درخت حوزه‌های تخصصی

قلمرو رقابتی سازمان ها در سال های اخیر، از لحاظ پویایی و بالندگی در سطح بالایی قرار داشته است. برای بقا در چنین شرایط جدید و متغیری، استمرار و پایداری در مزیت رقابتی از طریق توسعه ظرفیت های فردی و سازمانی، ضرورت یافته است. در این راستا برخی از اندیشمندان و صاحب نظران معاصر اظهار می دارند که دانش، منبع عمده کسب مزیت رقابتی پایدار محسوب می شود و به منظور دستیابی سازمان ها به چنین مزیتی، خلق دانش می تواند به عنوان یک فرصت جدید، مورد توجه قرار گیرد. مطالعات گوناگون نشان می دهند سازماندهی بر اساس تیم های کاری، یک گرایش جدید در تسهیل خلق دانش سازمانی است. اما نکته حائز اهمیت آن است که سازماندهی به وسیله تیم های کاری به تنهایی کافی نیست. بلکه تیم های کاری خود باید از خصوصیات و ویژگی های خاصی برخوردار باشند تا بتوانند هدف مورد نظر را تحقق بخشند. در تحقیق حاضر به دنبال بررسی راهبردهای موثر در شکل گیری تیم های تسهیل کننده خلق دانش هستیم.

نقش رهبری در سازمان از گذشته مورد تاکید صاحب نظران بوده است. نظریات رهبری در گذشته کمتر بر مشارکت کارکنان در امور سازمان تاکید داشتند. یکی از نظریات جدید رهبری که تاکید بر مشارکت فعال همه کارکنان در فعالیت های مختلف دارد رهبری اشتراکی می باشد. در رهبری اشتراکی همه کارکنان نقش فعال داشته و در جهت پیشبرد اهداف سازمان تلاش می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر رهبری اشتراکی بر اثربخشی کارگروهی با نقش متغیر میانجی تسهیم دانش در سازمان تامین اجتماعی شهر اصفهان می باشد. جامعه آماری شامل 270 نفر از کارکنان سازمان تامین اجتماعی شهر اصفهان تشکیل می باشد. حجم نمونه آماری به روش تصادفی ساده و بر اساس جدول گرجسی و مورگان، 159 نفر تعیین شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. روایی پرسشنامه ها از طریق روایی محتوایی و روایی سازه به کمک روش معادلات ساختاری تایید شد. ضرایب پایایی پرسشنامه رهبری اشتراکی 81/0، پرسشنامه تسهیم دانش 79/0 و پرسشنامه اثربخشی کارگروهی 76/0 برآوردشد. تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS21 وAmos21 انجام شد. نتایج آزمون فرضیات نشان دهنده تاثیر مستقیم رهبری اشتراکی بر اثربخشی کارگروهی، تاثیر مستقیم رهبری اشتراکی بر تسهیم دانش و تاثیر مستقیم تسهیم دانش بر اثربخشی کارگروهی بود. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که، تسهیم دانش در تاثیر رهبری اشتراکی بر اثربخشی کارگروهی نقش میانجی را ایفا می کند.

در عصر حاضر، فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهم ترین عوامل توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها بوده و به ویژه فناوری برتر که در رشد و ترقی صنعت کشورها بسیار مؤثر است در سبقت از دیگر رقبا در عرصه تجارت جهانی نقش بسزایی ایفا می کند. بنابراین، با توجه به اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه تجارت صنعت، لازم است نقش آن در روابط تجاری صنعتی ایران و شرکای تجاری آن به تفکیک صنایع، براساس سطح فناوری تجزیه و تحلیل شود. این مطالعه جریان های تجاری دوجانبه صنایع ایران و شرکای برتر تجاری آن را در نظر گرفته و برای رفع ناهمگنی کشورهای انتخاب شده، از روش داده های تابلویی استفاده شده است. همچنین، الگوی مورد بررسی برای این هدف، با روش داده های تابلویی برای 18 کشور شریک برتر تجاری ایران در سال های 2011-2000 برآورد شده و نتایج این پژوهش نشان دهنده تأثیر مثبت و معنادار فناوری اطلاعات و ارتباطات بر الگوی تجاری این کشورها است. همچنین، تأثیری که ICT بر تجارت صنایع با فناوری بالا می گذارد بیش تر از تجارت صنایع با فناوری پایین بوده و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز اثر منفی فاصله جغرافیایی را جبران کرده و بر حجم تجارت میان کشورها می افزاید.

این مقاله بر آن است تا به نقش مدیریت دانش در سازمان‌‌‌‌‌‌ها، به‌ویژه کتابخانه‌ها، و تأثیر آن در بهبود روند کاری آنها بپردازد. هدف اصلی از مدیریت دانش در یک سازمان تبدیل دانش ضمنی کارکنان، به‌عنوان منبعی مهم در تصمیم‌گیری و اقدام عملی، به دانش صریح و مدون برای رسیدن به اهداف آن است. به هر میزان که میان توانایی‌ها، درک، قوه شناخت و اطلاعات انسان ارتباط نزدیک‌تری برقرار شود، می‌توان به تولید دانش اثربخش‌تر و کاربردی‌تر امیدوار بود. امروزه سازمان‌ها نباید تنها منبع مالی را سرمایه‌های خود بدانند بلکه دانش کارکنان یک سازمان، از مهم‌ترین سرمایه‌های آن به‌شمار می‌آید که انتظار می‌رود مدیریت یک سازمان به‌نحو شایسته و مطلوبی در این زمینه سرمایه‌گذاری کند.

بعضی ها که دچار تب صادرات هستند، شاید براین عقیده باشند که تولیدات فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز باید هرچه زودتر به صف محصولات صادراتی کشور بپیوندد. اما «بهزاد شیری» معتقد است که برای کشورهای در حال توسعه مثل ایران بهتر است که ابتدا این فناوری را در جهت توسعه اقتصادی خود به کار گیرند و سپس به صادرات آن بیاندیشند. یعنی این چراغ این فناوری به منزل رواتر است. او برای گفته خود شواهدی بیان می کند که در مقاله «استراتژی فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه اقتصادی» به آنها اشاره کرده است.

آنچه در پیش رو دارید، خلاصه‌ای است از فعالیت‌ها، برنامه‌ها و تحقیقات مرتبط با سواد اطلاعاتی که در قار‌‌‌‌ه‌های مختلف جهان صورت پذیرفته است. این اطلاعات مبتنی بر مشاهدات فردی و بررسی متون است و منتخبی از بررسی‌ها را ارائه می‌دهد. بخش اعظم برنامه‌‌‌های مندرج در این مقاله ـ بویژه در حوزه آموزش عالی ـ  در سال‌های اخیر آغاز شده‌اند و اثرات و پیامدهای آن‌ها به طور منظم مورد ارزیابی قرار نگرفته است. از این مرور مختصر می‌توان دریافت که نیاز به جامعه باسواد اطلاعاتی، در سراسر جهان احساس می‌شود.

امروزه بنگاه های کوچک و متوسط با توجه به ویژگی ها و مزیت های خاص خود و سهم به سزایی که در ایجاد اشتغال دارند نقش مهمی در اقتصاد کشورها بازی می کنند. در واقع این بنگاه ها برحسب میزان نوآوری و رقابت پذیری میتوانند بطور پایدارتری در عرصه اقتصاد ملی ایفای نقش نمایند. از این رو کسب شناخت از روش ها و منابع کسب فناوری در این بنگاه ها اهمیت می یابد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روش ها و منابع مختلف کسب فناوری در منتخبی از صنایع کوچک ایران به اجرا درآمده است. نتایج بررسی نشان می دهد در کنار فعالیت های غیر رسمی تحقیق و توسعه که در تمامی شرکت های مورد بررسی جریان دارد، از میان روش های مختلف، مهمترین روش کسب فناوری در این شرکت ها خرید ماشین الات و تجهیزات است که از شرکت های صنعتی به عنوان مهمترین منابع کسب فناوری تهیه می کنند و در مرحله بعد استفاده از خدمات مشاوره ای از شرکت های خدمات مهندسی دومین روش ترجیحی آنها برای کسب فناوری است. روشهایی از قبیل خرید لیسانس و برون سپاری تحقیق و توسعه از رواج بسیار کمتری در این شرکت ها برخوردار است و روش های خرید کل یا بخشی از سایر شرکت ها و یا خرید اطلاعات یا خدمات ویژه از سایر شرکت ها اساساً مورد استفاده نمی باشند. یافته ها نشان می دهد تعامل شرکت های مورد بررسی با دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی به عنوان یکی ازمنابع کسب فناوری در سطح بسیار پائینی قرار دارد.

"مقدمه: فن آوری اطلاعات مجموعه ای از ابزارها، تجهیزات، دانش و مهارت هاست که از آنها در گردآوری، ذخیره سازی، پردازش و انتقال اطلاعات استفاده می شود. هدف این پژوهش تعیین نتایج توسعه ی فن آوری اطلاعات در واحدهای اداری ساختمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از دیدگاه مدیران و کارکنان مربوط در سال 1384 بود. روش بررسی: در این پژوهش کاربردی- توصیفی، 170 از مدیران و کارکنان حوزه ی معاونت های پشتیبانی، آموزشی، پژوهشی و واحدهای اداری و مالی ساختمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1384 بود. پژوهشگر با استفاده از پرسش نامه به جمع آوری اطلاعات پرداخت. این پرسش نامه در برگیرنده ی اطلاعات فردی جامعه پژوهش، زمان و مدت استفاده از فن آوری اطلاعات در انجام وظایف شغلی و مزایا و کاربرد استفاده از فن آوری اطلاعات بود. روایی علمی پرسش نامه باز روش اعتبار محتوا و پایایی آن با Cronbach Alfa مساوی 75/0 اثبات شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EXCEL انجام شد. یافته ها: بیشترین فراوانی در مزایای استفاده از فن آوری اطلاعات مربوط به انجام سریعتر وظایف (7/60 درصد) و کمترین مربوط به دستیابی به اهداف شغلی بود (5/18 درصد). بیشترین کاربرد نرم افزارها مربوط به WORD (56 درصد) وکمترین مربوط به نرم افزارهای ارتباطات آنلاین (کنفرانس الکترونیکی، chat و ...) بود (3/5 درصد). نتیجه گیری: مزایای استفاده از فن آوری اطلاعات در واحدهای اداری به کاهش هزینه ها، انجام سریعتر و کیفیت بهتر وظایف محدود می گردد. نبود تأمین امنیت اطلاعات مهم سازمان به علت نبودن نرم افزارهای حفاظتی مناسب، سبب شده است تا پاسخ دهندگان کمترین استقبال را از فن آوری اطلاعات در تأمین امنیت اطلاعات مهم سازمان به عمل آورند."

هدف این پژوهش بررسی اثرگذاری فرایندهای مدیریت دانش بر کارآفرینی سازمانی است، تا از این رهیافت جایگاه کارآفرینی در طراحی الگوی مدیریت دانش برای سازمان-هایی که قصد ورود به این حوزه را دارند، مشخص شود. برای این پژوهش، از پرسش نامهی طیف لیکرت استفاده شد، که پس از نمونه گیری تصادفی، تعداد 213 عنوان کسب وکار کوچک و متوسط شهرکهای صنعتی شرق مازندران بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS16 و LISREL8.5 انجام شده است. پایایی سازه با ضریب آلفای کرونباخ برابر 0.939 و روایی آن به وسیله تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان میدهد که تسهیم دانش به صورت مستقیم (0.46) و غیرمستقیم (0.38) و بهکارگیری دانش به صورت مستقیم (0.59) بر روی فرایند کارآفرینی سازمانی اثرگذاری معناداری دارند. اما اثرگذاری مستقیم گردآوری دانش تأیید نشد. از سوی دیگر، اثرگذاری غبرمستقیم گردآوری دانش بر کارآفرینی سازمانی با تسهیم (0.15) و بهکارگیری دانش (0.12) تایید شد

توسعه و استقرار سیستم های اطلاعات مدیریت و بکارگیری ابزارهای داده کاوی با رشد سریع اطلاعات در سازمان ها و ایجاد انباره داده ای طی سال های اخیر در دستور کار بیشتر مؤسسات آموزشی بین المللی قرار گرفته است. اثرات مثبت استفاده از این فناوری بویژه در حوزه آموزش و پژوهش دانشگاهی غیر قابل انکار است. حال سئوال این است که آیا تاکنون در مؤسسات آموزش عالی ایران این هدف تامین شده است؟ در تحقیق حاضر سعی شده است که پاسخ این سئوال، با مطالعه میدانی از وضعیت فعلی فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه های ایران و سطح استفاده از سیستم های اطلاعاتی و اطلاعات تولید شده از این سیستم ها در دانشگاه ها ارائه شود. در این مقاله مدل همترازی راهبردی اطلاعات و راهبردهای سازمانی ارائه و سپس روشی برای اندازه گیری و تعیین سطوح استفاده از سیستم های اطلاعاتی در جهت تصمیم گیری/ سازی در دانشگاه ها معرفی می شود. در بخش انتهایی مطالعه موردی ارایه و نتایج تحقیق در دانشگاه شهید بهشتی مطرح می شود.