: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 95 - 106

کلید واژه ها: غذای محلی گردشگری غذایی تجارب غذایی تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۳۴۷
خوردن یک نیاز فیزیکی و همچنین یک فعالیت فرهنگی و اجتماعی است. تقاضای گردشگران به غذاهای محلی در سطوح مختلفی از نیازها اتفاق می افتد. بنابراین در مورد نحوه ی برخورد گردشگران نسبت به مصرف مواد غذایی محلی تفاوت وجود دارد. لذا، هدف تحقیق حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای غذای محلی در جذب گردشگران غذایی به مقصد گردشگری به منظور بخش بندی بازار گردشگری متناسب با نیازهای گردشگران علاقه مند به غذای محلی به عنوان یک جاذبه است. در این پژوهش جهت بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای غذای محلی در جذب گردشگران غذایی، پرسشنامه ی محقق ساخته با 26 معرف و در مقیاس نقطه ای طیف لیکرت تهیه و در بین گردشگران موجود در این شهر در تابستان 1398 پخش شد و شیوه ی انتخاب افراد نمونه به صورت نمونه گیری تصادفی در دسترس بود و در مدت یک ماه 100 پرسشنامه تکمیل گردید که از این تعداد 85 مورد برای استفاده مناسب بود؛ پایایی و روایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید و به روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد کمترین مربعات جزیی (PLS-SEM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. متغیرهای مدل بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای غذای محلی در جذب گردشگران غذایی از جمع بندی مطالعات پیشین استخراج شد. نتایج نشان داد که در مدل بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای غذای محلی در جذب گردشگران غذا عوامل انگیزشی، عوامل جمعیت شناختی و عوامل روان شناختی به ترتیب با مقادیر ضرایب مسیر 130/0، 613/0، 338/0 و تقاضای غذای محلی با مقدار ضریب مسیر 252/0، در تمامی فرضیه ها مثبت بوده و نشان گر اثر مستقیم بر متغیرهای وابسته پنهان
۳۲۶۴.

آسیب شناسی کاربرد مدل سازی معادلات ساختاری در پژوهش های گردشگری ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۰) 124 - 146

کلید واژه ها: مدل سازی معادلات ساختاری چالش ها و اشتباهات تحقیقات گردشگری نشریه های ایرانی گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۲۴
در سال های اخیر، استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری در مطالعات گردشگری به طور کامل گسترش یافته است. با این حال، در هنگام استفاده از این روش، چالش هایی وجود دارد که باید شناسایی و رعایت شود. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر، شناسایی و تحلیل زمینه های چالش برانگیز و مشکل ساز در استفاده از SEM در تحقیقات گردشگری در ایران است. پژوهش حاضر، مبتنی بر مطالعه ی مروری به صورت نظام مند و از طریق تحلیل داده های ثانویه انجام شده است. جامعه ی آماری این تحقیق، مقالات نشریه های داخلی گردشگری (علمی-پژوهشی مصوب وزارت علوم) از ابتدای انتشار فصلنامه ها تا پایان سال 1396 هستند. روش نمونه گیری فرآیند هدفمند بود که پس از طی این فرآیند، حجم نمونه ی آماری تعداد 116 مقاله تعیین شد. تحلیل داده ها مبتنی بر دو رویکرد از طریق نرم افزار SPSS25 انجام پذیرفت؛ رویکرد اول: تحلیل توصیفی مقالات و رویکرد دوم: تحلیل چالش های کاربرد روش SEM. نتایج نشان می دهد که عدم بررسی حجم نمونه لازم، عدم انجام آزمون نرمالیته توزیع داده ها، عدم گزارش کامل تجزیه ی اثرات و اندازه اثر R2 و گزارش انتخابی و سلیقه ای شاخص های برازش از جمله مهمترین آسیب ها و چالش های محققان ایرانی در استفاده از SEM در تحقیقات گردشگری هستند. توصیه های علمی مبتنی بر رفع این چالش ها ارائه شده است.
۳۲۶۵.

الزامات و سازوکارهای توسعه کسب وکارهای سبز در شهرستان ری از دیدگاه زنان روستایی و کارشناسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای اقتصادی دوره ۳ بهار ۱۴۰۱ شماره ۷ 78 - 93

کلید واژه ها: زنان روستایی توسعه روستایی اشتغال روستایی کسب وکار سبز کارآفرینی روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶
تغییر اقلیم یکی از چالش های اساسی پیشروی بشر کنونی است. درنتیجه، جلوگیری از تغییرات آب و هوایی و تخریب منابع طبیعی از الزامات حفظ کیفیت زندگی نسل های فعلی و آینده است. از راهکارهای تحقق این مهم توجه به توسعه کسب و کارهای سبز و افزایش سطح سبز بودن کسب وکارهای موجود است. کسب وکار سبز شغل شایسته ای است که ضمن تولید کالاها و خدمات، به حفظ و احیاء کیفیت محیط زیست و بهبود اقتصاد روستا کمک می نماید. نظر به اهمیت زنان روستایی در کسب وکارهای روستایی، تحقیق حاضر به برسی الزامات و سازوکارهای توسعه کسب وکارهای سبز در بین زنان روستایی پرداخته است. جامعه آماری شامل زنان روستایی دارای کسب وکار در شهرستان ری (246 نفر) و کارشناسان این حوزه (80 نفر) بود. از این میان 202 زن روستایی و 50 کارشناس به عنوان نمونه مطالعه شدند. نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده دو عدد پرسشنامه محقق ساخته بود و برای تجزیه وتحلیل داده ها علاوه بر آماره های توصیفی از ضریب تغییرات و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. مقایسه کارشناسان و زنان روستایی نسبت به الزامات توسعه کسب وکارهای سبز در میان زنان روستایی نوعی تفاوت آشکار ادراکی نسبت به این موضوع را در میان این دو گروه نشان می دهد، به گونه ای که از دیدگاه زنان روستایی آنچه در اولویت بوده و از اهمیت بیشتری برخوردار است دارا بودن برخی ویژگی های فردی و شخیتی نظیر روحیه کارآفرینی و تمایل جهت ورود به کسب وکارهای سبز است. حال آنکه از نگاه کارشناسان وجود امکانات و زیرساخت های اطلاعاتی و ارتباطی ازجمله مهم ترین الزامات توسعه کسب وکارهای سبز برای زنان روستایی تشخیص داده شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی الزامات توسعه کسب وکارهای سبز در شش عامل اصلی گروه بندی شده اند که روی هم رفته حدود 76 درصد واریانس کلیه نشانگر ها را تبیین کردندکه حد مطلوب و مناسبی است . نتایج این تحقیق نشان داد که توسعه کسب وکارهای سبز روستایی مستلزم توجه به مؤلفه های اطلاعاتی و ارتباطی،آموزشی و ترویجی، بازاری و مدیریتی، فرهنگی و نگرشی، دانشی و انگیزشی و در نهایت مالی و اقتصادی است. همچنین، سازوکارهای این مهم شامل توسعه بستر و زیرساخت های حمایتی، تسهیل ارتباطات و شبکه سازی، توانمندسازی اجتماعی- اقتصادی و در نهایت توسعه شایستگی های حرفه ای است.
۳۲۶۶.

نظریه ساختار ژئوپلی نومیک نظام جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 59 - 83

کلید واژه ها: ژئوپلی نومی بندر کریدور انرژی نظام جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۵
نظم ژئوپلیتیک جهانی پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی دچار سیالیت گشت و تغییر ابعاد از ژئواستراتژی به بُعدهای متکی بر اقتصاد و فرهنگ را در دهه های پایانی قرن بیستم شاهد بودیم. در این میان نظریه های ژئوکالچر والرشتاین و برخورد تمدن های هانتینگتن چندان درست ازآب درنیامد تا شاهد شکل گیری یک نظم ژئوپلی نومیک در قرن بیست و یکم باشیم که پیشتر از سوی دمکو و وود[1] و افتاب کازی[2] مفهوم پردازی شده بود. نگارندگان با استفاده از اصطلاح آنها، نظریه نوینی را تحت عنوان "ساختار ژئوپلی نومیک نظام جهانی" برای قرن بیست و یکم ارائه می دهند که بر اساس مولفه های اقتصاد، سیاست و جغرافیا شکل گرفته است. مقاله حاضر از نوع پژوهش های بنیادی و نظری بوده و اطلاعات و مواد اولیه تحلیل به روش کتابخانه ای و با استفاده از کتب و مقالات علمی و همچنین وبگاه های معتبر و یا مرجع به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در نظم ژئوپلی نومیک نوین، یک توازن شکننده چندقطبی با محوریت 4 قدرت ایالات متحده، چین، روسیه و هند شکل گرفته است و انرژی و بنادر، به همراه کریدورها و مسیرهای ژئوترانزیتی مولفه های ژئوپلی نومیکی هستند که باعث "ثقل جغرافیایی رقابت قدرتی" در آسیای مرکزی-اوراسیا به عنوان "منطقه هسته" ساختار شده است.
۳۲۶۷.

تأثیر بازاریابی تلفن همراه در نیات رفتاری گردشگران: تحلیل نقش ارزش ویژهٔ برند مقصد گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 231 - 247

کلید واژه ها: بازاریابی تلفن همراه نیات رفتاری گردشگران ارزش ویژه برند مقصد گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۰۵
موفقیت در گردشگری نیازمند استفاده از ابزارهای نوین بازاریابی برای دسترسی به بخش های هدف و مرتفع کردن نیازهای مصرف کنندگان این صنعت روبه رشد است. یکی از این ابزارهای نوین بازاریابی تلفن همراه است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر بازاریابی تلفن همراه در نیات رفتاری گردشگران با توجه به نقش میانجی ارزش ویژهٔ برند مقصد گردشگری است. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و، از نظر نحوهٔ گردآوری داده ها، توصیفی   هم بستگی است. جامعهٔ آماری پژوهش شامل گردشگران بازدید کننده از دو شهر اصفهان و شیراز است که 293 نفر از گردشگران به روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب و بررسی شدند. پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن توسط شاخص میانگین واریانس استخراج شده به تأیید رسید. داده های پژوهش از طریق پرسش نامه های استاندارد الکترونیکی به دست آمد و با استفاده از نرم افزارهای Spss22 و Smart-PLS3 تجزیه وتحلیل شد. نتایج حاصل از تحلیل داده با تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که بازاریابی تلفن همراه در نیات رفتاری گردشگران و ارزش ویژهٔ برند مقصد گردشگری و نیز ارزش ویژهٔ برند مقصد گردشگری در نیات رفتاری گردشگران تأثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین، نتایج نقش میانجی ارزش ویژهٔ برند مقصد گردشگری را در این تأثیرگذاری تأیید کرد. براساس نتایج پژوهش، بازاریابی تلفن همراه به منزلهٔ یکی از ابزارهای نوین و اثربخش بازاریابی می تواند به طور خاص برای ارتقای مقاصد گردشگری و تأثیرات مطلوب در رفتار گردشگران استفاده شود. این نتایج می تواند برای مدیران و بازاریاب های مقاصد گردشگری مفید واقع شود.
۳۲۶۸.

بررسی و تحلیل ماهیت قدرت نرم در سطح دولت های ملت پایه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 22 - 46

کلید واژه ها: قدرت نرم نقد قدرت نرم جذابیت ماهیت قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۴
قدرت نرم و تجلی آن از جمله مباحثی است که به یاری جوزف نای به محافل دانشگاهی و سیاستگذاری راه پیدا کرده است.علیرغم اقبال گسترده به این مفهوم، عدم تبیین نظری دقیق از سوی نای، ابهامات متعددی را حول این شکل از قدرت رقم زده است.به طوریکه باوجود انبوهی از ادبیات، پژوهشگران هنوز درک کامل از ماهیت قدرت نرم ندارند. اینکه به واقع قدرت نرم چیست؟ و از چه عناصری شکل گرفته است؟ مسائلی است که هنوز پاسخ معتبری برای آنها یافت نشده .به همین منظور این پژوهش با اتکا بر نظریه داده بنیاد و تحلیل محتوا درصدد فهم عناصر موثر بر این قدرت در سطح دولت-ملت هاست.بر این اساس یافته های علمی پژوهش حاکی از این دارد اگر عناصر قدرت نرم را دستِ کم به منابع، ابزار، ذهنیت بازیگران، رفتار، آثار و حرکات بازیگران تحت اعمال قدرت محدود نماییم.در یک برداشت کلی قدرت نرم در سطح دولت- ملت ها عبارت است از: فرایندی که در آن محرک ها(منابع مادی و معنوی) یک کشور از طریق رفتار جذاب و در قالب ابزاری غیر خشونت آمیز(انواع و اشکال دیپلماسی)روی افکار مردم(نخبگان و عامه مردم) تاثیر گذاشته و موجب آثار، حرکات و رفتار و... در راستای تغییر ذهنیت و رفتار جامعه هدف، نسبت به کشور اعمال کننده می شود
۳۲۶۹.

ارزیابی کیفیت خدمات بیمارستانی در استان قم با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی با ترکیب فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و روش تودیم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۴) 20 - 40

کلید واژه ها: گردشگری پزشکی گردشگری سلامت کیفیت خدمات درمانی روش تودیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۳۱
گردشگری پزشکی یکی از مهم ترین حوزه های مرتبط با گردشگری است که امروزه مورد توجه بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه قرار گرفته است. برای توسعه این صنعت پیش از هرگونه برنامه ریزی، ضروری است که نقاط ضعف و قوت در این حوزه شناسایی شوند. پژوهش حاضر یک مطالعه از نوع مقطعی و تحلیلی- توصیفی می باشد که هدف آن ، ارزیابی کیفیت خدمات 4 بیمارستان مهم شهر قم به منظور مقایسه ی بیمارستان ها با یکدیگر و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن ها می باشد. اهمیت 31 معیار این پژوهش با انجام مقایسات زوجی توسط 18 خبره (3پزشک، 5 فعال در حوزه گردشگری و 10 دانشجوی خارجی) و با روش AHP فازی مشخص گردید و ارزیابی کیفیت خدمات بیمارستان ها با روش تودیم با تکمیل 100 پرسشنامه توسط بیماران انجام شد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، از جمله نقاط ضعف اساسی این مراکز می توان به کمبود تجهیزات به روز ، عدم توازن در قیمت و کیفیت مراکز اقامتی نزدیک بیمارستان ها و ... اشاره نمود و از جمله نقاط قوت این مراکز، قیمت و کیفیت خدمات درمانی و عملکرد مناسب و دقت در درمان شناسایی شد.
۳۲۷۰.

بررسی و پردازش دیداری تاب آوری شهری با تکنیک PROMETHEE- GAIA (موردمطالعه: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 129 - 149

کلید واژه ها: مدل سازی PROMETHEE GAIA تاب آوری شهری ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۱۸
شهرنشینی به عنوان برترین شکل سکونت گاه انسانی، ارتقای پایداری و تاب آوری آن، یک اولویت است؛ لذا مطالعات تاب آوری شهری و نحوه سنجش آن در شهرها اهمیت می یابد. این در حالی است که با وجود پیشرفت های مهم در سال های اخیر در این زمینه، روش های موجود برای اندازه گیری تاب آوری شهری، تنها به تحلیل آن برای اختلالات خاص، یا از منظر تاب آوری مهندسی بوده است. بر اساس ضرورت موضوع این پژوهش با استفاده از مدل سازی PROMETHEE ابتدا اقدام به شناخت مبانی مدیریت بحران ناشی از زلزله نموده و در مرحله بعد به تحلیل آماری شهر ایلام پرداخته است. لازم به ذکر است پژوهش حاضر دارای رویکرد توسعه ای – کاربردی و روش تحقیق ترکیبی از روش های (توصیفی، تحلیلی، کتابخانه ای و میدانی) است. همچنین جهت تحلیل و ترسیم از نرم افزارهای GRAFER، EQS، EXCEL و ArcGIS، VPLS و AMOS-SPSS دیگر برنامه های موردنیاز استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داده است بر اساس طرح ریزی GAIA تنها نواحی 12، 3، 8، 5 و 6 بیشترین تاب آوری شهری را نسبت به دیگر نواحی دارا هستند و از نظر شاخص سازی سه معیار تأسیسات و تجهیزات، فضای سبز و حمل ونقل در شهر ایلام باعث به وجود آمدن چنین فضایی گردیده است. همچنین بر اساس الگوی شبکه ای تاب آوری میزان فی مثبت ناحیه 12 شهر ایلام برابر 81/0درصد و میزان فی منفی آن برابر 19/0 است. درنهایت بر اساس رتبه بندی کمی مدل PROMETHEE ناحیه 12 شهر ایلام با میزان 6231/0 درصد تاب آورترین و ناحیه 9 شهر ایلام با میزان 4306/0- درصد آسیب پذیرترین ناحیه شهری است.
۳۲۷۱.

مدل سازی ساختاری عوامل مؤثر بر جذب گردشگران به پدیده های گردشگری مصنوعی (نمونه موردی پارک و دریاچه چیتگر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۱) 149 - 168

کلید واژه ها: گردشگری جاذبه های مصنوعی پارک و دریاچه مصنوعی چیتگر مدلسازی ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۶۷
انسان شهرنشین با زندگی روزمره در فضای ساخته شده خود، فرصت گذران اوقات فراغت و گردش را در طبیعت از دست داده و در اندک فرصت های پیش رو معذوریت مسافت و زمان، کمتر مجال گردش در دل طبیعت را به او داده است. این مسئله در کلانشهرهای بزرگ از جمله تهران بحرانی تر بوده چرا که فضاهای طبیعی گردشگری و گذران اوقات فراغت اطراف شهر دستخوش رقابت نیروها و گروه های مختلف اقتصادی شده و تنگناهای بسیاری در این عرصه به وجود آمده است. پارک و دریاچه چیتگر(خلیج فارس) در لبه کناری بافت شهر تهران، فرصت ارزنده ای برای شهروندان و گردشگران وضع کرده تا اوقات فراغت خود را در فضای شبه طبیعی سپری نمایند. لکن به دلایل مختلف این مجموعه نتواسنته است از تمام ظرفیت های خود برای جذب بازدید کننده و گردشگر بهره ببرد. هدف پژوهش حاضر مدلسازی ساختاری عوامل مؤثر بر کشش گردشگران به جاذبه مصنوعی مذکور است. این پژوهش که ماهیتی کاربردی دارد با روش تحلیلی توصیفی با ابزار پرسشنامه محقق ساخته، عوامل اقتصادی، اجتماعی، دسترسی و کیفیت محیطی را بر بهبود و گسترش گردشگری پارک و دریاچه چیتگر را بررسی می نماید. حجم نمونه پژوهش با استفاده از فرمول کوکران 185 پرسشنامه محاسبه گردید و برای استنباط های علمی از مدلسازی معادلات ساختاری، آزمون T و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که عوامل اجتماعی با ضریب رگرسیونی 0.93 وp–value برابر 0.002 بیشترین اثر را بر جذب گردشگران و بازدید کنندگان از این جاذبه را دارا می باشند.
۳۲۷۲.

تغییرپذیری و روند تغییرات شدت- گستره ی ترسالی و خشکسالی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۶ 129 - 150

کلید واژه ها: تغییرپذیری بارش دوره های خشک دوره های تر شاخص ZSI داده های ERA5

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۲۶
هدف این پژوهش بررسی تغییرپذیری و روند تغییرات گستره ی شدت های ترسالی- خشکسالی در مقیاس های سالانه، فصلی و ماهانه در ایران است. برای این منظور، از شاخص ZSI ، آزمون روند من-کندال و داده های بارش ماهانه بازکاوی شده (ERA5) مرکز پیش بینی میان مدت اروپا (ECMWF) در بازه زمانی 2021-1979 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در گستره شدت های ترسالی – خشکسالی سالانه کشور، سه دوره مشخص: دهه 80 با گستره های تقریباً برابر ترسالی- خشکسالی، دهه 90 گستره های ترسالی و دو دهه اول قرن 21 میلادی که در شروع آن در سال آبی 2000-1999 بیش از 97 درصد کشور (70 درصد مساحت خشکسالی بسیارشدید) تحت شرایط خشکسالی بوده، بیشتر گستره های خشکسالی مشاهده می گردد. الگوی تغییرپذیری گستره های شدت ترسالی- خشکسالی در فصل زمستان و بهار تقریباً مشابه سالانه بوده، اما در فصل پاییز متفاوت از الگوی سالانه، در اواخر دوره، افزایش گستره های ترسالی بیشتر مشاهده می گردد. در این فصل در ماه نوامبر مساحت شدت های مختلف خشکسالی به ویژه (متوسط و شدید) کاهشی و در مقابل مساحت شدت های ترسالی افزایشی بوده است. اما در زمستان و بهار به خصوص ماه های ژانویه و تا حدودی مارس روند گستره های شدت ترسالی-خشکسالی برعکس بوده است. شدت شاخص نیز در برخی دوره های زمانی دارای روند بوده که افزایش شدت طبقات خشکسالی (افزایش شدت منفی شاخص) بارزتر است. در کل در هر سه مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه، رخداد خشکسالی های ضعیف و متوسط اما متوالی زیاد، درحالی که ترسالی های بسیارشدید و شدید با توالی کم، بیشتر بوده است. افزایش گستره های خشکسالی شدید مشهودتر و شدت طبقات خشکسالی نیز کمی افزایش یافته است. افزایش شدت شاخص و گستره های ترسالی در فصل پاییز شاید گویای تغییر رژیم بارشی و در مقابل افزایش گستره های خشکسالی به خصوص خشکسالی های شدید در دو فصل اصلی بارشی ایران (زمستان و بهار) هشداری برای مدیریت منابع آب در دوره گرم سال باشد.
۳۲۷۳.

نقش اتحادیه اقتصادی اوراسیا در توسعه تجارت خارجی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 119 - 140

کلید واژه ها: اتحادیه اقتصادی اتحادیه گمرکی اوراسیا تجارت خارجی همگرایی منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۱۸
همگرایی منطقه ای در انواع مختلف در بخش های مختلف جهان صورت می گیرد که تشکیل اتحادیه گمرکی یکی از انواع آن است. اتحادیه گمرکی اوراسیا سال ها پس از فروپاشی شوروی و تجربیات مختلف همگرایی که کشورهای پسا شوروی آن را تجربه کرده اند، اکنون جدیدترین و مهم ترین روند همگرایی در منطقه پسا شوروی است. اتحادیه گمرکی اوراسیا در سال 2010 ایجاد شد و در سال 2015 وارد مرحله اتحادیه اقتصادی اوراسیا گردید. گسترش پدیده جهانی شدن اقتصاد سبب شد تا روابط و همکاری کشورها در جهت تحصیل منافع در قالب همکاری های منطقه ای در دستور کار بسیاری از کشورهای درحال توسعه به ویژه کشور ایران قرار گیرد. تعامل با اتحادیه اقتصادی اوراسیا ایران را در ایجاد زمینه های لازم برای تجارت ترجیحی و همگرایی اقتصادی با خود مشتاق نموده است. این مطالعه با روش توصیفی-تحلیلی تلاش می کند تا جایگاه ایران در تعامل با منطقه اوراسیا را با گزاره های اقتصادی بیان کند. با توجه به اینکه بین ج.ا.ایران و این اتحادیه مذاکراتی در خصوص امضای توافقنامه تجارت آزاد اقتصادی در جریان است و این امر می تواند پیامدهایی بر کشور داشته باشد، اهمیت فهم روندی که در حال اتفاق است دوچندان می شود.
۳۲۷۴.

ارائه مدل گردشگری ایمن برای تداوم فعالیت کسب وکارهای حوزه گردشگری در شرایط بحران کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 147-165

کلید واژه ها: تداوم کسب وکار گردشگری ایمن بحران کروناویروس توسعه درون زا استان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۱۲
کرونا ویروس یکی از بحران های است که اخیراً نه تنها سلامتی، بلکه تمام ابعاد زندگی انسان را در معرض خطر قرار داده است. بخش گردشگری یکی از بخش های اقتصادی است که آسیب های فراوانی در اثر شیوع این ویروس دیده است و متأسفانه سیاست گذاری هایی که در جهت مدیریت بحران کروناویروس اعمال می گردد آسیب های وارده را دوچندان کرده است. بااینکه این ویروس ناخوانده مشکلاتی ایجاد نموده است، اما با تدبیر و سیاست گذاری مناسب می تواند از تهدید به یک فرصت تبدیل شود و زمینه رشد و توسعه بلندمدت را فراهم نماید. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل گردشگری ایمن برای تداوم فعالیت کسب وکارهای حوزه گردشگری در شرایط بحران کووید-19 است. جامعه موردمطالعه، صاحبان کسب وکارهای گردشگری استان کرمانشاه بودند. برای انتخاب مصاحبه شوندگان از نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی استفاده شد. معیار تعیین حجم نمونه رسیدن به اشباع نظری بود که در این تحقیق با بررسی 38 نمونه از جامعه مذکور، اشباع نظری حاصل شد. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه باز، مصاحبه عمیق انفرادی، یادداشت برداری، بررسی اسناد و مدارک یا اغلب ترکیبی از این روش ها صورت گرفت. تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفت و براساس آن، مدل پژوهش شکل گرفت. نتایج نشان داد می توان از طریق سیاست گذاری صحیح و نگاه سیستمی، با رعایت اصول و پروتکل های بهداشتی و با نظارت و هماهنگی دستگاه های ذی ربط و از همه مهم تر به کارگیری فناوری های سازگار با گردشگری در شرایط بحران کووید-19، فرآیند گردشگری استان کرمانشاه ساماندهی و ایمن سازی نمود.
۳۲۷۵.

شناسایی و پهنه بندی مناطق مستعد زمین لغزش با استفاده از روش شیءگرا و تحلیل شبکه (ANP) (مطالعه موردی: حوضه آبریز شاهرودچایی شهرستان خلخال)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 39 - 59

کلید واژه ها: زمین لغزش GLCM شاهرود چایی پردازش شیءگرا تحلیل شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۳
حرکتهای دامنه ای به ویژه زمین لغزش در زمره پرخطرترین و زیان بارترین مخاطرات محیطی است که در دهه های اخیر شتاب فزاینده ای یافته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان کارایی تکنیک پردازش شیءگرای تصاویر ماهواره ای سنتینل 2A در شناسایی، آشکارسازی و پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش ها در حوضه آبریز شاهرودچایی شهرستان خلخال صورت گرفت. به همین دلیل ابتدا با استفاده از پردازش شیءگرا زمین لغزش های رخ داده در منطقه شناسایی گردیدند و سپس با استفاده از روش تحلیل شبکه (ANP) منطقه موردمطالعه از نظر خطر وقوع زمین لغزش پهنه بندی گردید. جهت استخراج زمین لغزش ها از لایه ارتفاع، شیب، جهت جریان، شاخص پوشش گیاهی و تصویر سنتینل 2A استفاده گردید؛ با بررسی های میدانی صورت گرفته مشخص گردید که زمین لغزش های موجود (81 زمین لغزش) در منطقه با دقت 94 درصد و ضریب کاپای 91 درصد با روش شیءگرا شناسایی و استخراج گردیده اند؛ و این نشان دهنده ی توانایی بالای پردازش شیءگرا در شناسایی مناطق مستعد زمین لغزش می باشد. در ادامه با استفاده از روش تحلیل شبکه و به کارگیری 11 پارامتر ارتفاع، شیب زمین، جهت شیب، کاربری زمین، زمین شناسی، شاخص طول شیب (LS)، شاخص رطوبت توپوگرافیک (TWI)، شاخص قدرت آبراهه (SPI)، فاصله از گسل، فاصله از جاده و فاصله از آبراهه، پهنه بندی منطقه مورد مطالعه از نظر خطر وقوع زمین لغزش انجام گرفت که با توجه به نتایج بدست آمده 13/39 درصد از اراضی محدوده مورد مطالعه از پتانسیل بسیار بالایی برای وقوع زمین لغزش برخوردار می باشند. همچنین، درصد قابل توجهی از زمین لغزش ها در طبقه با حساسیت زیاد تعداد 50 زمین لغزش (72/61) قرار دارند. لذا می توان گفت دقت مدل بکار رفته در پهنه بندی حساسیت وقوع زمین لغزش قابل قبول است.
۳۲۷۶.

نقش شواهد فیزیکی در ابعاد تسلسل وفاداری میهمانان در هتل های مقصد گردشگری رامسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۱) 22 - 38

کلید واژه ها: شواهد فیزیکی وفاداری نگرشی و کنشی دلبستگی به مکان تمایلات رفتاری صنعت هتلداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۷۲
دلبستگی و وفاداری میهمانان به یک هتل، نتیجه ی ارزیابی آنها از شاخص-هاست. نخستین و بهترین شاخص، شواهد فیزیکی می باشد. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش شواهد فیزیکی در تسلسل وفاداری میهمانان در هتل های شهرستان رامسر می باشد. جامعه ی آماری تحقیق شامل میهمانانی است که حداقل 3بار در این هتل ها در طی سال 1395 اقامت نموده اند. روش نمونه گیری به صورت غیرتصادفی در دسترس بود. از طریق فرمول کوکران، حداقل افراد نمونه 196 نفر محاسبه گردید که پس از توزیع 250 پرسشنامه، 217 پرسشنامه کامل عودت داده شد. روایی پرسشنامه از طریق روایی همگرا و پایایی آن با پایایی مرکب و روش آلفای کرونباخ بررسی گردید که برای تمامی متغیرها قابل قبول بودند. ارزیابی فرضیه ها با آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره صورت پذیرفت. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار لیزرل 54/8 و اس پی اس اس 23 انجام شد. نتایج مشخص ساخت که شواهد فیزیکی هم به طور مستقیم و هم از طریق وفاداری نگرشی بر وفاداری کُنشی میهمانان هتل تاثیر می گذارد. از اینرو می توان اینگونه نتیجه گرفت که متغیر شواهد فیزیکی نقش مهمی را در تسلسل وفاداری میهمانان در هتل های شهرستان رامسر ایفا می کند. بر این اساس پیشنهادات کاربردی برای هتلداران و مدیران هتل ها ارایه شده است.
۳۲۷۷.

الگوی علی توسعه پایدار شهری بر اساس مسئولیت اجتماعی و بهره وری سبز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مطالعات شهری و روستایی دوره ۱ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 38 - 50

کلید واژه ها: مسئولیت اجتماعی بهره وری سبز توسعه پایدار شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۶۱
هدف از توسعه پایدار شهری که یکی از زیر مجموعه های توسعه پایدار می باشد دستیابی به توسعه متوازن و حفظ پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است .توسعه شهری یک پدیده جهانی است بیشترین رشد و توسعه شهری در کشورهای در حال توسعه می باشد . در اغلب این کشورها تعداد شهرها در رشد بسیار زیاد بوده و جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستایی روبه افزایش است مسئولیت اجتماعی به معنای توجه ویژه سازمان ها در فرآیندهای کسب و کار به مسائل زیست محیطی و اجتماعی است. مسئولیت اجتماعی شرکت از چهار قسمت اقتصادی، قانونی، اخلاقی و بشردوستانه تشکیل شده است. بهره وری سبز یک استراتژی برای افزایش بهره وری و عملکرد زیست محیطی برای توسعه کلی اجتماعی و اقتصادی است. لذا با توجه به اینکه هدف غایی تمامی سازمان ها، افزایش توسعه پایدار می باشد، و نیز با عنایت بر اینکه در جامعه کنونی، افزایش بهره وری و سودآوری معلول استقرار سیستم های مسئولیت اجتماعی است بنابراین انگیزه ای قوی برای انجام تحقیق حاضر شکل گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف الگوی علی توسعه پایدار شهری بر اساس مسئولیت اجتماعی و بهره وری سبز انجام گردید. تحقیق حاضر از منظر هدف کاربردی و از منظر شیوه گرد آوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر کارشناسان معاونت های فنی و عمرانی شهرداری های استان اصفهان به تعداد 114 نفر در نظر گرفته شد، شیوه نمونه گیری به صورت گروهی(طبقه ای تصادقی) و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران به تعداد 88 مشخص گردید. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نظر و سنجش متغیرهای تحقیق، از پرسش نامه استاندارد استفاده شد. روایی ابزار اندازه گیری از طریق محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفته است. . جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Lisrel,8.8)) و (Spss,24) استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد ابعاد مسئولیت اجتماعی تاثیر معناداری بر توسعه پایدار شهری و بهره وری سبز دارد و بهره وری سبز تاثیر معناداری بر توسعه پایدار شهری دارد.
۳۲۷۸.

یافتن بهینه ترین مسیر گردشگری با استفاده از الگوریتم دیکسترا

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۴ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۹ 31 - 40

کلید واژه ها: مسیریابی گردشگری الگوریتم دیکسترا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۰۰
صنعت گردشگری، همانند هر صنعت دیگری، به منظور توسعه باید از آخرین و مدرن ترین فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی روز بهره مند باشد. رشد اقتصادی و زیرساختی جوامع در دنیای امروز موجب شده افراد زمان فراغت بیشتری برای مسافرت داشته باشند. اما، مسئله ای که در اینجا مطرح می شود هزینه های مسافرت است. به خصوص زمانی که متصدیان خدمات تور، در بسته های تور خود، قصد برنامه ریزی برای تعیین مسیر گردشگران دارند. اگر مکان های موردبازدید گردشگر را به صورت نقاطی در نقشه مشخص و مسیر ارتباطی بین این نقاط رسم شود، می توان مجموعه نقاط و مسیرها را در یک گراف ترسیم کرد. بر این اساس، هر نقطه یا رأس گراف نشان دهنده نقطه هدف یا موردبازدید و هر یال نشان دهنده مسیر ارتباطی میان نقاط است. هر یال گراف می تواند دارای وزنی باشد که این وزن نشان دهنده هزینه، مدت زمان موردنیاز یا سایر شاخص های سفر خواهد بود. در اینجا مسئله، پیدا کردن کوتاه ترین، کم هزینه ترین یا سریع ترین مسیر میان یک رأس تا سایر رئوس گراف است. بدین منظور، در این پژوهش استفاده از الگوریتم دیکسترا، به عنوان راه حلی برای یافتن این مسیر، پیشنهاد می شود. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است. درنهایت، مسئله با استفاده از این الگوریتم حل و بهینه ترین مسیر، از یک رأس تا سایر رئوس گراف، مشخص می شود. از این الگوریتم می توان در برنامه های نرم افزاری خدمات رسان در حوزه گردشگری برای مسیریابی و برنامه ریزی تورها استفاده کرد.
۳۲۷۹.

تببین هستی شناسی دولت ناحیه ای کردستان عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 47 - 63

کلید واژه ها: هستی شناسی دولت های ناحیه ای هویت طلبی ناسیونالیسم قومی خودمختاری کردستان عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۶۲
29 سال از تشکیل اولین دولت ناحیه ای در بخشی از مناطق کردنشین عراق شامل استان های اربیل، سلیمانیه، دهوک و حلبچه می گذرد. اقلیم کردستان و دولت منطقه ای آن از زوایای مختلفی موردمطالعه و بررسی واقع شده است؛ اما تاکنون از منظر هستی شناسی، موردبررسی و مطالعه واقع نگردیده است؛ این مقاله در پی بررسی و شناخت هستی شناسی این دولت ناحیه ای از منظر «ماهیت و چیستی» و «چرایی و ضرورت» می باشد. این پژوهش ازلحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی می باشد. در این تحقیق روش گردآوری اطلاعات، با توجه به نوع و ابعاد آن به صورت کتابخانه ای می باشد و در تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش کیفی استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد عوامل مؤثر در تبیین هستی شناسی دولت ناحیه ای کردستان – عراق چندعاملی بوده که برخی از عوامل نقش پایه ای و زیربنایی داشته اند. مهم ترین عامل تأثیرگذار در فرایند شکل گیری دولت ناحیه ای کردستان، مسئله ی هویت طلبی ناحیه ای بوده است. هویت طلبی ناحیه ای زمینه ساز شکل گیری اندیشه ناسیونالیسم قومی و به تبع آن مطالبه ی حق تعیین سرنوشت با توجه به تمایزات جغرافیایی و فرهنگی میان کردستان و سایر بخش های عراق و در چهارچوب الگوهای رایج در سازمان دهی سیاسی فضا یعنی خودمختاری و فدرالیسم بوده است.
۳۲۸۰.

ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۵ 99 - 123

کلید واژه ها: آسیب پذیری زلزله تئوری کاتاستروف GIS شهر ورزقان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۳۰۱
هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه یک چارچوب روش شناسی برای ارزیابی سریع و کارآمد آسیب پذیری فضاهای شهری نسبت به زلزله است. بسیاری از متغیرهای مؤثر بر آسیب پذیری لرزه ای شهرها از ماهیت مکانی برخوردار هستند؛ ازاین رو استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در ترکیب و یکپارچه نمودن این متغیرها می تواند به نتایج مطلوبی منجر شود. با این حال، یکی از مهم ترین مسائل روی هم گذاری لایه های داده در سیستم اطلاعات جغرافیایی مربوط به عدم قطعیت های وزن دهی و تصمیم گیری است. در پژوهش حاضر سعی شد که با استفاده از توابع تئوری کاتاستروف این گونه عدم قطعیت ها تا حد زیادی تعدیل شوند. در تئوری کاتاستروف، اهمیت هر یک از متغیرها از طریق مکانیسم درونی سیستم محاسبه می شود. درواقع، استفاده از رویکرد مذکور باعث تکرارپذیری نتایج مدل می گردد که مزیتی قابل توجه به شمار می رود. ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای شهر ورزقان با استفاده از توابع تئوری کاتاستروف نشان می دهد که بالغ بر 9 درصد از محدوده قانونی شهر در کلاس آسیب پذیری بسیار زیاد و 12 درصد آن در کلاس آسیب پذیری زیاد واقع شده است. در این رابطه، بخش عمده ای از مرکز شهر ورزقان در برابر زلزله از آسیب پذیری بالایی برخوردار است. تراکم بالای مسکونی و ساختمانی، کیفیت پایین ساختمان ها، قدمت بالا و مصالح نامطلوب بناها، محصورشدگی و کمبود فضاهای باز شهری، لیتولوژی و زیربنای سست، عدم دسترسی مطلوب به خدمات بیمارستانی و آتش نشانی و غیره منجر به افزایش آسیب پذیری این بخش از شهر شده است.  

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان