پژوهشنامه روانشناسی مثبت

پژوهش حاضر با هدف طراحی و آزمودن الگویی از برخی پیشایندهای (حمایت سازمانی ادراک شده، مبادله رهبر-عضو، ابهام نقش، مالکیت روان شناختی و عزت نفس سازمان محور) رفتار سازمانی مثبت انجام گرفت. طرح پژوهش حاضر همبستگی با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری بود. شرکت کنندگان در پژوهش350 نفر از کارکنان شرکت برق منطقه ای خوزستان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های رفتار سازمانی مثبت، عزت نفس سازمان محور، مبادله رهبر-عضو، مالکیت روان شناختی، حمایت سازمانی ادراک شده، و ابهام نقش پاسخ دادند. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری انجام گرفت. جهت بررسی روابط غیرمستقیم در الگوی پیشنهادی نیز از روش بوت استراپ استفاده شد. نتایج نشان دادند که الگوی پیشنهادی از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. یافته ها همچنین حاکی از معنی داری اثر مستقیم متغیرهای مالکیت روان شناختی، حمایت سازمانی ادراک شده و مبادله رهبر- عضو بر رفتار سازمانی مثبت بودند. روابط غیرمستقیم از طریق عزت نفس سازمان محور نیز مورد تأیید قرار گرفتند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر مبنی بر تأیید برازش الگوی پیشنهادی پژوهش با داده ها و نیز روابط مستقیم و غیرمستقیم، توجه به متغیرهای مؤثر بر رفتار سازمانی مثبت توصیه می گردد.

هدف پژوهش، ارزیابی تأثیر برنامه آموزش شوخ طبعی به معلم بر فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان بود. روش پژوهشی، نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون بود. برای انتخاب نمونه، از بین کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدائی منطقه یک شهر تهران که در سال تحصیلی 96-97 مشغول به تحصیل بودند، به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، دو کلاس پایه ششم انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی یک کلاس (33 نفر) به عنوان گروه آزمایش و کلاس دیگر (33 نفر) به عنوان گروه کنترل گمارده شدند. ابتدا بر روی هر دو گروه پرسشنامه فرسودگی تحصیلی (سالملا-آرو و ناتانن) اجرا شد، سپس برای معلم گروه آزمایش برنامه آموزش شوخ طبعی طی چهار جلسه سه ساعته انجام و معلم گروه کنترل هیچ برنامه آموزشی دریافت نکرد، در پایان مجدداً پرسشنامه فرسودگی تحصیلی اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، کمتر است. بنابراین، می توان از آموزش شوخ طبعی به معلمان به عنوان روشی کارآمد برای کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان استفاده نمود.

هدف این پژوهش تعیین رابطه ی ویژگی های شخصیتی و حمایت اجتماعی ادراک شده با قدردانی با واسطه گری استرس تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی بود. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است که در آن روابط بین متغیرهای پژوهش با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفت. مشارکت کنندگان شامل 474 دانش آموز دوره ی دوم متوسطه (186 پسر و 288 دختر) بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از بین دانش آموزان دوره ی دوم متوسطه ی شهر یزد انتخاب شدند. این افراد مقیاس چند مؤلفه ای قدردانی، فرم کوتاه پنج عامل بزرگ شخصیت، مقیاس چند بعدی حمایت اجتماعی ادراک شده، پرسشنامه ی استرس تحصیلی و پرسشنامه ی خودکارآمدی تحصیلی را تکمیل نمودند. نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که از بین ویژگی های شخصیتی به عنوان متغیر برون زاد اول توافق پذیری به طور مستقیم، توافق پذیری، وظیفه گرایی، روان نژندگرایی و گشودگی به تجربه به صورت غیر مستقیم با واسطه گری استرس تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی قادر به پیش بینی قدردانی شدند. همچنین از بین ابعاد حمایت اجتماعی ادراک شده به عنوان متغیر برون زاد دوم حمایت دیگران و حمایت خانواده به طور مستقیم و حمایت خانواده به صورت غیر مستقیم با واسطه گری استرس تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی قدردانی را پیش بینی کرد. نتیجه آن که ویژگی های شخصیتی و حمایت اجتماعی ادراک شده، استرس تحصیلی افراد را کاهش داده و افراد کم استرس در مقابله با مشکلات تحصیلی خودکارآمدتر می شوند. در چنین شرایطی دانش آموزان در مسیر قدردان تر شدن پیش می روند.

هدف پژوهش حاضر، تاثیر آموزش هوش مثبت بر هوش هیجانی کارکنان بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. با بهره گیری از شیوه نمونه گیری تصادفی حدود 80 نفر از کارکنان تست هوش هیجانی را تکمیل کردند و از افرادی که هوش هیجانی پایینی تری نسبت به دیگران برخوردار بودند، پس از کنترل معیارهای ورود و خروج، تعداد 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. آزمودنی ها بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (15n=) قرار گرفتند. گروه آزمایش آموزش هوش مثبت را هفته ای یک بار در 6 جلسه 120 دقیقه ی دریافت کردند، در حالیکه گروه کنترل بجز ملاقات های ساده با درمانگر مداخله ای دریافت نکردند. سپس آزمودنی های دو گروه مجدداً پرسشنامه هوش هیجانی را تکمیل کردند. داده ها استخراج شد با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس چندمتغیری (مانکوا) تحلیل گردیدند. نتایج تفاوت های معناداری را برای نمره کل هوش هیجانی و نیز چهار مؤلفه آن بین دو گروه نشان داد. آموزش هوش مثبت بطور موفقیت آمیزی موجب بهبود هوش هیجانی کارکنان سازمان بورس اوراق بهادار شد و لذا به کارکنان این سازمان قابل توصیه است.

هدف از این پژوهش ، بررسی تأثیر آموزش امید به روش گروهی بر نگرش به زمان بود. روش تحقیق نیمه آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع متوسطه دوم شهر دهگلان در سال تحصیلی 1396-1395 دو کلاس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه ازمایش و گواه ( هر گروه 25 نفر) قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از نسخه فارسی پرسشنامه نگرش به زمان میللو و ورل استفاده شد. بسته آموزشی امید اشنایدر برای گروه آزمایش طی 12 جلسه اجرا شد و گروه گواه هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس استفاده شد و نتایج نشان داد که آموزش امید بر نگرش به زمان دانش آموزان اثر معناداری داشته است. براساس این یافته ها می توان گفت که آموزش امید به روش گروهی در بهبود نگرش به زمان دانش آموزان اثرگذار است و با آموزش امید می توان افزایش نگرش مثبت به زمان و کاهش نگرش منفی به زمان را انتظار داشت.

تاکنون برنامه های بسیاری در زمینه تربیت دینی و ارتقای دینداری در کشور طراحی و اجرا شده است. اما اثربخش بودن این برنامه ها مورد تردید پژوهشی است. به همین دلیل بنیانگذاری نوعی تربیت دینی که بتوان اثربخشی آن را به لحاظ تجربی آزمود، لازم است. به منظور پرداختن به این ضرورت ، هدف این پژوهش ساخت و روایی-یابی برنامه آموزشی تعاملات دینداری برای دانشجویان بوده است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل (چند گروهی با یک گروه کنترل) بوده است. گروه آزمایش شامل 117 دانشجو بوده است که به روش در دسترس انتخاب شدند و در قالب ده گروه آزمایشی هر یک تحت آموزش یکی از خرده بسته های بسته مذکور قرار گرفتند. به منظور سنجش دینداری و مؤلفه های آن از فرم کوتاه مقیاس دینداری خدایاری فرد و همکاران استفاده شد. نتایج نشان داد بسته آموزشی مذکور بر باورها و رفتارهای دینی اثر معنادار داشته، اما بر نمره دینداری کلی و عواطف دینی اثر معناداری نداشته است. اثربخشی بسته آموزشی بر باورها و رفتارهای دینی را می توان با مفاهیم تأثیر ظاهر بر باطن، تولی و برادری، حمایت اجتماعی، سرمشق گیری معنوی یا دینی و ترادف معنویت و دینداری در نگاه اسلامی، تبیین کرد. همچنین این مطالعه نشان داده است در کاربرد روش تجربی برای بررسی اثربخشی برنامه تربیت دینی محدودیت های جدی وجود دارد، به گونه ای که این محدودیت ها به عنوان نوعی آسیب شناسی می تواند نتایج مطالعه را تحت تأثیر قرار دهد.