فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱۳۱ مورد.
۱.

واکاوی و رتبه بندی استراتژی های سازگاری نسبت به تغییرات اقلیمی از دیدگاه مردم محلی مورد مطالعه: دشت سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رتبه بندی هیرمند مخاطرات اقلیمی شاخص سازگاری(ASI)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 174 تعداد دانلود : 130
تلاش برای شناسایی نگرش های مردم و مدل های ذهنی آنها نسبت به تغییرات اقلیمی می تواند کاربست های لازم جهت مدیریت پساتغییر را فراهم نماید. اشاعه فرهنگ مدل سازی و مهندسی ذهن از رویکردهایی است که دانشمندان جهت مدیریت مخاطرات اقلیمی و پیامدهای تغییر اقلیم اتخاذ کرده اند. هدف از این پژوهش ارائه مدل و شناخت نگرش مردم برای سازگاری این مناطق با تغییرات اقلیمی می باشد. به منظور انجام این مطالعه به تدوین چارچوب نظری برای ارائه مدل سازگاری با تغییرات اقلیمی در هیرمند پرداخته و سپس با روش میدانی به سنجش دیدگاههای مردم درباره تغییر اقلیم اقدام شد. ویژگی های سازگارانه مردم با تغییرات جدید و رویکرد مردم با چالش های پیش رو بررسی شد. این داده ها محور بر سطح دانش (آگاهی) از آب و هوا و تغییرات آن و استراتژی های کاهش و سازگاری آماده شد. داده های گرداوری شده با استفاده از تکنیک های آماری پردازش گردید و برای رتبه بندی و ارزیابی استراتژی های سازگاری مدلسازی گردید و شاخص ASI ایجاد شد. این نتایج برای بینش سیاست گذاران و ارائه دهندگان خدمات جهت توسعه محلی مهم است و می توان به اقدامات هدفمند مورد استفاده قرار گرفته و ترویج و تصویب مکانیسم های مقابله با پتانسیل برای ایجاد تاب آوری و سازگاری با تغییر آب و هوا و در نتیجه اثرات زیست محیطی انها آماده کند. نتایج نشان داد که بیشتر مردم در این منطقه به دنبال انتخاب رفتار سازشی با تغییرات اقلیمی می باشند. در مجموع 15 استراتژی در منطقه مطرح می باشد. بر اساس رتبه بندی استراتژی ها با شاخص ASI تغییر الگوی کشت، انتخاب گونه های مقاوم، کاهش مقدار زمین و تنوع کشت مهمترین الگوی های سازگاری با تغییرات محیطی می باشد.
۲.

اهمیت بخش کشاورزی در حفظ تعادل اقتصادی - اجتماعی ساختار شهری و روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بخش کشاورزی تعادل اقتصادی - اجتماعی ساختارهای شهری و روستایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای اقتصادی
تعداد بازدید : 241 تعداد دانلود : 419
جایگاه بخش کشاورزی به عنوان موتور محرک رشد و توسعه اقتصادی در ساختار شهری و روستایی از جمله موضوعاتی است که همواره مورد بحث و اظهارنظر کارشناسان بوده است. شواهد موجود نشان می دهد در حال حاضر، سه دیدگاه مختلف درباره ی کارکردهای بخش کشاورزی در اقتصاد ایران وجود دارد. تفکر نخست با رویکرد صرف اقتصادی بر مبنای نظریه " تغییرات ساختاری " و بر اساس یافته های نظام حسابداری بخشی معتقد است بخش کشاورزی تنها می تواند به عنوان بخش تأمین کننده امنیت غذایی موردتوجه باشد. درحالی که طرفداران دیدگاه دوم بر این عقیده اند که بخش کشاورزی در به حرکت درآوردن چرخ های اقتصادی کشور نقش اساسی را ایفا می نماید. نظر به ساحت چندبعدی فعالیت های بشری، ارتباط تنگاتنگ و تأثیرپذیری هریک از جنبه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این فعالیت ها از یکدیگر و با در نظر گرفتن تجارب موجود در این زمینه که نشان می دهد طی نزدیک به ربع قرن گذشته جهت گیری های تک ساحتی بالاترین سهم را در تحمیل انواع نابسامانی های اقتصادی و اجتماعی و ایجاد فاجعه های زیست محیطی به کشور داشته است، دیدگاه سوم با تأکید بر ضرورت بررسی ابعاد گوناگون آثار و تبعات گسترش فعالیت های کشاورزی در مناطق شهری و روستایی، بر جایگاه بخش کشاورزی از منظر نقش برقرارکننده تعادل اقتصادی-اجتماعی تأکید دارد. با توجه به پشتوانه علمی نسبی هریک از دیدگاه های موجود و نظر به اینکه استدلال های مختلف ارائه شده در این باره دارای نوعی ابهام و گیج کنندگی است، رفع ابهام در این زمینه، مستلزم بررسی میزان انطباق دیدگاه های موجود با ساختار اقتصادی اجتماعی کشور است. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت بخش کشاورزی با استفاده از الگوی ماتریس حسابداری اجتماعی به عنوان جامع ترین نظام حسابداری میانه می پردازد. یافته های این پژوهش نشان از مطابقت بیشتر دیدگاه سوم با ساختار اقتصادی اجتماعی ایران دارد.
۳.

تحلیل میزان پرخاشگری بالقوه در نواحی اقلیمی استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پرخاشگری استان کردستان پهنه بندی اقلیمی اقلیم شناسی کاربردی هواشناسی زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 499 تعداد دانلود : 330
بررسی ارتباط بین سلامت روحی و رفتار انسان با شرایط اقلیمی و جوی مورد توجه بسیاری از محققان علوم رفتاری و اجتماعی قرار دارد. در این پژوهش ارتباط آب و هوا، با میزان پرخاشگری بالقوه افراد در استان کردستان بررسی شد. با استفاده از داده های روزانه هواشناسی 25 ایستگاه همدید در محدوده استان و خارج از آن پایگاه داده ای تا سال 2012 فراهم شد. با انجام تحلیل خوشه ای بر روی این داده ها دو پهنه اقلیمی در استان کردستان شناسایی شد. سپس در هر کدام از نواحی اقلیمی متناسب با تعداد جمیعت، نمونه ای انتخاب گردید. برای سنجش میزان پرخاشگری از پرسش نامه باس و پری استفاده شد. در نهایت نتایج حاصل از پرسشنامه ها نیز در نرم افزار SPSS مورد تحلیل گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون t گروه های مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که در استان کردستان ساکنان نواحی سردسیر از میزان پرخاشگری کل، بدنی، کلامی، خشم و خصومت بیشتری نسبت به ساکنان نواحی گرمسیر برخوردارند و میزان پرخاشگری در مردان بیشتر از زنان است. پرخاشگری در مردان بیشتر به صورت بدنی ظاهر می شود، در حالی که پرخاشگری زنان بیشتر به صورت کلامی است. در نواحی گرم و مرطوب استان، میزان پرخاشگری از نوع خشم و خصومت در زنان بیشتر از مردان بود.
۴.

تحلیل پیامدهای جهانی شدن بر ابعاد زندگی جوامع عشایری اسکان یافته (مورد پژوهی: کانون های اسکان عشایری استان فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: توسعه جهانی شدن روستا عشایر اسکان یافته. فارس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی
تعداد بازدید : 97 تعداد دانلود : 442
جهانی شدن فرایندی است که امروزه جوامع بشری را در عرصه های مختلف تحت تأثیر خود قرار داده است. تغییرات ناشی از این پدیده در دو دهه اخیر در جامعه عشایری ملموس تر بوده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل پیامدهای جهانی شدن بر ابعاد زندگی جوامع عشایری اسکان یافته در استان فارس می باشد. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی و نوع آن کاربردی– توسعه ای است. روش گردآوری داده ها نیز عمدتاً پیمایشی بوده و از طریق پرسشنامه صورت گرفته است حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برای محدوده مورد نظر 384 نفر محاسبه شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آمار های توصیفی و استنباطی (آزمون T تک نمونه ای، و رگرسیون) انجام شده است. نتایج به دست آمده بیانگر این واقعیت است که اثرات جهانی شدن در همه ابعاد بر جامعه سنتی عشایر اسکان یافته موثر بوده است و بین اثرات جهانی شدن با تغییرات در زندگی عشایر اسکان یافته در روستاهای مورد مطالعه رابطه معنادار وجود دارد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان می دهد که در سطح کلی میزان تأثیر گذاری جهانی شدن بر زندگی عشایر اسکان یافته منطقه مورد مطالعه، بخش اجتماعی با مقدار بتای (821/0 β=)، بیشترین تأثیر را از جهانی شدن داشته است. در بعد اجتماعی استفاده از ماهواره با میانگین (3.35)، در بعد اقتصادی شاخص تقلید از سبک زندگی شهری با میانگین (3.25) و در بعد فرهنگی شاخص میزان استفاده از دکوراسیون های جدید در منزل با میانگین (3.34) بیشترین تأثیرپذیری را در میان روستاییان داشته است. بنابراین می توان بیان کرد جامعه روستایی عشایر اسکان یافته با ویژگی های خود در برابر فرآیندهای جهانی شدن آسیب پذیرتر است و برخی عرصه ها از جمله فرهنگ بومی این جامعه را با تهدیداتی نیز مواجه ساخته است.
۵.

عوامل تأثیرگذار بر ادراک کشاورزان شهرستان کرمانشاه از مدیریت خاک زراعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط زیست توسعه پایدار کشاورزی پایدار حفاظت خاک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 227 تعداد دانلود : 80
رشد جمعیت جهان و رشد اقتصادی از یک طرف و منابع طبیعی محدود به ویژه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه از طرف دیگر، باعث توجه جدی به مسأله پایداری محیط زیست شده است. در این راستا، تخریب و بهره برداری بیش از حدِ منابع طبیعی از مهم ترین محدویت های توسعه پایدار در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است. هدف کلی این تحقیق توصیفی همبستگی، تعیین ادراک کشاورزان از مدیریت خاک زراعی و عوامل تأثیرگذار بر آن بود. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان سرپرست خانوار روستاهای شهرستان کرمانشاه بودند (24391N=) که تعداد 350 نفر از آنان با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که برای سنجش پایایی و روایی آن، به ترتیب از آلفای کرونباخ و پانل متخصصان استفاده شد. بر اساس یافته ها، ادراک کشاورزان از مدیریت خاک زراعی در حد متوسط بود.از سوی دیگر، وضعیت تماس های ترویجی کشاورزان و میزان استفاده آنان از منابع اطلاعاتی درباره مدیریت خاک زراعی پایین تر از حد متوسط بود. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای میزان تحصیلات، تماس های ترویجی، سابقه کشاورزی، منابع اطلاعاتی و اندازه زمین زراعی کشاورزان بر ادراک آنان از مدیریت خاک زراعی تأثیر معناداری دارند و در کل 51 درصد از تغییرات ادراک کشاورزان از مدیریت خاک زراعی را تبیین می کنند.
۶.

تحلیل مبانی دینی حفاظت از محیط زیست به عنوان یک هدف تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حفاظت از محیط زیست هدف تربیتی مبانی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 439 تعداد دانلود : 468
هدف این پژوهش تحلیل مبانی دینی «حفاظت از محیط زیست» به عنوان یک هدف تربیتی با شیوه توصیفی، تحلیلی و استنتاجی است. روش توصیفی تحلیلی را می توان به صورت یک پیوستار در نظر گرفت که با توصیف آغاز می شود و به تحلیل و در نهایت استنتاج می انجامد. ماهیت پژوهش کیفی و از نوع تحقیقات بنیادی است. داده های مورد نیاز، از منابع کتابخانه ای و الکترونیکی استخراج گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دانش و اطلاعات محیط زیستی، نقش تعیین کننده ای در ایجاد نگرش و بروز رفتارهای مناسب محیط زیستی دارند و تولید این دانش ها در قالب هدف تربیتی از وظایف نظام آموزشی است. حفاظت از محیط زیست به عنوان یک هدف تربیتی باید مبتنی بر مبانی دینی باشد؛ زیرا طبیعت از منظر قرآن، مخلوق مستمر خداوند، نظام مند، هدفمند، آیت و تجلی صفات و اسماء الهی است که بر اساس تدبیر حکیمانه الهی اداره می شود و از سوی دیگر، از دیدگاه قرآن، طبیعت مسخر و در اختیار انسان است.
۷.

راهبردهای سرمایه فکری و تأثیر آن بر عملکرد محیط تحقیقاتی ناجا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرمایه فکری سرمایه ساختاری سرمایه رابطه ای سرمایه انسانی عملکرد محیط تحقیقاتی ناجا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 322 تعداد دانلود : 177
در این مقاله تأثیر سرمایه فکری و سه بعد اصلی آن سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه رابطه ای بر عملکرد محیط تحقیقاتی ناجا مورد بررسی قرارمی گیرد. بدین منظور اطلاعات لازم به وسیله پرسش نامه(ضریب آلفای 82%) از 120نفر از کارکنان محیط تحقیقاتی جمع آوری شد. روش تحقیق حاضر مبتنی بر روش شناسی مدل یابی معادلات ساختاری است. نتایج نشان می دهد سرمایه فکری(ضریب بتای 65/0) و ابعاد تشکیل دهنده آن شامل سرمایه انسانی(34/0)، سرمایه ساختاری(41/0) و سرمایه رابطه ای (40/0) تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد محیط تحقیقاتی در سطح ناجا دارند. از سوی دیگر، نتایج به دست آمده نشان می دهند که از بین ابعاد سرمایه فکری سرمایه انسانی با رتبه میانگین 10/2 در اولویت اول و سرمایه رابطه ای و سرمایه ساختاری به ترتیب با رتبه میانگین 1.8 و 67/1 در اولویت های بعدی قرارمی گیرند. درنهایت، براساس نتایج به دست آمده پیشنهاده ایی ارایه شد.
۸.

عوامل مؤثر بر گرایش به رفتار مصرف پایدار: مورد مطالعه شهر خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رگرسیون چند متغیره توسعه پایدار خرم آباد مصرف پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 105 تعداد دانلود : 766
امروزه رشد روز افزون جمعیت و ترویج الگوهای مصرفی نامناسب به استفاده نابهنجار از ظرفیت های زمین منجر شده که عواقب آن سبب نابودی سرمایه های طبیعی، افزایش بیماری ها، تولید زباله و افزایش مواد زائد گردیده است که بی توجهی به این امر مهم در آینده ای نه چندان دور زمین را با مشکلات جدی مواجه خواهد ساخت. در این راستا تحقیق حاضر با هدف تعیین میزان تأثیر متغیرهای نگرش زیست محیطی، دانش و اطلاعات زیست محیطی، دغدغه زیست محیطی، دغدغه سلامت، مسئولیت پذیری اجتماعی، زمینه اجتماعی، تحصیلات، جهان شهری بودن، استفاده از اینترنت، سابقه بیماری و حساسیت غذایی بر گرایش به رفتار مصرف پایدار شهروندان خرم آباد انجام شد. جامعه آماری این پژوهش ساکنان شهر خرم آبادند که نمونه ای به حجم 386  نفر از آنان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای برای مطالعه انتخاب شده اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و تحلیل مسیر رگرسیونی استفاده گردیده است. یافته ها نشان می دهد که متغیرهای نگرش زیست محیطی، دانش و اطلاعات زیست محیطی، دغدغه زیست محیطی، دغدغه سلامت و مسئولیت پذیری اجتماعی به طور مستقیم و متغیرهای تحصیلات، جهان شهری بودن، استفاده از اینترنت، سابقه بیماری به همراه حساسیت غذایی به طور غیر مستقیم در مجموع 30 درصد از واریانس رفتار مصرف پایدار ساکنان شهر خرم آباد را تبیین نمودند. در این بین متغیرهای دغدغه سلامت و نگرش زیست محیطی بیشترین میزان تأثیر بر رفتار مصرف پایدار را داشتند بنابراین توصیه می گردد که ارگان های ذی ربط در راستای تغییر نگرش و ارتقای سطح دغدغه سلامت افراد اقدامات لازم را انجام دهند.
۹.

هویت مکانی و نقش آن در تبلور هسته مدنی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران مرکزی هویت مکانی هردینگ سیستم فضای ترامتنی. مدنیت سرد و گرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 696 تعداد دانلود : 245
هویت مکانی یعنی همان خصیصه ای که با حافظه تاریخی طبیعی مکان ها ، بشدت در ارتباط است، به وجود آورنده متن جغرافیایی در فضاست. به عبارت دیگر چشم اندازهای سرزمینی، متون نانوشته جغرافیایی هستند که می توان آن ها را متنی مکانی در نظر گرفت، لذا با توجه به تنوعی که در طبیعت وجود دارد، با متون جغرافیایی متعددی روبرو خواهیم بود و هرکدام ویژگی های تاریخی و فرایند های جاری آن قلمرو را، تعریف می کنند. ایران متن جغرافیایی متکثری است که تنوع و تفاوت های آن، پایداری فرهنگی این سرزمین را در طول تاریخ تضمین نموده است و پرسش اصلی در مقوله پایداری فرهنگی یک جمع متکثر، با تمسک به اصل تنوع در اکولوژی محیطی هدف اصلی این پژوهش است.این مقاله با اتکا به تحلیلی سینماتیک و روش شناسی کیﻔی با رویکرد تحلیل فضایی، علل این تفاوت های اجتماعی به ظاهر افتراق آمیز را در چهارچوب نظریه ورف در قالب متون جغرافیایی بیان می دارد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که: ایجاد فضایی ترامتنی در متون متکثر جغرافیایی ایران در قالب کلی واحد، سینرژی اجتماعی را شکل می دهد، حافظه تاریخ طبیعی در ایران مرکزی بر اساس اصول آلومتری چیدمان فضایی مدنیت شهری و روستایی ایران را تعریف و هویت می بخشد و دستگاه جغرافیایی ایران تنوع محیطی و سازمندی های متنوع اجتماعی را در این سرزمین به گونه ای در منظومه سیاره ای به هم پیوند می دهد که مفهوم هویت آینه ای تجلی آن است.
۱۰.

بررسی تأثیر آموزش محیط زیست مبتنی بر تئوری ارتباط گرایی بر میزان یادگیری و ارتباط با طبیعت دانش آموزان پایه ششم ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط زیست ارتباط با طبیعت ارتباط گرایی مفاهیم محیط زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 759 تعداد دانلود : 274
این مقاله به بررسی تأثیر آموزش محیط زیست مبتنی بر تئوری ارتباط گرایی بر میزان یادگیری مفاهیم محیط زیستی و ارتباط با طبیعت دانش آموزان پایه ششم ابتدایی می پردازد. روش پژوهش در این مطالعه، شبه آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون و گروه کنترل می باشد که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی، تعداد 55 نفر از دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی ناحیه سه آموزش و پرورش شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 94-93 انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری متغیرها، آزمون محقق ساخته یادگیری و همچنین مقیاس استاندارد ارتباط با طبیعت نسبیت و همکاران (2009) بود. روایی ابزار اندازه گیری متغیرها در دو بعد روایی محتوایی و صوری، توسط 5 نفر از متخصصان و پایایی ابزار یادگیری با استفاده از روش آزمون مجدد و محاسبه ضریب همبستگی قابل قبول، و پایایی پرسشنامه نیز به روش آلفای کرونباخ با در نظر گرفتن میزان ضریب همسانی درونی داده ها در حد خوبی برآورد و تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس، با در نظر گرفتن متغیر کمکی (پیش آزمون)، نشان می دهد که بین آموزش مبتنی بر تئوری ارتباط گرایی نسبت به روش مرسوم مدارس، بر میزان یادگیری مفاهیم محیط زیستی (008/0=Sig)، و ارتباط با طبیعت (000/0=Sig)، دانش آموزان تفاوت معناداری وجود دارد و روش ارتباط گرایی مؤثرتر می باشد.
۱۱.

بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر بهبود نگرش دانش آموزان ابتدایی نسبت به حقوق حیوانات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش آموزان ابتدایی حقوق حیوانات آموزش محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 457 تعداد دانلود : 233
پژوهش حاضر با هدف «بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر بر بهبود نگرش دانش آموزان ابتدایی نسبت به حقوق حیوانات » به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان ابتدایی دختر و پسر یک مدرسه دولتی در شهرستان بردسکن بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر دختر و 60 نفر پسر از پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی به صورت قرعه کشی انتخاب شدند، سپس این حجم نمونه انتخاب شده پسر و دختر به دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شد و ابتدا از هر دو گروه آزمایش و کنترل پیش آزمون گرفته شد. پس از دو هفته از اجرای پیش آزمون، در پایان جلسات آموزشی از هر دو گروه آزمایش و کنترل پس آزمون گرفته شد. برای گردآوری داده های مربوط به پیش آزمون و پس آزمون، از یک پرسشنامه نگرش نسبت به حقوق حیوانات استفاده گردید. ضریب پایایی این پرسشنامه، از طریق آلفای کرونباخ 64/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس (Ancova) استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که ارائه آموزش های هدفمند و فعال به دانش آموزان تأثیر به سزایی در ارتقاء نگرش دانش آموزان نسبت به حقوق حیوانات دارد و همچنین اینکه اختلاف معنی داری بین پاسخ دانش آموزان دختر و پسر وجود ندارد (sig=0.38).
۱۲.

تأثیر برنامه های محیط زیستی رادیو بر ارتقای سواد محیط زیستی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رادیو برنامه های محیط زیستی سواد محیط زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 97 تعداد دانلود : 852
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر استفاده از برنامه های محیط زیستی رادیو بر ارتقای آگاهی، نگرش و رفتارهای محیط زیستی دانشجویان به عنوان سه بعد اصلی سواد محیط زیستی است. روش این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گرد آوری داده ها،  نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. نمونه مورد مطالعه شامل 40 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور استان مرکزی است که به روش نمونه در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در قالب دو گروه کنترل و آزمون گروه بندی شدند. مداخله صورت گرفته در این پژوهش شامل معرفی و درخواست از دانشجویان برای پیگیری و گوش دادن به برنامه های محیط زیستی ثابت رادیوی جمهوری اسلامی ایران شامل برنامه سیاره آبی رادیو ایران و بخش های مربوط به محیط زیست برنامه افق روشن رادیو سلامت در یک دوره زمانی سه ماهه بود . بعد از 3 ماه به منظور سنجش تأثیر برنامه های رادیویی مذکور، از دانشجویان پس آزمون گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه ای بود که روایی محتوایی آن به صورت کمی و کیفی با نظرخواهی از 25 نفر از اساتید و اعضای هیأت علمی رشته های مرتبط و پایایی آن نیز با روش آلفای کرونباخ  مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. بر اساس نتایج آزمون های آماری، برنامه های رادیویی سیاره آبی و افق روشن دارای تأثیر مثبت و معنی دار بر هر سه بعد سواد محیط زیستی دانشجویان به خصوص آگاهی محیط زیستی آنها با اندازه اثر بالاتر، بوده اند .
۱۳.

نقش مولفه های سرمایه اجتماعی در عملکرد تشکل های غیردولتی زیست محیطی (مورد مطالعه: استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عملکرد سازمانی مؤلفه های سرمایه اجتماعی تشکل های غیردولتی زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 460 تعداد دانلود : 283
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش مؤلفه های سرمایه اجتماعی در عملکرد تشکل های غیردولتی زیست محیطی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای تشکل های غیردولتی زیست محیطی استان خوزستان (359N=)  بود که از این میان، تعداد90 نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود که با استفاده از فن پیمایشی انجام شده است. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای بود که روایی آن با نظرخواهی از اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران تأیید شد و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد که میزان آن برای شاخص عملکرد سازمانی89/0 و سرمایه اجتماعی 86/0  به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار  spss win 11/5صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میزان کل عملکرد تشکل های غیردولتی زیست محیطی مورد بررسی در حد پایین و متوسط بود. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین مؤلفه های سرمایه اجتماعی در نظر گرفته شده شامل اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی و آگاهی اجتماعی با عملکرد سازمانی رابطه مثبت و معنی داری در سطح یک درصد وجود دارد. نتایج ضریب رگرسیون نیز نشان دهنده توان تبیین 5/35 درصد واریانس توسط متغیرهای مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی است.
۱۴.

نقش هنجارهای فردی و اجتماعی در شکل گیری رفتار حامی محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش محیط زیستی رفتار محیط زیستی مناطق شهری مازندران هنجارهای فردی هنجارهای جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 623 تعداد دانلود : 976
برای تحریک رفتار های حامی محیط زیست مردم درک بهتر هنجارهای فردی و جمعی که بر تمایل فرد برای کنش حامی محیط زیست تأثیرگذار است، ضروری است. بنابراین تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که این هنجارها تا چه حد تسهیل کننده رفتار محیط زیستی هستند و تا چه حد می توانند شکاف بین نگرش و رفتار محیط زیستی را کاهش دهند؟ مطالعه حاضر در بین ساکنان مناطق شهری استان مازندران در سال 1394 و با استفاده از روش پیمایشی صورت پذیرفته است. برای تعیین نمونه، از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و تعداد 467 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار این تحقیق پرسشنامه بوده و برای سنجش اعتبار و روایی سؤالات، به ترتیب از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در جامعه مورد مطالعه هنجارهای فردی و جمعی از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند. با این وجود این هنجارها علاوه براین که بر رفتارهای محیط زیستی تأثیرگذار هستند می توانند به کاهش شکاف بین نگرش و رفتار محیط زیستی کمک کنند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که هنجارهای جمعی بیشترین تأثیر را بر رفتار محیط زیستی دارد و پیش بینی کننده قوی تری نسبت به سایر متغیرهاست. در نهایت به تبیین ضعف هنجارها در جامعه مورد مطالعه پرداخته شد.
۱۵.

بررسی عوامل مؤثر بر کاهش تمایل به استفاده از دوچرخه در سفرهای شهری (مطالعه موردی؛ شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمل و نقل شهری دوچرخه شهر زنجان تمایل شهروندان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری حمل و نقل شهری
تعداد بازدید : 754 تعداد دانلود : 186
افزایش جمعیت شهرها در کشورهای جهان سوم و به تبع آن استفاده روزافزون از سوخت های فسیلی و افزایش ترافیک، این کشورها را با معضلات متعدد روبرو ساخته است. دوچرخه با مزایای منحصربه فرد نظیر ارزانی، صرفه در مصرف انرژی، کم ترین ترافیک و اثرات منفی زیست محیطی بیش از پیش به عنوان مکمل سایر وسایط نقلیه مورد توجه قرار گرفته است. یکی از عمده ترین راهکارهایی که متخصصان و صاحب نظران برای دستیابی به توسعه پایدار شهری مطرح می کنند؛ استفاده بیش تر از دوچرخه است. هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر کاهش تمایل به استفاده از دوچرخه در سفرهای شهری زنجان می باشد که از دو روش اسنادی، کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است و از نرم افزار SPSS جهت تجزیه و تحلیل داده های آماری استفاده شده است با توجه به نتایج مطالعات میدانی در شهر زنجان استفاده از دوچرخه در جابه جایی های شهری بسیار پایین است به طوری که فقط 8 درصد جامعه آماری تحقیق به طور قابل توجهی از دوچرخه برای فعالیت های شهری استفاده می نمایند که این امر از عواملی نظیر عدم فرهنگ سازی استفاده از دوچرخه، ضعف تبلیغات در رسانه ها، نبود مسیرهای ویژه دوچرخه سواری، عدم استفاده مدیران جامعه، تأثیر وضیعیت اقلیمی، عدم تناسب دوچرخه سواری بانوان با فرهنگ عمومی، کمبود آگاهی از مزایای دوچرخه سواری، نبود امنیت دوچرخه سواران و نبود پارکینگ برای دوچرخه می باشد.
۱۶.

عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر مهاجرت بین استانی در ایران (بر پایه ی مدل گرانش بسط یافته طیّ دوره 1385-1375)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه ی اجتماعی مهاجرت بین استانی مدل گرانش (جاذبه) چارچوب سرمایه ی انسانی مهاجرت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای جمعیت
تعداد بازدید : 926 تعداد دانلود : 743
مهاجرت داخلی تأثیرات گسترده ای بر پویایی های جمعیّتی ایران در دهه های اخیر داشته است. از میان انواع مهاجرت داخلی، در سال 1375 حدود 35 درصد، بین استان های کشور و بقیه در درون استان ها صورت گرفته بود؛ درصورتی که در سال 1385 سهم مهاجرت های بین استانی به 41 درصد افزایش یافته است؛ بنا بر این به نظر می رسد بررسی و تحلیل عوامل پدیده ی مهاجرت بین استانی در کشورمان به منظور شناخت جریان های مهاجرت و برنامه ریزی در جهت بهره گیری از این پدیده و جلوگیری از نتایج زیانبار آن از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. این مقاله به ارائه ی یک مطالعه ی تجربی پیرامون عوامل مهاجرت بین استانی در ایران پرداخته و با بهره گیری از داده های سرشماری های سال های 1375 و 1385، مدل گرانش بسط یافته مهاجرت را برای ایران آزمون نموده و برخی عوامل مهم مهاجرت را شناسایی کرده است. نتایج نشان داد که هر دوی عوامل اقتصادی نظیر تفاوت های درآمدی و نرخ های بیکاری و همچنین عوامل اجتماعی نظیر وجود شبکه های اجتماعی اثر معناداری بر مهاجرت دارند.
۱۷.

ارزش ها و رفتارهای دوستدار محیط زیست: مطالعه ای در پارک های جنگلی استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعامل انسان با طبیعت ارزش های محیط زیستی رفتار دوستدار محیط پارک های جنگلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 399 تعداد دانلود : 365
یکی از موضوعات مطرح در تعامل انسان با طبیعت این پرسش است که چه ارتباطی بین ارزش های محیط زیستی افراد و رفتار آنان با محیط زیست وجود دارد. به همین دلیل، پژهش حاضر با هدف تبیین ارتباط متقابل جهت گیری های ارزشی نسبت به محیط زیست و رفتارهای دوستدار محیط زیست در پارک های جنگلی انجام گردید. بدین منظور، با استفاده از روش تحقیق توصیفی و فنّ پیمایش، تعداد 300 نفر از مراجعه کنندگان به پارک های جنگلی استان گلستان با روش نمونه گیری تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انجام شد که روایی آن با مراجعه به متخصصان محیط زیست و پایایی آن با انجام یک مطالعه راهنما و محاسبه ضریب کرانباخ آلفا مورد تائید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی-استودنت استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین مراجعه کنندگان پارک های جنگلی، جهت گیری ارزشی غیرانسان محور نسبت به محیط زیست، قوی تر از انسان محوری است و سن و جنسیت تاثیری در آن ندارد. همچنین، بین ارزش های غیر انسان محور (شامل زیست بوم محوری و خدامحوری) و رفتارهای دوستدار محیط زیست یک ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد، در حالی که ارتباط معنی داری بین این رفتارها با انسان محوری وجود ندارد. با توجه به یافته ها پیشنهاد می شود برای حفاظت مؤثر از محیط زیست، جایگاه مناسبی به ارتقاء ارزش های غیر انسان محور در فرهنگ عمومی جامعه داده شود و بررسی های لازم پیرامون شکاف بین ارزش ها و رفتار افراد در قبال محیط زیست بعمل آید.
۱۸.

بررسی عوامل زیست محیطی و روانشناختی مؤثر بر تمایل به خرید سبز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش زیست محیطی مسئولیت پذیری اجتماعی زیست محیطی کنترل کیفیت ادراک شده تمایل به خرید سبز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 510 تعداد دانلود : 489
با توجه به مشکلات عدیده زیست محیطی مانند: افزایش آلودگی ها و نگرانی های زیست محیطی به نظر می رسد شناسایی عواملی که به حفاظت از محیط زیست کمک کرده و انجام کارهای محیط زیست دوستانه ضروری باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل زیست محیطی و روانشناختی مؤثر بر تمایل به خرید سبز انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کارکنان مجتمع مس سرچشمه تشکیل می دهند که حجم نمونه از طریق فرمول کوکران برابر با 258 نفر می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها در پژوهش حاضر پرسشنامه می باشد که به ترتیب شامل پرسشنامه دانش زیست محیطی هو، کوانگ و کیم (2013 )، مسئولیت پذیری اجتماعی زیست محیطی هو، کوانگ و کیم( 2013 )، کنترل رفتاری ادراک شده چو و هو ( 2001) و تمایل به خرید سبز هو، کوانک و کیم( 2013)، می باشد. نتایج نشان داد که متغیرهای دانش زیست محیطی و مسئولیت پذیری اجتماعی به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق متغیر واسطه ای کنترل رفتاری ادراک شده بر تمایل به خرید سبز اثر معنا دار دارند.
۱۹.

بررسی توانمندی زنان روستایی در بهبود امنیت غذایی خانوار در شهرستان دیواندره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت غذایی زنان روستایی شهرستان دیواندره توانمندی زنان وضعیت تغذیه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای اقتصادی
تعداد بازدید : 675 تعداد دانلود : 850
هدف: با توجه به نقش با اهمیت زنان روستایی در امنیت غذایی هدف اصلی این پژوهش شناسایی توانمندی زنان روستایی در بهبود امنیت غذایی بود. روش: داده های مورد نیاز تحقیق از طریق پرسشنامه از میان زنان متأهل روستایی شهرستان دیواندره گردآوری شد که 213 نفر از آنان به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب گردید روایی پرسشنامه از طریق پانل متخصصان امنیت غذایی و اعضای هیئت علمی گروه مدیریت و توسعه کشاورزی و پایایی آن از طریق آلفای کرنباخ و پایایی ترکیبی مورد تائید قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که خانوارهای مورد مطالعه از نظر امنیت غذایی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند همچنین، نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین تمامی ابعاد توانمندی (اقتصادی، اجتماعی و روان شناختی) زنان روستایی با امنیت غذایی خانوار آنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. علاوه بر این، نتایج مدلسازی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد که ابعاد توانمندی زنان روستایی با ضریب تبیین 83 درصد (γ= 0.91, t= 10.90) اثر مثبت و معنی داری بر امنیت غذایی خانوار دارد. راهکار عملی: به دلیل ضعف مالی زنان روستایی پیشنهاد می شود درزمینه ی بهبود توانمندی زنان روستایی و دسترسی آنان به اعتبارات و منابع مالی از طریق ایجاد و توسعه تعاونی ها و موسسه های اعتباری خرد که از تأمین وام های کوچک برای زنان روستایی کم درآمد حمایت می کنند بسیار توصیه می گردد. اصالت و ارزش: در پژوهش حاضر توانمندی های زنان روستایی در ابعاد مختلف که در بهبود امنیت غذایی تأثیرگذار است شناسایی شد نتایج این پژوهش می تواند به برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه روستایی جهت بهبود وضعیت امنیت غذایی در جوامع روستایی کمک شایانی نماید.
۲۰.

تحلیلی بر امنیت ادراکی تصرف و نقش آن در توانمندسازی ساکنان سکونتگاههای غیررسمی ( نمونه موردی قلعه نو دهراز سبزوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی امنیت ادراکی تصرف کیفیت مسکن محله قلعه نو دهراز سبزوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 598 تعداد دانلود : 699
چکیده: امنیت تصرف ، یکی از مهمترین مسائلی است که سکونتگاههای غیررسمی با آن مواجه هستند. طرفداران بهسازی و توانمندسازی این سکونتگاهها یکی از سیاستهای لازم برای اینگونه مناطق را تامین امنیت تصرف می دانند. توجیه آنان این است که تامین امنیت تصرف(مخصوصا امنیت ادراکی تصرف) و حمایت از ساکنان این سکونتگاهها در مقابل تخریب و تخلیه غیرداوطلبانه مسکن، نقش عمده ای در ارتقاء کیفیت مسکن ، بهسازی سکونتگاه و توانمندسازی افراد دارد. با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق سعی شده است که وضعیت امنیت ادراکی تصرف ساکنان محله قلعه نو دهراز سبزوار مورد سنجش قرار گیرد و تاثیر آن بر متغیرهای کیفیت مسکن و توانمندسازی ساکنان مورد بحث قرار گیرد. رویکرد کلی در تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی است و ترکیبی از روش های کتابخانه ای و میدانی برای گردآوری داده ها مورد استفاده قرار گرفته است. حجم نمونه 93 نفر و واحد تحلیل سرپرست خانوار می باشد. برای تحلیل داده ها نیز از روشهای آماری شامل آزمون t تک نمونه ای و همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مولفه امنیت در مقابل تخلیه اجباری در این محله بالاست ،اما مولفه عدم نگرانی از عملکرد نهادهای مسئول در خدمات رسانی به محله در حد پایینی است. در مجموع امنیت تصرف در محدوده مورد مطالعه بالاتر از حد متوسط است. علاوه بر این نتایج بیانگر تاثیر معنادار امنیت ادراکی تصرف بر کیفیت مسکن و دو مولفه از مولفه های پنج گانه توانمندسازی ( خود تعیینی و اعتماد ) است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان