جهانگیر جهانگیری

جهانگیر جهانگیری

مدرک تحصیلی: دانشیار جامعه شناسی دانشگاه شیراز
پست الکترونیکی: jjahangiri@gmail.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۷ مورد.
۱.

زیست مشترک و جهت گیری متفاوت در بافت سیاسی - اجتماعی کردستان (با تأکید بر دهه های شصت و هفتاد میلادی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره ۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 149 - 166

کلید واژه ها: جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل جریان های اجتماعی - سیاسی رویکرد توسعه ناموزون و مرکّب کردستان ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۴
هدف پژوهش حاضر مطالعه جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل زمینه های شکل گیری جریان های اجتماعی_ سیاسی کردستان ایران در  با استفاده از نظریه توسعه ناموزون و مرکب است. سوال اصلی پژوهش چنین بوده که کردستان ایران در دوره پهلوی با وجود ضعف شاخص های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی چگونه امکان شکل گیری جریان هایی در بافت اجتماعی سیاسی را فراهم نمده است؟. دیدگاه غالب در امر توسعه به معنای کلی، حکم می کند که سطحی از توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای شکل گیری جریان های سیاسی اجتماعی لازم است، پس چگونه است که در کردستان ایران در عین وضعیت توسعه نیافتگی، با شکل گیری و تعدد جریان ها مواجه هستیم؟ روش مورد استفاده در این پژوهش، روش جامعه شناسی تاریخی است که متاثر از توالی اصطلاحات درونی خود ایده توسعه ناموزون و مرکب یعنی ناموزونی، ترکیب، توسعه به پیش رفته است. با توجه به مباحث نظری و مطالعات انجام گرفته در مورد کردستان ایران دهه های ۴۰ و ۵۰ ش/ ۶۰، ۷۰م. دست به گزینش داده ها و مباحث زده شده و از اعتبار نظری برآمده از میزان انطباق یافته ها با داده های تاریخی سود جسته ایم. نتایج نشان می دهد که منطق شکل گیری جریان های اجتماعی سیاسی در کردستان ایران نه با ارجاع به تغییرات درون/ بیرونی جامعه کردستان، بلکه براساس تعامل و همزیستی آن با جوامعی شکل گرفت که به لحاظ توسعه ای کردستان ایران وضعیت همزمانی های ناهمزمان قرار داشته است.  بنابراین شکل گیری و بعدا تلاقی جریان ها با هم در کردستان ایران در این موقعیت تاریخی را می توان از سویی ناشی از شلاق ضرورت بیرونی در یک وضعیت ناهمزمان با سیار نقاط و امتیاز عقب ماندگی کردستان در یک وضعیت همزمان با امر بین الملل دانست که این امر با ترکیب و جانشینی امر بین الملل با امر درونی کردستان ایران ممکن گشته است.
۲.

پوشش (دربرگیری) ، رویکردی نوین در پساتوسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 513-543

کلید واژه ها: اکوسوسیالیسم اکوفمینیسم توسعه پساتوسعه پوشش غربی سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۹۶
جامعه برای زیست بهتر نیازمند الگوهایی است که وضعیت اجتماعی و اقتصادی را بهبود ببخشد و مردم زندگی مناسب تری داشته باشند. از 1950 میلادی تحت لوای گفتمان توسعه، رویکردهای متنوعی پدیدار گشته اند و سعی در بهبود شرایط جوامع داشته اند. نتایج چنین الگوهایی پیامدهای متفاوتی را به بار آورده است. هر جامعه ای با توجه به ویژگی های تاریخی و اجتماعی اش تحت تأثیر این رویکردهای متفاوت توسعه قرار گرفته است. رویکرد نوسازی، نظریه وابستگی، مکتب اکلا و بسیاری دیگر رویکردها شامل این طیف هستند. در واکنش به پیامدهای مخرب توسعه، بدیل های متنوعی به میدان آمده اند. پژوهش حاضر با رویکردی نظری درصدد است که الگوهای گفتمان توسعه و گفتمان بدیل آن را بررسی کند. گفتمان باعث روشن شدن مرز بین جریان های نظری شده و مرز بین جریان توسعه و پساتوسعه براساس رویکرد گفتمانی مشخص شده است. درواقع، تاریخ شکل گیری گفتمان توسعه و واکنش های نسبت به آن را روشن شده است و جدیدترین رویکرد در گفتمان پساتوسعه شرح داده شده است. نتایج زیر نیز به دست آمده است: 1- گفتمان توسعه از مفاهیمی چون غرب محوری، اقتصادمحوری، رشد محوری و تحمیلی بودن تشکیل شده است.2- پساتوسعه به عنوان بدیلی درمقابل توسعه قرار گرفته است و رویکرد پوششی متأخرترین رویکردی است که بر این بستر شکل گرفته است. 3- پساتوسعه و اکوسوسیالیسم نیز در راستای پوشش قرار دارند ولی محدود و تک محور هستند. 4- با توجه به پیامدهای توسعه اتخاذ رویکرد پوششی موجه قلمداد شده است تا هر جامعه ای براساس قابلیت های درونی اش شکوفا گردد.5-رویکرد پوششی به ظرفیت های درونی مردمی چون NGO اتکا دارد.
۳.

بازنمایی ذهنیت قبیله گرایی سیاسی در توسعه نیافتگی: استان کهگیلویه و بویر احمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 137 - 160

کلید واژه ها: قبیله گرایی سیاسی توسعه نیافتگی نخبگان سیاسی مرزهای سیاسی ذهنیت قبیله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۱۹
امروزه توسعه جزء ضرورت های نظام جهانی است تا جایی که نیل به پیشرفت و توسعه ازجمله دغدغه عمده حکمران های کشورهاست. برای ورود به توسعه باید افکار و ساختارهای ذهنیِ مانع توسعه اصلاح شوند و بر این مبناست که توسعه در تعارض با ذهنیت قبیله ای است. پژوهش حاضر با هدف کاوش فرآیند قبیله گرایی سیاسی و توسعه نیافتگی در استان کهگیلویه و بویر احمد صورت گرفته و از این رو از نظریه زمینه ای استفاده شده است. در این پژوهش مصاحبه شوندگان دوازده نفر از نخبگان علمی و پژوهشگران این حوزه در استان هستند. داده ها به صورت مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته به دست آمد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد که نتیجه تحلیل آنها رسیدن به چهار مقوله محوری و یک هسته مرکزی است. مقوله های محوری عبارت است از: برجستگی ذهنیت قبیله گرایی، سیاست های ساختاری نامطلوب و بازتولید ذهنیت قبیله گرایی سیاسی، تضعیف مرزهای سیاسی و ظهور قبیله گرایی سیاسی، نقش متناقض گونه نخبگان سیاسی در فرایند توسعه. مقوله هسته عبارت است از: قبیله گرایی سیاسی، دافع و بازدارنده توسعه. یافته های پژوهش نشان داد بین قبیله گرایی سیاسی و توسعه یافتگی استان کهگیلویه و بویر احمد پارادوکس ها و کشمکش های متعدّدی وجود دارد و افزایش تمایل به قبیله گرایی سیاسی، موجب کاهش توسعه یافتگی در استان می شود؛ اما توسعه و افزایش آن در جامعه اثر های قبیله گرایی سیاسی را کمرنگ می کند و موجب از بین رفتن روحیه قبیله گرایی سیاسی می شود.
۴.

گفتمان فرهنگی دولت نهم و دهم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 111-134

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان دولت دهم دولت نهم لاکلاو موف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۶۵
عرصه فرهنگ یکی از حساسیت برانگیزترین عرصه ها در ایران بعد از انقلاب اسلامی است. دولتها هم معمولاً متناسب با رویکرد فکری خود گفتمان فرهنگی خاصی را در جهت گسترش هژمونی خود ترسیم و ارائه می دهند ، درایران بعد از انقلاب دولتها عمدتاً دو دوره فعالیت پیوسته داشته اند و در هر دو دولت معمولاً برنامه های فرهنگی دولتها در یک راستا می باشد و شاهد نوعی تداوم گفتمانی هستیم، اما در دولت نهم و دهم شاهد تغییر در گفتمان فرهنگی شخصیت های تاثیرگذار دولت هستیم. این مقاله با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلاو و موف به دنبال مفصل بندی گفتمانهای فرهنگی دولتهای نهم و دهم و همچنین مقایسه گفتمان فرهنگی این دو دولت می باشد یافته- های تحقیق حکایت ازتغییر در گفتمان فرهنگی دولت دهم در مقایسه با دولت نهم دارد. بر این اساس در دولت نهم شاهد حاکمیت نوعی گفتمان فرهنگی دینی مبتنی بر مدیریت اسلامی و دالهای اصلی آن صدور انقلاب، مقابله تهاجم فرهنگی، بازگشت به ارزش های انقلاب، ممیزی فرهنگی و تاکید بر مسجد به عنوان کانون تحولات بنیادین می باشد. و در دولت دهم مدیریت فرهنگی جهانی به عنوان دال مرکزی برنامه ها و ناکارامدی فقه، کرامت انسانی، دین جهانی، مکتب ایرانی، تبادل فرهنگی از دالهای اصلی مفصل بندی گفتمان فرهنگی می باشد
۵.

پژوهشی در بنیان های فلسفی مفهوم هژمونی لاکلاو، دریدا و امکانی بودن صورت بندی های گفتمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نشریه فلسفه سال ۴۶ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 1 - 16

کلید واژه ها: امر اجتماعی دال شناور دال برتر هژمونی لاکلاو دریدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۷ تعداد دانلود : ۶۰۵
مفهوم «هژمونی» دارای بنیان های فلسفی نظری و ساحات معنایی متفاوتی است. این مفهوم را صرفاً و لزوماً نباید به شیوه ای ادراک نمود که در راه ادراک آن به شیوه هایی دیگر انسداد حاصل آید. در ادراک این مفهوم نباید در مغاک فروبستگیِ متافیزیکی فروغلطید و «یک» شیوه ادراک را بر سایر شیوه ها غالب دانست. فلذا، پژوهش حاضر درصدد واسازی این گرایش به «امر واحد» است تا بر راه ادراک مفهوم هژمونی به «یکی از شیوه های ممکن» پرتو افکند. این چنین، تمرکز این پژوهش بر اندیشه ارنستو لاکلاو قرار دارد تا بدین طریق بنیان های فلسفی مفهوم مذکور در فلسفه ژاک دریدا مورد واکاوی قرار گیرند و دال های برسازنده مفصل بندی این مفهوم در مقام ساحات معنایی آن مکشوف گردند. همان گونه که خواهیم دید، دال های مذکور حول دالّ برتر یا نقطه گره گاهی «امکانی بودن» مفصل بندی می گردند و مفاهیم دریدایی «امر تصمیم ناپذیر» و «امر لمس ناپذیر» به عنوان بنیان های فلسفی آن ها قلمداد می شوند. امّا، این امکانی بودن به معنای عدم قطعیّت یا بی ثباتی یا عدم برخورداری از یک بنیان هستی شناختی نیست. لذا، امکان ناپذیربودن، تصمیم ناپذیربودن و لمس ناپذیربودنِ هژمونی را باید به معنای عدم برخورداری آن از «بنیاد غایی» و نه «بنیاد» قلمداد نمود و توجّه را بر سرشت آپوریایی و حضور در عین غیاب و غیاب در عین حضور آن متمرکز نمود.
۶.

تعهد به پویاییِ اخلاق تعهد؛ مطالعه جامعه شناختی اشعار قیصر امین پور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شعرپژوهی سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 25 - 46

کلید واژه ها: اخلاق تعهد اجتماعی تعهد ادبی جامعه شناسی ادبیات ادبیات متعهد قیصر امین پور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۵۶۳
بازنمایی جامعه در ادبیات ایران، پس از انقلاب 57، اشکال جدیدتری به خود گرفت. مسئله «تعهد» که از مفاهیم کلیدی انقلاب اسلامی بود، به زودی به شاخصی برای داوری آثار ادبی تبدیل شد، بااین وجود حتی تا به امروز اغلب پاسخ ها به پرسش هایی از قبیل ادبیات در قبال چه چیزی باید تعهد داشته باشد؟ شاعر متعهد کیست؟ و ... چندان شفاف نبوده اند. در این پژوهش، برای واکاوی چیستی «تعهد در ادبیات»، اشعار قیصر امین پور مورد مطالعه قرار گرفته اند. این پژوهش تعهد در ادبیات را در دو وجه عمده ی «تعهد اجتماعی» و «تعهد ادبی» پی گرفته است. رویکرد این پژوهش کیفی و روش آن میمه سیس است. مطالعه هم زمان اشعار قیصر امین پور و بستر اجتماعی شکل گیری آن ها، این بینش را فراهم آورد تا اشعار این شاعر در سه دوره ی «بودن برای دیگری»، «بودن بدون دیگری» و «بودن کنارِ دیگری» دسته بندی شوند. پس از تحلیل تعهد ادبی و تعهد اجتماعی در هرکدام از این دوره ها، نتیجه گرفته شد که تعهد قیصر امین پور امری پویا و در هر دوره متغیر بوده است، و از همین رو قیصر که از ابتدا شاعری متعهد بوده، توانسته تا انتها شاعری متعهد باقی بماند.
۷.

کاوش در چگونگی حل مسئله در بین همسران تازه ازدواج کرده ی شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۸۱ 83 - 109

کلید واژه ها: همسران سال های آغازین زندگی زناشویی حل مسئله اختلاف زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۴۵۰
زندگی زناشویی بخش مهمی از زندگی هر انسان است. بسیاری از افراد بخش بزرگی از زندگی خود را در این مرحله سپری می کنند و در این مسیر ممکن است با فراز و نشیب هایی روبه رو شوند. پدید آمدن اختلاف در بین همسران امری طبیعی است، ولی چگونگی مواجهه با آن آینده ی روابط را رقم می زند. مطالعه ی حاضر، پژوهشی کیفی است که توصیف و مستندکردن استراتژی های مواجهه با مسئله در رابطه ی بین همسران تازه ازدواج کرده ی شهر اصفهان را بررسی کرده است. هدف از انجام این مطالعه دستیابی به منظومه ی مفهومی همسران تازه ازدواج کرده از راهبردهای حل مسئله ی آنهاست، بر این اساس از اصول و قواعد روش شناسی نظریه ی زمینه ای برای تحلیل داده های به دست آمده استفاده شد. میدان مطالعه شده در این پژوهش همسران متأهل شهر اصفهان هستند که براساس قاعده ی نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. با استفاده از مصاحبه ی نیمه ساختاریافته در مجموع با 14 نفر (7 زن و 7 مرد) مصاحبه شد. در تحلیل اطلاعات گردآوری شده 119 مفهوم، 16 مقوله و دو مقوله محوری به دست آمد. یافته ها حاکی از آن است که همسران تازه ازدواج کرده یا با بهره گیری از مهارت و یا با روی آوری به طبیعت با مسائل و اختلافات زناشویی مواجه می شوند.
۸.

تبیین جامعه شناختی رابطه امید سیاسی و بی تفاوتی اجتماعی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 127-150

کلید واژه ها: اعتقاد به مشروعیت حکومت اعتقاد به کارایی نهادهای سیاسی امید سیاسی بی تفاوتی اجتماعی خوش بینی به سیاست گذاری ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۴ تعداد دانلود : ۵۹۴
در مطالعات جامعه شناختی اخیر، بی تفاوتی اجتماعی از مهم ترین مسائل جوامع جدید است و در این پژوهش به بررسی بی تفاوتی اجتماعی دانشجویان در ارتباط با امید سیاسی پرداخته می شود؛ زیرا این امید یکی از عناصر مهم هر جامعه ای به شمار می رود. در این مطالعه از نظریه انتخاب عقلانی به عنوان چهارچوب نظری استفاده شده، روش این پژوهش نیز پیمایش است و با استفاده از ابراز پرسشنامه در میان نمونه 400 نفری از دانشجویان دانشگاه شیراز صورت گرفته که روش نمونه گیری آن طبقه ای بوده است. نتایج پژوهش بیان می کند که بی تفاوتی اجتماعی 40/5 درصد از دانشجویان در سطح متوسط روبه بالا، 27 درصد بالا، 19 درصد متوسط رو به پایین و تنها 13 درصد از دانشجویان، بی تفاوتی اجتماعی شان در سطح کمی بوده است، همچنین در نتیجه آزمون همبستگی پیرسون رابطه امید سیاسی و مؤلفه های آن (اعتقاد به دریافت مطلوبی از حقوق شهروندی، اعتقاد به مشروعیت حکومت، باور به امکان مشارکت مؤثر سیاسی-اجتماعی، خوش بینی به سیاست گذاری ها) با بی تفاوتی اجتماعی تأیید شد. نتایج تحلیل چندمتغیره رگرسیونی به روش گام به گام نیز بیان کننده آن بود که از میان مؤلفه های امید سیاسی، اعتقاد به دریافت مطلوب حقوق شهروندی، اعتقاد به مشروعیت حکومت و خوش بینی به سیاست گذاری های، درمجموع 0/15 درصد تغییرات بی تفاوتی اجتماعی را تبیین می کنند.
۹.

بازنمایی مرگ در آیین بودایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۴ 87-108
تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۸۷۵
مرگ شناسی در دهه های اخیر تبدیل به یکی از حوزه های مهم میان رشته ای در تکنولوژی پزشکی، فلسفه، هنر، علوم سیاسی، تاریخ، ادیان و جامعه شناسی شده است. در این مطالعه، مرگ به عنوان یک پویایی اساسی و پیش زمینه حیات در آیین بودایی مورد بررسی قرار می گیرد. سوال تحقیق این است که بازنمایی های مرگ در آیین بودایی چه چیزی را در خصوص یک جامعه بودایی و ارزش های آن مشخص می کند؟ بنابراین پژوهش حاضر با استفاده از روش بازنمایی و تکنیک بررسی اسنادی و کتابخانه ای ، بازنمایی های مرگ به عنوان نقطه پیوند تجربیات و دیدگاه های فرد و فرهنگ و ایدیولوژی غالب در آیین بودایی را مورد مطالعه قرار داده و به پاسخ سوال مورد نظر می پردازد. آیین بودایی تاکید می کند که به جای انکار مرگ باید آن را پذیرفت. پذیرش مرگ البته به معنای پذیرش دلمردگی به معنای شیوه زندگی نیست. آیین بودایی مانند تمام ادیان دیگر مناسکی برای مرگ تعیین کرده که باعث آرامش رفتگان و بازماندگان . بنابراین، زمانی که پای مسیله ای همچون مرگ در میان باشد، این آیین می تواند منشا خردورزی جامعه شناختی و روان شناختی باشد. آیین بودایی به ما یاداوری می کند که سرنوشت هرچه باشد، کنش های ما جریان خواهد داشت.
۱۰.

مواجهات فلسفی آدورنو و فوکو با مدرنیته: طراحی مدل های درون گفتمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نشریه فلسفه سال ۴۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 1 - 25

کلید واژه ها: مدرنیته هم سانی امر واحد حاکمیت زیست قدرت کرانمندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۴ تعداد دانلود : ۵۸۵
مقاله حاضر به کنکاش در آثار تئودور آدورنو و میشل فوکو می پردازد تا به مفهوم مدرنیته در اندیشه و آراء آنان دست یازد و بر این امر مُهر تأیید زند که هر یک از آنان در مواجهات خود با مدرنیته، طرحی مخصوص به خویش را درافکنده است. لذا، پس از مشخّص نمودن سنّت فلسفی قارّه ای به عنوان یک ”گفتمان“، و پس از مورد مداقه قراردادن پرسش ها و مسائل پژوهش، مفهوم مدرنیته به گونه ای انفکاکی در نزد آدورنو و فوکو بررسی می شود. نهایتاً در مقام مقایسه و نتیجه گیری، مدل های انتولوژیک، اپیستمولوژیک و پارادایمیک به طور مجزّا برای این دو اندیشمند طراحی و ارائه می شوند. هم چنان که نشان داده خواهد شد، عناصر اساسی و بنیادینی که انتولوژی و اپیستمولوژیِ انسانِ مدرن را برمی سازند، در نزد آدورنو، کلیّت و هم سانی، و در نزد فوکو، زیست قدرت و کرانمندی هستند. ناهم سان بودن عناصر تشکیل دهنده گفتمانی واحد خود را آشکارا در مدل های پارادایمیک ارائه شده متبلور خواهد ساخت؛ آن جا که با ابتنای بر سلسله مراتب معرفت نشان می دهیم در حالی که مواجهات فلسفی و پارادایمی آدورنو با مدرنیته مواجهاتی ”مستقیم“ هستند و مواجهه نظری وی مواجهه ای ”غیرمستقیم“ است، فوکو دارای مواجهات فلسفی و پارادایمی ”غیرمستقیم“ است و از انضمامی ترین سطح موجود در الگوی سلسله مراتب معرفت یعنی، ”به طورمستقیم“ از نظریه به واقعیت مورد بررسی (مدرنیته) ورود می کند.
۱۱.

بررسی جامعه شناختی مفهوم پول برای زنان در خانواده (مطالعه موردی: زنان متأهل شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۲ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ 325 - 344

کلید واژه ها: جامعه شناسی پول رهیافت پول های خاص زنان متأهل شهر تبریز مفهوم پول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۸۴
مطالعه حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی مفهوم پول برای زنان در خانواده با تمرکز بر زنان متأهل شهر تبریز انجام گرفته است. برای این منظور، از رهیافت پول های خاص زلیزر به منزله چارچوب نظری استفاده شده است. این تحقیق با تکنیک پیمایشی انجام گرفته و حجم نمونه شامل 400 نفر از زنان متأهل شهر تبریز است. نتایج تحقیق نشان داد که برای 8 / 61درصد از زنان مطالعه شده مفهوم پول خانواده محور، 5 / 31درصد خودمحور/خانواده محور و 7 / 6درصد خودمحور است. بین متغیرهای میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال، میزان درآمد، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، و الگوهای تخصیص پول در خانواده با مفهوم پول برای زنان در خانواده رابطه معناداری وجود دارد، اما بین متغیر سن و مفهوم پول برای زنان در خانواده رابطه معناداری مشاهده نشد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین متغیرهای وارد شده در رگرسیون چندمتغیره به ترتیب متغیرهای میزان درآمد زن، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، و وضعیت اشتغال باقی ماندند که در مجموع 4 / 36درصد از تغییرات واریانس متغیر وابسته را تبیین کردند.
۱۲.

برساخت های شخصی پسران از نزاع های بین فردی خود در بستر محلات شیراز (مشارکت کنندگان: مهرجویان کانون اصلاح و تربیت استان فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۳

کلید واژه ها: شهر شیراز پسران نزاع محلات شهری نظریه ی زمینه ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۱۱۶۷ تعداد دانلود : ۶۲۹
هدف از این مقاله، ارائه ی یک چارچوب نظری و مدل پارادایمی از برساخت های شخصی پسران از نزاع هایِ بین فردی شان در بستر محله های زندگی آنهاست. برای تحقق این هدف از روش شناسی کیفی و روش نظریه ی زمینه ای استفاده شد. مشارکت کنندگان این تحقیق را با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و معیار، هجده پسر ۱۵ تا ۱۸ ساله ی شیرازی تشکیل دادند که در کانون اصلاح و تربیت استان فارس به علت ارتکاب نزاع های بین فردی حضور داشتند. برای دستیابی به چارچوب نظری و مدل پارادایمی از طریق ۳ مرحله ی کدگذاری، بیش از ۵۰ مفهوم، ۱۳ مقوله ی فرعی، ۶ مقوله ی اصلی و یک مقوله ی هسته با عنوان «قمپزشدن برای سازگاری با شرایط زندگی در محلات» استخراج گردید. چارچوب نظری کشف شده حاصل از این پژوهش مطرح می کند که پسران در فضای اجتماعی نامساعد محلات خود، به طور مکرر در معرض نزاع های متنوع قرار می گیرند. با این مواجهه، علاوه بر حساسیت زدایی نسبت به پدیده ی نزاع و مشروعیت بخشی به کاربرد آن، این قضیه در ذهن پسران خطور می کند که آنها نیز ممکن است قربانی نزاع شوند؛ بنابراین ترس از بزه دیدگی و همچنین پیش بینی قربانی شدن، آنها را به فکر چاره ای اساسی می اندازد. بر این اساس پذیرش ارتکاب نزاع، مطلوب ترین و اجتناب ناپذیرترین راهبرد برای حل مسائل شخصی و خانوادگی، در دسترس پسرانِ محلات پایینِ شهری است. آنها با ارائه و نمایش یک نزاع شکوهمند و فتح آن، نه تنها مشکل حاضر خود را حل می نمایند، بلکه با کسب یک هویت قمپزی، از خطرات احتمالی آتی نیز پیشگیری می کنند. از نظر پسران، کسب هویت قمپزی در این محلات برای ادامه ی حیات ضروری است که منجر به کاهش آسیب و در نهایت باعث بیمه شدن خود و دگران مهم آنها در برابر انواع قربانی شدن می شود.
۱۳.

مقایسه میزان مشارکت سیاسی جوانان و میانسالان شهرستان نورآباد ممسنی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: جوانان مشارکت سیاسی عوامل اجتماعی میانسالان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
تعداد بازدید : ۱۲۹۸ تعداد دانلود : ۵۵۳
پژوهش حاضر با هدف عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت سیاسی جوانان و میانسالان انجام شده است. جهت تبیین موضوع تحقیق از نظریات جامعه پذیری سیاسی و میلبراث استفاده شده است. مطالعه با استفاده از ابزار پرسش نامه بر روی310 جوان و 300 میانسال شهرستان نورآباد ممسنی که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده اند، انجام شده است. داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده است. براساس نتایج تحقیق، میزان مشارکت سیاسی جوانان و میانسال متوسط بوده، انتخابات بیش از سایر جلوه های مشارکت سیاسی در میان آن ها عمومیت داشته و تفاوتی بین مشارکت سیاسی آن ها به دست نیامده است. بر اساس یافته های پژوهش مردان جوان بیشتر از زنان جوان و مردان میانسال بیشتر از زنان میانسال به مشارکت سیاسی می پردازند. بین مشارکت سیاسی جوانان برحسب تحصیلات رابطه معنی داری به دست نیامده است؛ ولی با بالا رفتن تحصیلات میانسالان آن ها بیشتر به مشارکت سیاسی می پردازند. بین سیاسی-بودن خانواده، سیاسی بودن دوستان، تعهد مذهبی، اعتماد اجتماعی و استفاده از رسانه-های گروهی با مشارکت سیاسی جوانان و میانسالان رابطه معنی دار و مثبتی به دست آمده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد شش متغیر سیاسی بودن خانواده، استفاده از رسانه های گروهی، اعتماد اجتماعی، جنسیت (مرد بودن)، تعهد مذهبی و تمایلات سیاسی دوستان در مجموع توانسته اند 6/31 % از واریانس مشارکت سیاسی جوانان را تبیین کنند و پنج متغیر سیاسی بودن خانواده، استفاده از رسانه های گروهی، تعهد مذهبی، جنسیت (مرد بودن) وا عتماد اجتماعی در مجموع توانسته اند 9/44% از واریانس مشارکت سیاسی میانسالان را تبیین کنند.
۱۴.

بررسی عوامل مؤثر بر امنیت اجتماعی زنان مورد مطالعه: زنان 15-40 سال شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۶

کلید واژه ها: زنان احساس امنیت اجتماعی مکتب کوپنهاگن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۲۰۲۸ تعداد دانلود : ۱۲۰۰
امنیت یکی از اساسی ترین نیازهای هر جامعه است. زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه گروه آسیب پذیری هستند که امنیت آنها از راه های گوناگون در معرض تهدید قرار دارد. احساس امنیت مقوله ای فراتر از صرف وجود امنیت در جامعه است که در این تحقیق سعی داریم عوامل مؤثر بر آن را از دیدگاه مکتب کوپنهاگن در میان زنان 15 تا 40 ساله شهر شیراز بررسی کنیم. تکنیک مورد استفاده پیمایش است و داده ها از طریق پرسشنامه خودگزارشی جمع آوری شده است. نتایج تحقیق گویای این است که عواملی چون: وضعیت تأهل، رضایت از وضعیت ظاهری، حمایت خانواده، چگونگی برخورد دیگران، تعهد مذهبی و... از عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی در میان زنان هستند که در این میان حمایت خانواده بیشترین تأثیر را دارد.
۱۵.

مطالعه جامعه شناختی سبک های زندگی بهنجار و نابهنجار دختران: مطالعه موردی دختران ورزشکار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: سبک زندگی مشارکت ورزشی دختران ورزشکار رشته ورزشی سبک زندگی بهنجار و نابهنجار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت
  3. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت روانشناسی زنان
تعداد بازدید : ۱۵۳۴ تعداد دانلود : ۷۳۳
هدف از این مقاله شناسایی وضعیت سبک زندگی دختران ورزشکار با توجه به ویژگی بهنجار یا نابهنجار بودن است. روش این پژوهش بر اساس نوع داده های جمع آوری و تحلیل شده، پژوهشی کمی است و از روش پیمایش در این مطالعه بهره گرفته شده است. جامعه آماری شامل تمامی دختران ورزشکار حاضر در دهمین المپیاد ورزشی دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی کشور در شهرکرد می باشد که از میان آن ها، 355 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss 18 و با بهره گیری از آزمون کای اسکوئر انجام گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که 6/51 درصد از دختران ورزشکار در مولفه گرایش به پوشش خاص، 5/7 درصد در مدیریت بدن، 3/54 درصد در مصرف رسانه ای، 6/42 درصد در چگونگی گذراندن اوقات فراغت و 6/46 درصد در مولفه مصرف موسیقی، وضعیت نابهنجاری دارند. در مجموع 8/40 درصد از دختران ورزشکار سبک زندگی نابهنجاری دارند. هم چنین، نتایج نشان دادند که بین متغیرهای رشته ورزشی و نوع مشارکت ورزشی با سبک زندگی دختران ورزشکار رابطه ای معنادار وجود نداشت، اما رابطه معناداری بین میزان سابقه ورزشی و سبک زندگی مشاهده گردید؛ بدین معنا که هرچه سابقه ورزشی دختران ورزشکار بیشتر شود، بر میزان سبک زندگی نابهنجار آن ها نیز افزوده می شود.
۱۶.

بررسی و نقد کتاب زیست سیاست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: لیبرالیسم نئولیبرالیسم‏ تبارشناسی دیرینه شناسی زیست سیاست صورت بندی های گفتمانی اردولیبرالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۶۶۸
همة هم و غمِ فوکو در کتاب تولد زیست سیاست پایان دادن به بسیاری از بدفهمی ها و سوءِتعبیرها از برخی از مفاهیم اندیشه سیاسی، برای مثال نئولیبرالیسم، است. آن چه فوکو در این کتاب پیش روی ما می نهد، بیش از آن که توصیف یا تفسیری از سیر تطور مکاتب سیاسی و فکری باشد، شرحی مبسوط از اصولِ کلیِ هستی شناختی، معرفت شناختی، و روش شناختی آن هاست. بنابراین، کتاب تولد زیست سیاست را باید در چهارچوب کلی نظریه فوکو در باب «گفتمان» ادراک کرد؛ نظریه ای که با ابتنای بر میراث فلسفیِ غنیِ گذشتگان مطرح می شود و اثری ژرف را در آیندگان باقی می گذارد؛ نظریه ای که از زاویه دیدی مبتنی بر «انتظام در پراکندگی» ارائه می شود و وحدت یک گفتمان را در ناهم پیوستگی و برهم کنش وجوه افتراق ابژه های آن جست وجو می کند.
۱۷.

زبان، قدرت و ایدئولوژی در رویکردِ «انتقادیِ» نورمن فرکلاف به تحلیلِ گفتمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روش شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روش شناسی مکاتب روش شناختی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روش شناسی تکنیکها و ابزارهای پژوهش در علوم سیاسی و روابط بین الملل
تعداد بازدید : ۴۷۲۵ تعداد دانلود : ۲۴۹۴
با توجه به نقشی که زبان در ساختار قدرت ایفا می کند - و چه بسا ممکن است که زبانِ یک گروه، تبدیل به ایدئولوژیِ حاکم شود - و با توجه به اینکه موضع یک طرف را نسبت به طرفِ دیگر تعیین می کند و با توجه به اهمیتی که هم اکنون در سازمان های بین المللی و کردارهای دیپلماتیک برای آن قائل هستند، توجه به پدیده زبان و گفتمان و کاوش در جهت تحلیلِ آن، ضرورتی است که کمتر بدان پرداخته شده و می شود. اینچنین است که توجه و پرداختنِ به مکاتب، نظریه ها و روش های موجود در تحلیل گفتمان، ضروری و اجتناب ناپذیر می گردد. این مقاله، به کاوش در رویکرد تحلیل گفتمانِ انتقادی می پردازد و می کوشد تا با استفاده از نظریات یکی از اعضای پیش رویِ آن یعنی «نورمن فرکلاف»، به آشکارسازی خصوصیات این رویکرد و وجوه تمایز آن از سایر رویکردهایِ تا حدی مشابه پرداخته، رابطه میانِ زبان، قدرت و ایدئولوژی را در آن مورد مداقه قرار دهد.
۱۸.

قانون، عدالت و مسئولیت در فلسفه ژاک دریدا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متافیزیک سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلید واژه ها: عدالت قانون مسئولیت واسازی پذیری واسازی ناپذیری سرگشتگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۱۹۳
آثاری که درباره ژاک دریدا به زبانِ فارسی نگاشته شده یا آثاری که از او یا درباره او به زبانِ فارسی ترجمه شده اند، عمدتاً آثاری بوده که بر گرایش های زیبایی شناسانه دریدا متمرکز بوده است و از فلسفه و اندیشه سیاسیِ او غفلت شده است. باید دانست که دریدا دارایِ فلسفه و اندیشه سیاسیِ منسجمی است که ضرورتِ پرداختن به آنان به خوبی احساس می شود. در جهانِ انگلیسی زبان نیز، بیش از یک دهه نیست که اندیشه سیاسیِ دریدا موردِ توجّه جدّی قرار گرفته است و آثاری به نگارش درآمده که مستقلاً بر فلسفه و اندیشه سیاسیِ او متمرکز بوده، یا مفاهیمِ زیبایی شناسانه او را در قالبی سیاسی مطرح ساخته است. در مقاله حاضر، درصدد هستیم تا مفاهیمِ قانون، عدالت و مسئولیت را در فلسفه دریدا مورد کاوش قرار دهیم. در این راستا، ابتدا به تمایزاتِ مابینِ قانون و عدالت می پردازیم. این امر به خصوص با مدّنظر داشتنِ مفهومِ دریداییِ «واسازی» انجام می پذیرد. هم چنان که خواهیم دید، در نزدِ دریدا، قانونْ «واسازی پذیر»، و عدالتْ «واسازی ناپذیر» است. سپس، نسبتِ هر یک از مفاهیمِ قانون و عدالت را با مفهومِ مسئولیت خواهیم سنجید، و به این نتیجه می رسیم که عدالت، برخلافِ قانون، ما را از به عهده گیری و تقبّلِ مسئولیت، مبرّا نمی سازد.
۱۹.

تحلیل عوامل مرتبط با اعتماد سیاسی دانشجویان (پیمایشی در میان دانشجویان دانشگاه شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: دین رضایت از زندگی دانشجو سرمایه اجتماعی رسانه های جمعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران دانشگاه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران
تعداد بازدید : ۱۶۳۰ تعداد دانلود : ۷۹۶
:اعتماد به عنوان پایه و اساس تعاملات و روابط اجتماعی، خاصه در روابط بین مردم و حکومت اهمیت بسیاری دارد. نتایج مطالعات انجام شده در سطح کشور حاکی از این است که میزان اعتماد سیاسی از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون پیوسته یکسان نبوده است. این دسته از مطالعات، عوامل متفاوتی را برای این وضعیت برشمرده اند. این مطالعات به دانشجویان به عنوان کنشگران فعال سیاسی کمتر توجه داشته اند. این پژوهش سعی دارد تا با بهره گیری از روش پیمایش، عواملی را که با اعتماد سیاسی دانشجویان دانشگاه شیراز در ارتباط است، مورد بررسی قرار دهد. در این تحقیق سعی شد تا با استفاده از نظریه اینگلهارت تأثیر متغیرهای سرمایه اجتماعی، دینداری، رضایت از زندگی، استفاده از رسانه ها و ساختارهای فوق فرهنگی بر اعتماد سیاسی دانشجویان بررسی شود. در این تحقیق نظام سیاسی، کنشگران و نهادهای سیاسی به عنوان ابعاد اعتماد سیاسی در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تنها 7/26 درصد از افراد دارای اعتماد سیاسی پایین هستند، و 3/56 درصد از افراد دارای اعتماد سیاسی متوسط و 17 درصد از افراد دارای اعتماد سیاسی بالا می باشند و اعتماد به نظام سیاسی بیش از اعتماد به نهادها و کنشگران سیاسی است. بر اساس نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام می توان گفت که از بین متغیرهای وارد شده در رگرسیون چندمتغیره به ترتیب متغیرهای دینداری، استفاده از رسانه های داخلی، استفاده از رسانه های خارجی، عضویت در گروه های سیاسی ـ دینی، رضایت از زندگی، مذهب (شیعه) و عضویت در گروه های فرهنگی، باقی ماندند که در مجموع 1/47 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کردند. متغیر سرمایه اجتماعی درون گروهی رابطه مثبت معناداری با اعتماد سیاسی دارد ولی میزان درآمد دارای رابطه منفی معنادار با اعتماد سیاسی است. همچنین رابطه بین متغیرهای سطح تحصیلات و قومیت با اعتماد سیاسی معنادار شد.
۲۰.

بررسی رابطه بین رضایت از زندگی خوابگاهی و از خودبیگانگی دانشجویان دختر خوابگاهی (مطالعه موردی: دانشگاه اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۴ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ 89 - 106

کلید واژه ها: احساس پوچی و بی معنایی احساس عدم تعلق از خودبیگانگی خوابگاه رضایت از زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۴
ساختار نظام آموزشی در کشور پذیرش دانشجویان غیر بومی را ایجاب می کند و این امر، باعث ایجاد محیط هایی به نام خوابگاه های دانشجویی می شود. یکی از مشکلاتی که می توان در بین این دانشجویان مشاهده کرد از خودبیگانگی آن ها است. تحقیق حاضر با هدف بررسی سنجش سطح ازخودبیگانگی دانشجویان دختر خوابگاهی و تأثیرپذیری آنان از رضایت از زندگی خوابگاهی انجام گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه اصفهان است. بر اساس فرمول کوکران تعداد نمونه آماری لازم 330 نفر برآورد شد. روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی است و از پرسش نامه محقق ساخته برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق استفاده شده است. اعتبار ابزار از طریق اعتبار صوری به دست آمد و پایایی ابزار اندازه گیری با محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ متغیرهای ازخودبیگانگی و رضایت از زندگی به ترتیب برابر با 849/0 و 768/0 به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که 3/11 درصد افراد جامعه آماری دارای از خودبیگانگی پایین، 7/62 درصد از آن ها دارای از خودبیگانگی متوسط و 26 درصد از آن ها دارای از خودبیگانگی بالا می باشند. همچنین نتایج حاصل، حاکی از وجود رابطه آماری منفی بین رضایت از زندگی خوابگاهی و از خودبیگانگی و ابعاد آن می باشد. بدین معنا که با افزایش میزان رضایت از زندگی خوابگاهی، میزان از خودبیگانگی دانشجویان و ابعاد آن (احساس عدم تعلق، احساس پوچی و بی معنایی، احساس دوری از ارزش ها و جامعه ستیزی) کاهش می یابد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان