درخت حوزه‌های تخصصی

ایران دارای بنادر فراوان در خلیج فارس و دریای عمان است که بسیاری از آنها به دلایل گوناگون قادر به پذیرش کشتی‏ های بزرگ نیستند. ایده‏ استفاده از بنادر بزرگ موجود در منطقه به عنوان مراکز واسط برای دریافت کالا از کشتی ‏های بزرگ و ارسال آن توسط کشتی ‏های کوچک تر به سایر بنادر و از آنجا به داخل کشور می‏تواند در جهت فعال کردن بنادر کوچک تر و نیز کشتیرانی خصوصی در منطقه بسیار کارآمد باشد. در این مقاله علاوه بر طرح این ایده، یک سیستم کلی حمل‌ونقل متناسب با آن طرح شده و به صورت یک شبکه متشکل از مسیر های وسایل نقلیه و مسیر های حمل‌ونقل چند وجهی برای اولین بار مدل شده است. در این مقاله برای حل مدل این شبکه، برای مسائل با ابعاد کوچک، از روش انشعاب و تحدید استفاده شده و برای حل مدل های دارای تعداد گره بیشتر، روشی ابتکاری به نام SB RAB بر اساس روش سیمپلکس با ورود محدود متغیرها توسعه داده شده است. از بعد محاسباتی، روش SB RAB برای حل دو سری از مسائل مبنای موجود در ادبیات مسیریابی وسیله نقلیه مورد استفاده قرار گرفته و نتایج آنها گزارش شده است. همچنین، این مسائل مبنا از روش مرسوم در ادبیات حمل‌ونقل یعنی روش تفکیک شبکه به دو زیر بخش مسیریابی وسیله نقلیه و حمل‌ونقل چند وجهی نیز حل و نتایج مربوطه گزارش شده‏اند. در انتها، با مقایسه همه نتایج، نشان داده شده که روش SB RAB می‏تواند جواب‌هایی برتر در مدت زمانی قابل قبول ارایه دهد.

در این مقاله مسئله زمانبندی n کار مستقل بر روی m ماشین در محیط کارگاه گردش کاری جایگشتی با زمانهای پردازش و موعد تحویل دلخواه بررسی و یک مدل با هدف کمینه کردن مجموع دیرکردها و زودکردها با استفاده از تکنیک الگوریتمهای ژنتیک ارائه می شود. این مسئله از نوع مسایل ایستاست و بجز محدودیت ماشین آلات (به عنوان منابع) محدودیت دیگری بر آن حاکم نیست. همچنین مسئله موردنظر از لحاظ اطلاعات در دسترس معین است. مدل ارائه شده به لحاظ بهینگی جواب نهایی و زمان حل مسئله ارزیابی و جوابهای آن با یکی از مدلهای موجود مقایسه می شود.

بدون شک هدف اساسی برنامه ریزی، تقلیل میزان قبول خطر نسبت به اتفاقات احتمالی و اتخاذ تدابیری جهت هماهنگی برای دستیابی به موفقیت های بهتر است. به علت محدودیت منابع و نامحدود بودن نیازهای این حوزه ها، مساله تخصیص بهینه منابع مطرح می شود. تخصیص بهینه منابع مهم ترین ابزار اجرای استراتژی و برنامه ای بلند مدت برای حوزه پژوهشی دانشگاه ها است و سیاست ها و هدف های برنامه هر حوزه پژوهشی، در تخصیص بهینه منابع به فعالیت ها انعکاس می یابد.با توجه به اینکه تخصیص منابع در حال حاضر به روش سنتی و مبتنی بر تجربیات و استدلال ذهنی نیزوی انسانی می باشد و استفاده از آن سبب ایجاد نارضایتی است و قابلیت تعمیم پذیری و انطباق دلیل ریاضی ندارد.لذا هدف از این پژوهش استفاده از تئوری ریاضی جهت نزدیک کردن کمیت و کیفیت استدلال انسانی به استدلال ریاضی می باشد و سعی می شود با بررسی های دقیق و ارایه یک مدل مناسب جهت تخصیص بهینه منابع در حوزه تحت مطالعه ارایه شود.

بهره وری یک پدیده پذیرفته شده در صنعت جهانی است. کشورهای مختلف جهان هم اکنون برای بالا بردن تراز بهره وری ملی صنعتی بازرگانی و آموزشی خود پیگیرانه تلاش می کنند و می کوشند تا از راه ساز و کارها کارآمد مدیریتی سبب بالا رفتن تراز بهره وری شوند. بهره وری در سازمان های مختلف می تواند تابعی از متغیرهای گوناگون باشد که یکی از مهم ترین آنها فضای سازمانی است. نویسنده مقاله در مورد فضای سازمانی و بهره وری دو پژوهش در سازمان های آموزشی و صنعتی انجام داده و د هر دو پژوهش به وجود رابطه میان فضای سازمانی و بهره وری دست یافته است. یکی از راهبردهای بهینه سازی بهره وری در سازمان ها رعایت سهم هر یک از عامل های فضای سازمانی است. رعایت این عامل ها در بالا بردن تراز بهره وری خدمات مدیران موثر است. این عامل ها در سازمان های صنعتی به ترتیب اهمیت عبارتند از : پشتیبانی – پاداش – دوستی – هویت – ضابطه ها – تعارض – قبول خطر – مسوولیت و ساختار و در سازمان های آموزشی عبارتند از : هویت پاداش – دوستی – تعارض – پشتیبانی – و قبول خطر.

شرکت های بیمه باید عملکرد موفقیت آمیزی در انجام اهداف خود داشته باشند. آگاهی از اینکه عملکرد سازمان تا چه حد در جهت رسیدن به این اهداف بوده و موقعیت سازمان در محیط پیچیده و پویای امروزی کجاست، برای مدیران و سازمان-ها اهمیت فراوانی دارد. دراین راستا، داشتن الگویی جهت ارزیابی عملکرد سازمان ضروری است. مقاله حاضر با استفاده از تلفیق تصمیم گیری چند معیاره فازی و کارت امتیازی متوازن، روشی برای ارزیابی عملکرد شعب یکی از شرکت های بیمه در ایران ارائه می دهد. در ابتدا با نظر متخصصان و همچنین مطالعه پیشینه تحقیق، به جمع آوری شاخص های مرتبط با ارزیابی عملکرد شرکت های بیمه ای پرداخته شد و سپس با نظر خبرگان صنعت بیمه، 23 شاخص کلیدی برای شعب بیمه درنظرگرفته شد. به علاوه، اوزان نسبی شاخص ها و معیارها با استفاده از نظر خبرگان و از طریق تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه گردید. سپس با استفاده از تکنیک VIKOR به رتبه بندی شعب موردکاوی شده پرداخته شد. با تحلیل نتایج به دست آمده، نقاط ضعف و قوت هر شعبه شناسایی شد. نتایج نشان داد که منظر مالی از نظر مشتری، مهم ترین معیار در بالندگی شعب است و شاخص صدور حق بیمه، نقشی اساسی در رشد شعب بیمه دارد. در انتها، متدلوژی ارائه شده، با روش های متداول مشابه مقایسه شده و کاربرد آن به شرکت های بیمه توصیه شده است.

سیستم حمل و نقل اتوبوس شهری به عنوان یکی از مهم ترین سیستمهای حمل و نقل عمومی به شمار می‌رود. در طراحی این سیستم لازم است که به گونه ای همزمان چندین هدف که بعضاً با هم متناقض هستند، در نظر گرفته شوند. این اهداف باعث می‌شوند که انجام طراحی با مشکلاتی روبرو شود، به عنوان مثال، مسیرهایی که برای کمینه کردن زمان سفر طراحی می‌شوند، ممکن است بیشترین پوشش و بیشترین دسترسی را نداشته باشند. از این رو برای رسیدن به بهترین طراحی لازم است که مسائل مختلفی به طور همزمان در نظر گرفته شوند. در این مقاله یک مدل جدید برای طراحی بهینه شبکه حمل و نقل اتوبوسهای شهری با استفاده از قابلیتهای GIS که در نرم‌افزارهای آن موجود است، ارایه شده است. مدل نامبرده با توجه به چندین هدف اصلی بنا شده است، از آن جمله می‌توان به حداکثرسازی تعداد مسافر و همچنین کاهش زمان سفر اشاره کرد. بقیه اهداف در بخش سوم این مقاله بیان شده‌اند. مدل ارایه شده بر ماتریس توزیع سفر بین بلوکهای شهری که روش استخراج آن در این مقاله توضیح داده شده است، استوار است. پس از استخراج ماتریس توزیع سفر بین بلوکهای شهری، و اختصاص آن به معابر شهری، از قابلیتهای شبکه GIS به منظور طراحی خطوط استفاده شده است. با استفاده از این روش می‌توان طراحی مسیر حمل و نقل اتوبوسهای شهری را با در نظر گرفتن همزمان چندین هدف اصلی انجام داد.

با اینکه تاکنون تحقیقات زیادی در خصوص ارزیابی سیستم های پیشرفته تولیدی انجام شده است اما هنوز این موضوع مورد علاقه محققان است زیرا سازمان های مختلف، شرایط متفاوتی از لحاظ به کارگیری آنها داشته اند. در این مقاله ارزیابی سیستم های تولید انعطاف پذیر (FMS) در یکی از شرکت های تولید لوازم خانگی ایران مورد بحث واقع می شود. منظور از انعطاف پذیری، انعطاف پذیری در حجم تولید، در تنوع محصول، در فرآیند تولید و در انتقال مواد است. این مسئله، به صورت یک مسئله تصمیم گیری چند معیاره تعریف می شود که گزینه های تحقیق آن، شامل انواع انعطاف پذیری ذکر شده و همچنین حفظ وضع موجود است. برای تعیین مناسب ترین گزینه، از روش های ساو ، تاپسیس ، اسمارتر و پرموتاسیون استفاده شده است. مزیت دیگر این تحقیق، کدنویسی برنامه مطلب برای روش های مزبور است. نتایج مربوط به هر یک از روش های مزبور، با یکدیگر مقایسه شده اند. نتیجه نهایی نشان می دهد که شرکت لوازم خانگی در نظر گرفته شده بهتر است از FMS با تاکید بر انعطاف پذیری در انتقال مواد استفاده کند. این نظر با تمایلات مدیران شرکت مزبور همخوانی داشته است.

ساده ترین نوع مسئله بالانس خط مونتاژ، یافتن تخصیص مناسبی از فعالیت های مونتاژ به مجموعه ای از ایستگاه های تولیدی بر اساس زمان سیکل، محدودیت های پیش نیازی و دیاگرام مونتاژ است تا معیارهای خاصی همچون روانی خط تولید و یا کارایی در شرایط مطلوبی قرار گیرند. در این مقاله یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح آمیخته برای بالانس خطوط مونتاژ چند محصولی همراه با زمان های عملیاتی بیشتر از زمان سیکل و محدودیت های منطقه ای ارایه میشود. عملکرد مدل پیشنهادی در یافتن راه حل بهینه با عملکرد چند مدل موجود در ادبیات موضوع بر روی تعدادی مسئله نمونه مقایسه شده و نتایج امیدوار کننده حاصل شده اند. همچنین برتری نسبی مدل پیشنهادی در مورد معیارهایی همچون روانی خط، کارایی خط، انحرافات و عدم کارایی بر روی مثال های نمونه با یکی از رویکردهای موجود در ادبیات موضوع، توسط آزمون ناپارامتریک کروسکال ـ والیس تأیید شده است.

مدیریت سازمان های پویا، حل مسائل پیچیده و ساختار نیافته سازمانی، اداره پویایی و تحول روز افزون محیط های سازمانی به دانش، توانایی و مهارت گروهی از مدیران و خبرگانی نیاز دارد که برای تعالی سازمانی و کسب برتری رقابتی باید تصمیم هایی به هنگام، صحیح و با کیفیت اتخاذ کنند. تصمیم گیری گروهی، ساز و کاری برای تلفیق دانش، تخصص، مهارت و رویکردهای متفاوت مدیران و خبرگانی است که هم افزایی حاصل از آن، سبب اتخاذ تصمیم های بهتر و با کیفیت بالا می شود. اما اغلب، تصمیم گیری گروهی به سبب برخی ویژگی هایش، نتایج منفی تولید به بارمی آورد. نظریه پردازان واندیشمندان حوزه های مختلف علمی برای بهبود تصمیم گیری گروهی و ارتقای کیفیت تصمیم های گروهی، مدل های مفهومی و چندمعیاره مختلفی طراحی کرده اند و روش ها و تکنیک های مختلفی به کار برده اند. در این مقاله تحقیقی، محققان با هدف بهبود بهره وری تصمیم گیری گروهی، مدلی مفهومی طراحی کرده اند که نسبت به سایرمدل ها از جامعیت بیش تر برخورداراست. این مدل در مرکز تحقیقات مخابرات ایران به عنوان یک سازمان تحقیق و توسعه متشکل از گروه های ارزیابی و تصویب کننده پروژه های تحقیقاتی آزمون شده و از طریق تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر، مدل نهایی بهبود بهره وری تصمیم گیری گروهی تبیین شده است

سیکل استرلینگ به لحاظ تئوری، دارای بازده ای معادل با بازده سیکل کارنو می?باشد و موتور استرلینگ بواسطه این بالاترین بازده، بعنوان یک ماشین حرارتی مورد توجه است. در این مقاله، مدلسازی و تحلیل سیکل استرلینگ انجام شده است. بکمک این مدلسازی، تغییرات پارامترهای موثری نظیر حجم سیلندر، حجم? جابجایی و نسبت تراکم، اختلاف فاز دو پیستون، کار خروجی و بازده واقعی بررسی شده?اند. روابط ترمودینامیکی و معادلات بقاء جرم و انرژی، دستگاهی از معادلات غیر خطی را تشکیل می?دهند که به روش عددی نیوتن- رافسن، در هر درجه از زاویه چرخش محور لنگ، این معادلات حل می?گردند. بر مبنای نتایج حاصله و انتخاب مکانیزمی مشخص از بین مکانیزمهای مختلف،نمونه ای از موتور استرلینگ و قطعات مربوطه، به کمک نرم افزار Mechanical Desktop طراحی، و سپس ساخته شده است که در حال انجام تست می?باشد.

انتقال و جذب تکنولوژی در جهان سوم ، مقوله پیچیده ای است که هم از نظر علمی و هم از جنبه ابعاد فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی سالهاست نه فقط کشورهای در حال توسعه ، بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است . سطح تکنولوژی های کشورهای پیشرفته و جهان سوم فاصله محسوسی دارد برای کاستن فاصله تکنولوژی کشورهای پیشرفته و کمتر توسعه یافته ، انتقال تکنولوژی یک لازمه انکار ناپذیر است . انتقال تکنولوژی با روشهای مختلف و وسایل مختلف امکانپذیر است که با توجه به موقعیت انتقال دهنده تکنولوژی و انتقال گیرنده تکنولوژی مشخص می شود .

با طراحی شبکه مناسب بین فرآیندهای مصرف کننده آب در صنایع فرآیندی و شیمیایی نظیر صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی جهت استفاده مجدد از پساب یک فرآیند به عنوان آب تغذیه سایر فرآیندها می توان میزان تولید پساب را کاهش داد . این امر نه تنها موجب کاهش حجم واحدهای تصفیه می شود بلکه صرفه جویی در مصرف آب و مواد مصرفی را نیز به دنبال دارد . در این مقاله از روش برنامه ریزی خطی (LP) و برنامه ریزی غیر خطی (NLP) برای کمینه سازی مصرف آب و تولید پساب برای جریانات تک آلاینده و چند آلاینده در حالت وجود و یا عدم وجود فرآیند احیا در شبکه استفاده شده است ...

مدل های تعالی سازمانی یا سرآمدی کسب و کار، به عنوان ابزاری قوی برای سنجش میزان استقرار سیستم ها در سازمان های مختلف به کار گرفته می شوند. با به کارگیری این مدل ها، ضمن این که یک سازمان می تواند میزان موفقیت خود را در اجرای برنامه های بهبود در مقاطع زمانی مختلف مورد ارزیابی قرار دهد، امکان مقایسه عملکرد خود با سایر سازمان ها و به ویژه با بهترین آنها را خواهد داشت. نظر به این که دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی از جمله عمده ترین نهادهای علمی و بانیان تولید دانش و فناوری و تربیت دانشجویان می باشند، لذا همواره بایستی در مسیر تعالی بوده و در زمره سازمان های سرآمد، پیشاپیش محیط رقابتی در حرکت باشند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی مزایا و دستاوردهای به کارگیری مدل های تعالی EFQM در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی است که با اثبات کارآمدی، می توان از آن به عنوان الگویی مناسب جهت ایجاد فرهنگ تعالی، امکان خود ارزیابی هر واحد دانشگاهی و مقایسه هر واحد دانشگاهی با سایر واحد ها ارایه نمود. در این مقاله ابتدا مدل تعالی EFQM به اختصار معرفی گردیده، سپس تاثیر فرهنگ دانشگاهی به عنوان یک عامل کلیدی و پیش برنده در اجرای مدل های تعالی در دانشگاه ها بررسی شده و سپس مواردی از فعالیت های مشابه در برخی از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی سایر کشورها در اجرای مدل تعالی EFQM و خودارزیابی های انجام شده مورد بحث قرار گرفته و نتایج به دست آمده از عملکرد مدل و خود ارزیابی ها به جهت نشان دادن تاثیرات مثبت اجرای مدل در فرآیندهای دانشگاهی بررسی می گردد و در انتها ضمن بیان محدویت های اجرایی مدل به ویژه در ایران، مدلی جهت دانشگاه های کشور ارایه می شود. عدم به کارگیری مدل تعالی EFQM در دانشگاه های کشور تا مقطع فعلی درحالی است که در جهان بیش از70 مدل سرآمدی ملی و90 جایزه کیفیت وجود دارد و این مدل در صنعت کشورمان از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در کانون توجه دانشگاه های معتبر جهان می باشند.