سعید اکبری زردخانه

سعید اکبری زردخانه

مدرک تحصیلی: استادیار، گروه روانشناسی تربیتی و تحولی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۶۲ مورد.
۲۱.

اثربخشی کارگاه آموزشی کودک اندیشمند بر شیوه های فرزندپروری والدین و مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی

کلید واژه ها: دانش آموز سبک های فرزندپروری روش حل مسئله آموزش خانواده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات دوران شیر خوارگی، کودکی و نوجوانی سایر اختلالات
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده
تعداد بازدید : ۱۲۱۷ تعداد دانلود : ۵۲۶
زمینه و هدف: در هر جامعه ای، رابطه مناسب والدین و کودک از عوامل مهم و تعیین کننده تحول کودک و سلامت روانی اعضای آن است. این امر در دوره پیش دبستانی از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی کارگاه کودک اندیشمند بر شیوه های فرزندپروری والدین و مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی بود. روش: این مطالعه از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی به شمار می رود. گروه نمونه را 44 نفر از والدین دانش آموزان پیش دبستانی و دبستانی از مدارس غیرانتفاعی شهر تهران تشکیل دادند. والدین در پی فراخوانی به وسیلة مسئولان مدرسه در زمینه شرکت در کارگاه آموزشی با عنوان تربیت کودک اندیشمند، اعلام آمادگی نمودند. جلسات کارگاه هفته ای یک بار در 9 جلسه 2 ساعته برگزار شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس شیوه های فرزندپروری بامریند و پرسشنامه مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی بود. به منظور تحلیل داده های پژوهش ازتحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمون تی وابسته استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از داده های مقیاس فرزندپروری نشان داد که مداخله حاضر شیوه های فرزندپروری مطلوب والدین را افزایش داده است و اندازه اثر این آموزش بر مؤلفه شیوه فرزندپروری مقتدرانه بالاتر از دیگر مؤلفه ها است. در ضمن مداخله اثر معناداری بر روی مشکلات رفتاری کودکان نداشت. نتیجه گیری: از دلایل احتمالی عدم اثربخشی آموزش بر مشکلات رفتاری کودکان را می توان به کوتاهی مدت زمان سپری شده از آموزش نسبت داد. بدین معنا که انتظار می رود بخش اعظمی از نتایج آموزش های خانواده محور پس از گذشت زمان ایجاد شود تا اعضا بتوانند از فرصت لازم جهت استفاده از آموزش ها در محیط خانواده بهره مند شوند
۲۲.

کاربرد برنامه های نوین فرزندپروری در فرایند ارتباط در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حل مسئله مشکلات رفتاری سبک های فرزندپروری تعارض های خانوادگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۶۵
زمینه و هدف :با پیچیده شدن شرایط زندگی در دنیای کنونی، مهارت حل مسئله به یکی از اساسی ترین مؤلفه های زندگی سالم تبدیل شده است. هدف از پژوهش حاضر ارزشیابی آموزش برنامه های نوین فرزندپروری بوده است که طی آن مهارت های حل مسئله به مادران آموزش داده می شود.
۲۳.

تأثیر آموزش حل مسئله به مادران بر فرایندهای خانوادگی و شیوه های فرزند پروری آنها

کلید واژه ها: حل مسئله فرزندپروری مادران رابطه والد فرزند

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده
تعداد بازدید : ۱۱۸۹ تعداد دانلود : ۸۸۰
زمینه و هدف: امروزه سبک های ارتباطی خانواده و نحوه ارتباط والد- کودک، از آموزش های حل مسئله تأثیر می پذیرد. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر آموزش حل مسئله به مادران بر شیوه های فرزندپروری و فرایندهای خانوادگی است. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی است. جامعه آماری مشتمل بر مادران دانش آموزان پیش دبستانی و دبستانی شهر تهران در سال 1392 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 55 نفر از مادران این دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه سبک های فرزندپروری بامریند (1967) و مقیاس فرایندهای خانوادگی سامانی (1386) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان دادند شرکت در دوره آموزش مهارت های حل مسئله اثر مثبتی بر عملکرد شرکت کنندگان در سبک های فرزندپروری و فرایندهای خانوادگی آنها داشته است؛ به طوری که این برنامه منجر به بهبود مهارت ارتباطی، انسجام و احترام متقابل، و مهارت مقابله والدین شده و سبب کاهش استفاده والدین از شیوه های فرزندپروری سهل گیرانه و مستبدانه شده است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر آموزش مهارت های حل مسئله به منظور بهبود سبک های فرزندپروری و کیفیت ارتباط های بین فردی درون خانواده و فرایندهای خانوادگی پیشنهاد می شود. شرکت در این برنامه با بهبود روابط و تغییر شیوه های فرزندپروری سهل گیرانه و مستبدانه می تواند موجب افزایش تجربه پیامدهای مطلوب توسط فرزندان، بهبود کیفیت روابط والد- فرزند و تبعات مطلوب روانی و اجتماعی گردد. به این ترتیب، مداخله حاضر را می توان به عنوان مداخله ای مفید به درمانگران پیشنهاد کرد.
۲۴.

برنامه تعاملات دینداری برای دانشجویان: ساخت و روایی یابی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتقای دینداری برنامه تعاملات دینداری تربیت دینی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۶ تعداد دانلود : ۶۴۸
تاکنون برنامه های بسیاری در زمینه تربیت دینی و ارتقای دینداری در کشور طراحی و اجرا شده است. اما اثربخش بودن این برنامه ها مورد تردید پژوهشی است. به همین دلیل بنیانگذاری نوعی تربیت دینی که بتوان اثربخشی آن را به لحاظ تجربی آزمود، لازم است. به منظور پرداختن به این ضرورت ، هدف این پژوهش ساخت و روایی-یابی برنامه آموزشی تعاملات دینداری برای دانشجویان بوده است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل (چند گروهی با یک گروه کنترل) بوده است. گروه آزمایش شامل 117 دانشجو بوده است که به روش در دسترس انتخاب شدند و در قالب ده گروه آزمایشی هر یک تحت آموزش یکی از خرده بسته های بسته مذکور قرار گرفتند. به منظور سنجش دینداری و مؤلفه های آن از فرم کوتاه مقیاس دینداری خدایاری فرد و همکاران استفاده شد. نتایج نشان داد بسته آموزشی مذکور بر باورها و رفتارهای دینی اثر معنادار داشته، اما بر نمره دینداری کلی و عواطف دینی اثر معناداری نداشته است. اثربخشی بسته آموزشی بر باورها و رفتارهای دینی را می توان با مفاهیم تأثیر ظاهر بر باطن، تولی و برادری، حمایت اجتماعی، سرمشق گیری معنوی یا دینی و ترادف معنویت و دینداری در نگاه اسلامی، تبیین کرد. همچنین این مطالعه نشان داده است در کاربرد روش تجربی برای بررسی اثربخشی برنامه تربیت دینی محدودیت های جدی وجود دارد، به گونه ای که این محدودیت ها به عنوان نوعی آسیب شناسی می تواند نتایج مطالعه را تحت تأثیر قرار دهد.
۲۵.

تغییرهای تحولی در ظرفیت و مولفه های حافظه کاری بر اساس الگوی بدلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ظرفیت حافظه کاری کارکردهای اجرایی بازداری بروز رسانی توجه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۳ تعداد دانلود : ۵۰۷
چکیده حافظه کاری یک نظام شناختی جامع است که دربرگیرنده مکانیسم های حافظه ای و مکانیسم های توجهی است و به همین دلیل در مطالعه نظام مند مشکلات شناختی می تواند به کار گرفته شود. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر شناسایی تغییرات تحولی ظرفیت و مولفه های حافظه کاری در کودکان شامل حلقه واج شناختی، لوح دیداری فضایی و اجرایی مرکزی (بازداری و به روزرسانی) بر اساس الگوی بدلی بوده است. یک نمونه 356 نفر (184 دختر و 172 پسر) از کودکان 8 و 12 ساله دبستان های شهر تهران به روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش ظرفیت حافظه کاری از تکلیف فراخنای وارونه اعداد، برای سنجش حلقه واج شناختی، لوح دیداری فضایی و اجرایی مرکزی به ترتیب از تکالیف فراخنای مستقیم اعداد، حافظه دیداری کیم کاراد و دو تکلیف استروپ و نگه داشتن رد استفاده شده است. نتایج تحلیل واریانس چندگانه نشان داده است هم ظرفیت حافظه کاری و هم مولفه های آن به موازات افزایش سن ظرفیت و کارایی بیشتری نشان می دهند. مهارت بیشتر در توانایی های عددی، انعطاف در انجام وظایف اندوزشی و پردازشی، تجربه سال های بیشتر تحصیل مدرسه ای و استفاده موثرتر از راهبردهای فراشناختی می تواند دلایل احتمالی یافته های پژوهش باشد.
۲۶.

تأثیر آموزش برنامه تحول نوجوان به والدین بر ارتباط والد- فرزند و کارکرد خانوادگی

۲۷.

اثربخشی آموزش مهارت های روانی- اجتماعی رانندگان بر پرخاشگری و خشم آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پرخاشگری مدیریت خشم رانندگی پرخاشگرانه خشونت جاده ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۶ تعداد دانلود : ۹۰۶
رانندگان پرخاشگر یکی از نگرانی های سلامت عمومی و اجتماعی هستند و توجه رسانه ای و عمومی قابل ملاحظه ای به آنها شده است. رفتار پرخاشگرانه در جاده طبق گزارشات رو به افزایش است. در کشورهای مختلف توجه ویژه ای به خشونت جاده ای می شود و برنامه های متعددی برای آموزش کنترل و مدیریت خشم به رانندگان طراحی و اجرا می گردد. به هرحال، در ایران به این مهم توجه نشده است. در این مطالعه، اثربخشی بسته آموزشی مهارت های روانی اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی است. آموزش در یک گروه از رانندگان (176 نفری) به مدت 9 جلسه 80 دقیقه ای اجرا شد. ابزار پژوهش، دو ابزار سیاهه بیان خشم حالت-صفت و پرسشنامه پرخاشگری پری و باس بودند. هر چند، نتایج حاکی از اثربخشی بسته آموزشی بر کاهش پرخاشگری رانندگان بود، اما مداخله حاضر تاثیر معناداری را بر کاهش خشم در شرکت کنندگان نشان نداده است. در پایان، نتیجه گیری و بحث و هم چنین محدودیت ها و پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارایه شده است.
۲۸.

ویژگی های روان سنجی نسخه الکترونیکی ابزار سلامت روان شناختی دانش آموزان دوره متوسطه اول: فرم گزارش معلم و والدین(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: مقیاس الکترونیکی تحلیل عاملی سلامت روان شناختی دانش آموزان نسخه گزارش معلم نسخه گزارش والدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۶ تعداد دانلود : ۵۱۰
اهداف به دلیل اهمیت غربالگری سلامت روان شناختی دانش آموزان و نبود ابزار بومی تهیه شده بر اساس الگوی مشکلات شایع آسیب های روان شناختی دانش آموزان در کشور، پژوهش حاضر با هدف ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی فرم های الکترونیکی گزارش معلم و والدین مقیاس سلامت روان شناختی دانش آموزان دوره متوسطه اول انجام شد. مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه شامل معلمان و والدین دانش آموزان دوره متوسطه اول در استان های البرز، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، فارس و خراسان رضوی بود که به ترتیب 1697 نفر از بین معلمان و 1186 نفر از والدین به عنوان گروه نمونه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار های اولیه پژوهش، 118 آیتم برای نسخه گزارش معلم و 133 آیتم برای نسخه گزارش والدین داشت. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی و نسخه 22 نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها نتایج تحلیل آیتم بر اساس هشت ملاک کفایت آیتم نشان داد تمام آیتم های نسخه اولیه معلم و 128 آیتم از نسخه اولیه والدین، شرایط لازم را برای حضور در بین آیتم های ابزارها دارند. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد مناسب ترین ساختار برای مقیاس گزارش معلم، ساختار شش مؤلفه ای و برای مقیاس گزارش والدین، ساختار پنج مؤلفه ای است. همسانی درونی مؤلفه های حاصل در حد قابل قبول بود. ضرایب حاصل بین 77/0 و 97/0 برای مقیاس گزارش معلم و بین 85/0 و 92/0 برای گزارش والدین متغیر بود. نتیجه گیری به طور کلی، ویژگی های روان سنجی مقیاس در هر دو نسخه، حاکی از مناسب بودن این ابزار برای کاربست های غربالگری و پژوهشی در جامعه هدف است.
۲۹.

مفهوم سازی معنابخشی و ملاحظات کاربردی آن در روان شناسی صنعتی و سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنابخشی روانشناسی صنعتی و سازمانی فرسودگی شغلی رضایت شغلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۷ تعداد دانلود : ۶۳۱
این مقاله معنابخشی را به عنوان یکی از مفاهیم برخاسته از علوم شناختی معرفی کرده است و ملاحظات کاربردی این مفهوم را در روان شناسی صنعتی-سازمانی مورد بررسی قرار داده است. معنابخشی تلاشی در جهت درک منظم و منطقی رویدادها معرفی شده است که به رویدادهای محیطی و رفتار افراد معنا می بخشد و درک تغییرات ناگهانی در محیط بیرونی را تسهیل می کند که این امر به عمل متناسب با تغییرات منجر می شود. مفهوم نظری و دلالت های کاربردی معنابخشی امروزه در مطالعات سازمانی و مدیریتی کشورهای توسعه یافته به موضوعی راهبردی جهت دستیابی مؤثرتر به اهداف معین تبدیل شده است. در این مقاله، ابتدا مفهوم سازی معنابخشی ارائه شده و سپس مؤلفه های متمایزکنندۀ آن از سایر فرایندهای تبیینی (مانند تفسیر و درک و فهم) بیان گردیده است. بعلاوه، دلالت های کاربردی معنابخشی در روان شناسی صنعتی و سازمانی مورد مداقه قرار گرفته است که به عنوان مصداق به چگونگی کاربرد معنابخشی در جهت کاهش فرسودگی شغلی، ارتقای رضایت شغلی و افزایش انگیزش شغلی در سازمان ها پرداخته شده است. در پایان، به چالش های موجود در این مسیر اشاره شده است.
۳۰.

روش شناسی معنابخشی و دلالت های آن در فرایندهای پژوهشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنابخشی روش شناسی دلالت های پژوهشی علوم انسانی روان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۵ تعداد دانلود : ۴۵۰
این مقاله، روش شناسی معنابخشی دروین را به عنوان یکی از شناخته شده ترین نظریه های علم ارتباطات معرفی نموده و به بررسی دلالت های آن در فرآیندهای پژوهشی علوم انسانی می پردازد. مقصود از معنابخشی، فرآیند ساخت چارچوب ذهنی از موقعیت های پیرامون است به نحوی که رفتار فرد براساس آن معنادار شده و هدایت می شود. مدل های موجود معنابخشی، علی رغم تنوع گسترده نظری، فرآیند معنابخشی را بخشی حیاتی از کنش انسان، خصوصاً در حیطه های تخصصی درنظر می گیرند. روش شناسی معنابخشی دروین یکی از دو نظریه پیشگام در این حیطه است. این فرانظریه با مجموعه ای از انگاره های فلسفی در مورد انسان و ماهیت ارتباط انسانی، روش شناسی خاصی را بر مبنای این انگاره ها ارائه می دهد. روش شناسی معنابخشی با تأکید بر پیچیدگی ارتباط انسانی، نگاهی انتقادی نسبت به روش های پژوهشی متداول در علوم انسانی داشته و سعی دارد تا مزیت های روش های کیفی و کمّی را حفظ نموده و در عین حال در راستای اصول اولیّه ارتباطات گام بر دارد که ماحصل آن، روش شناسی بسیار منعطفی است که قابل استفاده در حیطه های مختلف علوم انسانی می باشد. در این مقاله، روش شناسی معنابخشی دروین هم در سطح فرانظریه ای و هم در سطح روش شناختی مورد بررسی قرار می گیرد. سپس به تعدادی از پژوهش هایی که با به کارگیری این روش اجرا شده اند، اشاره شده و درنهایت، رویکرد معرفت شناختی این روش به پژوهش در حیطه علوم انسانی مورد بحث قرار گرفته است.
۳۱.

مرامنامه اخلاقی در علوم: چیستی، چرایی و روش تهیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مرامنامه اخلاقی روش شناسی اخلاق علوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۳ تعداد دانلود : ۳۵۹
به رغم پیشرفت های بسیار ، در حوزه تهیه و تنظیم مرامنامه های اخلاقی کار زیادی در ایران انجام نشده است. در نتیجه، تعارض های اخلاقی در فعالیت های اجتماعی و علمی به آسیبی جدّی در جامعه بدل شده اند. از آن جاکه در سال های اخیر بسیاری از متخصصان دغدغه ارائه دستورالعمل های اخلاقی - مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی - داشته اند ، تدوین شیوه نامه و روش تنظیم این مرامنامه ها بایسته و ضروری است. مقاله حاضر با هدف تدوین روش تهیه این مرامنامه ها انجام شد. نتایج بررسی ها نشان داد تهیه مرامنامه ها از شش مرحله تشکیل یافته است: 1) یافتن مواردی که نیاز به تصمیم اخلاقی دارند ؛ 2) مشخص ساختن دست اندرکاران نیازمند به کدهای اخلاقی ؛ 3) بازشناختن چالش های اخلاقی در آن علم ؛ ۴)تعیین اصول اخلاقی ؛ ۵) تعیین رویکرد مبنایی در اخلاق و ۶) تدوین مرامنامه اخلاقی در آن علم. البته ، لازم به ذکر است ملاحظاتی برای پیش از تهیه مرامنامه و برای استفاده از آن هم مطرح شده است.[1]   [1]. مقاله حاضر مستخرج طرحی با عنوان «روش شناسی تهیه مرامنامه اخلاقی در علوم» به کد طرح 9۴10۶0 ُ«صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور»  معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ، انجام شده است.
۳۲.

ویژگی های روان سنجی آزمون پنج بعدی شخصیت: ابزاری برای ارزیابی آسیب های روان شناختی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: استانداردسازی آزمون پنج بعدی شخصیت روایی پایایی ساختار عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۶ تعداد دانلود : ۷۵۵
هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی آزمون پنج بعدی شخصیت انجام شد. روش : گروه نمونه 1040 نفری از دانشجوان دختر و پسر دانشگاه های شهر تهران با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از هر آزمودنی خواسته شد به همراه آزمون پنج بعدی شخصیت ( 5DPT )، به یکی از هشت ابزار مقیاس سلامت روان دانشجویان ایرانی ( ISMHS )، پرسشنامه سلامت روان ( MHI )، نسخه 28 گویه ای پرسشنامه سلامت عمومی ( GHQ-28 )، نسخه 25 گویه ای فهرست نشانگان ( SCL-25 )، نسخه 10 گویه ای مقیاس پریشانی روان شناختی کسلر ( KPDS )، نسخه 33 گویه ای پرسشنامه شخصیتی نئو ( NEO-33 )، مقیاس خودگویی ( STS ) و پرسشنامه نااُمیدی بک ( BHI ) پاسخ دهد. برای تحلیل داده ها، از همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. یافته ها : نسخه کوتاه شده 75 گویه ای از پنج مؤلفه اشباع شده و دارای برازش مناسب با داده ها تشکیل شده بود. این مؤلفه ها عبارت بودند از روان رنجورخویی، جذب، نظم و ترتیب، برون گرایی و عدم حساسیت. ضرایب همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ مؤلفه های این نسخه از 81/0 (برون گرایی) تا 68/0 (عدم حساسیت) و ضرایب همبستگی گویه ها با نمره کل مؤلفه ها نیز در حد قابل قبول بود. ضرایب روایی مؤلفه ها و تمامی ابزارهای همراه نیز مطابق با پیشینه پژوهش بود. نتیجه گیری : نسخه فارسی آزمون پنج بعدی شخصیت، برای استفاده در مجموعه های کلینیکی و پژوهشی، از ویژگی های مناسب روان سنجی برخوردار است. /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal" mso-tstyle-rowband-size:0 mso-tstyle-colband-size:0 mso-style-noshow:yes mso-style-priority:99 mso-style-qformat:yes mso-style-parent:"" mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt mso-para-margin:0cm mso-para-margin-bottom:.0001pt mso-pagination:widow-orphan font-size:11.0pt font-family:"Calibri","sans-serif" mso-ascii-font-family:Calibri mso-ascii-theme-font:minor-latin mso-fareast-font-family:"Times New Roman" mso-fareast-theme-font:minor-fareast mso-hansi-font-family:Calibri mso-hansi-theme-font:minor-latin mso-bidi-font-family:Arial mso-bidi-theme-font:minor-bidi}
۳۳.

ساخت و ارزیابی روان سنجی مقیاس دینداری نوجوانان دبیرستانی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تحلیل آیتم تحلیل عاملی استانداردسازی دینداری مسلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۵۴۰
بر اساس مطالعات انجام شده بسیاری از کشش های مذهبی و تحولات دینی در دوران نوجوانی شکل می گیرد. هدف از پژوهش حاضر ساخت ابزاری روا و معتبر به منظور سنجش دینداری نوجوانان بود. روش پژوهش در این مطالعه از نوع توصیفی بود. پژوهش حاضر شامل دو فاز ساخت و استانداردسازی بود. بدین منظور در فاز ساخت 90 گویه به عنوان مخزن آیتم تهیه شد که در انتهای این فاز مقیاس مقدماتی با 42 گویه تهیه شد. در فاز استانداردسازی نسخه نهایی بر اساس داده های 849 دانش آموز دبیرستانی 6 منطقه شهر تهران -که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند- با 36 گویه فراهم شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی گروه مدرج سازی بیانگر وجود سه عامل باور دینی، عواطف دینی و رفتار دینی بود. همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی گروه روایی یابی نیز حاکی از برازش مناسب تر ساختاری با سه عامل نظری است. بررسی اعتبار آیتم ها، زیرمقیاس ها و کل مقیاس مدل نهایی نشان داد دامنه ضرایب همگونی درونی زیرمقیاس ها بین 92/0 تا 88/0 است. ضرایب همبستگی نمره آیتم ها با نمره کل زیرمقیاس مربوطه 46/0 تا 76/0 است. بحث در نتایج نیز مشخص کرد مقیاس دینداری نوجوانان از ویژگی های روان سنجی مناسب برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری مناسب در مجموعه های پژوهشی با نوجوانان مسلمان استفاده کرد.
۳۴.

ترتیب تولد و هوش در فرزندان خانواده های دارای کودک کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترتیب تولد بهره هوشی کم توان ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۲ تعداد دانلود : ۴۹۸
زمینه و هدف: مطالعات نشان دادند که بین ترتیب تولد و میزان بهره هوشی، رابطه وجود دارد که در بیشتر پژوهش ها، برتری هوشی به نفع فرزندان اول است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط ترتیب تولد فرزندان با میزان بهره هوشی در خانواده های دارای فرزند کم توان ذهنی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی و از حیث شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پس رویدادی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی خانواده های دارای فرزند کم توان ذهنی شهر تبریز در سال 1384 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 194 خانواده از جامعه آماری ذکر شده بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته و آزمون هوش ریون جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها نیز از روش همبستگی و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بین ترتیب تولد و بهره هوشی در خانواده های سه و چهار فرزندی، تفاوت معنادار وجود ندارد و تنها تفاوت معنا دار در خانواده های پنج فرزندی است (0/04p <). همچنین نتایج این بررسی به خوبی نشان داد که بین مرتبه سنی فرزندان و میزان بهره هوشی آنها ارتباط معنا داری وجود دارد. این تفاوت به گونه ای است که کودکان با مرتبه تولد اول دارای بالاترین میانگین، و گرو ه های با مرتبه تولد دوم و سوم، دارای پایین ترین میانگین هوش بهر هستند. نتیجه گیری: به طور خلاصه ناهمسو با نتایج این پژوهش و نظریه های ترتیب تولد که مدعی برتری هوشی به نفع فرزندان اول هستند، این موضوع در نتایج داده های این مطالعه مورد تأیید قرار نگرفت؛ به عبارت دیگر اثرات ترتیب تولد، تابعی از اثرات حجم خانواده است و اثرات محض ترتیب تولد، تأثیری در هوش فرزندان ندارد.
۳۵.

نسخه کوتاه مقیاس سنجش دینداری برای جامعه دانشجویی ایران: ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: پرسش نامه دینداری مقیاس نگرش دینداری نسخه کوتاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۷
این پژوهش، با هدف تهیه نسخه کوتاه مقیاس دینداری بر اساس فرم بلند مقیاس دینداری صورت گرفت. نمونه پژوهش، 4000 نفر از دانشجویان شهر تهران بود که با بهره گیری از نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. نتایج تحلیل آیتم و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نشان داد مقیاسی با 36 آیتم، دارای بهترین ساختار به لحاظ روان سنجی است که بیشترین برازش و مناسبت را با الگوی نظری سه مؤلفه ای آن دارد. ضرایب اعتبار آیتم ها، خرده مقیاس ها و کل مقیاس مدل سه مؤلفه ای نسخه کوتاه شده نشان داد که کلیه زیرمقیاس ها از ضرایب مناسب همگونی برخوردارند. مقدار آنها 92/0 برای باور دینی، 81/0 برای عواطف دینی و 91/0 برای رفتار دینی است. بررسی ضرایب همبستگی نمره آیتم ها، با نمره کل زیرمقیاس مربوطه نشان می دهد که این ضرایب بین 41/0 (آیتم 37) و 77/0 (آیتم 25) متغیر است. به این نسخه از ابزار، پنج آیتم وانمود اجتماعی نیز اضافه شد. ابزار نهایی با 40 آیتم از ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی مناسب برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری روا و معتبر در پژوهش ها استفاده کرد.
۳۶.

نسخه معلم مقیاس مقدماتی مشکلات روان شناختی کودکان: ساخت و ارزیابی روان سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش آموز مشکلات روان شناختی مقطع ابتدایی معلم ابزارسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۵۸۰
زمینه و هدف : غربالگری جامع برای داشتن سلامت روان، گام بزرگی در بهسازی ارائه خدمات است، تا بدین وسیله، خدمات روانی مدرسه محور، به جای تأکید بر درمان، بر پیشگیری، مداخله زودهنگام، و ارتقا، متمرکز باشد. هدف پژوهش کنونی طراحی مقیاسی برای ارزیابی سلامت روان شناختی کودکان بر اساس گزارش معلمان و مبتنی بر نظام نشانه شناسی راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی است. روش : پژوهش حاضر به لحاظ شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی است و جامعه آن معلمان مدارس ابتدایی استان های البرز، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، فارس، و خراسان رضوی بودند. نمونه پژوهش حاضر، 219 نفر بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند. یافته ها : نتایج تحلیل گویه ها برای 112 گویه حاکی از آن بود که تمام گویه ها کفایت لازم برای حضور در مقیاس را دارند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد ساختار هفت مؤلفه ای بر اساس تحلیل مؤلفه اصلی و روش ایکوامکس که در مجموع 40 درصد از واریانس کل مقیاس را تبیین می کنند، مناسب ترین و ساده ترین ساختار برای این داده ها است. افزون بر آن، خرده مقیاس ها از ضرایب همگونی درونی مناسبی برخوردارند و دامنه آنها بین 67/0 (خودگردانی) تا 93/0 (نقص در انجام تکلیف) است. در نهایت 64 گویه در هفت عامل، به عنوان ساختار نهایی در نظر گرفته شد. نتیجه گیری : به طورکلی، نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که با توجه به ویژگی های روان سنجی مطلوب مقیاس سلامت روان شناختی دانش آموزان در مقطع ابتدایی، این ابزار برای بررسی مشکلات رفتاری و هیجانی دانش آموزان در مجموعه های آموزشی، درمانی، و محیط های بالینی در جامعه ایرانی، قابل استفاده است.
۳۸.

نسخه گزارش والدین مقیاس سلامت روان شناختی کودکان: مطالعه مقدماتی ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سلامت روان شناختی کودک ابزار سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۴۴۹
زمینه و هدف: اختلال های رفتاری، مشلات شایع و ناتوان کننده ای هستند که برای خانواده و کودکان مشکلات بسیاری را ایجاد می کنند و با شیوع بالایی از مشکلات و پیامدهای منفی اجتماعی همراه هستند. هدف از پژوهش حاضر، ساخت مقیاس سلامت روان شناختی کودکان فرم والدین بود. روش: برای انجام این پژوهش در ابتدا 190 گویه تهیه شد و پس از ویرایش اولیه، 125 گویه جهت قرار گرفتن در نسخه مقدماتی مقیاس انتخاب شد. جامعه آماری در این پژوهش والدین دانش آموزان مدارس ابتدایی شش استان البرز، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، فارس و خراسان رضوی در سال تحصیلی 96- 1395 بود. نمونه دربرگیرنده حدود 100 نفر از والدین در هر یک از استان ها بود که از دو شهرستان به صورت تصادفی انتخاب شدند. در مجموع نمونه پژوهش حاضر بالغ بر 600 نفر بود. یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل گویه ها، نشان از حذف 14 گویه داشت. تحلیل عاملی اکتشافی به روش مجذورات تعمیم یافته و چرخش ایکوامکس نشان داد که این نسخه از مقیاس با شش مؤلفه دارای ساختار ساده و هماهنگ با چهارچوب نظری است. دامنه ضرایب همگونی درونی (آلفای کرونباخ) مؤلفه های استخراجی در نسخه مقدماتی مقیاس سلامت روان شناختی کودکان بین 65/0 (خودتنظیمی) تا 90/0 (نقص در انجام تکالیف) به دست آمد. همچنین بررسی ضرایب همبستگی گویه ها با زیرمقیاس ها نشان می دهد که این ضرایب بین 17/0 (گویه 101) و 73/0 (گویه37) است. نتیجه گیری: در مجموع، می توان گفت نسخه مقدماتی گزارشی والدین سلامت روان شناختی کودکان مقطع ابتدایی، از ویژگی های مطلوب روان سنجی برخوردار است که انجام بررسی های بیشتر می تواند به بهبود ویژگی های آن منجر شود.
۳۹.

ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی سیاهه ارزیابی شخصیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاهه ارزیابی شخصیت تحلیل عاملی اعتبار سازه دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۳۲۳
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی سیاهه ارزیابی شخصیت در دانشجویان کشور بود. روش: در این پژوهش توصیفی از جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان شهر تبریز در سال 96-1395 گروه نمونه ای به تعداد 462 دانشجو به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور تعیین اعتبار و پایایی گویه ها از روش تحلیل گویه، بررسی اعتبار سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی و نیز تعیین همسانی درونی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی انجام شده به روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس منجر به استخراج شش مؤلفه ی تمایلات ضداجتماعی گونه، افسردگی و اضطراب، بی ثباتی خلقی و هیجانی، نشانگان روان پریشی، نشانگان جسمانی سازی و اختلالات مرتبط با فشار روانی شد و ضرایب پایایی این مؤلفه ها بین 92/0 تا 98/0 به دست آمد. بررسی ضرایب همبستگی بین گویه ها با خرده مقیاس ها نیز نشان داد که این ضرایب بین 34/0 تا 92/0 است. نتیجه گیری: درمجموع می توان نتیجه گرفت که نسخه فارسی سیاهه ارزیابی شخصیت از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزار ارزیابی مشکلات روان شناختی استفاده کرد.
۴۰.

اثربخشی برنامه مداخله ای روابط والد- نوجوان بر تعاملات بین نسلی خانوادگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیوه های والدگری تحول نوجوانی ارتباط والد - نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۴۵۱
محیط خانواده و برخورد والدین با نوجوان تأثیر قابل ملاحظه ای در تحول شخصیت فرد می گذارد. از جمله مشکلاتی که والدین با آن مواجه هستند، کمبود اطلاعات در مورد تغییرات تحولی طبیعی در دوره نوجوانی و کمبود اطلاعات در مورد شیوه های والدگری است؛ بنابراین وجود برنامه ای که هردوی این مؤلفه ها را پوشش دهد، ضروری به نظر می رسد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه مداخله ای بهبود روابط والدین و نوجوانان بر شیوه های والدگری و رابطه والد- نوجوان طراحی و اجرا گردید. مطالعه حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی است. گروه نمونه شامل 65 نفر از والدین دانش آموزان پیش دبستانی و دبستانی شهر تهران بود. مقیاس شیوه والدگری بامریند و سیاهه رابطه والد- فرزند پیش از مداخله و پس ازآن توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. یافته ها حاکی از آن است که برنامه آموزش والدین تنها بر رضایت از والدگری تأثیر معناداری داشته (0/05> p ) و بر سایر متغیرها اثرگذار نبوده است. خرده مقیاس رضایت از والدگری، سازه ای را در برمی گیرد که از پویایی بیشتری برخوردار است، اما پنج خرده مقیاس دیگر، احتمالاً باورهای پایدارتر و عمیق تر را می سنجند که در طول زمان شکل گرفته اند و برای اینکه تغییر کنند، نیاز به زمان بیشتری دارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان