علی اکبر ارجمندنیا

علی اکبر ارجمندنیا

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۸۹ مورد.
۴۱.

اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه محور در ارتقاء کارکردهای اجرایی کودکان: مروری نظام دار بر پژوهش های داخلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازتوانی شناختی رایانه محور کارکردهای اجرایی حافظه فعال توجه بازداری پاسخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۵۱۹
مقدمه: برنامه های رایانه ای به عنوان ابزاری برای توانبخشی و ارتقاء کارکردهای اجرایی در کودکان به عنوان یک رویکرد نوآورانه حائز اهمیت می باشد . با این وجود نتایج متناقضی درباره اثربخشی این نتایج وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر برسی نظامدار پژوهش های تجربی انجام شده می باشد. روش پژوهش: این پژوهش، یک مطالعه نظامند است که در آن تمامی مقالات چاپ شده در بازه زمانی فروردین 1390 تا پایان اسفند 1397مورد بررسی قرار گرفته اند. به منظور یافتن مقالات جستجوی اینترنتی در پایگاه های داخلی SID , magiran و پایگاه های خارجی Google scholar , PubMed و با کلید واژه های فارسی و انگلیسی صورت گرفت. 145 مقاله چاپ شده به زبان فارسی و انگلیسی بازیابی شد که در نهایت به دلیل تعداد کم مقالات لاتین در این بازه زمانی صرفا به مرور مقالات فارسی که ۲۳ مقاله مرتبط شناخته شد و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: غالب پژوهش های داخلی بدون در نظر گرفتن تفاوت های زبانی و ترجمه و انطباق تکالیف به زبان فارسی صرفا از نسخه انگلیسی استفاده کرده اند، همچنین تمرکز بر طیف محدودی از کارکردهای شناختی و عدم اجرای آزمون های پیگیری و مطالعات طولی از جمله عوامل مهمی است که کمتر مطالعه داخلی به آن پرداخته است. علاوه بر این تاثیر توانبخشی شناختی در فعالیت های روزمره و یادگیری کلامی دانش آموزان یا همان انتقال دور مورد غفلت قرار گرفته است. نتیجه گیری و بحث: در مجموع بازتوانی شناختی رایانه ای به عنوان یک درمان مکمل جهت بازتوانی شناختی مبتنی بر رایانه با ایجاد محیط جذاب آموزشی و فضاهای متنوع می تواند به عنوان یک درمان مکمل در کنار سایر مداخلات روانی آموزشی و آموزش مستقیم تاثیرات مثبتی بر کارکردهای اجرایی کودکان داشته باشد. به عبارت دیگر می توان گفت همراه ساختن تکالیف رایانه محور کارکردهای اجرایی همراه با آموزش جبرانی مستقیم و انفرادی می تواند اثربخشی بیشتری داشته باشد و خود این موضوع مستلزم طراحی و ساخت تکالیفی می باشد که در بخش محرکات زبانی از زبان فارسی استفاده شده باشد.
۴۲.

اثر بخشی آموزش خود شفقتی بر بهزیستی روان شناختی و نشخوار فکری در مادران دارای دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه آموزش خود شفقتی بهزیستی روان شناختی نشخوار فکری مادران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۸۸۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش خود شفقتی بر بهزیستی روان شناختی و نشخوار فکری در مادران دارای دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص انجام گرفت. 30 نفر از مادران دارای دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص به صورت در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین گشتند. پرسشنامه بهزیستی روان شناختی و نشخوار فکری به عنوان پیش آزمون اجرا شد. سپس مادران 8 جلسه در برنامه آموزش خود شفقتی شرکت کردند. مجدداً همان پرسشنامه ها به صورت پس آزمون برای همه افراد به اجرا در آمد. مقادیر پیش آزمون و پس آزمون با روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها نشان دهنده افزایش معنادار نمرات بهزیستی روان شناختی و کاهش معنادار نمرات نشخوار فکری در مادران بود. این یافته ها اثربخشی آموزش خود شفقتی بر بهزیستی روان شناختی و کاهش نشخوار فکری در مادران دارای دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص را مورد تأیید قرار می دهد
۴۳.

تأثیر طرح آموزشی رحمت در میزان رضایت زناشویی زنان خانه دار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طرح رحمت رضایت زناشویی زنان خانه دار آموزش زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۲۷۵
این پژوهش به بررسی تأثیراجرای دورة آموزشی طرح رحمت -طرح آموزشی مبتنی بر آموزه های دینی و روان شناختی-در میزان رضایت زناشویی زنان خانه دار شهرستان ازنا در سال 1393 می پردازد. به این منظور از میان زنان ثبت نام کننده برای شرکت در این دورة آموزشی دو گروه انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه کنترل(سی نفر) و گروه آزمایش (سی نفر) تقسیم شدند. برای ارزیابی زنان خانهدار در این پژوهش از «آزمون رضایت زناشویی انریچ» استفاده شد. ابتدا زنان خانه دار با این آزمون ارزیابی شدند. پس از این دورة آموزشی، طرح رحمت در مورد گروه آزمایش اجرا شد، درحالیکه گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. پس از هشت هفته دورة آموزشی و پایان دوره دوباره دو گروه ارزیابی شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی (t)و تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اجرای دورة آموزشی طرح رحمت به افزایش رضایت زناشویی زنانخانه دار منجر شده است.
۴۴.

تأثیرآموزش مهارت مثبت نگری بر شادکامی و باورهای غیر منطقی دانش آموزان نابینا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مثبت نگری شادکامی باورهای غیر منطقی نابینایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۵۶۷
پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت مثبت نگری بر افزایش شادکامی و کاهش باورهای غیر منطقی دانش آموزان نابینا انجام گرفت. نمونه مورد پژوهش شامل 30 نفر از دانش آموزان نابینا (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه) بود که به صورت نمونه گیری در دسترس از یکی از مراکز نابینایان شهر تهران انتخاب و بطور تصادفی در دو گزوه جایگزین شدند. آزمودنی ها با استفاده از پرسشنامه "شادکامی آکسفورد آرجیل و لو" و پرسشنامه "باورهای غیر منطقی جونز" بعنوان پیش آزمون و پس آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. مداخله 8 جلسه ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. جهت سنجش اثر بخشی برنامه آموزشی مثبت نگری بر شادکامی و باورهای غیر منطقی دانش آموزان نابینا از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد.یافته های پژوهش نشان داد که آموزش گروهی مثبت نگری بر شادکامی و باورهای غیر منطقی (ضرورت تأیید و حمایت دیگران، انتظار بیش از حد از خود، تمایل به سرزنش خود، واکنش به ناکامی، بی مسئولیتی عاطفی، بیش نگرانی توام با اضطراب، اجتناب از مشکلات، وابستگی به دیگران، نامیدی نسبت به تغییر، کمال گرایی) تأثیر دارد. در نتیجه می توان از روش آموزش مهارت های مثبت نگری به عنوان روشی کارآمد برای افزایش شادکامی و کاهش باورهای غیر منطقی دانش آموزان نابینا استفاده نمود.
۴۵.

اثربخشی رویکرد مؤلفه های پنجگانه بر مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم: پژوهش مورد منفرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشکلات رفتاری اختلال طیف اوتیسم رویکرد مؤلفه های پنجگانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۲۹۱
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی رویکرد مؤلفه های پنجگانه بر مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت.مواد و روش: روش پژوهش حاضر از نوع مورد منفرد با طرح A-B است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم در شهر اصفهان بودند. نمونه پژوهش 3 نوجوان دارای اختلال طیف اوتیسم بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس تشخیص اختلال طیف اوتیسم (ASDDS) و چک لیست سنجش مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اوتیسم (AABPC) بود. بعد از پنج جلسه خط پایه، مداخله طی هشت هفته و در پایان نیز سه جلسه مرحله پیگیری اجرا شد. جهت تفسیر و نتیجه گیری از این نمودارها، از تحلیل دیداری، شاخص روند و شاخص ثبات، درصد داده های غیر همپوش (PND) و درصد داده های همپوش (POD) استفاده شد.یافته ها: طی تحلیل دیداری نمودار داده ها، مداخله در هر سه آزمودنی اثربخش بوده است. درصد داده های غیر همپوش (PND) برای سه شرکت کننده به ترتیب برابر با 5/87، 100 و 5/87 بود.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش رویکرد مؤلفه های پنجگانه، مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. بر اساس، می توان در کنار سایر روش های آموزشی و توان بخشی نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم، رویکرد مؤلفه های پنجگانه نیز به کار برده شود.
۴۶.

اثربخشی نرم افزار آموزشی خانواده محور بر مهارت های خواندن در دانش آموزان ابتدایی با اختلال خواندن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش خانواده محور اختلال خواندن مهارت های خواندن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۵۴۳
هدف این پژوهش تعیین اثربخشی نرم افزار آموزشی خانواده محور بر مهارت های خواندن در دانش آموزان ابتدایی با اختلال خواندن بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل تما می دانش آموزان سال سوم ابتدایی مدارس اختلالات یادگیری شهر مشهد، که در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند. نمونه این پژوهش 32 نفر (دو گروه 16 نفره) را تشکیل می داد که با توجه به وجود 10 مرکز ناتوانی یادگیری در سطح مشهد به روش نمونه گیری تصادفی منظم از روی لیست دانش آموزان مراکز اختلال یادگیری پایه های سوم ابتدایی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق آزمون عملکرد خواندن نما (کر می ومرادی، 1384) به دست آمد. مداخله آموزشی شامل 10 جلسه بود که در خانواده های دانش آموزان با ناتوانی یادگیری در آغاز هر هفته تمرینات متناسب نرم افزار را از مربی دریافت می کردند و در طول هفته با فرزند خود کار می کردند. نتایج به دست آمده نشان داد آموزش مبتنی بر نرم افزار آموزشی خانواده محور بر مهارت های خواندن دانش آموزان با اختلال خواندن تاثیر معنادار دارد (05/0>P). بنابراین می توان گفت محتوای نرم افزار در کنار آموزش هایی که به خانواده ها برای استفاده آن در خانه داده شده بود توانسته روند بهبود مشکلات و ناتوانی های خواندن دانش آموزان با ناتوانی خواندن را تسریع بخشد.
۴۷.

اثربخشی قصه درمانی بر تاب آوری و تنظیم شناختی هیجان دانش آموزان نابینا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری تنظیم شناختی هیجانی دانش آموزان نابینا قصه درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۲۲۴
زمینه و هدف: برای مقابله با مشکلات ناشی از آسیب های بینایی از جمله استرس، سرخوردگی و سایر مشکلات روان شناختی و سازگاری اجتماعی و فردی، نیاز به تا ب آوری و تنظیم شناختی هیجانی است. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، تأثیر آموزش قصه درمانی بر تا ب آوری و تنظیم شناختی هیجانی دانش آموزان نابینا بود. روش: این پژوهش از نوع روش نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایشی و گروه گواه انجام گرفت. جامعه آماری مطالعه حاضر، شامل دانش آموزان مجتمع آموزشی نابینایان نرجس شهر تهران در سال 139۹ - 1398 بود. 30 نفر از افراد واجد شرایط به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه کنترل ) 15 نفر ( و گروه آزمایشی ) 15 نفر ( جایگزین شدند. گروه آزمایشی ۱۰ جلسه قصه درمانی را به صورت گروهی دریافت نمودند و گروه کنترل، مداخله ای دریافت نکردند. در این پژوهش، برای جمع آوری داده ها، از مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون ) ۲۰۰۳ ( و تنظیم شناختی هیجانی گارنفسکی و کرایج ) ۲۰۰ ۶ ( استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss 20 استفاده گردید. برای تحلیل داده های پژوهش از تحلیل کواریانس چندمتغیره استفاده شد. مقادیر احتمال کمتر از ۰۵/ ۰ از نظر آماری معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج داده های پژوهش نشان داد که قصه درمانی در افزایش تاب آوری ) کل(، شایستگی فردی، اعتماد به غرایز فردی و تحمل عاطفه منفی، پذیرش و تغییر در روابط، کنترل، تأثیرات معنوی مؤثر است ) ۰۵/ p> 0 (. همچنین، نتایج پژوهش بیانگر آن بود که قصه درمانی در افزایش تنظیم شناختی هیجانی ) کل(، توجه مثبت مجدد، متمرکز بر برنامه ریزی،بازنگری و ارزیابی مجدد به صورت مثبت و در کاهش ابعادی چون خود را مقصر دانستن، نشخوار فکری، تحت نظر قرار دادن، فاجعه آمیز تلقی کردن و مقصر دانستن دیگران اثربخش بود ) ۰۵/ .)p> 0 نتیجه گیری: براساس یافته های به دست آمده می توان گفت، قصه درمانی روش کارآمدی در بهبود تاب آوری و بهبود تنظیم شناختی هیجانی در دانش آموزان نابینا بود.
۴۸.

اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر بر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرایی توجه کودکان با اختلال کاستی توجه- بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانبخشی شناختی حافظه آینده نگر توجه اختلال کاستی توجه بیش فعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۷۱۱
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر بر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرایی توجه کودکان با اختلال کاستی توجه بیش فعالی انجام شد. روش: این پژوهش، یک مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. در این پژوهش 32 دختر با اختلال کاستی توجه بیش فعالی که به روش در دسترس از مدارس شهر کرمانشاه انتخاب شده بودند، شرکت داشتند. آزمودنی ها به دو گروه 16 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر را در 18 جلسه دریافت کردند، در حالی که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه مشکلات رفتاری راتر و آزمون رنگ- واژه استروپ بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر بر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرایی توجه آزمودنی ها تاثیر معناداری داشت (0001/0 P< ). نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر مشکلات رفتاری و کارکردهای اجرایی توجه کودکان با اختلال کاستی توجه بیش فعالی را بهبود بخشید. بنابراین، می توان از این برنامه به منظور بهبود مشکلات رفتاری و ارتقای کارکردهای اجرایی توجه چنین کودکانی بهره برد و برنامه ریزی برای استفاده از برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر برای آنها اهمیت ویژه ای دارد.
۴۹.

طراحی راهنمای تدوین متون خواندن کاربردی برای دانش آموزان آهسته گام در دوره ابتدایی: مطالعه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش آموزان آهسته گام متون خواندن کاربردی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۵۵۰
هدف: هدف از پژوهش حاضر، طراحی راهنمای تدوین متون خواندن کاربردی برای دانش آموزان آهسته گام در دوره ابتدایی می باشد. روش: این پژوهش به روش اکتشافی طی دو بخش اسنادی و میدانی صورت گرفت. جامعه آماری تمام والدین و معلمان دانش آموزان دبستانی آهسته گام و همچنین کارشناسان حوزه کودکان استثنایی استان همدان در سال تحصیلی 96-1395 بودند. نمونه شامل100نفر از والدین و100 نفر از معلمان دانش آموزان آهسته گام که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و 20 نفر از متخصصان کودکان استثنایی بودند که به روش در دسترس انتخاب شدند . به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز ، از پرسشنامه نیازسنجی محقق ساخته برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید. برای پردازش اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و درصد) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد متون خواندن کاربردی مورد نیاز برای دانش آموزان آهسته گام شامل شش مؤلفه ، مهارت های اجتماعی، مهارت های مراقبت از خود، مهارت های بهداشت شخصی، مهارت های غذا خوردن، مهارت های لباس پوشیدن و مهارت های زندگی مستقل است . مهارت های شناسایی شده به ترتیب اهمیت قرار گرفتن شان در متون خواندن کاربردی به سه دسته مهارت های الزامی، مهارت های انتخابی و مهارت های اختیاری تقسیم شدند. نتیجه گیری: از نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر استنباط می شود هرچه متون خواندنی که به دانش آموزان آهسته گام آموزش داده می شود کاربردی تر باشد، یعنی دانش آموزان توانایی خواندن، فهمیدن و کاربست آن متون را در زندگی روزانه و موقعیت های اجتماعی داشته باشند، عملکردشان در خواندن بهبود می یابد.
۵۰.

مقایسه رضایت زناشویی و حمایت اجتماعی ادراک شده در مادران با و بدون ازدواج خویشاوندی دارای کودکان استثنایی و عادی

کلید واژه ها: ازدواج خویشاوندی روان شناسی رضایت زناشویی حمایت اجتماعی ادراک شده کودکان استثنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۳۰۹
هدف پژوهش حاضر مقایسه رضایت زناشویی و حمایت اجتماعی ادراک شده در مادران با و بدون ازدواج خویشاوندی دارای کودکان استثنایی و عادی بود. با توجه به موضوع و هدف پژوهش حاضر این مطالعه از نوع پس _رویدادی می باشد. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه مادران دانش آموزان پسر 6 تا 16 سال کم توان ذهنی، آسیب بینایی، آسیب شنوایی و عادی شهر تهران بود. شرکت کنندگان پژوهش حاضر شامل 251 نفر (126 زن با ازدواج خویشاونی / 125 زن بدون ازدواج خویشاوندی) می باشد که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش حاضر شامل فرم کوتاه مقیاس رضامندی زوجیت افروز (1389) و مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت (1998) بود. نتایج حاکی از این بود که بین زنان با ازدواج خویشاوندی و زنان بدون ازدواج خویشاوندی از لحاظ محل تولد، سن ازدواج، شیوه انتخاب همسر، حمایت اجتماعی ادراک شده و رضایت زناشویی تفاوت معنی دار وجود دارد (05/0≥p). با توجه به نتایج پژوهش حاضر به نظر می رسد زن های دارای ازدواج خویشاوندی دارای کفویت فردی و اجتماعی بالاتری نسبت به زن های بدون ازدواج خویشاوندی هستند.
۵۱.

تأثیر برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر بر میزان توجه کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی توانبخشی شناختی حافظه آینده نگر میزان توجه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۶۱۱
زمینه و هدف: توانایی توجه انتخابی در کودکان با اختلال نارسایی توجه فزون کنشی به خوبی تحول نمی یابد و دامنه توجه کوتاه، به عدم تکمیل تکالیف و طرح ها می انجامد و سبب می شود که توجه آنها به طور مداوم از فعالیتی به فعالیت دیگر معطوف شود. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر بر میزان توجه کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بود. روش : پژوهش حاضر، یک مطالعه شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه شامل 32 کودک با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در دامنه سنی 8 تا 11 سال شهر کرمانشاه در سال 1397-1396 بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. گروه آزمایش، برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر را در 18 جلسه 40 دقیقه ای دریافت کردند، در حالی که گروه گواه در فهرست انتظار ماندند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس درجه بندی کانرز والدین (کانرز، 1999)، مصاحبه بالینی و آزمون رنگ- واژه (استروپ، 1953) بودند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر بر میزان توجه کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی تأثیر مثبت و معناداری دارد (0/0001 P< ). نتیجه گیری: استفاده از برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده نگر با نتایج مثبت و مؤثری در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی همراه بود و به بهبود میزان توجه آنها منجر شد؛ در نتیجه استفاده از این نوع مداخله در فرایند درمان این کودکان پیشنهاد می شود.
۵۲.

بررسی تأثیر بازی های شناختی بر انعطاف شناختی کودکان دارای اختلال ریاضی

کلید واژه ها: اختلال ریاضی انعطاف شناختی بازی های شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۲۲۲۳
مقدمه: بازی درمانی در بهبود مشکلات شناختی کودکان دارای اختلالات یادگیری اثربخش می باشد. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازی های شناختی (بازی های مبتنی بر کارکردهای اجرایی) بر انعطاف شناختی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی بود. روش: در این پژوهش که از طرح شبه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد، ۲۰ نفر از دانش آموزان دارای اختلال ریاضی که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش (هر گروه ۱۰ نفر) تقسیم شدند. به منظور سنجش عملکرد عملکرد انعطاف شناختی از آزمون کارکردهای اجرایی ویسکانسین (گرانت و برگ، ۱۹۴۸) استفاده شد. داده های حاصل از پژوهش نیز با آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، پس از شرکت در مداخله، در نتایج آزمون از نظر آماری تفاوت معناداری دارند. نتیجه گیری: بازی های شناختی منجر به بهبود عملکرد انغطاف شناختی کودکان دارای اختلال ریاضی می شود.
۵۳.

نقش واسطه ای حافظه فعال و اضطراب ریاضی در پیش بینی پردازش دیداری فضایی بر اساس خودکارآمدی ریاضی و خلاقیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت اضطراب ریاضی پردازش دیداری فضایی حافظه فعال خودکارآمدی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۰ تعداد دانلود : ۵۱۵
زمینه: مطالعه عوامل مرتبط با پردازش دیداری فضایی چارچوب مناسبی برای بررسی رابطه و تعامل هیجانات و شناخت، که وجه بارز تحقیقات علوم شناختی است قلمداد می گردد. هدف این پژوهش نقش واسطه ای حافظه فعال و اضطراب ریاضی در پیش بینی پردازش دیداری فضایی بر اساس خودکارآمدی ریاضی و خلاقیت دانش آموزان دختر دوره دوم ابتدایی بود. روش: پژوهش حاضر همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 و نمونه آماری شامل 477 دانش آموز دختر پایه پنجم بود که بر اساس تعداد متغیر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه های خلاقیت غیرکلامی تورنس فرم الف (1972)، مقیاس اضطراب ریاضی پلاک و پلاکر (1982)، آزمون حافظه فعال برای کودکان (2006) خودکارآمدی ریاضی لیو، کویرالا و می (2009) و تست پردازش دیداری فضایی بینه (2003) را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد . یافته ها : بر اساس نتایج به دست آمده در این مدل، 0/86 واریانس متغیر پردازش دیداری – فضایی تبیین گشت. متغیر خودکارآمدی ریاضی تنها به صورت غیرمستقیم با میانجی گری متغیرهای حافظه فعال بر پردازش دیداری فضایی و با میانجی گری اضطراب ریاضی با پردازش دیداری فضایی رابطه مثبت نشان داد. همچنین متغیر حافظه فعال نیز به صورت مستقیم با خلاقیت رابطه مثبت نمایش داد. خلاقیت تنها از طریق متغیر حافظه فعال بر پردازش دیداری تأثیرگذار است. خودکارآمدی ریاضی و خلاقیت با پردازش دیداری فضایی با میانجی گری حافظه فعال دانش آموزان دختر رابطه مثبت دارد (0/154 p < ). خودکارآمدی ریاضی و خلاقیت با پردازش دیداری فضایی با میانجی گری اضطراب ریاضی دانش آموزان دختر رابطه ندارد (0/001 p> ). نتیجه گیری: بر اساس خودکارآمدی ریاضی، می توان متغیر پردازش دیداری فضایی را تبیین نمود .
۵۴.

اثربخشی برنامه آموزشی کاربردی خانواده محور بر توانش های نوشتن دانش آموزان آهسته گام با نشانگان داون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه آموزش کاربردی خانواده محور توانش نوشتن و نشانگان داون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۴۴۷
زمینه: آموزش کاربردی، از جمله معیارها و شاخصه های موفقیت و کارآمدی نظام آموزش و پرورش در جوامع محسوب می شود. تهیه و تدوین مواد آموزشی کاربردی باید مبتنی بر ویژگی ها و نیازهای فردی، خانوادگی، گروهی و اجتماعی باشد، به گونه ای که در نهایت زندگی مستقل فرد را به همراه داشته باشد. با توجه به مشکلات زبان بیانی از جمله زبان نوشتاری دانش آموزان آهسته گام با نشانگان داون، آیا آموزش زبان نوشتاری کاربردی می تواند منجر به بهبود توانش های ارتباطی و خودکفایی اجتماعی این افراد شود؟ هدف: هدف پژوهش حاضر اثربخشی برنامه آموزشی کاربردی خانواده محور بر توانش های نوشتن کودکان دبستان با نشانگان داون بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی (پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه) بود. 30 دانش آموز دبستانی آهسته گام با نشانگان داون مشغول تحصیل در مدارس استثنایی شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس گزینش شده و به شکل تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 45 دقیقه ای بسته برنامه آموزشی کاربردی خانواده محور محقق ساخته (1396) جهت بهبود توانش های نوشتن شرکت کردند و هر دو گروه در مراحل پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از مقیاس پرسشنامه خواندن و نوشتن شیرازی و نیلی پور (1390) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که برنامه آموزشی کاربردی خانواده محور منجر به افزایش میانگین نمرات توانش های نوشتن شرکت کنندگان گروه آزمایش در حیطه رونویسی و املاء نسبت به گروه گواه شده است (0/001 P< ). نتیجه گیری: بنابراین می توان مطرح کرد که برنامه آموزشی کاربردی خانواده محور روش مؤثری برای بهبود توانش های نوشتن دانش آموزان آهسته گام با نشانگان داون است.
۵۵.

بررسی و مقایسه مشکلات رفتاری و هیجانی دانش آموزان استفاده کننده از جهش تحصیلی با دانش آموزان عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشکلات رفتاری – هیجانی جهش تحصیلی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴ تعداد دانلود : ۲۲۵
زمینه: قدیمی ترین روش در آموزش وپرورش دانش آموزان تیزهوش، جهش تحصیلی است. به نحوی که دانش آموزان مستعد قادرند سال های تحصیلی نظام آموزش وپرورش عادی را سریع تر تمام کرده و یک یا چند سالی زودتر فارغ التحصیل شوند. با توجه به گزارش سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور درخواست جهش تحصیلی 70 درصد بالاتر از استانداردها می باشد و هرساله این آمار رو به افزایش است ولیکن بااین حال پژوهشی که به مشکلات رفتاری و هیجانی دانش آموزان استفاده کننده از این طرح پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: مقایسه و بررسی مشکلات رفتاری و هیجانی دانش آموزان استفاده کننده از جهش تحصیلی با دیگر دانش آموزان بوده است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی - مقایسه ای است. جامعه آماری شامل دانش آموزان استفاده کننده از طرح جهش در سال تحصیلی 1399-1398 در استان خراسان رضوی بوده و از این جامعه 286 دانش آموز جهش یافته 165 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند و گروه همتا (تعداد 384 نفر) نیز به عنوان گروه گواه از دانش آموزان هم پایه عادی با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سنجش نقاط قوت و ضعف کودک (گودمن، 1997) استفاده و تحلیل داده ها با آزمون های تحلیل واریانس یک راهه، آزمون تعقیبی شفه، آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره هم زمان انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که مشکلات رفتاری هیجانی در همه خرده مقیاس ها (اختلال رفتار هنجاری، نشانگان هیجانی، مشکلات ارتباطی یا مشکلات با همسالان) در دانش آموزان که از جهش تحصیلی استفاده کرده اند در مقایسه با دیگر دانش آموزان هم پایه بالاتر می باشد (05/0 (P<. نتیجه گیری: دانش آموزانی که از جهش تحصیلی استفاده کرده بودند و سن تقویمی پایین تری نسبت به همکلاسی های خود داشتند مشکلات رفتاری و هیجانی بیشتری را نشان دادند. پیشنهاد می شود از روش های مبتنی بر غنی سازی محتوای آموزشی در آموزش و پرورش دانش آموزان تیز هوش استفاده شود.
۵۶.

ساخت و اعتباریابی نسخه مقدماتی آزمون تصویری – رایانه ای کارکردهای اجرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارکردهای اجرایی بهنگام سازی حافظه فعال جابه جایی ذهنی بازداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۲۶۶
زمینه: کارکردهای اجرایی مجموعه ای از پردازش های عالی ذهن هستند که در تنظیم افکار و رفتار هدفمند نقش دارند. علی رغم اهمیت این کارکردها اما مشکلات زیادی در مورد سنجش صحیح آن ها وجود دارد. مشکلاتی از قبیل پیچیدگی، محدودیت های پایایی و روایی و همچنین ناخالصی در سنجش مؤلفه ها. هدف: این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی آزمون تصویری - رایانه ای کارکردهای اجرایی انجام پذیرفت تا مشکلات موجود در ابزارهای رایج را به حداقل برساند. روش: این پژوهش به لحاظ هدف جزء پژوهش های تحقیق و توسعه، و به لحاظ شیوه ی گردآوری اطلاعات، پیمایشی و از نظر روش شناسی از جمله تحقیقات آزمون سازی به حساب می آید نمونه پژوهش شامل 115 دانش آموز بود که به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای و از مناطق 16 و 6 شهری تهران انتخاب شدند. از آزمون علائم حیاتی سیستم اعصاب مرکزی به عنوان ابزاری جهت تعیین روایی همزمان استفاده شد. یافته ها: پایایی نمرات اصلی خرده آزمون ها با استفاده از روش باز آزمایی عمدتاً در دامنه معنادار محاسبه شد . همچنین روایی همزمان آزمون با استفاده از همبستگی بین نمرات خرده آزمون های ابزار و خرده آزمون های CNS حاکی از همبستگی معنادار بود. ضرایب محاسبه شده برای خرده آزمون های مار و پله، جعبه ی هدیه، کیف مدرسه، خط ویژه، آدمک ها، کارت ها، سیب ها، توپ و راکت و دست ها به ترتیب برابر با 0/61، 0/53، 0/41، 0/79، 0/54، 0/38، 0/66، 60 و 0/39 بود. تحلیل عاملی اکتشافی سه مولفه بهنگام سازی حافظه فعال، جابه جایی ذهنی و بازداری را شناسایی کرد. نتیجه گیری: مجموعه آزمون تصویری - رایانه ای کارکردهای اجرایی از ویژگی های برجسته ای جهت سنجش کارکردهای اجرایی دانش آموزان برخوردار است
۵۷.

بررسی تأثیر آب درمانی مبتنی بر برنامه هالی ویک بر حرکات کلیشه ای کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آب درمانی هالی ویک حرکات کلیشه ای اختلال طیف اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۲۵۰
زمینه: حرکات کلیشه ای در کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم، موجب اختلال در توجه و تمرکز، رشد شناختی و آسیب در عملکرد اجتماعی می شود که در فعالیت های روزمره از بازی گرفته تا فعالیت های تحصیلی، مداخله می کند. مسأله اصلی این است که آیا می توان آب درمانی را برای کاهش حرکات کلیشه ای کودکان طیف اوتیسم پیشنهاد داد؟ هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آب درمانی مبتنی بر برنامه هالی ویک بر حرکات کلیشه ای کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بود. روش: این پژوهش یک مطالعه شبه آزمایشی دو گروهی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و جلسات پیگیری بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان دارای اختلال اوتیسم شهر کرج بود که تعداد 24 نفر از پسران اوتیسم بستری در آسایشگاه کهریزک البرز به روش نمونه گیری هدفمند از نوع در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش مقیاس تشخیص اوتیسم گارز - ویراش دوم بود. جلسات درمانی طبق برنامه هالی ویک و به صورت 3 جلسه در هفته و طی 24 جلسه انجام شد. تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد. یافته ها: بین میانگین های گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد (0/001) و آب درمانی مبتنی بر هالی ویک در کاهش حرکات کلیشه ای مؤثر است همچنین آثار آن در مرحله پیگیری نیز ماندگار بوده است. نتیجه گیری: آب درمانی به طور قابل توجهی موجب کاهش حرکات کلیشه ای کودکان دارای اختلال اوتیسم شد و می توان از این روش به عنوان رویکردی مکمل در توان بخشی کودکان اوتیسم استفاده کرد.
۵۸.

اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی به مادران دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بر ارتقای تعامل والد-کودک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت های ارتباطی مادران اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی تعامل والد - کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۴۰۲
این پژوهش با هدف تعیین تأثیر آموزش مهارت های ارتباطی به مادران کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بر ارتقای تعامل والد-کودکانجام شد. در این بررسی 26 مادر که فرزندان 6 تا 12 ساله با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی داشتند، ابتدا به صورت غیر تصادفی (هدفمند) انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه 13 نفری آزمایشی و گواه قرار داده شدند. ابزار پژوهش مقیاس تعامل والد-کودک پیانتا (1994) بود. گروه آزمایشی طی هشت جلسه برنامه آموزشی مهارت های ارتباطی دریافت کرد. نتایج حاکی از آن بود که آموزش مهارت های ارتباطی تأثیر معنادار بر ارتقای تعامل والد-کودک بین مادران شرکت کننده در گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه دارد و موجب کاهش مؤلفه های تعارض و وابستگی و افزایش مؤلفه نزدیکی شده است. با توجه به اهمیت آموزش والدین به ویژه مادران در تربیت فرزند و تأثیر شیوه برقراری ارتباط و تعامل های آنان در به وجود آمدن نوع رفتار کودک دارای اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی، آموزش مهارت های ارتباطی به والدین برای هر چه بهتر برخورد کردن آنان با فرزند خود و همچنین ارتقای سطح تعامل والد-کودک ضرورت دارد.
۵۹.

بررسی ویژگی های شخصیتی، وضعیت خانوادگی، سلامت روان و ظرفیت هوشی نوجوانان بزهکار و آسیب دیده اجتماعی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ویژگی های شخصیتی وضعیت خانوادگی سلامت روان ظرفیت هوشی بزهکار آسیب دیده اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۴۷۲
بزهکاری و بزه دیدگی پدیده های پیچیده اجتماعی هستند که در محیط های اجتماعی مختلف به شکل های متفاوتی دیده می شود. این پدیدها به مثابه یک عمل انسانی معلول عللی همچون ویژگی های شخصیتی، وضعیت خانوادگی، سلامت روان و ظرفیت هوشی هستند. پژوهش حاضر با هدف، مقایسه ویژگی های شخصیتی، وضعیت خانوادگی، سلامت روان و ظرفیت هوشی نوجوانان بزهکار و آسیب دیده اجتماعی در استان تهران انجام گرفت روش پژوهش علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری این تحقیق شامل بزهکاران کانون اصلاح تربیت و بزه دیدگانی بود که از سوی مقامات قضایی به منظور بررسی وضعیت روانشناختی به بخش روانپزشکی پزشکی قانونی شهر تهران ارجاع داده شده بودند. از بین بزهکاران کانون اصلاح تربیت تعداد 175 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه بزهکار و از بین بزه دیدگان مراجعه کننده به بخش روانپزشکی پزشکی قانونی شهر تهران تعداد 85 به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه بزه دیده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ویژگی شخصیتی سرشت و م نش کل ونینجر، پرسشنامه سنجش خانواده ( FAD ) مک ماستر، پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ و هوش آزمای تهران - استنفورد- بینه استفاده شده است. نتایج داده ها نشان داد با توجه به مقدار 0/01> P (0/000)، بین دو گروه در ابعاد سرشت (پشتکار، نوجویی، آسیب پذیری و پاداش- وابستگی)، ابعاد منش (خود راهبری، همکاری و خود فراروی)، ابعاد سلامت روان (علائم جسمانی، علائم اضطرابی، کارکرد اجتماعی و علائم افسردگی)، ابعاد ویژگی های خانوادگی (حل مشکل، آمیزش عاطفی، همراهی عاطفی نقش ها و کنترل رفتار) تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما توجه به مقدار 05/0< P ، بین دو گروه، در بعد ارتباط ویژگی های خانوادگی (0/138) و هوش غیرکلامی (0/068) تفاوت معناداری مشاهده نشد.
۶۰.

بررسی تأثیر مداخله حافظه فعال کلامی بر عملکرد حافظه فعال هیجانی دانش آموزان با اختلال خواندن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال خواندن حافظه فعال کلامی حافظه فعال هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۳۹
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله حافظه فعال کلامی بر عملکرد حافظه فعال هیجانی دانش آموزان با اختلال خواندن صورت گرفت. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. روش نمونه گیری به صورت در دسترس و نمونه شامل 20 دانش آموز پسر دوره ابتدایی ساکن استان البرز در سال تحصیلی 97-1396 بود که به صورت تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش برنامه حافظه فعال کلامی را در 10 جلسه دریافت کرد. همچنین به منظور بررسی اختلال خواندن از آزمون خواندن و نارساخوانی (نما) کرمی نوری و همکاران و برای سنجش حافظه فعال هیجانی از پرسشنامه ارجمندنیا استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که مداخله حافظه فعال کلامی موجب بهبود حافظه فعال هیجانی و مولفه های خواندن شامل آزمون قافیه، نامیدن تصاویر، درک متن، خواندن ناکلمات، نشانه حرف و نشانه مقوله در دانش آموزان می شود درحالی که این تاثیر بر سایر مولفه ها مشاهده نشد. با توجه بهنتایج پژوهش حاضر نتیجه گرفته می شود که می توان با استفاده از مداخله حافظه فعال کلامی، حافظه فعال هیجانی و اختلال خواندن دانش آموزان را بهبود بخشید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان