درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: مهارت، دانش و بهره وری انسان ها از جمله عوامل مهمی هستند که در موفقیت سازمان ها و مراکز بهداشت و درمان نقش اساسی دارند و مدیریت کیفیت فراگیر نیز به عنوان نوعی سیستم مدیریتی توجه ویژه ای به آن دارد. از طرفی دانش به عنوان منبعی برای بقای سازمان ها ضروری است و برای اجرای مدیریت دانش به یک بازه ی زمانی به نسبت طولانی، فراهم سازی بسترهای فکری و فرهنگی، مهارتی و آموزشی، کانون های دانشی و تکنولوژیکی نیاز است. مقاله ی حاضر درصدد تعیین رابطه ی مدیریت کیفیت فراگیر و مدیریت دانش از دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بود. روش بررسی: پژوهش توصیفی، همبستگی حاضر بر روی کل اعضای هیأت علمی دانشگاه های اصفهان (491 نفر) و علوم پزشکی اصفهان (594 نفر) در سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای- تصادفی متناسب با حجم (300 نفر) بود. ابزار تحقیق شامل پرسش نامه ی استاندارد مدیریت کیفیت فراگیر بر اساس مدل Baldrige و پرسش نامه ی استاندارد مؤلفه های مدیریت دانش بر اساس مدل Pastor بودند که روایی آن ها با استفاده از روایی محتوایی و صوری و پایایی آن ها با استفاده از محاسبه ی ضریب Cronbach¢s alpha (87/0 = 1r) و (91/0 = 2r) محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 18SPSS و آزمون t، ANOVA و رگرسیون چند متغیره صورت گرفت. یافته ها: در دانشگاه اصفهان به جز رهبری، برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت منابع انسانی و در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، به جز تمرکز بر مشتری، تحلیل اطلاعات، برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت فرایند، میانگین کلیه ی معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر بیشتر از سطح متوسط بود. همچنین در دانشگاه اصفهان میانگین همه ی مؤلفه های مدیریت دانش به جز پالایش دانش و در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان کلیه ی مؤلفه ها بیشتر از سطح متوسط بود. ضریب همبستگی بین نمرات معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر و مؤلفه های مدیریت دانش در سطح 05/0 ≥ P در دو دانشگاه معنی دار بوده و نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که رابطه ی بین معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر با مدیریت دانش معنی دار بود. نتیجه گیری: معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر می تواند در راستای عملکرد صحیح سازمان مؤثر باشد و همچنین تأثیر آن بر مدیریت دانش نیز موجب افزایش کارایی سازمان می گردد.

انتخاب تأمین کنندگانمناسب به شکل قابل ملاحظه ای هزینه ها را کاهش و قابلیت رقابت پذیری سازمان را افزایش می دهد. از سویی در محیط رقابتی کسب و کار، سرعت بالای تغییرات بر عدم اطمینان و ابهام در تصمیم گیری ها افزوده است. با توجه به این دو مهم در این تحقیق به منظور کاهش ریسک و رفع ابهام موجود در تصمیم گیری از رویکرد ابداعی بهینه سازی استوار- فازی دربرنامه ریزی تأمین قطعات دو محصول شرکت ایران خودرو و ارزیابی تأمین کنندگان استفاده می شود. با در نظر گرفتن حجم وسیع قطعات هر خودرو، قطعات با ارزش برای بررسی انتخاب می شود. مدل تأمین این قطعات در قالب یک مدل برنامه ریزی خطی چند هدفه طراحی می شود. با توجه به نبود اطمینان حاکم بر برخی پارامتر های مدل، این نوع پارامتر ها به صورت متغیری تصادفی که در بازه ای متقارن نوسان می کند ، لحاظ می شوند. به منظور رفع نگرانی از این نوع پارامتر ها و با توجه به این که تعیین طول بازه برخی از این پارامترها برای تصمیم گیرنده مبهم است، مدل با رویکرد ابداعی به مدل استوار- فازی تبدیل می شود تا پاسخ های به دست آمده از آن قابل اتکا باشد. در پایان به منظور ارزیابی عملکرد مدل و بررسی کیفیت جواب های به دست آمده از تکنیک شبیه سازی استفاده می شود.

سرمایه گذاران بالقوه و استفاده کنندگان از اطلاعات مالی و غیر مالی برآنند تا شرکت های موفق را از شرکت های ناموفق تمیز دهند تا بدین وسیله تصمیمات سرمایه گذاری مناسب تری را اتخاذ نمایند. به دلیل این که ارزیابی عملکرد ابعادی چندگانه و ماهیتی پویا و وابسته به زمان دارد، ارزیابی های معمولی نمی تواند جنبه های مختلف عملکرد را در طول زمان نشان دهد. در این مقاله از MADM چند دوره ای برای ارزیابی به عنوان شاخص های ورودی در DEA استفاده شده است. این اطلاعات (شامل وزن و مقادیر شاخص ها) در دوره های متفاوتی ارایه می شود، بنابراین وزن شاخص ها و مقادیر آنها برای هر گزینه پویا خواهد بود. در روندها نیز چون آخرین رخدادها اغلب مهم تر هستند، بطور طبیعی وزن بیشتری را به خود اختصاص می دهند. بنابراین می توان گفت که تصمیم گیری بر اساس روش های مستقل از زمان مناسب نمی باشد، و در نظر گرفتن چند دوره در اندازه گیری عملکرد گزینه ها، نه تنها لازم بلکه حیاتی است. محققان پیشین کمتر به این مساله پرداخته اند و در نتیجه اغلب مدل های پیشین در مسایل ارزیابی، فقط از یک جدول تصمیم که مربوط به آخرین دوره بود، استفاده می کردند. در این مقاله سعی شده است که با نتایج ادغام شده ماتریس های چند دوره گذشته، در تحلیل کارایی از مدل ترکیبی TOPSIS و DEA استفاده شود. یک واحد تصمیم گیری ایده آل مجازی به مدل DEA اضافه خواهد شد و دو واحد تصمیم گیری مجازی،IDMU و ADMU برای شکل دهی ساختار دو مدل DEA برای محاسبه بهترین و بدترین کارایی نسبی ممکن بکار می روند. این دو کارایی متمایز با استفاده از روش TOPSIS یکپارچه می شوند، تا یک شاخص ترکیبی بنام نزدیکی نسبی (RC) به IDMU را بوجود آورند.شاخص RC بعنوان معیار ارزیابی کلی هر DMU مورد استفاده قرار می گیرد، تا بر پایه آن یک رتبه بندی کلی برای تمامی DMU ها بدست آید.

امروزه دستیابی به بهبود مستمر و سرآمدی در همه ابعاد سازمان از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ در این راستا، الگوی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت ) EFQM ( سازمانها را در جهت حرکت به سمت سرآمدی کمک میکند. در این الگو توانمندسازها نقشی مهم و اساسی در حرکت سازمان به سمت سرآمدی دارند و اولویت بندی آنها برای جلب رضایت کارکنان از ارزش زیادی برخوردار است. هدف این پژوهش، اولویتبندی توانمندسازها مبتنی بر انتظارات کارکنان از مدیریت سازمان با استفاده از تکنیک گسترش کارکرد کیفیت ) (QFD و مقایسه این اولویتبندی با روش معمول، یعنی بدون استفاده از QFD است. به این منظور، شرکت پلی اکریل ایران برای مطالعه موردی انتخاب شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که اولویت بندی توانمندسازهای EFQM قبل و بعد از استفاده از QFD متفاوت است. همچنین از دیگر نتایج حاصله میتوان به مواردی چون کاهش شکاف بین مدیریت و کارکنان، ایجاد جو مناسب برای توسعه روابطی مؤثر و هماهنگ بین مدیران و کارکنان، اولویتبندی مشخصههای عملکردی مدیریت سازمان بر اساس دیدگاه کارکنان و توسعه الگوی EFQM اشاره کرد

با توجه به هزینه بالای و گران بودن آن، همواره سعی بر این بوده است که روشهایی برای کاهش مصرف انرژی در صنعت و به خصوص پتروشیمی (آنهم در برجهای تقطیر که بالاترین مصرف انرژی را در کارخانه های شیمیایی و پتروشیمیایی دارند) ابداع گردد. یکی از بهترین روشهای ذخیره انرژی، استفاده از پمپهای حرارتی یا Heat Pumps می باشد. در این پروژه سعی شده است که با معرفی پمپهای حرارتی و اجزاء آنها و کاربردهای مختلف پمپهای حرارتی در صنعت از جمله کاربرد آن در برجهای تقطیر، و با استفاده از یک برنامه کامپیوتری نشان داده شود که استفاده از یک سیستم پمپ حرارتی با آرایشهای مختلف در یک برج تقطیر، چه میزان از اتلاف انرژی جلوگیری خواهد کرد و ضمن مقایسه آن روشها با هم بهترین آرایش ممکن جهت حداقل کردن مصرف انرژی معرفی گردد. در ضمن نمودارها و جدول مختلفی در این زمینه تهیه شده است که تاثیر پمپهای حرارتی را در برجهای تقطیر نشان خواهد داد. بعد از بررسی های انجام شده، می توان نتیجه گرفت که استفاده از روش انبساط ناگهانی محصولات پایین برج (Bottom Flashing) در سیستم پمپ حرارتی نسبت به سایر روشها سریعتر به سوددهی می رسد ولی در زمانهای بالاتر، استفاده از سیستم پمپ حرارتی دوتایی فشره سازی بخار بالای برج (Vapor Recompression) سوددهی بیشتری دارد که در نهایت سیستم دومی مقرون به صرفه تر خواهد بود.

خطوط مونتاژ به عنوان یکی از رویکردهای مهم در تولید انبوه محصولات صنعتی می باشند. امروزه این خطوط در تولید محصولات سفارشی با نرخ کم نیز مورد استفاده قرار می گیرد. عدم بالانس خطوط مونتاژ باعث افزایش زمان سیکل و زمانهای بیکاری و در نتیجه کاهش نرخ تولید، کارایی خط و افزایش هزینه های سیستم می شود که این عوامل در نهایت باعث بهره وری پایین در سازمان می گردد. این مساله باعث شده است که پژوهشگران و شاغلین در زمینه تولید و عملیات توجه ویژه ای به مساله متعادل سازی خط مونتاژ داشته باشند.در این مقاله، در بخش اول مبانی نظری و طرح دسته بندی بویسن و همکارانش در خصوص مسایل متعادل سازی مطالعه شده است. در بخش دوم وضعیت موجود یک شرکت نمونه مورد تحلیل قرار گرفته و سپس با توجه به معیار بهینگی و محدودیت های شرکت، یک روش ریاضی مناسب برای متعادل سازی خط انتخاب شده است. این مدل در نرم افزار LINGO توسط روش شاخه و کران حل شده و جواب بهینه سراسری آن به دست آمده است. به منظور ارزیابی تاثیر متعادل سازی، شاخص های مناسب برای دو وضعیت موجود و پیشنهادی محاسبه شده اند. در نهایت با مقایسه این شاخص ها برای دو حالت، نتیجه گیری های لازم در خصوص بهبود عملکرد سیستم بعمل آمده است.

تحقیق حاضر با هدف تجزیه و تحلیل ابعاد تکنولوژی و آشنایی با مشکلات انتقال آن در صنعت ساخت و تولید موتورهای دیزلی در کشور جهت دستیابی به راه حل های ممکن انجام شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی با استفاده از متد توصیفی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است. تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمونهای T-Test و کروسکال والیس انجام گرفته است. نتایج حاصل از آزمونها نشان می دهد که فرضیه های مربوط به متغیر سخت افزار و اطلاعات افزار و انسان افزار تایید ولی متغیر سازمان افزار تایید نشده است. همچنین رابطه معنی داری بین متغیرهای تجربه، تحصیلات و سن افراد بر نقطه نظرات آنان وجود ندارد.

امروزه همگام با افزایش جمعیت، صنایع به سوی فن­آوری­هایی می­روند که بتواند هم سرعت تولید را بیشتر نمایند و هم کیفیت محصولات را بالا ببرند. طراحی، تولید و مهندسی به کمک کامپیوتر، یکی از جدیدترین فن­آوری­هایی است که در عرصه وسیعی از صنایع و علوم کاربرد دارد، به گونه­ای که امروزه شرکت­ها در پی آنند که تا حد امکان، به نحوی مؤثر، از این فن­آوری­ها بهره گیری نمایند و بدین منظور، همواره در جستجوی بهترین شرکت­های ارائه دهنده این قبیل خدمات برای تسهیل فرایندهای خود هستند. در این مقاله، نخست تلاش شده است تا دیدی کلی در رابطه با طراحی، تولید و مهندسی به کمک کامپیوتر ایجاد شود. سپس مدلی تلفیقی از سه تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، تحلیل رابطه­ای خاکستری و برنامه­ریزی چند هدفه ارائه شده است. در مطالعه­ای موردی، این مدل به عنوان ابزاری قدرتمند برای تصمیم گیری یک شرکت برای رده­بندی و انتخاب چندین شرکت دارای عملکرد برتر در زمینه طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر، به عنوان شرکای تجاری، به کار گرفته شده است.

تحلیل SWOT به تنهایی یک ابزار تحلیلی برای تعیین اهمیت فاکتور‌های شناسایی شده و ارزیابی گزینه‌های مختلف استراتژیک بر حسب این فاکتور‌ها ارائه نمی کند. به این دلیل تحلیل SWOT نقصان‌ها و کمبود‌هایی در اندازه‌گیری و ارزیابی فاکتور‌ها دارا ست. با وجودی که فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) این نقایص را بر طرف می‌کند اما خود این رویکرد در هنگامی که بین فاکتور‌ها عدم استقلا ل و وابستگی وجود داشته باشد کارایی خود را از دست می‌دهد، چرا که AHP فرض می‌کند فاکتور‌های حاضر در ساختار سلسله مراتبی مستقل می‌باشند در صورتی که این فرض در بررسی تاثیرات محیط درونی و بیرونی نمی تواند پذیرفتنی باشد. لذا نیاز به ابزاری داریم که وابستگی‌های ممکن میان فاکتور‌ها را به حساب آورد و اندازه‌گیری نماید. دراین مقاله یک رویه الگوریتمیک مبتنی بر فرایند تحلیل شبکه‌ای بدین منظور ارائه می‌شود که می‌تواند حتی وقتی بین فاکتور‌های SWOT وابستگی وجود داشته باشد کار را به خوبی به پیش ببرد.

تناسب شغلی (تناسب بین ویژگی های شخصی و الزام های شغلی) یکی از مباحث بنیادین مدیریت منابع انسانی است؛ این فرض اثبات شده است که وجود تناسب شغلی، ضرورت سازمانی به منظور بهره وری نیروی انسانی است. با توجه به اهمیت تناسب شغلی، در این پژوهش، تناسب شغلی مورد بررسی و سنجش قرار گرفته و راهکارها و پیشنهادهایی جهت بهبود آن ارایه گردیده است. بنابراین هدف اصلی این پژوهش، بررسی و سنجش تناسب شغلی کارکنان ستادی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، است. به منظور سنجش تناسب شغلی، از بانک اطلاعات شغلی بین المللی (O*NET) استفاده شد، با توجه به این موضوع که در جامعه مورد مطالعه، 37 عنوان شغلی در بخش ستادی، موجود بود و شناسایی شد؛ این مشاغل با توجه به شرح شغل آنها با شرح شغل مشاغل استانداردی که در پایگاه اطلاعات شغلی بین المللی موجود است، مورد مقایسه و تطبیق قرار گرفت و در نهایت، 27 عنوان شغلی با کد بین المللی و نمره دانش، مهارت ها و توانایی های مورد نیاز، تعیین و تشخیص شد و 27 پرسشنامه با توجه به این عنوان های شغلی که هر یک از پرسشنامه ها به طور میانگین شامل 21 سوال است، طراحی و تدوین شد، پایایی پرسشنامه های سنجش تناسب شغلی 0.87 به دست آمد و چون آلفای کرونباخ پرسشنامه ها بیش از 0.7 بنابراین پرسشنامه ها از پایایی لازم برخوردار بودند. حجم جامعه آماری مورد نظر 150 نفر است. بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، از بین آنها 80 نمونه آماری انتخاب شد و در نهایت 78 پرسشنامه، جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تعیین نرمال بودن داده های به دست آمده از آزمون «کولموگروف – اسمیرنوف» استفاده شد و نتایج آزمون، نرمال بودن داده ها را تایید کرد. برای تعیین میزان تناسب شغلی از روش مقایسه نمره های به دست آمده از پرسشنامه ها با نمره های استاندارد (که در بانک اطلاعات شغلی بین المللی (O*NET) موجود است) استفاده شده است. یافته های این پژوهش، گویای این واقعیت بود که فقط حدود 40 درصد از کارکنان این شرکت، از لحاظ شغلی متناسب بودند و این یافته ها این موضوع را نشان می دهد که جامعه مورد مطالعه از تناسب شغلی مطلوب و قابل قبولی برخوردار نیست

یکی از مشکلات مهم بنگاه ها، نداشتن رویکردی مشخص برای افزایش رقابت پذیری است. در این مقاله مدلی برای بررسی و اندازه گیری توان رقابتی بنگاه ارایه می شود. برای استخراج مدل مفهومی اولیه، نظریات، تئوریها، مدلها، رویکردها و چارچوبهای مرتبط با رقابت پذیری در سطوح مختلف بنگاه، صنعت و ملی و همچنین پژوهشهای پیشین مطالعه شد. نتیجه آن شناسایی رویکردهای اصلی مورد استفاده در تدوین مدل مفهومی اولیه بود. با استناد به این رویکردها مدلی با سه جزء اصلی منابع ورودی سازمان، موقعیت بنگاه در بازار و توان خلاقیت و نوآوری برای اندازه گیری توان رقابتی بنگاه توسعه داده شد. در ادامه پس از گردآوری داده ها از طریق نظرسنجی از خبرگان، با استفاده از تکنیکهای تحلیل عاملی اکتشافی، مدلسازی معادلات ساختار یافته و مدلسازی شبکه های بیزین، این مدل مورد بررسی، اصلاح و نهایتا تایید قرار گرفت. این مدل در صنعت پتروشیمی ایران مورد بررسی قرار گرفته است. پس از تایید مدل، مشخص شد که توان رقابتی شرکت صنایع شیمیایی ایران بیش از هر چیز وابسته به منابع است.

علما و دانشمندان مطالعات مدیرتی و سازمان هر یک به شکلی از اهمیت هماهنگی در فرآسیندهای سازمانی سخن رانده اند اولین بار فایول فرانسوی آن را به عنوان یکی از عناصر (وظایف) پنج گانه مدیریت دانسته و مینتزبرگ نیز آن را به عنوان یکی از دو اقدام اساسی و مهم سازماندهی معرفی کرده است ضرورت وجودی و توجه به موضوع هماهنگی در اثر وابستگی ها و روابط موجود بین بخش های مختلف یک سازمان با هم و یا بین سازمان های مختلف با یکدیگر است. در مقاله حاضر با در نظر داشتن دیدگاه ها و نظریات علما و دانشمندان در مورد 9هماهنگی بین سازمانی و جوانب آن به طراحی و توسعه مدل هماهنگ کننده سازمان های متولی ترانزیت در ایران و ارزیابی اجرای آن در دنیای واقعی با استفاده از فنون آماری – ریاضی رگرسیون – همبستگی و برنامه ریزی آرمانی اقدام شده است. مدل مذکور شامل یک کمیته (شورا) اصلی و هشت کمیته (شورا) فرعی هماهنگ کننده سازمان های متولی ترانزیت در ایران است.

امروزه مهم ترین دغدغه اکثر سازمان ها، طراحی، تدوین و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آن ها را در شرایط متحول و پیچیده محیطی، تضمین نماید. هدف از انجام این پژوهش، طراحی و تدوین استراتژی شرکت حفاری شمال است. برای تدوین استراتژی از چارچوبی با عنوان چارچوب جامع تدوین استراتژی استفاده گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل هیات مدیره، مدیران و کارشناسان شرکت حفاری مال (83 نفر) می باشد. اطلاعات به دست آمده در این تحقیق با استفاده از آمار توصیفی و ابزارهایی همچون ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی، ماتریس SWOT و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مرحله تطبیق و مقایسه، استراتژی های چهارگانه (تهاجمی، محافظه کارانه، رقابتی و تدافعی) شناسایی گردید و با توجه به ماتریس داخلی و خارجی، استراتژی های تهاجمی انتخاب شد. استراتژی های انتخاب شده با استفاده از ماتریس QSPM اولویت بندی و بهترین استراتژی مشخص گردید که عبارتست از: سرمایه گذاری در طرح های توسعه ای و نوسازی ناوگان شرکت حفاری شمال با توجه به مزیت رقابتی شرکت. در پایان پیشنهادهایی برای انجام هر چه بهتر این استراتژی ارائه گردید

با شتاب روز افزون علم و آگاهی در دنیای امروز، شرکت ها به منظور تطابق با شرایط متغیر محیطی مجبور به استفاده از تکنولوژی ارتباطات می باشند و سرمایه گذاری در این تکنولوژی به سرعت در حال افزایش است. ارزیابی عملکرد همواره یکی از دغدغه های اساسی برای پایش این تطابق بوده است. اخیراً کاربرد تئوری هایی از جمله تحلیل پوششی داده ها و تئوری خاکستری برای ارزیابی عملکرد مورد توجه بسیار بوده است. لذا با توجه به اهمیت شرکت مخابرات به عنوان سردمدار حوزه تکنولوژی ارتباطات کشور و لزوم ارزیابی عملکرد آن در این پژوهش از این دو تکنیک استفاده شده است. به این منظور ابتدا مجموعه معیار های مؤثر در ارزیابی عملکرد مالی مخابرات استخراج و میزان اهمیت (وزن) هر یک با استفاده از اعداد خاکستری تعیین شد. سپس با استفاده تکنیک تحلیل پوششی داده ها مدلی برای ارزیابی و رتبه بندی شرکت های مخابرات ارائه گردید. نتایج به دست آمده مبین این مهم است که شرکت های مخابراتی استان های مرکزی، تهران و خوزستان به ترتیب دارای بهترین عملکرد مالی هستند.